Tài liu ôn tp thi TN THPT năm hc 2012 – 2013 http://ebooktoan.com/forum
http://ebooktoan.com/forum Trang 1
Ch đề 1.TÍNH ĐƠN ĐIU CA HÀM S
PHN I. TÓM TT LÝ THUYT
I.Định nghĩa: Cho hàm s
( )
y f x
=
xác đị
nh trên D, v
i D là m
t kho
ng, m
t
đ
o
n ho
c n
a kho
ng.
1.Hàm s
( )
y f x
=
đượ
c g
i là
đồ
ng bi
ế
n trên D n
ế
u
1 2 1 2 1 2
, , ( ) ( )
x x D x x f x f x
< <
2.Hàm s
( )
y f x
=
đượ
c g
i là ngh
ch bi
ế
n trên D n
ế
u
1 2 1 2 1 2
, , ( ) ( )
x x D x x f x f x
< >
II.
Đ
i
u ki
n c
n
để
hàm s
đơ
n
đ
i
u: Gi
s
hàm s
( )
y f x
=
đạ
o hàm trên kho
ng D
1.N
ế
u hàm s
( )
y f x
=
đồ
ng bi
ế
n trên D t '( ) 0,
f x x D
2.N
ế
u hàm s
( )
y f x
=
ngh
ch bi
ế
n trên D thì '( ) 0,
III.
Đ
i
u ki
n
đủ
để
hàm s
đơ
n
đ
i
u:
1.
Đị
nh 1. N
ế
u hàm s
( )
y f x
=
liên t
c trên
đ
o
n
[
]
,
a b
đạ
o hàm trên kho
ng (a,b) thì t
n t
i ít
nh
t m
t
đ
i
m
( , )
c a b
sao cho:
( ) ( ) '( )( )
f b f a f c b a
=
2.
Đị
nh lý 2. Gi
s
hàm s
( )
y f x
=
đạ
o hàm trên kho
ng D
1.N
ế
u '( ) 0,
'( ) 0
f x
=
ch
t
i m
t s
h
u h
n
đ
i
m thu
c D thì hàm s
đồ
ng bi
ế
n trên D
2.N
ế
u '( ) 0,
'( ) 0
f x
=
ch
t
i m
t s
h
u h
n
đ
i
m thu
c D thì hàm s
ngh
ch bi
ế
n trên D
3.N
ế
u '( ) 0,
=
thì hàm s
không
đổ
i trên D
PHN II. MT S DNG TOÁN
*Phương pháp : Xét chiu biến thiên ca hàm s
( )
y f x
=
1.Tìm t
p xác
đị
nh c
a hàm s
( )
y f x
=
2.Tính
' '( )
y f x
=
và xét d
u y’ ( Gi
i ph
ươ
ng trình y’ = 0 )
3.L
p b
ng bi
ế
n thiên
4.K
ế
t lu
n
Ví d
: Xét tính bi
ế
n thiên c
a các hàm s
sau:
1.y = -x
3
+3x
2
-3x+1 4. y=
3 2
2 1
x
x
+
2. y= 2x
4
+5x
2
-2 5.
2
2 2
1
x x
y
x
+ +
=+
3. y= (x+2)
2
(x-2)
2
6.
2
2
2 3
10
x x
y
x
=
7.
2
6 10
y x x
= +
8.
2
3
2 1
x x
y
x
+
=+
9.y= 2 1 3
x x
+ +
10.y=2x +
2
1
x
11.y = x + cosx trên kho
ng (0;
π
) 12. y= sin2x -
3
x trên kho
ng (0;
2
π
)
13.y= x.tanx trên kho
ng (
;
2 2
π π
) 14.y = -6sinx +4tanx -13x trên (0;
π
)
Ví d
:
1.Tìm m
để
hàm s
y= 2x
3
-3mx
2
+2(m+5)x-1
đồ
ng bi
ế
n trên R
2.Tìm m
để
hàm s
y=
2
1
x x m
mx
+ +
+
đồ
ng bi
ế
n R
3.Tìm m
để
hàm s
y= 3mx+
2
2
x
+
đồ
ng bi
ế
n trên R
4.Tìm m
để
hàm s
3 2
( ) 3 ( 2) 3
y f x mx x m x
= = + +
ngh
ch bi
ế
n trên R
Dng 1
.Xét chi
u bi
ế
n thiên c
a hàm s
( )
y f x
=
Dng 2
. Tìm
đ
i
u ki
n c
a tham s
để
hàm s
đơ
n
đ
i
u trên m
t kho
ng cho tr
ướ
c .
td
Tài li
u ôn t
p thi TN THPT n
ă
m h
c 2012 – 2013
http://ebooktoan.com/forum
http://ebooktoan.com/forum
Trang 2
5. Tìm m
để
hàm s
3 2 2
( ) ( 1) ( 2)
y f x x m x m x m
= = + + + +
ngh
ch bi
ế
n trên R
6. Tìm m
để
hàm s
( ) ( )
3 2
1
( ) 2 2 2 2 5
3
m
y f x x m x m x
= = + +
ngh
ch bi
ế
n trên R
7. Tìm m
để
hàm s
( ) ( )
3 2
1
( ) 1 3 2
3
y f x m x mx m x
= = + + t
ă
ng trên R
8.Tìm m
để
hàm s
y= 3x
3
-2x
2
+mx-4 t
ă
ng trên (-1;
+∞
)
9.Tìm m
để
hàm s
y= 4mx
3
-6x
2
+(2m-1)x+1 t
ă
ng trên (0;2)
10.Tìm m
để
hàm s
y=
2
6 2
2
mx x
x
+
+ gi
m trên [1;
+∞
)
11.Tìm m
để
hàm s
y=mx
4
-4x
2
+2m-1 gi
m trên (0;3)
12.Tìm m
để
hàm s
y= x
3
+3x
2
+(m+1)x+4m gi
m trên (-1;1)
13.Tìm m
để
hàm s
y=
2
2 3
2 1
x x m
x
+
+ gi
m trên ( 1
;
2
+∞
)
14.Cho hàm s
y=
2
2 1
2
x mx m
x
+
+
a.Tìm m
để
hàm s
t
ă
ng trên t
ng kho
ng xác
đị
nh
b.Tìm m
để
hàm s
gi
m trên kho
ng (a;b) v
i b-a =2
15.Tìm giá tr
c
a tham s
m
để
hàm s
sau ngh
ch bi
ế
n trên m
t
đ
o
n có
độ
dài b
ng 1
3 2
( ) 3
y f x x x mx m
= = + + +
16. Tìm m
để
hàm s
( ) ( )
3 2
1
( ) 1 3 4
3
y f x x m x m x
= = + + +
t
ă
ng trên
(
)
0,3
17. Tìm m
để
hàm s
(
)
3 2
( ) 3 1 4
y f x x x m x m
= = + + + +
gi
m trên
(
)
1,1
18. Tìm m
để
hàm s
4
( ) mx
y f x
x m
+
= =
+
gi
m trên kho
ng
(
)
,1
−∞
19. Tìm m
để
hàm s
( ) ( )
3 2
1 1
( ) 1 3 2
3 3
y f x mx m x m x
= = + +
t
ă
ng trên
(
)
2,
+∞
20. Tìm m
để
hàm s
(
)
( )
2 2
1 4 4 2
( ) 1
x m x m m
y f x x m
+ + +
= =
đồ
ng bi
ế
n trên
(
)
0,
+∞
Ví d
:
1.Gi
i ph
ươ
ng trình 3 2
3 4 7
x x x x
+ = +
(
Đ
K x
3
+3x
0
0
x
)
2.Gi
i ph
ươ
ng trình x
5
+x
3
-
1 3
x
+4=0
3.Gi
i ph
ươ
ng trình
2
1 2
2 2 ( 1)
x x x
x
=
4. Gi
i ph
ươ
ng trình sinx =x
5.Tìm m
để
ph
ươ
ng trình có nghi
m 1
x x m
+ + =
6.Tìm
để
ph
ươ
ng trình có nghi
m m
2
1
x
+
- x = 0
7.Ch
ng minh r
ng
2
0 :1 cos
2
x
x x
> < (HD xét hàm s
2
( ) 1 cos
2
x
y f x x
= = )
8.Ch
ng minh r
ng
2
0 : 1
2
x
x
x e x
> > + +
(HD xét hàm s
2
( ) 1
2
x
x
y f x e x
= =
)
9.Ch
ng minh r
ng
3
(0; ) : tan
2 3
x
x x x
π
> +
10.Ch
ng minh r
ng : N
ế
u
1
x y
+ =
thì
4 4
1
8
x y
+
( HD xét hàm s
4 4
( ) (1 )
y f x x x
= = + )
Dng 3
. S
d
ng tính
đơ
n
đ
i
u
để
gi
i PT,BPT,B
Đ
T
td
Tài li
u ôn t
p thi TN THPT n
ă
m h
c 2012 – 2013
http://ebooktoan.com/forum
http://ebooktoan.com/forum
Trang 3
11.Gi
i h
ph
ươ
ng trình
3 2
3 2
3 2
2 1
2 1
2 1
x y y y
y z z z
z x x x
+ = + +
+ = + +
+ = + +
HD. Xét hàm
đặ
c tr
ư
ng
3 2
( ) ,y f x t t t t
= = + +
. Ch
ng minh hàm s
t
ă
ng trên R .
Đ
S
1
1
x y z
x y z
= = =
= = =
12.Gi
i h
ph
ươ
ng trình
3
3
3
sin
6
sin
6
sin
6
y
x y
z
y z
x
z x
= +
= +
= +
Ch đề 2. CC TR CA HÀM S
PHN I. TÓM TT LÝ THUYT
I.Định nghĩa: Cho hàm s
( )
y f x
=
xác đị
nh trên
D
0
x D
1.
0
x
đượ
c g
i m
t
đ
i
m c
c
đạ
i c
a hàm s
( )
y f x
=
n
ế
u t
n t
i m
t (a,b) ch
a
đ
i
m
0
x
sao cho
( , )
a b D
{
}
0 0
( ) ( ), ( , ) \
f x f x x a b x
<
. Khi
đ
ó
0
( )
f x
đượ
c g
i già tr
c
c
đạ
i c
a hàm s
0 0
( ; ( ))
M x f x
đượ
c g
i là
đ
i
m c
c
đạ
i c
a hàm s
.
2.
0
x
đượ
c g
i m
t
đ
i
m c
c ti
u c
a hàm s
( )
y f x
=
n
ế
u t
n t
i m
t (a,b) ch
a
đ
i
m
0
x
sao cho
( , )
a b D
{
}
0 0
( ) ( ), ( , ) \
f x f x x a b x
>
. Khi
đ
ó
0
( )
f x
đượ
c g
i già tr
c
c ti
u c
a hàm s
0 0
( ; ( ))
M x f x
đượ
c g
i là
đ
i
m c
c ti
u c
a hàm s
.
3.Giá tr
c
c
đạ
i và giá tr
c
c ti
u
đượ
c g
i chung là c
c tr
c
a hàm s
II.
Đ
i
u ki
n c
n
để
hàm s
c
c tr
: Gi
s
hàm s
( )
y f x
=
c
c tr
t
i
0
x
.Khi
đ
ó, n
ế
u
( )
y f x
=
đạ
o hàm t
i
đ
i
m
0
x
thì
0
'( ) 0
f x
=
.
III.
Đ
i
u ki
n
đủ
để
hàm s
có c
c tr
:
1.
Định lý 1. (Du hiu 1 để tìm cc tr ca hàm s )
Gi s hàm s
( )
y f x
=
liên t
c trên kho
ng (a,b) ch
a
đ
i
m
0
x
đạ
o hàm trên các kho
ng
0 0
( , )( , )
a x x b
. Khi
đ
ó :
+ N
ế
u f’(x)
đổ
i d
u t
âm sang d
ươ
ng khi x qua
đ
i
m
0
x
thì hàm s
đạ
t c
c ti
u t
i
0
x
+ N
ế
u f’(x)
đổ
i d
u t
d
ươ
ng sang âm khi x qua
đ
i
m
0
x
thì hàm s
đạ
t c
c
đạ
i t
i
0
x
2.
Đị
nh lý 2. (D
u hi
u 2
để
tìm c
c tr
c
a hàm s
)
Gi
s
hàm s
( )
y f x
=
đạ
o m trên kho
ng (a,b) ch
a
đ
i
m
0
x
,
0
'( ) 0
f x
=
f(x)
đạ
o hàm c
p
hai khác 0 t
i
đ
i
m
0
x
. Khi
đ
ó:
+ N
ế
u
0
''( ) 0
f x
<
thì hàm s
đạ
t c
c
đạ
i t
i
đ
i
m
0
x
+ N
ế
u
0
''( ) 0
f x
>
thì hàm s
đạ
t c
c ti
u t
i
đ
i
m
0
x
PHN II. MT S DNG TOÁN
*
Phương pháp1.
(Quy tc 1)Tìm cc tr ca hàm s
( )
y f x
=
1.Tìm t
p xác
đị
nh c
a hàm s
2.Tính
'( )
f x
và gi
i ph
ươ
ng trình
'( ) 0
f x
=
tìm nghi
m thu
c t
p xác
đị
nh
3.L
p b
ng bi
ế
n thiên
4.K
ế
t lu
n
Ví d
1: Dùng quy t
c 1 tìm c
c tr
c
a hàm s
Dng 1.
Tìm c
c tr
c
a hàm s
td
Tài li
u ôn t
p thi TN THPT n
ă
m h
c 2012 – 2013
http://ebooktoan.com/forum
http://ebooktoan.com/forum
Trang 4
1. y =
1
3
x
3
+x
2
-3x+2 2.y = x
4
+2x
2
-3
2. y =
3 1
2 4
x
x
+
4.y =
2
3 3
1
x x
x
+
3. y=
2
2 4 5
x x
+
6. y=(2x+1)
2
9
x
7. y = 3 1
x x
+ +
8. y=
2
2 3
1
x
x x
+
+ +
9. y =
2
2 2
2 1
x x
x
+ +
+ 10.
4 2
6 8 25
y x x x
= + +
11.
2 2
( 2) ( 2)
y x x= + 12.
5 3
15 15 2
y x x
= +
*
Phương pháp 2.
(Quy tc 2)Tìm cc tr ca hàm s
( )
y f x
=
1.Tìm t
p xác
đị
nh c
a hàm s
2.Tính
'( )
f x
và gi
i ph
ươ
ng trình
'( ) 0
f x
=
tìm nghi
m
( 1,2,3...)
i
x i = thu
c t
p xác
đị
nh
3.Tính
''( ) ''( )
i
f x f x
4.K
ế
t lu
n
+N
ế
u
''( ) 0
i
f x
<
thì hàm s
đạ
t c
c
đạ
i t
i
đ
i
m
i
x
+N
ế
u
''( ) 0
i
f x
>
thì hàm s
đạ
t c
c ti
u t
i
đ
i
m
i
x
Ví d
2: Dùng quy t
c II tìm c
c tr
c
a hàm s
1.y= 3x
5
-20x
3
+1 2. y =
2
5 6 4
x x
+
3.y = cos
2
3x 4. y =
sin cos
2 2
x x
5.y = -2sin3x+3sin2x-12sinx 6. y= sin
3
x + cos
3
x (
0 2
x
π
)
7.
2
9
y x x
=
8.
3
2
9
x
y
x
=
9. 3
3
y x x
= 10.
[
]
sinx cos , ,
y x x
π π
= +
VD1: Tìm
đ
i
u ki
n c
a m sao cho :
1.
y= x
3
-mx
2
+2(m+1)x-1
đạ
t c
c
đạ
i t
i x= -1
2.
y=
2
1
x mx
x m
+ +
+
đạ
t c
c ti
u t
i x=2
3.
y=
4 2 2
2 2
x mx m
đạ
t c
c
đạ
i t
i x=
2
VD2:Cho hàm s
y=
1
3
x
3
-(7m+1)x
2
+16x-m .Tìm m
để
a.
Hàm s
có c
c
đạ
i và c
c ti
u
b.
Hàm s
có các
đ
i
m c
c
đạ
i và c
c ti
u t
i x
1
,x
2
(1; )
+∞
VD3:Cho hàm s
y= x
3
-mx
2
+(m+36)x-5 .Tìm m
để
a.
Hàm s
không có c
c tr
b.
Hàm s
đạ
t c
c
đạ
i ,c
c ti
u t
i các
đ
i
m x
1
,x
2
1 2
4 2
x x =
VD3:Cho hàm s
y=
2
2 2 1
1
x mx m
x
+ +
+ .Tìm m
để
hàm s
có c
c
đạ
i và c
c ti
u
VD4:Cho hàm s
y= 2x
3
-3(2m+1)x
2
+6m(m+1)x+1
Tìm m
để
các
đ
i
m c
c
đạ
i ,c
c ti
u
đố
i x
ng nhau qua
đườ
ng th
ng y=x+2
Dng 2
.Tìm
đ
i
u ki
n c
a tham s
để
hàm s
có c
c tr
thõa mãn
đ
i
u ki
n cho tr
ướ
c
td
Tài li
u ôn t
p thi TN THPT n
ă
m h
c 2012 – 2013
http://ebooktoan.com/forum
http://ebooktoan.com/forum
Trang 5
VD5: Cho hàm s
y= x
3
-3x
2
-mx+2 .Tìm m
để
a.
Hàm s
có c
c
đạ
i ,c
c ti
u trong kho
ng (0;2)
b.
Hàm s
có c
c
đạ
i ,c
ti
u và các
đ
i
m c
c
đạ
i ,c
c ti
u cách
đề
u
đườ
ng th
ng y=x-1
VD6:Cho hàm s
2
(3 1) 4
2 1
x m x m
y
x
+ +
=.Tìm m
để
hàm s
có c
c
đạ
i, c
c ti
u
đố
i x
ng nhau qua
đườ
ng
th
ng
: 1 0
x y
+ + =
.
VD1: Cho hàm s
y= x
3
+mx
2
-x
a.
CMR hàm s
có c
c
đạ
i c
c ti
u v
i m
i m
b.
Xác
đị
nh m
để
đườ
ng th
ng
đ
i qua hai
đ
i
m c
c tr
c
a
đồ
th
hàm s
song song v
i
đườ
ng th
ng
(d) y=-2x
VD2:Cho hàm s
y=
2
(3 2) 4
1
x m x m
x
+ + +
a.
Tìm m
để
hàm s
có C
Đ
,CT và C
Đ
,CT và
đ
i
m M(-2;1) th
ng hàng
b.
Tìm m
để
hàm s
có C
Đ
,CT và trung
đ
i
m c
a
đ
o
n n
i 2
đ
i
m C
Đ
,CT cách g
c O m
t kho
ng
b
ng 3
VD3.Cho hàm s
3 2
3 2
y x x
= +
đồ
th
(C). Tìm giá tr
c
a tham s
m
để
đ
i
m c
c
đạ
i và
đ
i
m c
c ti
u c
a
(C)
v
hai phía khác nhau c
a
đườ
ng tròn :
2 2 2
2 4 5 1 0
x y mx my m
+ + =
.
VD4.Cho hàm s
4 2 4
2 2
y x mx m m
= + +
.Tìm giá tr
c
a tham s
m
để
hàm s
có c
c
đạ
i và c
c ti
u,
đồ
ng
th
i các
đ
i
m c
c
đạ
i, c
c ti
u l
p thành m
t tam giác
đề
u .
VD5.Cho hàm s
2
2
1
x mx
y
x
+ +
=.Tìm
để
đ
i
m c
c ti
u c
a
đồ
th
hàm s
n
m trên Parabol (P)
2
4
y x x
= +
VD6.Cho hàm s
2
( 2) 3 2
1
x m x m
y
x
+ + + +
=+
a.
Tìm m
để
hàm s
có c
c
đạ
i và c
c ti
u
b.
Gi
s
hàm s
có giá tr
c
c
đạ
i, c
c ti
u là y
CĐ
, y
CT
. Ch
ng minh r
ng :
2 2
CD
1
2
CT
y y
+ >
.
VD7.Cho hàm s
3 2 2
(2 1) ( 3 2) 4
y x m x m m x
= + + + +
a.
Tìm m
để
hàm s
có hai
đ
i
m c
c
đạ
i và c
c ti
u n
m v
hai phía khác nhau c
a tr
c tung
b.
Tìm m
để
hàm s
có c
c
đạ
i c
c ti
u
đồ
ng th
i hai giá tr
c
c tr
cùng d
u
VD8.Cho hàm s
3 2
2 3(2 1) 6 ( 1) 1
y x m x m m x
= + + + +
a.Ch
ng minh r
ng v
i m
i giá tr
c
a tham s
m hàm s
luôn
đạ
t c
c
đạ
i và c
c ti
u t
i
1 2
,
x x
2 1
x x
không ph
thu
c vào tham s
m.
b.Tìm m
để
1
CD
y
>
VD9.Cho hàm s
3 2
1
( ) 1
3
y f x x mx x m
= = + +
.Ch
ng minh r
ng v
i m
i m hàm s
đ
ã cho luôn có c
c
đạ
i
c
c ti
u .Hãy xác
đị
nh m
để
kho
ng cách gi
a hai
đ
i
m c
c tr
là nh
nh
t .
VD10.Cho hàm s
2 2
2( 1) 4
( )
2
x m x m m
y f x
x
+ + + +
= = +.Tìm m
để
hàm s
có c
c
đạ
i c
c ti
u,
đồ
ng th
i các
đ
i
m c
c tr
c
a
đồ
th
hàm s
cùng v
i g
c t
a
độ
O t
o thành tam giác vuông t
i O.
( A – 2007)
VD11.Cho hàm s
1
( )y f x mx
x
= = +
.Tìm m
để
hàm s
có c
c
đạ
i c
c ti
u và kho
ng cách t
đ
i
m c
c ti
u
c
a
đồ
th
hàm s
đề
n ti
m c
n xiên b
ng
1
2
.(A – 2005)
VD12.Cho hàm s
3 2 2 2
( ) 3 3( 1) 3 1
y f x x x m x m
= = + +
.Tìm m
để
hàm s
có c
c
đạ
i c
c ti
u và các
đ
i
m
c
c tr
cách
đề
u g
c t
a
độ
O.
( B – 2007)
td