Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004

Nghieân cöùu Y hoïc

TAÀN SUAÁT XUAÁT ÑOÄ VIEÂM TAI GIÖÕA CAÁP VAØ MAÏN.VI KHUAÅN VAØ SÖÏ ÑEÀ KHAÙNG KHAÙNG SINH TRONG ÑIEÀU TRÒ BAN ÑAÀU VTG CAÁP MAÏN ÔÛ TREÛ EM

Ñaëng Hoaøng Sôn* &khoa TMH BV NÑ I

TOÙM TAÉT

Moät khaûo saùt taïi Caàn giuoäc vaø TpHCM veà taàn suaát, xuaát ñoä cuûa vieâm tai giöõa caáp (VTGC) vaø vieâm tai giöõa maõn (VTGM) ôû 1614 treû < 16 tuoi,cuõng nhö khaûo saùt vi khuaån trong VTGC,VTGM vaø tính ñeà khaùng khaùng sinh cuûa vi khuaån ñoái vôùi khaùng sinh trò lieäu ban ñaàu taïi caùc tuyeán daàu ghi nhaän keát quaû nhö sau:Taàn suaát VTGC laø 1,4%, - 1,3%; VTGM 0,8 % - 1,4%; Xuaát ñoä VTGC 0,8% / naêm; VTGM 0,6% / naêm

Ñoù laø nhöõng con soá chaáp nhaän ñöôïc ôû moät nöôùc ñang phaùt trieån.VTGC taäp trung ôû löa tuoåi <6 tuoåi

ñaây laø löùa tuoåi caán quan taâm phaùt hieän sôùm, ñieàu trò sôùm.

Veà Vi khuaån chuùng toâi thöïc hieän 221maãu chöùng ôû voøm treû laønh maïnh, 93 maãu tìm VK ôû tai vaø ôû voøm cuûa treû VTGC. Ôû treû VTGM chuùng toâi tìm VK ôû 158 maãu chöùng ôû voøm treû laønh maïnh, 157maãu muû tai vaø pheát voøm ôû treû VTGM keát quaû:

Coù söï gia taêng tyû leä treû mang vi khuaån gaây beänh ôû voøm khi treû bò VTG, coù söï hieän dieän cuûa vi khuaån

gaây beänh ôû treû bò VTG.

Strptopneumoniae, Haemophilus influenzae laø hai khuaån chòu traùch nhieäm beänh VTGC& VTGM ôû

treûem, ñaëc bieät ôû treû VTGM coù söï hieän dieän raát nhieàu VK Staphylococcus aureus

Khoâng coù söï khaùc bieät veà tính ñeà khaùng khaùng sinh giöõa VK taïi Caàn giuoäc vaø VK taïi BVNÑ I

Theo keát quaû khaûo saùt Cefotaxim laø KS ít bò ñeà khaùng nhaát (20% soá ca), Bctrim laø KS bò ñeà khaùng nhieàu nhaát (80% soá ca) vaø Ampicilline (30 –50% soá ca khaùng) laø khaùng sinh coøn söû duïng ñöôïc trong ñieàu trò ban ñaàu vôùi lieàu ñeà nghò gaáp ñoâi lieàu thöôøng duøng.

SUMMARY

CHRONIC AND ACUTE OTITIS MEDIA IN CHILDREN ; INCIDENCE ; BACTERIA AND RESISTANCE TO ANTIBIOTIC AN INVESTIGATION CARRIED OUT ON 1614 CHILDREN IN CAN GIUOC DISTRICT HCM

Dang Hoang Son et al. * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 8 * Supplement of No 1 * 2004: 95 - 99

One research in Caân giuoäc and HCM city about prevalence, incidence of acute and chronic otitis media(AOM & COM) was performed on 1614 children under 16 years. the result are: Prevalence of AOM: 1,4%, - 1,3%; COM: 0,8 % - 1,4%; Incidence of AOM: 0,8% / naêm. AOM: 0,6% / naêm.

The research also investigated the bacteria that in charge in acute,chronic otitis media and the resistance of these bacteria to the antibiotics which are used to treat in the first line of treatment.The results are:

Streptopneumoniae, Haemophilus influenzae are the two bacteria that in charge in AOM & COM

children. Especially in COM children there is a lot of Staphylococcus aureus.

* Khoa Tai Muõi Hoïng – BV. Nhi ñoàng 1 – TP. Hoà Chí Minh

Chuyeân ñeà Tai Muõi Hoïng – Maét

95

Nghieân cöùu Y hoïc

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004

There is no difference about the resistance to the antibiotics between bacteria in can giouc and

bacteria in HCM city.

In according to the research Cefotaxime is the antibiotic which is less resistance to bacteria (20%).

Bactrim is antibiotic which is the most resistance to bacteria (98%).

Ampicilline was resisted by bacteria (30-50%) so it still be used in the fist line of treatment with the

dose twice as usual.

MÔÛ ÑAÀU

maãu chöùng ôû voøm treû laønh maïnh, 93 maãu tìm VK ôû tai vaø ôû voøm cuûa treû VTGC.

ÔÛ treû VTGM chuùng toâi tìm VK ôû 158 maãu chöùng ôû

voøm treû laønh maïnh, 157 maãu muû tai vaø pheát voøm

Vieâm tai giöõa laø moät beänh nguy hieåm aûnh höôûng ñeán söùc nghe vaø tính maïng cuûa treû neáu ta khoâng ñieàu trò kòp thôøi vaø ñuùng möùc nhaát laø ñieàu trò ban ñaàu roäng raõi taïi caùc vuøng tuyeán ñaàu (xaõ, huyeän).

Taát caû caùc maãu VK naøy ñöôïc moät kyõ thuaät vieân vi truøng hoïc caáy vaøo dóa petrie thaïch agar, giöõ trong tuû laïnh sau ñoù chuyeân chôû veà beänh vieän nhi ñoàng I trong cuøng ngaøy, ñöôïc xöû lyù trong cuøng ngaøy ñeå tìm vi khuaån.

Ñeå coù moät khaùi nieäm veà taàn xuaát,xuaát doä, chuûng loaïi vi khuaån vaø möùc ñoä ñeà khaùng ñoái vôùi khaùng sinh söû duïng ban ñaáu chuùng toâi ñaõ tieán haønh khaûo saùt taïi Caàn Giuoäc vaø BV Nhi ñoàng I Tp Hoà chí Minh.

-Taát caû caùc maãu ñeàu ñöôïc caáy treân Blood Agar

(BA).

ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU:

-Taát caû caùc ñóa agar ñeàu ñöôïc uû vôùi CO2.

- Ñeå tìm Streptococcus pneumoniae caùc maãu vi khuaån ñöôïc caáy treân Gentamycine Blood Agar(GBA).

Taàn xuaát vaø xuaát ñoä cuûa vieâm tai giöõa caáp (VTGC) vaø maïn (VTGM)ñöôïc khaûo saùt taïi Caàn Giuoäc moät vuøng noâng thoân ngheøo ôû ngoaïi oâ thaønh phoá HCM

- Ñeå tìm Haemophilus influenzae caùc maãu vi

Thôøi gian tieán haønh khaøo saùt goàm hai laàn moät

khuaån ñöôïc caáy treân Bacitracin Chocolat Agar(BCA)

vaøo thaùng 5 vaø moät vaøo thaùng 11

- Caùc maãu Vi khuaån ôû voøm chæ chæ caáy treân BCA

& GBA

KEÁT QUAÛ

(Moät thaùng möa vaø moät thaùng naéng)vôùi hai laàn choïn maãu cuøng caùc ñieåu kieän tuoåi, nôi cö truù v...v nhö nhau.

Taàn soá

Baûng 1: Phaân boá maãu khaûo saùt theo tuoåi

Age group Pvalue

Ñoái töôïng laø 1629 treû töø 0 -16 tuoåi ñöôïc choïn ngaãu nhieân trong soå söùc khoeû taïi ñòa phöông vaø 1614 em ñaõ tham gia vaøo muøa naéng, 866 em tham gia vaøo muøa möa.

Treû ñaõ duøng khaùng sinh hai tuaàn tröùoc ñoù seõ bò

Number of individuals Fall 53 Spring 89 Percentage of age group Fall 6.2% 0.5 Spring 5.5%

loaïi khoûi danh saùch khaûo saùt.

323 91 10.6% 0.000001 20%

279 79 9.2% 0.000001 17.3%

469 330 29.1% 38.5% 0.000001

454 305 28.1 35.5% 0.0001

Caùc treû ñöôïc hoõi beänh söû, khaùm TMH bôøi hai BS ñ·aõ ñöôïc thoáng nhaát caùc tieâu chuaån chaån ñoaùn VTGC, khaùm TMH baèng head light coù loup, neáu bò VTGC seõ döôïc trích raïch maøng nhæ laáy muû döôùi kính hieån vi phaãu thuaät, neáu bò VTGM seõ ñöôïc laáy muû baèng que nhoâm quaán goøn voâ truøng. Taát caû treû bò VTG ñeàu ñöôïc pheát dòch ôû voøm ñeå khaûo saùt vi khuaån.

1614 858 100% 100% 0 – 1 (12 months) 2 – 3 (24 months) 4 – 5 (24 months) 6 – 10 (60 months) 11 – 15 (60 months) Total

Veà khaûo saùt vi khuaån chuùng toâi ñaõ thöïc hieän 221

P value of distribution in age = 0.000001

Chuyeân ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét

96

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004

Nghieân cöùu Y hoïc

Vi khuaån trong VTGC & Maïn

Baûng 2: taàn xuaát cuûa vieâm tai giöõa caáp (VTGC) vaø vieâm tai giöõa maïn VTGM) qua hai ñôït khaûo saùt

Baûng 5: Maãu khaûo saùt vi khuaån VTGC

n VTGM Number of cases Prevalence of cases

Soá beänh nhaân Soá tai CG 36 bn 41 ND I 57 bn 59 CG 55 bn 75 ND I 102 bn 105 VTGC VTGM Spring 23 23 Spring Fall 1.4% 1.3% 1.4% 0.8% Daân soá n. cöùu 1614 Fall 11 7 858 P value 0.77 0.19

Baûng 6: So saùnh tyû leä VK ôû voøm cuûa 93 em bò VTGC &VK ôû voøm cuûa 221 em khoeû maïnh (nhoùm chöùng)

Baûng 3: Phaân boá VTGC theo tuoåi.

VK P value OR (95%CI) N.(%) treû coù VK ôû voøm Number of cases

VTGC (n=93)

Nhoùm chöùng (n=221) 4 (3.4) 79 (35.3) 0 0.09 (0.02-0.29) 0.74 (0.56-1.97) 2.52 (1.49-4.27) <0.00001 0.036 <0.00001 0.0002 16 (17.2) 45 (48.4) 0 37 (39.8) Str. Pneumonia H.influenzae Staph aureus No pathogen. 138 (63.3) 0-1 2-3 4-5 6-10 11-15 Total Spring 2 11 6 2 2 23 Fall 0 6 0 3 2 11 Prevalence of cases Fall Spring 0% 2.2% 6.6% 3.4% 0% 2.1% 0.9% 0.4% 0.6% 0.4% 1.4% 1.3% P=.002 P=.0001 P value 0.00001 0.0002 0.00002 0.11 0.57 0.77

Baûng 4: Phaân boá theo tuoåi cuûa VTGM

Soá ca Prevalence of cases

Baûng 7: So saùnh tyû leä vi khuaån gaây beänh ôû voøm cuûa 93 em bò vieâm tai giöõa caáp vaø tyû leä VK gaây beänh tìm thaáy ôû tai giöõa cuûa cuøng 93 em bò VTGC

VK P value

0-1 2-3 4-5 6-10 11-15 Total Spring 1 4 5 7 6 23 0.41 0.00001 0.00005 0.0002 N% treû mang vi khuaån ôû tai (n = 93) 12 (12.9) 9 (9.6) 15 (16.12) 57 (61.2) N% treû mang vi khuaån ôû voøm (n=93) 16 (17.2) 45 (48.8) 0 32 (34.4) Str. Pneumoniae H..influenzae Stph.aureus No pathogen Fall 1 0 0 1 5 7 858 Fall P value Spring 1.8% 1.1% 0.19 0% 1.2% 0.001 0% 1.8% 0.00008 0.3% 1.5% 0.01 1.6% 1.3% 0.51 1.4% 0.8% 0.19 P=0.98 P=0.21 Study population 1614

Baûng 8: Vai troø cuûa HI & Str. Pneu trong VTGC

Xuaát ñoä

VK

Daân soá khaûo saùt: 1614

Tyû leä treû mang VK ôû tai (n = 93)

VTGC

Soá ca môùi trong ñôït khaûo saùt: 13 em (hai treû bò caõ

Tyû leä treû mang VK ôû voøm (n=93) 61 (66) 0 21 (22,5) 15 (16,12) Str. Pneu + HI Stph. aureus 0.00001 0.00005

hai tai)

Soá tai bò beänh: 15

Baûng 9: so saùnh tyø leä VK gaây beänh ôõvoøm ôû 157 em VTGM & 158 em khoeû maïnh (nhoùm chöùng)

Xuaát ñoä cuûa VTGC = 66/100,000/thaùng

VK (Bacteria) N.(%) treû mang VK ôû voøm OR (95%CI) P value

VTGM

Soá ca môùi trong ñôït khaûo saùt: 11 em (2 em bò caû

2 tai)

Soá tai bò beänh: 13

Incidence = 48/100,000/month

Treû VTGM (n=157) 22 (14) 59 (37.) 0 78(49.) Nhoùm chöùng (n=158) 3 (1.2) 45 (28.5) 0 112 (70.) 0.12 (0.03- 0.43) 0.66 (0.4-1.09) - 0.000 06 0.08 - Str. pneumonia H.influenzae Staph aureus No pathogene

Chuyeân ñeà Tai Muõi Hoïng – Maét

97

Nghieân cöùu Y hoïc

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004

Baûng 10: So saùnh tyû leä treû mang VK gaây beänh ôõ voøm vaø ôû tai ôû 157 tre bò VTGM

VTGC taïi VN laø cao taïi thôøi ñieåm 2002 vaø ñoái töông caàn quan taâm laø treû < 6 tuoåi.

VK P value

Taàn xuaát VTGM

0.49 0.00001 0.00001

Taàn xuaát VTGM VN laø 1,4% - 0,8% (baûng 2), so vôùi TL 2,6% vaø so vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån khaùc (0,4% -6,1% theo Stephen Bernard 1966)tyû leä naøy chaáp nhaän ñöôïc.

N% treû mang VK ôû tai (n = 157) 18 (11.5) 15 (9.6) 43 (27.4) 48(30.6) N% treû mang VK ôû voøm (n=157) 22 (14) 59 (37.) 0 78 (49) Str. pneumoniae H..influenzae Stph.aureus No pathogen

Taàn xuaát VTGM ôû VN gioáng nhau ôû löùa tuoåi <6

Baûng 11: Vai roø cuûa Str.pneu & HI trong VTGM

tuoåi vaø löùa tuoåi > 6 tuoåi (baûng 4).

VK P value

Nhö vaäy so vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån khaùc thì

taàn xuaát naøy chaáp nhaän ñöôïc vaøo thôøi ñieåm 2002.

0.00001 0.00001 Str. pneu + HI Stph.aureus N% treû mang VK ôû voøm n=157 81 (51.6) 0 N% treû mang VK ôû tai n = 157 33 (21) 43 (27.4)

Xuaát ñoä VTGC laø 66/100.000/thaùng töông ñöông

0.8% /naêm.

Baûng 12: So saùnh söï ñeà khaùng khaùng sinh cuûa VK ôû CG & BVNÑ I

Xuaát ñoä VTGM laø 48/100.000/thaùng töông ñöông

VK

0.6% /naêm.

Ampiciline CG NÑ I Pvalu Bactrim CG NÑ I Pvalu Cefotaxim CG NÑ I Pvalu

Ñaây laø moät xuaát ñoä chaáp nhaän ñöôïc taïi moät nöôùc

ñang phaùt trieån.

HI 49% 163 e 0.680 5 e 0.029 0 e 0.666 2

Vi khuaån trong VTGC

82% n=12 8 26% n=15 0 28% n=18 5

- Theo baûng 6 ta nhaän thaáy ôû treû bò VTGC coù söï

gia taêng treû mang VK gaây beänh so vôùi nhoùm chöùng.

51.4 % n=13 6 47% n=17 70% n=52 0.209 0 0.000 2 Strep. pneu 28.6 % n=28 90.7 % n=12 6 95.8 % n=72 12.5 % n= 56 0.032 8

Theo baûng 7 ta nhaän thaáy ôû treû bò VTGC coù söï

hieän dieän cuûa VK gaây beänh trong tai giöõa

Strep.

pneumonia

12,9%, H.I

26.7 % n=12 7 12% n=25 0.577 1 73% n=26 0.551 50% n=38 0.001 17% n=41 Staph 94.4 % n=18 55.5 % n=18

9,6%, Staphylococcus 16,12% so vôùi caùc maåu coøn laïi khoâng moïc.

Baûng 13: Söï ñeà khaùng noùi chung cuûa VK

Ta coù theå keát luaän ba loaïi VK treân chòu traøch

nhieäm cho beänh VTGC

Ampicilline 50% 38% 55 % Bactrim 86% 80% 54% Cefotaxim 27% 22% 15% Bacteria H.I Str. pneumoniae Staphylococcus

Vi khuaån trong VTGM

BAØN LUAÄN

Taàn xuaát VTGC

Tình huoáng töông töï cho VTGM taïi baûng 11 chuùng ta thaáy cuõng coù söï hieän dieän cuûa ba loaïi VK noùi treân ñaëc bieät laø Staphylococcus hieän dieän gaàn 30% trong soá treû mang beänh.

Nhö vaäy ta coù theå keát luaän ba loaïi VK treân chòu traùch nhieäm cho beänh VTGC ñaëc bieät laø vai troø cuûa Staph.

Taàn xuaát VTGC ôû VN laø 1,4 % - 1,3% (baûng 2) tyû leä naøy gaáp ñoâi ôû Thaùi lan cuõng laø moät nöôùc ñang phaùt trieån (0,8% theo Stephen Bernard 1966), töông ñöông vôùi tyû leä ôû Nuuk vaø Sisimiut (1,7% - 1,3% clinical infectious disease 1996).

Taàn xuaát VTGC ôû VN cao ôû löùa tuoåi <6 tuoåi

Söï ñeà khaùng khaùng sinh cuûa caùc chuûng VK

(baûng 3).

Theo baûng 12 khoâng coù söï khaùc bieät veà söï ñeà

Nhö vaäy so vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån taàn xuaát

Chuyeân ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét

98

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004

Nghieân cöùu Y hoïc

khaùng khaùng sinh cuûa VK taïi CG vaø VK taïi BV NÑI

ñuùng möùc.

Str. pneumonia vaø H.I laø hai vi khuaån gaây beänh hòeân dieän trong tai giöõa ôû treû bò VTGC &VTGM,ñaëc bieät laø coù söï noåi troäi cuûa Staph trong VTGM .

Amoxicilline laø khaùng sinh coøn nhaïy caøm cho laàn

ñieàu trò ñaàu tieân ôû caùc tuyeán ban ñaàu.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

Moät caùch toång quaùt theo baûng 13 chuùng ta thaáy Cefotaxim laø khaùng sinh ít bò ñeà khaùng nhaát bôûi caùc chuûng VK noùi treân, Bactrime laø khaùng sinh bò ñeà khaùng nhieàu nhaát, Ampicillin laø khaùng sinh coøn söõ duïng ñöôïc cho caùc tuyeán ñaàu nhö laø moät loaïi khaùng sinh ñaàu tieân cho trò lieäu vôùi lieàu löôïng ñeà nghò laø cao gaáp ñoâi bình thöôøng.

1. Otitis media in Developing country (Pediatric vol.96

No 1july 1995).

KEÁT LUAÄN

2. High rate of Nasopharyngeal Carriage of potential pathogens among chhildren in green land (Clinical infectious disease vol23,No 5 november 1996. house

3. National

guideline

Clearing

NGC

Taàn xuaát vaø xuaát ñoä cuûa VTGC vaø VTGM taïi VN laû chaáp nhaän ñöôïc khi so vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån khaùc.

(www.guidlines.gov).

Nhoùm treû em < 6 tuoåi laø nhoùm nhaïy caûm vôùi beänh VTGC nhaát caán ñöôïc quan taâm ñieàu trò

Chuyeân ñeà Tai Muõi Hoïng – Maét

99