Chăn nuôi gia cầm: Tài liệu chăn nuôi Chương 5 (Hướng dẫn chi tiết)

 157

CHƯƠNG V

CHĂN NUÔI GIA C7M

M#c ñích:

Chương này trang b cho sinh viên mt ski"n th#c cơ bn v%quátrình hình thành

tr#ng c;a gia cm, c$u to c;a tr#ng vàcác ch>tiêu ñánh giách$t lưng tr#ng. Các ch>tiêu

ñánh gia s#c ñUtr#ng vàcác y"u tnh hưFng ñ"n s#c ñUtr#ng. Các bư/c chuGn b tr#ng $p,

ch"ñ$p vàk+thu,t $p. Qui trình nuôi dưDng các loi gà.

I. Sc sn xut trng

S#c sn xu$t tr#ng làmt ñQc tính cóích vàquan tr5ng c;a gia cm ñUtr#ng. S#c sn

xu$t tr#ng cũng làmt ñQc tính tái sn xu$t quan tr5ng c;a t$t ccác loài gia cm. Quátrình

hình thành tr#ng ñưc th@c hi'n trong ñưng sinh d<c, ph<thuc vào trng thái sinh lýc;a

gia cm mái vàch u nh hưFng c;a h'thn kinh - th2 d ch và các y"u tc;a môi trưng

ngoài.

1.1. Cu t2o cơ quan sinh d#c vàquátrình hình thành trng ca gia cm

Tr#ng gia cm ñưc hình thành Fcơ quan sinh d<c c;a gia cm mái. Cơ quan này bao

g6m 2 bph,n quan tr5ng làbu6ng tr#ng vàng dLn tr#ng.

1.1.1. Bu4ng trng

Bu6ng tr#ng lànơi hình thành t"bào tr#ng (lòng ñA) vàcũng lànơi t=ng hp kích t

sinh d<c cái (kích tbu6ng tr#ng). Fgia cm trưFng thành ch>còn li bu6ng tr#ng vàng dLn

tr#ng bên trái phát tri2n, còn bu6ng tr#ng vàng dLn tr#ng bên phi b thoái hoá, nguyên

nhân gây thoái hoáchưa ñưc gii thích rõ. Bu6ng tr#ng n]m trong xoang b<ng, l'ch v%phía

trái ct sng, phía trư/c th,n. Trên mQt bu6ng tr#ng cór$t nhi%u nang tr#ng Fcác giai ñon

phát tri2n khác nhau. Ngay t?khi m/i nFgia cm ñãcómt slưng t"bào tr#ng nguyên

thuRnh$t ñ nh. Khi trưFng thành ch>cómt st"bào tr#ng phát tri2n, scòn li b thoái hoá.

Khi lưng bu6ng tr#ng thay ñ=i theo tu=i. Bu6ng tr#ng Fgàcon 1 ngày tu=i ch>nQng

0,03 g; 5 - 6 tháng tu=i nQng 6 - 7 g vàFgàsau khi ñUqutr#ng ñu tiên bu6ng tr#ng nQng

t/i 35 - 40 g. Bu6ng tr#ng lànơi hình thành lòng ñA, màu c;a lòng ñAdo các ch$t mang s.c t

như caroten vàxantophin quy"t ñ nh.

1.1.2. Rng dSn trng

Sau khi r<ng, t"bào tr#ng rơi vào ng dLn tr#ng. Bph,n này cóc$u to hình ng, dài

vàcónhi%u khúc cun. Trong ng dLn tr#ng cótng cơ trên thành ng, có mt l/p màng nhy

lót bên trong, trên b%mQt màng nhy cótiêm mao rung ñng. Trư/c khi thành th<c v%tính,

ng dLn tr#ng c;a gàmái dài khong 8 - 10 cm, nQng 0,2 - 0,3 g. Trong thi kỳñU, ng dLn

tr#ng dài khong 60- 80 cm, nQng 40- 0 g, ñưng kính ñt khong 10 cm. Khi gàngh>ñU, ng

dLn tr#ng ch>dài khong 15 - 25 cm.

Căn c#vào ñQc ñi2m hình thái vàch#c năng sinh lýcóth2chia ng dLn tr#ng thành 5

phn: loa kèn, bph,n ti"t lòng tr.ng, phn eo, tMcung vàâm ño (hình vjtrang bên).

 158

+ Loa kèn

Loa kèn làbph,n ñu tiên c;a ng dLn tr#ng, cóhình ph`u, n]m phía dư/i vàôm l$y

bu6ng tr#ng. Loa kèn dài khong 7 cm, ñưng kính khong 8 - 9 cm. Thành c;a loa kèn

tương ñi dày. Sau khi t"bào tr#ng rơi vào loa kèn, n"u gQp tinh trùng thìsjxy ra quá trình

th<tinh. T"bào tr#ng d?ng li Fñây khong 20 phút. L/p lòng tr.ng ñu tiên ñưc ti"t ra F

c=ph`u, bao b5c xung quanh lòng ñA, do lòng ñAchuy2n ñng xoay tròn theo tr<c d5c, l/p

lòng tr.ng xo.n li to nên dây ch]ng lòng ñA, nhưng chưa hoàn ch>nh. Dây ch]ng lòng ñA

ñưc hoàn ch>nh dn, ñ"n t,n tMcung m/i k"t thúc. Dây nàycótác d<ng gi!lòng ñAFv trí

trung tâm qutr#ng.

+ B ph!n tit lòng tr[ng

Bph,n ti"t lòng tr.ng làphn dài nh$t c;a ng dLn tr#ng, chi%u dài c;a nókhong 30

- 35 cm (vào thi kỳñUnhi%u cóth2dài t/i 50 cm). Bên trong bph,n ti"t lòng tr.ng có15 -

25 n"p g$p d5c, các n"p g$p này cao khong 4,5 mm vàdày khong 2,5 mm. Phn này cór$t

nhi%u tuy"n ti"t ra lòng tr.ng, cóth2to ra 1/2 - 2/3 khi lưng lòng tr.ng c;a tr#ng. Tr#ng

d?ng Fphn này khong 3 gi.

+ Ph9n eo (b ph!n to màng vG)

Phn eo làphn ng dLn tr#ng co li, ñưng kính nhA, chi%u dài khong 8 cm. Ch#c

năng c;a phn eo là to ra mt phn lòng tr.ng và to màng dư/i vA. Tr#ng d?ng F ñây

khong 70 - 75 phút.

 159

+ T0cung

TMcung cóhình túi, dài khong 8 - 10 cm. Thành c;a tMcung cócơ d5c vàcơ vòng;

niêm mc c;a tMcung cócác tuy"n ti"t ra d ch ch#a nhi%u nư/c vàch$t khoáng. NhñthGm

th$u cao c;a màng dư/i vAmà nư/c vàmui khoáng ng$m vào trong tr#ng làm cho lòng

tr.ng loãng ra. Phía ngoài màng dư/i vAb.t ñu hình thành vAc#ng, m/i ñu làs@l.ng ñ5ng

nh!ng ht r$t nhAtrên b% mQt c;a màng dư/i vA, sau ñótăng lên do quátrình h$p thu mui

canxi. Mui canxi l.ng ñ5ng ñưc hoàlLn v/i sít lòng tr.ng to nên nh!ng núm gai r$t

v!ng. Nh!ng núm gai nhAnày g.n chQt v/i nhau nhưng gi!a chúng cókhong trng làcác lJ

nhA, ñólàcác lJkhíc;a vAtr#ng cótác d<ng trao ñ=i khí. Các tuy"n FtMcung còn ti"t các

s.c tlàm cho vAtr#ng cómàu s.c khác nhau. Bi2u mô tMcung còn ti"t ra mt sch$t to l/p

màng mAng ph;lên trên b%mQt vAtr#ng. Tr#ng qua tMcung m$t khong 19 - 20 gi.

+ Âm ño

ðây làñon cui cùng c;a ng dLn tr#ng, dài 7 - 12 cm, niêm mc nhpn cótuy"n ti"t

ra d ch nhy to ñi%u ki'n cho s@ñUtr#ng ñưc d`dàng vàtham gia hình thành l/p keo trên

vA. Trong lúc ñUtr#ng âm ño l6i ra khAi huy't ñ2gi!cho tr#ng khAi bGn.

Tr#ng ñưc hình thành trong các bph,n c;a ng dLn tr#ng m$t khong 23,5 - 24 gi.

1.2. Cu t2o ca trng gia cm

Tr#ng các loài gia cm ñ%u cóc$u to chung, bao g6m: vA, màng dư/i vA, lòng tr.ng và

lòng ñA.

1.2.1. V'trng

VAlàm nhi'm v<bo v'lòng tr.ng, lòng ñAvàto hình dáng c;a tr#ng. Phía ngoài vA

ñưc ph;mt l/p keo dính do âm ño ti"t ra, cótác d<ng làm gim ñma sát gi!a thành âm

ño vàtr#ng, to ñi%u ki'n thu,n li khi gàñU, hn ch"s@bc hơi nư/c c;a tr#ng vàngăn cn

s@xâm nh,p c;a tp khuGn vào tr#ng.

 160

VAtr#ng cóñdày trung bình 0,2 - 0,6 mm. ðdày c;a vAtr#ng không ñ%u: dày nh$t F

ñu nhAvàgim dn v%phía ñu l/n. Trên b%mQt vAcónhi%u lJkhí, trung bình mJi vAtr#ng

gàcókhong 7 600 – 10 000 lJkhí. M,t ñlJkhíphân bkhông ñ%u, nhi%u nh$t phía ñu

l/n vàgim dn v%phía ñu nhA.

Dư/i vAc#ng làhai l/p màng dư/i vA, chúng ñưc to thành t?nh!ng si protein b'n

li v/i nhau. Hai l/p này g.n chQt v/i nhau vàch>tách ra Fphía ñu l/n c;a tr#ng to thành

bu6ng khí, cóvai tròquan tr5ng trong quátrình trao ñ=i khíñ2phôi phát tri2n. Nh!ng tr#ng

bGn sjcn trFñ"n ñdLn truy%n khí, do ñónh hưFng ñ"n s@phát tri2n c;a phôi vàñôi khi

dLn ñ"n ch"t phôi. Thông thưng vAtr#ng chi"m khong 12% khi lưng tr#ng.

1.2.2. Lòng tr6ng

Lòng tr.ng g6m 4 l/p cóñquánh khác nhau, tRl'các l/p như sau: L/p lòng tr.ng

loãng ngoài chi"m 23,2%; l/p lòng tr.ng ñQc gi!a 57,3%; l/p lòng tr.ng loãng gi!a 11,8% và

l/p lòng tr.ng ñQc trong chi"m 2,7%. TRl'các l/p này dao ñng vàph<thuc vào khi lưng

tr#ng, ñtươi c;a tr#ng, ging, loài, cáth2, ch"ñnuôi dưDng chăm sóc vàbo qun tr#ng,

vv ...

Lòng tr.ng có tác d<ng cung c$p nư/c và các ch$t dinh dưDng cho phôi phát tri2n.

Trong lòng tr.ng còn códây ch]ng lòng ñA, c$u to b]ng protein, hình xo.n, cótác d<ng gi!

cho lòng ñAluôn Fv trítrung tâm c;a tr#ng vàít b ch$n ñng.

1.2.3. Lòng ñ'

Lòng ñAlàt"bào tr#ng gia cm, n]m Ftrung tâm c;a qutr#ng, có dng hình cu,

ñưng kính khong 35 - 40 mm. Lòng ñAbao g6m các phn sau: màng, nguyên sinh ch$t và

nhân.

Màng c;a lòng ñAr$t mAng, cókhnăng ñàn h6i cao, chi%u dày màng lòng ñAkhong

16 ñ"n 20µ. Tính ñàn h6i vàñb%n c;a màng lòng ñAgim dn theo thi gian bo qun; F

nh!ng tr#ng cũmàng thưng b rách do va chm mnh. Màng lòng ñAcótính thGm th$u và

ch5n l5c cao ñ2th@c hi'n trao ñ=i ch$t gi!a lòng tr.ng vàlòng ñA.

Nguyên sinh ch$t bao g6m nhi%u l/p: bào quan ch#a ty lp th2, lư/i Golgi, th2vùi ch#a

protein, lipit, gluxit vàcác axit amin… ðQc bi't làprotein vàlipit k"t hp v/i nhau to thành

lipoprotein. T?ñóhình thành nên nh!ng th2vùi lòng ñAg6m nhi%u tng, ñólành!ng vòng

tròn ñ6ng tâm, cómàu s.c ñ,m nht khác nhau còn g5i làñĩa sáng vàñĩa ti. Fgi!a lòng ñA

t,p trung mt l/p lòng ñAtr.ng, l/p này kéo dài t/i t,n ñĩa phôi g5i làhc lòng ñA. Hc lòng

ñAcónhi'm v<thu hút các ch$t dinh dưDng cho phôi phát tri2n Fgiai ñon ñu.

Trên b%mQt lòng ñAcómt ñĩa tròn, ñưng kính khong 1 - 2 mm, màu nht hơn màu

lòng ñA, ñólànhân t"bào tr#ng hay còn g5i làñĩa phôi. N"u tr#ng ñưc th<tinh thìñĩa phôi

chi"m gn h"t di'n tích nhân c;a t"bào tr#ng. Trong nhân cóch#a AND, ARN, protein và40

ñôi nhi`m s.c th2. Màng nhân cónhi%u lJnhAgi!vai tròtrao ñi ch$t gi!a nguyên sinh ch$t

vànhân. Màu s.c c;a lòng ñAph<thuc vào hàm lưng caroten trong th#c ăn vàs.c ttrong

cơ th2gia cm. Lòng ñAchi"m khong 32% so v/i khi lưng tr#ng. TRl'lòng ñAph<thuc

vào nhi%u y"u t: ging, di truy%n, cáth2, tu=i, ñi%u ki'n nuôi dưDng chăm sóc, mùa v<...

 161

1.3. Thành phn hoáhc ca trng gia cm

^các loài gia cm khác nhau, tr#ng cóthành phn hoáh5c khác nhau.

Bng 5.1: Thành phn hoáh5c c;a tr#ng gia cm (%)

Ch$t h!u cơ

Loài Nư/c VCK T=ng s Protein Lipit Gluxit

Ch$t

vô cơ

Gà

GàTây

V t

NgJng

73.6

73.7

69.7

74.6

26.4

26.3

30.3

29.4

25.6

25.5

29.3

28.2

12.8

13.1

13.7

14.0

11.8

11.7

14.4

13.0

1.0

0.7

1.2

0.8

1.0

1.2

Sli'u bng trên cho bi"t thành phn hoáh5c c;a tr#ng các loi gia cm. Tr#ng thuR

cm cótRl'nư/c ít hơn vàmDnhi%u hơn tr#ng c;a gia cm trên cn.

Thành phn hoáh5c c;a các phn Ftr#ng cũng khác nhau.

1.3.1. Thành phn hoáhc ca v'

Bao g6m ch;y"u các tinh th2cacbonat canxi (89,97%), ngoài ra còn ch#a 2% MgCO

;

0.5 - 5% Ca

(PO

)

; Mg

(PO

)

. Protein c;a vA ch; y"u là colagen làm hoà tan các mui

khoáng trong quátrình hình thành vAc#ng. Hàm lưng canxi vàphotpho trong vAph<thuc

vào các ch$tnày trong khGu phn vàm#c ññáp #ng vitamin D cho gia cm. N"u khGu phn

thi"u canxi hoQc vitamin D, gia cm thưng ñUtr#ng vAm%m hoQc không vA.

+ Màng dư/i vA: ch;y"u làkeratin, mt loi protein keo dính, ch#a nhi%u lưu huỳnh.

Ngoài ra còn cócác ion Ca

vàmt sion khác.

1.3.2. Thành phn hoáhc ca lòng tr6ng

Ch;y"u làalbumin - mt loi protein hoàtan trong nư/c vàtrong mui trung tính, khi

ñun nóng d`b ñông vón. Lòng tr.ng còn cómucoprotein vàmuxin, ngoài ra còn cócác ion

Fe, cótác d<ng liên k"t chQt chjv/i các th2protein do ñóhn ch"s@li d<ng c;a vi sinh v,t.

1.3.3.Thành phn hoáhc lòng ñ'

Lòng ñA là phn giàu ch$t dinh dưDng nh$t c;a tr#ng, protein chi"m 17%, trong ñó

nhi%u nh$t là ovovitelin; lipit chi"m 33%, lipit c;a lòng ñA ch#a nhi%u axit béo như axit

palmitic, stearic... Lòng ñAcómàu vàng vìch#a nhi%u s.c t... Ngoài ra còn ch#a nhi%u ch$t

khoáng như K, Na, Mg, Ca... Fcác dng mui.

Ngoài các ch$t dinh dưDng như protein, lipit, gluxit vàcác ch$t khoáng, trong tr#ng còn

cónhi%u loi vitamin như: A, D, E, K vàcác vitamin nhóm B. Như v,y tr#ng làloi sn phGm

cógiátr cao v%mQt dinh dưDng.

1.4. Các ch.tiêu ñánh giácht lư-ng trng gia cm

ð2ñánh giách$t lưng tr#ng gia cm ngưi ta căn c#vào: khi lưng tr#ng, màu s.c

vA, ñdày vA, hình thái tr#ng, tRl'lòng tr.ng lòng ñA, …

1.4.1. Kh"i lưng trng

ðây làmt trong nh!ng ch>tiêu quan tr5ng ñ2ñánh giách$t lưng tr#ng. Trong trưng

hp gia cm cósn lưng tr#ng như nhau nhưng khi lưng tr#ng khác nhau thìt=ng khi

lưng tr#ng khác nhau. Do ñó, khi lưng tr#ng làch>tiêu ñánh giásn lưng tr#ng tuy't ñi

Tài liệu chăn nuôi - Chương 5 Chăn nuôi gia cầm

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi