Tài liệu tập huấn Dạy học tích cực - Dự án thúc đẩy quản lý cộng đồng tại Việt Nam

Dự án “Thúc đẩy quản lý cộng đồng tại Việt Nam - PCM”<br /> -----------------<br /> <br /> Nhà tài trợ: Cơ quan hợp tác và phát triển Thụy Sỹ (SDC)<br /> Đơn vị thực hiện dự án: Trung tâm hỗ trợ phát triển vì Phụ nữ và Trẻ em (DWC)<br /> <br /> TÀI LIỆU TẬP HUẤN<br /> <br /> Dạy học tích cực<br /> (Dành cho giáo viên trường trung học cơ sở)<br /> <br /> - 2014 -<br /> <br /> 0<br /> <br /> Nội dung<br /> Tài liệu tham khảo ................................................................................................ 2<br /> Mục tiêu khóa tập huấn ...................................................................................... 3<br /> Chu trình học tập tích cực theo vòng xoắn .................................................. 3<br /> Khái niệm dạy học tích cực............................................................................... 3<br /> Khái niệm thúc đẩy và thái độ của thúc đẩy viên ....................................... 4<br /> Thúc đẩy là gì? ................................................................................................... 4<br /> Thúc đẩy bao gồm những gì? .......................................................................... 5<br /> Thúc đẩy được sử dụng khi nào? ................................................................... 5<br /> Một số phát biểu về thúc đẩy: .......................................................................... 5<br /> Thái độ của thúc đẩy viên ................................................................................. 5<br /> Một số kỹ năng thúc đẩy cơ bản ..................................................................... 6<br /> Kỹ năng lắng nghe ............................................................................................. 6<br /> Kỹ năng đặt câu hỏi ........................................................................................... 8<br /> Kỹ năng khuyến khích và xử lý các ý kiến đóng góp ................................. 10<br /> Kỹ năng trực quan ............................................................................................ 10<br /> Một số phương pháp thúc đẩy áp dụng cho dạy học tích cực ............. 14<br /> Phương pháp khăn trải bàn............................................................................ 14<br /> Phương pháp động não .................................................................................. 15<br /> Phương pháp làm việc nhóm ......................................................................... 16<br /> Phương pháp tia chớp .................................................................................... 17<br /> Phương pháp hội ý tại chỗ (Phillips xyz) ...................................................... 18<br /> Đóng vai (biên soạn và trình diễn tiểu phẩm) .............................................. 18<br /> Một số yếu tố thúc đẩy dạy học tích cực .................................................... 19<br /> <br /> 1<br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> 1. Helvetas Vietnam: Dự án « Hỗ trợ phổ cập và đào tạo phục vụ Nông nghiệp và Lâm<br /> nghiệp vùng cao (ETSP) – Bản dịch tài liệu Kỹ năng thúc đẩy của RECOFTC (2004) ;<br /> 2. The Co-Intelligence Institute (CII): Dialogues<br /> 3. Lydia Braakmann (RECOFTC – Bangkok Thailand): The Art of facilitating<br /> participation: unlearning old habits and learning new ones;<br /> 4. Equitas Canada : Excerpts from Participatory Prctices in Adult Education - Resource<br /> Manual – Internatinal Human Rights Training Program (2011);<br /> 5. Nguyễn Lăng Bình: Dạy học tích cực cho giáo viên (Tài liệu tập huấn – 2010 – Dự án<br /> của Save The Children);<br /> 6. Bùi Thị Kim - Nguyễn Vĩnh Chân: Tài liệu tập huấn « Kỹ năng và phương pháp thúc<br /> đẩy » - Dự án PCMM (2008-2012) do SDC tài trợ.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Mục tiêu khóa tập huấn<br /> Cuối khoá tập huấn, giáo viên sẽ:<br /> 1. Hiểu rõ chu trình học tập tích cực theo vòng xoắn;<br /> 2. Hiểu rõ khái niệm, sự cần thiết và lợi ích của dạy học tích cực;<br /> 3. Biết cách sử dụng một số kỹ năng và phương pháp thúc đẩy trong dạy học<br /> tích cực để phát huy sự tham gia và sức sáng tạo của học sinh.<br /> <br /> Chu trình học tập tích cực theo vòng xoắn<br /> <br /> Kinh nghiệm<br /> <br /> Khái quát<br /> <br /> Phân tích<br /> <br /> Khái quát<br /> <br /> Phân tích<br /> <br /> Kinh nghiệm mới<br /> <br /> Áp dụng<br /> <br /> Dạy học theo chu trình này sẽ thúc đẩy được sự tham gia, phát huy được các<br /> sáng kiến, sáng tạo của các em học sinh!<br /> <br /> Khái niệm dạy học tích cực<br /> Dạy học tích cực:<br />  Các em học sinh là trung tâm, học sinh được tham gia và chia sẻ các kiến thức<br /> và kinh nghiệm sẵn có của mình;<br />  Giáo viên chỉ hướng dẫn hoặc thúc đẩy, còn các em học sinh chủ động tham gia<br /> vào quá trình học và được học tích cực.<br /> Học thụ động<br /> <br /> Học tích cực<br /> <br /> 3<br /> <br /> Sự khác nhau giữa dạy học tích cực và dạy học thụ động:<br /> Dạy học thụ động<br /> <br /> Dạy học tích cực<br /> <br /> Giáo viên là chủ thể, học sinh thụ động.<br /> <br /> Học sinh là chủ thể, giáo viên thúc đẩy.<br /> <br /> Truyền thụ một chiều từ giáo viên đến học<br /> sinh, truyền đạt theo cách “đổ” kiến thức<br /> của giáo viên vào đầu học sinh.<br /> <br /> Tương tác đa chiều giữa giáo viên và học<br /> sinh, giữa học sinh và học sinh (môi<br /> trường học như cái bóng đèn chiếu sáng<br /> vào đầu các em học sinh).<br /> <br /> Coi trọng lý thuyết, cách dạy phổ biến là<br /> giáo viên giảng bài và đọc, học sinh nghe<br /> và chép bài.<br /> <br /> Coi trọng lắng nghe và hỏi-đáp, coi trọng<br /> thực hành, gắn lý thuyết với thực tiễn, học<br /> sinh học qua trải nghiệm và qua hành<br /> động, học qua “làm”.<br /> <br /> Học sinh ghi nhớ và nhắc lại các kiến thức<br /> từ giáo viên và sách giáo khoa.<br /> <br /> Học sinh được chia sẻ các kiến thức, phát<br /> triển khả năng nhận thức, phát huy tính<br /> sáng tạo và xây dựng kỹ năng.<br /> <br /> Giáo viên độc quyền trong đánh giá học<br /> sinh.<br /> <br /> Học sinh tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau,<br /> kết hợp với đánh giá của giáo viên.<br /> <br /> Kết quả:<br /> <br /> Kết quả:<br /> <br />  Học sinh thụ động, học thuộc lòng,<br /> học “vẹt”, học đối phó, học để thi…<br /> <br /> <br /> Học sinh ít có cơ hội phát triển hoặc<br /> thể hiện năng lực sáng tạo.<br /> <br />  Học sinh chủ động khám phá kiến<br /> thức;<br /> <br /> <br /> Học sinh có điều kiện phát triển<br /> tiềm năng và năng lực sáng tạo.<br /> <br /> Để dạy học tích cực giáo viên cần áp dụng các kỹ năng và phương pháp<br /> thúc đẩy nhằm tạo ra môi trường học tập hiệu quả cho học sinh!<br /> <br /> Khái niệm thúc đẩy và thái độ của thúc đẩy viên<br /> Không ai biết được tất cả mọi điều, nhưng bất kỳ ai cũng biết được một điều<br /> gì đó!<br /> Thúc đẩy là gì?<br /> Thúc đẩy là việc sử dụng các kỹ năng và phương pháp khác nhau để tạo môi trường<br /> làm việc có hiệu quả nhất cho một nhóm gồm nhiều thành viên.<br /> Thúc đẩy viên phải là người có thái độ đúng mực, có kỹ năng và phương pháp thúc<br /> đẩy, biết sử dụng các phương tiện và vật liệu sẵn có để hỗ trợ một nhóm người tự tìm<br /> ra giải pháp (giải pháp = cách giải quyết) cho các vấn đề của nhóm.<br /> <br /> 4<br /> <br />