Thành Cát Tư Hãn - Nguyễn Trọng Khang

Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ư ọ ễ

T aự

THÀNH CÁT T HÃN Ư

ư ả ế ớ ề

ạ

ỏ ụ ả ố ươ

c ông không có nhà ư ướ ữ

ạ ế ượ ỗ

ề ậ

ớ ồ ụ ẳ

ư t đ l ệ ể ố ở ậ ố ể ố ủ ố ữ ộ

ế i r i!”. Ông áp d ng tri ữ ộ ừ Ấ

c b i tr n nh nh ng n ấ ướ ạ ậ ư ữ

i đ u coi Thành-Cát-T -Hãn nh là m t đ i Su t bao th k nay c th gi ộ ạ ế ỉ ố ư h a giáng xu ng nhân lo i. Cu c đ i c a ông là m t hình nh thu g n l ọ ạ i ộ ờ ủ ố ọ ộ ng tàn phá m i hai th k mà dân du m c mi n đ ng c đã tràn ra b n ph ồ ề ế ỷ ườ các dân t c đ nh c có n n văn minh v ng chãi. Tr ộ ị ề chinh ph c nào gây đ c uy vũ làm kinh hoàng c thiên h , đ n n i khi dân ả ụ ế Âu Châu nghe đ n tên Thành-Cát-T -Hãn đ u hãi hùng cho là “ngày t n th i kh ng b đ cai tr và th ng tay tàn sát đã t ị đ ngăn ng a nh ng cu c qu t kh i ch ng đ i. Nh ng gì mà Âu Châu đã lên ể ớ án Attila và n Đ đã lên án Mihirakonia th t ch ng th m vào đâu so v i ẳ ậ nh ng cu c tàn phá c a Thành-Cát-T -Hãn ư ở ữ ủ Trung Qu c, Đ i H i… ộ ố ạ ồ

ư ứ ỉ ỉ ộ ờ ủ

ố

ỏ ề ả ạ ủ ầ ấ ằ ồ

ị ề ệ

ố ưở

ấ ả ộ ủ

ả ử

t gi ộ ề ữ ồ i ph i, bi ế ả

ắ

ắ ấ ự ng và giàu tình c m dù l m khi r t nghiêm kh c, và ông th t s có ấ ượ ứ ậ ự ể ạ ộ

ạ

và gi ổ ấ ỏ

ụ i đ ườ ượ ế ạ ủ ế ạ

ể ủ ậ ượ ấ ộ

ẻ ả

ề ằ

ng r ng ph n b i ch cũ s đ ườ ộ ộ ữ ẽ ựơ ạ ệ ộ ậ

ưở ườ ặ

ra i s che ụ ộ ẻ ế

c c a h . M t k y u m t khi đã đ t mình d c b o v đ n cùng và đ ủ ộ i nào. Trái l ừ ng tr ng h u, ho c thâu d ng d ậ ộ ủ ướ ủ ọ ượ ề ượ ả ệ ế ư

i h a h n c a ông đã th t ra. Nh ng các s gia g n đây khi nghiên c u t m cu c đ i c a Thành-Cát-T - ử ư Hãn đ u nh n th y r ng tính tàn b o c a ông là do hoàn c nh s ng gay go ề ậ ạ ủ t kh c li mi n đ ng c hoang mà ra - m t th tàn b o c a thiên nhiên - ộ ệ ở ố ứ khác h n v i Tamerlan (nhà chinh ph c này ph i ch u trách nhi m v hành ả ụ ẳ ớ ổ đ ng c a mình vì v n sinh tr i văn minh). Trong khuôn kh ng trong th gi ộ ế ớ ủ l ướ i i s ng, hoàn c nh đ t đai và ch ng t c c a ông, Thành-Cát-T -Hãn, d ố ố ủ ư ữ ng tri v ng con m t các s gia, là m t nhân v t có tâm h n bình th n, có l ươ ậ ộ tín nghĩa v i b n bè, th t t nghe l ch c, r t m c đi u đ , bi ậ ớ ạ ờ ế ắ r ng l ả ắ ộ nh ng đ c tính căn b n c a m t nhà lãnh đ o. Dĩ nhiên ta ph i hi u theo ả ả ủ ữ nghĩa lãnh đ o các dân t c du m c, ch không ph i dân đ nh c . Trong khuôn ư ị ả ứ ộ ỏ ị t tài l p tr t t kh y, ông đã t i tr c thiên phú cái bi ra là ng ậ ự ậ ệ ộ i ta th y ông có m t dân. Bên c nh cái tính tàn b o đ n kh ng khi p, ng ườ c. M t trong nh ng khía c nh cao th ữ ng, quí phái không th ph nh n đ ượ ạ t đ nh ng k ph n b i. T t c nh ng nét n i b t nh t là tính khinh ghét t ấ ả ữ ấ ổ ậ ộ ị ế t k l m t c tín nhi m n i ông đ u b gi ả ẻ ầ ưở ơ phăng đi không ch a ng i sau m t tr n chi n th ng, ông ắ ế ng nh ng k t ng ban th th i tr ẻ ỏ ữ ướ ướ ọ kiên trung v i ch tr ướ ự ặ ớ c ông l u tâm giúp đ su t ch c a ông, đ u đ ỡ ố ở ủ đ i, không có gì làm lay chuy n n i l ố ờ ổ ờ ứ ẹ ủ ể

ị ư ả ạ ộ

ủ ộ

V m t chính tr , Thành-Cát-T -Hãn không ph i là m t nhà lãnh đ o đã d i ạ ề ặ d t ng anh m t tr c nh ng kinh nghi m quí báu c a các dân t c văn minh. ệ ỏ ặ ướ ộ ố i ta th y có nhi u c v n ngo i qu c Trong s nh ng c n th n c a ông ng ề ố ấ ườ ậ ố ữ ữ ầ ủ ấ ạ

ườ

ư ườ ả ủ

t dùng văn t i H i, Chu Thai ồ ườ ồ i ph i c a các c v n y mà gu ng ố ấ ấ t l p thu má và , bi ế ế ậ ổ ồ ờ ế ầ t nghe l ế ự ế

nh Tatatonga ng i Th ph n, Mahmoud Yalawatch ng t Đan... và nh bi i Khi ng ờ máy cai tr c a ông ti n d n đ n ch bi ỗ ế gi m b t nh ng cu c đàn áp man r . ợ ộ ế ị ủ ữ ả ớ

i ta đã bình lu n r t nhi u v chi n l ườ ậ ấ ề ề

ậ c, chi n thu t ế ườ ế ượ ủ

ế ượ c c a Frédéric II, ủ

ủ ơ ữ ế

V m t quân s , ng ự ề ặ c a Thành-Cát-T -Hãn. Có ng i đã sánh v i chi n l ớ ư ủ ng Mac Arthur c a Hoa Kỳ đã ho c c a Nã-Phá-Luân. Và g n đây c Đ i t ặ ủ ố ạ ướ ầ c c a Thành-Cát-T - xác nh n thêm: “T t c nh ng nguyên t c v chi n l ậ ư ế ượ ủ ắ ề ấ ả ữ th i nào cũng là m t kho tàng vô cùng quí giá cho các binh gia. Không Hãn ở ờ ộ ế ử ủ có binh th chi n sách nào rõ ràng sáng s a h n nh ng trang chi n s c a ư Thành-Cát-T -Hãn”. ư

ư ổ ấ ủ ị ạ ạ

ẽ ế ử ỉ ả ấ ả ộ ờ ể

ổ ừ ạ ọ ộ

ố

ị ự ệ ể ậ ử ậ ư ế ừ ộ ạ ố ủ ọ ầ ả

ế ạ

ủ ẻ Ệ ổ ứ

ổ ạ ủ ế

ộ ứ ớ

ụ ề ậ ủ ạ ộ

Nh ng không ph i ch vì cu c đ i ngo i h ng c a v chúa Mông C y mà chúng tôi cho xu t b n quy n chi n s này. L chính y u là x a kia dân t c ộ ế chúng ta đã t ng ch u đ ng đ i h a Mông C , đã t ng t o m t cu c chi n t đ đ p tan tham v ng đ qu c c a h , thì ngày nay tranh gay go, kh c li ế ọ ng chúng ta c n ph i bi khi l n d nh ng trang s đ m màu son y, t t rõ ế ấ ưở ở ữ ầ l c l ờ ng c a k xâm lăng hùng m nh đ n m c nào? Dù r ng đ n th i ự ượ ằ ứ ế ch c quân đ i và khí th c a Mông C đã sút kém H T-T T-LI T, cách t ế ủ Ố Ấ ộ ế h n th i Thành-Cát-T -Hãn. Bi t rõ s c hùng m nh và tàn b o c a m t đ ơ ạ ư ờ qu c r ng l n nh t c kim, chúng ta m i càng khâm ph c ti n nhân h n và ơ ớ ấ ổ ố ộ ử i nói c a m t nhà văn Ý hi n đ i khi nh n xét v l ch s càng hãnh di n v l ề ị ệ ệ ề ờ đ u tranh c a dân ta: ủ ấ

t Nam là dân t c duy nh t trên th gi i đã chi n th ng quân ộ ệ ế ớ ấ ộ ế ắ

“Dân t c Vi Mông C ”.ổ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:10:27 PM Ch ng I

ươ XÃ H I MÔNG C VÀO TH K XII Ổ Ế ỷ Ộ

ụ ở ữ ố

ổ ắ ứ ữ ạ ả

Ng i Mông C chính tông chính là m t trong nh ng gi ng dân du m c ộ ườ mi n Đông B c x Ngo i Mông ngày nay, kho ng gi a hai con sông Onon và ề Kéroulène.

ố ộ ọ ề ệ ẹ ặ

ề ng ưỡ ườ i ặ ộ ứ ằ

ắ ế ỡ ạ ữ ư ẫ ơ

ộ ườ ắ

ờ ố ạ ng. H thu c gi ng da vàng, có nhi u nét đ c bi t: m t r ng, mũi x p, l quy n cao, m t x ch, môi dày, râu c m th a, tóc c ng và đen. Vóc ng ư ấ th p nh ng v m v , da th m, hai chân h i cong. Nh s ng gi a m t cõi đ t ấ c n c i r ng bát ngát, mùa đông l nh c t da, mùa h nóng thiêu ng ọ i, h có ạ ằ ỗ ộ s c kh e và s c ch u đ ng b n b , d o dai l ỉ ẻ ị ự ứ th ạ ườ ứ ề ỏ

i Mông C b gi ng dân Th ổ ị ố ư ổ ườ ề

Theo truy n thuy t thì ngày x a t tiên ng ế (Turcs) đánh b i ph i l n tr n trong vùng núi Erkéné- Kuoun. Cho đ n th k ổ ế ỉ ả ẩ ế ạ ố

l u v c sông Sélenga và sông ố ứ ở ư ự

ờ ậ ố ấ ọ ớ ưở ấ

ố

ấ ấ ớ ờ ữ ế ộ

i con. Ng ả ộ

ườ ổ ế

, đuôi còi… Đó là ông i gi n d . Ông ta th c a b t c B t-di-Dinh, dòng Ni-Ruôn, n i ti ng là ừ ợ ồ ọ ỉ ỡ ẻ ở

ườ tám đ i c a Thành Cát T Hãn. th IX h m i dám xu ng núi sinh s ng là B t-Tê-Si-Nô (Sói Xám) l y bà Cô-A Ma-Ran ng lúc b y gi Onon. Tù tr có m t trai duy nh t tên Ba-Tát-Si. T đó xu ng m i ba đ i n a đ n Đô- ườ ừ ộ i bà v là A-Lan-Khoát-Nhã, m t hôm nhi m Bun: ông này m t s m đ l ễ ể ạ i con út tên là ph i m t lu ng ánh sáng, th thai r i sinh ra ba ng ườ ụ ồ Bu-đăng-Sa, là ông t ổ ủ ộ ộ ng ả ườ ị t ờ ủ ổ ng ch c i m t con l a gh l ộ ư

ế

ế ỉ ứ ẫ ề ẻ

ộ ộ ủ

c Mông C , các s gia th ấ ượ ư ố ườ ử ư

Đ n th k th XII, dân Mông C chia ra nhi u đoàn tr i (Oulouss) đ c l p, ộ ậ ổ ạ i đánh k thù chung là dân Thát Đát. Gia khi thì đánh l n nhau, khi thì h p l ọ ạ đình c a Thành Cát T Hãn thu c t c Ki-Dát, b t c B t-di-Dinh. T khi ọ ộ ộ Thành Cát T Hãn th ng nh t đ dân này ra làm hai dòng, căn c ừ ố ng chia gi ng ch h thu c dòng Ki-Dát hay dòng khác. ứ ở ỗ ọ ổ ộ

hào ầ ộ ố ổ ự

Dòng th nh t g i là dòng Ni Ruôn, thu c gi ng Mông C thu n túy, t là con cháu c a th n Ánh Sáng. ứ ấ ọ ủ ầ

ố ộ ề

ứ ộ ộ ố ộ ộ ố

Dòng th hai thu c gi ng Durlukin, lai nhi u gi ng khác. Dòng Niruon g m ồ ệ ậ ở t l p có 12 b t c: Taidjigot, Tayitchiout, Taijiout (3 b t c này s ng bi phía Đông h Baikal), Ourou’oud, Mangquoud, Djadjirat, Baroulas, Ba’arin, ồ Dorben (bây gi g i là Dorbot), Saldjiout, Quadagin, Katakin. ờ ọ

ồ

ữ ộ ộ

ụ ở ộ ộ ạ ữ ạ

phía Đông Nam, i chân núi Nam Khingan c nh x Thát Đát. Còn m t b l c n a tên là vùng h p l u sông Khilok và sông ệ ố

ợ ư ộ ộ ạ ử ụ ổ

ặ ổ ồ ị ồ

ộ ạ t hai th b l c: b l c ứ ộ ạ ờ ạ ố ườ ư

ứ mi n đ ng c và b l c săn b n mi n r ng núi. Dòng Dulurkin g m có 8 b t c: Aroulat, Baya’out, Koroj, Seldu, Ikiras, ộ ộ Kongirat, Ongirat, Koukourat; nh ng b t c này du m c d ướ ứ Djéliar cũng li t vào gi ng Mông C , ổ ở Sélenga ho c sông Onon, mà có s gia cho là m t b l c Th qui ph c Mông C r i b đ ng hóa vào th i đ i Anh hùng Cai Đô. i ta phân bi Nh ng căn c vào cách sinh s ng, ng chăn nuôi ắ ở ệ ề ừ ộ ạ ề ở ồ ỏ

ễ ọ ư

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:10:53 PM

ả ườ ấ ơ ổ

ề ệ ắ ồ

ằ

ứ ế ả

ỗ ọ ớ ớ ỉ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: i Mông C phát xu t, có Vùng biên c nh Mông C - Tây Bá L i Á, n i ng ợ ổ ở t rõ r t: mi n r ng phía B c và mi n đ ng c hoang vu hai mi n khác bi ỏ ề ừ ở ệ ề phía Nam. Có nhà s h c cho r ng: “kh i đ u, Mông C là dân r ng núi ch ớ ừ ử ọ ổ ở ầ t dùng lo i xe b n không ph i là dân đ ng c , căn c vào ch h s m bi ố ạ ỏ ồ ư bánh b ng cây (chariot) và ch dùng thùng cây ch không dùng túi da nh ng ằ i Kagâz đ ng c ”. ở ồ ườ ỏ

ng đ c t ườ ượ ổ ứ ch c ch t ch , xã h i chia làm b n giai ộ ẽ ặ ố

Nh ng b l c giàu th ộ ạ ữ c p: ấ

1. H ng quý t c n m quy n th ng tr , g m có h ng Dũng Sĩ (Bagha tour), ộ ắ ị ồ ề ạ ạ ố

ị ả ề ưở ủ ng c a ưở

ng (Noyan), Hi n nhân (Setchen) và, sau này ch u nh h ố ạ

ươ ệ ng và dũng sĩ là tìm ng. Vai trò c a t c tr ưở ệ , chăn nuôi súc v t cùng là đi u khi n vi c ủ ộ ậ ề ể ế

t c nh ng giai c p sau: T c tr ộ Trung Qu c, thêm h ng Thân v đ ng c chăn nuôi, sai khi n nô l ỏ ồ d ng l u tr i. ạ ề ự Giai c p này ch huy t ấ ấ ả ữ ỉ ấ

2. H ng chi n sĩ (Nokud) ế ạ

ng dân (Arad) 3. H ng th ạ ườ

4. H ng nô l (Bogoul) ạ ệ

và nh ng b l c b i tr n b b t đi chăn ạ ữ ệ ộ ạ ạ ậ ị ắ ữ

H ng sau này g m nh ng ng i nô l ồ súc v t ho c ph c v cho chi n sĩ. ụ ụ ườ ế ặ ậ

ắ ủ ấ ộ ọ

ờ ố ặ ố

ư ổ ạ ộ

ọ ậ ệ ự ọ ế ủ

ư ở ộ Trong b l c săn b n vai trò c a giai c p quý t c không quan tr ng nh b ộ ạ đây h ng pháp s (Chaman) chi ph i m i m t trong đ i s ng; l c du m c. ụ Ở ạ nói chung trong xã h i Mông C pháp s đóng vai trò th t quan tr ng. Sau này ư chúng ta s th y vai trò c a pháp s C c Chu trong vi c d ng đ qu c c a ố ủ ư ố Thành Cát T Hãn. ẽ ấ ư

ắ ậ ệ ứ ộ ạ

ư

b l c du m c. Dân săn b n th ở ộ ạ

ặ ươ ử ạ ạ

ọ

ư ễ ệ ắ

ả i s ng du m c qua l ụ

ọ ộ ộ ộ ạ ẳ ắ ạ

ồ ộ c l ượ ạ ớ ế ắ ố ừ

i m t đàn súc v t. Th t ra, vi c phân chia hai th b l c (săn b n, du m c) nh trên không có ụ ư i là dân săn b n r ng, còn Thành tính cách tuy t đ i. Nh dân Taidjiout l ạ ệ ố ắ ở ừ Cát T Hãn l ộ ng mang m t i xu t thân ụ ườ ắ ấ ạ ư ế ng, ho t đ ng su t c mùa đông ngay trong ti lo i gu c b ng cây ho c x t ố ằ ố ả ạ ộ ạ đ i hàn. H tìm lo i điêu th (zibeline) và lo i chu t màu tro (petit-gris). Dân ộ ọ ạ ơ du m c cũng đi săn, chuyên dùng cung tên và giây thòng l ng tìm loài s n ụ ng, loài mang m n. B n quý t c thì luy n chim ng th đi b t các loài d ươ ố ố khác. Tùy lúc th nh suy, m t b l c có th b l i s ng ể ỏ ố ố ị i. Ch ng h n Thành Cát T Hãn lúc thi u th i, h i b săn b n, ho c ng ặ ờ ư l c tan rã ph i cùng v i cha m và em rút vào r ng đi săn b n s ng qua ngày, ả ạ r i sau đó m i tr ra gây l ớ ở ồ ẹ ộ ạ ậ

ữ ộ ạ ở ừ ọ ề

ộ ơ ộ ơ ế ộ ớ

t Đan, dân N Chân (n c Kim sau này). r ng nói chung trình đ còn th p kém, dã man vì h không h Nh ng b l c ấ ti p xúc v i nh ng dân t c văn minh h n. Dân du m c ti n b h n nh g n ờ ầ ữ gũi v i dân Th Ph n, dân Khi ổ ụ ế ướ ữ ế ồ ớ

ộ ả ắ ư ọ

ộ ạ

ề ỏ ỗ ố ự

ạ ồ ắ ỏ ẹ ữ ộ

ề ủ ợ ụ ằ

ế ỉ ả

CÁI L U TRÒN Ề ừ Đ i s ng du m c ph i b t bu c lang thang đây đó nh ng có lúc h cũng d ng ụ ờ ố i m t ch khá lâu. Đó là lúc đóng tr i. M i đoàn tr i g m có nhi u chân l ề ỗ ạ khóm l u (ayil) d ng trên n n c ho c trên xe b n bánh s p vòng tròn, ch a ừ ặ ề chính gi a. L u c a dân săn b n thì nh h p, nghèo nàn, khác m t sân r ng ắ ở ộ ề ủ ng l p b ng da thú. Đ n th k XIII, l u c a h n l u c a b n du m c th ẳ ề ủ ọ ế ườ h ng Kh Hãn r t r ng rãi, ti n nghi, ch a đ y da thú và th m đ p, g n nh ạ ầ ệ ả m t th dinh th l u đ ng. Có hai th l u, nh đó ng ứ ề ộ ẹ i ta có th phân bi ể ấ ộ ự ư ộ ứ ầ ờ ư ệ t ườ ứ

đ ượ ễ c d dàng nhóm Mông C săn b n và nhóm Mông C du m c. ắ ụ ổ ổ

ằ ọ ợ ồ

Ger (còn g i là Yourte) là th l u tròn l p da thú, s ườ mi n th a thãi g . cây ch ng, cây ngang r t ph c t p, th y rõ là dân ỗ ừ ở n b ng cây, g m nh ng ữ ề ứ ề ứ ạ ấ ấ ố

ằ ấ ườ ạ ỗ ễ

ộ ớ ỏ

ằ ớ

ồ ề ự ề ộ ố ụ ổ

cái ng đó. Th i Thành Cát T Hãn, lo i l u này th ộ ế ử ư ạ ề ườ ờ

ể ế

t n b ng lo i g nh , tháo ráp d dàng: Maikhan là th l u r ng mà th p, s ứ ề ộ ẹ vách g m nhi u t m phên b ng len, m t trong có chèn thêm m t l p c khô. ề ấ ặ ỏ Nóc l u t a nh cái nón lá l n úp xu ng, gi a đ nh có m t ng khói nh . ữ ỉ ố ư i Mông C lúc nào cũng có m t b p l a ch m phân bò khô và Trong l u ng ườ ng d ng khói thoát ra ự ố ở ả i, di chuy n. Khách đ n nhà ph i trên xe b n bánh r t ti n cho vi c v n t ấ ệ ng c a bên m t, ch nhà ng i tr ch bên trong và ngay c a. ng i ồ ị ử ố i ng ồ ở ạ ệ ậ ả ủ ưỡ ử ặ

ư ọ ễ

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:11:37 PM

t xây nhà b ng đá, nh ng ch ng nh ch a b ư ế ằ ọ

ư ư ỏ ề l u, nên nhi u gia đình có nhà r i mà còn d ng thêm cái l u ừ ự ồ

c sân. Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Ngày nay ti n b h n h đã bi ế đ ề ượ nguyên v n ki u x a ngay tr ướ c thói quen ẹ ộ ơ ở ề ể ư

ĐI SĂN VÀ DU M CỤ

ỵ ồ ồ ỏ ấ ủ

ề Ở ổ ạ ỏ ồ ầ

ộ

ề nh ng n i xa xôi đi tìm n ừ ữ ẳ ế ạ ạ

ư ế ừ ạ ự ự ừ ữ

ơ t e ng i không gian bao ữ ng đ u là nh ng gi ng ch y c c nhanh và ố ươ ọ ế ồ

i thi ộ

ấ

ơ ữ ư ế ớ ư ộ ị ậ ẻ ị ậ

t nh t c a các tay k mã Mông C là đ ng c cao, đ i s i đá, Vùng săn b n t ắ ố các n i này có nhi u con sông h p và c n, nhi u h đ m, thu hút đ i cát. ơ ồ ẹ t c các lo i c m thú chân dài cánh r ng t t ướ c ạ ầ ấ ả u ng: nh s u, thiên nga, h c là nh ng loài ch ng bi ố la; chó sói, l a, ng a r ng, linh d ề ổ ị ượ c t ch n chân, các tay k mã tài ba cũng khó hy v ng đu i k p đ không bi ỵ i Mông C , m t th ho t t c a ng ứ ạ chúng nó. Đi săn là m t nhu c u t ườ ổ ầ ố ế ủ ộ ư ng. H n n a, h coi nh là đ ng say s a r n r p nh t nh khi ra chi n tr ọ ườ ế ư ộ m t l ấ i t p tr n hàng ngày và k đ ch khó truy nã nh th m i th t là h p ộ ố ậ d n. ẫ

ơ ợ ấ ỗ ở ố ớ

ả ụ ủ ỏ

ồ ằ ắ ồ

ỏ ộ

thích h p h n h t là nh ng vùng núi th p có tri n ề ữ ạ ọ ề ừ ươ ơ i h n; ng ườ ủ đó m t th i gian. B y súc v t là ngu n s ng c a ạ ế ứ ở ậ

ế ư ầ ầ ỗ ộ ộ ầ ng nh t h ch ăn nh ng con thú già, thú ch t vì ữ ư

ữ

ờ ậ ọ ỉ ố ể ấ ữ ố ứ ư ắ ấ ấ ộ

ư ụ ứ ạ ấ ộ ớ

Đ i v i dân du m c, ch thoai tho i ph c xanh và r ng cây l a th a, có gh nh thác. Qua mùa h , h ư lánh đ ng b ng cháy n ng, lùa thú lên cao l n l n tìm đ ng c xanh t đó là mùa "đoàn tr i chia ly", nh h nói. M i b t c đi tìm m t m c tr ư ọ ụ riêng cho mình, chi m c ồ ố ộ dân du m c. Nh ng th ế ườ ụ b nh ho c r i ro. Nuôi thú c t đ l y s a làm koumiss (s a chua) phó mát ặ ủ ệ (m t th phó mát ngâm trong mu i c ng nh s t), l y da, l y lông làm n . ỉ ứ Phân thú là m t th thông d ng trong vi c đun n u. Lo i thú l n nh trâu, bò, ệ trâu yak, l c đà… dùng cho vi c kéo xe, t i đ . ả ồ ệ ạ

ố M i quan tâm nh t c a dân du m c là th c ăn c a b y gia súc. Cái l nh kh c ủ ầ ấ ủ ụ ứ ạ ố

ộ

ủ ở ữ ạ ộ ể ư ỗ ở

ch ự ữ ư ỏ

ừ ườ ế ẫ ộ ầ ỗ

t (-30 đ C) c a mùa đông làm cho m i ho t đ ng đ u đình tr ; h lùa súc li ệ ề ệ ọ ọ ớ v t đi n trú nh ng ch ít gió rét nh ng v n đ chúng ngoài tr i s ng v i ờ ố ẩ ậ ể ừ ỗ nh ng th c ăn d tr nh c khô. Trong m t năm, b y thú di chuy n t ứ ữ này sang ch khác t ấ ế ả m i đ n m i hai l n. Lâu d n b y thú m t h t b n ườ năng t i du m c. ầ t trông c y vào s chăm sóc c a ng ự t n, ch còn bi ỉ ầ ầ ủ ự ồ ườ ụ ế ậ

ụ ườ

ề ế ệ ộ ộ ị ạ ộ

ứ i Mông C m t vài ý th c ổ ộ ng trên vùng đ ng r ng, chung quanh có r ng đ có th đi hái trái, đào c ư ư ậ ể

ủ ng th c ho c đem đ i l y nh ng th c c n dùng v i các b l c khác; ch c m t xã h i đ nh c nh l p m t đoàn tr i trung ừ ứ ầ ổ ấ ự

Đ i s ng du m c qua bao th h đã gây cho ng ờ ố s đ ng v cách t ổ ứ ơ ẳ ươ ộ ồ làm l hay vi c t ộ ạ ch c m t đ i quân có đ i b n doanh đ b o v lãnh th . ổ ươ ệ ổ ứ ặ ộ ộ ữ ạ ả ể ớ ệ ể ả

i Mông C l ườ ờ

ố i thoái b h n th k th IX. Th i còn ổ ạ ồ ổ ộ ơ ề ề ỉ

ế ỷ ứ ậ ồ ế ể ế ị

ổ ạ ở ề ờ ố ệ ẳ ế ộ

ả i tr v đ i s ng du m c. Ch đ Kirghiz đã di ụ ồ ọ ộ

ề ế ư ử ổ ồ ờ

Qua th k XII ng ế ỷ th ng tr vùng Orkhon, dân Th ph n đã truy n bá thu t tr ng t a, ngh nông ị đã b t đ u phát tri n. Đ n lúc b dân Kirghiz xâm chi m, kho ng năm 840, ắ ầ ề dân Mông C l t h n ngh ế nông do b n tín đ Ma-ni giáo truy n qua. Ngoài ra m t chút ít văn minh ti n b khác có ghi trong s Th ph n đ n th i Thành Cát T Hãn cũng không còn ộ n a. ữ

CON NG A V I NG I MÔNG C Ự Ớ ƯỜ Ổ

t y u h n h t trong đ i s ng du m c. Trên ớ ơ ờ ố ụ

ế ế ồ ậ ữ ổ ỉ ặ ng cách nhau hàng trăm d m ơ ng ti n giao thông nhanh h n ệ

Nh ng con ng a m i là loài thi ế ự ư m t cõi đ t bao la mà nh ng cánh đ ng c th ấ ỏ ườ ộ ng, ng đ i Mông C ch trông c y vào ph ườ ươ ườ h t là ng a. ự ế

ằ ẹ ự

ấ ả ậ ấ ư ỉ ạ ẻ ứ ề ổ ở ọ

ỉ ậ ế ọ ự ự ọ ớ

ổ ữ ự

ư ọ ể ả

i lên l ng nh trò xi c: có th c i su t 15 gi ề ầ ọ ấ ự ư

ề ả ế ả ồ ậ c 75 cây s . H rong ru i đây đó, ho c theo b y súc v t ượ

ố ầ i Mông C ư ố ọ ư ổ ự ườ ừ

ộ ố ạ ự

ổ ự ơ ng ph i phi ng a đ n ẳ ầ do; nh ng lúc đi xa th ạ ữ ủ ệ ấ

ộ ậ ẽ

ườ ọ ế ỷ ệ i n ng óc t ồ b o v l y sinh m ng c a mình, do đó h có tinh th n bình đ ng và ự ả ự tôn, tr thành giai ở ộ ố ườ ặ ự ạ

ự Ả Ng a Mông C th p, chân to, lông dày, c n , dáng không đ p b ng ng a ổ ấ R p nh ng r t kho , s c b n b , l ậ i ăn ít. H chú tr ng s n xu t ng a th t ề nhanh, th t nhi u vì m i t c đ ng đ u c n đ n ng a và ch có h m i đi u ỗ ấ ườ ề khi n n i nh ng con ng a b t kham y. H phi ng a nh bay không c n c m ầ ầ ự ấ ể ố c ng, hai tay đ u r nh đ c m vũ khí. Ng a đang phi h có th nh y xu ng ể ầ ươ ờ đ t ch y theo, r i nh y tr l ể ỡ ạ ở ạ ấ li n, m i ngày đi đ ề ặ ỗ ho c đu i thú r ng. Cu c s ng trên l ng ng a đã gây cho ng ặ ổ m t tâm h n khoáng đ t, t ả ộ đ c và t ộ tinh th n đ c l p m nh m . Ngoài ra, qua bao th k , vi c nuôi ng a và say ạ ầ mê thích thú ngh k mã đã t o ra m t s ng ề ỵ c p quý t c Mông C . ổ ấ ộ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:12:14 PM

PH N Ụ Ữ

ổ ủ ọ

ế ữ ề ướ ỏ ng xuyên c a các thi u n Mông C là d t len. Hàng ngày h ườ ặ

ữ

ệ c v đánh thành s i r i d t thành ợ ồ ệ ị ừ ồ ẽ ố

ng khoe là "m n nh lông con c u Scythie". Theo ư s ng duy m t b l c khác: l ở ộ ộ ạ ổ ụ ệ ế

ậ ế ạ ữ ữ

ệ ừ ấ ụ ấ ủ ọ ỗ ơ

ặ ể ế ổ

ứ ủ ắ ọ ọ ố

ặ ệ ạ ỗ ậ ườ ự ả

ng. Công vi c th đ vào r ng ch t cây “baronetz” v t ổ nh ng t m len mà h th ọ ườ phong t c, con gái Mông C ph i l y ch ng ả ấ nh t c a h là t n tâm ph ng s ch ng, sinh con cái, lo vi c b p núc, lúc ự ồ ự r nh r i thì ch t o nh ng đ đ c l t v t trong nhà, v t s a bò, s a ng a, ắ ữ ồ ạ ặ ặ ả i đàn làm b và pho mát c ng (gurud), đóng giày ho c may vá qu n áo. Ng ườ ầ bà Mông C là ch , n m h t quy n đi u khi n trong gia đình. Trong lúc ề ề ch ng v ng m t, h mua bán m i th theo ý mu n. Ngoài vi c n i tr h còn ệ ộ ợ ọ ứ ồ ng ph i túc tr c bên đ m nh n vi c d y d con cái và sau m i tr n đánh th ả c nh ch ng săn sóc v t th ươ ạ ắ ậ ồ ỗ ế

ậ ậ ế ự ọ ỡ

i nh ng đ t xung phong c a quân ố ả ữ ủ

ị ữ

ề ợ ẽ ư ấ

ủ ọ ọ ữ ả ề ể

d ả ở ườ ủ ẩ ề

ọ ổ

i v c a h ” và lu t Mông C ph t r t n ng nh ng ng ổ

H c i ng a, b n cung cũng th t tài, đôi khi ph i tham gia chi n tr n: núp sau ắ i đ , dùng cung tên ch ng l các chi c xe t ạ ả ồ ợ ế ngh ch ho c đánh xáp lá cà trong nh ng tr n ác chi n. ậ ế ặ không h ghen, nh ng các bà v ợ Các bà v chính đ u cho ch ng l y v l ề ồ ợ c quy n phân phát chi n ế nh ph i ỏ ề i ph m c a ch ng mang v . Nói chung ph n Mông C r t đ m đang, t ừ l ổ ấ ả ợ ể c tr ng n và vi c trong nhà đ n vi c n ng nh c bên ngoài. Đ i l ọ ệ ặ ệ t đ c tính c a đàn ông đ c b o v . T c ng Mông C có câu: “Ng ủ ữ ượ ả qua ng ợ i đánh v , ườ x t ử ử i quy n ki m soát c a h ; h gi ồ ụ ữ ế ệ ụ ườ ợ ủ ọ hình nh ng k xâm ph m ti ẻ ữ i h đ ổ ạ ọ ượ i ta bi ườ ế ứ ạ ấ ặ ữ t trinh c a m t thi u n . ế ữ ộ ủ ậ ạ ế

TR CON Ẻ

ẹ ắ ầ

ổ ạ ậ

ả ạ ữ

ấ ơ ổ

và t ệ nh ng ả ư ườ ớ ộ ư ọ

trên l ng ng a nhi u h n ự d ơ ở ướ ấ ự ơ ớ ề

t c a dân k mã.

ậ

ậ ể ấ ư i Mông C đ u cong, thành cái v đ c bi ẻ ặ c nh p b n v i ng ượ ớ ọ ố kho ng năm tu i, chúng đ ự ườ ả ệ ấ

ể ẽ ấ ứ ậ

ắ ư ế i l n ném ra. ộ Lên ba tu i chú bé Mông C m i d t s a m và b t đ u góp m t vào cu c ặ ổ ớ ứ ữ t con c a sinh ho t t p th c a b n nhi đ ng trong đoàn tr i, không phân bi ủ ể ủ ọ ệ ồ ấ Kh Hãn hay con c a nô l . Chúng thích bày nh ng trò ch i táo b o: trò đ u ạ ủ i l n, đ m đá nhau đ n đ máu. Lên năm, s c ho c l p tr n gi ế ặ ậ ứ đó chúng đã có th c t mình m t cách g n gàng lên l ng con ng a t ừ ố i đ t, cho nên khi l n lên hai ng th i gi ờ ở ờ chân c a ng ổ ề ệ ủ ủ ỵ i l n đi đây đó h c Cũng t ọ ườ ớ ổ ừ t p kinh nghi m và t ừ tìm l y cách s ng. M i đ a đ u có m t cây cung v a ộ ỗ ứ ề ậ ị ồ v i t m vóc. Vào r ng chúng có th h nh ng con m i nh r i chia th t đ ng ỏ ồ ồ ể ạ ữ ừ ớ ầ đ u v i nhau gi a b n chúng. Ngoài vi c săn b n, tr con có th đi hái trái, ớ ẻ ệ ữ ọ ề đào c làm th c ăn th ủ đ giành m t khúc x ộ ể ng nh t. Không nh th , lúc đói chúng s c u xé nhau ng c a ng ủ ườ ươ ườ ớ

ƯỠ

i Mông C có m t ý ni m r t m h v đ ng T i Cao đã sáng t o ra NG ổ ệ ố

ơ ồ ề ấ i: h g i là Tr i Xanh. Nh ng không th y h hình dung đ ng y ra sao ọ ọ ạ ấ ấ ư ấ ấ ọ

d ng nhà th ph ng. TÍN NG Ng ộ ườ th gi ờ ế ớ c , cũng không bao gi ờ ự ả ờ ượ

La ng ư ầ ộ

ở ấ

ươ ủ lòng tôn kính?” ề ữ ụ i đó t Thành Cát T Hãn đã có l n ng c nhiên v nh ng cu c hành h ạ ố Mecque, phát bi u ý ki n nh sau: “C vũ tr đâu cũng là nhà c a Đ ng T i ả Cao, t ồ ớ ế i sao ph i đ nh m t ch riêng r i t ộ ể ả ị ư ỗ ạ ỏ

ờ ủ

ể ệ ư ố ớ ọ ầ ụ ầ ầ ầ

ả ọ ợ ủ ọ

t trong b y súc v t, th n B ch H và t

ỷ ạ ầ , ch t ỉ ỏ ờ ứ ệ ư ầ ờ ổ ằ ể

L i nói đó th hi n đúng tâm lý c a dân du m c: đ i v i h đâu cũng là nhà, đâu cũng nh nhau c . H s hãi th n Đá, th n Cây, th n Gió Bão, th n trên đ nh núi cao có mây bao ph và b n Ma Qu tác quái gây ra ch ng đau b ng, ụ ỉ ứ ấ t c nh ng đ ng gieo các th b nh t ấ ả ữ ậ ậ vô hình. Nh ng h không th cúng bao gi ra b ng c ch kính n , vái ử ỉ ọ l y hay c u kh n. ầ ạ ẩ

ơ ỏ ế ế ế ở

ế ộ ườ ổ

i Mông C Khalkha ho c ặ ạ ứ ặ ố

ự ở ặ ừ ả ộ ộ

ồ ờ ự ạ ớ ố ộ

Đ ng c là n i hi m cây, hi m đ n n i m t cây có bóng mát đã tr thành m t ộ ỗ ồ v t linh thiêng. Cho đ n ngày nay, m t ng ộ ậ ấ Kirghize khi g p m t cây nào đ ng tr tr i li n xu ng ng a d mũ l y m y ơ ọ ề ộ l y, r i máng lên cành m t m nh v i, m t mi ng da tr u ho c m t chùm ế ộ ả ạ lông b m ng a. Vô c mà b nhánh hay đ n m t cây nào là xúc ph m đ n ế đ ng thiêng liêng, làm cho v th n ấ cây đó và th n Th o M c ph n n . ộ ả ẻ ị ầ ở ẫ ầ ộ

ứ

ữ ỗ

i kh n vái r i b m t hòn đá lên đ ng đá l n do bao ng ơ lòng tôn kính, m i khi đi ngang qua nh ng n i ườ i ố ồ ỏ ộ ạ ớ

Ngoài ra ng n núi cao và chòm cây c th cũng là hai th linh thiêng mà dân ổ ụ ọ du m c r t kiêng s . Đ t ụ ấ này, h d ng l ọ ừ tr ợ ể ỏ ấ c đã ch ng lên. ồ ướ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:12:42 PM

VAI TRÒ C A KH HÃN Ủ Ả

ườ ộ ơ ộ ọ

ng nhi u quy n l ổ ị i dân du m c nào cũng hy v ng m t c h i may ự i và danh d , ề ề ợ

ụ c h ể ượ ưở ng). Trong xã h i Mông C , ng ộ m n làm n i b t giá tr mình lên đ đ ổ ậ ắ h n n a đ lên đ a v Kh Hãn (Tù tr ị ơ ữ ể ưở ả ị

i nào cũng có th a lòng can đ m và t ả ấ ố

ỏ ơ ế ư ủ ạ ả ử ộ ỷ ắ ườ

ừ ộ ố ứ i, ph i khôn qu , nhi u th đo n, … và m t s đ c ườ i lên làm Kh t. Không có lu t l ệ nào b t bu c ph i c m t ng ả ả ậ ệ ỏ ạ

đòi h i ph i có ng ế ủ ể ạ

tin nh ng mu n xu t chúng ph i ả Ng ự ườ có s c kh e h n ng ề ứ ả tính c n thi ộ ầ i lãnh đ o. Lãnh trách nhi m này là Hãn mà chính th c t ườ ự ế i lãnh đ o ch t ho c t th theo nguy n v ng c a toàn dân. N u ng ặ ự ấ th y ế ườ ọ i khác thay th . mình không đ m đ ế ươ ng n i, t c kh c ph i có ng ắ ổ ứ ệ ả ườ ả

ủ ộ ạ

t cho súc v t, gìn gi ậ ữ ồ ớ ệ ủ

ữ ế ế ả

ướ

ờ ế ồ ỉ ơ

c, ph i ch n đúng th i kỳ lùa thú đi ho c cho ạ ỉ ề ồ

ế ị m t k có hành đ ng trái l ọ Vai trò c a Khã Hãn là nâng cao đ i s ng c a b l c, bao g m vi c ch n ờ ố ủ đ ng c t ặ cho súc v t không b hao h t vì r i ro ho c ỏ ố ồ ậ ị b nh d ch và t ch c nh ng chuy n săn cho k t qu . Ông ta ph i bi t n i nào ổ ứ ị ệ ả ế ơ t, n i nào có n có đ ng c t ả ọ ơ ỏ ố ặ ờ ẽ ngh ng i, ch n mùa săn b n. L i ph i bi t: lúc nào s có t đoán đúng th i ti ế ả ắ ọ ị h n, bão cát, cu ng phong … Ch có Kh Hãn có quy n quy t đ nh và ch u ạ ả ằ công b ng m i trách nhi m; có th là l nh x t ử ử ộ ẻ ọ ẽ ệ ể ệ ộ

t m t k tình nghi cho m i ng ế ườ ề ơ

ộ ạ

ho c gi ộ ẻ ặ mãn lan tràn trong b l c. Tóm l ạ hành đ ng c a ông ta ph i th c t ự ế i đ u th a mãn h n là đ s b t ể ự ấ ọ ỏ ồ ủ ộ ạ i, uy tín c a Kh Hãn là cái h n c a b l c; ả ủ , uy n chuy n, tùy vi c tùy lúc. ệ ủ ể ể ả ộ

ượ ử

ả ờ ố ự ấ ộ ẫ ớ

ườ ộ ạ ế ỉ c n a th k . ế ng x y ra: ho c xung đ t đ m máu v i nhau, ho c chi n ề

ụ ắ ườ ặ

ườ ụ ộ ầ ậ ạ ắ ặ ỷ

Đ i s ng an bình c a b l c r t mong manh, ít khi kéo dài đ ủ ộ ạ ấ S b t hòa th ặ ặ ng nh vi c thù hi m gi a ữ tranh v i các b l c khác vì nh ng lý do thông th ư ệ ữ ớ ng, ho c th y phù Kh Hãn, v b t cóc m t thi u n , xâm ph m m c tr ả ế ữ ộ th y b t l c không tr đ ẹ c ma qu đang b t m t tên lính ho c nh u nh t ủ ấ ự ừ ượ say s a, ho c ch vì lâu ngày không ra tr n đâm ra bu n t … ặ ư ồ ẻ ậ ỉ

ườ ộ ạ ng h p y n u Kh Hãn b t l c trong vi c giàn x p, b l c ấ ự ợ ấ ế ệ ế ả

G p nh ng tr ữ ặ s tan rã. ẽ

ẻ ể ộ ờ ớ

ị ị ộ ố ấ

ệ ượ ỉ

ử ấ ọ ỉ ụ ấ ẻ ấ

ng khi nh ng k ly khai g p nhau h p l ẻ

ườ i Có k ra đi vì b xét x b t công ho c không th đ i tr i chung v i ng ặ hàng xóm thù đ ch. H ch ph c tùng Kh Hãn khi th y cu c s ng yên n, l c ạ ả ổ ng l nh thì ch còn cách ly khai đi gia nghi p. Và m t khi đã b t tuân th ệ nh p m t b l c khác. K b t mãn c cu n l u, lùa gia súc c a mình đi. ủ ứ ố ề ậ Th ớ ồ i thành m t b l c m i, r i ộ ộ ạ ọ ạ ườ ch n ng ọ ặ i kh e và khôn h n h t c lên làm Kh Hãn. ế ử ộ ộ ộ ạ ữ ỏ ườ ả ơ

ờ ổ

ổ ả ộ ộ ạ ế ị ố ể ậ

ộ ạ ộ

ấ ạ ố

, ng i du m c ph i tr ng đ ở ỏ ị ườ ượ ố ụ

ặ ộ ạ ậ

i Mông C không có quy t đ nh nào quan tr ng b ng vi c ệ Trong đ i ng ọ ằ ườ đó. Chính đ i s ng t p th ph i ly khai m t b l c mà t tiên h đã s ng ờ ố ọ ọ trong b l c đã ràng bu c dòng dõi h hàng kh i b phân tán, th t l c. H ọ ỏ ị i có tông”. Mu n kh i b cũng quan ni m gi ng chúng ta: “Chim có t ổ ố ệ c g c gác c a mình: con khinh là k m t g c, ng ẻ ấ ố ủ ả ư ườ ộ ộ ạ b l c Su i N c, ho c b l c Chó Sói, v.v. Gia nh p m t b l c c a ai, ố ướ ở ộ ạ ủ khác, ho c b b t làm tù binh đó là k m t g c. ặ ị ắ ẻ ấ ố

ạ ộ ạ ậ

ữ ộ ố

ở ề ị ộ ặ ị ắ ở ậ ớ ở ị

Lòng l u luy n m nh đ n n i nhi u k đã ly khai gia nh p b l c khác, ít lâu ư ẻ ế ế ề ỗ ẻ i, ho c x p qua m t bên m i thù riêng. Nh ng k sau ph i tr n tr v ch u t ặ ế ả ố đoàn tr i khác đem v đ u b coi m i gia nh p ho c b b t tr n m c hay ề ề ậ ạ ạ c cho làm th rèn, th d t, đi chăn súc v t… là k ngo i t c, ch đ ậ ợ ệ ạ ộ ỉ ượ ẻ ợ

ỉ ậ ả ủ ự ị ệ ạ

ặ ả ế ề ơ

ố ấ ổ ớ ẻ ộ ạ ế ườ ụ

ố

ư ổ ữ ưở ủ ế

ể ế ế ự

chung quanh, ph i bi ả ng th l c ra. Ph i l u ý t ớ ả ư ế ớ ữ

ng tài, bi ả ộ

ế ổ ứ ủ ư ượ ẻ ẫ ự t d n b l c đi tr n tránh k thù có l c ố ộ ạ ế ẫ ch c quân đ i đ ch ng xâm lăng ộ ể ố c b g y m t cu c t n công b t ấ ộ ấ ộ ẻ ọ ọ ướ ả ả ờ ủ ị

ng hùng h u h n. ượ Th t ra, vai trò c a Kh Hãn không ph i ch có vi c t o nên s th nh v ng ả mà n ng n h n h t là b o v an ninh cho b l c. Dù có hàng trăm tr i cũng ạ ệ khó ch ng n i v i k thù đông g p b i đang thi u m c tr ố ng ho c ch ng ặ ộ v i dân Thát Đát, dân Th Ph n hay dân Trung Qu c. Cho nên Kh Hãn ph i ả ả ồ ớ t rõ h đang ng tìm hi u m u toan c a nh ng tù tr ở ọ suy y u hay đang có tham v ng bành tr i tình ướ hình nh ng b l c xa xôi: h đang chia r , phân tán hay đoàn k t v i nhau. ộ ạ ẽ t t Kh Hãn ph i là m t viên t ả hay đi xâm lăng k khác, ph i có đ m u l ẻ ng c a đ ch, ho c có khi ph i bi ặ l ượ ậ ơ

ả ả ữ

ng ho c tranh th dân mà th ụ ế ư ộ ớ ườ ỉ

ộ ự ụ ặ

ố ặ ủ t h i quy n l ề ợ ệ ạ ồ ề ể ư

ố

ườ ỏ

ệ ế ả

t s x y ra lúc nào. Chi n tranh x y ra không ph i lúc nào cũng do nh ng m i xung đ t l n lao ng ch nh tranh hùng tranh bá, tranh m c tr ườ do m t s đ ng ch m nh nh t hay s thi ể i không đáng k : ỏ ự ạ m t v m t ng a, m t thi u n b b t cóc v nhà ch ng lúc chú r ch a xong ộ ụ ấ ế ữ ị ắ ộ ự t rõ nguyên nhân đ i nào không còn ai bi th i h n làm r , m t m i thù t ể ế ừ ờ ộ ờ ạ i làm, toàn b l c ph i ch u trách n a. Và theo lu t đ ng c thì m t ng ộ ạ ị ộ ậ ồ ữ ả ươ i trong b l c ph i ch đ i su t hai, ba m i nhi m. Th là hàng trăm ng ố ờ ợ ộ ạ năm m t cu c thanh toán, m t cu c báo thù không bi ế ẽ ả ườ ộ ộ ộ ộ

ộ ạ

ng h p y thì ngày đêm b l c ph i s ng trong tình tr ng báo đ ng. ộ i canh ườ ạ ợ ấ ả ả ố ự ắ ạ ả ặ ế ộ

ọ

ỉ ả ắ ễ ế ỗ

ắ ầ ạ ng, đ n n i đi m t đo n ươ c cũng ph i dùng ng a, tay không dám buông cung ạ ng có năm m i th ỵ ươ ự

G p tr ặ Đóng tr i ph i dàn theo m t th phòng ng ch c ch n. Ph i đ t ng ườ ườ ặ gác ngày đêm trên ng n cây, đ nh núi và phái quân tu n ti u ra m i d m quanh đoàn tr i. K binh ph i g n li n trên yên c ộ ề đ ả ướ ườ tên ra.

ả ả ạ ắ

t lúc nào nên liên k t, lúc xúi gi c, chia r , lúc đánh l c h ủ ạ ạ ướ ụ ẽ ế ế

Sau cùng Kh Hãn còn ph i có tài ngo i giao, có l m th đo n khôn khéo: bi ụ ng, lúc d c hoãn c u m u, v.v. ư ầ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:15:18 PM Ch ng II

ươ DÒNG SÓI XÁM

ố ụ ủ

ả ư i cháu n i đ u b k thù gi ườ

ệ ị ẻ ưở

ố ộ

c m t s đông b t c Mông C ắ ế ộ ộ

ả ườ ủ i trong s con c a h tr n thoát đ ườ c b l c Djélair, quy t ượ ộ ạ kh p n i. Ng ơ ắ

ế ế ắ

c Kim n m t ph i phong ch c t ộ ể ặ ả

ổ ẫ ượ ầ

ắ

ượ ữ

ầ ố ộ c nhà vua ban t ng cho i liên k t v i Thát Đát đánh Mông ế ớ ả ạ

ắ

i b b t s ng. D c đ t đ

ấ ế ượ ọ i cho Ka Tuôn. Ng ng ông gi ạ ườ ề ố

ọ ườ ễ ươ ẻ ố

Thân ph c a Thành-Cát-T -Hãn là Dũng sĩ Dã-T c-Cai. Theo truy n thuy t ế ề t s ch luôn c v con. thì Bu-đăng Sa có b y ng ộ ề ế ạ ả ợ Dòng Sói Xám c a B t-Tê-Si-Nô đ n đây t t, nh ng may ng đã tuy t di ư ệ ế ậ c, đó là Cai Đô. Ông này thay có m t ng ượ ủ ọ ố đ chi n th ng đ ổ ộ ố ụ ượ i Mông C cho đó là v Kh hãn th nh t c a ứ ấ ủ s ng r i rác ị ổ ở ả ố ả h và tôn là anh hùng Cai Đô. Cháu n i c a Cai Đô là Ka Buôn n i ngôi Kh ố ộ ủ ọ hãn, cũng là m t tay vũ dũng nhi u phen chi n th ng quân Kim, khi n cho ề ữ n c. Tuy nhiên, Mông C v n ph i gi ứ ướ ướ ả c nhà vua tri u c ng. Có l n Ka Buôn xu ng Yên kinh ch u vua Kim, đ l ố ệ ề ố m ti c kho n đãi; lúc ngà say, Ka Buôn n m vu t b râu c a v Hoàng đ , ế ủ ị ở ệ ả ch ng nh ng không b b t t i, lúc v x còn đ ẳ ặ ề ứ ị ắ ộ nhi u b o v t (1147). Nh ng sau đó Kim l ư ậ ề ề t h i quân Kim và Thát Đát r t nhi u, C . Ka Buôn th ng m y tr n l n, gi ổ ấ ế ạ ậ ớ c b n quân áp nh ng cu i cùng ông l ạ ị ắ ố ư ọ ườ ố ứ i con th i, tr n thoát v Mông C . Sau truy n ngôi l gi ề ổ ả Ka Tuôn cũng là m t v anh hùng l ng danh “gi ng nói nh sét đánh trong t ừ ộ ị ư ng s ng m t ng núi, tay nh g u, b gãy x ộ ư ấ Đêm đông đánh tr n n m bên c nh đ ng l a, than đ văng kh p mình mà ông ử ố ư i d dàng nh b mũi tên. ư ẻ ắ ằ ầ ạ ỏ

ỉ ỡ ậ ế ủ ủ

ị ọ ạ

ị ế ắ ắ ừ ỗ ộ

ạ ẫ

ợ ổ ầ ẻ ắ ạ

ả i b quân Kim đóng đinh trên l ng con l a g , m t hình ph t “dành ạ c Kim ướ i liên k t v i Thát ế ớ ố ả ẩ ả

v n ng say, đ n lúc t nh d y ng là b ki n c n…” Em c a ông là Ô Kinh và ẫ i anh h là Am-Ba-Cai b quân Thát Đát b t đem n p cho vua Kim. C ng ườ hai ng ư ườ ị riêng cho b n R n i lo n”. Ka Tuôn li n d n quân đi đánh phá n ề ọ báo thù (1161), lúc đ u th ng nhi u tr n v vang. Kim l ậ ề Đát, quân quá đông “nh cát sa m c”, Ka Tuôn th m b i ph i l n tr n. Đó là ạ ạ v Kh hãn cu i cùng c a th i suy vong. ị ư ủ ả ố ờ

t c nh ng b l c lân c n v qui ư ở c t ố ượ ấ ả ữ ộ ạ ề ậ

đó chìm trong quên lãng. Dân Thát Đát h ng kh i, lôi cu n đ ph c, tên b l c Mông C t ộ ạ ổ ừ ụ

ả ề ượ ộ ủ

ng t c Ki Dát, ông qui t ộ ưở

ề ọ ử ỉ c ng ườ i c b n v n l u d ạ ề ướ i đ n kêu g i ông liên ọ ạ

ở

ờ t m c Chân và vô s chi n l ắ đ i sai s gi ứ ả ế đã tr thành m t m i đe d a. Ông đ i ạ ố ộ ộ ẩ ố

ấ ng Thi ng l u sông Onon. V t ề ớ ề ớ

c truy n, ng ắ ượ th ạ ở ượ ớ ụ ệ ổ ườ ề

ọ i ph m đem v ề ế ợ i l u m i hay bà U Luân, v ông, ợ ổ ả i Mông C ọ ệ

ở ộ ầ ủ ặ ố ờ

V sau Dũng sĩ Dã-T c-Cai, cháu n i c a Kh hãn Ka Buôn, đ ố trong h c lên làm T c tr ụ ượ ố ộ quy n ch huy c a mình. Ngay lúc đó Kim l ủ minh đánh quân Thát Đát, b y gi c tù tr th ng, b t đ ưở ế đoàn tr i ư v a m i sinh h m t đ a bé trai. Theo t c l ừ ạ ộ ứ ng l a cho con m t tên có ý nghĩa nh c nh m t vi c quan tr ng x y ra th ắ ộ ườ lúc nó m i ra đ i, nên Dã t c Cai đ t cho đ a con đ u lòng c a mình cái tên Thi t m c Chân (theo s M.C. năm 1155, s T.H. 1162). ự ớ ộ ứ ử ử ế

ư ớ ọ ồ t lòng m , đ a bé n m trong tay m t hòn máu gi ng nh hòn h ng

ộ ắ ằ

ậ

ượ

ẩ ữ

đây c u v ờ ề

ầ

c ch y xi ả ố ữ ế ễ

ướ ữ ợ

ộ ị ố

ỗ ư ữ

ứ ả

ủ ớ ầ ọ ở ề ườ

ạ ồ ọ

ỉ ư ế ấ ữ ồ ọ

Ư

ng ph i d ng l ả ừ i h th ớ ọ ườ ờ ạ ắ

Lúc m i l ố ộ ẹ ứ t m c Chân s tr nên m t ộ th ch nên có v pháp s đoán r ng v sau Thi ị ẽ ở ế ạ ư ề ng l ng danh. Năm chín tu i, Thi chi n t t m c Chân đã ph i theo cha lên ộ ừ ổ ả ế ế ướ ư m t b l c th t xa. Ch a i v y ph i ng ng đi h i v và theo t c l đ ỏ ợ ả ở ộ ộ ạ ụ ệ ườ ợ ấ ườ ể c đi xa nh v y. Nh ng chuy n lùa súc v t đi đây đó đ có d p nào c u bé đ ậ ế ữ ư ậ ậ ị tránh mùa đông b t quá ch quanh qu n trong vùng quê cha đ t t , gi a hai con ấ ổ ỉ ấ t qua nhi u thung lũng bao la gi a sông Onon và Kéroulène. Gi ữ ậ ượ ữ nh ng dãy núi cao s ng s ng ph m t l p r ng cây s m u t. Đây đó nh ng ấ ủ ộ ớ ừ ữ ừ ữ t, hai bên b vô s nh ng con s u đang đi ngh u ngh n. dòng n ệ ờ ế Trên nh ng cù lao nh thì r p loài thiên nga, gi a không trung hàng v n con ữ ỏ ạ t cho c u s d ng cây chim âu xám đang v cánh vun vút. Th t là m t d p t ậ ử ụ ậ i càng th a cung c a mình. Nh ng càng đi xa thì nh ng vùng cây c xanh t ư ươ ỏ th t d n, núi đá đen l m ch m, t ng nào cũng đóng m t th rêu vàng, r i t ồ ớ i ộ ở ng hang gió th i hun hút gào núi tr c càng ngày càng nhi u. Qua nh ng đ ổ ữ ộ âm nh ti ng thác đ liên h i, h phi ng a bên c nh dãy núi Darchan, m t ự ổ Ệ vùng nh p nhô nh ng đ i đá đen, ngày nay dân chúng còn g i là “LÒ LUY N THÀNH CÁT T HÃN”. Đ t càng ngày càng lên cao, cây không có n a mà ấ ữ tòan lo i dây leo ho c lo i c ng n. Đêm t i bên b ặ ạ ạ ỏ m t cái h , th ng a cho ăn c và săn m t vài con thú. ộ ả ự ồ ộ ỏ

ộ ề ờ ặ ế ả ố

ố ợ

M t chi u, cha con Dã t c Cai tình c g p Đài x ch Sên, Kh hãn b l c ộ ạ t t ông đang đi tìm v cho Thi Sung Di Rát (Chungirates). Dã t c Cai cho bi ế ấ m c Chân. Nghe qua, Đài x ch Sên h n h b o ông m i v a n m m ng th y ớ ừ ằ ớ ế ở ả ế ộ ộ

i móng. Hai ng ộ ắ ắ ư ạ ướ ườ ề i đ u

ờ ấ ng trên lá c c a dân Ki dát, ờ ủ

ự ề ọ ẽ ặ

ủ ộ ạ ề ư ế ườ

ồ ả

ồ ư ỉ ể

ế ư ử

ữ ầ

ồ ộ ứ ố ừ

ỏ c s m u t nh r ng ấ ư ư ấ ủ ộ ạ ồ ư ừ ở ượ ầ ấ

i Trung Qu c g i dân Ong-gút ộ ộ ạ ớ ố ọ ườ

ắ

ấ ả t c ằ ố ớ ườ ữ ề ố ở

ộ

i Sung Di Rát đ u b ng len, ứ ụ ộ ẫ ổ ấ ư ế ạ

ậ ổ ộ

ườ ộ ầ ả ở

ậ ủ ẻ ắ ả t m c Chân đ t ng t đòi cha h i c m t con chim ng tr ng đang c p m t con qu d ộ hi u đó là đi m tr i: hai con chim y là bi u t ể ể ượ i thân tình. H cùng phi ng a v th y nh th là hai h s g p nhau n i l ấ ọ ố ạ ộ i sa m c Gobi, m t ng c a b l c Sung Di Rát. H t vùng đ ng c t m c tr ỏ ớ ạ ế ụ ỏ vùng cát tr ng phau mênh mông vô t n, th nh tho ng m i g p m t đ i đá nh , ộ ồ ớ ặ ậ ắ ộ đ nh nung, còn thì toàn là đ i cát chuy n đ ng nh sóng. Gió l ng l ng ộ ồ ỏ ư tung cát vào m t nóng nh châm l a, đ n nh ng con thiên lý mã cũng ph i ả ữ ặ ế i nh ng vùng núi tr c, núi đ và c xu ng th p d n đ n ch n chân. R i t ỏ ọ ồ ớ ớ m t thung lũng bao la, đ ng c xanh r n. Cũng có r ng cây nh ng th a th t, ờ không đ bên sông Onon. Đây là đ t c a b l c Sung Di Rát, m t b l c l n và giàu. Ng (Ongoutes) và Sung Di Rát là Thát Đát tr ng, đ i v i Thát Đát đen là t Mông C . L u c a ng nh ng gi ng dân khác ổ ề ủ trang hoàng l ng l y; qu n áo c a h đ u b ng th l a m n r t quí giá; khí ị ấ ằ ủ ọ ề ầ t m c Chân, đáng l u ý h n gi ơ i thì ch m tr r t m thu t. Nh ng v i Thi ư ớ ỹ ớ h t là nàng B t Tê, con gái c a Kh hãn. Tuy m i m i m t tu i, nàng đã có ớ ả ế vóc mình n nang đ y đ n, v s c s o m n mà. Sau m t lúc nhìn m i mê, ặ i nàng cho mình. Thi ỏ ướ ặ ộ ế ộ ộ

ễ ọ ư

ấ

ộ ổ ậ ứ

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:15:55 PM ề ậ bi ờ ế ấ ự t m c Chân. C u phi ng a ế ậ ớ ắ ắ ủ ậ ể

t m t. V i tu i đó mà s c vóc c u đã to ườ ớ ng, trí r t m n ti p, nh t là c p m t c a c u: m t ki u m t mèo, ộ ng, ch ng nh không có cái gì thoát ệ ặ ườ ệ ắ ả ừ ư

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Đài x ch Sên cũng r t hài lòng v c u trai Thi ế nh m t ng i l n, không bao gi ư ộ l n l c l ẫ ấ ớ ự ưỡ có cái nhìn nhanh nh n, s c s o khác th ẹ kh i t m m t c u đ c. ắ ậ ượ ỏ ầ

ặ ế ắ ấ

ề t m c Chân ố ở ạ ể ế ậ ộ

hai h k nh đã thông gia. Dã t c Cai t ng cho Đài x ch Sên m t con tu n mã s c đen huy n và nh n ậ ộ ở ạ i l tr l ố ỏ ề đây làm r t ộ i khi nào đoàn tr i c a hai ông đã lùa gia súc cho ăn chung m t ể ớ m c tr ng, bây gi ụ i nhi u món quà quí. Hai ông b th a thu n đ Thi ạ ủ ọ ể ư ườ ờ

đây, Thi ậ ế ấ ở ờ ữ

c nh n c Kim th t vô cùng ích l t m c Chân m i nh n th y ớ ươ

ọ ề

ườ ậ ộ lân c n m t ậ ng nhân Trung Qu c g n ố ầ ạ ơ ụ l a ằ

ề ồ ự ậ ủ

ư ỉ ổ ấ ậ ạ ự

ể ồ

ứ

ầ ồ

ủ

ườ c Kim có th cho mãi nh ng v t quí nh v y mà không ườ ụ ữ ẹ ữ ư ậ ữ ể

Nh nh ng ngày làm r ể ở ộ n i. B n th ậ ướ ư ướ ọ ợ nh th ng xuyên có m t th ng xuyên n i đây; h có nhi u lo i t ư ườ ặ ở ơ tuy t đ p, nhi u th m c th t ch c s n màu s c s , túi đ ng tên b ng ngà và ặ ỡ ắ ơ ứ ộ ệ ẹ ộ ạ vô s nh ng đ trang trí m thu t. H đem đ i v i s n v t c a dân b l c ổ ớ ả ọ ố ữ ỹ nh da và lông thú, ng a, tr u, l c đà, trâu yak ho c có khi ch đ i l y mu i ố ặ ừ ỗ ầ ớ ộ các bi n h trong x Mông C . M i l n t i b mà dân Sung Di Rát đã l y ổ ứ ấ ở i nào giao d ch v i l c, h đ u mang theo nhi u th quà t ng riêng cho ng ớ ị ặ ọ ề ề ạ h : vài b qu n áo, vài món đ trang s c c a ph n , k o bánh cho tr con. ộ ẻ ứ ủ ọ i Sung Di Rát nào cũng ch a đ y nh ng c a báu. Không Trong l u c a ng ứ ầ ề ủ hi u sao dân n ậ ướ ể nghèo?

ộ ướ

ừ ỏ ỡ ị t m c Chân h t s c l u ý tìm hi u cái n ầ

ấ ế ứ ư d p g n gũi v i nh ng đoàn buôn t ọ ự

ơ t n ế ướ

c Kim có l m đi u kỳ ề ắ ể ọ i. H có xa t ớ ữ , khéo léo và r t sành s i trong vi c ch n l a súc v t cũng nh ậ c Kim giàu m nh h n m t b l c l n nh t ấ ở ọ

ề ứ

ọ ầ ủ ấ ạ

ề ng nhân l ườ

ơ ạ ả ế ụ ươ ậ ầ ệ

ọ ắ ự

ị ả ứ

ị ớ ọ

t c có ph i gi n ti n h n không? Nh c ph có cho bi ả ầ ậ i ch u buôn bán v i h mà không kéo binh vào n ạ ồ t n ế ướ ng nhân, Thi ằ ờ ọ ế

c bi ộ thành trì, t ng đánh đu i dân du m c đ n c ổ

ữ ế ề ề

ủ ế ữ ề

ộ ủ ị ề

ườ ữ

t đâu ng ọ ị ặ ế ư

t m c Chân lúc y đã manh nha cái ý nghĩ: t ế ấ ạ ộ

ộ ế ế

ế i Mông C d ậ ụ ậ ủ ậ ộ ộ ể

ệ ớ

ế ả ặ

ệ ả ể ợ ớ

ọ i B t Tê. T đó Thi ừ ế này. C u không b l l ớ ậ ạ ư đ u óc th c t ỏ ự ế ầ ệ da thú. H cho bi đây hàng ạ ọ ộ ộ ạ ớ trăm l n; dân chúng đ u s ng trong nh ng đô th có thành cao bao b c, phòng ị ữ ề ố t. Nh ng đi u làm cho c u th r t kiên c , c a ch t ch a nhi u không k xi ậ ể ế ư ấ ố ủ ư ế ớ bé ng c nhiên h n c là b n th i ch u đ i đ quí giá nh th v i ạ ổ ồ ị ơ ả ớ ng. Sao h không đem chi n sĩ t i nh ng t m da x u xí và súc v t t m th ế ọ ấ ấ ữ đô đo t l y t t dân ả ạ ấ ấ ả ở t c i ng a đi săn, b n cung và phóng th không ph i là chi n sĩ, h không bi ế ỡ ế ị ạ t th dân đô th này. T i sao nh c lao. Trong đ u c u bé n y ra ý khinh mi ạ ệ c h l y h t ph mình l ế ướ ọ ấ ụ c a c i cho r i? Nh ng sau đó cũng nh b n th t m c Chân ươ ư ủ ả ộ ế ế c Kim có m t Hoàng đ cai tr , nuôi h ng trăm ngàn chi n m i đ ị ớ ượ ượ sĩ đ gi c p phá. C u cũng đ ụ ế ướ ừ ậ ể ữ i Trung Qu c, nh ng chi n xa, nghe ít nhi u v thu t d ng binh c a ng ố ườ ậ ụ ỡ ỵ nh ng b binh c m dáo dài khi chi n đ u h p thành nhi u hàng phá v k ợ ấ ầ y đ u in sâu đ m trong tâm h n binh c a đ ch. T t c nh ng câu chuy n l ồ ậ ệ ạ ấ ấ ả ữ ệ ấ i ta không b a đ t ra nh ng chuy n y c u bé chín tu i. Nh ng bi ế ư ổ ậ t cách chi n đ u nh cha mình và đ che đ y ch y u c a h vì h không bi ấ ỗ ế ủ ọ ể i sao nh c ph ? Trong đ u Thi ế ầ ạ không l p m t đ qu c g m toàn nh ng chi n sĩ và có m t hoàng đ cai tr ? ị ố ồ ữ ạ i m t lá c và nh c t c ng t Cha c a c u có th quy t ờ ổ ướ ụ ấ ả ườ i Sung Di Rát. Còn c u s n i nghi p hai ph cũng làm nh th v i ng ậ ẽ ố ư ế ớ ụ ườ t m c Chân không đem ý nghĩ y ra nói v i ai c . ả ng i y… Nh ng Thi ấ ộ ế ư ườ ấ ầ C u th y t t h n h t là c nín l ng và c ti p t c c x cho kh ái, tr m ứ ứ ế ụ ư ử ấ ố ơ ậ ườ ố i có thi n c m v i mình đ đ i đúng m i b n tĩnh, chăm ch , cho m i ng ườ ỉ tu i thì c ướ ậ ổ

v i ng i Sung Di Rát trong bao ộ ế

ề ườ ề ậ ấ ố

t m c Chân ườ ỗ ở ớ ng v b n y Dã t c Cai b ng ố

t đích xác Thi ế ằ c l ượ ạ ổ ở ớ ế ộ

i Thát ị ườ t m c ộ ế ế v i Đài x ch ị

ả ấ ộ ọ ế

ư ế

i có ch chép lúc Dã T c Cai ch t thì Thi ế t m c Chân c m i ba tu i. Theo thuy t sau, Thi ế i bà con tên Muôn L ch phi c h n ba năm thì b ng m t hôm, có ng ườ ỗ i cho hay thân ph c u g i ph i g p tr v đoàn tr i. Đài x ch Sên ạ ở ề ụ ậ ế g i r , nh ng vì lòng yêu m n ư ớ ụ ệ ở ể ở ề ộ ạ ớ ờ ả i cam k t ph i ế ể ậ ộ

Không ai bi lâu. Nhi u quy n s ghi r ng trên đ ể ử Đát đ u đ c; nh ng ng ư ộ ầ Chân đã đ ườ ượ Sên đ ượ ơ ng a t ự ớ r t ng c nhiên, vì nh th là trái v i t c l ạ ấ t m c Chân, ông đành đ cho c u trai tr v b l c v i l Thi ế i. tr l ở ạ

ỏ ồ ề ự

ấ ư ơ ữ ấ ả

ọ ế t c các b l c đ u hay tin Dã t c Cai đã ả ứ ề ữ ộ ạ ề ứ ườ

ế ố ố ặ ờ ựơ ễ ớ

. Ông cùng v i đoàn tùy tùng đ ế ề ậ h p ăn l ựơ ư ề ị

Ng a mi n đ ng c phi r t nhanh, nh ng tin t c v nh ng bi n c quan tr ng loan ra còn nhanh h n n a: t ch t. Trên đ các b l c đang t ụ ọ ộ ạ ng i ch danh d và đ ự ỗ tr ư ế ng v b n đó, ông ph i đi ngang qua x Thát Đát, g p ngay lúc c m i vào ti c, ệ c th t nhi u món th t ngon. Nh ng ông quên nh ng ữ ủ ư ng h p nh th này, khách không nên ăn ho c u ng th c gì mà ch ch a ặ ố ồ ườ ứ ợ

c ngay trong ti c. Còn ng ệ c Tù tr ưở ượ t? Lúc ti p t c đ ế ụ ườ ướ

c chuy n ệ ề ng v , i Thát Đát thì làm sao quên đ ế ắ ố ộ ạ ầ ấ ộ

n m tr ướ ế ườ m i ba năm tr ng c a h b ông b t gi ườ ủ ọ ị Dã t c Cai đã mang trong mình m t th thu c đ c h i ng m ng m. Nên khi ố ứ t m c Chân v đ n tr i nhà thì g p ngay đám tang cha đang c hành. Thi ặ ế ề ế ử ạ ộ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:17:53 PM Ch

NG ng III I HÙNG C A MI N Đ NG C Ề ươ Ủ Ồ Ỏ ƯỜ

ổ ề ờ ộ ộ ế ủ ạ ố

Sau cái ch t c a Dã t c Cai, các đoàn tr i Mông C li n r i b t c Ki Dát đi tìm ch khác. ủ

ư

ọ ồ ả

i đàn bà v i b y con nh d i nh th làm sao che ch đ i. Nh ng h đ ng thanh đáp: "Vũng n Bà U Luân phi ng a theo g i h l ướ c ọ ọ ạ sâu cũng có ngày c n. Hòn đá r n m y cũng ph i có lúc nát thành cát b i. M t ộ ắ ụ ấ c chúng tôi?" ng ư ế ỏ ạ ự ạ ớ ầ ở ượ ườ

ờ ạ

ể ỉ ồ ầ ượ ế

ạ ấ ư ế ế ạ ỗ ớ

ườ ế ố

i đàn ộ ườ t h t đoàn tr i ạ ộ c khi nh m m t ắ ắ ị ấ i cho h n, mà h n cũng b ra đi không chút ắ ợ

đây ch còn l ỉ ố ư

i thân nh t, tr ướ ỏ ạ ơ ọ ứ ế ố ờ ợ ỏ

L i nói y đã lôi kéo luôn c nh ng đoàn tr i còn phân vân "M t ng ả ữ bà nh th không th ch huy bao nhiêu đàn ông". R i l n l n y đ n đoàn tr i khác kéo nhau đi, m i đoàn tr i lùa thêm m t m gia súc ầ c a Dã t c Cai. Cho đ n Muôn L ch là ng ủ Dã t c cai đã g i g m v con l ử ắ ắ ạ ế ề ủ i tr tr i có chi c l u c a tình l u luy n. H n b n v n l u, gi ạ ề ơ gia đình Dã t c Cai v i l u c a bà v nh có hai đ a em trai khác m c a c a ẹ ủ ủ Thi ố ớ ề ủ t m c Chân là Bách c Ta và Biên gô Đài. ơ ế ộ

ớ ế ừ t m c Chân cùng v i Cát Xa - đ a em ru t - ph i làm vi c đêm ứ ệ ả ộ

ố

i; súc v t đ u g y mòn vì thi u c mà không ủ ả ế ỏ ắ ậ ề ớ

ả

ứ ả c, nh ng th c ăn mà ứ ữ

ầ ố ặ ắ ướ i. n m t T đó Thi ộ ngày không ngh : nào chăn gia súc, nào b t cá, hái trái, đào c . C nh s ng càng ỉ bi đát h n n a khi mùa đông t dám ăn th t s qua mùa m không đ đ gây gi ng ra. C gia đình c ph i ăn ủ ể ấ c r ng, r cây, v cây đ tùng, h t kê ho c r n n ạ ỗ ỏ ủ ừ h ng quý t c Mông C không bao gi ạ ơ ữ ị ợ ễ ộ ờ ế ổ ớ

ạ ế ữ ấ

ẽ ế ề ộ

t đông l nh l o, nh ng loài thú nh chu t r ng, ch n cáo r t hi m. ế ư ượ c ồ ỗ ầ ấ ắ ộ

ẻ ơ ế

Trong ti Nh ng hai anh em Thi ư tên là h đ ạ ượ th t v ch vì b n anh em Bách c Ta c y s c kho h n anh em Thi ậ ứ ơ ị ề ỉ Chân, nên c ch s n đâu đó, h thú v a ngã xu ng là b n chúng ào đ n l y. ừ ễ ộ ừ t m c Chân đ u là tay thi n x , m i l n buông mũi ạ ệ c m t con thú. Tuy có công săn b t mà không m y khi đem đ t m c ộ ọ ế ấ ứ ờ ẵ ố ọ

ộ ế ứ ờ ộ ư

ế ớ ậ ớ

t m c Chân t c gi n l m nh ng không nói ra, ch m t hôm Biên gô Đài t b t m t th ng em ằ ộ t hai mũi ộ ượ ộ c. R i c hai đi tìm Bách c Ta t ng cho c u này m t l ơ ượ ặ

Thi ậ ắ đi câu cá m t mình, c u li n bàn v i Cát Xa tìm cách gi ề ngang ng ậ ồ ả tên ch t không k p la m t ti ng. ị ộ ế ế

Hôm y bà U Luân gi n d , m ng Thi t m c Chân m t tr n nên thân: ậ ữ ấ ắ ế ộ ậ ộ

ư ồ

i t ẩ ủ

c b n Di ư ế ượ ọ ế ứ ế ố ộ ệ ả ả ộ

- Chúng bây nh đ chó d i c n l n nhau. Bây có bi t làm nh th là ngu ế ạ ắ ẫ ư ế ch t cánh tay c a mình xu n không? Tay chân ru t th t còn ai đâu, sao l ạ ự ặ ị ộ ẽ đi? N u chúng bây c c n xé nhau nh th thì cái dòng Dã t c Cai này s ra ứ ắ sao? C th này thì ngày nào tr thù đ ọ t xích Ng t ph n b i, b n Thát Đát đã gi t cha m y? ế ầ

ộ ế

hoà khí trong i gì c . T đó c u c gi ậ ố ữ ng t ng quà cho c u em và m i khi đi ậ ả ừ ặ

ả ị

ữ

ầ ở t m c Chân. t m c Chân nín thinh không tr l Thi ả ờ nhà, t n tình giúp đ Biên gô Đài, th ỗ ườ ỡ ậ săn v đ u dành m t ph n th t cho nó. Biên gô Đài c m ph c anh, b tánh ụ ộ ỏ ề ề ngang ng ng cùng vào c và v sau tr thành m t trong nh ng viên c n t ề ậ ướ ộ sanh ra t ế ượ v i Thi ử ớ ộ

ắ ề ưở

ộ ạ ng b l c ồ ỏ ạ t c dân B t di Dinh, trong đó có ủ ấ ả ườ ụ

ữ

ộ

ng nhi u c ề ầ ề ạ

ỉ ẫ ồ

ủ ừ ế ủ ng c a các đoàn tr i khác, ch d n theo m t s ạ ủ ộ ị ằ ế ắ ố

t m c Chân, lúc đó đã lánh vào r ng sâu. B ng có tin lan truy n kh p mi n đ ng c : T c gô Đài, Tù tr ề ỗ x ng là Kh hãn c a t t xích Ng t t Di ọ ả ộ ự ư ệ các thung lũng phì t c Ki Dát. Nh th t t c nh ng m c tr ề ỏ ở ư ế ấ ả ữ ộ nhiêu gi a hai con sông Onon và Kéroulène đ u thu c quy n s h u c a h n. ề ở ữ ủ ắ ộ ụ t m c Chân c lùa b y gia súc c a mình vào các m c M c k , chàng trai Thi ặ ệ ế ứ ng y cho ăn, y nh v n còn thu c quy n th a k c a mình. T c gô Đài tr ư ẫ ườ ấ ộ ch ng bu n huy đ ng l c l ộ ố ủ ự ượ ẳ ượ c b h đi “tr ng tr th ng con c a Dã T c Cai”. Y quy t b t cho kỳ đ ừ ộ ạ Thi ế ừ ộ

ộ ệ ư ế

ộ ư ộ ừ c n a, li n d ng l ạ ủ

ế ượ ữ ờ ợ ỗ ậ t xích Ng t càn vào r ng nh m t cu c săn thú, nh ng đ n ch r m i b a vây ch t ch khu đó. ặ ế t ề ừ ự ẽ ừ ủ ọ ứ

ng th c thì đã có s n b y tr u c a Thi ẵ ậ t d i l u tr i, đem v con và súc v t ầ ợ ạ

t m c Chân. B n Di ọ r p quá chúng không ti n đ ạ B n h c thung dung ch đ i. L ọ ươ m c Chân, h b t ăn d n. R i l n l ầ ọ ắ ộ ng c a Thi qua m c tr ủ ồ ầ ượ ờ ề ộ ườ ụ ế

i, mu n tìm đ ố ng ả ườ ườ

ư t m c Chân đói l ộ ế ọ ặ

ư ộ ọ

Qua bao nhiêu đêm ngày, Thi ng thoát ộ t xích Ng t. Cùng quá chàng toan thoát ra ra nh ng đâu đâu cũng g p b n Di ệ m t ngõ thì b quân thù quăng dây thòng l ng kéo lôi đi nh m t con bê, đi u ệ ộ đ n tr ế c Kh hãn c a h . ủ ọ ị ả ướ

ậ ả

ắ ẽ ẫ ỉ

T c gô Đài nhìn tên tù nhân, g t gù khoái trá: “Qu là m t thanh niên Ki Dát m t xám, tóc nâu, có cái nhìn kiêu hãnh l n khôn qu , ch c ch n h n s là m t ộ t h n làm gì? H n có th là cánh tay đ c l c c a ta đ y!...” chi n sĩ tài ba. Gi ộ ắ ắ ắ ự ủ ạ ắ ế ế ắ ể ấ ắ

ễ ọ ư

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:18:38 PM

ạ ồ ổ

ộ ấ ắ ộ

t m c Chân ế ấ ộ

i b c t giăng ra hai đ u. Và đ bóp ch t lòng kiêu hãnh c a chàng thanh ủ ể

ườ ế ằ ộ

t c b n chi n sĩ t . Xong r i t Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Nghĩ xong T c gô Đài ra l nh đóng cái gông lên c Thi t m c Chân, r i cho ế ệ d n chàng đi m t vòng qua kh p các tr i cho m i ng ề ủ i th y rõ uy quy n c a ạ ọ ườ ẫ đây. Cái gong h t s c n ng, hai tay Thi t c Ki Dát ch m d t t ế ứ ặ ứ ừ ộ l ầ ế ạ ị ộ niên, thay vì giao cho m t chi n sĩ canh gác, ng ộ đ ng gi ồ ấ ả ọ ứ i ta giao cho m t th ng bé h p trong l u c a T c gô Đài chè ạ ề ủ ụ ọ ữ ế

chén say s a m ng cu c chi n th ng. ừ ư ế ắ ộ

. Th ng bé l ố ằ

t ừ ừ c m t mi ng th t tr u. Thi ướ ế ẽ ộ

đ nh nhìn v phía Viên ề ơ ễ t m c Chân ả ộ ế ị ừ i sau l ng nó, v n d ng h t s c l c đ p cây gông vào đ u nó. ầ ế ứ ự ậ ư

Màn đêm buông xu ng, trăng lên t đang ao môn c a Kh hãn, có l rón b ậ ụ Th ng nh lăn ra b t t nh. Chàng li n ch y nhanh ra kh i tr i. ằ ủ c l ướ ạ ỏ ỏ ạ ấ ỉ ề ạ

ỗ ế

t m c Chân. Trăng không ấ ứ ề t mình đã quá khinh đ ch m i ra nông n i, li n ế ứ

ắ ấ ấ

t m t ng ộ ể

ư ự ờ

ọ ộ i m t tên k binh c đ ng mãi c nên c cho ng a ch y d c theo b : m t toán ng ứ ứ ạ ỵ ỉ

ở ơ ộ ộ ắ

c. M t lát h n nh n ra m t v t gì tròn, h i đ ng đ y ộ ậ ố ậ

ng quá nên t i nó ướ ừ ầ ố ờ ọ ườ ữ ớ ụ ả ọ

Khi hay tin, T c gô Đài bi ớ ạ ị ch m d t bu i ti c, ra l nh t c kh c đu i theo Thi ộ ổ ệ ổ ị sáng l m nh ng cũng đ đ theo d u tên tù, d u chân d n l n xu ng mé sông. ẫ ầ ố ủ ể ư ắ i qua sông Onon B n chúng bi i b đóng gông không th nào l ộ ườ ị ế ọ ộ ng l u, m t đ c lên th ượ ượ ạ ứ ượ đó nhìn chăm toán xu ng h l u. Ch còn l ố ạ ư ậ ở chú xu ng dòng n ộ ậ ố ắ gi a đám s y, v a t m m t cây lao phóng xu ng. Ch b n kia đi đã xa h n ộ m i nói v ng xu ng: “Ha! B n lĩnh c a chú em cao c ủ không a là ph i!” R i h n th ng a đi t theo h ng b n kia. ọ ả ự ồ ắ t ừ ừ ướ ư ả

c đ n ngang mũi, nh n đ ố ế ướ ế ậ ượ c m t ng ặ

ậ ắ t m c Chân tr m xu ng n ầ ướ ơ ớ ườ ỵ i k ấ ứ c kia là dân trong đoàn tr i c a cha mình. Lão có m y đ a ạ ủ ng ch i v i chàng. Đ i lúc th t v ng l ng, chàng m i l n mò chui ra ặ ớ ầ

ậ ư ầ ứ

c n a, chàng bình tĩnh lăn trên c ạ ợ ề ạ ố ượ ữ

ấ ướ ầ

ẩ ướ ầ ố ẳ ế ọ

ế

i nói: “Tr i nóng ạ ộ ờ ộ

d ể ị

i đ ng len?” R i chúng bàn đ ngày mai t m c Chân thì ph i đi ộ ố ổ ở ướ ố ế ế ả ặ

Thi ộ binh: lão Si Ra, tr con th ườ kh i đám s y, tay chân đ u l nh cóng, vai nh c nh d n vì cái gông n ng ặ ỏ ỏ trĩu. Không th nào ch y tr n đi đâu đ ể ạ ẻ c trong qu n áo trút ra h t, âm th m đi th ng lên tr i, l n m y vòng cho n ế i m t đ ng len. Đ n khuya, b n k vào l u c a lão Si Ra, chui xu ng n d ỵ ề ủ ộ ố binh l n l ộ t tr v lùng ki m trong các l u. Chúng vào l u lão Si Ra; m t ề ề ầ ượ ở ề tên trong b n đâm m t mũi lao vào đ ng len. M t tên khác l ọ nh th n y nó ch u sao n i ư ế ầ soát l ộ ầ ữ ạ lùng ki m ạ xa. ồ i trong tr i m t l n n a, n u không g p Thi ế ở

i đã ng im lìm, Thi ọ ườ ủ ế t m c Chân m i bò ra. Si Ra ớ ộ

Gi a khuya, lúc m i ng ữ h t s c kinh hãi: ế ứ

t không? ầ ế

- Sao chú m y l ầ ạ N u h g p chú t ọ ặ ế i vào đây? Mai n y h s l c soát th t k chú có bi ọ ẽ ụ i đây, gia đình ta s không còn ai s ng sót c ! ẽ ạ ậ ỹ ố ả

Thi ế t m c Chân v n bình tĩnh: ẫ ộ

- Ông tháo gông giùm tôi và cho tôi ăn cái đã.

Si Ra h i ng n ng . Chàng nói ti p: ừ ế ầ ơ

đi cho k binh ạ ế ế ặ ậ ờ ỵ

- N u T c gô Đài bi m t công tìm tôi mãi li u ông có kh i r ng đ u không? t ông đã g p tôi ngoài đám s y mà ông l ệ ỏ ụ ấ ầ

ớ ầ ậ ấ ằ ế ố ộ

ỏ ử

ộ ế ư ặ ố ớ

ả ề ồ ế ơ ạ

ng tên và mách cho chàng bi ộ ở ỏ ạ ề ẻ ấ ộ

Si Ra m i nh n th y r ng c n ph i giúp cho Thi lão m i tránh kh i tai ho . Lão li n tháo gông ra ch v n b vào l a. Cho ạ Thi ố khu t sau đ nh núi, Thi ế ỉ phi nh bay trong bóng t i. t m c Chân tr n đi xa thì ẻ ụ ỏ ớ t m c Chân ăn u ng no nê r i, lão còn đ a t ng m t cây cung cũ v i m t ộ ộ ừ quanh tr i. Trăng v a t n i nào có quân canh t m c Chân li n l n ra kh i tr i, tr m m t con ng a ự ộ ố ư

ậ ứ ự ế ậ ướ ạ ề

ấ ề ừ ộ

ỗ ặ c đ i v mi n r ng r m, đ n t n núi ỗ ươ ế ề ơ

ủ ố ờ

ệ Ư Ư ả ầ ấ ồ

đó trong vùng ượ ừ

c m t ch n thân khi b ộ ứ c tr ng trên bi u kỳ và t ộ ủ ng ờ ườ ỗ ẩ ượ ơ ị

Chàng c cho ng a phóng n Bourkhane Kaldoun. Đây là đ t phát xu t thi t c Ki Dát, là ch n ng t a ự ấ v ng ch c m i khi g p nguy bi n. Cũng n i đây, theo truy n thuy t, m t ông ế ắ ữ ộ t ộ c a t c này đã tr n thoát kh i cu c truy nã c a quân thù và Tr i sai m t ỏ ổ ủ ộ con chim ng mang đ ăn xu ng c u ông y. Chim ng là th n linh b o v ố dòng Ki Dát, hình nh c a nó đ ể ư ả thâm s n này bao gi i dân Ki Dát cũng tìm đ k thù đu i b t. ẻ ổ ắ

ộ ế ữ ẹ ả ỉ

Thi v n v n có chín con ng a, m t c p tr u và m t chi c xe có căng l u. ỏ i m , và các em, c Biên gô Đài n a. C a c i ch còn ặ ạ ự t m c Chân g p l ẹ ủ ả ề ộ ặ ừ ế ộ

ộ

ẫ ỡ ỗ ộ ọ ướ

ộ ừ p Di ệ ể ạ ồ ộ

ở ề ớ ả ậ

t m c Chân và Cát M t hôm, Biên gô Đài c i ng a đi săn chu t r ng, còn Thi ộ ế ự i lùa h t tám t xích Ng t ào t Xa thì đi thăm b y thú. B ng m t b n c ế ớ ộ c, đành con ng a đang ăn c ngoài đ ng. Không th ch y b đu i theo đ ượ ổ ỏ ự ph i ch chi u t t m c Chân i Biên gô Đài tr v m i có ng a, v y mà Thi ộ ế ự ờ không ch u b qua, có ng a r i bèn phóng đi tìm. ị ề ố ỏ ự ồ

c đ i theo d u b n c p. M th t khô nhét ọ ướ ớ ị

ự ướ ạ ự

ộ ấ i què chân. Đ n ngày th t ế ố ứ ạ ạ ừ ặ ổ

p. Chàng t ệ

ộ ề ứ

ự ờ ồ ồ

i thi u: “Thi ế ạ ế ứ ầ ự ủ t m c Chân: Luôn ba ngày đêm chàng phi n i yên ng a đã h t s ch, ng a đu i s c l d ứ ư , ế ạ ướ t m c Chân g p m t chàng thanh niên tr c tu i mình bèn d ng chân l Thi ạ i ộ ế ủ t m c Chân con c a gi h i thăm tung tích b n c ự ớ ọ ướ ỏ Dũng sĩ Dã t c Cai”. Chàng thanh niên h t s c kinh ng c, li n đem th c ăn ra ố m i, đ ng th i cho con ng a què nh p vào b y ng a c a mình, r i chàng d n ẫ ờ ra hai con ng a khác th t kho , nói v i Thi ự ậ ớ ế ẻ ậ ộ

- Tôi tên là Bác nhĩ Tru t. Tôi cùng đi v i anh, ch c s giúp đ anh đ c. ắ ẽ ậ ớ ỡ ượ

ạ ộ ở

t m c Chân ệ ữ ề ắ ồ

ự c b n cho bi ế ạ

ế i ta đang k chuy n chàng tr n ố ọ c. H ượ ố t c thanh niên đ u coi ề ể t làm sao chàng tr n thoát đ ấ ả ủ

H phi ng a luôn ba ngày n a và tr thành đôi b n thân. Thi ọ t kh p mi n đ ng c ng đ ượ ạ ỏ ườ kh i tr i c a T c gô Đài và h không bi ế ọ ỏ ạ ủ r t ph c lòng can đ m và trí khôn ngoan c a chàng; t ả ụ ấ chàng nh m t th n t ng. ầ ượ ư ộ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:19:17 PM

t xích Ng t i th y b n Di ọ ệ ớ ả

ớ

ọ i ch n quân c ấ ườ i h m i bò t ố ọ ớ ổ ộ ở ự ố ừ ạ

ộ ề ạ ư ề ỉ

ộ ạ ấ ặ

v đi m tĩnh và l c quan n a. Chàng nói: B ng hai ng phía xa v i c tám con ng a. Đ i ợ ỗ ự đêm t i tháo dây d t ng a tr v . Sáng ngày, b n Di t xích ở ề ắ ệ ể ộ p đ m t Ng t li n đu i theo, Bác nhĩ Tru t mu n d ng l ậ ướ ặ t m c Chân không ch u. Th nh tho ng chàng mình b n thoát v , nh ng Thi ả ị ế ẫ p ch y giăng hàng khá đông. M t chàng v n ngoái nhìn ra sau th y b n c ọ ướ gi ữ ữ ẻ ề ạ

c đ i, khi nào nó m t thì ẻ ắ ứ ướ ạ ệ

ư ự ủ ả

i nhìn, nh ng m t chàng càng lúc càng tái mét. ạ

ư ầ ỡ ẫ ộ ặ ẵ p đã đu i g n k p, tên d n đ u c i m t con b ch mã, tay đã c m s n ạ ầ

- Ng a c a chúng ta còn kho l m. C cho phi n mình nh y qua l ng con sau. Bác nhĩ Tru t cũng ngoái l ậ B n c ị ọ ướ m t s i giây thòng l ng. ộ ợ ổ ầ ọ

ng đ u v i chúng, - Bác nhĩ Tru t nói. - Tôi s t ng cho ẽ ặ ầ ậ ớ ươ

- Đ tôi ể th ng này m t mũi tên. l i sau đ ở ạ ộ ằ

c. - Thi t m c Chân đáp – hãy ch nó ti n sát b n mình và cách xa ế ế ộ ọ ờ ư ượ

- Ch a đ b n kia. ọ

p t i g n quá r i và v a c t giây thòng l ng lên quay m y vòng. ấ ọ

ồ t m c Chân m i d ng l ừ ấ i thét lên: Khi tên c ướ ớ ầ Thi ộ ế ớ ừ ạ

- B n nó đi! ắ

ậ ố p ngã lăn quay xu ng ướ ướ

t m c Chân ra roi cho ng a s y theo b n. M t lát sau, hai ế ng c ự ả

ự ườ ộ ấ ố ạ i nhìn th y t p đ u đang vây quanh tên b th ị ươ ộ

ộ ữ ng. M t lát n a, đó, không th y m t tên nào đu i theo c . ả ầ i ạ ở ấ ổ ộ

Bác nhĩ Tru t buông phát tên trúng ngay t ng a. T c thì Thi ứ i ngoái l ng ạ toàn th b n c Bác nhĩ Tru t c p đ u d ng l ề ừ i vang lên: ể ọ ướ ậ ườ

c d p nh c đ n tên anh, phen ộ ữ i đ ạ ạ ượ ị ắ ế

- M t thành tích c a anh n a! Thiên h l ủ này tha h cho b n tr hăng máu lên! ẻ ọ ồ

ự ư ạ ậ

t m c Chân chia cho b n phân n a b y ng a, nh ng Bác nhĩ Tru t nh t Thi ấ ộ ử ầ ế ch i: quy t t ế ừ ố

ỏ ọ ứ ệ ấ

ộ c? - M i giúp anh m t vi c nh m n mà đã l y công thì làm sao x ng đáng là ớ b n c a anh đ ạ ủ ượ

ở ề ề ủ ấ ậ

ộ ủ ồ ả ề ệ ộ

ộ

ổ ồ ặ ầ ạ ữ ế

t m c Chân không còn cô đ c n a. Chàng đã có ằ ộ ữ ộ ề ạ

R i c hai cùng tr v l u c a thân ph Bác nhĩ Tru t. Ông lão l y làm hãnh ụ t m c Chân. Ông t ng cho chàng m t ộ di n v hành đ ng c a con mình và Thi ặ ế ậ cái l u, m t con ng a và m t ít qu n áo đ thay đ i r i cho Bác nhĩ Tru t ể ự ộ ề t m c Chân, khuyên đôi b n hãy k t ch t tình b ng h u mãi mãi. theo Thi ế Trên đ ng v tr i nhà, Thi ườ Bác nhĩ Tru t, ng i b n th nh t trong đ i chàng. ế ộ ứ ấ ườ ạ ậ ờ

ế ẫ ố

Ít lâu sau, m t chi n sĩ c a Dã t c Cai đ n tr i có d n theo ng ủ ộ Gia lu t M , yêu c u Thi ộ ế ễ ạ t m c Chân hãy nh n con mình làm b n. ậ i con trai tên ườ ạ ế ầ ậ

ỏ ồ ồ ắ ề ề ế

ộ ố

chàng đã đ ng kéo v ổ c m i b y tu i, b n ph ườ ả ờ

ư ễ

ổ ạ ủ ộ ạ ớ ủ ướ

ế ớ i l c đ n xin liên k t v i R i ti ng đ n kh p mi n đ ng c , nhi u chi n sĩ l ỗ ạ ế ồ ế t m c Chân, đ ng th i vô s thanh niên Mông C t Thi ề ồ ươ ổ ừ ố ờ ế trong đoàn tr i c a chàng. Bây gi qui t ượ ạ ủ ụ không còn nghèo kh , b săn đu i nh con thú r ng n a, mà đã nghi m nhiên ữ ừ ổ ị thành m t ch t g m có 8 b l c v i 1.300 ng. Đoàn tr i c a chàng bây gi ờ ồ ộ l u và hàng ngàn gia súc. ề

ở ắ ấ ồ

ọ ử ồ ữ ể ớ

ắ Và đêm đêm i ta ng i quanh ng n l a h ng nh c ườ đ n tên chàng v i m t v đ y c m ph c, k cho nhau nghe nh ng hành đ ng ộ ụ ế mã th ng c a chàng nh nh ng giai tho i kỳ thú. kh p đ t Mông C , ng ổ ộ ẻ ầ ả ư ữ ượ ủ ạ

t m c Chân có đi u ki n h i c ố ề ế ế ệ

ộ ẫ ỏ ướ ự ỡ ươ ỵ

ườ ộ ạ ủ ế ế

ạ

ự ả ị

i ta s khinh tôi n u tôi đ n v i nàng nh ng nói: “Ng ưở i h a, Thi i cam k t v i cái đ a v c a chàng ư ế ng ch c ch n ắ ắ t m c ộ ế ị ủ ớ ế ớ ế c l ẽ

B n năm qua! Đã đ n lúc Thi ậ i nàng B t Tê. Chàng cùng v i Biên gô Đài d n 100 k binh giáp mũ r c r g m giáo ớ ng đ n b l c c a Đài x ch Sên. Chàng tin t sáng loà lên đ r ng nàng v n đ i mình và nh c ph v n không quên l ụ ẫ ẫ ờ ứ ợ ằ Chân c m th y kiêu hãnh th c hi n đ ệ ượ ờ ấ hi n nay. Chàng th ườ ườ m t th ng kh rách.” ệ ộ ằ ố

Đ n n i chàng đ c ti p r ế ơ ượ ế ướ c ni m n , Đài x ch Sên reo lên: ế ề ở

ng, th t ta không t ạ ố ườ ậ ưở ng

ậ ng đ - A! C u hãy còn s ng đây! L i kho đ p khác th t ượ c! Sao mà l m k thù đ n th ? ẻ ẻ ẹ ế ượ ế ắ

t c tin t c v ho t đ ng c a chàng ộ ứ ề ờ ấ ả ở

ủ t m c Chân đã tr t m c Chân không ng t ế ả ạ ộ ổ ộ ố

i l n, l c l ẫ

ề đây đ u ở ế ng vai r ng; da th m nh g ch nung, đôi m t ắ ư ạ ấ i nhìn soi mói s c bén nh ng r t ắ ậ ự ưỡ ẫ ườ ớ ư ắ ộ ờ ư

ố ng ngh . Chàng ít nói h n, nh ng m i đi u chàng nói đ u là đã suy nghĩ ỗ ư ề ề ơ

Thi rõ c . Đài x ch Sên nh n ra qua b n năm gian kh , Thi ế thành m t ng ộ sáng ng i nh m t dã thú, v n còn cái l c ị ươ chín ch n. ắ

ễ ử ướ

ằ i quí nh t là cái áo choàng b ng i. Và b n tr v không ắ ơ ấ ả ủ ả ủ ở ề ạ ậ

ấ t c c a c i c a chàng góp l ả ộ ậ ồ

ờ

ả ở ề ộ ỗ ộ

Hôn l c hành luôn m y ngày. Món quà c ấ lông điêu th , m c h n t ử ph i thêm nàng B t Tê mà thôi, còn c m t đoàn tuỳ tùng g m thanh niên ả thi u n s ế ữ ẽ ở v c a m t ch t ợ ủ tr nên giàu có, đông đ o và h u h t chi n sĩ đ u là h ng tr nh chàng. ế ở luôn bên đoàn tr i c a chàng g n b sông Onon. Vì theo t c l ầ ạ ủ ủ ướ ề ạ ủ l u riêng. Tr i c a Thi ế ầ ụ ệ , ố t m c Chân b ng ch c ế ạ ng ph i ả ẻ ư

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:19:59 PM

Ch

CHINH PH T X MI T-NHI ng IV ươ Ạ Ứ Ệ

t M c Chân ạ ế

ạ ủ ọ ả ỉ

ộ ậ ứ ộ ỉ ạ ộ ẻ

chân núi Bourkhane ở ạ ổ i t ắ vui nh n. Ngày thì ho t đ ng r n r p vui v , đêm thì hoàn ộ ị ắ i trong r ng hay b t ộ ỏ ầ ừ ả ỏ

Cu c sinh ho t trong đoàn tr i c a Thi th t bình th n, kiêu hùng. B n thanh niên ch lo săn b n, th nh tho ng l ả ch c m t bu i l ổ ễ ộ toàn yên tĩnh đ n kh i c n ph i cho quân thám mã len l ế lính canh gác trong lúc ng . ủ

ộ ỗ ữ ế ố

i t n công đoàn tr i, phóng ớ ấ ạ ị

M t đêm b ng muôn ngàn ti ng hò hét man dã vang lên b n phía gi a canh khuya t ch m ch. M t đoàn quân l m t tràn t ạ ặ ộ đu c đ t l u và lùa g n h t súc v t đi. ậ ị ố ố ề ế ầ

t Xích Ng t l t M c Chân tho t nghĩ đây ch c là b n Di ọ ổ ộ ắ ệ ả

ạ ớ ấ

ạ ố

ạ ặ ườ ộ

m t xông xáo đi tìm h , r i l n l ạ ọ ấ ng m t ra. Núp trong các h m núi, h th y ế t

ộ ạ ử ấ ẻ t rút đi m t d ng. Thi ấ ạ ạ ẻ

ọ ồ ầ ượ ề ẻ ề ầ ớ ấ ậ

ỉ ế ườ ụ ề ẫ

t Xích Ng t mà d n lên phía b c, vùng r ng rú. i đu i theo "tr Thi ế mi ng"! Chàng v l y cung tên, cây lao và cái áo lông điêu th , tót lên ng a ự ế phóng vào hang núi. Dân chúng cũng ch y tán lo n, m nh ai n y tr n; luôn m y ngày không m t ai dám ch ấ b n k mã l ọ ạ ặ ỵ M c Chân sai vài tên thám mã l n v quan sát tình hình. Đoàn tr i ch còn là ộ ấ m t khu đ t hoang. Đàn bà, con tr , l u xe và ph n l n súc v t đã bi n m t. ộ Nh ng d u chân c a b n gi c không d n v phía tây – phía m c tr ủ ng c a ấ ư b l c Di ệ ộ ạ ủ ọ ộ ặ ẫ ừ ắ

ở ề ề ườ i đã nh n di n đ ậ ệ ượ c

t Nhi (Merkites) Dân chúng và chi n sĩ l c t c kéo tr v . Nhi u ng ế ụ ụ b n gi c, b n: Mi ệ ọ ặ ọ

kho ng h l u sông Sélenga, ộ ố ệ

ng c a h lúc b y gi t Nhi là m t gi ng dân man r , tàn b o, ạ ở ấ ạ ư ố ưở ờ

ả là T c-Ta-Ga-Ba-Ki. H n ơ ầ c đây đã có l n Dã T c Cai đem quân lên ti u tr b n n y ễ ừ ọ ố

ướ ộ ờ ọ ắ

ế h quy t trút h t ế ọ ợ ế ư

Mi ợ phía nam h Baikal. Tù tr ồ ủ ọ hai m i năm tr ươ ầ và b t U Luân, m t thi u n c a h v làm v . Bây gi ế ữ ủ ọ ề m i thù x a lên con c a Dã T c Cai. N u Thi t M c Chân r i vào tay h thì ộ ơ ế ố ủ ch c ch n chàng s b ch t đ u ho c ph i làm nô l su t đ i. ệ ố ờ ẽ ị ặ ầ ố ắ ắ ả ặ

ộ ả ề ế ạ ờ t M c Chân li n leo lên đ nh núi Bourkhane c m t ỉ ở

ở ụ ồ ạ ữ c mũ tr ra sau r i l y chín l y. Sau đó chàng rót m t chén s a

ượ ố ộ ầ ứ ấ ấ ỡ

ầ

chân núi ch đ i. H nhao nhao ờ ợ ụ ở ọ

Tr i Xanh đã che ch Thi cho chàng. Làm đúng theo t c Mông C , chàng tháo giây đai ra máng lên c , ổ ổ quay ng ạ ng a xu ng đ t và kh n to lên: “H i núi Bourkhane! Đây là l n th nhì Núi đã ự c u đ i tôi. Tôi s đem l ả v t lên dâng cho núi và b o con cháu sau n y ph i ễ ậ ẽ ả ứ ờ v t cho núi mãi mãi.” dâng l Lúc tr xu ng thì dân thoát n n đã qui t ạ lên: “B t Tê b b t m t r i!” ễ ậ ở ố ậ ấ ồ ị ắ

ự ậ ố

ờ ặ ả t cách t u thoát cho nhanh nh m i ng ế ẩ

Ở ng nh th n y, nên làm sao bi t M c Chân không rên xi Thi g p c nh b đ t kích b t ấ ườ i. t m i s x y ra là do t, kêu than m t ti ng, bi quê nhà nàng s ng th t bình an vô s có bao gi ờ ư ế ầ ộ ế ị ộ ư ọ ọ ự ả ộ ế ế ế

ng nh ả ố ươ ấ ậ ả

ộ

i mình, vì quá khinh xu t nên B t Tê lâm ph i s ph n th m th ậ ệ ái xu ng đi tìm ng i tr giúp cho vi c ph c thù. ư l ở ỗ v y… R i chàng quy t đ nh m t vi c mà lúc còn gian truân chàng cũng không ồ ậ h làm: nén lòng t ề ế ị ố ườ ợ ụ ự ệ

t m y trăm d m đ ề ượ ặ ấ ườ ắ ng đ n t n x Kh c ế ậ ứ

Chàng phi ng a v mi n tây, v ự ề Li t (Kéraites). ệ

ồ ỏ ạ ệ ề ộ ộ ạ ủ ọ

ữ t là m t b l c hùng m nh trên mi n đ ng c . M c tr ườ

ng kh i t ng đoàn v t ngang qua, đ c Kim t ắ

ộ ơ n ở ừ ướ ư ệ ứ

ng c a h ườ ng c a các ủ ổ t theo nhi u th ử

ế ậ ườ ả ả ư ạ ộ

ợ ấ ế ỗ

ủ ọ ế ứ ố ủ ề ộ ở

Kh c Li ụ ắ tr i r ng gi a hai con sông Orkhon và Toula, n i đây có con đ ả ộ i x Nãi Man, Th th ươ ớ ứ ườ Ph n (thu c vùng Altai và Dzoungarie). X a kia dân Kh c Li ề ắ ồ đ o, nh ng đ n kho ng năm 1.000 h xoay qua C nh giáo. Bar Hebraeus, s ọ ả ư ạ gia Syrie, thu t tr ng h p y nh sau: “M t Kh hãn c a h đi l c trong ớ ng đã ch t, b ng có Thánh Sargis đ n c u s ng, ông ta m i vùng sa m c t ạ ưở nh b n th ng nhân v thành Merv xin v i Giáo ch Ebedjesus g i m t giáo ươ ờ ọ i cho ông và c 200,000 dân b l c.” i r a t sĩ t ớ ử ộ ớ ộ ạ ả

ễ ọ ư

i nào cũng có tên thánh. ả ể ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:20:38 PM ế

ả ư ủ ọ ờ ướ

ư ướ

ư ị ợ ủ ế t ồ

ả

ồ

ờ

ợ ự ấ ạ ượ ộ ố

ế ự ậ

ủ ằ ấ ố

i lui r m r p, buôn đ gia v ậ l a Trung ệ ị ậ ớ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Đ n th k XII, toàn th gia đình Kh hãn ng ườ ế ỷ c Thành Cát T Hãn, Kh hãn c a h là Marcus Bu-Di- Kho ng hai đ i tr ả mi n đông sa m c Gobi, đem quân đi đánh Thát Đát Rúc, mu n làm bá ch ề ố ạ ủ ở ồ ị c Kim, nh ng b i tr n, b quân Thát Đát b t n p cho quân Kim r i b và n ạ ậ ắ ạ đóng đinh trên l ng ng a g . V c a ông sau đó m u báo thù cho ch ng, gi ự ỗ ư i con: Cua-Gia-Cui và Gu c- c Kh hãn Thát Đát. Bu-Di-Rúc có hai ng đ ườ ộ ượ ộ Khăng. Cua Gia Cui n i ngôi r i sau truy n l i cho con là Tô-Ha-Rin. Gu c ề ạ ố Khăng m n th l c c a Nãi Man đo t ngôi c a cháu. Tô Ha Rin, nh có Dã ế ự ủ ủ ạ ượ i đ t M c Chân tr l c, l y l T c Cai cha c a Thi ừ c ngôi Kh hãn. T đó ả ế ủ ộ c m t th l c hùng h u, có m t trăm ngàn quân và trên m t Tô Ha Rin gây đ ộ ộ ượ ồ tri u gia súc. Thành c a ông xây b ng đá r t kiên c , vi c buôn bán th t ph n th nh. Các th Qu c, vũ khí ng đoàn t Damas cùng đ lo i hàng hóa c a Tây Liêu, H i qu c… ệ R p, t ị Ả ậ ồ ầ ủ ạ ơ ụ ố ươ ở ồ ủ ố

ộ ế ế

ớ ừ ế ế ặ ắ

t gi a cha chàng và Kh hãn r i t t M c Chân t ấ ắ ế lâu đã có ý đ nh đ n thăm Tô Ha Rin nh ng mãi đ n d p ị ế t ễ ươ ng nguy n làm ệ ư ể ồ ự ế ả

Thi ị n y m i nh t quy t. Chàng dâng t ng chi c áo lông h c đi u làm l ầ ki n, nh c đ n tình thân thi ữ ế nghĩa t . ử

ề ụ ệ

ộ ắ ả

ị

ng đ t d ế ứ ườ ặ ướ ệ

ộ ạ t Nhi đ t kích vào b l c Tô-Ha-Rin đã nghe thu c h báo cáo v v quân Mi ộ ạ ấ t. Nay th y Mông C . B n này cũng th ng công khai qu y r i dân Kh c Li ệ ườ ổ ọ ấ ố lòng trung nghĩa nh v y, Kh hãn không th đ a con c a ng ể i b n cũ t ủ ư ậ ỏ ứ ứ c, h n n a chi c áo đã làm cho v Chúa h t s c hài lòng. T c làm ng đ ế ơ ượ kh c l nh truy n xu ng, m t quân đoàn tinh nhu lên đ ề i quy n ề ắ ệ ộ t M c Chân. ch huy c a Thi ế ỉ ườ ạ ơ ữ ố ộ ủ

ồ ộ ỉ

ỏ ề t M c Chân là nghĩa t t. Thi t M c Chân ch huy quân c a Tô-Ha-Rin, Kh hãn hùng ắ ộ ế ả

Tin loan đi th t nhanh kh p mi n đ ng c : Thi ậ ế đoàn Kh c Li ử ủ ệ m nh nh t. ắ ấ ạ

ng ng ộ ổ ắ ệ ậ ấ ổ

ờ i bóng c c a Thi ờ ủ

ệ ườ

ẻ ề ứ ử ả ủ ỏ

ướ i ta quên l ng chuy n năm năm tr ờ ấ ầ ẻ

ỏ ọ c đ c th câu: t n công b n Mi ệ ấ ợ ố ế ợ ộ

ạ t Nhi s thu ẽ ng dân ưở nh hai ỏ i ph m. Trong đó l ạ ủ ừ ướ ụ ẩ ạ ế

ộ sông Onon, bây gi không th b b n cũ ọ i có Trác M c H p tù tr ộ t M c Chân, th ưở ờ ể ỏ ạ ườ ở

i th ỡ c nên đã d n tr n b l c t Cu c di n thay đ i th t b t ng : kh p b n ph i Mông C trùng ươ ố ườ t M c Chân. K thì mu n cho trùng kéo v đ ng d ế ố ẻ ộ ng c h đã hèn nhát b chàng ra đi; k ướ ọ thì th y c n ph i nh chàng che ch m i thoát kh i tham v ng c a T c Gô ở ớ Đài; k khác mu n th a n ả đ c m t m chi n l ớ ượ Gia-Di-Ra. Ông ta mình là b n chí thân c a Thi ng ng gi n trên m t băng ườ i! đ ượ ặ ộ ạ ớ ẫ ọ

t – Gia Di Ra – d ắ ệ

ộ ế ề ầ t Nhi. V cu c chinh ph t đ u tiên n y, ướ ề ộ ệ ắ

i đ t kích đoàn tr i Thi i đã t ư

ế t t c v i quy n đi u khi n c a ể ủ ề ạ ầ ạ ườ ả ấ ả ợ núi Bourkhane b tàn sát không còn m t m ng nào c , t ớ ộ ộ ổ ở ố

.” Liên quân Mông C - Kh c Li ổ Thi t M c Chân đ i th ng quân Mi ạ s Mông C chép nh sau: “Ba trăm ng ử M c Chân ộ con c a b n chúng đ u b b t v làm nô l ề ủ ọ ị ị ắ ề ệ

ộ ủ ế ẹ

t M c ộ ặ ậ ộ ứ ề ủ ẵ ặ

ậ ỏ ỏ ợ ắ

ấ ộ

đây, chàng nói: “Tôi đã g p đ ứ ở t tr v x v i t ắ ệ ở ề ứ ớ ấ ả ề

Lúc xông vào l u c a Sinh Rê Bô Kô là cháu ru t c a m mình, Thi Chân g p B t Tê m m t đ a bé trai còn đ h n. Chàng đ t tên cho nó là Tru t Xích (Djoutchi: có nghĩa là không mong đ i) vì không tin ch c nó là hòn c ặ ượ máu c a mình. Cu c hành binh ch m d t ng ế t c chi n l ợ ủ i tôi đi tìm” và li n cho quân đoàn Kh c Li ườ i ph m. ẩ

ễ ọ ư

i ta không hi u t ế ậ ệ ế t h t

ể ạ ụ

ủ ng, không mu n ng ầ ậ ườ

t M c Chân không t n di c. Có th là đ gi ể ữ ể ượ ng th l c ra, t bành tr ế ự t Xích Ng t đánh úp lúc ộ ẵ t Nhi. D ng ý c a chàng th t khó đoán đ ệ ệ ố ự ượ ệ ạ ấ ả ở ề ướ ộ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 04:21:08 PM G i b i: Ng i sao s n d p n y Thi ị ườ b l c Mi ộ ạ i Kh c Li quân bình l c l ắ ho c c n ph i tr v đoàn tr i g p phòng b n Di ọ ặ ầ v ng m t. ặ ắ

ộ ậ ế

ơ ộ

i th ng đi chung trong m c tr ị ườ ườ ng t M c Chân không còn đ n đ c n a, trên chi n tr ơ ộ ữ i nghĩa x a v i Trác M c H p và h n m t năm tr i hai ờ ợ ộ ạ ổ

ng Mông C . Trong lúc y, T c Gô Đài ớ ủ

ng ti p xúc v i các b l c phiên ấ i vi c t n công ệ ấ ề ộ ạ ế ườ ộ ủ ế ớ

ườ t M c Chân, không nghĩ t ộ ộ t M c Chân v n c n m t đ phòng và không h xâm ậ ề ẫ ẩ ng c a ông ta. Chàng th ườ ủ ọ i m c tr ụ ạ ở

ng Di ọ ồ

Sau tr n này, Thi ế chàng có d p n i l ư ớ ố ạ ng ụ ườ v n theo dõi hành đ ng c a Thi ế ẫ n a, tuy nhiên Thi ữ ph m t ạ ớ thu c c a T c Gô Đài, tìm đ m i cách lôi kéo h v v i mình, khi thì m ộ ủ ọ ề ớ ti c th t đãi, khi thì m i h cùng đi săn và bao gi ờ ờ ọ ế ệ i ta đ n đãi: “B n ch t h n… Không bao lâu ng ủ ướ ườ ơ chúng ta gánh vác nhi u vi c khó nh c quá; h còn l y ng a đ p, da t ấ ệ cũng chia th t cho h nhi u ề ọ ị t Xích Ng t b t ộ ắ ố ủ t c a ệ ự ẹ ề ọ ọ

ế ặ t M c Chân thì th t r ng rãi, ông cho c b đ đang m c, ả ộ ồ ậ ộ ộ

chúng ta. Còn Thi t ng c con ng a đang c i…” ự ặ ả ỡ

t M c Chân gây ầ ượ ậ ạ ố ế ộ

t nhi u b l c kéo r c qua gia nh p đoàn tr i Thi L n l ề thành m t c nh th nh v ộ ả ng, đông đ o vô cùng. ả ộ ạ ị ượ

ọ ố ế ọ ử ầ ợ

ữ ờ ả

ạ ả ấ ấ ả ủ ộ ị ố ố

ế Đêm xu ng, b n chi n sĩ quây qu n quanh ng n l a tr i ca ng i nh ng chi n công anh dũng c a các Kh hãn ngày x a và thì thào b o nhau là Tr i Xanh đã ư quy t đ nh sai m t v anh hùng xu ng th ng nh t t ổ và r i đây Mông C s kh i binh ph c thù t ổ ẽ t c các b l c Mông C ộ ạ t c nh ng k đã dày xéo h . ọ ế ị ồ ấ ả ữ ụ ẻ ở

ộ ắ ự ủ ộ ộ ố

M c Hoa Lê, m t cánh tay đ c l c c a Thi khai r ng: “V anh hùng đó không ai khác h n là Thi t M c Chân còn tuyên b công t M c Chân.” ế ơ ế ằ ộ ị

t M c Chân khó gi ộ ế ế ư

ậ

ộ ộ ổ ấ ưở

c che ch mà còn là m t vinh d . Ph n Thi ở ữ ượ ế ộ

c, Trác M c H p g c là th ộ ượ ợ ộ

i quy t n th a là vi c ệ ả ế ổ ỏ t M c Chân ấ ộ ế ộ ng khác m i ch u v th n thu c, ề ầ ị ớ t M c ộ ầ ự ổ ế ớ ộ ạ ng dân, b l c ố ự

ng và b n quí t c ọ ả ưở ư ơ

ầ ự ủ ạ ố

ườ ặ ủ các n i ng n ng i ch a ch u theo ạ ủ ủ ế ế ế ộ ộ ự ề ộ

ộ ở ủ t M c Chân. Ngay trong đoàn tr i cũng đã có s l ng c ng: đa s dân c a t M c Chân đ u giàu, có nhi u ng a, trâu bò, còn dân c a Trác M c H p ợ ủ ự ụ ề ầ ừ ư

Nh ng có m t đi u khi n cho Thi ề thu nh n Trác M c H p. Dân Mông C r t phân giai c p. Thi ợ ộ v n thu c dòng quý t c cho nên các tù tr ộ ố h th y ch ng nh ng đ ẳ ọ ấ Chân n u không nh b n quí t c thì không làm sao gây thanh th l n và t ờ ọ ế ng hùng m nh đ ch c l c l ạ ứ ự ượ c a ông ta th t đông đ o nh ng toàn là dân nghèo. S có m t c a ông ta ậ ư ủ khi n cho nhi u tù tr ị ề Thi Thi ch có chiên tr u; g n nh ngày nào dân c a hai bên cũng có s đ ng ch m ạ ỉ b t hòa. ấ

ậ ủ ư ườ ạ

t M c Chân nh Bác Nhĩ Tru t, Gia Lu t ậ ng dân nh ng trí khôn ngoan, lòng ộ ư ữ ễ ộ ườ i b n đ u tiên c a Thi ế ấ

t M c Chân ụ

ộ ả ọ ộ ợ

ế ả

ợ ủ ọ ộ

ng t c l và hay ụ ệ ư

ế ự ủ ẽ ộ

Nh ng ng ầ M , M c Hoa Lê cũng thu c giai c p th ộ can đ m và lòng trung tín c a h ai cũng khâm ph c, nên Thi ế ủ ọ c, còn Trác M c H p thì không đem h vào H i Đ ng Quí T c (Kouriltai) đ ượ ộ ộ ồ t M c Chân cũng khuyên chàng hãy ai hài lòng c . Mãi r i m và v c a Thi ộ ồ ẹ ly khai Trác M c H p. H nói: “B n Trác M c H p th p kém quá, không có ộ ấ ợ ọ ợ t đ p nh dân ta. H n l phong t c t p quán t i khinh th ườ ố ẹ ắ ạ ụ ậ ng l t M c Chân l gây r c r i…” Thi ớ th t lâu. Hai b l c s ng chung v i ộ ưỡ ộ ạ ố ự ậ ế ắ ố đây n u ly khai, th l c c a chàng s sút i r i gi nhau đ ế ờ ưỡ ồ ượ gi m. Nh ng r i đã đ n lúc ph i quy t đ nh: ly khai Trác M c H p. ế ị ả ế ả c m t năm r ồ ư ộ ợ

ố ả t ẻ ẻ

ấ ả ữ i nh p đoàn tr i Thi ạ ộ ộ

ế đây đó mang h t t M c Chân. Trong s đó có Đa Di Đài, ố ả ủ

ắ ộ ố ủ ộ ộ ề ộ

ọ ộ ạ ậ ộ

ng đ u hãnh di n đ ệ ượ ớ

t c nh ng dòng quí t c còn s ng l Sau đó, qu nhiên t c a c i c a h t ủ ả ủ ọ ớ ế ậ cháu n i c a Kh hãn Ka Buôn; Xát sa-batki, ch t n i; An Tăng, con c a Kh ả ộ ủ hãn Ka Buôn; Cu c-Sa… đ u thu c dòng chính th ng c a b t c B t-Di- ố Dinh. M i nhà quí t c nh p đoàn tr i đ u kéo theo m t s đông b l c khác. ộ ố ạ ề ỗ Các ch t ấ c ng i chung v i nh ng nhà quý phái nh t ề ữ ồ ủ ướ c a x Mông C . ổ ủ ứ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 08:58:52 PM Ch ươ

Đ i Th ng Quân Di ạ ắ t Xích Ng t ộ ng V ệ

ộ ồ ạ ủ

c đ i x đúng v i đ a v c a mình và giao phó cho m t nhi m v ớ ị ượ ố ử t M c Chân g m có 13.000 l u t ế ị ủ ề ấ ả ộ

ộ ộ

ạ

gian d i trong vi c đóng góp l ỗ ố

ệ ổ ấ ấ

ớ ộ ủ ướ ế ấ ộ ặ ợ

ộ ra l u tâm săn sóc đ n m i ng i. Không bao lâu đoàn tr i c a Thi t c . Ai cũng đ ụ ệ x ng đáng. Thi t M c Chân đ t ra m t th k lu t m i th t nghiêm minh. ặ ứ ớ ế ậ ứ ỷ ậ i c a k khác. H yêu Không bao gi chàng tha th s xâm ph m quy n l ọ ứ ự ờ ề ợ ủ ẻ m n chàng đ n n i không bao gi i t c, có ợ ứ ờ ế gi u b t m t con bê, m t con tr u cũng th y x u h , và chàng không ph i là ả ừ ộ b ng m t món khác ng ham l m t ch t i: ai t ng cho món gì, chàng đáp l ễ ằ giá tr h n. H n n a, lúc nào cũng t ế ơ ữ ị ơ ườ ư ỏ ọ

ộ ộ ạ ế ế ế ế ư

ị ậ

ớ t M c Chân l ộ ơ ế

ế ộ ơ

ượ ộ ạ ớ lo thao d ự ặ ọ

ầ ỗ ơ ế ư ậ ể

ế ủ ặ ấ ố

ắ ờ ợ ế

ầ ợ ọ ổ ắ ệ ả

ị ệ ậ ộ ộ ọ ế ồ ạ ơ ế ậ ự ổ ộ ơ

ộ ạ ả ị ơ ề ế ệ

ố ợ ầ ồ ạ ầ ộ

ệ ỗ ổ ộ

ộ ỵ ộ ộ

ế ộ ỵ ồ ạ ẳ ấ ế ớ i ắ ộ

t th c hi n. Thi i có m t sáng ki n ch a ai t ng nghĩ đ n: bày cho chi n sĩ ừ m t trò ch i, m t trò tiêu khi n thú v không thua đi săn hay đi đánh tr n, đó là ể ộ trò Tác Chi n. V i 13.000 chi n sĩ, chàng chia ra làm 13 Thiên Phu (Gourane). ế t, phát tri n. Chi n sĩ M i Thiên Phu là m t đ n v bi t l p, t ể ỗ c a m i đ n v đ u cùng m t t c h , ho c cùng b l c v i nhau. H dàn ị ề ủ nh ng th công th th , giao chi n v i nhau g n nh th t đ rèn cho tinh ữ ớ t, ho c b t ng đánh th c vào hông đ i th c binh pháp: ho c t n công ố ụ ặ ấ ế ng c t hàng ngũ ra. Trò ch i này qu thích h p v i tinh th n hi u chi n ph ớ ươ ả c a dân Mông C . L m khi Thi t M c Chân ph i can thi p, s h hăng say ộ ủ ỏ quá nên đ máu sinh thù; vì th t s đó là cu c thi đua, đ n v nào kém c i ậ cũng th y nh c nhã cho b l c, cho t c h c a mình. Trò ch i này còn t p ụ ấ ộ ọ ủ t ph i h p kh năng, ho t đ ng cho đ ng đ u, luy n tinh cho chi n sĩ bi ạ ộ ế th n k lu t và tinh th n đ ng đ i. Nh đó h đoàn tr i càng đông dân, quân ỷ ậ ễ ờ ạ sĩ càng thu n th c, hùng m nh. M i thanh niên Mông C là m t tay thi n x , ầ m t k binh tuy t gi t M c Chân bi n dân t c mình ế thành m t dân t c chi n đ u, m t dân t c k mã vũ trang mà kh p th gi th i b y gi ờ ấ i, ch ng bao lâu Thi ỏ ộ ế ch a ai bi ệ ụ ệ ộ ờ ư ự ế

ụ ể ạ

ể ậ ả

ộ Mùa xuân và mùa thu là mùa di chuy n đoàn tr i sang m c tr ng m i. Cu c ớ ườ hành trình này th t nguy hi m vì súc v t đông đ o, đàn bà tr con ch m ch p, ạ ậ ẻ ậ t cho quân đ ch đ n t n công. xe c ch đ đ c n ng n … là m t c h i t ộ ơ ộ ố ộ ở ồ ạ ặ ế ấ ề ị

t M c Chân m i ng ỉ ọ ộ ớ ế ư ườ ề ấ

ạ ị ấ ư

ậ

ộ ộ ỵ ỗ

ậ ự ủ ọ ạ ạ ế ả

ế ả ữ c t ướ ẻ ố ướ ế ổ ữ ở ề ữ ổ ụ ặ

ng. i đ u th y không đáng Nh ng v i tài ch huy c a Thi ủ ề ch c phòng b r t chu đáo, l u ý đ n c nh ng đi u lo ng i nhi u. Chàng t ổ ứ ề ra thành hình th t nh nh t. Chàng cho m t đ i k binh trinh sát đi tr ỏ ặ c trong lành và cánh qu t. Ph n s c a h là tìm ch đóng tr i, tìm su i n ạ ộ t r i g i liên l c tr v báo cáo k t qu . Lúc chi n tranh thì đ i đ ng c t ỏ ố ồ ở ồ quân này s khám phá ra nh ng ph c kích ho c tóm c nh ng tên do thám ẽ d c đ c a đ ch r i ả ở ọ ườ ủ ị

ọ

i u ng n Ti p theo là đoàn quân ti n phong, l c l ề ế ng h có nhi m v chu n b m i vi c c n thi v i quân đ ch. Bình th ẩ ệ ườ ị ớ c dùng, s p đ t cho súc v t t d ng tr i, lo cho đ n ặ ủ ướ ự ng khá m nh đ s c đ ủ ứ ươ ạ ự ượ ệ ầ ị ọ ụ ướ ậ ớ ố ng đ u ầ ế ể t đ . c có tr t t ậ ự ạ ắ

ng, g m có đàn bà, tr con, các đoàn súc v t, xe ườ ẻ ậ ồ

Sau đó đoàn tr i m i lên đ ch đ đ c d ng c . ạ ở ồ ạ ụ ớ ụ

i dân r t l ố ườ ậ ạ ớ ạ i sau, b t các con ắ

Cu i cùng là quân đo n h u, giúp đ nh ng ng thú l c b y và đ phòng quân đ ch xu t hi n phía h u. ỡ ữ ấ ạ ầ ệ ề ậ ị

ọ

ổ

ế ế t

ộ t Xích Ng t ắ ng v phía đoàn Mông C di chuy n. H có b t c m t tên d thám… Thì ra T c Gô Đài quy t đánh úp đoàn tr i c a Thi i. các n i phi ng a v báo cáo: b n Di Thình lình quân trinh sát ơ ệ ự ề ở đông nh ki n c đang h ọ ề ư ế ỏ ể ướ đ ạ ượ ạ ủ ọ ộ M c Chân. H n huy đ ng nhi u b l c lân c n, quân s đ 30.000 ng ộ ạ ộ ố ộ ườ ề ắ ậ ộ

ố ớ ư ườ ộ

ế ớ

ệ ạ ủ ậ ộ

ờ ậ ự ượ t M c Chân tr m t vài tr n, còn thì g n nh lúc ầ ữ ừ ộ ố ơ

i có nhi u l ế ơ ạ

ầ ng víu i th h n, toàn là quân khinh k , không v ướ ề ỗ ạ t M c Chân thì đàn bà, tr con, súc v t n ng n , h n t p ỵ ậ ặ ế ẻ

t M c Chân M i ba ngàn ch ng v i ba m i ngàn. Nh ng nh tr n này Thi ế ươ ộ ng đông g p b i. có đ y đ kinh nghi m đ giao chi n v i nh ng l c l ấ ầ ủ ể Su t đ i tr n m c c a Thi ế ư ầ ố ờ ậ nào cũng ph i đánh v i k đ ch có quân s năm, ba l n đông h n. L n này ớ ẻ ị ả T c Gô Đài l ề ợ ạ gì c , còn bên Thi ộ ả vô cùng.

ễ ọ ư

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 08:59:18 PM

i nguy hi m này, cách đ i phó thông th ố ườ ắ t c xe s p

ộ ậ ệ ườ

ắ ậ

ỏ ậ ố ả i thì rút vào b c thành xe gi ứ ợ ộ ấ

ủ ậ ẻ ị ế i m i kỳ l ớ

ố ừ ứ ế

ậ ự ừ ộ ượ ỗ

ế ể ỵ ự ọ

m t ti n và m t hông. ặ

ữ ấ ệ ộ

i. Hàng đ u c a h ế ớ i đ cho quân khinh k ầ ủ ọ ỵ ở

ướ

ễ ế

ướ t M c Chân gi ỗ ọ ư ơ

ọ

ướ ạ ự

ư

ế ộ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Trong phút t ng là đem t ể ấ ả thành m t vòng tròn làm vách thành b o v ng i và súc v t. Các chi n sĩ ế ti n ra ch n đ ch, n u không th ng l ữ ế ủ th th . ế ế Đ t nhiên Thi t M c Chân b chi n thu t quen thu c y, cho dàn tr n theo ế ộ ộ m t l . Giao cho ph n và tr con s d ng cung tên th thành, ử ụ ụ ữ ộ ố ạ còn 13 Thiên Phu thì n i nhau giăng thành m t hàng, t b c thành xe đ n m t ộ c. M i Thiên Phu dàn thành 10 cánh r ng r m, ng a không th xông vào đ ề hàng, m i hàng 100 chi n sĩ. K binh áo giáp s t và ng a có b c áo da đ u ắ ỗ s p ắ ở ặ ề Quân Di t Xích Ng t giăng ch nh t, năm hàng ti n t cũng toàn là quân giáp s t. Thình lình h d ng l ắ ọ ừ ạ ể t ra tr phía sau l i m t tr n m a tên vào quân Mông C . ổ c phóng lao và t ộ ậ ướ ư ư y nh Các Thiên Phu c a Thi v ng v trí c a mình và đáp l ủ ị ủ ữ ữ ộ ớ ả v y, nh ng nh đ ng yên m t ch h nh m trúng đích h n, quân đ ch r t l ị ằ ờ ứ ậ ộ xu ng ng a. Th y b t l i, b n khinh k c a đ ch toan quay v v trí, t ố ề ị ỵ ủ ị ấ ợ ấ ự ả c đ i toan lao t phía sau thúc ng a phóng n t k ng cho b n thi nh ớ i ế ỵ ở ọ ườ phá v hàng giáp binh Mông C . Nh ng ngay lúc b n khinh k v a xoay l ng, ư ổ ỡ ỵ ừ t ph n công (đúng lúc hai Thi t c 13 Thiên Phu t M c Chân li n phóng t ả ấ ả c chi u). Đ o quân 10 hàng c a Mông hàng k binh đ ch v a giao nhau ng ọ ồ ạ ạ ề ừ ượ ủ ề ỵ ị

ổ ỏ ỡ ủ ặ ậ

ổ ỗ t Xích Ng t, ch chúng ra làm ệ ẻ ộ

ộ ạ ỵ ị

ấ ữ ầ

ể ớ i tr ộ ạ ướ ủ ư

ạ ư ộ

ạ ọ

ế ạ

ư ộ ạ ố ề ớ ế t, 70 viên t ế ộ ị ế ng b b t s ng, ị ắ ố ướ ệ ơ

C phá v ngay m t tr n m ng manh c a Di ộ 13 nhóm, m i Thiên Phu Mông C bao vây m t nhóm, d c toàn l c ra sát ố ự i t n công b c thành xe ph t. M t cánh quân k đ ch thoát vòng vây phóng l ứ ạ ấ ổ hy v ng đo t l y c a c i ch t trong đó đ v t vát m t ph n nào nh ng t n ọ ạ ấ ủ ả ộ ụ ữ c tr n m a tên c a nhóm ph n th t v sinh m ng. Nh ng chúng d i l ấ ề ậ ư t ti n thoái ngã nào thì phía sau l ng m t Thiên Phu Mông và tr con; ch a bi ế ế ẻ i đánh t p h u. B n chi n sĩ c a các b l c theo T c Gô Đài th y C quay l ấ ủ ế ậ ậ ạ ổ i ph m, li n n i nhau ch y dài… Lúc h t hy v ng ki m chác chút ít chi n l ẩ ế ợ ọ ế ổ ạ m t tr i v a khu t sau r ng núi, tr n chi n m i k t thúc. Quân Mông C đ i ặ ờ ừ ậ ặ ấ th ng: h n 6 ngàn quân Di t Xích Ng t b gi ắ trong đó có T c Gô Đài. ạ

ị ổ ị ộ ế ề

ổ ờ

t c 70 tù binh, tr ệ ạ ậ ộ ướ c ệ ế ậ

t M c Chân b m t mũi tên t h i khá n ng n . Thi Quân Mông C cũng b thi ộ ặ ậ ghim xéo trên c , nh Gia Lu t M li u mình ch ng đ đem chàng ra sau tr n ỡ ố ễ ề tuy n. Khi t nh d y, Thi t t t M c Chân ra l nh gi ế ấ ả ỉ nh t là T c Gô Đài. ạ ế ấ

ệ

Mông C x a nay, ch b t tù binh làm nô l ệ ộ ớ ụ ệ ắ ự ậ ộ ộ

ho c cho L nh đó trái v i t c l ặ ổ ư ỉ ắ cho mình là m t Kh hãn t M c Chân t chu c th t m c. Nh ng lúc đó Thi ư ả ế h p pháp dòng Dã T c Cai chính th ng, còn b n kia là b n phi n lo n. ế ố ố ợ ạ ọ ọ

ế ạ ổ ạ i m c tr ụ ườ ạ ư ng phía h l u

Sau tr n này, đoàn tr i Mông C kéo đ n đóng t ậ sông Onon.

ng Di ả ệ ử ụ ướ

ự t Xích Ng t đ u ộ ề ằ c sôi”. Còn theo s c a Nga thì Thi t M c Chân ộ ế u, v sau ề ượ

ẫ ườ ố ạ ọ ọ ủ ấ

ộ ủ ổ

ấ ử ủ ạ ế ộ

ệ ấ ủ ố ế ớ ả ị

ộ ỉ ế

ạ ệ ợ ỗ ậ ự ề

i đ i v i chàng không có nghĩa gì ạ

ư ồ ệ ớ ư

ư ế ộ

ư ườ ể ư ấ ạ

ả ấ ộ ử

Các nhà chép s Ba T ghi r ng: “B y ch c viên t ư b quăng s ng vào v c n ạ ướ ử ủ ị cho giát b c cái s c a T c Gô Đài và dùng làm bình đ ng r ạ ư ng i ta g i cái bình y là “C n ph n n c a Thành Cát T Hãn”. Nh ng ư ơ không th y s c a Trung Hoa và Mông C nói đ n vi c y. Dù sao, m t vi c ệ ộ t M c Chân. làm tàn b o và vô ý nghĩa nh th rõ là trái v i b n tính c a Thi ư ế ơ Chàng có th l nh lùng khi ra l nh bi n m t đô th thành đ ng tro tàn n u n i ế ế ệ ộ ể ạ đó đó kháng c l i, bi n m t t nh phì nhiêu thành sa m c hoang vu vì s dân ợ ở ự ạ ặ tr i d y. T t c s b o tàn y đ u có m c đích rõ r t: l i ích quân s , ho c ụ ấ ấ ả ự ạ báo thù ho c kh ng b . Sinh m ng con ng ủ ố ặ ườ ố ớ ng nói: “Ta vì m u đ vi c l n sá gì lũ dân đen” nên lúc c , nh chàng th ườ ả i ta gi t chu t. Nh ng chàng không có hành c n thì gi t phăng h t nh ng ế ế ầ đ ng b o tàn đ tiêu khi n, ho c đ th a mãn b n ch t tàn b o nh nhi u ề ể ặ ể ỏ ạ ộ nhà vua trong l ch s . Mà l m khi l ứ ả ra r t r ng rãi, bao dung, tha th c i t ị ạ ỏ ắ k thù riêng c a mình n a. ủ ẻ ữ

ộ ỵ ề ườ ặ ng xin g p m t ặ

t M c Chân. H n quỳ xu ng th a: Trên đ Thi ế ng v sông Onon, thình lình có m t k binh đón đ ườ ộ ư ắ ố

t Ga Đài b l c Ích Xu. Chính tôi đã b n phát tên làm cho ắ

t tôi ch làm b n đ t mà thôi có l i gì? Mong - Tôi tên là Di Ngài b th ị ươ ở ộ ạ ệ ng trên c . Ngài gi ế ổ ẩ ấ ỉ ợ

ệ ẽ ậ ụ ả

Ngài ra n thu d ng tôi, tôi nguy n s t n tâm báo đáp, thác đang ch y tôi có ơ th làm cho d ng l ng Ngài tôi s đ p nát ra thành cát b i. i, núi c n đ ả ườ ẽ ậ ụ ừ ể ạ

ọ ệ ố ươ ờ ộ ế ầ

ầ t. Nh ng Thi ư ề ộ ế ộ

t M c Chân đã h m h m tu t g m ra ch m t hi u l nh B n v sĩ c a Thi ệ ệ ộ ủ t M c Chân không h đ ng tay, chăm là chém phăng tên ti u t ể ố chú nhìn tên k binh đang quỳ trên cát, ra chi u nghĩ ng i. Chàng nói: ề ợ ỵ

i đã khai ộ ẻ ị ấ ị

ươ ể ỷ ệ này. Đ k ni m

- Mu n gi ế ố h t s th t cho ta rõ, v y ng ế ự ậ thành tích c a ng t m t k đ ch bao gi ươ nay ta g i ng ng i ta cũng gi u kín ý đ nh. Ng ờ ườ i là chi n h u c a ta t gi ế ữ ủ ừ ờ t (Djébé: Mũi tên). t Bi i là Tri ệ ế ươ ọ ậ i, t ươ ừ ủ

ư ọ ễ

ọ ề ế ả ắ ườ i

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Nói xong Thi n a, l p thành m t Th p Phu đ h n ch huy. ậ ữ ậ ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 08:59:45 PM t M c Chân cho h n đ ng d y, b o h n g i v chín ng ậ ắ ứ ể ắ ộ ộ ỉ

t trong cá tính c a Thi ộ ặ ệ ế ố ờ

ườ ấ ẻ i đó là k thù. M i l n thu d ng m t ng ỗ ầ ư ế ườ ằ

c kia. Và Thi ậ ụ i l ộ ạ ỗ ầ ướ ế ộ

ố ẫ ệ

t M c Chân ư ng T t, là viên Th t ệ i trung kiên. Nh tên Tri ượ ườ ệ ươ

ộ ả i nh th chàng tin r ng h t Bi ế ng đã xua t núi ượ l m l n trong vi c ch n ng t Bi ố ấ

t núi Caucase đánh tan rã ụ ư ồ ượ ớ ố ế

t M c Chân, su t đ i không thay Đó là m t nét đ c bi ủ đ i. Chàng r t chu ng tính ngay th t, lòng can đ m và lòng trung tín, cho d u ẫ ộ ổ ng ọ ộ i l m tr s r t đ c l c vì mu n chu c l ẽ ấ ắ ự không bao gi ọ ờ ầ này v sau tr thành Thân V ng Tri ướ ế ở ề quân đoàn tiên phong vào đ t Trung Qu c, chinh ph c Tây Liêu, v Pamir và cùng v i T c B t Đài chi m Ba T r i v ấ quân Nga.

ế t M c Chân di chuy n đoàn tr i v vùng đ t cũ. Ti ng đ n loan ạ ề

ế ứ ủ ộ ộ ồ ọ ộ

ấ i k v chánh th c c a b t c B t Di ế ố t tuân l nh và mu n ơ ấ ệ ạ ạ

Ít lâu sau Thi ộ ể t M c Chân là ng ra kh p n i. "Thi ế ắ Dinh: ai b t tuân là k ph n lo n, s b tr ng ph t; ai bi ả lòng trung v i chúa". đ ượ ườ ế ị ẽ ị ừ ớ c che ch hãy đ n t ở ẻ ế ỏ

t tr v quy ph c, c

ệ ộ ạ ỏ ộ ọ ế ề ầ ượ ở ề ộ ố ụ ượ

ả t kéo ế

ồ ộ ạ t M c Chân thân m t ti p đón t ậ ế ộ ở ề ớ ẻ ẽ ẽ ả ạ ấ ả ọ ế ấ

ề

ể ầ ị

ừ ủ ế

ố t Xích Ng t tr n tránh t n l c cũng lũ l i có t c m i ng i; l ườ ạ t M c Chân ộ ổ ự i còn cho ông ta d vào hàng quý t c. T ạ ộ ự i thi n ệ ạ ộ ế ứ ố ắ ạ t M c Chân. Ông ta đi ti p xúc t ng b l c, ộ ạ ế ọ ộ i hi u r ng: Đã đ n lúc ph i b u m t ế ể ằ ả ầ ườ

Nh ng b l c b ra đi h i Dã T c Cai ch t đ u l n l ữ nh ng t c h trong b l c Di ữ v sông Onon. Thi ề lão Muôn L ch n a! Lão tr v v i v b n l n x u h . Thi ữ ị i phi n trách, l không m m t l ở ộ ờ i, Muôn L ch h t s c c g ng ho t đ ng đ gây l t mình l m l bi ỗ ế c m và s tín nhi m c a Thi ệ ộ ự ả i thích cho m i ng t ng gia đình, gi ả ừ Kh hãn Mông C . ổ ả

t li ệ ệ ủ ố ộ ị

ế t ủ ọ ố ờ

ả ờ

t M c Chân. t. Con c a Muôn L ch là C c Chu, m t tay pháp T t c đ u tán thành nhi ấ ả ề s tr tu i đ y uy tín, tuyên b r ng “Ý c a Tr i Xanh mu n ch n Thi ư ẻ ổ ầ ố ằ M c Chân làm Kh hãn. Chúng ta không nên làm trái ý Tr i”. ộ H i đ ng quý t c li n nhóm h p; Muôn L ch đ ngh b u Thi ọ ộ ồ ị ầ ề ế ề ộ ộ ị

i thi u l n l t b n nhà quý t c cao niên h n. H đ u t ớ ố ệ ầ ượ ố ọ ề ừ ộ ơ

Chàng khiêm t n gi ch i và đ ng thanh nói: ồ ố

ỉ ố

c gái đ p và chi n l ẵ ế ả ặ ế ắ ượ ậ ế ợ ẵ ẹ

ẽ ở ộ

c, h đ ướ ạ ượ ế ậ

ế t c cho ông. Còn ra tr n n u chúng ấ ả ạ ế c thú chúng tôi xin dâng t ệ ề ổ

ư ứ ắ ợ ế ị

- Chúng tôi ch mu n ông lên làm Kh Hãn. N u ông s n sàng nh n thì chúng ẩ i ph m t gi c. B t đ tôi cũng s n sàng xung phong gi quý giá chúng tôi s dâng h t cho ông. N u m cu c săn, chúng tôi cũng s đi ẽ tr ạ tôi không tuân l nh, cũng nh trong đoàn tr i mà chúng tôi làm đi u gì t n h i đ n uy tín c a ông, xin ông c b t v con chúng tôi, t ch thu h t gia súc r i ồ ế ủ đu i chúng tôi ra sa m c. ổ i t M c Chân đáp l Thi ế ạ ờ ộ

ị ặ ế ị ụ ề

ấ ả ổ ổ ờ

trong lãnh - T t c các v có m t trong bu i h i này đ u quy t đ nh đoàn t ổ ộ th Mông C và b u tôi làm Kh hãn. Tôi cũng xin nguy n, n u Tr i Xanh ế ả ệ phù tr tôi thì các v là nh ng ng ị ắ i đ u tiên có công ph c qu c, các v ch c ố ụ ườ ầ ng đ ch n s h c nhi u vinh quang h n h t. ợ ắ ẽ ưở ầ ị ượ ữ ề ế ơ

ộ ầ ử ậ ườ ề i đ u

c u ng Koumiss (s a chua) và Karakoumiss (r Sau cu c b u c , m t ti c liên hoan bày ra th t long tr ng. M i ng đ ượ ố ọ u s a) th a thích. ỏ ọ ượ ữ ộ ệ ữ

ị ả ậ ổ ệ ấ

ổ ế ộ

ặ

ộ ườ ọ ụ ườ ế

ẹ ủ ổ i góa ph s g p l ụ ẽ ặ ạ ừ ẹ ộ t M c Chân. ồ ồ ị ể ế

c là đ t ướ ụ

ỏ ủ ớ i cho mình. ừ Th t ra bu i ti c y không nh ng đ m ng v Kh hãn 28 tu i mà còn m ng ữ ể ừ cho cu c hôn nhân c a Muôn L ch và bà U Luân, m c a Thi ủ ị ộ ng h p đ c bi t vì theo t c Mông C đàn bà góa ch ng không Đây là m t tr ợ ệ i ch ng cũ. Con c tái giá; h tin r ng sau khi ch t ng đ ằ ượ trai có th k t hôn v i v nh c a cha mình, tr m ru t. Muôn L ch l y bà U ấ ớ ợ Luân tr lòng trung v i chúa cũ, sau n a là không ph lòng chúa đã ữ g i g m ng ử ắ ể ỏ i v l ườ ợ ạ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

LIÊN MINH V I KH C-LI T ĐÁNH THÁT-ĐÁT ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:00:22 PM Ch ươ Ắ ng VI Ệ Ớ

ồ ộ ạ ươ ả

ừ ư ng hay Thân v ưở ẳ ộ ầ ữ

ể ặ ẫ ị

t đ xu ng. c h l ng lãnh đ o; ạ T lâu r i b l c nào cũng có Kh hãn, T c tr nh ng uy quy n c a nh ng tay lãnh đ o n y ch ng đáng k . Các b l c nay ộ ạ ạ ừ ơ ộ quy ph c v chúa n y mai v khác, ho c đánh l n nhau, ho c th a c h i ặ ụ ị quy n chúa suy nh ố ề ủ ầ ượ ọ ậ ổ ề

ng x y ra, cho nên n m quy n Kh hãn ắ

ộ ề ấ ắ ố ề ể

t c nh ng b t tr c th ườ ủ ệ ậ ế ả

ắ ướ ậ ậ ấ

ữ ế ộ

ộ ẳ ị

ả ng tr c tinh nhu s n sàng chi n đ u và trung thành c m t đ o quân th Th a hi u t ừ ả ể ấ ả ữ ả r i Thi t m c Chân li n d c tâm c ng c đoàn tr i mình. Ông tuy n nh ng ữ ồ ạ ố ế ướ ự i kho , can đ m, b t luy n t p ngày đêm, b n cung, tác chi n… d ng i s ẻ ườ ắ ễ ng trung kiên nh t: Bác nhĩ Tru t, Gia lu t M , lãnh đ o c a b n viên t ạ ủ ố ớ ượ M c hoa Lê, Biên gô Đài. Sau m t th i gian, nh ng chi n binh này m i đ c ờ sung vào hàng ngũ chánh qui. Ch ng bao lâu v Kh hãn tr tu i thành l p ậ đ ượ ẻ ổ ấ ộ ạ ệ ẵ ườ ự ế

ắ ộ ạ ệ ố ệ ổ ứ

ầ ệ ộ ạ ch c các b l c ế

ể ộ ạ ở ọ

ắ ộ ệ ố ậ ư ữ ồ

ổ

ầ ớ ạ ờ ườ ự ẵ

ch c m t h th ng liên l c cho các b l c ộ ọ i thiên lý mã ch y d ng tóc. Khi g n t ạ ự ề ạ ị ứ ư ế ừ ạ ộ ỵ ự ệ ạ ứ ắ

ự ạ

ế ớ

ệ ả

ồ nh ng vùng cách ba ngày đi ng a có th t ứ ừ ữ c nay ch a có Kh hãn nào bi ả ừ ướ ộ ộ ạ ắ ữ ặ ữ ắ ỏ ớ

ế i... tuy t đ i. Ngoài b l c Mông c , ông b t tay vào vi c t ổ khác trong kh p lãnh th . Đ b o v các phiên th n trong lúc nguy bi n, ông ổ ể ả xa có th báo cáo m i bi n c t ế ố ạ ổ ứ quan tr ng; thành l p m t đoàn mã khoái “nhanh nh tên bay” g m nh ng k ỵ ệ i tr m thì th i còi lên báo hi u. sĩ c ưỡ Th a tr m nghe l nh li n cho m t k mã khác h m s n ch c ng ớ i i kia t ừ đ nghe truy n m ng l nh r i cho ng a phi t c kh c; c nh th t tr m này ề ể sang tr m khác. Tin t c t i tai ể ớ Kh hãn ngày hôm sau. T tr ế t t s m và bi ư ả t c m i vi c x y ra trong lãnh th nh th : m t b l c s p di chuy n qua t ổ ư ế ể ấ ả ọ đ ng c m i, m t b l c thân h u s p đ n vi ng, ho c nh ng tin thông ế ồ ng đoàn nào đó m i t th ớ ớ ườ ộ ộ ạ ươ ng nh m t th ư ộ

ạ ế

ớ

ờ ệ ố t ộ ứ ả ớ ế n ờ ứ ả ướ ộ ứ ạ ế

c Kim đ n vi ng đoàn tr i mình. S gi ệ ụ

ờ ở c Kim b t ng g i t m c Chân hay tin n ấ ướ i ti p xúc v i Tô ha Rin; t c thì ông phái m t đoàn đ i di n đi ệ ạ ộ Kim ngoài nhi m v ụ ứ ả ệ ọ mi n B c, cho nên h ề ổ ắ ớ ủ ử ể ề

Nh h th ng liên l c này mà Thi m t s gi m i s gi ế chính còn có nhi m v dò xét tình hình các b l c ộ ạ ở s n sàng t ả ạ ẵ toan tính nh ng gì. t qua mi n Onon tìm hi u th coi Kh hãn m i c a Mông C đang ữ

ế t m c Chân đón ti p ộ ỡ ạ ộ ặ

ộ ế ệ ả ờ

ề ế Kim r t hài lòng, t ứ ả

Thi ộ ế ưở ố ng ở

ộ ầ ữ ấ ộ ộ ộ ớ ủ ướ ễ ủ ướ t m c Chân. H cho bi ọ ậ ướ

ả c Kim đã xu t quân đi chinh ph t. Nh ng dân Thát Đát c ấ ế ướ

ố ễ ạ ừ

ớ ượ

ế ớ ệ ắ

ố ế nghi nh ý ki n và cách x p đ t c a ặ ủ ỏ ra c Kim. S gi ớ t m t b t c l n c a Thát Đát m i ế p phá. Cho c Kim c ứ ư ữ i là h rút đi xa, tr n trong nh ng ố c. M c đích chuy n đi này là kêu ế ng th i c a b n Thát Đát. ố ủ ọ ặ ườ ở ộ ể t liên k t v i Kim ch n đ ớ ề

t m c Chân li n ch p ngay cái c h i ngàn năm m t thu này, không ơ ộ i Thát Đát đ u đ c mà còn đ gây uy th ể

ầ ề ộ ồ ề ổ ỏ

ề

ả ị ị ạ

ổ ở ng và ự ượ ồ ọ ữ ứ ậ

Cu c g p g đã t o cho hai bên m t m i thi n c m. Thi ộ s gi Kim m t cách chu đáo, đúng l ứ ả B t Tê, v n là dân láng gi ng c a n ậ tin t đây – thêm m t l n n a, xâm nh p vào biên c nh n nên hoàng đ n ạ i cũ, h đ i quân Kim v a kéo t theo cái l ọ mi n hoang vu không th nào truy kích đ ụ ề g i Kh hãn Kh c Li ả ọ Thi ộ ế ế nh ng đ báo thù cho cha b ng ể ị ườ ữ trong b l c Mông C cũng nh trong toàn mi n đ ng c . Li n sau đó, ông ộ ạ ư ố ợ g i m t đ i mã khoái “Tên bay” qua Kh hãn Tô ha Rin đ ngh ph i h p ộ ộ ở quân l c đi đánh Thát Đát. Đ ng th i ra l nh cho nh ng đoàn tr i Mông C ờ ự g n x Thát Đát ph i tìm m i cách xâm nh p vào x này dò xét l c l ả ầ ứ v trí đóng tr i c a h . ạ ủ ọ ị

ớ ả ố ị ị

ả ậ ổ ặ ấ ả ữ ế ợ

c ph i đ i đ ch v i quân Kim, m t sau b liên quân Mông i ph m mà ẩ ổ c Kim đ u sang qua tay liên quân Mông c -

c ạ ượ ở ướ t. Trong s đó có m t món Thi ệ n ộ ấ ộ

ạ ề ằ t m c Chân thích nh t là cái nôi b ng ế ư ề ấ ụ ề ế

ở ề ộ

ậ

Tr n này, m t tr ặ ướ C đánh b t ng , quân Thát Đát th m b i. T t c nh ng chi n l ờ ấ quân Thát Đát đo t đ Kh c li ố ắ b c v i cái m n vi n kim tuy n mà dân du m c ch a h th y bao gi ề ạ ớ li n g i v cho B t Tê; nh ng đ i v i Thi ố ớ ế ư ậ ề là l n th nh t ông đã t p h p đ c t ợ ượ ấ ả quy n ch huy c a mình, xua h ra m t tr n và chi n th ng v vang. ặ ậ ọ ủ . Ông ờ ệ ơ ả t m c Chân đi u quan h h n c ề t c các b l c trên đ t Mông C d ổ ướ i ắ ứ ấ ỉ ộ ạ ế ấ ẻ ầ ề

ệ ủ

ể ế

ắ ứ ế ệ

t (nên v sau g i là V ng Hãn) còn Thi ứ ớ

ắ ạ

ớ ướ ế ứ ấ ệ ầ ồ ộ

ỏ c Kim (1194). Sau tr n này t ng Kim g i báo ti p tin v tri u có k rõ công lao c a hai ướ ậ ử ề ề t và Mông C . Tô Ha Rin đ Chúa Kh c li ố c Hoàng đ Kim phong Qu c ổ ệ ượ v ng x Kh c Li t M c Chân ắ ề ươ ộ ọ ươ đ ng này, c phong Đ i Kim Qu c B c C ng Chiêu Th o S . V i ch c t ứ ướ ả ườ ố ạ ượ c Kim gây m t u th riêng Thi t M c Chân có th liên l c tr c ti p v i n ế ộ ư ự ế ể ế trong mi n đ ng c và cũng là l n th nh t Thi t M c Chân xu t hi n trong ấ l ch s n ị ộ ề ử ướ

ế ứ ượ ắ

ả ỏ ỡ ị ể ỏ

ng t ươ c a mình. Thi ế ắ d p nào đ t ổ ễ ừ ọ ổ ứ

ch c chung m t bu i l c phong r i cùng đi săn trên lãnh th c a Mông C . Mông ổ ủ

ổ c. Hai bên c, Tô Ha Rin h t s c tho mãn càng quý m n ế ướ lòng trung t M c Chân cũng không b l ộ t. H t ế m ng chi n ộ ệ ồ ề ấ ớ ấ ả ị ắ ổ ặ ệ

ủ b n ch t m i thân thi n và n u ch ng may có vi c gì l ng c ng t nhi u t m da quý v i t ệ ữ ề ủ ế ế

Đ c s c phong v nghĩa t ử ủ tín đ i v i v chúa Kh c Li ố ớ ị th ng và m ng t ướ ừ C t ng cho Kh c Li ắ cam k t gi ặ x y ra gi a hai x , hai v chúa s đích thân gi ữ ả t c th t săn đ ượ ẳ ệ i quy t theo tình h u ngh . ị ố ị ữ ứ ẽ ế ả

t M c Chân có kêu g i b l c c a Xát ị ế ộ

ẩ ộ ạ ủ ớ

ọ ộ ạ ủ ướ i không tuân l nh đi ng: ị l ờ ạ

Lúc chu n b đánh quân Thát Đát, Thi Sa và b l c c a Đài Su nh ng h không tuân l nh. Ông nói v i các t ọ ư “Chúng nó đánh Biên Gô Đài, ngay trong l u c a tôi, gi đánh gi c. Ta không x ng đáng là Kh hãn c a chúng nó sao?” ị ề ủ ủ ứ ặ ả

ề ở ộ ề ị

ng l nh. Xát Sa và Đài Su đ u b ồ ượ ưở ề ạ ấ ị ị

t, hai b l c b tàn sát g n h t. Ông li n thông báo cho Tô Ha Rin hay, r i hai v chúa li n m cu c hành quân tr ng ph t hai tên tù tr ừ gi ế ng b t tuân th ế ầ ộ ạ ị

ư ọ ễ

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:00:41 PM

ề ậ

p phá, Thi ộ ạ t M c Chân li n đem quân t ớ ề ụ ế ộ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ấ Lúc Tô Ha Rin b n đi đánh quân Thát đát, nhi u b l c Nãi man tràn qua đ t Kh c li t c i giúp nghĩa ph quét ệ ướ ắ s ch m y b l c đó. ấ ạ ộ ạ

phía B c, phía Tây, phía Đông và ắ ộ ạ ở

ộ ể ấ ả ữ ấ t c nh ng b l c ộ

ặ ế ủ

ặ ế ế ớ t M c Chân tr l c quân Tô ợ ự ộ

ộ ầ ượ ạ

ế ủ t chinh ph c nh ng b l c ộ ạ ươ ệ ẽ ị ớ ừ ạ ậ

ư ề

t đ u b b t làm nô l ị ắ

ầ ng ng nh: k nào không đ u p s ch ho c b quét ra ặ ị ề c hai v chúa đ u ị ng khác i ch tr ủ ươ t m c Chân . Thi ộ ế ệ ọ ạ ậ ọ

ệ i con gái Mông c và ngay sau l n xu t tr n th nh t h v n đ ầ ộ ứ ấ ọ ẫ ượ ổ

ệ ề i, ông ch n nh ng tay thi n chi n cho gia nh p vào quân đ i, cho h ế c chia ấ ậ i ph m. Nh v y mà sau m i cu c hành binh, quân đ i Mông ộ ỗ ế ợ ẩ ộ

Sau m y v này t ấ ụ Đông B c đ u c m th y cu c liên minh này là m t hi m h a đ i v i h . T ọ ố ớ ọ ừ ắ ề ả đó, h t năm này đ n năm khác, ho c quân c a Tô Ha Rin hi p v i quân c a ủ ế ệ t M c Chân, ho c quân thi n chi n c a Thi Thi ệ Ha Rin, l n l ữ ụ ẻ hàng vô đi u ki n s b đánh b i ch p nhoáng, b c ạ ề ị ướ ạ sa m c hay vô r ng sâu. T t c c a c i, súc v t đo t đ ấ ả ủ ả ạ ượ chia đ u nhau. Nh ng vi c đ i x v i tù binh hai ng ệ ố ử ớ ườ nhau: tù binh trong tay ng i Kh c li ắ ườ thì trái l ữ c ướ ph n chi n l ờ ậ ầ c càng đông càng m nh h n. ơ ổ ạ

ả

ộ ộ ớ ữ i quy n th ng tr ề ặ ướ ứ ả ọ ế ướ ố

ắ Sáu năm qua; đ n năm th b y (1201 sau T.C) Kh hãn nh ng b t c l n b t đ u th y rõ tr ị c sau gì h cũng s b t n công và đ t d ẽ ị ấ ấ ầ c a Mông c . ổ ủ

ớ ẫ ạ t M c Chân v n luôn luôn theo dõi ho t

ợ ừ ườ ạ ớ

ệ ưở ế ộ ủ ọ ọ i b n quí t c và tìm đ m i cách liên minh v i các b l c ộ ạ ạ

khi ly khai v i Thi ộ ng Mi ư ầ

ư ợ ụ ụ ố ộ

ọ ư ộ ề ộ ể ế

ọ

ướ ụ ệ ế

Trác M c H p t ộ đ ng c a ng ủ ộ t Nhi, b n B c Gút, Sen Dút, Ha Ta Kít, cùng khác. B n Tút Sa tù tr ọ v i nh ng b l c Thát đát ch a thu n ph c và b n Sung Di Rát x a nay coi ộ ạ ữ ớ i ạ dân Mông c nh th dã man… đ u qui t sau l ng Trác M c H p ch ng l ổ ư ứ ề t M c Chân là m t Kh hãn nguy hi m, nhi u t M c Chân. H cho Thi Thi ả ế ọ ộ m y i ch tr tham v ng, là ng ừ ấ t c tai h a; vì t ng xâm lăng và gây ra t ấ ả ủ ươ ườ ọ ch c năm nay có bao gi ế ự ủ ng th l c c a Tô Ha Rin nghĩ đ n vi c bành tr ờ mình ra đâu.

l vĩ đ i ch a bao ạ ư ch c m t cu c t ộ

ổ ứ ạ

ồ ế ồ c r i m i ng ộ ế ễ ừ i nghiêm ch nh x ợ ờ ụ ướ ồ ọ ở ạ ộ có trong x du m c. Đ t ứ ờ ộ g m có b ch mã, bò r ng, chiên, chó. Trác ỉ ọ ỡ

ổ ứ

ướ ậ ầ ỡ ộ ế

ỡ ề ủ ế ị ậ ầ

ữ c, làm tan v cu c liên minh nh ư ữ ố ẽ ế ồ ạ ộ ố ớ

ộ ờ ả ọ

ầ ư ợ ộ

H m đ i h i bên b sông Argoun, t gi M c H p hô to lên tr ờ ng theo: “H i Tr i ườ Xanh! H i Th Th n! Các Ngài đã t o ra nh ng con v t n y, hãy ch ng giám ạ ầ ư l i th c a chúng tôi: n u chúng tôi b i ờ ộ ướ ồ đã quy t đ nh, chúng tôi s ch t thê th m nh nh ng con v t n y!” Xong r i ả ẻ h kéo lên tri n đ i h m t s cây to lăn xu ng dòng sông và hét l n lên: “K ề ọ ứ i th , s ph n s nh nh ng cây n y!” R i nh t nào trong b n ta ph n b i l ồ ậ ẽ ư ữ ề ố lo t b u Trác M c H p lên làm Đ i hãn (Hoàng đ ) h i binh m u di t k thù ệ ẻ ế ộ ạ ạ ầ chung.

ế ự ữ ợ ưỡ ắ

ng l ặ ặ ứ ớ ậ

ậ ấ ợ ạ t M c Chân, ho c ch m t s b l c ẻ xa t ờ ủ ờ ẽ

gi a hai k ho ch: ho c t c kh c xu t quân đi đánh ấ i cho thêm hùng h u. Nh ng ư ờ ộ ố ộ ạ ở ng. Ngay bây i. K thù s có đ th i gi ờ phân ph i l c l ế ờ ộ

xa nhau hàng trăm d m và ch a bi ọ ở ư ế

ố ự ượ t M c Chân bên b t gì. Sau cùng Trác M c H p ợ ộ ị ặ ị ư ằ

Trác M c H p l ộ Thi ộ ế ch lâu th t b t l ờ thì Tô Ha Rin đang đóng bên b sông Toula, Thi gi ờ Onon, h quy t đ nh: t n công ngay lúc đ ch ch a phòng b . Nh ng ông ta quên r ng Đài ấ ế ị X ch Sên có đ c m i mà không đ n tham d bu i l ế ư ự ổ ễ tuyên th . ệ ượ ế ờ

ấ ệ ứ ế

ề ả ố t M c Chân đã bi ể ư t m i m u ế ộ ọ ỉ

Th y tri u ch ng không lành Đài X ch Sên li n ho t c báo cho chàng r hay tin. Ch trong vài hôm quân thám mã c a Thi ế ủ toan và n i t p trung c a b n Trác M c H p. ợ ộ ủ ọ ơ ậ

ợ ộ ự

t ngay vào th tr n c a Thi t M c Chân dàn s n ề ế ọ ộ

ớ ươ ử c n a m t đ a đi m ể ẵ ở ộ ị i. Trong ch p nhoáng quân Trác M c H p b đánh tan tành, ị ợ ộ

c toàn m ng. Liên quân Trác M c H p tr c ch kéo v phía sông Onon. M i đ ỉ ng đã l đ ế ậ ủ ườ trăm ph n thu n l ớ ậ ợ ầ Đ i hãn ch y tr i ch t m i đ ớ ượ ố ế ạ ạ ạ

ấ ả ữ ỏ ướ c

Th là t ổ ế ậ ế khi xua quân đi chinh ph t đ đ t vĩnh vi n nh ng ph n đ t này d t c nh ng lãnh th ti p c n Mông c đ u b b ng . Nh ng tr ư ướ ự i s ễ ổ ề ữ ị ỏ ầ ạ ể ặ ấ

t M c Chân cho truy n m t m nh l nh nh sau: ố ế ộ

ư i ph m. Khi ả ị ủ ổ ặ ế ượ ừ

ế ợ ẩ ề c d ng l ỗ c phân chia theo công tr ng c a m i ộ ệ ệ p chi n l i c ế ợ ạ ướ ạ ẩ ủ ẽ ượ

th ng tr c a mình, Thi “Ph i đu i gi c đ n kỳ cùng không đ nào toàn th ng, chi n l i ph m s đ ắ ng i.” ườ

c “lu t m i” y, cho nh th là trái v i c l ư ư ế ạ : ai đo t

ữ ấ ị

i du m c. H thì th m v i nhau: “Có th nào đ cho Thi ộ ướ ẩ ọ ớ ấ ề ớ ế ể ộ

ớ ổ ệ l y, đó là đ nh lu t thiêng liêng trong ậ t M c Chân ầ ộ i ph m nh v y? Chúng ta đ u thu c hàng quý t c ế ợ ẩ ộ

Nh ng đám quý t c trong hàng thân thích nh An Tăng, Cút Sa, Đa Di Đà đ u ề ư có v b t mãn tr ẻ ấ c chi n l đ ượ th gi ế ớ quy n phân ph i chi n l ề và b u Thi ế ầ ậ i ph m thì có quy n gi ế ợ ụ ố ộ t M c Chân lên làm kh hãn đ ra m t th lu t nh th sao?” ể ể ề ứ ậ ư ậ ả ư ế ộ

ớ ả ồ ủ

ị ộ ướ ế

ấ ầ ấ ườ ư

ề t c chi n l ộ ạ ủ ọ ấ ạ ấ ả ủ ọ ế ẩ

ị ề ế ợ c m t ph n nào mà còn b đu i v tr i “d i t ầ ưỡ ườ ượ ị

ổ ề ạ ọ ầ ỏ

i đ c a Trác M c i xe t ộ ng lĩnh này ào t Cho nên v a d t tr n đánh, đám t ừ ứ ậ ướ p t M c Chân nhìn th y h xông xáo c H p b t c n vi c truy nã đ ch. Thi ợ ọ ấ ệ đo t, th y rõ v m t khinh th ng m ng l nh c a h , nh ng không bu n nói ạ ồ ạ ẻ ặ m t ti ng. Đ i đ n lúc thu quân v ông li n cho chi n sĩ bao vây đám quý t c ộ ộ ế ợ ế i ph m đem chia cho ba quân. và b n thu c h c a h , l y l ọ ng già”. Ba ng i đó không đ ộ H c m th y nh c nhã ê ch , ít lâu sau âm th m b ra đi. H không ng đã ờ ề ụ ọ ả ắ nh v y. b u lên m t kh hãn nghiêm kh c ả ầ ấ ộ ư ậ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:01:20 PM

ng VII ươ

VI C NHÀ M I KHÓ GI I QUY T Ả Ệ Ế Ch Ớ

ừ ế

ừ ộ ộ ứ ộ ố b t c này đ n b l c khác “xu ng ộ ạ t M c Chân xua quân ế

c g m và m t c nhung yên, Thi T đó v i ba th ộ ỗ ướ ươ ớ đoàn c a mình qua các x láng gi ng, t ề ủ đông đông t nh lên đoài đoài tan”. ị

i ch a qui ph c còn l ẳ ạ

ư ặ ụ ạ ế ẩ ố

i ch ng bao nhiêu. K nào không th rút vào S ng ẻ ố ườ ể r ng sâu ho c ra sa m c đành ph i mang c ng ph m đ n xin b ki n, ch u ị ệ ế ừ ả th n ph c và sáp nh p quân thi n chi n vào đ i quân Mông C . ổ ế ệ ầ ụ ậ ạ

ố ế ứ

ộ ế ạ ể ứ

ế ừ ề

ắ ẫ

ể ế

ữ

i – nóng đ n vùi tr ng xu ng cát t M c Chân cho quân đ n trú trong bóng ồ Đ n mùa Đông thì d n quân xu ng mi n nam ẫ ố ộ ng (-40 đ ). Trong cu c tr y quân, g p sông r ng ẩ ộ ặ ồ ng li n nhau, binh sĩ v n ng i ề ị c. Đ n n i nào cũng có th t ướ ỗ ứ ơ ươ ữ ộ

ự ố ứ ế ấ

Qua mùa h , đ tránh cái nóng nung ng ườ m t lúc tr ng chín nh lu c - Thi ộ ư ộ mi n núi. mát r ng thông ề ở tránh cái l nh bu t x ố ươ ạ ộ c bu c c t c ng a đ u đ ch n ngang, t ộ ươ ấ ả ự ề ượ trên l ng đi u ki n cho ng a l i qua đòng n ề ự ộ ư tr u, s a ng a và c đàn bà n a. Lúc nhàn r i thì mài g m, dũa tên, rèn khí ữ ự ừ ả ổ ạ ng s c sau nh ng cu c dong ru i v n i. Mùa h là mùa ng a ngh ng i d gi ơ ưỡ ỉ ạ ớ t tìm l y th c ăn b ng cách dùng d m. Đ n mùa đông gi ng ng a này bi ằ ế ự ặ móng chân cào tuy t lên; chúng ch ng c n có lúa và chu ng tr i kín đáo. ồ ầ ế ạ ẳ

ủ ơ ổ

ố ớ ọ i Mông C ; ngày nào đ i v i h ườ ậ t đ p, đêm nào cũng d h i vui nh n, h thích nh t là ăn u ng nh u ố ộ ạ ộ ấ ọ

Ch nào d ng chân, n i đó là nhà c a ng ỗ ừ cũng t ố ẹ nh t v i b n bè. ẹ ớ ạ

Trong th i kỳ này có m t l n Thi t M c Chân h i đám c n t ng c a mình: ộ ầ ờ ế ậ ướ ộ ỏ ủ

- Trong đ i ng i đi u gì làm cho mình th y thích thú nh t? ờ ườ ề ấ ấ

Đa s đ u đáp: ố ề

- Đi săn!

i đu i d n thú vào r ; k nói đi săn b ng chim ng; k khác ẻ ổ ồ ố ằ

i cách nào Thi ẻ t M c Chân ọ ẻ ế ệ ơ ả ờ ế ư ộ

K nói săn theo l cho r ng săn mãnh thú là tuy t h n h t. Tr l cũng l c đ u. Sau cùng ông nói: ằ ắ ầ

ế

ổ ọ ạ i là chi n th ng k thù, đu i h ch y ẻ t c nh ng gì ạ ấ ả ữ

ấ ạ c m t! C i lên con ng a c ượ ườ

c v ho c con gái c a h vào lòng!” “Ni m h nh phúc nh t trong đ i ng ề dài tr ỡ ướ ặ c th y n h có; đ ắ ấ ướ ọ thân yêu nh t c a h , ôm đ ấ ủ ọ ắ ờ ườ c c a h và đo t t p đ ự ướ ượ ủ ọ c m t chan hoà trên m t nh ng ng i ữ ặ ủ ọ ặ ượ ợ

Thi ờ ộ ế

ế ạ ậ

ắ

t M c Chân đã đ n tu i b n m i. Trong 10 năm sau cùng c a ủ ươ ẩ t bao nhiêu l n, l n nào cũng đ y ầ ầ ng. Đ i s ng c a quân nhân ủ ờ ố c không bi i ph m đo t đ ạ ượ ươ ế ợ ấ ẩ ờ ờ ế t

Bây gi ổ ố đ i ông, ông xông pha tr n m c không bi ế ờ c k đ ch, uy vũ bao trùm kh p b n ph tan đ ố ượ ẻ ị Mông C bây gi cũng r t sung túc nh chi n l ổ c man nào k . ể ơ

i con c a ông có ba ng i đã tr ố ủ ườ ưở

ợ

ế ế i nh h n h t ỏ ơ nhà v i m chăm sóc b y gia súc bên sông ng thành t ng chi n đ u ấ ườ ừ ậ Xích, Sát H p Đài và Oa Khoát Đài; ng ườ ẹ

ng nào. Trong b n ng bên c nh ông: Tru t ạ là Đà Lôi, theo t c l ụ ệ Onon. Ông có m t ng ộ ả ở i con gái nh ng ch a đ nh g cho viên t ư ị , ph i ườ ớ ư ầ ả ướ

ờ ộ ế ế ộ

ộ ộ ạ

ườ ộ ề ả

ẻ ị

ư t M c Chân ch a ọ đoàn tr i Onon mang tin nhà đ n: M i ế i trong gia đình Kh hãn và các ngài trong hàng quý t c đ u m nh kho ạ trên cây ổ ả ộ

Lúc bây gi cũng còn m t vài b l c dao đ ng, khi n Thi ộ ạ yên tâm. Thình lình m t mã khoái t ừ ng bình an. Riêng L nh Bà nh n g i v i Kh hãn nh sau: Con ó làm cao t ưở chim bé m n t ư ắ ử ớ ng r ng không có loài nào đ n phá ho i đ ế ờ ạ ượ t h i đàn con và d y nát ”. ế ạ c, đâu ng có m t con ầ i làm v tr ng, gi ỡ ứ ằ ọ ớ ổ

i, cho các ch t ng mang ế ứ ạ ạ ộ

ộ ở ề ộ ạ ủ ọ t M c Chân đình cu c chinh ph t l ầ ủ ướ ổ ở ề ẫ

T c thì Thi quân tr v b l c c a h . Ph n ông thì d n quân Mông C tr v đoàn tr i ạ nhà.

i tr i nhà ông càng t ầ ớ ạ ỏ ẻ

ng l Càng g n t binh và h i các c n t ộ ậ ướ ừ v băn khoăn nghĩ ng i. Ông ra l nh d ng ợ ứ ấ i. Toàn th đ u kinh ng c l ng nghe l n th nh t ạ ắ ể ề ị ầ ạ

ế

ổ ng Mi ệ ắ t Nhi, Tút Sa b i t u, m t viên t ạ ẩ ỗ ướ

ụ ộ ặ ẩ

ằ ẫ

v Kh hãn bách chi n bách th ng gi i bày n i kh tâm c a mình: lúc chinh ả ị ủ ả ph t x Mi t Nhi ra hàng ph c có ệ ộ ạ ứ dâng cho ông hai t ng ph m, nàng Cúc Lan – con gái c a ông ta – và m t cái ủ l u toàn b ng da báo. Cúc Lan có s c đ p l ng l y đ n n i tho t nhìn Thi ế t ỗ ề M c Chân đã say mê l y nàng làm v th . Ông nói v i các t ạ ng: ắ ẹ ộ ợ ứ ế ớ ướ ấ ộ

ợ ứ ủ ọ ự thu còn thanh niên do cha ta ch n l a; ở

ẹ ủ ậ ạ ấ

ả

ấ ng. Ai trong các ng c m t quân t ự ấ đây tr v g p m t B t Tê ta c m th y khó x . N u x y ra s b t ề ả i có th đi v ể ặ ậ ặ ử ế ươ

ướ c khéo giàn x p cho ta yên lòng? - Bà B t Tê là v chính th c c a ta t ừ ậ bà là ch gia đình, là m c a các con ta. Trong tr n m c ta đã l y nàng Cúc ủ Lan. Gi ở ề ặ ờ hoà ta r t x u h tr ổ ướ ấ ấ tr ế ướ

ừ ạ ướ ữ ừ ươ

ị ng t ng xông pha gi a r ng g m giáo ái ng i nhìn v ng c a mình; ai cũng b i r i ch ng dám v i vàng lãnh cái s m ng t ế ạ ứ ạ ẳ ộ

t Bi ố ố ệ ế ễ ậ

ị nh t, Bác Nhĩ Tru t cho đ n lão Si Ra không ai dám ế ủ ậ ứ ạ ậ ộ

ng đ u th ra nh nhõm. Chín viên đ i t t ủ ướ này: Gia Lu t M , Tri nh n. Sau cùng M c Hoa Lê nh n lãnh s m ng c a chúa giao phó. Các ậ t ướ ề ẹ ở

ổ ể ệ ử ư

i tr i, ề ớ ạ ỏ ề i nào c . Bà h i v ứ ả

i vi c này nh sau: “M c Hoa Lê v t ạ ặ t c nh n k thân c n mà bà bi t, sau cùng không ế

ả ớ ỏ ế ướ ng ậ ủ ộ

Quy n Mông c bí s chép l ộ l y chào B t Tê xong, đ ng l ng thinh không nói m t l ộ ờ ạ s c kho c a Kh hãn và t ấ ả ữ ẻ ứ h i gì n a m i h i đ n lý do cu c hành trình c a M c Hoa Lê”. Viên t ộ ỏ làm ra v th n nhiên ch ng chút v n chúa c a mình: ị ể ậ ẻ ủ ữ ẻ ả ủ ẳ

ấ ờ ấ

ủ i can gián c a i, Ngài ố ộ

- Ngài không theo phong t c t p quán cũ c a dân ta, b t ch p l hàng quí t c. Ngài thích cái l u da báo s c s , và không đ i đ n đêm t ợ ế nh ng ch th t là không ti n… “ăn n m” v i nàng Cúc Lan ệ ụ ậ ề ở ữ ủ ặ ỡ ỗ ậ ằ ớ

i bình lu n nào c , th a bi ố ậ ộ ờ ế ả ậ

ừ ữ

ư ế ả ẹ ấ ề ề ộ

B t Tê không th t m t l t M c ộ t đâu ph i Thi ả ế c trong các Chân ch có nàng Cúc Lan mà thôi. Lâu nay nh ng gái đ p b t đ ỉ ắ ượ cu c vi n chinh v thì đ u nh th c . M c Hoa Lê th y đã đ n lúc đi ngay ế ễ ộ vào đ : ề

xa… và vì ợ ể ữ ị

ng v trình cho L nh Bà hay bi ộ ạ ở t. - Ngài đã l y nàng Cúc Lan làm v đ bình đ nh nh ng b l c ấ v y mà Ngài sai ti u t ậ ể ướ ế ề ị

ẫ ế ế ệ ặ ố ỉ

t M c Chân hi n đang đâu. M c Hoa Lê không gi u gi m vi c Kh hãn d ng quân cách đó t Thi ả ộ ừ ấ ở ộ

B t Tê v n không đ i s c m t. Bà ch mu n bi ổ ắ ậ đóng ệ vài ngày ng a và ch đ i quy t đ nh c a bà. ờ ợ ế ủ ế ị ự

t M c Chân và M c Hoa ậ ị ủ ự ế ộ ộ

L i phúc đáp th t d u dàng ngoài d đoán c a Thi ờ Lê:

ặ ướ ệ ủ ệ ủ

- Ý nguy n c a ta cũng nh ý nguy n c a dân t c đ u đ t d Kh hãn. Ngài có th k t b n ho c liên minh v i ai mà Ngài th y c n. ư ể ế ạ ề ủ i uy quy n c a ấ ầ ộ ề ớ ả ặ

ỗ ấ ậ ừ ế ạ

ụ ữ ỏ

ư ồ ị

ầ ợ ế ề ả ả

ề i? ả ắ t ph i b n Trong ch lau s y có r t nhi u con nga, con nh n; Ngài th a bi ề ự bao nhiêu phát tên và có th b n đ n lúc m i tay. Ta có câu t c ng : “Ng a ế ể ắ ch a thu n đâu ch u đóng yên c ng”. Đàn bà ai ch u c nh ch ng chung? ị ả ươ Nhi u v không ph i là đi u hay nh ng n u Ngài c n ph i có thêm mà ta ầ ư ngăn c n ch c cũng b t l ắ ấ ợ ả

Suy nghĩ giây lát bà nói ti p: ế

- Kh hãn nên ban cho Cúc Lan m t cái l u m i. ề ả ộ ớ

c gánh n ng ngàn ặ ượ ư ế ộ

ộ ế ụ t M c Chân nghe nh trút đ ỉ ồ ế ầ ề

g n tr i c a B t Tê. Sau cu c giàn x p này, Thi ự cân, ti p t c tr y quây v Onon trong ni m hoan h . R i truy n l nh d ng ề riêng cho Cúc Lan m t đoàn tr i, có b y gia súc riêng ậ ề ị ạ ủ ở ầ ạ ầ ộ

ộ ế ề ườ ợ ữ t M c Chân còn l y thêm nhi u ng ấ

ạ ẫ

ỗ ộ ạ ủ ạ ị

ề c tha t ệ t ộ i còn cho ch huy m t ượ ư ỉ

i v n a, trong s đó có ư ả i l ộ ạ ế ộ

ưở ứ

ị ườ c ông đem theo kh p n i xa l ỉ ng đã b m ng. Và ch ỏ ạ trong nh ng cu c vi n chinh ộ ươ ạ ượ ữ ễ ơ

V sau Thi ố ề c s ng ái nh ng công chúa Tây H , Ba T đ p l ng l y nh ng không ai đ ượ ủ ư ẹ ộ ữ b ng Cúc Lan. Đ n n i b l c c a nàng v sau ph n lo n b ông tiêu di ế ằ g n h t nh ng ch riêng có anh nàng đ ỉ ầ ế đoàn v binh. M t l n n , b t g p Cát Xa đang li c nhìn Cúc Lan m t cách ọ ắ ặ ộ ầ ệ tình t i em b ng m t nhát g m t , ông li n tr ng ộ ằ ề riêng Cúc Lan đ ắ ứ ở các x mi n Tây Á. ề

ộ ư ạ

ế ấ ồ ỉ ế ị

ậ ố ư ề ạ

c tr vì trên ậ ị

i. Còn các con cháu c a Cúc Lan tr ộ ộ

t M c Chân cho B t Tê ng i bên c nh; ch ỉ Nh ng ngày lên ngôi Đ i hãn, Thi ủ c chia đ t cai tr trong đ qu c và ch đám cháu c a các con c a B t Tê là đ ậ ủ ắ c quy n th a k ngôi Đ i hãn. Ngay nh Tru t Xích không ch c dòng này đ ậ ượ là dòng máu c a ông mà l p con c a Tru t Xích sau này v n đ ủ ẫ ượ m t lãnh th r ng m t ph n t ướ c ủ ổ ộ sau v n s ng trong hàng dân gi ạ ượ ừ ế ớ ủ th gi ầ ư ế ớ Mông C . ổ ả ẫ ố

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:02:52 PM

Ch ươ

ng VIII TIÊU DI T TOÀN B QUÂN KH C LI T Ộ Ắ Ệ Ệ

ộ ộ ạ ọ ắ ả

ọ ả t M c Chân v vì B t Tê c m th y m t đ i h a s p x y ra. Sau lúc ấ ủ ng nh th l c c a Tang Côn con c a ậ ạ

G i Thi ả ề ế th m b i, Trác M c H p ch y đ n n ộ ế ươ ợ ạ Tô Ha Rin. H ho t đ ng chung và đang chu n b m t trò gì đây… ạ ộ ờ ế ự ủ ị ộ ẩ ọ

ờ ữ ộ ố

ổ ở ộ ắ ủ ị ộ ạ

ư c đãi tr ng h u nh b n thân c n c a Tô Ha Rin. t, đ Tang Côn luôn luôn ph n đ i cu c liên minh gi a cha mình c đ n gi T tr ả ừ ướ ế t M c Chân. H n cho r ng v chúa Mông C trèo quá cao… R i qui v i Thi ằ ộ ế ớ ế ấ ả t c nh ng k thù c a Thi t t c t M c Chân l t ẻ ế ụ ấ ả ữ các nhà quí t c b t mãn nh An Tăng, Cút Sa, Đa Di Đài. B n này kéo h t vi ộ ấ ế cánh đ n Kh c Li ậ ắ ồ i, m r ng c a đón ti p t ử ọ ậ ủ ư ọ ượ ệ ế ọ

ậ

ng hay sao? B t Tê nói: - Đó ch ng ph i là m t đi m b t th ẳ ề ả ấ ộ ườ

t M c Chân v n còn nghi ho c: ộ ặ ẫ

bao nhiêu năm r i, lúc nào ta cũng gi ữ ộ m t

ề ế ưở ng

nào… Thi ế - V ng hãn v i ta giao h o t ả ừ ớ ươ ồ ni m trung thành ch a làm đi u gì l i l m. V l ả ạ ề ỗ ầ i quy t m i vi c trong tình h u ngh , có l nhau, gi ị ữ ư ọ ế ệ ả i hai bên cam k t tin t ẽ

i t ậ ữ

ắ ề ệ ệ ệ ổ ế t

ộ ệ

ậ ế t th t ra có l ượ ả ề

ề ị ườ

ủ ầ ầ t nhi đ gi ươ ệ ả ố t c nh ng chuy n cũ. Cu c liên minh gi a Mông C ộ t nhi u h n. Ch có l n đ u là Thi i cho Kh c Li ỉ ơ i ể ả ươ ấ t M c Chân đã giúp cho V ng hãn r t ộ ươ ề ướ

ị ờ ụ

t M c Chân v n ộ

ế ớ ẳ ạ ộ

ắ ổ ư

ế ủ ả i bào đ khác c a V ng hãn là Gia Gam Bu vì cu c chính bi n ph i

ươ t M c Chân cũng phái quân h t ng ông ta đi ngang ế

ộ ể ở ề ứ ậ ươ

ưở

ộ

Y Năng S đã ch t, hai ng t Nhi đ tr v x . V y mà sau đó, có m t l n V ng hãn ộ ầ t M c Chân hay. Tr n t Nhi không cho Thi ậ ộ ế t Nhi là T c Tô A ch y đ n t n đông nam ạ ố ế ậ ộ p vô s gia súc nh ng không chia m t ư ố ướ t M c Chân. Chúa Mông C không h phàn nàn, đòi h i gì ổ ọ ủ ế ỏ ề i kêu g i c a V ng hãn h i binh đi ươ ườ ờ

i con là Đài Bu Ga và ơ ộ ợ ụ

t y ấ

ổ ế ố ả ờ

ấ t quân liên Mông C - Kh c li ệ ả ổ

ế ẫ ộ

ở t – Li u th không ế ệ t M c Chân ộ ế t thoái trong c nh h t s c kh n đ n. Đ n ế ố ố ế ứ ư ấ t M c Chân v n ch a l y ộ ỡ ư ờ ế

ụ ủ p phá. Gia Gam Bu và Tang Côn đánh không l ạ ố

t M c Chân. Ông li n phái b n viên dũng t ệ ế ề ạ ộ

quân Nãi man khí th đang hăng kéo ộ i, r t cu c ướ ng ố ề ậ ố ộ ố

B t Tê m i nh c l ắ ạ ấ ả ữ ớ và Kh c Li ợ ậ ắ M c Chân ph i m n th l c c a V ng hãn đánh quân Mi ế ự ủ thoát B t Tê, còn v sau chính Thi i bào đ là Át Kê Ka nhi u. Kho ng mùa xuân năm 1196, V ng hãn b ng ả p ngôi. Ông ta ph i tr n qua Tây liêu Ra m n l c l ng c a Nãi man v c ượ ự ượ ả ư nh chúa n c này giúp cho ph c ngôi, nh ng b Tây liêu xua đu i ph i l u ư ướ ổ ng náu trong vong kh s trong sa m c Gobi, m i xin Thi ổ ở ề ươ ế i đám tàn t M c Chân ch ng nh ng giúp cho ch nh đ n l đ t Mông C . Thi ỉ ố ạ ữ ổ ấ ộ i ngôi cũ. M t quân, còn phái quân Mông C đ a ông ta v kh c ph c l ụ ạ ề ng ệ ộ ườ c Kim, Thi tr n qua n ộ ố ướ ố qua b l c Mi ệ ộ ạ ng đem quân đi đánh Mi đ n ph ệ ơ ươ c tù tr ng Mi y ông ta đu i đ ấ ệ ổ ượ h Baikal, b t r t nhi u tù binh và c ề ắ ấ ồ ph n nào cho Thi ộ ế ầ h t mà m t l n khác v n nghe theo l ờ ẫ ộ ầ ế đánh Nãi man. Lúc bây gi ơ Bu Di Rúc dành nhau m t cung phi c a cha. L i d ng c h i đó, V ng hãn ươ ủ ộ t M c Chân t n công Bu Di Rúc, đu i đ n h Oulingour và gi và Thi ở ế ộ ế ồ ng Nãi man là C c Xê Gu b t ng ph n công tr đó. Nh ng qua mùa đông t ư ướ i d d i, áp đ o mãnh li l ắ ệ ạ ữ ộ xong, n a đêm khuya V ng hãn rút quân đi êm không cho Thi ử ươ t, khi n cho binh Mông C tri bi ả ổ ệ ế ế ra cu c liên minh ph i tan v nh ng Thi v này l ả ẽ ụ làm phi n nghĩa ph c a mình. Bây gi ề t c t i Kh c Li ệ ướ ắ ớ cũng ch y đ n c u vi n Thi ế ầ Bác Nhĩ H t, M c Hoa Lê, Xích Lão Ôn, Bác Nhĩ Tru t đi u đ ng b n quân ộ đoàn t i giúp Tang Côn đu i quân Nãi man… ổ ớ

Gi đây Kh c Li ờ ắ ệ t đã r nh tay cho nên B t Tê l y làm lo s . ợ ả ậ ấ

Bàn b c, suy tính xong, Thi ạ ế t M c Chân li n g i m t đoàn s gi ở ứ ả ề ộ ộ ắ qua Kh c

ươ ủ ậ

i Thi i công chúa Sa Ua Ba Ki con c a V ng hãn cho Tru t Xích. Và t M c Chân s g Hoa Trang, con gái c a mình cho m t đ a cháu ộ ộ ứ ẽ ả ủ

li t h i c ệ ỏ ướ đ i l ế ổ ạ n i c a V ng Hãn. ươ ộ ủ

ộ ệ

ư ờ ụ ứ ắ ủ ắ ụ ể ể ế ố

ắ ế ệ ắ ẽ

ậ ư ườ ộ ườ ệ ề ẳ

i ph m cho ng ườ ủ ạ ắ ắ ổ ồ

ọ ằ ế ớ

ỏ ả ừ ậ ạ ẻ ế

ế Ng đâu chuy n này giúp cho Tang Côn có m t ch ng minh c th đ thuy t ả ph c cha mình: “M u toan c a h n quá rõ ràng, h n mu n chi m ngôi Kh ng m t, h n s đòi h i cho Tru t Xích k v . t. Đ n khi ph v ế ị hãn Kh c li ỏ ụ ươ ấ ế ng chia chi n Cho nên h n không ti c nh ng t ng ph m quí giá cũng nh th ặ ữ ế ắ ẩ t nhi u h n. Ch ng qua là m t th đo n đ kéo i Kh c li l ể ắ ơ ẩ ợ ng i theo h n. Th ng Mông c đó qu có tham v ng điên r . H n h c đòi ọ ằ ả ế t làm sang nên m i dám đ n h i công chúa cho cái th ng Tru t Xích ch ng bi ẳ con c a ng m nào? Ta ph i tr nó s m đi k o sau này tai ho không bi t đâu ớ mà l ợ ng!” ủ ườ

t M c Chân có ầ ệ ủ ỏ ậ ế ấ ộ

ng và lúc nào cũng tôn kính ta. ượ ệ

Tô Ha Rin ban đ u bác b lu n đi u c a con: “Ta th y Thi thi n chí ch không nh th đâu! H n r ng l ư ế Nay ta già r i, tóc đã b c, m y nên đ ta ch t trong c nh thái bình.” ế ầ ạ ắ ộ ể ớ ồ ả

ễ ọ ư

i cha. H gi ố ợ ụ ườ

ộ

ng th l c c a ta, n u không th h n đâu đ ế ượ

ọ ở ng, ư ắ

ậ ọ

ệ ắ ậ ộ

ắ ố ớ ạ ộ

ả ắ ắ

ố

ệ ờ

ượ ng băng hà r i, ch c ch n Thi ố ỷ ụ ươ ắ ồ

ắ ẽ ợ ụ ủ ắ

ứ ệ ắ

ủ ắ ỉ t ta. i Kh c Li ắ t M c Chân s tr h t lòng ẽ ổ ế ắ ộ i d ng nh ng mâu thu n gi a các b ữ ẫ ộ i cu c ng khoan nghĩ t ớ i s t n vong c a dân ta. Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:03:39 PM G i b i: Nh ng Trác M c H p v n c xúi gi c Tang Côn lôi cu n ng ẫ ứ ộ ư nh ng lý do khác: đã đành Thi t M c Chân lúc nào cũng tôn kính ph v ế ữ ụ ươ b i h n c n n c m nh nh ế ự ủ ở ắ ầ ươ ạ ế ắ ngày nay. Nh ng ph v ng hãy xét coi h n đ i v i k khác nh th nào. ụ ươ ư ư ế ố ớ ẻ Trác M c H p cũng đã giúp h n đánh b n Mi ắ t Nhi đem B t Tê v , giúp h n ộ ợ ề ệ ch ng b n Di t Xích Ng t. V y mà h n tr m t đánh Trác M c H p ch vì ọ ố ỉ ợ ộ ở ặ ổ h n mu n tranh ngôi Đ i hãn. Và đ i v i nh ng nhà quí t c Mông c đã ữ ắ ố nh ạ ả ữ t tìm cách sát h i, c nh ng ng ngôi Kh hãn cho h n, h n cũng l n l ầ ượ ườ bà con thân thích nh T c Gô Đài, Xát Sa. Còn An Tăng, Cát Sa, Đa Di Đài ư ạ n u không tr n đi t cũng chung s ph n. Cái th r ng rãi c a h n ch là m t ộ ứ ộ ế ậ ắ c m t s ng th đo n qu quy t, nh đó mà lôi kéo đ ộ ố ườ ệ ủ ạ Ngày ph v ộ ế tham không đáy c a h n ra, h n s l l c Kh c Li ạ s ng an nhàn trong tu i già mà hãy nghĩ t ố ữ t, gây điêu tàn trên x ta. Xin ph v ụ ươ ớ ự ồ ủ ổ

ử ủ ẳ

ế c a ta ch ng làm đi u gì ạ t đâu ta ch t r i h n ch ng tr giáo? Chi b ng s m tr h u ho ớ ề ừ ậ ế ồ ắ ẳ ằ ở

t h n.” Ông đi đ n m t quy t đ nh: ế ị ế

ộ ố ư

Mãi r i Tô Ha Rin cũng đâm ra băn khoăn “nghĩa t ồ i, nh ng bi l ư ỗ là t ố ơ - N y Tang Côn, mày mu n làm gì thì làm, nh ng ta không thích nhúng tay vào ầ v này. ụ

ứ ỏ ơ ở

ắ ế ẳ ế ổ

Tang Côn ch ng đòi h i gì h n. T c thì h n g i m t đoàn s gi C , m i Thi ờ nhân. Đ ng th i h n t p h p các b l c Kh c Li t M c Chân hãy đích thân đ n bàn v các chi ti ộ ọ ị ộ ạ ờ ắ ậ qua Mông ứ ả t c a cu c hôn ộ ế ủ ộ i. H đ nh đ u đ c ộ ề t l ệ ạ ắ ầ ợ ồ

ữ ệ ề ệ t

ng lãnh c a Thi t M c Chân trong b a ti c đón ti p và li n theo đó xua quân qua tiêu di ở t M c Chân kh i ừ ọ ướ ủ ế ổ ộ

Thi ế l c l ự ượ binh ph c thù cho chúa c a h . ủ ọ ộ ế ng Mông C , phòng ng a b n t ụ

ậ ờ ị

ườ i m i r i qua thăm m và Muôn L ch tr ờ ồ ế ứ ả

ể ủ ế

ữ ắ ả ộ

ụ ầ ả ữ ộ ứ ẫ

ế v đ t l đi, gi ả ờ ặ ạ ấ ộ ứ ả ắ

t M c Chân nh n l Thi c khi lên ộ ế ướ ẹ đ ng. Hai ng i này h t s c c n ngăn ông, qu quy t r ng chuy n đi này ả ườ ế ằ ế ệ r t nguy hi m: có lý nào Tang Côn và b n c u đ ch l i s t s ng trong vi c ọ ử ị ấ ạ ố ắ ụ hôn nhân c a em cháu mình th ? Bà U Luân đã bi t quá nhi u v nh ng v ề ữ ề ế mi n đ ng c ph n tr c, nh ng v đ u đ c, nh ng cách thanh toán k thù ỏ ồ ề ở ẻ t M c Chân m i b ý đ nh này. Bà có cái linh c m đây là m t th b y…. Thi ị ớ ỏ ộ ủ i v n đ hôn nhân c a t, mà ch phái m t s gi qua Kh c Li ề ệ hai đ a con đ dò h th c. ể ứ ỉ ư ự

ụ ườ ỉ

ả ng h p này ch có m t cách là ph i h n đã ộ ộ ấ ộ

ị ẫ ể

ng: trong tr Tang Côn li n gi c ph v ụ ươ ợ ề hành đ ng g p rút cho Thi t M c Chân không tr tay k p. Lúc b y gi ờ ắ ấ ở ế ng đáng k . Tô Ha Rin li n d n đám thu c h và c m t l c l t p h p đ ộ ạ ộ ự ượ ề ợ ượ ậ đ i quân Kh c li ẳ ệ ế ắ ạ t ti n th ng v phía đông. ề

ng Kh c li ầ ừ ệ ắ ị

i, t ớ ướ ứ ẩ ấ ị ề

G n đ n biên gi t là Dê Kê ra l nh d ng quân chu n b hàng ế ngũ. Lúc đó có hai đ a chăn chiên tên Ka Si Lích và Ba Đài trông th y li n phi báo cho quân Mông C hay. ổ

ng tr c t M c Chân ch còn 4600 quân th ộ ế

ắ l ự ở ạ ả ườ t s t ệ ẽ ớ

ế

ề ế ế ặ

ả ứ ố ắ ổ ồ ẻ

ế

ấ ử ự

ớ

ộ i m i đ ng l ữ ắ ộ ả t M c Chân rút quân đi ộ m t vùng núi ch đ ch. T t c l u tr i ạ ấ ả ề ờ ị i thì i v i m t toán quân nh , c đêm t ỏ ứ ạ c rút v nh p vào đ i ậ ề ặ ớ ư ườ ớ ượ ậ ệ

ố mu n i đoàn tr i; bây gi Thi ờ ạ ỉ ắ i kho ng gi a đêm mai. T c kh c tránh cũng quá tr r i, quân Kh c li ứ ễ ồ t M c Chân cho đoàn mã khoái “Tên bay” phi ra kh p các ngã truy n cho Thi ộ các b l c Mông C ph i t c t c kéo v ng chi n. M t m t cho lùa h t súc ề ứ ộ ạ ặ ế ủ ả v t đi ra các vùng đ ng hoang v ng; đàn bà tr con ph i thu nh t h t c a c i, ậ đ đ c ch t lên xe cho l c đà kéo đi n i khác. Thi ơ ạ ồ ạ cách đó n a ngày ng a, dàn quân ở ộ l đ u đ y nguyên; Gia Lu t M ễ ở ạ ớ ể ề đ t l a lên nh th , lúc nào gi c t ố ử quân.

ấ ệ ế ừ ổ t đã t ng chi n đ u chung v i quân thi n chi n c a Mông C ,

ớ ị ệ ọ ỉ ế ủ ắ ọ

ạ ấ ử ừ

ư ắ

ứ ặ ữ ị ti n t ẽ ế ớ ố ự ọ ộ ế ế ế

ự ậ ế ẫ ế ồ

ạ ố ề ộ ủ ổ ọ

ườ ừ ị

ữ ở

ữ ờ ỉ ỹ ọ ớ i nh ng món ăn đang ăn d , nh ng v t d ng nhà b p r i rác trên ế ả ữ t k đ ch mang theo đàn bà tr con và súc v t t ậ ấ ề ế ẻ ị

c, h li n lao mình vào bóng t t k nh càng ố i ượ ể ấ

Quân Kh c li ắ t s c nhau, nên không dám khinh đ ch. H ch hy v ng th ng quân th a bi ế ứ ừ cái đòn công kỳ vô b . Th y l a tr i còn ánh lên r ng r c h cũng Mông C ổ ở i bao vây kh p các ngã. M t ti ng tù ch a dám khinh đ ng, c l ng l ộ i âm u. Ti p theo là muôn ngàn ti ng thét và rú lên nghe r n mình gi a đêm t ợ ế t man dã, ti ng vó ng a d p d n ti n vào gi a các l u. H quy t d m nát, gi ọ ế s ch b n Mông C đang say ng . Nào ng ch là m t cái đoàn tr i tr ng r ng ỗ ạ không có m t bóng ng ấ ấ i. Quan sát k h m i th y đ ch v a rút đi h p t p, ấ ộ còn b l ậ ụ ỏ ạ m t đ t. Đoán bi ẻ ặ ấ khó chi n đ u và không th đi nhanh đ ọ ề ế đu i theo. ổ

ậ t M c Chân bình tĩnh chu n b cu c xáp chi n, c t đ t ph n ắ ặ ị ộ ế ẩ ộ

ế ng. Trong lúc đó Thi s cho các t ự ướ

ễ ư ọ

ư ị ớ ủ ọ ặ ậ ị

i cho phe t n công, h ấ ậ ấ ợ

ủ t tr n. Đ a th ệ ọ ể ư

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:05:20 PM G i b i: Đ i quân c a Tô Ha Rin ch a k p t ạ tiêu di ế ở ị không th dàn quân ra đ đ m và kiên trì cũng đành ph i lui d n tr ả i m t tr n thì cánh ti n quân c a h đã b ề ọ vùng núi Khingan th t b t l c. Nh ng quân Mông C quá ít nên dù h t s c can ổ ượ c cái bi n ng ể ế ứ t. ệ i Kh c li ắ ườ ướ ả ầ

ế ự ệ ẵ ậ ố

ầ ậ ệ ấ

ậ ộ ỗ i thì ra t ướ ắ ạ

t M c Chân có d li u s n chi n thu t đánh t p h u gây r i hàng ngũ ộ ớ ở ể ỡ ng Mông c Quy Dinh ổ ồ ồ chân đ i ổ ở ả

ặ ụ ợ ấ ự ự ậ ố

Thi ế đ ch đ g nguy ph n nào; vào phút chót b ng m t lá hi u kỳ ph t ph i ị chân đ i phía h u quân Kh c li t, nhìn l ệ ậ Đa. Tô Ha Rin ph i chia quân ra đánh hai m t. Toán Mông c ch ng c c c kỳ anh dũng, đánh b t hàng ch c đ t t n công c a đ ch. Tang Côn b lão t ng D c S Đài b n m t phát tên trúng m t r i xu ng ng a. ộ ị ủ ị ố ặ ơ ượ ướ ự ắ ơ

ượ ộ

ể ả ơ ỉ

i quy t tr n đánh trong m t ngày đ ả ọ ợ ị t l c. M t s l n quân thi n chi n đ u t ề ử ậ ệ ế

tr n, nhi u t ề ướ ứ ạ ộ ố ớ ậ ủ

c li n thu Tô Ha Rin th y không th gi ế ậ ấ ề ổ quân và đóng tr i ngh ng i. H không s b ph n công vì quân Mông c đã ng ng tài b th ki ị ươ ệ ự n ng. Bác Nhĩ Tru t, Bác Khô La, Oa Khoát Đài – con th ba c a Thi ộ t M c ế ặ Chân – đ u m t tích. ề ấ

ướ ữ ấ ả ặ

t: “Hai viên t ộ ng đó đ u là b n trung thành c a chúng ta. t M c Chân v n th n nhiên, ẫ ủ ỉ

Nghe các t ông ch nói v n t H cùng ch t m t l mu n xa nhau.” ng báo cáo nh ng t n th t, m t Thi ế ạ ắ ắ ố ổ ề ướ t vì h không bao gi ờ ộ ượ ế ọ ọ

ộ ư ư

ư ộ ằ

ế

ướ ả ỏ ộ , nh ng v n không ch u b cu c, ặ c c nh này ị ư ẫ

ự Nh ng m t lát sau Bác Nhĩ Tru t tr v , k đó Bác Khô La trên l ng ng a ậ ở ề ế t nh m t cái xác, Bác Khô La m t bê đèo thêm Oa Khoát Đài n m sóng s ượ ng c a Oa Khoát Đài. Tr b t máu vì ông ta v a nút v t th ủ ươ ế ừ t M c Chân không sao c m đ Thi c gi ượ ộ ế cho d i th ờ t l ọ ệ ầ ng binh đi và tìm cách săn sóc h . ọ ươ

ạ ể ấ

t. Các ộ ạ ế ắ ẽ ị ề ả ệ ắ

ng đ u đ ng thanh xin Thi ồ ề ấ ế ư ị

ồ ẽ ị ả

ế chi n v i quân đ ch đ cùng ch t ch không th b nh ng chi n sĩ ử ế ớ

i, ông m i cho ế ộ c thì cánh quân ể ườ ế ớ ế

Trong tình tr ng này ngày mai làm sao có th tái chi n? Ai n y đ u c m th y ấ ch còn m t cách là rút ch y g p n u không ch c ch n s b tiêu di ỉ t ướ đ u: n u đ i quân rút tr ướ ạ ầ thà t ể ỏ ữ ị trung kiên. Cho đ n lúc ng bên đ i v t ồ ề ớ c p t c nh tr i, thúc quân mã đem h t tàn l c ra t u thoát. ổ ạ ấ ố t M c Chân cho l nh rút quân, nh ng ông l c ắ bên đ i s b th m sát. Theo ông ở ớ ế i lính cu i cùng ở ố ự ế ẩ

ụ ủ ế ộ

ở ỷ ị ấ

i v i m t Th p phu tr t M c Chân nâng V sau khi tr thành v Chúa c a toàn th dân du m c, Thi ề m i tình thu chung y lên thành m t th lu t s t. Đ n v nh nh t c a quân ấ ủ ị ố đ i g m có chín ng ộ ồ ể ứ ậ ắ ưở ế ớ ng ph i cùng s ng ch t v i ườ ớ ộ ậ ơ ả ỏ ố ộ

i b n b th ị ng. K nào ẻ

t s ch còn h n là b m t ng ơ hình không có tr nhau; thà b đ ch gi ế ạ ị b b n đ ng đ i s b t ồ ỏ ạ ỏ ộ ườ ộ ẽ ị ử ườ ạ ị ươ ng h p gi m khinh. ả ợ

ỏ ả ậ

ố ế ọ ế

ộ ạ ủ ữ ợ ượ ạ ớ ố ả ưở ệ

ọ ề ế ị ể ắ ọ ả ớ

ờ ạ ặ

ề

ự ằ ọ ươ ữ ạ ở

c l ả ộ

ọ ậ ồ ờ ố ệ ắ ẳ ắ ế ậ ế ọ

i sao ph i b ứ ủ ậ t M c Chân. ế ế p h t súc v t. Cu c chi n ộ ướ t, h s t M c Chân, n u ông ta b i càng t ọ ẽ ế ạ ố

c ộ ạ ượ Cu c b i binh này gây ra nh ng h u qu tai h i không nh . Các b l c đ ộ ạ ng cho t M c Chân g i đ n tr chi n đ u tìm c th i thác. Đa s tù tr Thi ề ộ ế t quá quy n h n Kh hãn c a mình: vi c quan t M c Chân đã v r ng Thi ế ằ h nh chi n hay hoà ph i do h quy t đ nh ch không th b t h ph i cúi ả ế ệ ư i sao h còn ph i đi đánh gi c? Bao nhiêu năm đây t đ u vâng theo. Mà gi ả ọ ầ nay h đã d h ng trăm tr n, có nhi u c a c i, có th a đàn bà, nhi u nô l ệ và ề ủ ả ừ ậ i th này t trên nh ng đ ng c xanh t súc v t r i; h đang ả ỏ ế ỏ ồ cái đ i s ng sung túc lao mình vào ch m t nh c nguy hi m? C th ph n thì ể ọ ỗ ệ ch ng vi c gì x y ra, ng i h s b v lây n u theo Thi ượ ạ ọ ẽ ị ạ Ch c ch n Tô Ha Rin s tàn sát v con h và c ợ ẽ đ u này là vi c riêng c a Thi ế ộ ủ ệ ấ c t đ ượ ự do hành đ ng h n. ộ ơ

ậ ế ả ọ

ọ ủ ộ ự ứ ộ ạ ữ ữ ỏ

ữ ữ

ườ ơ ả ườ

ầ i b ra đi vì h t ch u đ ng n i. Dù v y, nh ng ng ườ ữ ế

ả ạ ạ ơ

ế t t M c Chân và b n thu c h tình c nh th t bi th m, h không bi Riêng Thi ả trông c y vào s c u giúp c a ai n a. Ph i tr n lánh nh ng đ ng c có đông ả ố ậ ồ ng có k qua ng ng i. H n núp trong nh ng vùng i l , nh ng con đ i ọ ẩ ườ ạ ẻ ườ ở ồ vũng sình l y; r i c b n i và thú ph i u ng n c n c i tiêu s ; c ng ướ ẩ ở ả ố ằ ỗ i còn thêm m t s ng ở ổ ị ự ộ ố ườ ỏ ậ ẻ ề d trung thành, quy t không b nhau, cùng nhau san s ni m l i đ ng th gi ế ề ữ ạ ạ ồ ỏ ề c, ph i ch y, ch y mãi v vui n i kh . Nh ng không n i nào h lâu đ ượ ọ ở ư ổ ỗ t đu i theo. ng đông vì lúc nào cũng có quân Kh c Li h ệ ắ ướ ổ

ủ ữ ộ

ắ ư i sao ông ch a ắ ầ ạ

ộ

ạ ư ế ả ữ ớ

ả t M c Chân b t đ u có nh ng m ng Trong cu c b i t u này, mái tóc c a Thi ộ ạ ẩ ế ng ng c nhiên, m t hôm h i ông, t b c tr ng. B n tuỳ t ỏ ộ ướ ọ ạ c qua tu i già mà l b i nh th , ông li n đáp ch ng c n m t giây suy nghĩ: ầ ẳ ề ạ ổ ướ “Vì Tr i mu n trao ngôi cao c cho ta nên m i ban cho nh ng nét tôn nghiêm ố ờ nh v y”. ư ậ

ạ ộ

i cam k t gi a hai ng c kia và nh ng l i. Ông b t s gi và t ự ở ả đ n Tô Ha Rin, nh c v i v qu c v ố ươ ườ ờ tìm m t con ộ ng nh ng công ữ ắ ứ ả

i Tô Ha Rin: Ông không bàn b c v i ai, không than th c nh m t l đ ườ lao c a mình tr ph i h c thu c lòng nh ng l ộ ạ ớ ng thoát: g i s gi ở ứ ả ế ướ ủ ả ọ ắ ớ ị ữ ế ể ạ i sau đây đ chuy n l ể ữ ờ ữ

ỡ ẫ ụ ạ ộ ế ứ ế

ầ ụ ề ỗ ầ ẳ

ả i ph n n đ n m c đó? N u Thi ế ắ ầ ưở ng tu i già, ổ ụ

ế ố

ạ ở ộ ạ

“H i nghĩa ph ! Vì sao nghĩa ph l ộ t M c Chân n y có đi u l ế i l m xin nghĩa ph c qu trách th ng th n c n chi đ n ụ ứ ở ph i xua binh qua dày xéo dân Mông C ? Nghĩa ph nên an h ổ bày chi c nh chi n tranh tàn kh c. Nghĩa ph và các b n Tang Côn, Trác M c ộ ả H p cùng t ể gi ị i hoà bình…” ụ t c các b n khác hãy phái đ i bi u m h i ngh , chúng ta có th ể ấ ả i quy t m i th c m c, hi m khích, tái l p l ậ ạ ọ ạ ắ ợ ả ế ề ắ

t i An Tăng, Cút Sa, Đa Di Đài đ ngh v i h y nh ờ ở ứ ả ớ ị ớ ọ ề ư

Đ ng th i g i s gi ồ th . ế

i nh ờ ặ t c tr l ấ ả ả ờ ư

L i phúc đáp th t quá phũ phàng; Tang Côn thay m t cho t sau: “Chúng ta c n nói v i h n b ng g m giáo!” ớ ắ ậ ầ ươ ằ

ư ọ ễ

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:06:31 PM

ệ ọ ế ọ

ứ ổ i h Baldchoun ch giáp gi i n ề ạ ỗ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Thi ơ ộ ế ông ph i ch y mãi v mi n đông cho t Kim, t c n a. t M c Chân r i vào cái th tuy t v ng; b n Tô Ha Rin c đu i nà theo, ớ ướ c ớ ồ ề ả i đây đ ch quân m t d u không tìm đ ấ ấ ớ ượ ữ ị

ờ

ộ ạ ớ

i thoát. Các b l c mi n đông nghe c cùng đ này m i có l ố ồ ớ i đâu là c t h kéo t p bóc tàn sát t ướ ớ ệ ễ ể ợ ứ ố ộ ề i đó, h s hãi quá li n ề ọ ợ ủ i thêm nhi u cánh quân c a ề ạ

Ng đâu t i b ớ ướ tin quân Kh c li ắ kéo theo Thi ế m y b l c b Thát đát đánh đu i cũng ch y d n v đây. ộ ạ ị t M c Chân đ h p s c đ i phó, l ồ ề ấ ạ ổ

ộ ộ ộ

ặ ế i. Nh b n này Thi t M c Chân tr t M c Chân m i hay bi ớ ọ ạ ủ ờ ọ c n i ướ ỗ ế

ỡ ả ế ươ

ớ ọ

ấ i ph m ch chia cho h chút ít chi u l ọ

ị ặ ế

ế ư ớ

ủ ả ộ

ẻ p phá s ch và cho lùng b t h v nghiêm i tiên h th , c ư c t ể ượ ự t l ế ộ ắ ọ ề ạ

ạ ố

Và m t hôm, đ t nhiên Đa Di Đài đ n xin g p Thi ế ng c nhiên c a m i ng ữ t nh ng ộ ườ ố tan v x y ra trong n i b phe Tô Ha Rin. V ng hãn đâm ra kiêu căng h ng ộ ộ t và b t công v i b n quý t c Mông C . Ông ta dành hách, đ i x kh c nghi ổ ố ử ắ ộ ệ . B n quý t c Mông c cho h t chi n l ộ ế ệ ọ ỉ ẩ ế ợ ế ổ ớ r ng b n này Thi i t M c Chân b ch t h t móng vu t không đáng l u tâm t ố ậ ộ ằ t đi đ đ n a; h âm m u v i nhau qu t Tô Ha Rin xu ng gi do xây ọ ế ậ ữ ố , Tô Ha Rin d ng c đ riêng. R i cho h có k ph n b i làm âm m u ti ư ọ ơ ồ ự li n quay giáo l ạ ủ ướ ề tr . An Tăng, Cút Sa, Trác M c H p đ u tr n qua x Nãi Man, riêng Đa Di Đài ề ợ ộ ị còn nghĩ đ n tình nghĩa h hàng nên tìm theo Thi ứ t M c Chân. ế ế ọ ộ

ọ ộ ng Kh c Li ắ

ệ ẫ t M c Chân không th dàn tr n chi n đ u công khai đ ộ ế ổ ự ượ ế ậ ể ấ

ế ứ ế

ở ề ẫ ị

ố i tr i Thi ả ớ ạ ế

ậ t v n còn hùng h u, Dù không có b n quí t c Mông c l c l Thi c. Ông ph i nán ả ượ ữ ườ đ i Cát Xa tr v , d n cánh quân c a chàng đ n ti p ng; nh ng gi a đ ng ư ủ ợ r i thay Cát Xa b quân V ng hãn ch n đánh tan tành, ph i ch ng đ h t s c ỡ ế ứ ươ ậ ủ gay go m i tr n thoát đ t M c Chân c v i m t s tàn quân. Lúc t ộ ộ ố ượ ớ ớ ố t l c d s ng s ch t. thì Cát Xa đã ki ệ ự ở ố ở ế

ổ ớ ạ ị ự

ử ồ i? Thi ộ ế

ể ầ ư ộ t M c Chân th y không th ch n ch n a đ ỷ

ỵ ặ

ẩ ủ ặ

ờ ữ ượ ướ ố ế ạ ệ ọ ở

ự nh th đ ch ng minh ch c a h đang ả ư ế ủ ứ ứ ỏ ế ủ ủ ọ ộ ế

ữ

t c l u tr i, v con đ u ở t, h n n a t Mùa thu đã già n a r i, v i tình tr ng này làm sao ch u đ ng n i mùa đông ả c ph i kh c li t s p t ấ ệ ắ ớ ố c qu quy t: sai hành đ ng g p rút ra sao thì ra. Ông li n dùng m t m u ch ệ ề ấ ộ hai k binh tin c n c a Cát Xa v a b i tr n m t mày còn h c hác thi u não, ừ ạ ậ ể ứ ng a thì què qu t, đi tìm Tô Ha Rin nói r ng Cát Xa phái đ n xin qui hàng. S ằ trong tình tr ng tuy t v ng và gi Tô Ha Rin có h i đ n Thi t M c Chân thì c nói Cát Xa tìm mãi mà không ra tông tích. V ng Hãn qu không nghi ng gì n a, Cát Xa h n không dám d trò man trá ươ ơ ữ ấ ả ọ t c b n vì t ờ trong tay quân Kh c Li ề ở ấ ả ề ả ạ ẳ ắ ệ ợ

ộ ế ậ ự ả ạ ế ượ c t M c Chân đã m t tích th t s . V l ấ

ộ ằ ặ ụ

t M c Chân. ộ ộ ớ ề ng còn nuôi ý trung thành v i Thi ế

ỏ ổ ệ ừ

ả ộ

t chu n b ngày l ề ỏ ồ ở ứ ả ớ ươ ị ư ậ ễ ệ ắ

ẩ ắ ừ ừ

c d n t c a V ng hãn h t s c kinh ng c lúc đ ế ứ ứ ả ủ ạ

i tr ượ ẫ ớ ướ ề ị ề ồ ộ

ặ c m t t M c Chân. Kh hãn Mông C ch h i m t ít đi u r i truy n l nh cho ổ ỉ ỏ ng, ng a phi b t k đêm ngày. ấ ể ươ ả ườ ự

ị ậ ệ ằ ẳ ồ

i, h ch nghĩ đ n nh ng trò vui nh n trong ngày liên hoan. i n u đ thám mã đ u báo cáo Thi ề Cát Xa v th n ph c thì đó là m t đi u hay, m t đòn d n m t nh ng tù ữ ề ầ tr ưở ệ , Tô Ha Rin chích huy t nh lên m t cái s ng th b qua chuy n Theo c l ộ ế đi theo cũ và thu nh n Cát Xa vào hàng thân thu c c a mình. R i g i s gi ộ ủ ậ hai k binh t i g p Cát Xa bu c ph i th trung thành v i V ng hãn cũng ề ớ ặ ỵ long theo th th c nh v y. Trong lúc đó quân Kh c Li ể ứ tr ng v a đ ti p đón Cát Xa v a ăn m ng ngày toàn th ng quân Mông C . ổ ừ ể ế ọ Đám s gi Thi ộ ế binh sĩ nh tr i lên đ ổ ạ Quân Kh c Li ệ ắ ngàng đ n khí gi ế t đinh ninh r ng k thù đã b t n di ẻ ế ớ t nên ch ng bu n ngó ộ ọ ỉ ữ

ữ ộ ồ

ạ ệ

i tr i Kh c Li ắ t b gi ệ ị ế ự ề ặ ấ ị

ộ ậ

ắ ố ậ ồ ứ ấ ệ i Kh c Li ắ ườ ụ

ờ ộ ọ

c. ợ Gi a đêm khuya – cũng gi a đêm khuya- sau m t h i tù và âm u rùng r n, ữ t nh m t tr n thiên binh v n mã Mông c t ư ộ ậ b n phía ào t ớ ạ ổ ừ ố sóng tràn bão táp. Trong phút ch c, quân Kh c Li ổ t thây ch t ng n ấ ắ ố ổ ngang kh p m t đ t. M t vài cánh quân toan ch ng c li n b quân Mông C ố ộ c d p tung ra thành m t tr n sát tr n áp, m i h n thù d n ch a b y lâu nay đ ấ ượ ị ồ t nào g c xu ng là b v m ra trăm ngàn m nh ph t kinh h n; ng ả ị ằ ố ạ ệ v n. Nhi u đ i đ i kéo ra quy hàng. Tô Ha Rin và Tang Côn nh m t b n v ạ ộ ề ụ sĩ t n l c che ch , th a lúc h n lo n tr n thoát đ ở ậ ự ượ ừ ạ ố ỗ

ệ ụ ạ ọ ẹ ế ộ

ạ

ữ ấ ả ồ ạ ữ ấ ạ ồ ượ ị

t M c Chân đem phân phát t t, Thi Ch m t đòn ch p nhoáng ác li ỉ ộ ớ i nh ng ngày bi th m quy n cũ bù l ề ả ở ố ơ ạ i nh ng c a c i b c C ch ng nh ng l y l ữ ổ ẳ ủ ả ị ướ i ph m g m t chi n l t c đ đ c, binh khí, l ẩ ế ợ theo. Thi ộ ế i tr n v n uy t M c Chân khôi ph c l ch n s n cùng th y t n. Quân Mông ủ ậ p đo t mà còn thu đ ố c vô s ng th c c a quân đ ch mang ự ủ ươ t c cho nh ng chi n sĩ trung kiên. ế ấ ả ữ

ờ ộ ự ượ ệ ắ ỏ ỏ ả ng nào b o

ng truy đu i gi c. Bây gi lãnh th Kh c Li ổ v , ông li n thúc quân sĩ lên đ ệ t đang b ng không còn m t l c l ổ ườ ề ặ

ố ạ ề ứ ộ ồ

ở ọ

ắ ng Tây B c tr n qua x ắ ạ ố

i sa vào tay hai v thân v ế c bao lâu l ng Nãi Man tr ồ ẳ ươ ạ

p bóc. Ông ch t m t cách ổ ể ố t. Tô Ha Rin thì ch y lên đ ị ạ ướ ế ộ

Tang Côn ch y v mi n Tây tr n qua x Th Ph n. Còn m t ít tàn quân h n ắ ề p bóc dân lành ị d c biên c nh đ s ng qua ngày; ít lâu sau h n b d n đi c ướ ả ẫ ứ quân Th Ph n b t gi ườ ắ ổ c Nãi Man, ch ng đ ướ ượ kia đã b ông ta cho quân qua lãnh đ a sát ph t c ị th m thê d i l ị i g m báo thù c a h . ủ ọ ướ ưỡ ươ ả

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:07:20 PM Ch ng IX ươ

BÌNH NÃI MAN

ộ ả kho ng ặ ở

ng l u sông Irtych và sông Sélenga (vùng Kobdo ngày nay). Dân Nãi

ưở ộ

ồ ế ỉ ề ả ố

ổ ầ ủ ạ ẽ ạ

i tin r ng khi có chi n tranh các pháp s có th hô phong hoán vũ. Lãnh th Nãi Man là m t vùng núi non giăng dài theo r ng Altai, ổ gi a th ượ ư ữ Man ch u nh h ị ả ủ cao h n ng ổ ườ ơ C nh giáo, nh ng nh h ưở ả ng ế ằ ườ ng c a văn hóa Th Ph n và Tây Liêu, trình đ văn minh i Mông C . Kho ng đ u th k XIII, đa s dân chúng đ u theo ng c a h ng Pháp S v n còn m nh m , nhi u ề ư ẫ ư ả ể ư

ị ố ươ ầ ạ ồ

ả ộ

ữ ướ ầ ạ ộ ơ

ạ

ụ ủ ọ ộ ế ố ị ấ ắ ầ ề ế ố ớ ế

ế t qu y nhi u. ng anh em tr vì: ph n phía Tây g m dãy Đ i Altai và Lúc đó do hai qu c v nh ng chi nhánh, thu c Kh Hãn Bui-Rúc, ph n phía đông thu c Bai-Bu-Ka. i có c kia, I-Năng-S thân ph c a h làm đ i hãn cai tr toàn cõi, là ng Tr ườ công chinh ph c d ng thành m t đ qu c hùng m nh nh t trong mi n du m c. Sau khi đ i hãn ch t, đ qu c m i phân đôi và b t đ u suy y u, th ườ ng ụ b dân Kh c Li ị ụ ự ạ ệ ễ ắ ấ

ể

ưở ắ ầ ể ế ặ ề ộ

ế

ệ ẽ ắ ọ

t M c Chân, vì theo l ồ ươ ng, nào ng h l ờ ọ ạ ị ra ph i gi ả ả ị ẽ i, Bai-Bu-Ka s dung d ộ ng c t đ u mang đ n dâng cho Bai-Bu-Ca đ ấ i b khi n trách n ng n vì hành đ ng y i Tô-Ha-Rin đ n kh hãn. Ông ta còn s ng ố ả ậ ng đ dân Kh c Li t nuôi hy v ng qu t ể ưỡ ổ i Trác M c H p kh hãn Mông C là ợ ả ờ

Gi t Tô-Ha-Rin r i hai thân v ế c khen th đ ượ th t th t chính tr , l ậ ấ m i có l ợ ớ kh i ch ng Thi ộ ố ở m i hi m h a l n lao cho toàn th dân du m c. ể ố ế ọ ớ ụ ể

ờ ả gi ỡ ế

ư ộ ướ

đã l ọ ủ ề ướ ồ ặ ắ ể ể ầ

ứ ờ ơ

ả ạ

Bây gi b c cái s c a Tô-Ha-Rin r i đ t lên m t ch cao tr ạ quay v h ở x Nãi Man. Đ ng th i cho s gi ứ ả ồ ứ cho kh hãn Tê-Kinh. Dân Ong-gút B c t nh S n Tây, lúc đó thu c đ qu c Kim. ộ ế t Tô-Ha-Rin thì ph i m u tính cách khác. Bai-Bu-Ka cho giát ặ ọ c ngai đ i hãn, m t s ạ ỗ ng Đông đ nh c nh ông ta đ ng quên cái hi m h a đã g n k ề ừ ọ mang m t b c th qua x Ong-gut dâng ộ ứ v phía Đông Nam sa m c Go-bi, phía ở ề ố ắ ỉ ơ

t M c Chân ch ng ra ộ ấ ế ẳ ộ

i con m t c a h : ơ ủ ứ ắ ủ ọ

ế

c báo tin trong đ qu c c a chúng ta có m t th ng nhãi m i xu t ấ ớ x ng cái g i là “kh hãn Mông C ”. H n ch nhìn lên mây ằ ỉ ọ ổ

ặ

ố ủ ả ụ ả ặ ờ ch a hai cây ki m, m t th xác cũng không th đ ng đ ể ộ ượ ế ộ

c. Ngài hãy giúp tôi ư ộ ế ể ạ ố

M t đo n trong b c th c a Bai-Bu-Kai cho th y Thi ạ quái gì d ướ “Tôi v a đ ừ ượ di n t đ u l ầ ộ ệ ự ư xanh, mu n chinh ph c c m t tr i, m t trăng. Ngài th nghĩ: m t cái v có ỏ ố bao gi c hai linh ờ ứ h n, cũng nh m t đ qu c không th có hai đ i hãn đ ồ t ướ ấ ộ ắ ử ể ự ượ c l y cây cung và mũi tên c a th ng nhãi cho r i đó.” ủ ằ ồ

ư ườ i Ong-gút đâu gi ng v i quy n l ố

ề ợ ủ ạ i c a ng i mu n cho dân Mông C l p đ ố i c a ng ề ợ ủ c m t qu c gia có t ố ộ

ỗ ầ ể ộ ữ ị

ị ả

ướ ễ

i Nãi Nh ng quy n l ớ ườ ch c, Man. Tê-Kinh l ổ ứ ổ ậ ượ có k lu t h n là đ tình tr ng phân tán thành b l c nghèo đói, lúc nào cũng ạ ộ ạ ỷ ậ ơ ng, nh ng đô th th nh v ng c a h . M i l n các thèm khát nh ng ru ng n ươ ữ ủ ọ ượ ứ p phá vùng biên c nh n b l c y tràn xu ng c c Kim, h ph i đi qua x ướ ả ướ ố ộ ạ ấ ọ c Kim đi ti u tr Ong-gut thì dân Ong-gut là n n nhân tr ừ c tiên. R i khi n ướ ồ ạ i b m t phen dày các b l c, h cũng kéo ngang qua x này, dân Ong-gut l ạ ị ộ ứ ộ ạ ọ

ầ ủ ổ

ế ụ ạ ắ

qua ẽ ư ứ

t M c Chân hay m u toan c a Bai-Bu-Ka. ề xéo. Tê-Kinh mong cho dân Mông C có m t v chúa đ y đ uy quy n ki m ộ ị ề d p b t tay v i v chúa y. Cho ch các b l c du m c l i và s không b l ấ ớ ị ỏ ỡ ị ộ ạ nên thay vì giúp Nãi Man nh b c th kêu g i, Tê-Kinh li n sai s gi ứ ả ề ọ Mông C cho Thi ổ ư ư ủ ế ộ

ợ ụ ộ ỉ

đã qua ti t đông, l ế i. Tr ng l ạ t M c Chân chăm lo ế ụ ỗ

ướ ế ỗ ề

i s ch huy c a c a m t ng ủ ủ ộ

ng coi 100 l u. ng này đ t d Lúc b y gi ấ ơ ờ ạ c h t là các b l c đã quy ph c. M i đoàn tr i c ng c l c l ố ự ượ ủ ề phân thành nhi u khóm (ayil), m i khóm g m có 9 l u; dân chúng 9 l u đ u ề ề đ t d ặ ướ ự ỉ ộ ề i tr ng ườ ưở i d ng lúc ngh ng i, Thi ộ ạ ồ i tr ườ ưở i s ch huy c a ng ủ ng thu c l u th m i. Chín i tr ườ ưở ứ ườ ề ặ ướ ự ỉ

ư ọ ễ

ố dân trong các b l c ch ng ể ề ẹ

ch c này, h có th đi u đ ng mau l ỗ ổ ứ ộ ộ ọ ấ

ộ i tr ườ ưở ơ ữ c tham d H i đ ng quý t c (Kouriltai). Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:08:17 PM G i b i: V i cách t ộ ạ ớ i các cu c đ t kích b t thình lình; h n n a m i ng l ộ ạ ng là m t đ i ạ di n c a khóm đ ệ ủ ự ộ ồ ượ ộ

ế

ừ ng theo nh ng t c l ả ươ ữ ể ọ

ộ ế ị ng khóm d vào H i đ ng trình bày ý ki n và bi u quy t. Cu c chi n ch ng Tô-Ha-Rin v a qua đã cho ông m t kinh nghi m là nh ng ữ ộ ệ ố , t p quán cũ, đ cho các quy t đ nh quan tr ng ph i n ụ ệ ậ tr ể ộ ồ ự ưở ế ế

ồ ả ủ

ư ủ ườ

ỏ ề ọ ể i rõ m u toan c a Bai-Bu-Kai. Phe tr ư ư ể

ớ ừ ề ế

ầ ơ ữ ọ

i cho r ng th ng gi c là nh ắ ạ ị ặ ờ ở ạ

ạ ộ

i thu c đa s đ ng ý v i Thi ố ồ ế ả ộ ồ ớ ộ ế ộ ị

Nhân ngu n tin c a Kh Hãn Ong-gut, mùa xuân năm 1202 ông tri u t p ệ ậ ưở ng Kouriltai, thông báo cho m i ng ộ khóm đ u cho là không th tránh kh i chi n tranh nh ng ch a th phát đ ng ế ể ngay bây gi vì v a m i qua mùa đông, ng a b thi u ăn đ u g y mòn, c n đ ự ị ầ ờ ng s c tr n mùa xuân này, cho đ n mùa h , hay h n n a là mùa thu chúng d ứ ế ưỡ ng; c. Nh ng Biên-Gô-Đài, Đa-Di-Đài, Muôn-L ch và nhóm c n t m i đ ậ ướ ư ớ ượ nhóm Trung Kiên (Terkhanes) l ấ xu t kỳ b t ý ấ ằ ế ch không ph i nh ng a kh e. Phe này l t ớ ỏ ờ ự M c Chân. H i đ ng quy t ngh : phát đ ng ngay cu c chi n tranh ch ng ố ộ quân Nãi-Man.

ụ ế ắ

ộ ị ộ ộ ẩ ế

ẫ đ a đi m do ông l a ch n. Ông tr y quân đ n m t cánh ấ ở ị ụ ề ở ậ

ộ ạ ữ ờ ộ

Thi t M c Chân v n áp d ng chi n thu t quen thu c là b t bu c đ ch quân ộ ế ậ ph i chi n đ u ế ả ọ ự ể c n ranh gi đ ng có nhi u m c tr i Nãi Man và dàn ra đó ch Bai-Bu- ng ồ ớ ườ ộ Ka. L n này không còn th quân ô h p c a các b l c n a mà là m t quân đ i ợ ủ ầ ứ ch c ch t ch , k lu t nghiêm minh. có t ẽ ỷ ậ ổ ứ ặ

ặ

ờ ợ ạ ậ

i vùng núi Khangai (g n Karakorum ngày nay) l ng l ầ ổ ợ ượ t-nhi, Thát- Đát, đám tàn quân Kh c Li ế t và đám Trác ẽ c 8 v n quân, ngoài chi n sĩ Nãi ệ ắ ọ

Bai-Bu-Ka án binh t ạ ch đ i quân Mông C . Ông ta t p h p đ Man còn có b n Mi ệ M c H p. ộ ợ

ữ ế ủ ế ổ

ộ t d n m t cánh ti n quân ti n vào đ t đ ch khiêu chi n, h gi Th y gi c c án binh gi ặ ứ ấ t Bi cho Tri ộ ế t M c Chân li n đ i chi n l ề ế ượ ế ấ ị ế th th , Thi ề c: giao ễ ặ t ệ ẫ

đánh thì ph i ch y, còn đ i quân thì s âm th m kéo theo sau. ẽ ạ ả ạ ầ

ị ầ ấ ấ ự ạ ầ

t ti n công. Th t ra Bai-Bu-Ka đã đ nh nh quân Mông C vào ế ị i g y y u, m i ỏ ế ổ ử

ộ ể ư

ỷ ậ ủ ọ ỏ i m t hi m đ o có quân mai ph c; nh ng k lu t c a h l ng ụ ố ủ ị ằ ậ ạ ệ

ớ ấ ư ụ ủ

ng Rô-Ri-Su nói v i Bai-Bu-Ka: ị ớ ợ ế ừ ế

ị c. N u Ngài có s thì tr v yên m v i v con. Chúng tôi quy t tr ng tr i và lùa v đây nh m t đàn tr u cho Ngài xem.” Quân Nãi Man th y đ ch không có tinh th n chi n đ u, ng a l m t li n ệ ề ồ ạ ế sâu h n n a t ơ ữ ớ ơ ng không tuân l nh kh hãn, cho r ng quân s c a đ ch ít h n, l o, b n t ả ọ ướ ẻ trang b lôi thôi không có gì đáng s . T ợ ướ ị “H i thân ph c a Ngài còn s ng làm gì đ ch quân nhìn th y l ng chúng ta ồ đ ấ ượ b n Mông C này, s gom l ổ ọ ố ở ề ạ ư ộ ợ ẽ ừ ề

t s ch k ự ế ệ ế ầ ế ạ ẻ

ái, Bai-Bu-Kai g m thét lên ra l nh ti n quân, quy t gi B ch m t ị ạ đ ch ch m d t chi n cu c. ứ ị ế ấ ộ

ẵ ỉ

ệ ế ầ

t M c Chân đích ổ i. Mông C ả ỉ

l Quân Mông-C đã dàn s n th tr n; cánh Trung quân do Cát-Xa ch huy có ế ậ ổ ng đ u mũi nh n t n công c a Nãi Man; Thi nhi m v đ ộ ọ ấ ụ ươ thân ch huy m t cánh quân khác qu y r i đ ch và ph n kích tr l ở ạ ộ bí s dành m t đo n t ế ủ ấ ố ị i chi n tr n này nh sau: ậ ạ ả ạ ư ử ộ

h u ph i ch y lên n m trên tri n đ i. Y ọ ả ữ ề ặ ở ồ

“Bai-Bu-Ka b th v n theo dõi m t tr n và l y làm lo ng i h i Trác M c H p: ẫ ng n ng, b n t ấ ị ươ ặ ậ ả ạ ỏ ằ ợ ộ

- B n t ng đang đu i quân ta nh chó sói đu i b y tr u kia là ai v y? ọ ướ ổ ầ ừ ư ậ ổ

Trác M c H p đáp: ợ ộ

i c a Thi t M c Chân. H n ph i dùng ị ằ ườ ủ ế ắ ả ộ

ố ắ ộ ọ

ớ ố

ư đ ờ ượ ự ườ

c tháo xi ng chúng tha h t, Bác Nhĩ t Bi ể ể ng và th t ng ỏ i. Bây gi ố ề ế ệ

- Đó là b n con chó nuôi b ng th t ng xích s t c t chúng nó vì chúng có răng bén, móng nh n v i trái tim s t đá; ắ ặ ậ chúng dùng mã t u đ khi n ng a, phi nhanh nh gió cu n; ngoài m t tr n ấ ồ chúng ch u ng s ị ươ ỉ ố c n xé v y mà mõm v n còn r dãi. B n con chó đó là Tri ậ ắ Tru t, Gia Lu t M , T c B t Đài. ấ ẫ ễ ố ậ ậ

Bai-Bu-Ka l i h i: ạ ỏ

phía sau m t tr n đang phi ng a t i dáng nom nh con ặ ậ ự ớ ư

- Còn ng i nào ở ườ di u hâu đói kia? ề

Trác M c H p đáp: ợ ộ

t M c Chân đ y! H n thu c th ng ấ ế ứ ườ ả ắ ắ ộ ồ

ộ ề ứ ế ắ

ố ổ ế ẳ

i mình đ ng da s t. Qu h n là - Thi ắ m t con di u hâu đói đáp xu ng x này. Hãy xem h n ti n v phía chúng ta ề ộ kìa! Ngài nói quân Mông C đ n đây ch ng khác nào con tr u b đ t trên th t ớ i móng và s ng mà thôi. Gi th t ch c ch n s còn l ừ ị ặ hãy xem h …" ọ ắ ẽ ừ ạ ắ ờ ị

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:10:14 PM Ch

ươ Lên ngôi Đ i Hãn ng X ạ

Dân t c Mông C là m t kh i ổ ộ ố ộ

th y tinh quí giá, là dân t c ủ ộ

vĩ đ i nh t trong các dân t c ấ ạ ộ

trên hoàn vũ n y. ầ

(THÀNH CÁT T HÃN) Ư

ố ạ ướ

ả ườ ớ ề ề ắ ề ằ

ng thành dâng s v tri u tâu r ng "Các x hoàng đ Đ i Kim m i nh t ế ạ ế ấ

ắ ườ ớ ư ố

ắ

ạ ng ch huy quân trú phòng V n Kho ng cu i mùa xuân năm 1206, viên đ i t ỉ mi n m n B c đ u thái lý tr ứ ở ạ ề t M c Chân, viên bình vô s ." B y gi i Thi ớ ớ ự ộ ề ng chiêu th o s c a Kim qu c ch a tri u c ng l n nào. Ngài li n B c c ề ố ầ sai hoàng thân Vĩnh T d n m t đoàn tùy tùng lên m n B c nh c cho viên ắ ạ chiêu th o s nh đ n b n ph n tu c ng c a mình. ế ố ờ ả ứ ủ ế ẫ ổ ả ứ ớ ế ộ ậ ủ

ạ ặ

ế ư ể ủ ơ

ọ ọ ườ ộ ướ ạ

ấ ố ủ ả ộ

đây th t c c kỳ r n r p ch ng khác gì m t ki n. Su t nhi u hôm ứ ẳ

ậ ự ế ề ữ ự ầ

ề ố ầ ầ , hàng ngàn ph ộ ổ ế ữ i chăn gi ữ ể ớ ế ơ ườ ữ

ng hoàng thân g p nhi u đoàn đ i bi u c a các b l c cũng cùng đi D c đ ộ ạ ề t M c Chân đóng ng l u sông Onon, n i Thi ng v i mình đ n th m t h ộ ượ ớ ế ộ c vào m t i đ u ng c nhiên th y mình đang b đoàn tr i. T i n i m i ng ướ ạ ườ ề ớ ơ đô th vĩ đ i g m toàn l u da, ch a ch t vô s c a c i quí báu và cu c sinh ề ấ ạ ồ ị ho t ộ ị ạ ở ề li n, Vĩnh T k m ng a đi gi a nh ng b y gia súc, nh ng b y th n mã nhi u ề không bi ụ n đang v t s a. ữ t c man nào mà k v i hàng ngàn ng ắ ữ

ắ ộ

ế ứ ậ ộ ộ

ự i v i vàng c u th : d n ng a, l c đà t ả ẫ ớ

ị ứ ả ế nh ng c ng ố ứ ả ữ ấ ấ i m t cách h p t p ộ ấ đi cho khu t ứ ả ớ ố ộ ừ ố ố ứ

Dù đang h t s c b n r n, Thi t M c Chân cũng mau m n ti p đón v s gi ế danh d nào. Ông trao cho s gi nh ng không bày ra m t nghi l ễ ư v t, nh ng v i l ư ự ạ ẩ ậ r i ch t da thú lên b a bãi rõ ra cái ý mu n t ng kh đám s gi ấ ồ m t. ắ

t ng ư

ạ

đây Vĩnh T đ ở ồ t M c Chân lên ngôi đ i hãn (hoàng đ ). ẩ i Mông C đang chu n Trong th i gian l u trú c bi ổ ườ ế ế ượ ờ t c các gi ng dân b H i đ ng Kouriltai, g m đ i di n c a t ầ l u da, b u ị ộ ồ ở ề ố ệ ủ ấ ả Thi ế ộ ế ạ

c s ế ộ ở ề ế ố

ố

ễ ơ ướ ự Vĩnh T v i tr v Kim qu c tâu lên cho hoàng đ rõ cái nguy c tr th ng nh t c a các dân t c du m c, vì l ch s đã cho h cái kinh nghi m, h ấ ủ ệ ử ụ c nh t c a h là tràn xu ng xâm dân du m c đoàn k t l ụ ị ộ i thì công vi c tr ướ ọ ấ ủ ọ ế ạ ệ ố

ộ ấ ế

ổ ấ ế ư ướ ị

ằ

ữ c c a tri u đình, ch u n p c ng dù thái đ có v khinh ạ ố ứ ướ ủ ộ

ư ữ ị ơ ữ ữ ạ ớ

ng thành, ch a có chi đáng ng i, gi ư ạ

ử t M c Chân thu c gi ng Ki- ế ộ

c Kim. Cho nên Vĩnh T kh n c u nhà vua hãy g p h i binh l lăng n ạ ể i đ ẩ ầ phòng b và t n công Mông C . Nh ng hoàng đ Kim lúc đó đã 70 tu i không ổ t M c còn dám lao mình vào nh ng cu c phiêu l u n a. Ngài cho r ng Thi ộ ế ộ Chân đã mang ch c t ẻ ề m n thì l y danh nghĩa gì mà chinh ph t. H n n a, gi a Đ i Kim v i Mông ạ ạ ấ C còn có sa m c Gobi, có V n lý tr ở ạ ườ ổ t vào s ch c n l u ý đ n s đ ng tĩnh c a h là đ . R i ngài cho chép v n t ắ ắ ủ ọ ỉ ầ ư n ố ộ ướ dát t ạ ế ự ộ ả x ng là đ i hãn bên b sông Onon." ủ ồ c Kim s ki n đã x y ra: "Tên Mông C Thi ổ ự ư ự ệ ạ ờ

ọ

ắ ạ ộ ầ ủ ộ

ộ ồ ữ ữ

ướ ử t M c Chân ế ả ấ ề ớ ị

ạ ộ ộ

ề ả

ắ

ư ề ọ ệ ặ

ử ộ ừ ả ỗ ộ

Trong lúc đó h i đ ng Kouriltai nhóm h p trong m t b u không khí long tr ng, vĩ đ i. Gi a đoàn tr i, tòa viên môn nóc tr ng c a Thi ạ ọ d ng lên s ng s ng, r ng thênh thang bên trong căng toàn là v i thêu hoa. T t ấ ộ ừ ự ạ c c a viên môn tr ch v phía trái ph t ph i lá đ i c c t đ u giát vàng. Tr ả ộ ề kỳ n n tr ng, gi a n i lên hình m t con chim ng và m t con qu , bi u ể ư ữ ổ ắ ề i có vi n chín m nh vài hình t ng c a t c B t-di-dinh. Ngoài biên lá c l ờ ạ ọ ủ ộ ượ ậ m i đ u răng c a đ u có treo m t cái đuôi trâu yak tr ng th t răng c a và ộ ở ỗ ầ ư ng g i là C u mao đ i đ o). Bên phía m t là hi u kỳ dài, (dân Trung hoa th ạ ạ ườ c a kh hãn, m i góc đ u có treo m t cái s ng trâu yak và m t cái đuôi ng a ự ề ủ ô.

ộ ệ ầ

ờ

ắ ề cũng quay h u là tr i quân ả ữ

ng lãnh, ả ề ủ ạ ướ ấ ằ

ng là l u c a các t ươ ề ủ giai c p nh t đ nh. Phía chính đi n là m t kho ng đ t tr ng tr i r ng đ n mút t m m t: b ngoài ế ả ộ ả ấ ố ng. L u c a h bao gi i đó là đoàn tr i c a các thân v ranh gi ề ủ ọ ươ ạ ủ ớ v h ng Nam, cũng có m t kho ng sân tr ng, hai bên t ố ộ ề ướ giăng dài h ng m y d m. Sau l u c a thân v ặ r i đ n hàng v con, nô tì c a h theo th t ứ ự ồ ế ủ ọ ấ ị ấ ợ

ư ọ ễ

ấ ấ ả ề ề ự t u

ng đ u t t M c Chân! Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:10:46 PM nh ng ng B y gi ườ ấ đông đ trên sân r ng; h g i m lên: Thi ộ ng cùng các t ươ t M c Chân! Thi ộ i tôn th t, t ọ ọ ầ t c thân v ế ờ ữ ủ ướ ế ộ

t M c Chân v a b ừ ướ ư ố ử

ế

ườ c b u làm đ i hãn vì y v a đ ả ượ ầ ạ

t M c Chân đ ủ ờ ế ổ ọ

ộ nay ph i g i Thành Cát T Đ i Hãn. Lúc Thi ộ ế Teb Tengri - ng Chân ph i đ cho toàn dân Mông C hay Thi các dân t c, và t ả ọ c ra c a viên môn, pháp s C c Chu (còn g i là ọ ộ t M c i tâm phúc c a nhà tr i) 17 tu i, tuyên b r ng Thi ổ ủ ờ ố ằ c l nh c a Tr i Xanh ph i báo ừ ượ ị ả ờ ị ấ ả t c c Tr i ch n lên cai tr t ượ ư ạ ừ ộ

ấ ổ ế ứ ề ở

ng ưở ạ ể ỡ ắ

ượ ể ấ ố

ể i lúc s c nóng trong ng M y năm nay dân Mông C h t s c tin t ư ố quy n phép c a pháp s C c ủ Chu. Ai cũng nghe nói h n có th c i con b ch mã lên nhà Tr i ti p xúc v i ớ ờ ế c và có th kh a các đ ng thiêng liêng, có th không ăn u ng bao lâu cũng đ ỏ ơ i làm tuy t b c thành h i. thân ng i trên tuy t ch t ế ố ờ ớ ườ ứ ế ồ

Bi ế ư ấ t rõ ý c a Tr i nh th , toàn th nh ng k có m t cùng v i pháp s nh t ể ữ ư ế ủ ẻ ặ ờ ớ

hô to lên: "Chúng tôi mong m i, chúng tôi yêu c u Thi t M c Chân lên ngôi ầ ỏ ế ộ

t ề chúa t các dân t c." ể ộ

c vào ng i ố ả ộ ấ ướ ế ấ ỉ ồ ở

t M c Chân b ộ ớ ặ ạ ậ

H li n tr i xu ng đ t m t t m n đen cho Thi ọ ề ộ gi a r i nâng cao lên, và hoan hô vang d y, xong m i đ t đ i hãn lên m t ữ ồ chi c ngai. ế

Thi c 44 tu i. Không nh h i tr ộ ổ

ế ộ ồ t M c Chân đã đ ộ ố ọ

ự ự ề ố

ệ ng và hi u

Lúc b y gi ầ ượ ờ ấ ông tri u t p H i đ ng quý t c c t là đ cho h chính th c xác nh n uy ể ệ ậ quy n đ i hãn mà th c s ông đã n m t ắ ạ ừ ông b b n phiên th n b r i nên gi ờ ầ ị ọ l nh c a mình hoàn toàn h p pháp. Tr ủ ị ầ c, l n n y ư ồ ướ ậ ứ lâu. Vì lúc ch ng v i V ng Hãn ớ ươ ự ượ ỏ đây c n ph i làm cho l c l c H i đ ng ông đòi h i: ướ ả ầ ộ ồ ỏ ơ ợ

ươ ươ ể

i đã tôn ta là làm chúa t ế i cũng ph i s n sàng và ả ẵ ọ ạ ị

t ai ph i gi thì các ng ng quy t tuân hành m ng l nh c a ta; khi ta g i ph i đ n; khi ta sai đi đâu ủ ả ế i g m s thay t k y. T nay tr khi l ế ẻ ấ ưỡ ươ ừ ế ẽ ả ở ả

"Các ng c ươ ph i t ả ớ cho l ờ i đó và b o gi i nói c a ta!" ủ

ấ ả ọ ườ ề

ố ầ i đ u quì xu ng kính c n nghiêng mình b n l n. ẩ ướ c toàn th dân chúng ể ố ộ

t c m i ng Nghe xong t R i h đ chi c ngai lên vai khiêng đi m t vòng tr ế ồ ọ ỡ (tháng 5-1206).

ổ ở ễ ộ ạ ộ

ồ ộ ướ ừ ng quí t c, t ươ

ế ồ ự

ấ ở , m t đ i h i liên hoan m ra t ng b ng, sôi n i ch a t ng th y ư ừ ư ng lãnh cùng ầ ở ự ng đ ng đ y th t ng a ầ trong viên môn còn dân chúng thì quây qu n ở ữ ướ c ch m cay xé l ấ i. Ai cũng ph i ăn th t no, ả ị ậ ướ ự

ữ ậ ưỡ ắ ứ

ượ ớ ồ ở ệ ố

i ti p t c ăn và u ng n a. ả ậ ạ ế ụ ề ủ ạ ẻ ỗ ồ ố

ồ ớ ế ộ

i thì khoe chi n l ế ợ i ủ ứ ệ ể ế

Sau nghi l mi n đ ng c . Đ i hãn m i hàng ngàn thân v ỏ ạ ờ ề v i v con c a h d ti c ủ ọ ự ệ ở ớ ợ bên ngoài. T ng đoàn xe ch nh ng chi c n i to t ừ v i nh ng cái ché đ ng n ớ u koumiss lúc nào cũng s i u ng th t say; th c ăn lúc nào cũng đ y ăm p; r ủ ầ ố b t tràn ra mi ng vò. Nhi u k quá no ph i đi ói b t ra r i tr vào u ng n a; ữ ọ ữ Ở say r i thì c lăn ra ng t i ch , lúc t nh d y l ỉ ứ góc nào cũng có m t ban nh c đánh m ĩ; h t ăn u ng r i t ồ i vũ, vũ chán r i ố ạ ầ thì ba hoa đ th chuy n, k thì k chi n công, ng ườ ẻ ph m... ẩ

ế ế ệ

ặ ậ

ng t i trong tôn th t, cùng các thân v ươ ậ ườ ề ươ

ươ

ặ ạ ữ

ố ụ ữ

i. Nh ng ngày hôm đó không có ng ng cho m i ng ườ ữ ọ

ưở ồ ở ặ

ề ề

ư t c th n dân ai cũng tràn tr ni m hoan l c và tin t ưở ữ ứ ả ủ ờ

ng b c là Trong viên môn, chi c ngai đ t trên m t chi c b cao, quay v ph ộ ắ ề ươ ế n i đ i hãn và chính h u - B t Tê - ng to . C n bên b phía m t là hàng gh ặ ự ạ ậ ơ ạ ng lãnh; , ng c a các v ng và t ướ ấ ử ủ ng phi, công chúa, cùng các m nh ph phía trái là thái h u U Luân, các v ụ ậ ệ c m t đ i hãn ngùn ng t nh ng đ ng đ trang s c b ng vàng phu nhân. Tr ứ ằ ồ ụ ướ b c, nh ng ch ng da thú quí giá, nh ng núi hàng l a hoa màu s c s ... dành ặ ỡ ồ ữ ạ đ ban th i nào vào ườ ể đ i hãn cùng viên môn r i tr ra mà không có quà t ng quí giá. Ch a bao gi ờ ạ ng nh v y. T đây t ư ậ ừ ấ ả ầ ạ ộ ọ ông là s gi c a nhà Tr i (Soutou Bogdo) ch ng nh ng ph c h ng t c h ụ ư ị ấ ả t c c a mình mà cho c 400.000 dân Mông C , đ a h lên hàng th ng tr t ố ủ ẳ ổ ư ọ ả

các dân t c khác. Ông nói: ộ

ộ ủ

ổ ổ ố t s n lòng tr ướ ỗ ả

ầ ấ ộ ộ

c chí l n, các ng i khi ta đ t đ ả ờ ươ

ể ộ ớ ố ố ớ

c nh ng "Dân Mông C là m t kh i th y tinh quí giá không bi ữ ế ờ ố n i gian nan th ng kh , đã can đ m theo ta đ chia s t ni m vui n i bu n, ồ ề ớ ỗ ố qu là m t dân t c vĩ đ i nh t trong các dân t c trên hoàn vũ n y. Trong su t ạ th i kỳ gian lao và cho t ớ lòng trung kiên đ i v i ta cho nên t dân Mông C Xanh (có nghĩa: con c a Tr i Xanh). i đã ch ng minh ạ ượ ứ nay ta mu n ai cũng ph i g i dân ta là ả ọ ừ ủ ổ ờ

ợ ạ ầ ệ ệ ộ

ộ ụ ố ớ ườ

ẻ ệ ữ ế

ấ ả

ượ ọ ư ổ

ồ ổ

Qu c hi u n y g i lên m t ý ni m vĩ đ i, tuy t đ p, gây m t th c m tình ứ ả ệ ẹ i Mông C không m i trong lòng dân du m c: lòng kiêu hãnh dân t c. Ng ổ ộ ố n a, ai cũng là chi n binh. T t c nh ng gi ng dân "s ng còn là k nô l ố ấ ả ữ c làm th n trong l u da" dù là dân b l c nào cũng c m th y cái vinh d đ ầ ề ự ượ ộ ạ ứ c g i là Mông C Xanh. Ba ti ng y có s c dân c a Thành Cát T Hãn, đ ấ ế ủ lôi cu n nh m t tr n cu ng phong th i qua 100 kinh tuy n, m r ng biên ở ộ ố thùy th t xa "đ n ch nào mà vó ng a Mông C có th t ự ư ộ ậ ỗ ế ế i". ể ớ ậ ổ

ộ ố

ổ ề ớ

i c nh t c đ c giáo hoàng Innocent IV phái t ượ ứ ộ ậ ạ ả

ộ

ng h p c a nh ng ông hoàng Nga, nh ng v ng t ươ ữ

i tri u đình Mông C ổ ng nh sau: "H (Mông C ) ọ ư ượ t c nh ng dân t c khác dù trình đ nh th (nào?). Chúng tôi đã ộ ư ế ữ ậ ạ ề

ẳ ị

k trên ch ng có chút giá tr gì d ữ i Mông C . Đ n lúc ng i, h ph i ng i phía sau l ng nh ng ng ả ư ồ

B n m i năm sau, Jean De Plano Carpini, m t tu sĩ dòng Đa minh ươ (Franciscain) đ là cháu n i T.C.T.H.) thu t l (b y gi ờ ấ t t khinh mi ệ ấ ả ữ th y t n m t tr ử ợ ủ ắ ườ ấ ậ ề i tri u Géorgie, nh ng v chúa x Th Nhĩ Kỳ cùng nhi u b c đ i nhân khác t ạ ứ ị ữ ổ ng gi c a đ i hãn. Nh ng b c v i con ả ể ủ ạ ướ ậ ươ ữ m t ng ườ i ồ ọ ổ ế ắ Mông C đ a v th p kém h n nhi u.." ề ườ ổ ị ị ấ ơ

ễ ư ọ

tr i r ng trên 1500 c.s. t Đông qua Tây ờ ả ộ ừ ư

núi Altai đ n núi Khingan - và trên 1000 c.s. t ế

B c xu ng Nam - t ừ ắ ệ ố ườ ồ ố ừ ồ h i răm r p tuân ắ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 10 Tháng Năm, 2011, 09:11:16 PM G i b i: C đ c a Thành Cát T Hãn bây gi ơ ồ ủ - t ừ Baikal xu ng sa m c Gobi - 31 gi ng dân g m 2 tri u ng ạ ố m ng l nh c a ông. ủ ạ ị

ấ ư ế ể

ộ ị

ườ ữ Trung Qu c. Đ i hãn c t m t mi ng th t ngon sai ắ ế t nh ng ki u cách, nh ng ữ ế ỏ ậ ướ

ổ nh ng gi ả ư ở i cho m t viên c n t ộ ộ ứ

ộ ố t M c Chân, v t th ươ ươ ế ế ộ

ch a bi Nh ng tri u đình Mông C lúc b y gi ề ờ ư nghi th c v ạ ố ứ ươ ng, ăn không h t ông ta b vào túi đ ng i đem l ể ạ c đây dành ngày mai. Đó là m t cách tôn kính, m t th thân ái gi ng nh tr ư ướ Gia Lu t M đã nút v t th ng do m t mũi ng c a Thi ộ ủ ế ễ tên có t m thu c đ c. ố ộ ậ ẩ

i thân c n, b ng d ng l i ả ắ ườ ừ ỗ ạ ở ộ ườ i.

ớ ậ ệ

ồ ề m t ng t c a ệ ủ ề

Đ i hãn r o m t qua kh p đám ng ạ V i gi ng sang s ng nh chuông ông gi ớ ọ ả ng i đó, r i li n ban ch c t ề ườ chung quanh nâng chén r u lên v a vũ, v a hát. H gi ắ ư ứ ướ ượ ừ i thi u thành tích oanh li c, quy n ch huy. Đám b n c a ông li n vây ạ ủ nh trao cho ông ta ọ ả ư ỉ ừ

t vòng vây tr l ư ồ ế ả ố

ừ ớ ấ ạ ọ ề ớ ờ ọ ừ ừ ỗ

cái chén nh ng v a v i l y h li n nh y th i ra sau, r i si t ớ chân theo nh p, trong khi y ông ta ph i n c cho h t chén r i khi nào ông ta đo t cái chén m i thôi. Bây gi ấ i, ở ạ ậ h v a hát, v a v tay gi m u. ế ả ố ượ ị

ứ ướ

i, bao gi ấ ấ ố ư ờ ư ậ ệ ng b t ng nh v y có v nh b c đ ng, ưở ấ

ỗ

ẽ

ạ

ng l p đ ườ ệ

ứ t, đáng l ướ ế ề ỉ

ạ

t m t là gì nh ng c c nhi u chi n công oanh li ề c quy n ch huy khi n các t ế ị ướ ư ế ự ư ế ệ

ề

i t ng bi t đói bi

ư ộ t c chi n sĩ đ u kho nh v y, cho nên không th ch huy m t ể ỉ t khát và ph i c. Ng ả ế ườ ừ ệ c s c ch u đ ng c a k khác, không th đ cho b đ i quá m t ộ ộ ẻ ư ậ ả ủ ẻ ế ể ể

L i phong ch c t c và khen th ẻ ư ố ồ nh ng th t ra Thành Cát T Hãn r t th u tri ờ t thu t d ng ng ậ ư ườ ậ ụ cũng đ t đúng ch , đúng kh năng. Không bao gi ông ph i h i h n v vi c ề ệ ặ ả ả ố ậ ờ i và nh ng lý l b nhi m ng i làm mà ông dùng làm tiêu chu n ch n ng ườ ữ ườ ệ ổ ọ ẩ ai cũng ng c nhiên. Có m t dũng sĩ s c kho vô đ ch l cho th i b y gi i can ẻ ị ạ ộ ờ ờ ấ c thăng lên đ m phi th đ ẽ ượ ậ ượ ả ng ai cũng kinh i anh ta b t đ a v cao, trái l ạ ị ị i thích nh sau: "Anh hùng nh Dê Su Ka ít có ai sánh đ ng c. Đ i hãn gi ượ c ư ả ạ và cũng ít có ai gi ứ i v chi n s nh y; y không bi ỏ ề ng r ng t t ế ấ ả ằ ưở i ch huy ph i là ng đoàn quân đ ỉ ườ ượ đo l ng đ ượ ứ ị ự ườ nh c và ng a g y mòn..." ự ầ ọ

V khuya Thành Cát T Hãn còn m t mình, B t Tê m i ng l i trách móc: ỏ ờ ư ề ậ ộ ớ

i quên Bác Nhĩ Tru t là ưở ấ ả ọ i, t ườ ạ

ạ ắ ớ

ế ổ ườ ớ

t c m i ng ừ ệ ọ ệ ự ườ ứ ấ ế ắ ờ

ng nghi p... i sao l ng cho t - Ngài đã ban th ậ i x ng đáng h n h t? T ngày còn niên thi u h n đã sát cánh v i ngài ng ế ơ ấ i trung tín nh t; i nay v n là ng chi n đ u v i nghèo kh , tuy t v ng, t ẫ ớ chính h n đã thay cho ngài th c hi n nh ng công lao hãn mã và không bao gi ữ ti c r tính m ng đ giúp ngài làm nên v ươ ể ế ẻ ệ ạ

i: Thành Cát T Hãn b t c ư ậ ườ

ố ế ờ

t cho ta n a không; r i đây ta s dành cho h n ph n th - Ta mu n ch coi có vì th mà h n b t bình ta không và nh t là h n còn nói ắ ấ ấ ng cao quí nh t. t ố ắ ẽ ưở ữ ắ ầ ấ ồ

ậ ệ ớ ề i l u Bác Nhĩ Tru t nghe ngóng coi ậ

ng n y nói nh ng gì. Sau đó đ i hãn li n phái m t tên c n v t ạ viên c n t ậ ướ ề ầ ộ ữ

t u đông đ ồ ọ

ng cho t ườ

ố viên môn r i, đ i hãn tuyên b : ạ ấ c bi ậ ậ i t ườ ề ự ưở ể ủ ở t c m i ng ấ ả ọ ộ ượ

ế ắ ủ ợ ữ

c đãi ng nh th nào cũng gi ượ

r ng đ ươ ữ ọ ạ

i mà hình nh quên m t Bác ư t dù ư ế c s th c m c c a v con, ướ ự ắ ế tr n lòng chung th y và quy t ủ c và tôi ng máu vì ta. Ông ta nói: "Có th nào đ i hãn quên tôi đ ượ ng và trong lòng ể ự ị t ư ưở ể ạ ị

ủ

ư ệ ư ề ắ

ắ ng! Ta tin r ng cho đ n lúc không c m n i cây cung n a, b n ta ầ ọ ỡ ầ ạ ổ

Hôm sau khi m i ng "Hôm qua ta đã ban th Nhĩ Tru t; th t ra là đ dò xét coi thái đ ông ta nh th nào. Ta đ b b quên Bác Nhĩ Tru t cũng bào ch a cho ta tr ậ ị ỏ th l ộ ư ế ổ ộ ằ hy sinh x cũng không th quên đ i hãn, v chúa đã ng tr trong t th m kín c a tôi." Gi ng c a Thành Cát T Hãn vang r n, đôi m t sáng qu c nh đi n: ủ - H i ch t ữ ế ư ướ cũng không quên nghĩa b ng h u. Trong bu i gian truân ho n n n không lúc ằ ằ ữ ạ ạ ổ

ạ ậ

ạ ề ế ờ ướ

ế ữ ớ ớ

ế

ứ ế ặ

ở t s n lòng tr ạ ậ ồ i ph i t n trung v i ta n a. bên c nh ta; lòng can đ m và lòng trung kiên đã nào Bác Nhĩ Tru t không ả ố c m i hi m nguy, h n th n a m i giúp b n ta không h bi ơ ể ố ấ ng và trung h u v i ta b y nguy nan càng l n bao nhiêu, b n càng can tr ậ ườ ươ nhiêu. N u ta quên Bác Nhĩ Tru t là ng i, n u không đ t ông ta lên ch ng i danh d h n h t thì ta đâu còn x ng đáng ế đ đòi h i các ng ớ ỏ ể i x ng đáng nh t trong các ng ấ ườ ứ ự ơ ữ ỗ ả ậ ươ

ạ ướ ạ ị

ủ t c các t ậ

l nh t ng; b n là phát ngôn t c ấ ả ố i ộ ề ư ệ ổ ờ

Bác Nhĩ Tru t! B n ph i đ a v lãnh đ o t ậ ả ở ị ạ ấ ả viên c a ta, làm sao cho ti ng nói c a ta vang d i ra t n cõi xa xăm, cho t ủ ế ộ i bóng c Mông C . T nay b n là t ng t các dân t c v qui t ạ ổ ừ cao c a quân đ i, quy n ki m soát toàn di n lãnh th ." ể d ụ ướ ề ủ ệ ộ ổ

c xu ng b ôm ng i b n trung thành, ư ề ướ ệ ố ườ ạ

Nói xong Thành Cát T Hãn li n b t n t y nh t trong các chi n h u. ậ ụ ế ữ ấ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

ử ở DesantnhikVDV trong 11 Tháng Năm, 2011, 02:34:57 PM Ch

LU T C A Đ I-HÃN Ậ ươ Ủ ng XI Ạ

M t hôm Thành-Cát-T -Hãn tuyên b : ư ộ ố

ờ ố ư

ồ ỏ ề ộ ỗ ủ

ồ

i trên, k trên không làm tròn b n ph n đ i v i ng ẻ ậ ổ

ẹ i thì không gi i d ườ ướ ậ ầ ơ

ồ ườ ủ ả ữ ộ

ạ ắ ấ

ỗ

ẻ ướ ố ớ ự ẻ ấ ng; đâu đâu cũng đ y r y nh ng k b t ầ ẫ ề p bóc d y lo n. T khi ta n m quy n ừ ẻ ướ i đ u ph i đ t ả ặ ng đ u qui v m t m i. Ta mu n m i ng ố ố ấ nghiêm minh và v ng b n, có nh th m i th y ề ườ ề ư ế ớ ữ

“Tr i ban cho ta quy n th ng tr t ậ ự t c các dân t c vì hi n nay ch a có tr t t ị ấ ả ề ệ mi n đ ng c . Tr con không nghe l i d y d c a cha m , em không tuân ở ẻ ờ ạ l i anh, ch ng không tin v , v thì trái l nh ch ng, k d uy ữ ợ ợ ờ ị tín cho ng ẻ i; k giàu không ng h nhà c m quy n và không n i nào có s hòa thu n. Dân t c ộ ề ộ s ng trong c nh h n đ n m t h ấ ướ ỗ ố mãn, x o trá, tr m c p, nh ng k c ữ ộ ả chính, b n ph ươ ố ề ộ mình d ữ ướ c nh thái bình, h nh phúc.” ả ắ ề i nh ng lu t l ậ ệ ạ

bên ế ề i ph i th ả ườ

ờ ữ ể

i ta nói đ t o thành m t quy n Yassa, m t quy n ể ổ ặ ươ ộ ẻ ế ị ế ữ ữ ậ ụ

t gìn gi ộ ừ ế

c nghi p v ng m i l c thú ọ ạ ằ đ i. B ng ở ờ

ố ẽ ế ắ ắ

ng tr c Quay v phía Ta-Ta-Tung-Gô ông nói ti p: “Ng ự ở c nh ta, ghi chép nh ng l ộ ể ạ ạ ậ lu t vĩnh vi n không thay đ i cho nh ng k k v ta sau này. N u l p h u ế ớ ữ ễ ậ sinh 500 năm, 1000 năm ho c 10.000 năm sau bi nh ng t p t c và c a ta đ ng s a đ i gì h t thì Tr i s phù h cho chúng nó. Chúng nó lu t l ậ ệ ủ ử ổ ờ ẽ ng lâu dài và t n h đ m i gi ậ ưở ệ ươ ữ ượ ớ không duy trì đ ồ ụ ổ c Yassa thì ch c ch n đ qu c s lung lay r i s p đ . Ch ng đó có c u c u Thành-Cát-T -Hãn thì ta đâu còn n a! ượ ầ ứ ữ ư ừ

chàng thanh ả ắ ạ ừ

ủ ộ ứ

M t đ i hãn r o vòng theo chi u tròn c a viên môn và d ng l ề niên Si-Ghi-Cô-Tô-Cô. Si-Ghi v n là m t đ a bé Thát-Đát b b r i ngoài ố chi n đ a. Th y nó đeo vòng b ng vàng và m c áo lông điêu th , Thành-Cát- i ạ ở ị ỏ ơ ử ế ấ ằ ặ ị

T -Hãn bi ư ế t là con nhà quí phái li n đem v làm con nuôi. ề ề

i là đ t u tú nh t c a Ta – Ta – Tung – Gô, v y ng ườ ấ ủ ậ

ạ ạ

ươ i i ch c đ i phán quan ấ ả ữ t c nh ng ắ ế ủ c ph n đ i quy n phán quy t c a ề vi c xét x và tr ng ph t nh ng k l ẻ ườ ừ ượ ữ ộ ử ậ ạ ả ố

Cô – Tô – Cô, ng ệ ử ư hãy nghe ngóng, quan sát thay cho ta. Ta phong cho ng ứ ạ ươ ng g t, tr m c p và t gi ộ ữ ệ k vi ph m lu t Yassa. Không m t ai đ ẻ i. ươ ng

ầ ệ ư ố ổ ậ ấ ẫ ầ

ị ư ắ ể ả ớ ư ạ ẻ

t c nh ng ch ng c tr ng ra ứ ử ấ ả ữ thú t ớ ể ộ ự i sát nhân, tr m c ộ ị ắ ủ ữ ọ

ướ ự

i phán quan t thú ổ ữ i c , h u h t là nh ng k ph m t ữ ọ i đ u t ộ ề ớ ố ỗ ả ầ ế ự ầ ạ ẻ ế

L i b nhi m th t b t th n nh ng Thành-Cát-T -Hãn v n không sai l m. Cô – Tô – Cô nêu ra hai nguyên t c đ xét x : t đ u vô giá tr và k nào b b t qu tang hay t i m i k là ph m pháp. ề D i ng n đèn công lý c a ông ta nh ng t p, ngo i tình ộ ướ ạ không còn trong xã h i Mông c n a. Tinh th n tr ng danh d lên cao đ n n i ỗ ộ không ai ch i l nh n r i xin khoan h ng. ậ ồ ồ

c kh c b ng ch Th - ph n trên nh ng t m b ng s t, đã ồ ổ ắ ằ ấ

ố ượ ế

ữ ỉ ế ữ

ế ỷ ưỡ ư ư

ạ ứ ỹ

ố Ấ ế ỷ ờ ự ế

B lu t Yassa đ ộ ậ ắ ả ữ th t l c t khi đ qu c Mông – c s p đ ; ngày nay ch còn sót l ộ i m t ít ấ ạ ừ ổ ụ ổ ạ m nh v n nên đám con cháu sau n y không còn ai bi t n a. Nh ng có đi u ề ụ ả ư ầ đáng l u ý là m t th k r ụ i sau Thành-Cát-T -Hãn, nhà đ i chinh ph c ộ Timour nh n r ng ông đã thành công là nh có nghiên c u k càng b lu t y. ộ ậ ấ ậ ằ Và Mogol-Baber, ba th k sau cũng xây d ng đ qu c n trên n n t ng ề ả Yassa….

ẫ ầ

ị ụ ữ ộ

t c các b l c đ bi ạ ộ ng, m t m t h l nh, phân đ nh nhi m v cho m i ng ườ ậ ấ ả

ụ

ọ ậ ầ ủ ườ ứ

ứ ề

ậ ố ữ ừ ẩ ườ ộ

ề ả

ộ ộ ữ ữ ụ

ả ạ ượ ậ

i cho ch n u h ch ng minh đ ợ

ộ ộ

ề ẫ ở

ố

Trong nh ng tu n liên hoan, m t m t đ i hãn v n chè chén vui ch i v i các ơ ớ ặ ạ t ể i. H ph i ki m ệ ả ướ ọ ỗ ặ ạ ệ t đích xác s l u tr i. Thành l p m t b t ng tham tra t ộ ộ ổ ố ề ộ ạ ể ế ng cho công ng tr c có nhi m v phân chia m c tr m u (Iourt Dchi) th ụ ệ ự ườ ư ề b ng tùy theo t m quan tr ng c a m i b l c; t p trung tin t c, tài li u v ệ ỗ ộ ạ ằ ế các x lân c n; l p s tráng đinh t ng khóm (10 l u) đ đ ng viên lúc chi n ậ ể ộ tranh; qui đ nh nh ng con đ ng tr y binh, h i binh. L p m t b Targou Dchi ộ ộ ậ ị i quy t nh ng v n đ khó g m nh ng sĩ quan lo vi c hành chánh chuyên gi ấ ữ ế ệ ồ khăn, nh ng v tranh ch p; m t b Bouliargou Dchi g m nh ng c nh binh ả ữ ồ ấ an ninh trên các ngõ giao thông, kiêm ph n s b t gi gi ạ nh ng gia súc ch y ậ ự ắ ữ ữ ữ c quy n s h u. Lu t Yassa l c, tr l ủ ế ọ ứ ề ở ữ ạ ụ ng h p k tr m lùa ng a, trâu c a m c không quên phòng ng a nh ng tr ườ ừ ủ ự ẻ ộ ữ hình. Đi u lu t n y nghiêm kh c đ n i tr m nh th đ u b x t đ ng, t ắ ế ậ ầ ề ị ử ử ư ế ề ồ i ngày nay v n còn các mi n biên c nh n i v sau tr thành m t t p t c t ả ộ ậ ụ ớ ở ỗ ề ướ ể ớ c đ t Mông – c , Tân – c i ng: l c đà đi l c thì không ai dám cho u ng n ạ ươ ổ lúc khát quá, nó ph i tìm đ ở ề ả ng tr v nhà ch . ủ ạ ườ

ư ọ ễ

ử ở DesantnhikVDV trong 11 Tháng Năm, 2011, 02:35:45 PM

ch c mã khoái “Tên bay” đã c i thi n đ n m c c c kỳ chu t ệ ế ả

ch c n y lên hàng quan tr ng b c nh t, giao Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Lúc b y gi ờ ổ ứ ấ đáo. Thành-Cát-T -Hãn đ t t ư ặ ổ ứ ầ ứ ự ậ ấ ọ

ậ ề ướ ườ

ạ ả

ả ươ ố ườ ắ

ng ng a c a mình l ự ủ

ả ứ ồ ể

ng mà ng ầ ễ ả

t m t kho ng đ ộ ườ ộ ả

ộ ả ở ế ư ừ

ườ ự ậ ự ủ ừ ặ ả ư ỏ

i lính mã khoái là m t ộ cho t ng Gia – Lu t – M tr c ti p đi u khi n. Ng ễ ự ế ể ng, h nghe ti ng chuông viên ch c b t kh xâm ph m. Dù là h ng thân v ế ễ ạ ứ ấ i đi cho h n, ho c khi g p ặ đ c bi ng l t c a mã khoái là ph i mau mau nh ặ ặ ệ ủ ng a c a h n đã đu i s c ph i t c kh c nh i. H n phi ắ ạ ắ ố ứ ự ủ ắ ườ ng a b t k ngày đêm qua đ ng hoang, sa m c… và trong vài ngày h n có th ắ ự ấ ể ạ ị . Mu n ch u i khác ph i m t m t tu n l v ấ ộ ượ ố ả đ ng n i m t cu c s i ng a t n l c nh v y, h n ph i dùng v i qu n ch t ặ ấ ả ắ ổ ự ư ậ ự i, v a ng (v a th c?), d s ng d ch t trên l ng ng a. đ u c mình m y l ở ố ứ ẩ ạ ầ ổ Nh v y mà m t vi c nh nh t x y ra đâu đó r t xa xôi, Thành-Cát-T -Hãn ệ ấ ộ ờ ậ c báo cáo r t rõ ràng. đ u đ ấ ề ượ

ẳ ữ

ữ ươ ạ ế ấ ờ

ạ ưở

ị ưở ưở y ữ ề ữ ng, bách phu ạ ể ậ i đ l p

i thì các b l c ph i h i binh l ề ớ ệ ậ ẽ ữ ị ng, thiên phu tr ả ộ ả

ng ph i lo rèn luy n binh sĩ c a ủ ng c p, ph i ki m soát vũ khí và quân trang sao ể

ự ỉ ạ ủ ẵ ượ ầ ủ ế ả

ễ ị ờ ườ

t rành lu t này: “Dù ph m l ề ị

ố ẩ ứ ấ ấ

c c t nh c lên hàng ch huy cao i l c ch c ch n s đ ỗ ầ i l n ạ i dù xu t thân là lính ỉ c l ượ ạ ắ ắ ẽ ượ ấ ỗ ạ ố ắ

Nh ng đ ng c p do đ i – hãn quy đ nh ch t ch trong th i bình đ u gi ờ ặ ị nguyên trong th i chi n. Nh ng thân v ng, nh ng v ch huy, nh ng tù ỉ tr ng, lúc có chi n tranh thì làm v n phu tr ưở ế tr ng. L nh hành quân truy n t ộ ạ thành quân đoàn. Lúc thái bình th p phu tr ưở mình theo s ch đ o c a th ả ấ cho lúc nào cũng s n sàng, đ y đ và toàn h o. Ph i làm th nào "h l nh ả ng, dù gi a đêm khuya cũng không có th i gian xu ng là t c kh c lên đ ắ ữ ứ chu n b ". T t c quân nhân đ u ph i bi ấ ả ậ ế ả th nh t cũng b giáng xu ng làm lính tr n và ng ơ ị mà có kh năng l ả c p”. ấ

ng t ộ ễ ư

ố ổ ườ ề i đ u

c đ t vào m t đ a v đúng v i kh năng c a mình. Nh th y, ngay trong cu c l ư ế ấ ch c xong nh ng c c u quân s và hành chánh cho qu c gia; m i ng ữ ứ đ ượ ặ Thành-Cát-T -Hãn cùng các b t ộ ướ ự ỗ ớ ơ ấ ị ộ ị ủ ả

ị ấ ả ả

ẻ ị ch c lao đ ng: ổ ứ

ả 15 đ n 60 tu i ph i thi hành quân d ch: k ộ ươ ng ừ ổ c thì ph i ph c v trong các t ụ ụ ộ ế ệ

c l ượ ạ ỗ t c công dân t ượ i, luy n ng a chi n… không m t ai lãnh l ạ i, m i công dân ph i n p m t ph n m i c a c i cho đ i – ế ả ự ả ộ ườ ủ ả ầ ộ

Yassa qui đ nh t nào không th đi hành binh đ ể chăn th gia súc, rèn khí gi ớ b ng mà ng ổ hãn.

ấ ể ế ể

ề ườ ậ ạ ộ ổ i đàn bà nhi u quy n h n r ng rãi, đ ề

ắ ệ ơ

i n ng nh t đ u b x t ấ ề ặ

ạ ườ kh p Á – Đông không có n i nào đ ị ử ử ị ủ ị ồ

ộ

ườ

c t ượ ự ượ ệ ạ , ng ứ ự ế ị i ta bi t cho ch ng trong nh ng kỳ đ i h i. Ng ọ ẽ ạ ộ ườ ườ ế

ồ i v gi i c a h ”. Đ cho đàn ông có th làm tròn b n ph n chi n đ u và lo đ y đ thu khóa, ầ ủ ế ươ ng Yassa cho ng do nhi u ph ề c nh v y. Nh ng di n, trong lúc đó ư ư ậ ở ấ ủ ngo i tình là t hình. Trách nhi m n ng n nh t c a ề ộ ặ i đàn bà làm vi c đ nâng đ a v c a ch ng lên. Đ i hãn nói: “N u ng ườ i ng ế ệ ể i ta ch th y v ngu mu i, nh d , thi u trí thông minh, không th t ỉ ấ ở ẹ ạ ườ ế ợ ọ ỏ ộ ợ h nh ng tính x u xa nh t c a ng i n i tr , i đàn ông. Nh ng n u h gi ấ ủ ấ ọ ữ ư khéo xã giao, làm cho gia đình sung túc, h s nâng cao v trí c a ch ng lên, ồ ủ gây ti ng t t m t ng i đàn ế ộ ố t qua ng ông t ố ữ ườ ợ ỏ ủ ọ

ả ế ườ ồ

ủ ạ ằ ủ ọ ế ộ

ữ ọ ớ

ố gìn khí gi ừ ệ ặ ẵ ệ ớ ế ắ ằ

Ng ể i đàn bà ph i làm th nào khi có l nh c a đ i hãn ch ng c a h có th ị t c kh c b mũ lông xu ng, đ i mũ chi n b ng da lên, xông ra chi n tr ng. ứ ườ ế ắ ỏ ườ ợ i cho s c bén còn m i vi c khác ng Đàn ông ch lo vi c gi i v ỉ ph i lo s p đ t s n sàng, t ữ cái áo kép b ng lông, giày v đ n bình đ ng s a, ự mi ng th t khô nhét trong yên ng a… ả ế ắ ị ự

ố ặ ự

ơ ữ ấ

ớ ộ

ể ế ọ ẽ ướ ộ

thì không th nào ng i n i, vì ế ộ ồ ớ ư ứ ố ể ớ ử ổ

ng th c cho mùa đông. Trong mùa thì h lo M i lo n ng n n a là d tr l ọ ự ữ ươ ề ữ i và đem i thì đ cho chua r i n u đông l đánh s a bò đ l y b , ch t còn l ạ ồ ấ ạ ể ấ i lúc c ng nh mi ng s t. Đ n mùa đông, đem m t mi ng s a khô ph i cho t ữ ế ắ ứ ơ ườ c nóng l c m t h i, h s có m t th c u ng chua. V i ng n y b vào n i ỏ ầ Mông – c thì ngon tuy t nh ng v i khách l ạ nó h t nh mùi n ư ắ ệ c ti u. ể ổ ư ướ ệ

c gi ng n ế ẩ ướ i m y n i đó cho u ng, nh ng k vi ph m đ u b ẻ ữ ố ấ c su i, c m ố ướ ị ề ạ ậ ớ ừ ơ ệ ấ

Đ i hãn cũng không quên bài tr thói làm b n n ạ h n vi c lùa súc v t t ẳ tr ng ph t n ng. ạ ặ ừ

***

ờ ư ậ ộ

ộ ố ố

ứ ạ ệ ả

ộ ướ ườ

ấ ộ

i ch huy, đ ph c v bên c nh ta.” Trong th i kì này, Thành-Cát-T -Hãn thành l p m t đoàn quân túc v g i là ệ ọ ị ấ ả Kachik. M t hôm ông tuyên b : “Tr i đã giao cho ta s m ng th ng tr t t c ờ ạ các dân t c, nay ta th y c n ph i có m t đoàn quân túc v riêng cho đoàn tr i ộ i to ng hãy ch n l a kĩ trong các v n phu, bách phu, nh ng ng ta. Các t ữ đ c a các kh e và nhanh, thành l p đoàn quân y. H ph i thu c hàng t ử ệ ủ ỏ thân v ỉ ấ ầ ọ ự ậ ng, ho c các ng ặ ạ ả ọ ể ụ ụ ườ ươ ạ

ễ ọ ư

c li ng th ng, đ t lên trên quân đ i th ặ ặ ệ ượ ượ ườ ng

ỉ ậ ệ ự ạ

ề ưở

ạ t rõ kh năng c a t ng ng ự ế ử ở DesantnhikVDV trong 11 Tháng Năm, 2011, 02:36:30 PM ộ ư ng nh ng ơ ng ph t. Ch đ i hãn m i có quy n xét x h , và th ể ế ưở ử ọ i, lúc nào c n thì rút h ầ ề ườ ng ườ ọ

ớ ủ ừ ổ ứ ạ ụ ặ ữ

ể ễ ể ế ơ ầ

ng b t tuân th ượ ấ ị

ạ ủ ọ ở ề ọ ẽ ứ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Quân Kachik đ t vào h ng th ạ tr c. C p b c sĩ quan ch huy quân túc v cao h n v n phu tr ấ không có quy n th ỉ ạ tr c ti p ki m soát đ bi ả ể t. T ch c đ o quân này Thành-Cát-T - ra giao cho nh ng trách v đ c bi ư ệ Hãn còn nh m m c đích khác, gom h t đám con em c a hàng quí t c l ộ ạ ắ i b t ủ ằ ụ s ng bên c nh ông đ d ki m soát h n vì b n n y th ng kiêu hãnh, phóng ườ ọ ạ ố ng l nh; h n n a s ng trong vòng túng, quen óc giai c p, th ơ ữ ố ườ ấ c s ph n lo n c a đoàn tr i c a ông h s là nh ng con tin, ngăn ng a đ ạ ủ ọ ẽ cha chú h . Và ngày nào đ ữ ượ đã đ ấ ừ ượ ự ả ữ c tr v h s là nh ng viên ch c, nh ng sĩ quan ữ c hu n luy n k càng, giúp ích cho đoàn tr i c a h . ạ ủ ọ ượ ệ ỹ

ệ ườ ậ

ố ọ ọ ọ ễ ủ

ữ ệ

ủ ạ ế

i l p đ i v sĩ gác Trong s 10.000 túc v này đ i hãn còn ch n ra 1000 ng ạ ộ ệ ngày g i là Tourghak, 1000 v sĩ gác đêm g i là Kaptaut và 1000 th n ti n th ệ ầ g i là Kortchin. Ông nói v i h : “Này nh ng v sĩ c a ta, lúc thái bình cũng ớ ọ ọ c an toàn không nh lúc chinh chi n, các ng ượ ả ươ ư k đêm hôm, m a gió, tuy t băng, ta ghi nh công lao đó và s ra l nh cho ẽ ế ể i đã lo b o v cho m ng ta đ ệ ớ ư ị

t săn sóc các ng ữ ả ặ ệ ươ ộ i nh săn sóc m t ư

nh ng k k v ta sau này ph i đ c bi cái đài d ng lên đ k ni m ta.” ẻ ế ị ự ể ỉ ệ

ặ ướ ề ỉ

t i quy n ch huy c a thân v ươ th ử ừ ưở ề ạ ượ ng Gia – Ganh, là ỏ ả ữ nh . C nh ng

Các đ i v sĩ n y đ u đ t d m t ng ộ ng t v ươ ầ ủ i Tây – H đ c ông đem v làm nghĩa t ề cũng ph i tuân l nh Gia – Ganh. ị ộ ệ ườ ử ả

***

ộ ạ ệ ố t vì đ qu c ế

ấ ầ th i kỳ gây d ng, dân du m c ch a quen tuân hành ụ

ộ ầ

ộ ố

ế ườ ệ ự ề ư ư ố i đ ệ ạ ượ

ặ ắ ắ ấ

ề ấ ụ ợ ạ ị ạ

cho mình là S gi ự ờ

ng t ươ

ướ ng t ộ ồ ớ ạ

ủ ọ

ộ ầ ị ữ ố ở

ố ố ề ả

ị ộ ở ạ ế ạ

i c nh ng ng c, h t l i. Đ i hãn ph i làm thinh v nh không nghe bi ộ ế ờ ư ướ ớ ờ ả ữ

i càng l ng hành, c bô bô nói tr ượ ạ ệ ủ ạ ả ứ ố ế ấ t t t ề

Vi c thành l p đ o quân túc v là m t bi n pháp r t c n thi ậ ế ệ Thành-Cát-T -Hãn đang ở ờ ư ư i. Còn nhi u m u toan ng m ng m, nhi u nhóm theo ý chí c a m t ng ề ườ ủ ấ i khôn ch ng nhau mà trên t t c là pháp s C c – Chu. H n là m t ng ườ ấ ả ắ i tâm phúc c a nhà khéo, nhi u th đo n qu quy t l c cái th “ng ủ ỉ ủ ạ ề c m t h n ai cũng nghiêng mình s hãi. Ngay c đ i hãn cũng Tr i” nên tr ả ạ ướ ờ đ a h t nào ông b t đ u nh n th y h n là m t tai ách đáng lo ng i nh t vì ở ị ạ ậ ộ ắ ầ ng thì r t khó. cũng có th áp d ng quy n uy c a mình mà đ a h t tín ng ấ ưỡ ủ ể i cao c a đ i hãn. c a Tr i và là c v n t C c – Chu t ủ ạ ố ấ ố ứ ả ủ ố H n đ ng ngoài vòng m i l nh lu t; trong H i đ ng quí t c h n có m l ở ờ i ộ ắ ắ ứ ọ ị ậ ng m i dám nói sau. M y bào đ c a ng và thân v tr ệ ủ c thì các th ượ ấ ướ ẻ ặ ủ ạ đ u h t s c lo ng i khi nhìn th y v m t c a đ i đ i hãn và m y v ấ ế ứ ử ề ấ ươ ạ ự ừ hãn sa s m lúc theo dõi bu i h p do C c – Chu ch t a. Không bao lâu s c u ố ổ ọ ầ th gi a C c – Chu và gia đình đ i hãn tr thành công khai. Có m t l n ngay ị trong h i ngh m t bào đ c a đ i hãn lên ti ng ph n đ i C c – Chu li n b ộ t. R i tên h n m ng tr l ồ ắ ắ pháp s l ườ i ư ạ ng trong hàng qu c thích. Và dân chúng bên ngoài đ u hay bi ng th tr ưở c … ả

t ph i đi đ n lúc quy t đ nh. C c – Chu c ấ ế ị ế ố ị

ố

ệ ả ằ ở ướ ờ ị

ứ S gay c n càng ngày càng k ch li ả ự i lui viên môn c a đ i hãn b o r ng: “Ngày nào Cát – Xa còn s ng, ngôi báu t ớ c a ngài không đ c Tr i che ch , vì Tr i đã phán đ nh: Tr ờ ủ Cát-T -Hãn bình đ nh thiên h , sau đó Cát-Xa s lên ngôi báu tr vì…” c tiên Thành- ị ủ ạ ượ ị ư ẽ ạ

ạ ầ ườ ộ

ấ i em r i b t g p ng ồ ắ ặ ủ ả ư ủ ệ ườ ấ ủ

Đ i hãn không nói chi c nh ng trong thâm tâm l y làm nghi ho c. Ông ng m ấ ặ i bào đ choàng tay ng m theo dõi hành đ ng c a ng ệ lên mình nàng Cúc – Lan, đ nh t s ng phi c a mình. Nh v y l ủ i nói c a ư ậ ờ C c – Chu không ph i là vu v . ả ố ơ

ộ ồ ạ ầ ỗ

ẻ ắ

ợ ặ ầ ồ ủ ủ ấ

Đ i hãn đang ng i m t mình trong viên môn tr m ngâm nghĩ ng i, b ng C c ố – Chu b ắ c vào. V hân hoan đ c th ng hi n rõ trên khuôn m t g y gò kh c ướ ệ ắ ả kh c a h n: “Ngài đã th y rõ Cát – Xa ôm s ng phi c a ngài r i ph i ổ ủ ắ không?...”

ệ ẫ Ngay gi a khuya hôm đó, Thành-Cát-T -Hãn sai m t viên sĩ quan c n v d n ư ữ ậ ộ

i em t ườ c l y h t d u hi u quí t c (mũ và đai) r i trói Cát ộ ệ ồ

quân đ n l u ng ế ề i; sau đó ông đích thân đ n tra v n. – Xa l ạ ướ ấ ế ế ấ ấ

ễ ọ ư

ử ở DesantnhikVDV trong 11 Tháng Năm, 2011, 02:37:26 PM

ạ ế ủ

t t ả ử ẹ ủ ạ

ọ ố ớ ấ ố

ị ơ ộ ư

ị ặ ư ằ ẻ ấ ạ

ườ ắ

i, c t dây cho Cát ả ạ c, m banh ở ạ ạ ướ

i. Thình lình bà xé to c v t áo tr ể

ứ ề ả ầ ầ

ư

ủ ả ố ị

ệ ầ ầ ử ả

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Đám thê thi p c a Cát – Xa khóc nh m a, ch y đi c u c u bà U – Luân. Bà ầ ứ ư ư đ n l u c a m c a đ i hãn s ng s t v l y m t cây đo n đao ch y t ạ ấ ả ế ề ủ ộ Cát – Xa. B n lính gác mu n ngăn c n nh ng không dám. Lúc y Thành-Cát- ả ấ T -Hãn đang c n th nh n , sát khí đ ng đ ng còn Cát – Xa thì n m sóng soài ằ ằ trên m t đ t, tay chân b trói ch t, nh ng v r t khinh m n. Bà U – Luân nh y ả ư ặ ấ vào gi a hai ng ữ – Xa r i l y mũ và đai tr l ồ ấ ng c ra nói qua h i th h n h n: ở ổ ơ ự - Đây n y! C hai đ a bây đ u đã bú đôi vú n y! Quay qua phía Thành-Cát-T -Hãn, bà thét to lên: - Có ph i m y mu n làm nát th t, đ máu c a chính mày không? Cát – Xa có ờ đã t ộ gi ả t h t k thù r i nên nó thành đ vô d ng ph i không? ổ i tình gì h ? T bao năm nay lúc nào nó cũng x thân b o v m y, gi ế ế ẻ ừ ồ ụ ả ồ

ặ ỡ

ể ặ c ra ngoài l u. Tr v viên môn l ẹ ắ ạ ở ề ướ ề ấ ộ

ế Thành-Cát-T -Hãn l ng thinh và ng ngàng đ m c cho bà m m ng nhi c; ư m t lát sau ông quay mình b ậ i th y B t – Tê đang ch đ i: ờ ợ

ậ ắ ố ủ ư ế ọ

ườ i ị i m t th ng phù ằ ư ế ạ ả ứ ạ ớ ờ ộ

- Th t là r c r i! Đ n nh em c a ngài mà sinh m ng cũng b đe d a, ng khác m i nh th nào?... Đ i hãn là ch c gì mà ph i nghe l th y? ủ

ậ ề ể

ờ ắ ợ ế

ị ớ ẽ ủ ự ố ấ ứ ấ ồ ngài còn s ng đây mà h n không chút kiêng s , đ n khi ngài m t r i ố ể ế

ủ

ườ ư

trò cũ n a thì m y c t i em út và b o ả ầ ứ ự ệ ti n ố

ọ i và còn gi ở ữ c theo ý c a m y.” ủ ớ ượ ầ

c tin Cát – Xa đã d n m t s thu c h ẫ ộ ố ượ ư

ế ề ố ổ

ấ ổ ụ ế

ư ắ ạ

Bà nói th t nhi u, nói không n nang. - Bây gi m i ra sao? M y đ a con s nghe theo l nh c a ai? Ngài gây d ng đ qu c đ cho con cháu hay cho tên phù th y?... Ngay đêm đó Thành-Cát-T -Hãn cho g i Tê – Mô – Gu, ng riêng: “Ngày mai C c – Chu có t đ i x v i h n cách nào cũng đ ố ử ớ ắ Sáng hôm sau Thành-Cát-T -Hãn đ ộ ạ b tr i, ông li n phái T c – B t – Đài phi ng a đu i theo ki m Cát – Xa cho ỏ ạ ự kỳ đ ể c. T c – B t – Đài đu i theo k p và c g ng thuy t ph c: “Có th có ố ắ ố ị ượ i liên k t v i ông, nh ng ch c ch n không có ai là b n tâm huy t. nhi u ng ế ườ ắ ề Ông cũng s có m t s dân chúng nh ng h không ph i là huynh đ …” Cát – ư ẽ ấ ế ớ ộ ố ệ ả ọ

Xa li n tr v . ở ề ề

ủ ắ ớ

ố i y t ki n Thành-Cát-T -Hãn. Trong lúc y, C c – Chu và Muôn – L ch, cha c a h n, cùng v i sáu anh em ị t ớ ế ấ ế ư

ả

c m t C c – Chu và b t b ph i trái nh ng ch a ư ắ ẻ ữ ướ ộ ẩ ề ỗ ồ

ặ ố i thì b C c – Chu đ y m nh v ch ng i m t cách x c x ạ ườ ấ ị ố ồ

ư c m t đ i hãn. Các ng i r i hai ng i không đ c đánh nhau tr ư c. Tê – Mô ấ ượ i đ m đá nhau túi b i. Thành-Cát-T -Hãn ụ ươ i ặ ạ ớ ồ ươ ượ ướ

Tê – Mô – Gu án ng tr h t l ế ờ – Gu nh y ch m t ả quát lên: “Các ng hãy đi ra ngoài.”

ậ ố i qu t C c ớ ỏ ụ

c vào nói to lên: ng s ng. Tê – mô – Gu b ố ươ ả ướ

ắ ằ ấ ế ụ ự ồ

i anh em C c – Chu tr nên hung hăng l ố ở ạ ườ ộ ủ

ấ ng. Thành-Cát-T -Hãn quát lên: ư

t c . ấ ả

ỏ ặ ệ ẽ ọ ữ thái đ hăm d a n a ộ

ố ọ ấ ặ

ớ ạ ị

i! Lúc nào tôi cũng là b n chí thân c a ngài… cho t i hôm nay… ủ ạ ớ

i: ắ ờ ầ ầ ậ

ươ ừ ỉ

i đ ng láo, Muôn – L ch! Ng ế ư ẫ ắ

ươ ự

ồ ọ ườ ươ ậ ạ

ụ ầ ố

i không dám không ươ i i c t nh c ng i, l ươ ộ ờ ạ ấ i ta cũng ban cho nh ng đ a v x ng đáng, cao ị ứ ị ữ i không d y cho chúng nó bi ế ủ i cũng v y! Ng ậ ố t khiêm t n, ắ ạ ả i c ề ươ ữ ề ớ

ng

ả ươ i v nh không có! Th nghĩa là ờ ươ ờ ư i, sáng hôm sau đã ph n b i! Thôi đ ng có nói thêm ừ ộ ả

c ra kh i viên môn thì quân mai ph c nh y xô t i v a b Hai ng ườ ừ ướ – Chu xu ng đ t, b gãy đôi x ẻ ấ ố - Ra mà xem, h n n m s p ngoài kia h t c c c a r i! Lúc đó thái đ c a m y ng th ườ - Đi ra ngoài t B n h th y v binh bao vây ch t ch , không ai dám t ọ li n l ng l ng khiêng xác C c – Chu v . ề ề ẳ Muôn – L ch vào viên môn kêu gào v i đ i hãn: - Ngài ơ Đ i hãn gi n h m h m c t l ạ i theo ta ch vì ng - Ng ị ươ theo. Nh ng ta v n ti p nh n không h trách móc m t l ề ậ lên ch ng i danh d . Con ng ỗ quí h n m i ng i, v y mà ng ơ ph c tùng. C c – Chu mu n trèo lên đ u các con và các em c a ta! H n l ố i đã th gan mu n tranh quy n v i ta n a… Và c ng tuy t đ i trung thành v i ta mà bây gi ế ớ gì? M i cam k t bu i t ổ ố m t l ố ệ ố ế ớ i nào n a … ữ ộ ờ

ớ

ộ ng lãnh, m y ng ướ ẫ i cái ch t c a con mình n a. V sau ữ ề ị nh ng đ a i con v n gi ữ ữ ẫ ế ủ ườ ấ

Muôn – L ch nín câm và không đá đ ng t ông v n ti p t c d H i đ ng t v quan tr ng trong quân đ i. ị ị ế ụ ự ộ ồ ộ ọ

Khi dân chúng hay tin C c – Chu đã ch t, h đ n nhau r ng h n đã bay v ọ ồ ế ắ ằ ố ề

ấ ể ủ ắ ề

ư ạ ấ ạ i ố

ủ ắ

ớ i đ i hãn.” ể t t tr i, vì không th y thi th c a h n. Đ i hãn li n thông báo nh sau: “Pháp s ạ ờ ư C c – Chu đã vu kh ng cho bào đ c a đ i hãn nên b Tr i tr ng ph t, l y l ị ờ ừ ệ ủ ạ ố Tr i cũng phò h đ i hãn v i hoàng đ i s ng và th xác c a h n vì bao gi ộ ạ ờ ờ ờ ố t c k thù thu c h ng nào toan xúc ph m t t c và tiêu di ạ ộ ạ ệ ấ ả ẻ ộ ớ ạ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:59:54 AM

Ch

ươ CU C VI N CHINH TH NH T: TÀN PHÁ TÂY – H Ứ ng XII Ấ Ộ Ễ Ạ

c l n: phía Đông và Đông ổ ổ ướ ớ

ti p giáp v i ba n ờ ế ng thành là Đ i-Kim đang th i kỳ c ng th nh; phía ạ ớ ạ ườ ị

c Tây-H ; phía Tây bên kia núi Pamir là đ qu c Tây-Liêu. Lãnh th Mông-c bây gi Nam, sau dãy V n lý tr ườ Nam là n ướ ạ ố ờ ế

ẩ ể ổ ả ấ ộ ổ ư ề

Đ chu n b cu c xâm lăng, b T ng tham m u Mông-c th r t nhi u đi p ệ viên qua ba n c y dò la th c l c, quan sát binh tình. ị ộ ướ ấ ự ự

ộ ấ ị ủ ế

ấ ề ư ấ

ế ủ ế ứ ọ ổ ộ ồ

ứ ổ ế ả

ấ ộ ổ

ổ c Th -ph n m i m r ng ra t ở ộ ớ ộ ứ ộ ư ứ ổ ế ồ ở

ở ồ ố ừ ổ ế ụ

c r i đích thân t c Lúc y Tây-Liêu đang d i quy n cai tr c a m t hoàng đ lão nh ượ ở ướ không thích gây h n v i ai n a. Nh ng b n thái thú c a ông ta r t hà kh c ắ ữ ớ ờ khi n cho dân các x phiên thu c nh Th -ph n h t s c ca thán. Trong th i ư kỳ này quân Mông-c đã ti n sâu vào vùng núi Altai, đánh đu i kh hãn Bui- Rúc ch m d t cu c đô h Nãi-man, n biên ướ ộ ồ i Mông-c đ n Tây-Liêu. Thành Cát T Hãn g i m t s b qua Th -ph n gi ớ g i vua I-Di-Cút hãy qui ph c Mông-c . Nhà vua li n g i đ c ng hi n đ n ế ọ ề ổ i Mông –c xin làm phiên th n. tr ướ ồ ầ ớ ổ

ộ ạ ạ ế ộ ạ

ố

ư

ị ắ ế ờ

ề ụ ệ ộ

ở

Ninh-h , qu c hi u Đ i-H . Vua ể ố ươ ệ ạ ạ ạ

ị ng. ự Dân Tây-H thu c gi ng Tây-t ng, x a kia là b l c Thát-b t chi m khu v c ạ ư ố i em chú bác A-la-chan và Ordos, đ i Đ ng qui ph Trung-hoa nh ng ng ườ ư ụ ờ ườ ng. Vua T ng cho K -B ng d K -Thiên l i hàng Liêu đ c phong H -v ụ ế ế ổ ạ ươ ượ ạ b Liêu theo T ng, nh ng ch ng bao lâu hai anh em đ u ph n T ng. K - ố ố ỏ ế ả ề ẳ B ng b b t, K -Thiên chi m Linh-châu làm căn c . Truy n xu ng đ i cháu ố ứ ế ổ c, thu d ng văn minh Trung- t nhi u m u l là Nguyên-H o m t tay hùng ki ư ượ ề ạ ộ Hà-tây (thu c các t nh Thi m-tây, Cam-túc và m t hoa, đánh chi m 18 châu ỉ ộ ế ng ngày nay) đ nh đô ph n đ t Tân-c ở ấ T ng phong Tây-H qu c v ạ ố ươ ầ ố

t rõ Tây-H qua ồ ắ ế ư ế ớ

ả ệ ả

ấ ấ ế ộ ị

ủ ọ ổ

ư ườ ề ố

ạ p bóc ư ộ ệ ấ ộ

Sau h i chi n th ng Nãi-man, Thành-Cát T -Hãn m i bi ạ kinh nghi m b n thân. Ông xua quân đ t kích vào vùng biên c nh x n y đ t ố ộ ứ ầ phá m y làng, th y dân t c này là dân đô th không quen chinh chi n. K binh ị Mông-c đã xéo tan đám b binh chuyên phóng lao c a h , nh ng không mu n vào sâu h n n a, Đ i-Hãn cho rút quân v . Cho nên ng i Tây-H không cho là quan tr ng, h quan ni m nh m t cu c qu y nhi u c ễ ướ thông th ơ ữ ọ ng c a dân du m c. ộ ạ ọ ụ ườ ủ

N c láng gi ng th ba là đ qu c Kim sau dãy Tr ng-thành. Dân Kim ướ ứ ế ề ố ườ

ố ườ ữ

ộ ộ i N -chân (Djurtchat) xu t phát ấ ờ ấ ướ

ố ề

ế

ướ ế

t Liêu r i Kim l ồ i xua quân đánh chi m n ố

ờ ế ế ư c Liêu, h thành ạ i xua quân đánh T ng, vây hãm kinh đô, ở ng đ t, n p c ng ph i g i vua Kim b ng bác, g i ả ọ ườ ấ ằ

ư ầ ươ ạ i

ạ ạ ố ư ươ ộ ở ế ồ ắ

ng-Bang-X ng làm S đ r i b t vua Khâm-Tông ề ươ ươ

ế

ng-Bang-X ng lui v đóng đô ố ỉ Lâm-an ở ế c Kim chi m n ờ ướ l u v c Hoàng- ở ư ự ố ồ ắ ỉ

Yên- ấ ắ ở ỉ ỉ

th ng l u sông Amour, thu c gi ng ng ở ượ ư c Liêu cho Hoàng-Nhan Ô- là m t dân t c m nh m , ch t phát. Th i y n ạ ấ ẽ ộ t đ s đ t N -chân. Ô-C t-Nãi truy n xu ng 5 đ i đ n Ô- C t-Nãi làm ti ố ố ế ộ ứ ấ ữ C t-Dã thì ph n Liêu, chi m mi n Đông b c t nh Cát-lâm ngày nay, x ng đ ề ắ ỉ ả ố c Kim. Ít lâu sau Kim l g i là n ạ ướ ọ Yên-kinh (1125). Di ệ vua Khâm-Tông ph i nh ả t ng làm con tin. Nh ng ch a đ y m t năm quân Kim l ng, t thân v ể ướ hãm kinh thành, l p Tr ươ ậ cùng hoàng gia v B c, Tr ề ắ t-giang) đó là vua Cao-Tông nhà Nam-T ng. Bây gi (Chi c mi n B c Trung-qu c g m có Đông tam t nh, các t nh ề ả Hà, t nh Giang-tô, t nh An-huy và dãy đ t phía B c sông Hoài, đóng đô kinh (B c-kinh). ắ

ỉ

ọ ữ ươ ữ ặ ệ ậ ủ ọ

ạ ỉ ầ ủ ế ắ t c a b n đi p viên, Thành-Cát T - ế ủ ọ ư ng nhân. i t ng thu t c a b n th ờ ườ ặ

ắ

ạ ướ

ỗ

ng t ẫ ữ ề ộ ượ c.

ể ưở ạ ượ ữ

ể ể

ữ ộ

ề

ng thành vĩ đ i, cao ng t, không có con c, cũng không có k đ ch nào trèo qua ượ

i dân đi lính thôi, hoàng đ n ỉ ớ ủ ườ t qua đ ườ ộ

ỉ ắ ấ ấ ầ ộ ọ

i gi ữ ổ i 20 con ng a kéo. Lúc giao ự ng m i n i, nh ng chi n xa t ữ ớ ổ ườ

ớ ế ổ ư ấ ậ ọ ị ị

Ngoài nh ng báo cáo t m , đ y đ chi ti t chú tr ng đ n nh ng l Hãn còn đ c bi ệ ng đ i hãn nh p koumiss yên l ng, chăm chú nghe h k t Trong Kim tr ọ ể ừ ướ khác: nh ng cái c u đá b c ngang sông; nh ng này đ n kỳ l nh ng kỳ l ữ ữ ạ ầ ạ ế ữ ỡ c. H ng giàu có không c i c xuôi trên dòng n chi c thuy n cao r ng ng ế ượ ộ ề ng a mà ng i trên nh ng chi c xe ch m tr vàng son… T t c nh ng gì bày ự ấ ả ữ ạ ế ồ c Kim đ u l ng l y, ngo n m c không th t n ra ng đ ạ ở ướ ụ ị ủ c Kim còn hùng m nh n a. Thành th c a n Ch ng nh ng giàu sang, hoa l ệ ướ ữ ẳ h r ng l n vô cùng ch a không bi t bao nhiêu dân chúng mà k , có th nói ứ ọ ộ ế ớ i ch m i đ cho m t thành mà thôi. Nh ng đô h p l t c dân Mông-c t t ổ ụ ọ ạ ấ ả th y đ u bao b c b ng m t vòng t ấ ọ ằ ị ấ ạ ộ ng a nào trên th gian này v ẻ ị ượ ế ự n i. M i đô th ch b t m t ng ế ướ ấ ẽ c y s có ổ ị ỗ m t đ o quân đông g p m y l n quân đ i Mông-c . H có nh ng cây cung ộ ạ ph i 20 ng ả chi n h phóng l a vào quân đ ch, ti ng n nh s m sét, v t gì cũng b phá ế ế tan thành m nh v n… ả ươ ử ụ

ề ề ệ ủ ọ ư

ắ ủ ậ

ọ ủ ươ ệ ế ậ

ề ậ ấ

ng nhân, Thành-Cát T -Hãn Càng nghe nhi u v câu chuy n c a b n th ươ càng lo l ng nghĩ ng i vì h thu t đúng nh báo cáo c a đi p viên: nh ng ữ ệ ư ợ ượ c; ng ti n chi n tranh c a hoàng đ Kim th t không có cách gì phá đ ph ế quân đ i nhi u vô t n, thành trì b t kh xâm, vũ khí muôn trùng không đ m ế ả ộ xi t. ế

ễ ư ọ

ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:00:20 AM

ủ ả

ặ

ụ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Mà ch tr ủ ươ gi c vì l ể ẽ ố ng du m c vì t ông th ng nh t l c l ấ ự ượ ố luôn phá ho i s đoàn k t c a dân t c ế ủ ớ ọ ộ ậ c Kim, ph i li u v i h m t tr n ng c a ông thì ph i đánh n ả ề ướ c Kim đ yên cho i sao l n này n s ng còn. Có đi u khó hi u là t ạ ể ướ ầ ề m y trăm năm qua đ qu c này luôn ế ố ừ ấ ể l u. H c liên k t b l c này đ ế ộ ạ ộ ở ề ạ ự ọ ứ

t ngay t ệ ộ ạ ừ ầ

ẩ ng nào có c phát tri n. H đã đ u đ c kh hãn Ka-Buôn, gi ậ ấ ầ ớ ể ộ

t b l c khác. V i chi n thu t y h di ọ ệ ả ộ lúc n y m m l c ự t kh hãn ả ế ỉ ơ ử ự ế ọ ả ữ ị

tiêu di l ượ Ka-Tuôn, x c c hình hai kh hãn khác trong t c B t-Di-Dinh ch vì nh ng v chúa nói trên đã qui t c m t s b l c đông đ o. ộ ố ộ ạ đ ụ ượ ọ ả

ổ ộ ắ ậ ầ ệ ở ạ

ế ượ ẻ

ỡ ằ ư ọ ấ c. Thành-Cát T -Hãn l n l ạ

ư

ườ ọ ệ ả

ữ ệ ế ẻ ị ế

ờ ư ộ ế

ầ

ự

c Kim có th kéo bè v v i mình đ ướ c ượ ể ờ ố

ộ c. Bây gi ư ề ớ ạ ớ ượ ả

Th t ra l n này cu c di n m n B c thay đ i quá nhanh chóng khi n n ế ướ c t chi n th ng nh ng k Kim không d trò gì đ ở ữ ắ ầ ượ ơ ng lãnh Kim ng r ng b n y m nh h n và nguy hi m h n đ ch mà b n t ơ ọ ướ ị ể ông, nh Tô-Ha-Rin, Tút-Sa-Bét, Bai-Bu-Ka. H đã đánh giá ông sai l m, nên ầ ng thành h ch nh m ng trong vi c tung ra nh ng âm m u có sau b c Tr ứ ọ ể ư ự ố th đ a ông đ n ch th t b i. Đ n lúc ông tiêu di t h t k đ ch, s th ng ỗ ấ ạ ế ể ư nh t Mông-c đ n tai h m t cách b t ng nh m t ti ng sét. Mãi đ n sau ọ ộ ế ấ ổ ế ấ cùng hoàng thân Vĩnh-T m i làm cu c hành trình g n hai ngàn d m qua sa ế ớ ộ m c đ xem s gì đã x y ra thì đã quá mu n. Không còn m t b l c nào mà ả ạ ể n ướ Kim ph i xua quân qua sa m c m i đ này h i 10 năm v tr i… ặ ộ ộ ạ mu n d p ông, n ẹ t rõ th quân đ i ộ c. Nh ng ông đã bi ế ứ i thì c t c lúc đánh quân Thát-đát. H mu n t ứ ớ ố ớ ề ướ ồ ọ

ỉ ậ

ạ ệ ủ ọ ầ ữ c Kim đã làm cho Thành- ộ ọ ấ

ụ ư ự ấ ề ướ ở ủ ổ ạ

ng t ch ng bi ử ẳ

ươ ự ữ ế ẫ

ủ ư

ẩ ấ t có duy trì n i k lu t s t đ i v i đám thân v ổ ỷ ậ ắ ố ớ ế ướ ễ ị i con c a ông ra b ng cách phong ch c t ẽ ấ ằ ẳ ủ

ỗ ườ t chúng nó có đ trí khôn ngoan đ đ ứ ạ ề

ị ố ễ ố ổ

Th t ra chính cái qu quy t c a b n c m quy n n Cát T -Hãn lo ng i. Không nh ng h che ch ng h b n b t mãn, mà còn ọ gieo s b t mãn xúi gi c, thúc đ y b n này n i lo n. Đáng lo nh t là m y ấ ọ ng hay v ươ ọ c nh ng áp l c? B n không vì đám này d b cám d , thi u kiên nh n tr ứ ướ Kim n u m u chia r m y ng c, ế ng đ u h a h n l c quan, ch ng bi ầ ứ ẹ ạ ể ươ ế i không? Tây-liêu và Tây-h không ph i là th láng gi ng nguy hi m. Ch có l ỉ ể ả ạ ọ ặ đ qu c Kim h ngày nào còn bênh c nh là Mông-c còn b m i đe d a n ng ạ ế n . ề

ộ ộ ẽ ế ươ

trên mà Thành-Cát T -Hãn c ộ ấ

ộ ng quy t phát đ ng m t cu c i quy t d t khoát v n đ v i ề ớ ổ ư ủ

ự ư ư ẵ ế ạ

ớ ấ t ắ ầ ị ộ ẩ ộ ị

t sau này. ệ

ạ

ậ ấ

ệ c hu n luy n ượ ộ ng sách là đem quân l c c a mình ế c này đ ng th i đ rèn luy n binh sĩ quen v i chi n ệ ấ ự ủ ớ ượ ờ ể ồ

Vì nh ng l ữ ư chi n tranh qui mô, m t cu c chi n tranh đ gi ộ ế ế ứ ể ả ế c Kim. Nh ng qua nh ng tin t c ông th y rõ quân đ i Mông-c ch a đ n ữ ướ ộ ấ ứ i m t tr n chi n đ nh đo t. Cho nên v i t ti m l c, ch a s n sàng đ ti n t ộ ậ ể ế ớ ề c s lo xa và dè d t, Thành-Cát T -Hãn b t đ u m t cu c chu n b chu đáo ư ả ự ặ cho chi n cu c kh c li ế ộ ố Tây-h là m t n c có thành trì, có quân đ i vũ trang và đ ộ ướ theo Trung-qu c. Đ i hãn nh n th y th ố ạ th s c tr i n t c ướ ở ạ ướ ử ứ thu t công thành. ậ

ị ề ạ

ạ c thành Wolohai, m t cái thành kiên i tr ế ế ớ ướ

ọ ấ ộ ế ớ

ư ế ề ợ

ế Ông li n xua đoàn k binh ti n vào Tây-h , đánh tan đ o quân ra nghinh chi n, tràn vào m t ít làng nh và ti n t ộ ỏ c . Khi th đang hăng, quân Mông-c li n ào t i hãm thành. H t n công ổ ề ố nhi u đ t liên ti p nh ng đ u th t b i n ng. Sau cùng Thành-Cát T -Hãn ấ ạ ặ ư ả ấ đích thân ch huy tung ra m t đ t t n công n a nh ng cũng vô hi u qu . B y ề ộ ợ ấ ữ ư ệ ỉ

ấ ể ố

m i th y rõ k binh Mông-c không th thành công trong l ổ ụ ờ ợ t ti n t ế ế ớ ị ể ẫ i đánh gi c ặ i m c tiêu t ng b ừ ướ c

gi ờ ớ này. H không th kiên nh n ch đ i, không bi ọ m t… ộ

ạ ạ ư

ộ ấ ệ ụ ỉ ế ề

ỉ ạ ế ị ớ ọ

ướ ấ ủ

ẽ ạ ị ọ ợ ư ộ

ở

ọ ấ ữ ạ ầ

ử ố ồ ậ ả ỗ ộ

ạ ố

c. Ch ng bao lâu l a d y lên cháy ế ượ ẳ

N i b t mãn và hoang mang lan tràn kh p các tr i, nh ng đ i hãn không nói ắ ỗ ấ i chuy n rút quân. Sau m y ngày tính toán ông đem áp d ng m t qu k : đ t ớ ngh v i b n ch huy trong thành n u đem n p g p 1.000 con mèo và 10.000 ng th thành h t s c ng c nhiên, chim én, ông s h l nh rút quân. Viên t ạ ế ứ ch c m t cu c lùng không hi u b n r đòi nh th đ làm gì, nh ng cũng t ư ế ể ộ ổ ứ ể t c mèo và chim én đem n p, tuy nhiên h r t dè d t không dám m b t t ạ ặ ắ ấ ả c a thành. Đ i hãn đâu c n m c a thành làm gì n a. Ông cho binh sĩ c t vào ộ ở ử ử t c . B l a đuôi m i con v t nói trên m t chùm b i, châm l a đ t r i th ra t ấ ả ị ử ổ đ t nóng, chim én kinh hoàng bay v chui vào các mái tranh, mèo thì ch y ạ ố ề cu ng lo n rút vào các xó nhà. Dân chúng trong thành nh n nháo c lên rùng ồ rùng đi đu i b t, nh ng b t sao cho h t đ ắ ư lan tràn kh p b n phía thì ngay lúc y quân Mông-c ả ử ấ t trèo vào thành. ổ ắ ố ắ ổ ồ ạ ấ

ượ ứ ế ọ

c thành. Không có s c nào Binh Mông-c reo hò vang d y: h đã chi m đ kháng c n i v i đ i hãn c a h ! H s kéo đi chi m tr n lãnh th Tây-h ! ạ ế ọ ẽ ổ ự ổ ớ ạ ậ ủ ọ ổ ọ

ư ạ ỉ

ỉ ế ấ ầ

ạ i ư ế ấ ự i mà thôi. L n sau thì làm th nào? Ông th y rõ mình b t l c ế ng thành. Cho nên quân sĩ đ u ng c nhiên không hi u sao ể ề ữ ạ

Nh ng Thành-Cát T -Hãn không l c quan nh th , vì qu k này ch đem l ư m t l n th ng l ộ ầ tr ướ đ i hãn không ti n binh n a. ạ ắ ợ c nh ng b c t ứ ườ ế ữ

ch c m t đ o quân m nh và tăng c ấ ạ ế ổ ứ ộ ạ

ng cung ạ i v ớ ươ ủ ở ơ ạ

t t các n i khác. Nh ng bách quan kéo t ư ế ố ườ ng Ninh-h ở ị ị ả ạ ằ ớ

Trong lúc y vua Tây-h ráo ri s phòng th ự đ ng tâu r ng: “Chúa Mông-c đòi ph i n p tu c ng, ông ta m i ch u ngh ồ hòa và rút quân ra kh i đ t n c”. ổ ỏ ấ ướ

ỏ ề

m t đ qu c r ng l n l ạ ừ ờ ố ố ộ ị

ầ ủ ưở

ế ả ậ ố

ng t ổ ể ọ ử ồ

i. Nghe qua chúa Tây-h b ng b ng n i gi n, mu n bác b đ ngh h n c a ị ỗ ủ ậ ổ ừ dân du m c vì có bao gi i ch u làm phiên chúa t ớ ạ ể ộ ế ụ ớ ng lãnh ph i nh c cho nhà vua nh th n c a m t tù tr ng man r ? B n t ắ ả ọ ướ ộ ợ là chính hoàng đ Trung-qu c đã có l n ph i t m th i c ng hi n b o v t cho ờ ố ả ạ ầ ế m t v ậ Mông-c đ h lui quân r i sau đó ch nh tu binh mã đánh qu t ỉ ộ ươ tr l ở ạ

ễ ọ ư

ạ ạ ố ề ạ ẩ ị

ạ ộ

ữ ủ ấ ạ

ứ ả ữ ự ể

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:00:55 AM G i b i: Th là Tây-h đành ch u ngh hòa đem n p c ng ph m, Đ i hãn li n rút quân ị ế v đoàn tr i. Quân sĩ Mông-c t ễ đó càng nôn nao khao khát nh ng cu c vi n ổ ừ ề ị chinh m i. Riêng Thành-Cát T -Hãn, ông đã th y rõ s c m nh c a dân đô th ư ớ c đi m c a quân l c mình. Ch còn cách là ph i khai thác nh ng kinh và nh ỉ ủ ượ nghi m v a qua. ừ ệ

i c p lãnh ả ậ ư ấ ầ ệ ạ ấ

ướ

ng lãnh và tù tr ế

ươ ề

ự ữ ộ ề

ớ ậ ấ ụ ủ ớ ọ ườ

c không ai còn th y bóng i đó s i h p m t đ nghe hu n d c a ta, ng ấ ướ ậ ủ ố ố ộ ơ

Sau tr n này Thành-Cát T -Hãn nh n th y c n ph i rèn luy n l ậ đ o quân s , t o m t t p đoàn t ng lãnh tinh thông binh pháp có đ y đ kh ầ ủ ả ự ạ ạ ộ ậ ng t c t năng đ i phó v i m i tình th khó khăn. Do đó t ưở ấ ả ướ ớ ố ọ ng d nh ng l p gi ng v binh pháp c a các n i đ u đ ủ c g i v trung ở ả ớ ơ ề ượ ọ ề ông… Đ ngăn ng a s tr n lánh, ông ra m t đi u lu t m i ghi trong Yassa: ừ ự ố ể “Ai có ý tr n tránh không t ẽ ặ ể lâm vào s ph n c a m t hòn đá r i xu ng n ố n a”. ữ

ả ươ ở ữ

ổ ứ

ng ộ ờ ư ầ ư ườ

ế

hàng th p phu tr ậ ể ề

ễ Ba-lan đ n Ba-nhĩ-cán, t ộ ả ấ ừ

ữ ế ồ

ế ậ ỉ ủ ả ự

có th làm tròn đ Ba m i năm sau th i kỳ m nh ng l p gi ng hu n nói trên, B t-Đô – cháu ạ ấ ớ ng 600.000 ng i mà trong ch c m t l c l n i c a Thành-Cát T -Hãn – t ườ ộ ự ượ ộ ủ ch c v i này đ u gi đó ch có m t ph n t ữ ứ ụ i Mông-c . T t c s ng ổ ấ ả ố ườ ề ỉ ng ng t ng đ n hàng cao c p nh t. Đám th ch huy t ướ ưở ượ ấ ấ ừ ỉ c a B t-Đô có th đi u khi n d dàng cùng m t lúc nhi u chi n d ch hành ị ế ề ộ ể ạ ủ sông Dnieper đ n quân trên m t d i đ t bao la t ế ừ bi n Adriatique, và sau k t thúc nh ng tr n đánh r i, các quân đoàn đ u t p ề ậ ể ờ h p tr v đông đ c . Không m t nhà ch huy quân s nào c a Âu-châu th i ọ b y gi ệ ấ c m t nhi m v n ng n ph c t p nh th . ư ế ủ ề ứ ạ ở ề ờ ộ ộ ụ ặ ượ ể

ườ ọ ầ ọ ề ế ổ

ủ ử ụ ử ụ ế ạ

ỗ ộ ạ ả ộ

ế ể ụ ạ

gìn và phân phát lúc xu t chinh. ậ ng quân s Mông-c là khóa h c v chi n thu t Khóa h c đ u tiên c a tr ự công thành: cách s d ng thang dây, bao cát, cách ch t o và s d ng nh ng ữ ế cái m c vĩ đ i dùng đ đ tên, cho các đ i xung kích. M i b l c ph i ch ộ ể ỡ ạ ữ t đ công thành, n p vào kho quân c do nh ng t o m t s d ng c c n thi ộ ố ụ ạ sĩ quan ph trách vi c gi ụ ụ ầ ệ ữ ấ

ậ ạ ớ ố

ủ ướ ạ

ông ạ t-Bi ệ ạ i phong Tru t-Xích làm ch t ộ t ẻ ẻ

ắ ổ ư ế

ấ ướ ự ề ế

ộ còn sót l ả ả ặ ố ớ ng thành và c n h c t p chi n đ u d ng lão luy n. ngôi đ i hãn ông ch c n ban b nh ng l biên c nh Mông-c . Bây gi ờ ộ ể ủ ờ ầ ệ Ở ọ ậ ạ ố ữ ỉ ầ

ng cùng v i T c-B t- Trong lúc y đ i hãn l ấ ấ ạ t đi u đ ng m t quân đoàn lên m n Tây B c quét cho s ch Đài và Tri ề ế nh ng đám lo n quân l i ạ ở ữ kh i c n ph i thân chinh đ i v i nh ng đám gi c chòm nh th ; m t th h ế ệ ữ ỏ ầ i s đi u khi n c a các m i đã tr ớ th i khích ng t ượ tinh th n: l ệ ưở ướ ầ

ng trung thành c a ta! Các ng ỡ ạ ủ ủ ươ ư ầ i là h ng sáng s a nh v ng

ậ ứ ướ ệ ươ

i ph i là trung tâm

ủ ụ ể ả ứ ữ

ả ỡ ề ư ươ ờ ỉ ư ứ ườ

ữ ng thành kiên c , đ i ngũ ch nh t ố ộ i nói c a ta: ủ ờ

ẽ ư ươ ế ấ

i hãy đoàn k t ch t ch nh năm ngón tay; lúc t n công hãy nh ể ố

- H i các t minh nguy t th t x ng đáng là c p ch huy các binh đoàn. Các ng ữ i là nh ng ấ ỉ h t trân châu trang đi m trên mũ mi n c a ta! Các ng ệ ủ ộ đi m c a vũ tr , ph i là núi đá đ ng s ng s ng gi a tr i. H i ba quân đang ừ ể đ ng quanh ta nh b c t ừ nh cánh r ng ứ s y hãy l ng nghe l ắ ậ ư Các ng chim ng đáp xu ng con m i; lúc tiêu khi n hãy vũ múa nh con công; lúc ư ư giao chi n hãy lao vào k đ ch nh con ó lao xu ng đàn gà… ặ ồ ẻ ị ư ế ố

Tru t-Xích th ng lĩnh quân đoàn qua Nãi-man b t t ắ ấ ả ữ ộ ạ ấ t c nh ng b l c b t ậ ố

ố

ồ b l c Oi-Rat đang b quân Mi ỏ ị

ặ ị ấ ạ ệ ệ ạ

tuân ph i qui ph r i v ụ ồ ượ ả đ t b l c n y vào vòng th ng tr . B y gi ặ ộ ạ ầ nhi tàn h i, li n tình nguy n d n đ o đi lùng k thù. Chúa Mi ẫ ề Bét không còn đ ổ ờ ộ ạ ẻ ng né tránh n a đành ph i giao chi n, r t cu c b b t gi t qua r ng núi Saïan đ xu ng đ ng c Khirghises t- ệ ố t-nhi là Tút-Sa- t. ộ ị ắ ườ ữ ế ế ả ố

c qua hàng ế ộ ẻ ạ ơ ố ượ

Chót h t là Gút-S -Lút m t k thù cũ còn s ng sót, ch y thoát đ Tây-liêu.

ấ ử ủ

ở ề ọ

ậ

ạ

ế ộ ị ụ ượ ng cho con t . Khi đoàn quân ề ồ c c c kỳ long tr ng, r i ch c m t cu c đón r ắ ướ ự ộ ổ ứ ng cho Tru t-Xích m t hãn đ a riêng. “L n đ u tiên xu t chinh không ấ ầ ưở ầ ộ r ng không hao quân, c các b l c ộ ạ ở ừ ị ấ ả ữ t c nh ng mi n v a m i bình đ nh ề ừ ấ ưở ớ

Thành-Cát T -Hãn r t hài lòng v chi n công c a thái t ư chi n th ng tr v ông cho t ế ban th có ta bên c nh mà con khu t ph c đ th t đáng khen. Ta ban th ậ y.” ấ

ở ố

ứ ế ồ ọ

ộ ế ị ế ỷ ấ ủ ệ ố

ng t c. Món quà n y sau tr thành m t đ qu c riêng t c đ qu c Khâm sát mà các ầ ố ng g i là Kim-hãn-đ a (Horde d’or) bao g m nh ng thái p c a các s gia th ườ ử ng t Nga. Su t nhi u th k đám v v ng t ử ươ ề ử ươ c s c phong v c kh hãn Mông-c đ đ trung thành tr ổ ể ượ ắ ữ Nga ph i đ n tuyên th ả ế ươ ướ ướ ả

ề ế ấ ộ

Vĩnh-T lên n i ngôi. Hai năm sau chi n cu c Tây-h b ng có tin c p báo v Onon: hoàng đ Kim ế đã băng hà, thái t ử ạ ỗ ố ế

ầ ọ

ạ ố ự ủ ự ượ

ạ i n a. Nh th có nghĩa là t ư ế ươ ồ ng không dám n p c ng tr ch đ ng nói đ n vi c l ệ ờ ầ ủ ư cho mình có đ l c l ễ ớ ừ ạ ố ố ế ị ư

Năm đ u Tây-h có đem n p c ng đ y đ nh ng qua năm sau không th y h ấ ế t ng đ i phó r i, n u ớ ữ không v tân v đi nh th . ế

ớ ề ư ế ạ ớ

ạ ị ế

ữ ồ ượ ộ

ườ ộ ươ

ổ Tây-h ch huy. Quân đ ch ng l u sông ế ổ ề ng thành. T i đây binh Mông-c ạ ng t ị ạ ỉ ử ế ộ ạ ả ế ấ ặ ượ ư ề ạ ằ

Thành-Cát T -Hãn li n vin c đó kh i binh tái chi n v i Tây-h . Ngay tr n ậ ở đ u quân Tây-h b đánh tan rã; binh Mông-c li n ti n chi m thành Wolohai, ầ đo t thêm m t thành n a r i v t qua Tr ạ i giao chi n v i m t đ o binh do m t v l ớ ạ b t n th t n ng ph i rút v thành Ninh-h là đ đô n m trên th ị ổ Hoàng-hà. Quân Mông-c đu i theo và bao vây kinh thành. ổ ổ

ễ ọ ư

ổ ấ ự ướ ữ

ấ ộ

ạ ắ

thì c p bách, không th ch n ch ạ ổ ờ

ể ầ ố

c Kim, mu n di ố ướ ạ ậ ố

h đã ti n t ị ớ ấ i n ớ ướ ườ ộ ố i Trung qu c có chi n thu t tháo n ộ ề ắ

c sông Hoàng-hà vào thành Ninh-h . Nh ng m i xây lên đ Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:01:39 AM G i b i: c nh ng vách thành kiên M t l n n a quân Mông-c đành ch u b t l c tr ị ộ ầ ữ ỏ i trình đ có th chi m nh ng thành nh , c . Th t ra lúc b y gi ữ ế ể ế ớ ờ ọ ậ ố nh ng Ninh-h là m t đô th l n đông dân, phòng th th t v ng ch c không ủ ậ ữ ộ ư x n y đ d gì h n i. Mà thì gi c vì ờ ở ứ ầ ượ ễ ớ Thành-Cát T -Hãn ch nghĩ t t đ qu c y càng s m ố ấ ệ ế ỉ ư c cho càng t t. Đ i hãn nghe nói ng ế ng p thành, li n sai đi b t m t s dân Trung-qu c v b o xây m t cái đ p ậ ố ề ả ậ ượ c l n, lùa n ư ớ ướ ạ ớ

t h t cánh đ ng mà quân Mông-c đang ậ ổ ồ

c tràn ra l phân n a thì đ p v , n đóng tr i. H ph i c p t c cu n l u ch y lên các đ i cao. ố ề ỡ ướ ả ấ ố ụ ế ạ ử ạ ọ ồ

ạ ế ủ

ắ ơ ạ ướ

ở c, quân Mông-c li n tràn ra kh p các làng m c c ạ ứ ế ạ ổ ề mãi trong thành ch ng làm gì khác h n đ ẳ

t

ổ ở ứ ả ớ ệ ậ ấ ả ắ

ẹ ậ ặ ữ

các n ế ồ ế ể ỏ

c. Xong đâu đó, Thành-Cát ả ả ữ ạ ướ ị ữ

ế Tuy v y tình th c a quân Tây-h cũng không có gì l c quan h n. Chi m ậ p phá tan thành không đ ượ ơ ượ tành; quân Tây-h c b môn c. Cho nên khi quân Mông-c g i s gi ở i ngh hòa, chúa Tây-h m i th ra ị ạ ớ ế ố t c các đi u ki n h t s c kh t khe: n p tu c ng nh nhõm ch p nh n t ộ ế ứ ề ấ th t n ng; ph i tr l c Mông-c trong nh ng cu c chinh ph t ướ c ả ợ ự ạ ở ộ ổ ệ khác và đ t thi n ý, ph i g công chúa cho đ i hãn (1209). Th r i y n ti c ệ m ra linh đình m ng tình h u ngh gi a hai n ừ T -Hãn v i vã rút quân v . ở ư ề ộ

ng b ng có mã khoái “Tên bay” t ỗ ượ ử ườ ừ ề ớ

mi n đ ng t ồ ạ ườ

c Kim đã t ứ

ộ i báo tin m t ng thành. Đ i hãn li n d ng binh i cõi ngoài Tr ớ ề ừ c a vua Kim. Viên chánh s b o ứ ả c l u ti p s gi ướ ề ế ứ ả ủ i r ng “có chi u ch c a hoàng đ Đ i kim, Đ i hãn ạ ế ạ ỉ ủ ạ ằ ế

Đ c n a đ đoàn s gi n ứ ả ướ đón ch . Ông ra đ ng tr ờ i thông ngôn nói l ng ườ bái lĩnh”. ph i làm l ả ễ

Thành-Cát T -Hãn h i: ư ỏ

ai là hoàng đ n ế ướ c Kim? - Làm nh ông không hay bi ư ế ề ệ t v vi c

- Hi n gi ờ ệ đ i ngôi. ổ

S gi tr l i: ứ ả ả ờ

- Hoàng đ Vĩnh-T . ế ế

ng Nam, thay vì quì l y kính c n, l ề ướ ư ẩ ạ ạ i

Thành-Cát T -Hãn li n quay v h ề kh c xu ng đ t v i v vô cùng khinh b . ỉ ấ ớ ẻ ạ ố

x ng là thiên t ưở ph i là h ng khác th ạ ử ả ự ư ẻ

- Ta t nhát nh th ng Vĩnh-T thì ra cái thá gì mà b t k khác ph i quì l y! ng r ng k nào t ằ ế ư ằ ng; còn hèn ườ ạ ắ ẻ ả

Nói xong đ i hãn sai đem ng a l ự ạ ế ụ i ti p t c cu c hành trình. ộ ạ

ở ề ớ ả ộ ỗ

ả

i l ặ ổ ơ ế ụ ế

Ph n viên chánh s , h n quay tr v v i c m t n i kh tâm mong cho ứ ắ ầ ổ t ph i tâu trình nh th t. H n vò đ u b t tóc không bi ng càng xa càng t đ ư ế ắ ầ ứ ố ườ khinh mi i l nào v i hoàng đ v l t c a chúa du m c. Và m c dù đã dùng ệ ủ ế ề ờ ẽ ớ l h t s c khéo léo che gi u b t s th t, hoàng đ cũng n i c n lôi đình ớ ự ậ ờ ẽ ế ứ lên quát v sĩ t ng h n vào ng c. ấ ụ ệ ắ ố

t c bá quan văn võ Yên-kinh l ồ ở ế ừ

i. ườ ạ ỏ ạ c nhau. Sau cùng nhà vua m i quy t đ nh, h i h i ý ki n t ng ng ế ị ớ ượ

R i nhà vua h i t ộ ấ ả Ý ki n r t ph c t p và trái ng ứ ạ ế ấ ng: l nh cho các t ướ ị

ng ch tr ủ ươ ợ ừ ng đánh ph i d n quân đ n t n sào huy t b n R tr ng ế ậ ả ẫ ệ ọ

ng. Viên t ph t th ng tay tên tù tr ạ ướ ẳ ưở

ướ ủ ươ ắ ng dò xét hành đ ng b n R ph i g p rút đào hào đ p ợ ả ấ ọ

ng quân trú phòng các n i đ ườ ở ơ ể

Viên t ng ch tr lũy án ng ngoài Tr ữ phòng đ ch đánh b t ng . ấ ộ ng thành, tăng c ườ ờ ị

ễ

ng th o c a dân Ong-Gút là dân phiên thu c c a Kim. i sa m c Gobi, viên t ạ p l ướ ươ

t-Bi t đ ệ ượ ị ươ ư

ổ ồ ạ ấ ạ ố

ướ ả ủ ng Tri ế ọ ớ ắ ừ ằ ồ

M i t ng vi n chinh đã ngao ngán án binh t i đó r i ồ ớ ớ ạ th lính đi c ả ộ ủ Ngay lúc đó, thân v ạ c l nh Thành-Cát T -Hãn d n 2 v n ẫ t t n công, đ i th ng quân phu xu ng m n Đông tìm h . Quân Mông-c ạ ắ Kim, san b ng cái lũy v a m i đ p lên r i kéo dân Ong-Gút v th n ph c ụ ề ầ Mông-c . ổ

ầ

ấ ế ề ầ ủ ầ ạ ả ạ

ờ ụ ổ ị ủ ế

ế ấ ư ế ả i ngoài Tr ng thành”, ai ế ườ ớ ợ

Sau tr n n y quân Kim m t h t nhu khí, tinh th n chi n đ u rã r i. Nguy ệ ậ h n n a là tr n đ u c a tri u đ i m i mà th m b i nh th làm s p đ luôn ậ ớ ơ ữ ng c a dân chúng, cho nên hoàng đ Kim ph i cho y t th kh p ắ lòng tin t ưở n i c m nh t không cho loan tin “Có quân R kéo t ơ ấ ặ vi l nh s b c c hình. ẽ ị ự ị

i g p rút v tri u c p báo: quân ề ề ấ ạ ấ

ổ ấ ẩ ng thành l ủ ườ ớ ị ế ị

ằ ớ

t đ p. Quan tr n th l

Ít ngày sau quan tr n th Tr ặ Mông-c đang chu n b đánh l n. Nh ng ông ta b hoàng đ khi n trách n ng ư n ; ngài cho r ng ông tâu láo khoét, đ qu c Kim v i Mông-c v n đang giao ế ề h o t i c qu quy t r ng quân Mông-c đang mài tên ủ ạ ứ ả ả ố ẹ giũa giáo, ch c ch n s có tr n xâm lăng… K t qu ông ta b t ng vào ng c. ể ổ ẫ ổ ị ố ố ế ằ ế ấ ắ ẽ ụ ắ ả ậ

c tr n m t năm hoàn yên n đ chu n b ờ ế ượ ể ẩ ộ ọ ổ ị

Nh th mà Thành-Cát T -Hãn đ tr n đánh l n nh t c a đ i ông. ư ấ ủ ờ ậ ớ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:02:32 AM

ươ

Ch CHINH PH T N C KIM ng XIII Ạ ƯỚ

ộ

ừ ế ề

Mùa xuân năm 1211, Thành-Cát-T -Hãn h i quân bên sông Tây bình ư núi Altai đ n núi Chingan đ u ph i nh p (Kéroulène). T t c tráng đinh t ậ ả ấ ả t c dân t c du m c. ngũ vì l n chinh ph c n y quan h t ụ ộ ệ ớ ậ i v n m nh c a t ệ ủ ấ ả ụ ầ ầ

c Kim, n ả ướ

ế ờ ướ ố ả ộ c đã nhi u phen ề ộ ở c và luôn luôn tàn sát áp b c nh ng dân t c ướ ứ ữ

Đ i hãn tuyên b : “Đã đ n lúc ph i đánh n ạ ph n b i các kh hãn đ i tr ả l u”.ề

ể

Nghe xong, toàn th ba quân nhi núi sông, vì còn gì th a thích cho b ng chi m cái n ậ t hoan nghênh, ti ng reo m ng vang d y ừ ế c giàu m nh, c a báu vô t li ệ ệ ằ ướ ủ ế ạ ỏ

ề ả ạ ậ ồ ạ ư ề ấ ộ ch a h th y trong cu c

t n y; h s đo t nhi u b o v t, nhi u đ kỳ l ề ậ ấ đ i chinh chi n. ờ ọ ẽ ế

ư ủ

ọ ự ồ ế ị ậ

ố ẽ ụ ổ ệ ố ữ

ế ẽ ố ữ ố

i c ớ ướ ị ủ ủ ữ ớ ổ ủ

ẽ ổ ọ ư ư ủ ế ạ ấ

ế ứ Riêng Thành – Cát – T – Hãn, ông nh n th y vi c làm c a mình h t s c ậ ấ ẳ tr ng đ i, nó quy t đ nh s t n vong c a đ qu c m i thành l p. N u ch ng ớ ạ ế ủ ế ụ ở may th t b i, đ qu c s s p đ vĩnh vi n; nh ng x m i chinh ph c ứ ớ ễ ấ ạ p bóc tàn sát dân Mông C ; nh ng b l c v a đ t chung quanh s tràn t ộ ạ ừ ặ ổ ấ ẽ i quy n th ng tr c a ông s n i lo n; nh ng mi n m i th ng nh t s ly d ề ạ ề ướ khai… Cái vinh quang c a dòng B t Di Dinh, c a Mông c do bao nhiêu công lao c a ông t o nên s tan bi n nh mây khói. Nh ng ông nh t quy t ph i ả ẽ giáng m t đòn xu ng n ế c Kim. ướ ố ộ

ị ẩ ề ạ

ứ ề ẳ ộ ế b n phía biên thùy đ u yên n, các n ướ ờ ố

ồ c láng gi ng đ u là b n đ ng ề ề h đã quá suy nh ờ ọ ế ư

ề ươ ấ

ớ ộ ậ ng - ông b t ph i d chi n luôn c cha m con ế ầ ắ

ỉ ng nào còn thèm khát đ c l p - b y lâu nay ch ả ự ẹ ớ i bô lão, đàn bà, tr con v i ả ẻ ỉ

Công cu c chu n b đã đ n m c chu đáo, ch ng còn đi u gì đáng lo ng i… Bây gi ổ ạ c r i, minh. Đáng lo ng i h n c là Tây h thì bây gi ượ ồ ạ ạ ơ ả trong nhi u năm n a h cũng ch a dám gây chi n v i ai. Trong n i b , n u ộ ộ ế ữ ọ có thân v ng ho c tù tr ưở ặ th n ph c m t cách mi n c ễ ưỡ ộ ụ cái và chi n sĩ c a h . T i đ t nhà ch còn l ủ ọ ạ ấ ế 2.000 quân túc v ; t ạ ệ ấ ả ạ t c 20 v n k quân ph i d cu c nam chinh. ả ự ộ ỵ

ớ ọ ế ể

ệ ệ ộ ầ ộ

ớ

ư ế ờ tiên; nêu danh t ổ

ố i tay ng ườ ờ ể ữ ẳ ỗ ẽ ể

ự ấ ữ ộ ệ ệ ả ầ ở

ứ ầ ầ ị

ầ ộ ố

Chi n cu c n y h t s c tr ng h , m i nguy hi m cũng l n lao nên không th ể ố ế ứ giao cho m t pháp s c u nguy n vu v đ c. Đích thân Thành-Cát-T -Hãn ơ ượ ư ầ t làm l cáo tr i đ t. M t mình ông đi vào l u riêng “ti p xúc” v i Tr i. Ông ộ ờ ấ ề ễ ế i cao r ng ông ch mu n báo thù cho t kh n v i đ ng t t c ấ ả ỉ ằ ố ớ ấ ấ nh ng kh hãn đ i tr c đã ch t d ố i Kim và k nh ng n i th ng ế ướ ờ ướ ữ ả kh c a dân du m c bao phen b dày xéo. Tr i Xanh chí công ch ng l đ cho ị ụ ổ ủ dân t c Mông c b đ a đày mãi, ch u đ ng mãi s b t công do m t dân t c ộ ổ ị ọ ị ự ộ ố gi o quy t, ph n phúc gây ra? Tr i Xanh hãy g i nh ng th n Thi n xu ng ả ờ ạ giúp ông và c nh ng th n Ác n a vì nh ng v Th n n y cũng có s c m nh ữ ữ ả ữ kinh kh ng. Tr i xanh đã phán b o t ặ ấ t c các dân t c đang s ng trên m t đ t ờ ủ ả ấ ả c Kim. n y ph i hop l ạ ả ầ i ch ng n ố ướ

ề ạ ỉ ớ i và c u nguy n. Đ n ngày ệ ế

ông m i ra ngoài báo cho dân chúng hay “Tr i s p ban cho ông s ầ ờ ắ ự

trong l u luôn ba ngày, đ i hãn ch lo trai gi Ở th t ứ ư chi n th ng v vang”. ế ớ ẻ ắ

ế ừ ộ ẩ i n ớ ướ

ặ ế ạ

ộ ầ ứ ẽ ộ ị ể ố

ắ ừ ộ ố

t Bi ệ ấ ấ ỉ

quân, và h u quân. H v ữ ữ ả

ề ấ

c Kim T sông Tây – bình quân Mông c r m r tr y binh đ n biên gi ổ ầ ể ọ t xa 1400 d m. Quân thám sát đi đ u, ti n theo hình r qu t. H không đ l ầ ọ m t th gì ra ngoài t m m t, t ạ ế m t dòng su i, m t đ a đi m đóng tr i đ n tên thám mã đ ch núp trong b i. N i theo là ba quân đoàn hùng dũng do nh ng ữ ụ ị t làm ba cánh ng tài ba nh t ch huy: M c Hoa Lê, T c B t Đài, Tri t ế ố ộ ướ t qua nh ng r ng núi phía đông sa trung quân, t ặ ọ ượ m c Gobi, nhân mã đ u toàn v n không b m t t n th t nào c . H mang theo ị ộ ổ ạ ự đ u có d t thêm m t con ng a t, m i k binh t c nh ng v t d ng c n thi t ề ỗ ị ấ ả ữ ả ọ ộ ậ ụ ẹ ế ầ ắ

i ch theo h ng đàn súc v t làm l ở ổ ạ ươ ự ậ

ạ ấ

ng th o c a binh Mông c bao gi đúng ngay mùa tuy t tan nên không lo ng i v n đ n ề ướ ổ ng th c qua sa m c; lúc ạ c, c cho ỏ ẵ cũng s n ờ ẩ

c m t, đ thay đ i, l ể b y gi ờ ấ ng a. Đó là lúc tr y quân ch l ự tr ặ ở ứ ầ ở ướ ằ ế ớ ươ x n y mà h s p chinh ph c. ọ ắ ả ủ ụ

ễ ọ ư

trung tâm đ ấ ờ

là Yên kinh (B c Kinh) n m ằ ở ắ ề ư

ườ ẳ ả

c Kim lúc b y gi ướ ủ ụ ng th ng v đó. H v ọ ượ ề ượ ủ ấ ẩ ư ặ

ữ ộ ữ ở

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:03:21 AM ế Đ đô n ế qu c, là m c tiêu c a Thành – Cát – T – Hãn. Các toán ti n quân Mông c ổ ố đ u h t qua Tr ớ ng thành ngay kho ng có hai l p ề ướ ứ c phòng th r t c n m t. X a nay nh ng b c vách cách nhau 200 d m đ ậ thành này che ch vùng bình nguyên Yên kinh, ch n đ ng nh ng cu c xâm ặ ứ lăng c a dân du m c. ủ ụ

ệ ổ ứ ch c vi c qu c phòng r t chu đáo, nhi u binh đoàn ấ

ố g n kinh đô. Nghe tin quân Mông c t i, h li n kéo lên đ nh

ề ọ ề ỗ ổ ớ ấ ị ằ ứ ể

ổ ấ ề

ư ỉ

ư ỏ ấ

B y gi , n c Kim t ờ ướ ấ hùng h u đóng ậ ị ở ầ vây hãm đ ch ấ vùng hi m đ a n m gi a hai b c thành y. B ng có tin c p ữ ị ở báo: “Cánh quân Mông c y là ti n quân ch đánh nh mà thôi. Đ i quân c a ủ ạ ỉ h do Thành-Cát-T -Hãn ch huy cũng đã v t qua tr ng thành cách đó 400 ọ ượ t qua d dàng g n nh kh i rút . H v d m cho (do?) quân Ong Gút tr n gi ầ ữ ọ ượ ặ trên tr i r i xu ng”. ki m và đã xu t hi n trong t nh S n tây nh ố ư ở ơ ế ử ườ ễ ờ ơ ệ ấ ỉ

ế ị ợ ấ ề ữ ế

ổ ề ọ g n h n h t; h ơ ở ầ ề ng xá. Cánh ti n ơ ư ờ

ọ ỉ ạ ặ

ị ấ ễ ề ề ấ

ầ ặ ổ ư ế ộ

ả ế ớ i ậ

Nghe tin, quân Kim s th t th đ nh rút v nh ng thành kéo qua phía Tây, băng ngang vùng núi non không có đ ườ quân Mông C li n b c qua phía Tây nh ng nh phi ng a nên nhanh h n quân ự ủ Kim – ph n đông ch ch y b . Quân Kim b t n công hai m t; pháo binh c a ộ h quá n ng n k nh càng tr thành cái bia d nh m nh t cho quân cung n ỏ ắ ở ọ i xu ng làm tán lo n hàng ngũ, ti p theo là Mông c . M t trân m a tên t ạ ố ướ tr n xung kích vũ bão c a 20 v n quân k - m t l i t n công mà c th gi ộ ố ấ ạ ủ lúc b y gi ấ ỵ không có quân đ i nào đ n i. ỡ ổ ờ ộ

t. Quân Mông ấ ủ ệ ị ệ

Ch m t tr n đ u, đ o quân tinh nhu nh t c a Kim b tiêu di ầ c tràn ng p trong t nh S n Tây. ổ ỉ ộ ậ ậ ạ ỉ ơ

ả ư ộ ầ ự ộ ầ ủ

ng th o nh ng không ng i nguy hi m vì t ả ể ổ ứ ể ề ch c liên l c ch y r t đi u ạ ấ

ị ấ ể

ế ộ ậ ắ

đây cũng nh ướ

c Thành- ạ ủ kh p các m t ặ ư ở ng lãnh không bao i đ ọ ạ ượ ạ

ậ ộ

ẻ ị ấ ạ ộ ể

c. Thành-Cát-T -Hãn cho quân t n ra trên m t t m c c r ng đ có đ y đ l ạ ư ươ hòa. N u đ ch quân xu t hi n đâu đó thì các cánh quân c a ông có th trong ệ ở vòng m t hai ngày t p trung l i đ i đ ch. ạ ố ị Ở tr n khác sau n y đ ng liên l c gi a đ i hãn và các t ầ ườ ậ ữ ạ ạ gi ế ờ ứ ả Cát-T -Hãn áp d ng m t cách tuy t h o. Cho nên k đ ch ph i ng c nhiên ệ ả ư ụ ế n i nào binh Mông c cũng có th xu t hi n đ t ng t và đ n th y b t c ổ ấ ứ ở ơ nh ng tr n quy t đ nh h xu t hi n đông đ o không ng đ ả ấ đ t đo n. Chi n thu t lúc ti n thì t n ra, lúc đánh thì h p l ế ả ộ ệ ờ ượ ế ị ấ ữ ệ ậ ọ

Bây gi ba đ o quân Mông c do các v ng t ch huy ti n theo hình cánh ờ ạ ổ ươ ử ỉ ế

qu t qua su t t nh S n tây. ố ỉ ạ ơ

ạ ồ ộ ỉ

ư c Kim. Thành Cát T Hãn và Đà Lôi ch huy cu c bao vây thành Đ i Đ ng Tây kinh c a n ủ ướ

Tri t Bi t d n đ o quân th năm đi tìm đ ng xu ng bình nguyên Yên Kinh. ế ệ ẫ ứ ạ ườ ố

ầ ướ ườ

t ẻ ẻ ng t , m đ ử ươ

ồ ng r i, ở ượ cũng b nh ng thành đã ng xu ng bình nguyên ti n th ng đ n c a thành ế c con đ ỏ ữ ẳ ố ự ượ ế ử ồ ố ế

ng n y h h t nh ng cái thành l Lúc viên t ữ ạ ế Thành-Cát-T -Hãn li n b Đ i Đ ng, ba v ỏ ạ ề ư chi m, đ ng kéo r c l c l ồ Yên Kinh.

c d p đ ng tr ầ ứ ấ ượ ị ứ ướ ư

ạ ể

ườ ậ ờ c m t kinh thành ộ ng … th t là ậ ườ ượ c i có th làm đ ể

Đây là l n th nh t Thành-Cát-T -Hãn đ vĩ đ i. Ông cho ng a r o m t vòng đ quan sát: nào hào, nào t ộ ự ả sâu, th t là kiên c , th t là r ng l n! Không ng con ng ộ ậ ố m t công trình l n lao đ n nh th ! ớ ư ế ế ộ ớ

ờ ả ạ ph i làm th nào? Có l ế ờ ẽ

không bao gi ẽ

làm chúa t ế

c cái đô th có m y trăm ngàn quân trú phòng n y! Có l ạ c! Ông đã chi n th ng b n đ o ố ượ ấ

ầ ắ ấ ầ ủ b n phía kéo t ở ố ế ậ

ướ ổ

ậ ố i. Su t 6 ớ p nào phá, tung hoành nghe nói đó ch là m t t nh, t nh S n Tây và đ qu c Kim còn ố ơ ỉ ế ọ ỉ

Đ i hãn h t s c băn khoăn: Bây gi ế ứ ông làm ch đ ấ ị ủ ượ đ qu c Kim đ không bao gi ố ể ế ờ quân r i, đ o quân nào quân s cũng đông g p m y l n quân c a ông, v y mà ạ ố ồ ng hùng h u khác tin cho bi t còn nhi u l c l ề ự ượ tháng qua, binh Mông c dong du i kh p n i, nào c ắ ổ ngang d c, gi ơ ộ ỉ ờ nh ng 12 t nh nh v y n a. ư ậ ữ ữ ỉ

ố ư ỏ ộ ế

c v ng: tiêu di ượ c ư ệ ạ

c ạ ượ ướ ọ ơ

ướ ố l ng l y kh p b n ờ ừ ủ ệ

ấ t Bi ế ệ

t đi t o thanh phía đông đã t ớ ữ ố

ế ạ

ừ ể ế ị ơ ỉ

Trong thâm tâm Thành-Cát-T -Hãn đã mu n b cu c. Tuy không chi m đ t đ o quân tinh c Kim, nh ng ông cũng đã đ t đ n ướ p vô s c a c i, b t vô nhu nh t c a Kim: binh sĩ Mông c đã giàu h n, c ấ ủ ắ ố ủ ả ổ ệ i làm nô l , nh t là uy danh c a ông bây gi s ng ẫ ắ ố ườ ủ i ch t n cùng c a ng. Đ o quân Tri ph ỗ ậ ả ạ ươ c”, ông còn mu n gì n a? N u vây thành th gi i, ch “đ t bi n thành n ế ướ ế ỗ ấ ế ớ c thì còn gì là uy vũ n a?... Cho nên Đ i hãn Yên Kinh mà không chi m đ ữ ượ quy t đ nh rút quân ra đóng ừ cõi ngoài v a đ ngh ng i trong mùa đông v a ở đ dòm ngó coi quân đ ch đ ng tĩnh ra sao. ộ ể ị

ư ọ ễ

ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:03:59 AM

đâu, ng l ế ở ở

ch a bi ng thành, b ng có m t s gi ả c Kim đ n xin b ki n. Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Đang l ưỡ Tr ườ t đóng quân n ộ ứ ả ướ biên c nh S n tây hay ngoài ơ ệ ế ự ư ỗ ế

ế ữ ế ủ

ượ ộ

ạ ả ề ộ ợ ộ ườ ế

Nh ng chi n th ng liên ti p c a “b n r ” đã làm kinh ng c c tri u đình Yên ọ ợ kinh. T tám m i năm qua h ch a bao gi ừ th . Thông th ễ chúng nó l ắ ư th y m t cu c xâm l c nh ươ ờ ấ ng h binh thiên tri u kéo đ n là quân r v i rút đi, bây gi ờ ế ệ ở i đi ki m quân thiên tri u đ đánh. Và h quân binh xu t hi n ế ọ ư ề ề ể ễ ạ ấ

ỉ ợ ớ ữ ứ ậ

ượ ướ ủ ề phía. Nh ng tay ch huy c a chúng th t là ủ

ế chúng l i dám kéo đ n bao vây kinh đô.

c, khi n cho các t ờ ầ i bao vây t c không ai ng đ ờ ượ t xoay s th nào n a. Gi ữ ở ế ờ ế ữ ư

Ở ử ư ạ

ừ ẳ ể

ng a xa xa ườ

ư ẹ

đâu là quân r ào t ng c a tri u đình không còn đ m l ả Yên bi ạ ế kinh ai cũng ch chúng lao đ u vào các vách thành v ng nh núi xem th bài ạ p bóc dã man không. Nh ng l h c đ m máu có d y chúng ch a h n thói c ướ ọ ẫ thay kh hãn Mông c không đ cho m t tên k binh nào bén m ng vào t m ầ ả ị ộ ổ ả chung quanh thành, r i đ t tên. Nhi u ng ồ ộ ề ở ế ự ấ nhiên ch ng đòi h i gì h t l ố ọ ẳ chăng? Cho nên vua Kim mu n th ngh hòa. i th y rõ kh hãn t ả i rút quân đi. H mu n gì hay m u m o gì đây ế ạ ỏ ố ử ị

có nhi m v dò xét ý đ nh c a quân r và gi ệ ủ ả

ị ấ ỗ ể ớ ợ ạ

ướ ớ ổ

ạ ọ ơ ữ ạ ế c phong B c C ng Chiêu Th o S đang có tr ng trách t o tr phi n ừ ả ứ i thích cho đ i hãn c Kim r t đ i kinh ng c không hi u c gì h xâm c Kim. Đ i Kim mu n s ng hòa bình v i Mông c . H n n a đ i hãn ố ố ả ạ ườ ắ ọ

Viên s gi ụ ứ ả c a h hi u: hoàng đ n ế ướ ủ ọ ể lăng n đ ượ lo n… ạ

ạ ư ề ộ

ỉ ữ ế ủ ọ ạ ậ

ấ ỗ ủ ế ế ớ

ề ổ ỏ ạ

c l m nh ng còn mu n che ượ ắ ư ẳ

r t ân c n nh ng có ý dò h i nhi u vi c. Thành-Cát-T -Hãn cũng r t đ i ng c nhiên v cu c hòa đàm này. Ông đã tàn i mu n phá nh ng t nh trù phú c a đ qu c Kim, v y mà hoàng đ c a h l ố ố s ng hòa bình v i ông! Đ qu c r ng mênh mông, nhi u thành lũy kiên c , ố ố ộ ố i sao ông quân đông nh ki n c , sao không xu t binh ra đánh đu i mà h i t ấ mu n t n công n c Kim? H n là h suy nh ố ọ ố ấ gi u. Đ i hãn ti p s gi ạ ấ ư ế ỏ ướ ế ứ ả ấ ư ệ ề ầ ỏ

ố ướ

c Kim, cho nên s n sàng ti ố ế

ị ở ắ ; ông ta v n là dòng dõi nhà Liêu đâu a gì ư n i tình đ qu c Kim v i Đ i hãn. Các ẫ

ớ ạ ị ườ ấ

c nhìn nh n là vua chính th ng, trái l ắ ễ đ ờ ượ ố ọ ẫ ụ ậ ậ ợ ọ ọ

ố ợ ủ ọ ở ẻ

i m t ng ắ ướ ộ ư ng th n ph c h , nh ng ụ ọ ắ

ầ ẵ ầ ậ ợ

ắ

c Kim đã ch n l m s gi Vua n ứ ả ọ ầ t l n ế ộ ộ ẵ ướ i Trung hoa vua Kim tr vì Hoa b c trong g n m t trăm năm nay v n b ng ộ ầ coi là k xâm lăng. Dù đã tiêm nhi m phong t c, t p quán, đã th m nhu n văn ầ ẻ hóa Trung qu c h không bao gi ạ i ố ọ i Trung qu c h v n là “b n R mi n B c, b n R Mãn d ề ườ ướ mi n Nam, vua T ng là k thù c a h ; p ngôi nhà Liêu. Châu” đã c ố Ở ề Đông b c m t hoàng thân Liêu hi n đang mi n c ễ ưỡ ệ v n âm th m đ i ch c h i qu t kh i… N u đ i hãn s n sàng giúp nhà Liêu ế ờ ơ ộ ạ ở ẫ trung h ng thì chính s s s n sàng làm n i ng, ngoài ra còn l m anh hùng ộ ứ ứ ẽ ẵ ư t đ nhà Kim. t cũng đang m u đ l hào ki ư ồ ậ ổ ệ

ủ ị

ư ư ấ ể

ơ c. Mà gi s có chi m đ ữ ể ữ ổ ế

i bao la. Nh ng có th giúp ườ ấ

n i vì quân ể ư quân ố ế c cũng không th gi ể i y và giao cho h chăn gi ườ ấ ữ ể ọ

Thoáng nghe qua Thành-Cát-T -Hãn đã th u su t tình hình. K binh c a ông ạ hùng m nh h n quân Kim, nh ng không th chi m nh ng cái thành vĩ đ i, ạ kiên c đ ượ ả ử ố ượ Mông c quá ít, s chìm m t trong cái bi n ng ẽ ổ cho quân Liêu chinh ph c cái bi n ng ụ Kim…

ẩ ạ

ế ồ ạ ể ị ở ữ ố ạ ườ ự

Th r i đ i hãn quy t đ nh ti p t c cu c chinh ph t. Ông tr y quân lên vùng ộ hi m đ a ể i đây có vô s tr i nuôi ng a, có th ạ ớ nói là kho d tr chi n mã vĩ đ i c a hoàng gia Kim. Ch m t tr n ch p ế ị gi a hai dãy t ự ữ ế ụ ng thành, t ạ ủ ỉ ộ ậ ế

ổ ấ ề ế t,

ế i k binh ho c dùng ng a v n t ố

ộ

c m i lo quân Kim s t ự ầ ổ ặ ọ ỉ ớ ạ

đ t ạ ừ ậ ầ

ạ ạ ộ ứ ả ờ ở ữ ạ

nhoáng, quân Mông c đã đo t h t nh ng b y tu n mã nhi u không đ m xi ữ ầ ạ ế ự ậ ả i ch c l d t đ ẽ ổ ứ ạ ị ứ ượ l ng th c. Sau n y quân Kim có ph n công, h ch còn cách đi b , quân ả ươ ỵ ầ ố ủ i b t c n i nào v i đ o quân k th n t c c a Mông c có th a thì gi ờ ể ớ ấ ứ ơ i đây, mình. Xong tr n n y, Đ i hãn cho binh sĩ h tr i tránh mùa đông t ạ không còn lo ng i gì n a, đ ng th i g i m t đoàn s gi ế t – đan ti p qua Khi ế ồ xúc v i hoàng thân Liêu. ớ

Khi ở ở ầ ế

ỉ ổ ấ ạ ộ

ườ

ng thành. Vua li n phái quân đi đánh d p, nh ng v a th y bóng "quân ọ

ỉ ạ ơ

ọ ề ằ ổ ề ạ ướ ứ

ậ ọ

t – đan, i, đánh phá các t nh phía B c ắ ở ạ ẹ ổ c m t s ki n l ướ c bây gi ả ỏ ữ ừ ố ả ồ

b n phía kéo đ n gi ư ổ ồ ạ

ị ố ượ

ự i. Quân Kim đ i th ng ư i t ấ ợ ừ ở ặ m t ư ớ ữ ắ

Đ u mùa xuân năm 1212 thình linh hoàng thân Liêu kh i binh cùng lúc y quân Mông c ho t đ ng tr l Tr ấ ừ ư ề ng thành tràn t qua t r ", h đã ch y dài. Quân Mông c li n đu i theo, v ượ ườ ợ ấ ả lùng: t t c xu ng t nh S n tây. H đ u kinh ng c tr ộ ự ệ ạ ố d ng đ ng lên nh cũ và nh ng thành lũy đã san b ng năm tr ư ờ ự ữ ự c phòng th c n m t. H đành ph i b nh ng thành nh , đem toàn l c đ ỏ ủ ẩ ượ i vây nh ng ư t n công th ph Đ i – đ ng. Quân Kim t ế ủ ủ ạ ấ t hãm thành nh ng s c phòng th quá đ u b đánh tan rã. Quân Mông c ủ ứ ề ộ ợ c. Trong lúc ch huy m t đ t kiên c không làm sao nao núng quân Kim đ ỉ t n công, Thành-Cát-T -Hãn l i b m t mũi tên, suýt r i xu ng ng a. Đ ng ồ ố ấ ơ ạ ị ộ t – đan đ a t Khi th i nh ng tin th t l ạ ế ờ tr n này, đ p tan h t quân kh i nghĩa và đang bao vây hoàng thân Liêu. ở ế ậ ậ

ễ ọ ư

ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:04:38 AM

ư

ờ

ệ

ế ấ

t – đan, r i vây hãm Liêu – d c chút nào, viên t ng đã đành ph i b cu c nh ồ ể ượ ả ỏ ộ

ư

ắ

ộ

ậ ư ướ ỉ ế ổ

ồ ạ ỏ ạ ướ

ọ ặ i, b n c a ố ử ẳ ề

Liêu Đông, đem x Khi nghi m nhiên x ng v ả ườ p đ đ c đã b l ư ự ỡ ng ở ươ ự ư ế ễ ứ ờ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ệ ậ ng thành cho quân sĩ luy n t p Thành-Cát-T -Hãn li n rút quân ra ngoài Tr ườ ề t th ng lĩnh hai binh đoàn đi t – Bi l i cách công thành đ ng th i phái Tri ố ệ ế ồ ạ ti p vi n hoàng thân Liêu. Ch m t tr n, Tri ỏ t quét quân Kim ra kh i t – bi ỉ ộ ậ ệ ế ế ng. Th qua vài đ t t n công th y không Khi ươ ợ ấ ử ư ng tài ba t lay chuy n đ ướ ưở Thành-Cát-T -Hãn Đ i Đ ng. Nh ng sau cùng ông áp d ng m t chi n ế ồ ụ ư ở ạ ộ thu t : cho phao ngôn kh p n i r ng s p có vi n binh Kim t i, r i đ t ng t ộ ơ ằ ắ ệ ớ ồ ộ t c hành trang, l u tr i ng ng cu c vây hãm, h p t p rút quân đi b l ạ i t ấ ấ ề ỏ ạ ấ ả ở ạ tr i. ng. Hai ngày sau ông cho đ i ng a kh e quay tr l c thành Liêu – d ỏ ự ổ ươ Ch trong m t đêm quân Mông c phi h t kho ng đ ng đã lui. H g p quân ộ Kim cùng v i dân chúng đang tranh nhau c ớ thành đ u m toang. Ng a Mông c s i trên l ng quân Kim vào th ng trong ổ ả ở thành. M u k n y đã đ a đ n thành công r c r : hoàng thân Liêu đang th t ấ ư ế ầ điên bát đ o, bây gi t- ế ư ả đan v qui ph Mông-c . ụ ề ổ

i m chi n d ch ế ổ ạ ở

ầ n ị ở ướ ở ộ ỉ ế

c tiên tri ậ ạ ọ

ứ ẳ ỏ ể

c Kim. Mùa xuân năm sau (1213) quân Mông – c l Hoa – b c, có k Tr n th ba n y kh i đ u b ng cu c đánh chi m các t nh ắ ế ằ ở ầ ệ ạ ữ t h nh ng ho ch h n hoi. H không b m t thành nào h t, tr ướ ỏ ộ ế thành nh đ rút kinh nghi m r i sau m i l n l t công hãm nh ng thành ữ ớ ầ ượ ồ ệ ng cho kiên c . Đà – Lôi và Tô – Gu – Sa xung phong trèo lên thành làm g ươ ố

t các h m núi. Bây ươ ẻ

ố

ư ế

c tr n t nh S n tây và bao vây ch t ch vùng bình ầ ượ ậ ự t – đan theo Thành – Cát – T – Hãn. ơ ng Khi ọ ỉ ẽ ế ặ

và đám b t ng đánh chi m l n l quân sĩ. Ba v ng t ế ộ ướ ử ế i Liêu th y quân Mông – c đã th t s mu n chi m ng viên s gi gi ổ ấ ứ ả ườ ờ c Kim li n d n m t s t n ộ ố ướ ẫ ề ướ Quân Mông – c chi m đ ượ ổ nguyên Yên – kinh.

i tri u đình Yên – kinh. ổ ạ ề ộ ấ ế

ậ ạ ế

ề ạ ụ ế ả ố ườ i đám quan b sa th i tr ả ướ i thi u ng ế ị

ượ ộ

ấ i nên hoàng đ Vĩnh ố c đây, trong s c nhà vua cho ch huy m t quân ỉ ổ t quan t ng ế ế

Trong lúc y, m t cu c chính bi n bùng n t ộ Tình hình đã quá nguy ng p mà tri u đình l – T ph i xu ng chi u thu d ng l ế đó có viên thái giám H - Sa – H . Ông ta đ ổ ồ đoàn, b t ng dùng l c l ự ượ ờ tr n r i ám sát hoàng đ đo t chính quy n. ế ấ ồ ng đó làm ph n, chi m Yên – Kinh, gi ạ ả ề

ộ ấ ề

ầ ỉ ẽ ở ử

ướ ố ớ

ế ề

ồ ọ ấ ồ

ọ coi b n y là đ ng ch ng v i mình. ờ ư

ộ ổ

ng ch huy toàn th ch c th ng t ư ồ ướ ố ỉ

ủ ủ ươ ạ ụ ọ ầ t Vĩnh – T r i, ông ta n m gi ắ ế ộ ồ

ẩ ổ ồ ộ ồ ỉ

ả ộ ổ ộ

ầ ổ ố ấ

ư ấ

ắ i quá tr , nh đó quân Mông – c ễ ậ ớ ờ

Thành-Cát-T -Hãn li n đình ch các cu c hành quân, g p rút kéo đ n Yên ế ư kinh v i hi v ng lo n quân s m c a thành đ u hàng, ng đó là cu c qu t ậ ỡ ộ ạ ọ ớ ố i Trung qu c ng Liêu. Ông không hi u r ng đ i v i ng kh i c a đám t ườ ể ằ ở ủ t – đan nhà Liêu hay b n Mãn Châu nhà Kim đ u là k xâm lăng, b n Khi ẻ ọ ộ H - Sa – H cũng thu c không bao gi ớ ổ ng c a Liêu – đông, nh t đ nh không dòng Liêu, nh ng không theo ch tr ấ ị ủ th n ph c b n R ; cu c n i lo n n y là m t m u đ riêng c a ông ta. Nên ợ ủ ộ ầ khi gi ể ế ồ ữ ứ ố quân đ i và đem m t hoàng thân lên ngôi (Wou Tou Pou 1213-1223) r i ch ng ộ đánh Mông – c . Dù ch còn m t chân ph i ng i trên xe cho lính đ y, H -Sa- H cũng đích thân ch huy, đ i binh qua m t con sông g n Yên – kinh đánh úp ỉ binh Mông – c . B t p kích b t ng , đ i quân Mông – c r i lo n hàng ngũ, ạ ờ ạ ổ ị ậ ng Cao – s t n th t khá n ng nh ng còn m t may m n là quân đoàn c a t ủ ướ ộ ặ ố ổ Chi lãnh nhi m v đánh t p h u l ổ i kéo t ậ ạ ụ ệ ng rút lui. m i có đ ườ ớ

t t ồ ổ ắ ậ ấ ứ ộ ơ ộ

ệ ư ổ

ầ ậ ổ ồ ị

ờ ị ậ ể ế ụ ỉ

ư ề ấ ậ

ệ ồ Thành-Cát-T -Hãn đã t p trung đ ế ộ

ễ ạ ị

ế ướ i l n lao. H -Sa-H đã toan gi T c gi n vì m t m t c h i th ng l ng ợ ớ Cao – Chi nh ng có hoàng đ Kim can thi p nên H -Sa-H đành đ cho Cao ể ồ ế ặ i. Sau tr n n y H -Sa-H lâm b nh n ng – Chi ch d p l p công chu c t ộ ộ không th ti p t c ch huy n a, m i g i thêm quân ti p vi n r i giao binh ữ ế ớ ọ c t quy n cho Cao – Chi. B y gi ượ ấ ả t c ờ các binh đoàn v m cu c t n công. Cu c huy t chi n di n ra liên ti p ngày ế ế ề ở ộ ấ đêm h t s c gay go kh c li t. Sau cùng Cao – Chi th m b i b quân Mông – ả ệ ố c đu i theo đ n ngo i thành Yên – kinh. ạ ổ ế ứ ổ ế

t b n này khó thoát kh i b n án t ử ỏ ả

ế ậ ướ ề ướ ủ

c; ông ta d n đám tàn quân bao vây đ i b n doanh c a th ng t ố ẳ ổ ướ ạ ố

ặ ầ ồ ẫ ạ ắ ộ ạ

ẳ ủ ấ ầ

hình c a H -Sa-H , Cao – Chi li n ra Bi ổ ủ ồ ng. tay tr ố ẫ ạ ả ấ ị ng v t áo té xu ng đ t b H -Sa-H kh p kh nh ch y đi tr n ch ng may v ễ ậ ồ c, t c kh c đem ch t đ u r i d n đám b h đi th ng t Cao – chi tóm đ ớ i ượ ứ cung xin y t ki n nhà vua. Lúc ch u vua, tay Cao Chi còn xách th c p H Sa ế ồ ế i lòng trung c a y và c a H Sa H . Lúc đó hoàng cung H , yêu c u vua xét l ồ ầ ủ ủ ạ ổ ổ

ủ ị ọ

ượ ọ ồ ộ

ả ơ ữ ế ự ư

ế i H Sa H . Cao Chi đ ổ

t Vĩnh – T , t ồ ấ ả

ng … c thái đ đe d a nh th , nhà vua cũng b b n lính c a Cao Chi bao vây, tr ư ế ướ ộ c. H n n a vua v n ch a quên H Sa H là m t tên không làm sao khác đ ổ ư ẫ ng; li n giao cho đình th n x ng th ng t ầ ph n ngh ch đã gi ố ề ướ ị ng công tr ng và phong làm b n án hài t c tuyên d ộ ạ ươ ượ ả ổ ề t đ H Sa H đ u ng. T t c đám binh lính tham d cu c l ch c th ng t ự ộ ậ ổ ồ ướ ố ứ ng th c t đ ưở ượ ưở

ộ ộ

ổ t vào đ ượ ể ọ

ố ứ ườ

ố ư ầ ọ ố ế

ế ớ i Trong lúc n i b Yên – Kinh r i nát nh nói trên, quân Mông – c đã ti n t ư c. Thành c không th nào l sát c a thành, nh ng cũng nh l n tr ư ử ướ ng này s khinh trong b n b c t Cát T Hãn b c t c vô cùng. B n Kim ẽ ở ự ứ ư ượ kh nh c c i mình chăng? Đ qu c Kim ch a ng i mùi chi n tranh … đ ử ư ế ỉ l m! ph i cho h n m th ! ử ắ ườ ả ọ ế

ế ữ

ả ấ ổ

ố ạ ạ ố

ứ ạ

ộ ử ỉ ế ộ

ề ế ạ ằ ở ồ ỉ

ữ Ông quy t không án binh tránh mùa đông n a, cũng không xua quân vào nh ng t ng thành b t kh xâm ph m, mà chia quân Mông – c cùng 46 đoàn thân ườ binh Trung – qu c làm ba đ o, m t đ o giao cho Cát – Xa th ng lĩnh ti n ế ộ ạ đánh mi n đ ng thu c Nam Mãn – châu. Đ o th hai tách ra làm ba cánh giao ồ ề ch huy ti n xu ng mi n Nam thu c vùng cao nguyên S n cho m t v ơ ng t ố ộ ươ tây; ông và Đà – Lôi ch huy đ o th ba ti n xu ng vùng đ ng b ng Đông ố ứ Nam, t i t nh S n Đông. ơ ớ ỉ

ễ ọ ư

ỵ ả

p đo t, đ t phá g n tr n n ầ ạ ọ ướ ị ố ạ ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:05:21 AM ố t, c ế ướ

i, n i nào h đi qua là ch còn l ỉ ọ ơ ạ ử

ạ

ị ắ ắ ế ẻ

ẩ ở ộ ớ ỡ

ổ

ộ ớ ố ậ

ầ ượ ầ ớ ượ ể ố

ế ỉ ữ ế ủ ế ề ằ ầ ị

ầ ạ ắ ỉ

ơ ơ ư ữ ố ả ở ữ ạ ị

ạ ủ ườ i ữ ổ

ủ kh p m t đ c n lôi đình ư ạ ở ờ ơ ắ ấ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Su t mùa thu và mùa đông ba làn sóng k binh Mông – c tràn ra ba ng chém ổ c Kim. Mùa màng b đ t s ch, thành th gi ị ố ọ i điêu tàn khói l a. B n không còn bóng ng ườ ủ t ng Kim rút vào n i thành, b t dân chúng ngo i ô vào ph l c phòng th . ộ ướ ụ ự các làng chung Thành Cát T Hãn ra l nh b t h t đàn bà, tr con, bô lão ư ướ i i chân thành, m t l p làm bia đ tên, m t l p ph i đào d quanh, đ y h t ả ọ ớ ng cho vách đ xu ng. Dân trong thành không ch u b n xu ng móng chân t ố ị ắ ườ t quân Mông – c h h t thành thân nhân c a h . V i chi n thu t này, l n l ổ ạ ế ủ ọ ớ c đ yên, còn bao trì c a đ qu c Kim. Ch nh ng thành s m đ u hàng thì đ ố ị ướ ạ p s ch nhiêu đ u b san b ng h t. Không đ y 6 tháng, 90 thành kiên c b c i 11 thành không và đ t ra tro. G n tr n vùng bình nguyên Hoa – b c ch còn l ố ọ c tr v nh nh ng c đ o h đ gi a sa m c. N n đói và b nh d ch hoành ị ạ ượ hoành kh ng khi p, sau nh ng cu c hành binh c a Mông – c ; thây ng ế ộ nh r ặ ườ ặ ồ c a Thành Cát T Hãn m i d n nguôi. ư ủ ng, m t đ ng, trên dòng sông … B y gi ớ ầ

ổ ớ ỉ ộ ạ

ạ ở ề ư ẩ

ị ầ ổ ị ế ạ ị

. ừ ử ờ ơ

Qua mùa xuân, quân Mông – c m i đình ch cu c hành quân, ba đ o quân đ u rút tr v ngo i thành Yên – kinh. Nh ng khi tr y qua các vùng b b nh ị ề d ch hoành hành, quân Mông – c b nhi m b nh, lúc đ n doanh tr i ph n đông ễ ị đ u b ph , nh t ề Trong tình tr ng nh th mà b n t ng lãnh v n đòi đ i hãn cho h t n công ọ ướ ư ế ọ ấ ạ ẫ ạ

ỉ ố ẩ ế ợ

ọ t c ề ố i ph m nhi u nh núi non làm cho h ư ế ọ ả ấ ả i t

ng; luôn ba năm chuy n n y n i chuy n khác, h t ầ ế c Kim v Mông – c . ề ổ

t r ng có chi m đ ế ằ ượ ế

ể ữ ệ ộ ế ể

ị ế ố

c Yên – kinh cũng không th gi ố c; ông đã th y rõ không th chinh ph c m t đ qu c có 50 tri u dân; đ i ố ụ ế ơ ữ ị ướ ượ ờ ị

thành Yên – kinh. Ch vì s chi n l th hăng say l ạ ườ c a c i c a n ủ ả ủ ướ Nh ng đ i hãn bi ạ ư đ ấ ượ v i ông, vua Liêu hay vua Kim cai tr đ qu c cũng th thôi có gì là quan ớ tr ng, h ọ trong quân đ i, có th là đi m tr i c nh cáo ông. ệ c và rã r i. H n n a b nh d ch đang phát hi n ờ ả ng chi h đã suy nh ọ ể ề ộ

t ỉ ộ ế ư ở ứ ả ớ

ch còn l ạ phía B c sông Hoàng hà đ u đã l ề i hoàng đ Kim đ a ra m t yêu sách: “T t c nh ng t nh ấ ả ữ i Yên – kinh. Đó ạ

ờ ẳ ẩ ứ

ờ ỗ ạ

t binh v n ệ ươ ử ễ ậ ố ồ ề ướ v t c ng hi n cho các t ế t vào tay ta, gi ờ ỉ ọ i i suy vong đ n m c đó. N u ta th ng tay đ y ng ươ ế ế ố Tr i s b t bình chăng? Ta vì ng i lòng tr i nên mu n ướ ng

ủ ọ ớ

ề ở ộ ọ ọ

ằ

ầ

ế ị ư ồ ằ ổ ố ạ ệ

ơ

ả

ệ ứ ườ ấ ị ệ

ứ ế ị ố ị

ấ

ế ạ ỷ

còn tính bác yêu sách c a h đ trêu hùm d n a hay ủ ọ ể

Đ i hãn g i s gi ở ắ là Tr i mu n cho Ng ố ươ vào ch cùng đ , có l ẽ ờ ẽ ấ c. V y Ng tri i nên s m s a l ắ ậ lãnh c a ta, h m i th a mãn mà rút quân đi.” ỏ ẻ Tri u đình Yên – kinh li n m cu c h p bàn. T lâu nay h đã quen nghe k ừ ề ng Cao Chi đòi đánh m t tr n quy t đ nh, cho r ng quân y u xin hòa nên t ộ ậ ướ ế ề t l c. Nh ng b n đ i th n đ u Mông – c đã m i m t, ng a c a h đ u ki ọ ệ ự ự ủ ọ ề ệ ỏ ng đó: không có gì điên r b ng chuy n đánh n a. c c l c ch ng l ữ i ch tr ự ự ủ ươ ạ ử ể T ba năm nay có làm gì khác h n là đánh quân Mông – c , nh ng th ki m ư ổ ừ i k t qu ! Đã đ a đ o binh tinh nhu nh t ra chi n đ u thì li n b tiêu đi m l ị ấ ế ư ạ ề ạ ế ể t! Rút trong t! tiêu di t; r i đ o binh th hai, th ba … th m i, b tiêu di di ệ ứ ệ ồ ạ c c a Tôn – Ngô, p, b đ t! Nào là tài thao l thành thì thành b chi m, b c ượ ủ ị ướ t c Gia – Cát, nào là máy móc tinh x o, nào là đ a lôi kh ng khi p nh t … t ấ ả ế ị ả ủ ở c b n ác qu Mông C ! T t c nh ng k ho ch đ u tr đ u th t b i tr ề ổ ấ ả ữ ấ ạ ướ ọ ề thành đ i h a! Bây gi ữ ữ ờ ạ ọ sao?...

ế ề ạ ả

ị ầ ớ ể ế ị

ộ ố ố ụ ậ

cho đ i hãn ạ ủ ế ế

tình hòa hi u. i Đ i b n doanh c a Thành Cát T ư Hoàng đ Kim li n phái m t đ i th n t ộ ạ ủ ở t Đan tr vì Hãn xin ngh hòa. Nhà vua thu n theo đ cho hoàng thân Khi ậ ộ Liêu – đông, n p m t s c ng v t nh vàng l a, 3.000 con ng a quí và m t ự ư ạ s m n ; vua l i g m t công chúa, con c a hoàng đ Vĩnh – t ố ỹ ữ g i là t ỏ ọ ạ ả ộ ế

ố ướ

c Kim, Thành Cát T Hãn rút ườ ẳ ấ ư ệ ộ ộ

ng thành, núi cao sông r ng, có thành lũy kiên c , quân hùng t ườ

ạ ỏ ạ

t qu ít ra ph i m i năm n a m i xây d ng l i mà cũng không th ch ng l ệ ể ố ả ạ ườ ớ

i, có ướ ng ố i 20 v n quân Mông – c . Đ qu c Kim đã ổ ế ố c nh cũ. i đ ệ ư ạ ượ ự c Kim không còn là m i đe d a dân Mông – c n a. Cu i Xuân năm 1214, sau ba năm tàn phá n quân v Mông – c , đ i hãn h n r t hài long vì m t dân t c 50 tri u ng ổ ạ ề V n lý tr ộ gi hoàn toàn ki T nay n ướ ổ ữ ữ ọ ừ ố

ề ắ ạ

Lúc v quân Mông – c có d t theo hàng v n tù binh mà h i còn đánh nhau đã ổ i quy t cách nào dùng làm phu khiêng đ t, l p kinh phá đê… bây gi ấ ấ ồ ph i gi ả ả ế ờ

ọ ủ ứ ạ

ủ ứ ị ể ả ọ ề ấ

i không đ s c kh e đ qua sa m c Gobi, ỏ ể ạ ọ i Mông – c ; sau n y s tr thành nh ng đ ch th l ế ủ ợ ạ ữ ị

ườ ạ ườ ủ

đây. H mang theo đ th b nh, l mà cũng không th th h v vì h đã th y cách hành binh và bi c a ng ầ ẽ ở ổ ủ sinh m ng c a m t ng nh ng nho sĩ, ngh sĩ, th gi i còn bao nhiêu thì chém ti ấ t rõ b n ch t ả i i h i. V l ả ạ i Kim có nghĩa gì? Thành Cát T Hãn ra l nh gi ữ ạ i l ị ợ ỏ ư t h t. ệ ế ộ ệ ữ

i cái n ng thiêu ng ắ ằ ạ ườ ạ i, đ i

ạ ạ ể ạ ướ ố ả nh m mùa h , không th qua Gobi d ờ ị

ấ ế ị ế ờ ổ

phía Nam sông Hoàng Hà. Qu n th n h t s c can ngăn, cho ầ ở

ế ắ ẩ ộ ộ

c. T ề ầ ỏ ơ ượ c ý đ nh c a nhà vua đ ủ ế ứ ỉ ướ

ị ể ấ ố

Bây gi hãn ra l nh h tr i ngoài ven sa m c, trong c đ o Dolon Nor. ố V a khu t bóng quân Mông – c , hoàng đ Kim li n quy t đ nh d i đô xu ng ừ Khai – phong r ng vi c di đô nh v y là m t cu c đào t u b r i các t nh mi n B c, nh ng ư ư ậ ệ ằ không sao lay chuy n đ ệ ng Cao Chi lo vi c ể ượ ằ ng Nam. Đ tr n tĩnh nhân tâm, nhà vua tuyên cáo r ng h giá xu ng ph ộ i Yên kinh, quy t không b mi n B c. Thái t và quân đ i s l ươ ộ ẽ ở ạ ử ế ề ắ ỏ

ư ọ ễ

ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:06:04 AM ườ ọ ờ i

ng l ụ v hoà hi u đ yên m t B c xu ng chinh ph c ổ ậ ể ế ư ả ờ ặ ắ ố

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Nghe tin này, Thành Cát T Hãn n i tr n lôi đình: "B n Kim coi th nói c a ta! Chúng nó gi ủ mi n Nam!" ề

nhà T ng t ớ

ươ

ố ọ ố ườ ề

ế ệ

ố ổ ư ư ộ

ủ ạ ạ ắ

ế ố ề ụ ằ ồ ỉ

ổ

ế

ế ứ ơ ạ ỏ ấ

ạ ng. Ngay lúc y, m t s gi i Dolon Nor xin vào b ki n đ i hãn. ố ộ ứ ả ấ ạ ệ ế t tri u đình T ng đang b n r n đ i phó v i âm m u c a V ng s cho bi ư ủ ớ ế ậ ộ ố ề ứ mi n Trung – qu c m i ng hoàng đ Kim. ế i đ u hoan h đón tin chi n ỉ Ở ề ế ạ th ng c a Mông – c nh tin chi n th ng c a quân nhà. H coi vi c th m b i ọ ả ủ ắ ủ ắ i xâm lăng các c a đ qu c Kim nh m t hình ph t x ng đáng c a Tr i v t ạ ứ ờ ề ộ ủ ế ạ ấ t nh Hoa – b c và đòi tu c ng quá n ng n : 25 v n l ng b c, 25 v n t m ề ặ ạ ỉ đi v n p c ng h ng năm. Bây gi vóc l a; ch có năm r i tri u T ng l quân ụ ạ ố ờ ờ ố i T ng khi n Mông – c thình lình rút đi và vua Kim d i đô xu ng sát ranh gi ế ớ ố ố ờ ng s có nhi m v trình bày cho hoàng đ Trung- hoa h t s c lo ng i. V v ệ ụ ứ ị ươ cho đ i hãn th y rõ cái nguy c buông l ng cho n ụ ồ ự c Kim ph c h i l c ướ l ượ

ố ờ

ả ứ ả nghi, t p t c c a Mông – c . Ông ta ph i bi ổ ả ễ ộ t c nh ng chi ti ế ả ữ Trung – qu c ph i dành m t th i gian h c ọ ỏ

ứ ưỡ

ữ ả

ụ

i. T t c t ng ph m đ u ph i h l a tr ả ườ ấ ơ

t nh ng “ch t hung ác, x u xa” ấ c r i đem ph i ngoài ướ ồ ư ồ ỏ ờ

c khi vào b ki n, viên s gi Tr ệ ế ướ nh ng l t nh ậ ụ ủ ữ ế c nh t trong nghi th c ngo i giao, ch ng h n: khi vào viên môn không đ ượ ẳ ạ ặ ạ c d a vào c t. Ph m vào nh ng đi u ng c a, không đ gi m chân lên ng ề ạ ượ ự ử ẫ ộ ặ c m y s b v binh qu t b ng roi da r i đem ch t đ u. Ông ta ph i m c ồ ấ ằ ấ ấ ẽ ị ệ ặ ầ trào ph c nh y ngang qua hai ng n l a đ di ọ ử ể ệ ữ trong con ng ẩ ề ấ ả ặ ả ơ ử tr i luôn b y đêm ngày, và vì v y mà các lo i g m vóc và đ m ng manh h ạ ấ ậ ả c phép vào viên môn b ki n. hao r t nhi u, sau đó m i đ ề ớ ượ ệ ế ấ

Bên trong viên môn m i v t đ u chìm đ m trong m t th ánh sáng l m , kỳ ọ ậ ề ứ ắ ộ ờ ờ

o vì ánh m t tr i ch l ỉ ố ỉ ọ ặ ờ

ả ậ ở ử

ộ ủ ộ ủ ạ t vào cái ng thông khói trên đ nh nóc và qua cái màn c a ra vào. Trong t n cùng có m t cái b cao tr i th m trên đ hai ể ệ ộ ậ c Kim. C n ủ

d ừ ứ

ướ

ng, t ồ ộ

ặ ằ ẩ ằ

ậ ặ ỡ ộ ạ ổ ấ ặ ạ ự ủ ọ ắ ể ộ

ữ ồ

ả vén lên ả cái ngai, m t c a đ i hãn và m t c a bà s ng phi, công chúa n ướ đó lui v phía sau là i đ t là dãy gh c a sáu bà th phi; t bên b ề ế ủ ệ ở ướ ấ ng lĩnh, nh ng dãy gh đ t theo hình móng ng a dành cho các thân v ươ ự ế ặ ữ hàng quí t c và v con c a h . Ai cũng ăn v n s c s , l ng l y, đ trang s c ứ ợ ẫ toàn b ng c m th ch, ngũ s c ho c b ng vàng ch m tr r t công phu. G n ầ ạ c a ra vào có cái bàn r ng đ toàn là ché vàng ho c b c đ ng Koumiss và các ử th c ăn. Bên góc đi n, m t ban 18 nh c công g m toàn là nh ng tay tuy t k ệ ỹ ạ ứ trong gi ệ i nh c Trung qu c. ộ ố ạ ớ

ữ ả ổ ậ ư

ư ủ ạ ề ả

ự ưỡ ỉ ừ ồ ầ ượ ạ ỗ

i v tay theo nh p, ti ng c ườ ỗ ế ậ

đ ng d y, k khiêu vũ, ng ẻ ừ ồ ộ ả ị ẻ ồ ừ ạ

ớ ế ng. ng c a Thành Cát T Hãn n i b t gi a c nh âm u Trên ngai, dáng vóc l c l huy n o, nh ng ch riêng có đ i hãn là không có m t món đ trang s c nào ứ ộ t c đám u thì giàn nh c tr i lên m ĩ, t trên mình. V chúa v a nâng chén r ấ ả ị c t a nh t t i nói ấ ề ứ ườ ử ọ l n v i ti ng nh c gây ra m t c nh v a n ào, v a có v cu ng b o, man dã ạ ẫ th l ạ ườ

không bi ế ệ ứ ả

ả nh đ c chu n b th t chu đáo n u th t ra gi a cái ố ẩ ế ữ ị ượ ụ ủ ế t ph i làm cách nào thi hành nhi m v c a mình. ị ậ

ỡ ợ ư ế ầ ư

i nh ng không ể ế ờ ồ ư

ấ i, r i nghe viên thông ngôn thu t l ố ờ i ặ

ườ ứ ữ ọ ơ

ở ế

c m t. Nh ng không ai đ đ ng t ả ộ ư

ệ ủ ậ

Viên s gi Nh ng câu nói văn hoa t ữ không khí v ch nh th n y thì còn đâu là ý nghĩa? Nh ng cũng may đ i ạ hãn đ cho ông ta nói h t l ậ ạ ý ch p thu n ho c ph n đ i gì h t. L i đáp duy nh t c a đ i hãn là l t ấ ủ ạ ờ ế ả ậ ỏ ng tùy thích. V ng s ng i hàng c u ng Koumiss và ăn th t n m i s gi ờ ứ ả ứ ố ứ ồ ươ ị ướ i. Ông ta gh bên t c nh nh ng bà th phi nh ng gh cao h n m i ng ư ả ạ ế ế u ng r u n p và nói ti ng Trung qu c v i h trong lúc b n chi n sĩ vũ ế ố ớ ọ ế ượ ố ọ i câu chuy n c a ông ta, hôm nay cũng tr ớ ặ ướ nh nh ng ngày sau đó. H không h i h p bàn lu n mà cũng không cho ông ta ộ ọ ư ữ y t ki n đ i hãn thêm m t l n nào n a. ữ ế ế ọ ộ ầ ạ

i thân ắ ử ố ắ

ả ệ ng c a đ i hãn ủ ạ ủ ươ

ư ệ ủ ươ ư ọ ẳ ự ổ ứ ắ

ố ặ ộ ộ

ủ ắ ạ

ươ ổ

ng, đang say s a đu i theo trái ư c m t trái banh, v chúa c l u riêng c a mình tha h nhìn ng m: đ i hãn có thân hình ồ ng, c n t ậ ướ ắ ỗ ầ ư ồ ướ ề ỡ ổ ậ ụ ấ ữ ệ ượ ộ ị

Ông ta th c g ng l ng(?) nghe ch tr nh ng ng ườ ở ữ c n, nh ng vô hi u qu , ch ng nh h ch ng có ch tr ế ố ớ ng gì h t đ i v i ừ ậ cu c di n Trung qu c. H ch lo phi ng a, b n cung, t ch c nh ng cu c săn ộ ọ ỉ ộ ữ có b ng chim ng, ho c ch i banh v i đ i hãn trên m t cái sân r ng. S gi ứ ả ằ ớ ạ ơ th ng i tr ể v m v n i b t gi a đám thân v ạ banh, ch p l y, li ng bay vút đi. M i l n th ng đ c ườ i giòn dã, vui nh n nh tr con … ộ ư ẻ

ạ ự

ng ườ i thông ặ ừ ờ ặ ư ừ ra đ ng bên đ ứ i b o ng ự ạ ả ườ

i không ra đ u banh v i b n ta? Tr n đ u hôm y th t là ớ ọ ươ ậ ấ ồ ấ ậ ấ

M t hôm, th a lúc đ i hãn c i ng a đi quanh tr i, s gi ạ ứ ả ỡ ộ v nh tình c g p m t. Thành Cát T Hãn d ng ng a l ờ ư ngôn h i: ỏ - Sao hôm r i ng hào h ng! ứ

ng c nhiên khiêm t n đáp: ạ ứ ả ố

ượ ạ c m i tham d . ự ờ

i thích thì c tham gia ch có gì! S gi - Th n không có cái hân h nh đ ầ - H ! T i sao ph i đ i m i! N u ng ả ợ ừ ạ ế ờ ườ ứ ứ

ộ ề ứ ả ị ọ ề b b n tri u

ữ ơ ạ ượ ề ạ

ệ ế

ộ ầ ữ ố ề ỏ ạ ộ ượ ắ ắ ớ ừ ạ ị ủ c ít ti ng v đ ngh c a ề ề ớ t: “Ta đã ngh hòa v i ị

i không ra ch i banh, s gi Th là b a c m chi u hôm đó, vì t ế ơ th n ph t r u đ n say mèm ph i khiêng v tr i. ả ế ầ M t l n n a, m i v a m mi ng h i đ i hãn đ ở tri u T ng thì đ i hãn c t ngang, đáp m t câu v n t ắ vua Kim”.

ễ ọ ư

ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:06:46 AM

ướ ủ ế ế

ị ờ ớ ỗ ậ

i, nh ng thành lũy đã san b ng đ u d ng tr l t chóc kh ng khi p nh th t ư ế ưở ạ ằ ủ ượ

ng n ẽ ề ự h l ờ ọ ạ c xây c t l ấ ạ ề ậ ế

c Kim đã tê t, không ng m i có ba tháng hòa bình đã tr i d y m nh m ! Nh ng đô th ị ữ i. ở ạ ộ i xua m t i: ch có m y tu n quân Liêu – đông ở ạ ế ậ ầ

ng m t, vua Liêu ph i đào t u. Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Luôn ba năm b tàn phá, gi li ệ b thiêu h y đ ữ ị M i cam k t nhìn nh n n n đ c l p c a Liêu – đông, bây gi ộ ậ ủ ớ đ o quân hùng h u qua đánh chi m tr l ạ đ i b i, thành Liêu – d ạ ạ ấ ẩ ỉ ả ươ ấ

ự ạ ườ i. H bi ọ ế

ẽ ị ạ i Liêu. t ngay ế ế ọ ượ ị ổ ầ ớ i và ng a l ớ ử ườ ủ ọ ệ ủ i Khai phong h đ ừ ớ ề

ề ộ c l nh ph i n p khí gi ả ạ ng ch huy, c ng t t ỉ ế ướ ề

ậ ữ ọ ạ

i c a h lên thay th ộ ạ ế ấ i. Trong tình th t n ậ ề ặ ắ ể ớ

ế ọ ở ứ ng nan, h g i m t đoàn đ i bi u t ộ ệ ổ

ạ ể ứ ướ

ể ầ ơ ổ ọ

ế ở ạ ố

ộ ế ị

ư i. M c Hoa Lê th ng lĩnh m t quân đoàn đi c u vua Liêu; ộ ố ủ i chính qu c c a ạ ở i thoát đám v binh ệ i Kim, m t quân đoàn th ba ti n xu ng Nam gi ứ Mãn châu, t ả ở ố ế ộ

ừ ề ấ ậ ố

ố ộ ủ ở

ề ẹ ế ọ ố

ườ ộ

ng vào thành Liêu d ắ ượ ố

ng. M c – Hoa – Lê đánh tan quân Kim, ki m soát h t ế c viên th ng đ c đo t l y ạ ấ ươ i cho m t đ i t ng Kim đang ph c v trong Đám v binh c a hoàng đ Kim theo h giá lúc di đô ph n l n là ng V a t là s b lo i ra li n n i lên gi r i kéo nhau tr lên mi n B c. Hay tin, tri u đình li n phái m t đ o quân ở ắ ồ đu i theo, m t đ o khác án ng trên m t B c, ch n h l ổ ộ ạ i Dolon Nor sáp nh p vào quân th i l ạ ố ưỡ Mông – c và xin c u vi n. Đ qu c Kim ph c h ng quá nhanh chóng, c ứ ụ ư ố ng th nh theo cái đà n y thì ch ng bao lâu n a m t Đ i Kim m i s còn c ườ ớ ẽ ẳ ộ ị ạ ữ c đi m c a nguy hi m h n tr ủ c vì đã hi u rõ s c m nh cũng nh nh ư ượ ể ể ộ Mông – c , h đâu có đ yên … Thành Cát T Hãn li n quy t đ nh phát đ ng ế ị ề chi n tranh tr l ứ T c – b t – đài m chi n d ch hành quân ấ ố ng ườ Liêu. T c – b t – đài hành quân su t cõi đ t Mãn châu xu ng t n mi n Cao – ly; t ấ ố đó x này tr thành phiên thu c c a Mông – c . ổ ứ Lúc y quân Kim đã chi m tr n v n Liêu – đông, viên th ng đ c do tri u đình ấ b nhi m đã lên đ ệ ổ nh ng con đ ườ chi u ch c a nhà vua trao l ỉ ủ ố ể ố ụ ụ ng, b t đ ộ ạ ướ ữ ế ạ

ng d n m t đoàn tùy tùng ti n vào kinh ổ ạ ướ

ệ ủ ọ

ắ ướ ẳ ể ế ư

ở ố ổ ườ ủ ng li n lo i h t đám t ạ ế ề ộ ổ

ư ề ồ ử ươ

ể ụ ố ớ ể

ổ ờ

ữ ổ ng đã th đ ng đ i v i quân Kim nh ng viên ụ ộ ng khuyên nên dùng chính sách m m d u đ chinh ph c toàn th dân ề ị t – đan, nh đó mà nh ng thành còn l i đ u qui hàng Mông – c , quân ạ ề ị ố

ế ứ

ị ồ ố ợ ổ ở ượ ớ ọ c m t đ ộ ườ ố ớ ử

ế ử ướ

ượ i can ngăn thái t c đó thái t ế ả

ử ứ ế ờ ố ỏ

ỉ ư ng ti p vi n cho đám v ệ ệ ư i c a thành Yên kinh. Nh ng ủ c chi u l nh c a ế ệ , cho r ng ằ ử là linh h n c a cu c chi n đ u, n u b xu ng Nam t c là b r i hoàn ỏ ơ ế ỗ

ng lãnh l ả ệ ọ ỏ

ử ữ ổ

ả ỉ ồ ươ nhi p chính đã rút v Khai phong. Lúc đ ề ả ồ ủ ắ ắ ề i hùa theo thái t ả ở

p phá s ch r i, l ạ ư ế chung quanh đã b c ị ướ ớ n i kinh thành không?” Hoàng thân không tr l ng th c đâu ự ươ

ộ ế ồ ấ ắ ầ ộ h a khi v Khai phong s lo vi c ti p t ử ứ ạ ẽ ễ , đòi ph i tuân l nh chi u. H h i hoàng thân: ế ả ờ i ng th c ự ế ế ẽ ề

ả ả ơ

ạ ỗ ố ủ ọ ổ ậ ụ ố

ẫ ọ

ấ ả ữ ậ

ở ộ ằ ế ầ ộ ộ

ở m cu c hành quân su t ố ầ i Trung qu c n m chính quy n. Riêng Yên – kinh, quân Kim ề ố ắ

ậ ế ườ ặ ữ ộ ạ

ị ệ ổ ư ề ế ề ạ ị

ươ ế

i l ở

ử

ế ng không ch u theo. ỡ ế ả ươ p s ch. Tuy t v ng, hoàng thân xua h t quân trong thành ra t ị ố ủ ng cu i cùng ố ệ ọ ộ ướ

bi u k rõ tình hình ộ ờ ể ủ ả ứ ề ể ậ

Yên – Kinh và t cáo t ố

ộ i ặ

n i kinh thành. R i giao t ề ủ

quy n thu c r i u ng thu c đ c t ữ ổ ấ ớ

ủ ả ạ . Qua đêm sau, viên đ i ỏ ặ i ái thi p m c a thành tr n đi b m c t ố ộ ự ử ở ử ườ ế ố ỉ

hàng ngũ Mông – c . Viên đ i t ế ộ ẫ i c a vua b nhi m, ti p đón thành th ng đ n soái ph . B n Kim ng là ng ế ỡ tr ng th ; nh ng n m quy n r i viên đ i t ng lãnh ạ ướ ọ c a đ qu c, m toang các c a thành cho quân Mông – c vào. M c – hoa – lê ủ ế đ nh tr ng ph t dân Liêu – d ạ ừ ị đ i t ạ ướ Khi ế Kim b t ng ra kh i lãnh th Liêu. ỏ Đ o quân th ba c a Mông – c m đ ủ ạ binh b bao vây, r i ph i h p v i h kéo r c t tr hoàng đ b o ph i rút đi, có m t hoàng thân h t l ộ thái t ấ ộ ế toàn các t nh mi n B c, ch c ch n c nh h n lo n s di n ra. Nh ng b n ọ ắ ả t ạ ướ “Ngài có dám b o đ m gi c vì nh ng t nh đ ữ ượ còn đ cung c p cho m t kinh đô r ng l n nh th và ngay lúc đó l ể cũng đã b t đ u thi u r i. Thái t ệ cho Yên – Kinh. kh p n i. Nhi u t nh n i d y tuyên Sau đó qu nhiên c nh h n lo n x y ra ề ỉ ắ ở ả ng, có k hàng ph c Mông – b đ c l p. Th ng đ c c a h có k x ng v ẻ ươ ẻ ư ố ộ ậ c . R i h đánh l n nhau, đánh b n theo đ qu c, đánh luôn c quân Mông – ả ố ế ổ ồ ọ c . ổ t c nh ng đám qu t kh i, M c – hoa – lê đ p tan t ộ c thu đông, chi m h t th y 800 thành, m t ph n thì san b ng, m t ph n thì ả ả giao l i cho ng ạ v ng m c dù n n đói kém và b nh d ch hoành hành d d i. Mi n v n gi ề ữ ữ ị ẫ Nam g i liên ti p nhi u đ o quân lên c u vi n nh ng đ u b quân Mông – c ứ ở ả ng th o đánh tan v … Hoàng thân c th kinh đô cho đ n mùa xuân thì l Khai – phong lên cũng b ph c binh Mông c n, chuy n t ị ụ ạ – c c ế chi n ổ ướ ạ v i đ ch nh ng đám b t ư ớ ị Quá t c gi n, hoàng thân li n lui v soái ph th o m t t ề ng Cao Chi toan làm ph n. Ông xin vua xá t ả ướ ở không gi bi u cho m t thu c h thân tín d n khi ộ ạ ộ ờ ể ồ Yên-kinh th t th thì v Khai-phong dâng lên vua; ông đem c a c i phân phát h t cho tôi t ế t ướ cho b n lính c ọ ộ ồ ố ế ng thay quy n ch huy d n ng ẫ p phá kh p n i. ắ ề ướ ơ

ễ ọ ư

ổ ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:07:28 AM ộ

ễ

ủ ướ ụ ử

ế ư ướ ấ i b gi ư ố ả ồ ấ

ụ ữ ợ ị ặ ắ ầ ả ặ ườ ế

ươ trên m t thành xu ng đ t…” ư ừ ề ử ỡ t thây ch ng ch t nh núi đ i; gan, óc và m ư ố ườ ị ế ng. B y m i ngàn ph n s b gi c b t hi p nh y ả ả ấ ố ặ

ề ớ ố ả ắ

i c đ o Dolon Nor không làm cho Thành-Cát-T -Hãn không đáng quan tâm n a. Ông ch phái ế ỉ ơ ố

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: M c-Hoa-Lê xua 15.000 quân Mông-c và các đoàn thân binh Trung –qu c ố tràn vào thành, th nh n ậ p bóc phá ho i di n ra th t c lũ. Cu c tàn sát c ạ ộ kh ng khi p ch a t ng th y. L a cháy ngùn ng t su t c tháng. Nhi u s gia ế ghi nh sau: “S ng ồ ch y ra l y c m t đ ả b a t ừ ừ Tin chi n th ng v t ư hoan h h n vì đ qu c Kim bây gi ờ ế ỉ Cô-Tô-Cô đ n Yên kinh ch h t b o v t trong hoàng cung v Mông c . ổ ở ế ả ữ ề ế ậ

c ti p đón h t s c tr ng th ; b n tri u th n cũ tìm đ ề ủ ọ ế ượ

c Cô Tô Cô chú ý t ầ ẻ ể ọ ộ

i và ban cho m t ít đ c ân. K thì d t ắ ặ ề i dâng ng c ngà… Th y t ng ph m đ u ấ ặ ẩ ọ ế ứ ớ ườ

ỏ

ả ứ

ả

ữ ữ ứ ầ ủ ề

ờ c! Nh ng th n y đ u là c a vua ng nhiên nó thu c v Đ i Hãn. ươ ộ ề ạ

ấ ủ

ấ ả ồ

t c đ châu báu trong cung c m đ u đ ề ượ i v Dolon Nor su t m y tu n m i h t. M i chuy n đi, ầ ố ừ ỗ ế ổ ẩ

ạ

i nào cũng b t đeo m t cái b ng ghi tên h , ngh ả ề ắ i… ng c đánh s t ng món và ghi ớ ế ấ i h u d ng: ngh sĩ, đ o sĩ, các nhà ệ ề ọ ộ ố ườ ữ ụ ộ ắ ậ ổ ợ ỏ ườ ả

ư

ả ng phi, có i m t ng ườ ộ c ng c ghi: “ Gia-Lu t-Chu-Thai – ự i vóc dáng ph ươ ậ

ớ tr ở ướ ấ ạ

c Kim báo thù ờ ờ ị t đ ệ ượ

i r i đ y! ươ ồ ấ

ộ ổ ướ ề

ạ lão phu cũng th , không dám nói d i đ mang t c kia đ u nh nhà Kim, ờ i ph n ngh ch l i thân và thân ph c a lão phu tr ụ ủ ố ể ế ờ ộ ả ạ ị

c a đ i hãn đ S gi ứ ả ủ ạ m i cách đ đ ể ượ ọ ng a quý t i, k đem g m vóc, ng ự ấ ẻ ớ thu c th vô giá, Cô-Tô-Cô h i: ứ ộ - Nh ng th này có ph i là c a c i trong hoàng cung không? ủ ả ữ - B m ph i… ẩ - Các ông làm gì có nh ng báu v t y đ ậ ấ ượ quân ta đã chi n th ng thì đ Kim, bây gi ắ ế Sao các ông dám l y c a Đ i Hãn đem t ng cho ta? ặ ạ Th là t ấ ế vào s c n th n, t ố quân Mông C còn b t theo m t s ng chiêm tinh, th gi nghi p. ệ M t hôm Thành-Cát-T -Hãn chú ý t ộ chòm râu dài đen nhánh, b ng đeo đ o sĩ – chiêm tinh gia – thu c tôn th t Liêu. Đ i-Hãn nói: ộ ạ - Nhà Liêu và nhà Kim đ i đ i thù đ ch nhau; nay ta đã di giùm cho ng Chu-Thai đáp: - Tâu Đ i-Hãn, n i t bây gi ph và chúa cũ. ụ

ộ ấ ư

ợ

ng h i han th t ân đ ữ ượ i đáng n . Đ i-Hãn li n v i Chu-Thai vào kim tr ờ ậ ướ

ng: “Ta đã ạ ư ư ướ

ớ i m t con th , thôi nên buông tha cho ờ ỉ ế ế ạ ỏ

i xin ngh hòa. Thành-Cát-T -Hãn bàn v i ch t ễ ồ ệ ộ ổ ư

ch còn l ủ c: quân Kim ph i rút ra kh i các t nh ế ắ ấ ỏ ở

phía B c sông Hoàng- Hà-Nam và ph i làm phiên th n Mông-C . ổ ỉ ả ề ầ

ễ ế

i tái di n. Thành Cát T Hãn phái m t đ o binh ư ạ ư ộ ạ ả ề ầ ố ố

ổ

ổ ạ ậ ạ ẳ ị ấ ở ế ặ ở ắ ấ ộ

ơ ộ ẩ ấ ừ ươ ụ ị ề ờ

i L i đáp trên làm cho Thành-Cát-T -Hãn r t hài lòng. M t ng đô th mà ườ ở ị ờ i nh th h n là c lòng trung th c, không s uy vũ, không tham l còn gi ự ư ế ẳ ợ ng ỏ ề ể ạ ườ c n r i phong làm quân s . ư ầ ồ Hoàng đ Kim l ế ị t h t nai v i m n r i, gi gi ớ nó!” Nh ng đi u ki n hòa bình c a Mông c đ a ra, hoàng đ Kim không ề ư ch p nh n đ ả ậ ượ hà; nhà vua ch còn quy n hành ở ỉ Qua mùa thu chi n tranh l xu ng đánh mi n Nam; nh ng l n này quân Mông-C b i tr n ph i th i qua ụ xa n i lo n, dân quân r c sông Hoàng-Hà đi trên m t băng. Nhi u th tr n ề r ch d y lên kh p n i, m màn m t cu c chi n tranh dai d ng, hao mòn. ị Đ ng th i có tin kh n c p t kh i, dân Th -ph n đã d y lo n m t vài n i… ổ ng Tây báo v : dân Nãi-man r c r ch qu t ậ ộ ph ạ ồ ở ấ ồ ơ

ễ ạ

l ộ ư ớ i n ở ạ ướ ổ

t, Đ i-Hãn l ướ

mi n B c núi Hoài, ph n ng

ứ ở mi n Nam núi y’. Mùa h năm 1216 Thành-Cát-T -Hãn rút đ i ph n quân vi n chinh v x , đ ề ứ ể ạ ầ M c-Hoa-Lê c Kim v i 23.000 binh Mông c và h n 20.000 thân ơ c Kim, Liêu và ng cai tr ba n binh, phong cho viên đ i t ng làm phó v ạ ướ ị ướ ng m t chi u l nh cu i c khi t Cao-ly. Tr ố bi ộ ế ệ ươ ạ ừ ệ ế i hãy ti p cùng: “Ta đã chi m xong các x ươ ầ ế t c cu c chinh ph t ụ ươ i cho phó v ạ ắ ề ấ ạ ở ề ộ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:08:05 AM

Ch ng XIV

ươ CHINH PH T TÂY LIÊU Ạ

ế ư

ệ t-đan, x a kia h p thành b l c ộ ạ ở ọ ờ

ấ ậ ướ ượ

ướ ng B c b t nh Hà-b c, S n-tây đ tr n, m i m r ng b cõi thành ườ ắ ng Th ch-K nh-Đ ng c ỉ ơ t-hà ngày nay. Đ i Ngũ-đ i nh giúp ậ ở ộ

ặ ạ ắ ộ ỉ ạ ị

ổ ố ạ ả ạ p ngôi vua l p nhà H u-T n, đ ớ ờ ờ ố ề

ắ ộ ố ệ ề ậ ế ẫ ạ ộ

c Karakhamide ụ ượ ở ự ị ế

ế ẵ ị

ứ ớ ộ ồ

ạ ộ ế ố ề ạ ế ậ ọ ư ế ạ ạ

Dân Liêu v n là dân Khi kho ng gi a phía ố ữ Tây Nam Mãn-châu và phía Đông Nhi ờ cho t ạ c Th ch nh ể ả ơ ườ c m nh, đ t qu c hi u là Liêu. Đ n đ i T ng thì b quân Kim chi m m t n ế ế ộ ướ tr n v n lãnh th và đo t quy n đô h các t nh mi n B c Trung-qu c (1125). ố ỉ ộ ẹ ọ t-đan ch y i trong t c là Gia-Lu t-Đ i-Th ch d n m t s dân Khi M t ng ạ ạ ườ ộ ủ ủ c 18 b l c, d ng lên thành Imil làm ph th . Ít lên Tây B c, chinh ph c đ ắ ộ ạ ạ mé Tây Nam b dân Th uy hi p, g i Đ i-Th ch lâu sau, n ạ ọ ổ ướ t c nh ng đem binh đ n giúp. S n d p đó Đ i-Th ch chi m luôn x này và t ấ ả ữ ạ ế chung quanh l p thành m t đ qu c khá r ng l n (g m mi n Đông x nh ố ứ ỏ ở ng ngày nay) g i là đ qu c Tây Liêu, Đ i-th ch x ng là đ i đ Tân-c ươ (Gour-Khan).

ế Truy n xu ng đ i cháu n i (Tche-Lou-Kou, 1178-1121) thì đ qu c suy y u. ế ề ờ ộ ố ố

c t ượ ố ệ ắ ỉ

ị ộ ữ t mài trong nh ng ướ c ụ ứ ấ

V hoàng đ n y nhu nh ế ầ cu c hoan l c; các x phiên thu c th y th m i tách ra qui ph các n ạ khác, nh Th -ph n năm 1209, đ n xin th n thu c Mông-c . ổ ế i tăm, ch lo săn b n và mi ế ớ ộ ầ ư ổ ồ ộ

ng t ử ươ ạ ổ

Nãi-man - sau khi b Mông-c đánh b i bôn đào qua ị i cháu gái c a hoàng đ , r i nh s giúp đ c a nhà vua qui t ủ ướ ờ ự

t c tàn quân Nãi-man; Mi ệ ậ

ế ồ ỡ ủ t-nhi, l p thành m t l c l ộ ự ượ ứ ớ ơ ộ ớ

ặ ứ ứ ặ ạ ộ ồ

Gút-S -Lúc - v ơ ụ Tây-liêu, c đ ố ng riêng. V n c t ượ ấ ả có tham v ng l n, Gút-S -Lúc thông đ ng v i vua x Kharesm, m t m t bên ồ ọ ngoài đánh vào, m t m t bên trong ng lên đo t ngôi vua r i chia hai x Tây- liêu.

ư ở ầ

ế ổ ị

ế i d ng c h i n i lên chi m thành ch ng l ạ ơ

ơ i, nh ng ch là h v , quy n hành b y gi trong tay ng ỉ ư ư ị ắ ộ ợ ụ ỗ ề ố ắ ồ ả i cháu r . Sau khi ể ườ

ở ơ ộ ổ ế ị ờ ở ạ ẳ ơ

ớ ợ ủ ộ ợ ả

i ng ạ ồ ở ạ ượ ả ầ

ị

ề c đãi dân H i giáo thu c thành ph n đa ộ ồ t c đ n th H i giáo, t ch thu tài ờ ồ ử ấ ả ề ả ch c nh ng đ i quân trú phòng quá đông đ o r i b t dân chúng ph i ả ồ ắ ữ

kinh thành Balassaghoun v n ố Kh i đ u quân Tây-liêu th ng th , nh ng dân ạ là dân Th b Tây-liêu đô h , l i quân Tây-liêu. Trong c n h n lo n, hoàng đ b Gút-S -Lúc b t r i tr ngôi l ấ ạ hoàng đ băng hà, Gút-S -Lúc m i đo t h n ngôi báu, thi hành m t chánh ế t, tàn b o. V c a ông là dân C nh giáo, chi u ý v ông ta sách kh c nghi ệ ắ cũng theo C nh giáo, r i tr l s trong dân chúng. Ông ra l nh đóng c a t ị ố s n, t ộ ả ổ ứ đài th h t t n phí... ọ ế ổ

ư ộ ổ ủ

t-Bi ế ề

ư ạ ế ỵ

ng tr n quy n ch đ o cu c chi n tranh, nh ng l n n y l t r t rõ n i tình c a Tây-liêu nh nói trên. ệ t thì ông đ cho viên ch ệ ầ ng l ườ ư ề ộ

i r i ph i cho m c a t ở ử ấ ả ề ế ớ ồ ượ

ủ ể ẩ i cho m t kh u ầ ạ ộ ờ ồ t c đ n th H i t tr tên i phóng dân chúng, di ả ể ả ệ ừ ổ ế ố

B T ng tham m u Mông-c bi ộ ư ổ ế ấ Thành-Cát-T -Hãn d a vào n i b t bình c a dân chúng li n sai Tri ủ ỗ ấ ự th ng lĩnh 2 v n k binh qua xâm chi m. Th ố t ọ ỉ ạ ướ t: “V t qua biên gi l nh v n t ắ ắ ệ giáo và tuyên b binh Mông-c đ n là đ gi Gút-S -Lúc tàn b o.”. ạ ơ

ồ ạ ậ ứ ủ ệ ầ

ộ ứ ươ ể ế ạ ở ử

ệ

ỡ ả ưỡ ệ ự ọ t ki m x ệ ự ổ

ị ế ướ ử

ạ ổ ỉ ầ ổ ả ỏ ố ế

ấ ả ử ở ộ ề ồ ổ

đúng l t-Bi ế ả

i phóng cho mình. Vào thành Tri c đ ng đ n t ủ ượ ộ ặ

t gi ữ ẳ ổ ữ

ề ọ ề ế ị

ư ư ơ

ụ ổ ộ ấ ẫ ố ắ ộ ậ

ề ủ ố ấ ế ế ầ ư

i ợ Nh n th c rõ r t t m quan tr ng và s c m nh c a cu ng tín, đ i hãn đã l ứ ng máu quân đ i. L nh m c a các đ n ề d ng s c m nh đó đ ti ệ ụ ạ ề t có cái mãnh l c nh s m sét. Toàn th dân chúng đ u t-Bi th c a Tri ể ư ấ ế ờ ủ do tín ng m ng r cho r ng quân Mông-c là đ o quân b o v t ng. Cho ạ ằ ừ nên k binh Mông-c ch c n kéo đ n tr c c a thành thì t c kh c dân chúng ắ ứ ẽ ị trong thành rùng rùng n i lo n, binh trú phòng ph i b tr n n u không s b t c . C a thành đ u m r ng, dân H i giáo kéo ra đón binh Mông-c tàn sát t ờ nh nh ng ân nhân gi i ệ ư ữ hào c a dân. Ch ng bao lâu h a c m ng t quân sĩ không đ ứ ấ ế ơ t vào tay quân Mông-c ; nh ng đô t c mi n Đông c a đ qu c Tây-liêu l t ọ ố ủ ế ấ ả th quan tr ng nh Khami, Khotan, Kashgar đ u b chi m đóng. Đòn chánh tr ị ị ậ c a Thành-Cát-T -Hãn làm cho uy quy n c a Gút-S -Lúc s p đ , tuy v y ủ ớ ông ta v n c g ng dàn ra m t tr n cu i cùng, quy t m t m t m t còn v i quân đ ch. Nh ng quân Tây-liêu đã m t h t tinh th n, nh ng cánh quân H i ồ ả ố i đ u hàng. Sau cùng, Gút-S -Lúc th m b i, ph i tr n giáo đ u b khí gi ộ ữ ả ớ ầ ị ề ạ ỏ ơ

t truy nã ông ta kh p “nóc nhà ỵ ủ ế ệ ắ

ọ ỏ ơ ơ

i lúc b n lính c n v cũng b r i luôn, Gút-S -Lúc bèn i trung tín rút vào nh ng hang núi hoang v ng g n biên ớ ườ t-Bi ệ ữ ắ ầ

trong vùng núi Pamic. K binh c a Tri c a th gi i”. Cho t ậ ế ớ ủ cùng v i m t ít ng ộ ớ i Badachan. gi ớ

ộ

ế ệ ố ề ự ộ

ể ọ ắ ượ ạ ươ ố

ng l n. Trong lúc đó binh Mông-c đo t t ế t rút quân v thành đ cho dân chúng t c b o v ổ

ng đem v n p đ lãnh ề ạ ạ ấ ả ữ ng nhân Trung-qu c th ổ ổ ồ đ ng đi lùng ki m ế ở ể t c nh ng b y ng a ự ầ ả ng ph i ườ i th ưở ạ ươ ự ố ọ

V hoàng đ vong qu c không đáng cho m t tên lính Mông-c đ m hôi n a. ữ ị t-Bi ắ Tri kh p thâm s n cùng c c, sau cùng h b t đ ơ m t gi ớ ả ộ quí, m t lo i ng a mõm tr ng mà b n th ộ qua t n thung lũng Đ i-uy n (Fergana) mua v . ề ắ ể ạ ậ

ễ ư ọ

t li n g i th c p c a qu c v ủ ấ ủ ệ ề ở ớ

ư ổ ế ứ ng: “Đ ng nên kiêu hãnh thái quá! Ng ấ ả ớ ữ ươ ừ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:08:30 AM G i b i: t-Bi Tri ng cùng v i 1000 con tu n mã v ề ố ươ ế dâng đ i hãn. Chúa Mông-c h t s c hài lòng nh ng không quên c nh giác ạ ẻ ấ i nên nh nh ng k th t viên ch t ủ ướ b i đ u do lòng kiêu hãnh mà ra nh Tô-Ha-Rin, Bai-Bu-Ka, hoàng đ Kim...”. ạ ề ư ế

ủ ệ ỉ ế ỗ

ng, l nh c a ông truy n ra đ u đ ề c tuân ư i đ i d ớ ạ ươ ừ ề ượ ủ ệ ề

uy vũ c a Thành-Cát-T -Hãn đã lên đ n ch tuy t đ nh. T mi n núi Bây gi ờ ch c tr i (Pamir) cho t ờ ọ theo răm r p. ắ

ộ ả

ớ ph ở ươ ấ ng Đông M c-Hoa-Lê v n kiên trì áp đ o dân Kim, kỳ ượ c

ươ ừ ệ ẫ ậ ộ

ộ t l n l ộ ệ ầ ượ ừ

ng t ộ ả ử

ạ ễ ộ

ng đ xin ph v i tù binh đ c bi phát đ ng m t cu c báo thù ngu i, th quân đi ộ t t ng b l c Mi ố t-nhi còn tr n ệ ộ ạ c m t v ộ ươ ổ ắ ượ ạ ậ ườ ụ ươ ủ ể ưở

ặ ệ ư

ữ ằ

ố ớ t-nhi là th b ồ ệ

ố ờ ế ằ ế

ắ ộ ổ

ờ ộ ị ộ t bao là vua chúa và quân đ i, thêm m t ng i n a có nghĩa gì? t bi Trong lúc đó ch ng h ch u khu t ph c h n m i thôi. Tru t-Xích cũng hoàn thành đ ụ ẳ ọ ị ng t nhi m v c a mình: v ử ả ụ ủ lùng kh p r ng sâu núi th m tiêu di ắ ừ ẳ l n khu t. Trong cu c t o thanh, quân Mông-c b t đ ấ ẩ t-nhi con c a Tút-Sa-Bét - là m t tay x ti n đ i tài. Tru t-Xích không Mi ệ t y. ng tha m ng cho ng nh n th ệ ấ ạ ậ Nh ng Thành-Cát-T -Hãn không ch p nh n; v n có kinh nghi m b n thân, ậ ả ố ấ ư ộ ông cho r ng s khoan h ng đ i v i m t k c u thù ch t o ra nh ng cu c ỉ ạ ự ộ ẻ ự ộ i nh t trong các gi ng dân t c. chi n tranh m i. Dân Mi ứ ỉ ổ ứ ớ Th ng con c a Tút-Sa bây gi ẽ ở là m t con ki n nh ng v i th i gian s tr ớ ộ ư ủ i h i c a đ qu c Mông-c . Đã tiêu thành m t con r n đ c, m t đ ch th l ố ủ ợ ạ ủ ế di ộ ườ ữ ệ ế ộ

ng nên ậ ụ ươ ị

ộ ủ t-nhi li n b lôi ra pháp tr ị ề ấ ợ ơ Mi ử ế ứ ố ộ ờ ươ ữ ệ ườ ng

Tru t-Xích h t s c bu n b c nh ng r t s c n th nh n c a ph v ư ồ ự không dám th t m t l i nào n a. V ng t ch t đ u. ặ ầ

ề ế

ế ỗ ằ ị ọ ủ ổ ậ ộ ạ ộ ạ

Sau đó Tru t-Xích ti n sâu vào mi n Khâm-sát, trút h t n i h n h c c a mình vào hai b l c Kirghise và Toumate là hai b l c không ch u làm b n ph n ậ phiên th n. ầ

phía Tây ố ế ớ ự ấ ạ ở

ệ ủ ạ ứ

t l i t ụ ổ ế ố ớ ề ế ứ ư

ồ

ườ c Kim, m t n ph ờ ườ m v Thành-Cát-T -Hãn qua l ng ng nhân H i giáo. Theo dân H i giáo thì ông là m t nhà ộ ng giúp cho h phát đ t thêm. , u đãi th ạ ọ ở ươ ng c th t xa xôi t tin đ i hãn đã chi m n ậ ng nhân, th ướ ộ ướ ế ọ

Đ qu c Tây-liêu s p đ cùng v i s xu t hi n c a đ o binh l sông Irtysh là m t bi n c l n làm cho các x Trung-á h t s c quan tâm. Cho ộ i lúc đó đám c m quy n ch bi t ỉ ế ờ ờ ề ầ ớ thu t c a b n th ồ ươ ậ ủ ọ vua chu ng tr t t ươ ậ ự ư ộ H cho bi ế ạ Đông...

ồ ụ ế ớ

d ở ướ ố ươ ế ự ủ ứ

Th , đ c qu c v i th l c c a m t nhà đ i chinh ph c là ạ ộ ổ ụ ủ ng x Seljuk phong cho làm phó ổ ượ ng x Kharesm. T ph c a Mohammed ố ươ

ờ

b Caspienne cho t

ừ ể ề

ụ ố

ớ ộ ế ề ắ ạ ả ộ

ế ổ

ồ t c nh ng b l c s n c c ụ ấ ả ữ ấ

ế ự ướ

c suy tôn là “Cái bóng c a Allah trên m t đ t”, là Alexandre th nhì, là ng th l c qua phía Tây thu c đ t Irak persan (persian?). Ông ộ ấ ặ ấ ứ ủ

Lúc đó th gi i H i giáo đang Ala-Ed-Din Mohammed, qu c v v n là m t tên nô l ứ ệ ộ ố h l u song Amou Daria. Đ n đ i Mohammed thì ông th a ừ ng m t t nh v ế ở ạ ư ươ ộ ỉ ng c a thân ph m t lãnh đ a đ c l p t h ề i mi n ị ộ ậ ừ ờ ụ ộ ủ ưở ớ . Ông c binh đi i mi n cao nguyên Ba-t Boukhara, và t bi n Aral cho t ử ư ớ chinh ph c liên miên n i r ng b cõi ra kh p b n phía: v t qua sông Syr ượ ắ ờ Daria, lên m n B c chi m m t ph n mi n th o nguyên Kurghise, phía Đông ầ chi m lãnh th Transoxianne bao g m vùng Samarkande và đ ng Đ i-uy n ể ạ ồ (Fergana), phía Nam thì khu t ph c t A-phú ộ ạ ơ ướ ở hãn và bành tr đ ượ Đ i đ , là tay Bách chi n bách th ng. ạ ế ế ắ

ị ọ ẹ ộ ủ

Nuôi cái m ng cai tr tr n v n th gi ế ớ Bagdad nhìn nh n ông là qu c v ố ươ ậ ở i H i giáo, nên Mohammed xin giáo ch ồ i s che ch c a giáo ch . ng, đ t d ủ ở ủ ặ ướ ự

ị ầ ờ

t c dân i cao t ạ ỉ i lãnh đ o t ạ ố

ộ ả ồ ề Bagdad, tuy ph n đ i th l c ch trong ph m vi mi n ế ự ph n đ o, ông là ng ạ ấ ả ầ ng m nh m ạ ưở ố nh ng n i nào mà dân chúng s ng ườ ẽ ở ữ ơ

V giáo ch ủ ở Mésopotamie, nh ng ư ở H i giáo, có m t nh h theo “lu t c a đ ng Tiên tri”. ậ ủ ấ

ch i vi c nhìn nh n Mohammed, c m tín đ không đ ậ ệ ừ ố ượ c ấ ồ

công c ng, l ắ

ộ ứ

ồ i giúp cho các hoàng thân H i ạ ch i c a giáo ch đ n tay i ch ng ông. B c th t ư ừ ố ủ ư ủ ế ử ủ

t đ Nasir không còn s ộ ộ i. Bây gi ạ ờ

Giáo ch Nasir t ủ nh c tên c a ông trong các bu i l ổ ễ ủ giáo còn đ c l p liên k t l ố ế ạ ộ ậ ông trong lúc ông đang chinh ph t x A-phú-hãn. Bi ạ ứ ộ ch , ông li n tri u t p m t h i ngh H i giáo tru t ph Nasir và c lên m t ị ồ ệ ậ ề giáo ch khác ch ng l ợ ố ph m đ n uy quy n thiêng liêng c a giáo h i n a. ề ủ ế t rõ âm m u c a giáo ế ấ có danh nghĩa, l ậ ổ ộ ữ ủ ủ ế ạ

ượ

ứ

ộ ỉ

c tin c p ấ ng Đông bên kia x Tây-liêu. Ông hoàn toàn không ạ ớ t gì h t v x Mông-c , ch nghe nói có nh ng cu c chinh ph t l n ữ ổ ấ c Kim xa xôi nào đó, có k binh Mông-c xu t ổ ướ ị t ông li n đình ch vi c đánh Ngay lúc đang chu n b cu c chi n tranh nói trên thì Mohammed đ ẩ ế ị ộ báo v v hoàng đ ph ề ị ế ở ươ hi u bi ế ề ứ ế ể lao, cu c chi n tranh ộ ở ế mi n Kirghise. Th y phòng xa là t hi n ề cái n ấ ệ ở ỉ ệ ề ố

ng phòng th nh ng thành mi n B c và mi n Đông, ủ ữ ở ề ề ắ

Bagdad, lo tăng c đ ng th i g i m t s đoàn qua Mông-c ... ồ ườ ộ ứ ờ ở ổ

ễ ọ ư

ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:08:53 AM t rõ th gi ư ừ ế ạ ồ

c thông d ng i bi ẩ ộ ả ủ ạ ượ

ụ ở ứ ấ ắ ắ ắ ủ

ả ữ ụ ữ ế ả ồ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Thành-Cát-T -Hãn trái l i H i giáo. T lâu r i hàng ngàn v t ậ ế ớ ồ x du m c: d ng đ lo i thu c s n ph m c a x H i đã đ ụ ủ ứ ồ ụ ổ áo giáp s t b n không th ng, mũ chi n, m c b ng thép, mã t u s c bén n i ộ ằ ế ti ng... và c nh ng đ trang s c l ng l y c a ph n , bình pha lê, th m đ ủ màu s c s m n nh bông, hàng l a tuy t đ p v.v... ẫ ủ ệ ẹ ứ ộ ụ ặ ỡ ị ư

chuy n v qu c v ị ố ươ ủ ọ ộ ề

t rõ qu c v ng c a h m t đ ngh : “Ta ố ộ

ề i đang cai tr m t đ qu c r ng l n và hùng ươ ư

ầ ị ộ ế ng cũng nh ta là hoàng đ ớ ớ ủ

ủ

ớ Đông- ế ở i c a hai đ qu c đ ng ố ụ ế ướ ượ c c đ ng nhân c a hai n ọ ề do”. Thành-Cát-T -Hãn cũng g i m t s đoàn mang theo nhi u ở

ươ ộ ứ ọ ễ ạ

ng ông ch n toàn là ng ọ ả ệ ườ

ng: b c thoi, ng c quí, v i d t lông l c đà, da i Th - ổ i Mông-c trong ng, không có ng ng nhân ạ i H i, ng ườ ồ ổ ườ ươ ồ

Tân-c ng đoàn là nhà buôn Mahmoud Ieldalch. Đ i hãn nh đoàn s gi ứ ả ờ ạ ể bi ng c a các ng ủ ố ươ ế ươ m nh. Ngài là hoàng đ Tây-ph ế ở ạ ng, hai bên c n ph i giao h o v i nhau. Ranh gi ph ả ả ươ Khâm-sát nên ta đ ngh đ cho b n th nhau ở ị ể ề i t qua l ư ạ ự t ng ph m qua đáp l qu c v ố ươ ẩ ặ quí... Và đ làm hài lòng qu c v ố ươ ể ph n và m t s th ở ộ ố ươ đó. Viên tr ưở

ng ti p r c quá s c tr ng th khi n cho ể ứ ổ ượ ế ướ ố ươ

ề ấ c qu c v ố ấ

t đ i hãn cai tr đ ọ ạ ị ượ ề

ể

ươ ạ

ề

c đ qu c Kim không; và sau cùng là câu h i có ư ạ i có ý c nh cáo viên tr ồ ồ ưở t đúng s th t, không nên gi u gi m đi u gì. ấ ế ớ ủ ế ạ i là tín đ H i giáo và g c ố ở ế ộ t s c hùng m nh và s c r ng l n c a đ qu c ta. Quân đ i ố ớ ng đoàn: “Ng ự ậ ứ ộ ố

S đoàn Mông-c đ ế ứ ồ ớ c tri u đình Kharesm v n r t kiêu hãnh đ u l y làm ng c nhiên. R i t i ả ề c nhi u dân t c nh ng câu h i: Qu c v ộ ng mu n bi ỏ ố ươ ữ ế ạ ố không; có th c đã chi m đ ỏ ế ự ố ượ ế n ý tìm hi u coi đ i hãn có m u toan gì đ i v i Kharesm không. Qu c ố ẩ v ng l ươ Kharesm, ng ươ Ng i h n đã bi ươ ẳ c a đ i hãn có đ ủ ạ ả i nên cho ta bi ế ứ ượ c nh quân đ i c a ta không?” ộ ủ ư

i nói trên rõ ràng có hàm ý đe d a! Qu c v ọ ờ ố ươ

ố ươ ng ng có ý nh c cho ư ế

ễ i đ i đáp ph i th t khéo léo ả

ế ầ ng n i c n lôi đình đ ổ ơ ố ươ

ồ ớ ớ i ng trình v i đ i hãn cũng không th tâu d i... Mahmoud nh t

ể ọ ươ ị

ậ ờ ố c. Mà đã là giáo đ thì khi ượ ố ng c c kỳ sang tr ng c a quân H i v i b y chi n ế ủ ị ồ ớ ầ ữ ự ấ ẻ ầ ư

ổ ạ ế ậ

c quân đ i c a m t b c chúa t ủ t cho tr n m c... Ông ta đáp: ổ ộ ậ ượ ể

ầ

ư ầ

ộ ủ ư ọ ọ ư ặ ng gia Th -nhĩ-kỳ. Và binh t ể ộ i nh ngài! V r c r c a hai bên khác nhau nh ng n đèn d u leo lét ng chi u sáng c th gian. H nh m t m t con quái ả ế ộ ng c a ngài ủ ổ ướ

Nh ng l ắ ữ Mahmoud Ieldalch nh r ng ông ta là dân Kharesm, nh th qu c v ớ ằ nghi m nhiên là chúa c a ông ta. Th n y thì l ủ không th làm cho qu c v ể tr v t ớ ạ ở ề ườ b y tu n mã nai n t yên c ấ ầ ứ ầ mã c a Mông-c có v g y gò, x u xí nh ng trang b toàn nh ng th c n thi - Quân đ i Mông-c làm sao có th sánh đ th gi ẻ ự ỡ ủ ế ớ bên c nh v ng thái d ế ươ ạ v t c nh dung m o c a m t v ậ ạ ộ ươ ạ ủ qu đông g p v n l n quân Mông-c . ạ ầ ả ấ ổ

ớ ượ

ườ ở ặ ồ ướ c cam ộ ng m i yên tâm h i ng đ ươ ớ

ệ qu c v ố ươ i tr y v phía Tây đ thanh toán giáo ch Nasir. ậ ề ạ ẩ ng c a hai n ủ ể ế c. Bây gi ờ ủ

ộ ế ắ ấ ớ

ớ ự

ủ ề Á-đông - m i bi ị ế

ớ ẻ ộ

Nghe xong, Mohammed h n h m t r ng. Th là vi c giao th k t theo đúng l p tr ế binh l ố Tin Mohammed s p t n công báo v Bagdad cùng lúc v i tin m t đ qu c ề i C nh phía đông A-phú-hãn. Giáo ch li n cho d h i gi m i d ng lên ớ ả ọ ỏ ở tôn giáo n y r t th nh giáo - vì b y gi t r ng “v hoàng đ ị ế ằ ấ ở ầ ấ ờ ủ Đông-ph ng là m t tín đ Thiên-chúa giáo và là k thù đ ch c a ị ồ ươ ở Mohammed”.

Tin n y sai l c hoàn toàn do m t s ng nh n bu n c i. ộ ự ộ ồ ườ ạ ầ ậ

ố ậ ạ ạ ế ộ

ớ

ậ ằ ế ị ộ ị

ng t ấ ấ ệ ấ ấ ưở ớ ớ ng, ng ượ ộ ứ ạ ạ ạ

n-đ ; th là theo t ế ế Ấ ộ ồ ặ

Ai- Lúc Gia-Lu t-Đ i-Th ch gây d ng đ qu c, th l c c a ông lan r ng t ự ừ ế ự ủ quân đang đánh v i quân Damas, nghe nói c p đ n Pamir. Lúc y Th p t ậ ự ậ nh n đ nh r ng gây h n v i H i giáo ch c ph i là m t v hoàng đ Thiên- ắ ả ế ồ ớ ứ ng Đông có m t x l Chúa giáo. Vi c y r t ăn kh p v i tin ph là x ở ươ i ta gán cho Gia-Lu t-Đ i-Th ch là ậ ườ Ấ ộ “hoàng đ n-đ theo Thiên-Chúa giáo” r i đ t cho cái tên thánh “giáo sĩ Jean”.

ồ ấ ế ị

t, ng ườ ươ

i ta i đ n m lên quân y là quân c a giáo sĩ Jean, m t nhà vua m nh vô song, ấ ủ ệ ng” kia tiêu di ệ ạ ộ

i còn g i là Đ i đ ! R i th y quân Seljoucide đã chi n th ng k binh tinh nhu nh t c a Thiên- ắ Chúa giáo mà tr l ủ l ạ ồ ầ có ng ườ i b “đ o quân c a Đông-ph ở ạ ị ạ ủ ấ ạ ế ọ

Chuy n trên đ ệ ượ c truy n t ng có g n m t th k r i. ầ ế ỷ ồ ề ụ ộ

ố ờ ế ự ế

ử ả ớ

ườ ế ạ ồ ố

ế ủ ọ ươ ế ố

Bây gi ố đ qu c Seljoucide đã s p đ , Mohammed d ng lên đ qu c ụ ổ Kharesm, c binh đánh v i Tây-liêu. Lúc Gút-S -Lúc vô C nh giáo, ng c đãi ượ ơ Đông- i ta càng tin ch c r ng cái đ qu c hùng m nh giáo đ đ o H i, ng ở ph cháu c a giáo sĩ Jean. ắ ằ ồ ạ ng là đ qu c theo Thiên-Chúa giáo, và hoàng đ c a h chính là con ủ

ư ế ủ ạ ế ồ

Bagdad. Vì hi u l m nh th , nên giáo ch đ o H i - trong th nguy - đành ph i c u ả ầ ể ầ c u v i C nh giáo ch ứ ớ ả ủ ở

ữ ố

c san b ng, hai v lãnh đ o tôn giáo tr ố ượ ế ỷ ố ồ ẫ ướ ạ

ị ạ

ươ ễ ế ầ

ả ề ng” yêu c u “h qu c v ố ươ ắ ắ ẽ ạ

c nhi u chi n l ộ ủ Bagdad, nh ng m i mâu thu n, xung đ t c a Qua nhi u th k s ng chung ở ề c sau v n thông hai kh i tín đ đã đ ẫ ằ ơ c m cho nhau. Cho nên hai nhà lãnh đ o li n cùng th o chung m t b c th ộ ứ ả ấ g i cho “hoàng đ Đông-ph ng Mohammed t n ở công Bagdad. Hoàng đ hãy xua quân đánh Kharesm; ch c ch n s đ i th ng ắ i ph m...”. và thu ho ch đ ẩ ế ợ ế ề ượ ạ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:09:14 AM

ư ơ ớ ế

ộ ạ

i hoàng ể ở ứ ng Đông mà ph i đi ngang lãnh th ổ ả ng Mohammed. t vào tay qu c v ố ươ ữ ệ

ờ ế ư ậ

Nh ng có m t v n đ khó khăn đ t ra: làm th nào đ g i b c th t ề ặ ộ ấ ng đ c đ o qua ph đ ? Ch có m t đ ươ ộ ườ ỉ ế b b t, m t th s l Kharesm, n u s gi ế ứ ả ị ắ ư ẽ ọ ậ , xăm y nhi m th b ng ch xanh lên da Sau cùng h ph i c o tóc s gi ứ ả ả ạ ư ằ ủ ọ ọ ạ i đ u c a h n, r i b t h n h c thu c lòng m t th và ch đ n lúc tóc m c l ộ ọ ồ ắ ắ ầ ủ ắ nh cũ h n m i đ c kh i hành. ớ ượ ắ ư ở

ư ứ ả ư ộ ở

ệ t đã đu i “hoàng đ t-Bi i thành Boukhara ( Kharesm) thì cu c di n đã thay ế ế ch a đi t ẩ ệ ổ

ng Đông” t c Gút-S -Lúc ch y vào vùng núi Pamir. ứ ạ

ươ Samarkande viên s gi c các đoàn buôn t Khâm sát xu ng cho bi ơ ứ ả ượ ế t ừ ố

Nh ng s gi ớ đ i: Mohammed đã tr y quân đi đánh Bagdad, Tri ổ ph Ở hoàng đ ph ng Đông là đ i hãn Mông-c ... ế ươ đ ạ ổ

ề ấ i t t ả ơ ự ư ứ ả ủ ừ ườ Ở ủ ở ề

Ít hôm sau, b n mã khoái t ọ mi n Kirghise có m t ng ộ Bagdad mu n xin b ki n đ i hãn”. ệ ế ố Khâm-sát v c p báo v i Thành-Cát-T -Hãn: “ ư ớ i qu n áo t c a giáo ch x ng là s gi ầ ạ

ọ ạ ng nhân H i giáo nói v thành Bagdad, m t kinh ề

ầ

ế ớ ỗ ấ

ộ i n i vì ớ ơ ự ị i. Đó là n i H i giáo ch đang ng tr . ạ ố ủ ồ ạ i cao c a tín đ đ o ủ ấ ậ

Đ i hãn đã có nghe b n th ồ ươ ng Tây, ít có ai đi t n i nào đó v ph thành đ y nh ng kỳ quan ữ ề ươ ở ơ ch y là ch t n cùng c a th gi ồ ơ ủ ỗ ậ Ngài là h u du c a Đ ng tiên tri và là ng i lãnh đ o t ườ ệ ủ H i”. ồ

t bên sông i viên môn c l nh ph i h a t c đ a viên s gi ở ượ ị ứ ả ớ ả ỏ ố ư

ầ ắ ủ ờ ệ ầ ư

ở ộ ph ể ở ươ ế ả

c khác theo Thiên-Chúa giáo... th gi ề ướ

ế ớ ậ

ộ ị ấ

Mã khoái đ Onon. Nh vi c n y mà l n đ u tiên m t c a Thành-Cát-T -Hãn m r ng ra kh i ỏ ầ ng Tây. Bên t Mohammed không ph i là chúa t Trung-á. Ông m i bi ớ kia đ qu c c a ông ta còn nhi u n ế ớ i ế ố ủ ch a t n cùng. ư ậ ph Nh th ng Tây th gi ẩ i còn bao la vô t n và đâu cũng v y, cũng x y ư ế ở ươ ậ ng vua chúa gây h n đánh nhau, ch a đâu có m t v chúa t ra nh ng c nh t ể ả ữ ư ượ làm bá ch thiên h . ạ ủ

ộ ạ ệ

ộ ấ ồ ư

ố ạ ồ ấ ể

ệ ư

ớ ứ ờ ố ề ầ ươ

ng đoàn đi v r m r p, đ i s ng c a dân chúng có ố ớ ư ơ ị

ượ ạ ạ

nh th , hai nhà lãnh đ o tôn giáo l ạ ư ế ầ ộ ẻ ả ớ

ệ ng h n. Còn đ i v i hai v giáo ch thì ông ch a có chút thi n ạ ở ứ i g i s ệ i xúi ông gây chi n v i m t nhà vua? K tu hành thì ph i lo c u nguy n i lo gây gi c v i vua chúa? Và n u Tr i không giúp cho Mohammed ế ệ ế ặ ớ ờ

ủ

T ng tr nh n đ c kia: c phúc đáp gi ng y nh s gi ố ư ứ ả ố ướ

Riêng vi c xung đ t gi a H i giáo ch và Mohammed, đ i hãn không mu n ố ủ ữ nhúng tay vào. Theo m t th ông cũng th y Mohammed là m t nhà vua b t ấ ậ ồ ồ p bóc, đ t phá tài s n c a tín đ b t k là tín đ H i công và tàn b o, cho c ả ủ ướ ng v i x Kharesm qu có giáo hay Thiên-Chúa giáo. Nh ng vi c giao th ả ươ i l n lao, lâu nay các th l ậ ủ ợ ớ v th nh v ủ ẻ ị c m nào. T i sao có vi c quái l ả gi t ả ớ ch sao l ạ ớ thì sao l i ph i giúp cho k đ ch c a ông ta?... ẻ ị ạ Th r i viên s gi ậ ượ ế ồ “Ta không mu n gây chi n v i h ”. ả ứ ả ố ớ ọ ế

Trung-á b Thành-Cát-T -Hãn dày xéo và dân ư ị

c ướ ở t vong, không ai quên đ ệ ượ

c chuy n nói trên. Các nói là đúng s -r p nh n xét nh sau: “N u nh ng đi u ng ườ ữ ề

ấ ả ữ ấ ượ ọ ậ ủ ệ i Ba-t ư ổ ế ứ ầ

t c nh ng n V sau khi t ề c h a di H i giáo th y đ ồ ự s gia ế ư Ả ậ ử th t và giáo ch Nasir qu có kêu g i quân Mông-c đ n x n y thì đó là m t ộ ả ậ ọ i ác tày tr i không có t i nào l n h n n a!”. t ơ ữ ộ ờ ộ ớ

ế ủ ạ

đ ồ ậ ủ ứ ả ,

ấ ờ ầ tr luôn 40 năm n a. Qua l c n n t i t ờ ườ ữ ượ ề ự ị i Mông-c cũng ngán th l c c a giáo ch , cho nên b n t ủ ế ự ủ ổ ng thu t c a s gi ọ ướ

c Trung-á r i li n xoay lên h ồ ề ư

ủ ng lãnh c a ng B c ắ ợ ề i đ u ề ế ế ả

Ti u-á b thôn tính, H -Lô-H , cháu n i c a Thành- c ủ ướ ở ể ộ ủ ồ ổ ị

Tuy nhiên cũng nh l n ti p xúc y mà giáo khu c a đ o H i - thành Bagdad - còn gi ữ ng ườ Thành-Cát-T -Hãn khi chinh ph c đ ướ ụ ượ chi m mi n th o nguyên c a Nga. Cho đ n khi Nga, Ba-lan, Hung-gia-l b đè b p và các n ị Cát-T -Hãn, m i xua quân chi m Bagdad (1258). ẹ ư ế ớ

ớ

ng Mohammed di ủ

i Bagdad đ l t đ ệ ượ ề ứ ỉ

ẻ ủ ầ ng c a đám ti u v ự ượ ể ươ . Ch còn ph i v ả ượ ư ặ ờ ả ộ

ạ ấ ố

ế ệ ươ ể

ệ ượ ổ ứ ị

ấ ệ ở ề ố ỉ

i. D c ọ t đ giáo ch , ban đ u có v thu n l Cu c tr y quân t ậ ợ ể ậ ổ ẩ ộ ng còn hùng đ c nh ng l c l ữ ườ t qua m t vùng c đây đó, và đi sâu vào mi n Tây x Ba-t ộ ứ núi ngăn cách đ ng Mésopotamie thì b t ng quân Kharesm g p ph i m t mùa ấ ồ đông l nh kh c li ng ti n ng hàn. Binh th nào leo qua đ ự n a sĩ không ch u n i s c giá bu t, súc v t đ u ch t đói. Lúc y đang ở ử đ ầ ườ có tính cách t m hoãn l i cu c chinh ph t... i không s n nh ng ph ẵ ậ ề ng Hamadan - Bagdad, h đành ph i quay tr v . Vi c th i binh n y ch ả ạ t ch a t ng th y. Băng tuy t bao trùm h t núi non không ế ư ừ c mà h l ữ ọ ạ ố ế ọ ộ ạ ạ

ừ mi n đông c p báo v : Gút-S -Lúc - chúa Tây-liêu đã b Tri ơ ề

ấ ố ủ ế

ng ị ớ ế ề ắ

B ng có tin t ỗ Bi ệ ạ c a qu c v ủ l c l ự ượ phòng th nh th s gi v ng đ t- ề ế đ qu c c a Thành-Cát-T -Hãn đã ti p giáp v i đ qu c t h sát. Bây gi ố ờ ế ư ế biên thùy phía B c và phía Đông. Mohammed li n đem h t ở ố ươ ng án ng d c theo hai con sông Amou-Daria và Syr-Daira, nghĩ r ng ằ ữ ọ c giang s n. ủ ư ế ẽ ữ ữ ượ ơ

ễ ọ ư

ư ư

i. Có m u s bao nhiêu cũng ch g p k t qu ệ đã lu n nh sau: “Khi ngôi sao chi u m nh ậ ư ự ế

ư ơ ườ

ẽ

ướ

ở c m t ông, n u sao h nh phúc đã chi u t ự ạ

ọ ớ ắ

ư ề ộ ỏ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 01:09:52 AM G i b i: Nh ng t i đây nhà chép s Ba-t ế ử ớ ư ả đã m r i thì đ i h a s t ỉ ặ ờ ồ ạ ọ ẽ ớ ng ng, m u c xu t chúng cũng c l i mà thôi; và dù ai có tài trí phi th ấ ượ ạ không c u n i Mohammed n a. C đ c a ông s tan đi nh mây khói do ư ơ ồ ủ ữ ứ ổ ự c đây n u th n Thành công đã phi ng a Đ nh m nh kh t khe m ra. Tr ế ị ầ ắ ệ i ông, cho ông th c hi n đ tr ệ ượ c ế ớ ướ ắ ế c v ng d dàng thì nay ch c ch n nh ng tai h a l n lao nh t s bao nhi u ấ ẽ ữ ắ ễ ề ướ ọ ph lên cu c đ i c a ông; cu c thoái binh ra kh i mi n Tây Ba-t ở là m t kh i ộ ộ ờ ủ ủ đ u...” ầ

ừ ồ Otrar - m t ti n đ n ộ ề

Mohammed v a t quan tr ng ọ ừ ớ biên thùy phía B c - v báo tin: ắ i thành Samarkande thì có mã khoái t ề ở

ng đoàn vì có b n thám t ố ọ ử

- Quan th ng đ c v a m i b t giam m t th ươ Mông-c trà tr n trong s con buôn H i giáo. ố ừ ộ ớ ắ ố ộ ồ ổ

Qu c v ng li n h l nh: ố ươ ạ ị ề

- Gi t s ch chúng nó đi! (1218) ế ạ

t ti p: “Ban l nh trên ch ng khác gì qu c v ng đem cái ử ị

ẳ t máu c a ng ủ ổ ổ ộ

ả ả ạ ằ ầ ụ

ề ị ầ

vàng”. vi Nhà chép s Ba-t ố ươ ư ế ế i Mông-c đ ra thì đ u c a mình ra đ đánh cu c. M t gi ườ ầ ủ ộ ọ ể ố i b ng m t sông máu; m t cái đ u r ng xu ng th n dân c a ông ph i tr l ầ ộ ộ ủ ủ ọ ph i tr b ng m y m i v n cái đ u khác và m i đ ng ti n t ch thu c a h ỗ ồ ả ả ằ ph i tr b ng m y trăm t ả ả ằ ươ ạ ạ ấ ấ

ố ố ề ậ

ủ ữ ồ

ụ ị

t c nh ng b o v t cùng ả ạ ấ ả ữ ươ i g m có nh ng th ng ườ ồ i d n đ o. Ch có m t tên nô ạ ỉ ổ ớ

ng thu t m i s cho đ i hãn rõ. Viên th ng đ c Inaltchik li n chi u l nh đo t t hàng hóa c a đoàn buôn r i sai gi nhân, nh ng ng ườ ữ tr n thoát đ l ượ ệ ố c đ a v t n viên môn t đ ượ ư ề ậ ế ệ t c 150 ng t t ế ấ ả ữ ộ ề ậ i theo ph c d ch, nh ng ng ộ ườ ẫ ứ ố ắ i báo cho m t ti n đ n Mông-c hay. T c t c h n c và t ồ ọ ự ườ ạ

ằ c qua l ế ng đã long tr ng cam k t ọ i đ t nhiên l ạ

ờ ạ ộ đ ng làm mà ươ ộ ắ

ư ng nhân hai n ợ ng không hay bi Thành-Cát-T -Hãn không tin r ng m t v qu c v ố ươ ộ ị do mà bây gi i buôn bán t đ cho th ể ự ph n b i tr ng tr n nh th . Đây ch c là viên th ng đ c t ả ố ự ộ ố ắ qu c v ố ươ ướ ư ế t. ế

ng yêu c u ph i n p k sát ề ế ế ở ố ươ ả ạ ẻ ầ

Ông li n g i m t s đoàn qua y t ki n qu c v ộ ứ nhân cho Mông-c . ổ

ủ ặ ị ầ ứ ả

ầ

i ch n c u trùng nói chuy n lu t l ứ ồ ẩ ặ ậ ệ ệ

ố ử ố ưở ế ứ ơ

i. Ala-Ed-Din-Mohammed, “bóng c a Allah trên m t đ a c u” khi nghe s gi yêu c u nh th v n ng r ng mình nghe nh m! Th đ c u t c, th tù ứ ầ ư ế ẫ ỡ ằ ng man r mà dám t à? Chúng có tr ớ ợ Đ i-h i-qu c, là A-L ch-S n th nhì không? bi t ta là chúa t ị ể ạ ồ Và đây là cách tr l ả ờ

ng h l nh đem chém phăng viên tr ng đoàn, còn đám tùy tùng thì ưở

Qu c v ạ ệ ố ươ c t tr i h t râu th v Mông C . ổ ắ ụ ế ả ề

ổ ị ắ ự ụ ề

ạ ắ ư ể ứ ả ủ c a ứ ạ

i Mông C , b c t râu tóc là m t đi u nh c nhã c c đi m; t Đ i v i ng ố ớ ộ ườ cách s gi là m t th thiêng liêng b t kh xâm ph m. L i c t râu s gi ứ ả ả đ i hãn qu là m t chuy n kinh tr i đ ng đ t. ả ạ ấ ờ ộ ộ ộ ệ ấ

Lúc hay tin Thành Cát T Hãn khóc r ng lên gi a qu n th n: ữ ư ầ ầ ố

- Tr i s th u hi u r ng ta không ph i là ng i mu n gây ra th m ho ! ờ ẽ ấ ể ằ ả ườ ả ạ ố

Ông gào to lên:

- Tr i s ban cho ta s c l c hùng h u đ ta báo thù phen này! ứ ự ờ ẽ ể ậ

ứ ắ ố

ư ắ ử ế

ấ ổ ế

t c nh ng quân đoàn Th ph n, Khi ọ ề ị ổ ng; t ấ ả ể t đoàn tr i c m khí gi ạ ầ ệ ổ

ồ ệ ệ ạ ố

ướ ng ng tám h T c thì b n mã khoái "tên bay" phi nh m c c i kh p b n ph ươ ả ấ ả ườ i t c ng loan truy n l nh xu t chinh. T núi Altai đ n bi n Hoàng H i, t ừ i lên Mông C trong tu i 17 đ n 60 đ u ph i giã bi ớ ả ề đ ế t t c quân k Khâm sát, t ấ ả ữ ỵ ườ đan, Tây liêu, và đ i đoàn pháo binh Trung qu c... trùng trùng, đi p đi p kéo đi t p h p, ti ng binh mã chuy n đ ng m m kh p n o núi sông. ầ ầ ế ẻ ể ậ ắ ọ ộ

ở ư ệ

ớ : "T i ớ ứ ả Thành Cát T Hãn cũng ch a ch m d t vi c đàn áp các dân t c hay ộ ứ ấ ờ t h n là ố ơ ủ ứ ể ế ch i không g i binh đ n. Nhà vua nói v i s gi ế ạ ừ ố ư ộ ủ ệ ấ

Ch có vua Tây h t ỉ bây gi sao? N u quân đ i c a ông ta không đ s c đ làm chuy n y thì t đ ng làm!" ừ

ố ạ ổ ộ ư

Đã tr n tránh b n ph n c a m t phiên th n mà còn d gi ng khinh m n nh ầ th khi n Thành Cát T Hãn không d n đ ở ọ c n a, quát m lên: ầ ậ ủ ư ằ ượ ữ ế ế

- Ta s xua quân làm c b n Tây h ! ỏ ọ ẽ ạ

Ông tr n tròn đôi m t, khí gi n xung thiên: ắ ậ ợ

t cho s ch b n c u tr đó! - Ta quy t san b ng x y và gi ằ ứ ấ ế ế ọ ẩ ệ ạ

Kharesm c n ph i thanh toán tr c t ư ợ ở ả ầ ướ ấ ả ạ t c , đ i

Nh ng s c nh món n máu ự ớ hãn d u gi ng ti p: ọ ế ị

- Ta đã quy t đ nh r i thì không b qua. Sau này s hay... ế ị ẽ ồ ỏ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

ng XV

CHI N D CH KHARESM ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:26:12 PM Ch ươ Ị Ế

Tr i s th u hi u ta đâu ph i là ể ờ ẽ ấ ả

ng ườ i mu n gây ra th m ho ạ ả ố

(THÀNH CÁT T HÃN) Ư

đ i quân Mông C chu n b đ chinh Tây g m có 250,000 chi n sĩ. ờ ạ ế ẩ ổ ồ

ch c và cách ị ể ố ả

Bây gi Đi u đáng nói không ph i là quân s đông đ o mà là cách t ổ ứ ề trang b c c kỳ chu đáo c a h , có th nói không có quân đ i nào th i y có ộ ể ị ự th sánh v i h đ c. T t c nh ng kinh nghi m rút t a trong chi n cu c năm ả ủ ọ ấ ả ữ ờ ấ ộ ớ ọ ượ ế ệ ể ỉ

ề ượ ộ ỹ

ụ ạ ệ ự ợ ỏ ườ ọ ố ắ

n năm c Kim đ u đ ở ướ thu t c a các chuyên viên, th gi ậ ủ ti n k thu t chi n tranh, tăng c ế ỹ ậ ế nh ng vi c r t nh nh t cho đ n t đ n t ặ ệ ấ ố ừ ữ c đem ra áp d ng m t cách khôn khéo. Tài năng, k ệ ả i ngo i qu c đ u t n d ng vào vi c c i ố ề ậ ụ ng hi u l c chi n đ u. H c g ng ch nh ỉ ấ ế ế ấ ả ữ t c nh ng c c u quân s . ự ơ ấ ỏ

ề ụ ầ ộ

ặ ồ ừ ẽ ặ ầ ố

ạ ở ạ ề ạ ằ

ặ ằ ọ

ạ ả ố ỉ

ượ ữ ả

tr i thì đ i mũ lông, mang gi y da, Binh chánh qui đ u m c đ ng ph c; lúc v n , khoác áo lông tr u. Lúc đi tác chi n đ u m c qu n da ng ch n, chân ớ ỉ ế ữ ộ qu n xà c p, mang dép. Áo khoác là m t lo i áo kép cũng b ng da, gi a đ n ộ ấ t, đ c c t lông thú ho c bông, g i là áo Dacha. Áo lót bên trong b ng lo i t ề ạ ơ ự ố ng ch phòng khi trúng tên, ng nh mũi tên ch nh n m nh áo xu ng v t th ớ ấ ươ ế ế ỵ t k c và nh ng m nh s t b s r t ra ngoài. Quân thi không xé rách ra đ ắ ể ẽ ớ binh thì m c áo giáp s t g m nhi u m nh ch ng lên nh lông cánh chim. ồ ắ ồ ư ề ặ ả

ị ạ

ạ ấ ộ ấ ỗ

t k đ ch xu ng ng a. Trên cánh tay trái c a h ạ ươ ố ộ ự ộ

c trang b hai lo i vũ khí: lo i đánh giáp lá cà và lo i t n công Chi n sĩ đ ượ ế xa. M i tên lính có m t cây g m, m t cây mã t u, m t cái chùy m c tiêu ở ụ s t, m t cây câu liêm đ gi ủ ọ ắ i có m t cây đo n đao th t s c gài trong m t cái vòng da. l ạ ộ ể ự ẻ ị ậ ắ ả ộ ộ

ớ ề ự ườ ạ

ẩ ử ứ ấ

ấ ệ ặ c. L i h i nh t là cây cung, m t lo i cung đ c ợ ạ ướ ộ

t không th m n ố ạ ủ t có ba đo n u n (arc à triple courbure) ch không suông nh lo i cung c a ớ

ệ ỗ ộ

ậ ệ ư

ề ậ ằ ộ ế ố ề ắ

i nào cũng có hai cây cung v i hai túi tên đ ng nhi u lo i khác nhau: tên Ng ộ đâm th ng áo giáp, tên l a, tên t m thu c đ c... và trong hai th túi y, có m t ố ộ ủ th đ c bi ạ ứ ặ ấ bi ư ạ ệ ng. M i cây cung là m t công trình tuy t m c a ng ộ i th , m t Tây ph ỹ ủ ợ ườ ươ c. Các i 400 th t ng h p nhi u v t li u nh tre, g , s ng, gân, da... x l c t ỗ ừ ạ ự ớ ướ ợ ổ s gia đ u nh n r ng chính cây cung y là m t y u t chi n th ng c a quân ủ ế ấ ử đ i Mông C . ộ ổ

ắ ườ ộ

ậ ộ ố ự ờ ậ ộ

ỗ ằ ế i có m t s lao, lao ng n, lao dài, và m t dây thòng l ng ọ ụ tr t m c i Nga còn dùng đ o quân Kalmouk ạ

ệ ậ ầ

ộ ậ ấ ể ự ấ ố

Ngoài ra m i ng th t nh y b ng lông đuôi ng a m t khi tung ra thì không bao gi ạ phiêu. Cho đ n th i Nã Phá Luân, ng ườ ờ (h u du Mông C ) s d ng thòng l ng th n tình; trong m t tr n t n công h ọ ổ ử ụ ọ dùng thòng l ng lôi đ ch quân đang phi ng a xu ng đ t và kéo x nh đi, khi n ế ị đó h nghe nói đ n quân Kalmouk, quân Pháp đ u s th t th . cho t ố ề ợ ấ ọ ễ ừ ế

ự ể

ẵ ổ ề ộ ổ ể ộ

ứ ự ộ ị

ộ ữ

M i k binh Mông C đ u có ba ho c b n con ng a đ thay đ i. Trên l ng ư ặ ố ỗ ị ủ ng a đ u có s n m t cái m c tròn b ng da cung tên không th xuyên th ng ằ ự ề c, m t bình đ ng koumiss, m t túi đ ng th t khô, pho mát c ng, và túi đ ượ t nh kim ch , giũa, v.v... đ ng nh ng th c n thi ự ỉ ế M i đ i quân đ u có nh ng đ n v tr chi n: ị ợ ữ ỗ ộ ự ứ ầ ề ư ơ ế

ộ ể

ử ụ ạ ễ ủ ắ ể ỏ

t quân phòng th trên m t thành. (H đã có thu c n tr c Berthold ọ ữ ố ổ ướ ủ ặ ọ

- M t ti u đoàn pháo binh, s d ng xe b n đá d tháo ráp do trâu Yak ho c ặ l c đà kéo; xe phóng h a pháo, đ i bác đ phá h y nh ng v ng đài và tiêu ạ di ệ Schwaiz bên Âu châu 10 năm).

ộ ể ụ

i n ấ ộ

c... (binh đoàn c a Sát H p Đài lúc ti n đ n sông Syr-Daria đã b c t ặ ướ ướ ợ ư ắ ầ ế ế ủ ắ ấ ả

- M t ti u đoàn công binh do các chuyên viên Trung qu c ph trách, lo m i ọ ố c, nh b c c u, đ p đê, khai kinh, tháo vi c xây c t trên b ho c d ắ ệ n t c ướ 48 cái c u.) ầ

i có t ạ ổ ứ ụ ệ

i lính nào không thi hành ộ

ệ ủ ừ ả ấ ẽ ị ữ ề ạ

ạ ặ ệ ọ ị

ể ỏ ể ị

ể Ngoài ra l ch c thanh tra, giao cho nhi u sĩ quan ph trách vi c ki m ề soát vũ khí và quân trang c a t ng đ i quân; ng ườ đúng l nh s b ph t, luôn c c p trên tr c ti p c a h . Nh ng đ o ti n quân ự ế ủ ọ t, chuyên lo vi c ch n đ a đi m đóng quân cho t ng đ u có hành dinh đ c bi ừ ể ệ ề đ n v ; hành dinh chuyên ki m soát đ đ c sau lúc nh tr i, không đ b sót ơ ổ ạ ồ ạ m t món gì và hành dinh chuyên thu th p, phân phát chi n l ậ ộ i ph m. ẩ ế ợ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:26:51 PM

Tr n Đ i uy n (Fergana) ể ậ ạ

ỉ ị

ng l u sông Irtysch. Ph i ch cho tuy t tan m i có th đi qua i th ể ớ ề ể ư ớ ượ ư ế ả ờ

Mùa đông năm 1218, ch nh b binh mã xong xuôi, Thành Cát T Hãn li n di chuy n t "c a Dzoungarie". ử

ễ ư ụ

i Syr-Daria ph i đi ả ố ớ ừ ờ ề ả

ộ ướ

ớ ổ ế ạ

ườ i. N c Kim có cái biên gi ộ ữ ậ ớ

ể ọ ớ ế ễ ố

i c a h có nh ng b c t ớ ủ ọ ứ ườ ữ

c không th nào v ượ ế

ả ắ ầ ậ

T th i xa x a, các b l c du m c trên cao nguyên Đông Á h qua xâm lăng ộ ạ mi n Tây là ph i qua c a ngõ Dzoungarie n y. Mu n t ầ ử ễ c, m t b i c , mà quân vi n ngang nhi u sa m c không có l y m t vũng n ấ ạ ề ộ ụ ỏ i và m t tri u chi n mã. N u không i nh ng 25 v n ng chinh Mông C thì t ế ệ ộ i dài 5,000 có m t ngõ nào khác thì th t là nan gi ướ ả c.s. có th ch n m t ngõ vào d dàng. Nh ng v i đ qu c Kharesm thì khác ư ộ ng thiên nhiên che ch , nh ng dãy núi h n: biên gi ữ ẳ ở cao s ng s ng trên 7,000 th c. N u vòng lên t qua đ ượ ể ữ ướ ừ i vùng trù m t có đ ng c m n B c ph i đi xa thêm g n m t ngàn c.s. m i t ớ ớ ộ ỏ ạ ồ th đô Samarkande và thành Boukhara - m t đô th r t ph n th nh. ồ ộ ủ ị ấ ị

ộ ổ ố ắ ộ

ườ ng t ỗ ế

ư ủ ạ

t t ệ ừ ộ ộ ạ ề ườ ể ế ẳ ặ ạ ớ

Lúc b t ng tham m u (Iourt Dchi) đang c g ng tìm m t con đ ng tr y ẩ Tây liêu g i v . Viên th ừ ng v a t Bi quân thì b ng có tin c a Tri ở ề ướ ượ khám phá m t s n đ o đi Tây á: m t đ c đ o d n t i đ qu c Kharesm. ẫ ớ ế ố ộ ơ Đ ng n y có th đi th ng t ắ i mi n Đông đ qu c y, ho c lên m n B c ố ấ ầ qua sông Syr-Daria.

ế ậ ố ộ

Thành Cát T Hãn li n sai Tru t Xích th ng lĩnh m t binh đoàn đ n Kashgar tr l c t ư ng Tri ề t Bi t. ợ ự ướ ế ệ

đang gi a mùa đông nh m ti ờ ữ ế

t nghiêm hàn, đoàn ng ườ ị

ủ

ổ ặ ươ ở

i ng a Mông B y gi ằ ườ ự ấ ng xa xăm mù m t - con đ ng mà chính các C v n c lao mình lên con đ ườ ổ ẫ ứ đ o quân c a Hannibal và Nã Phá Luân ch m i nhìn th y mà đã rùng mình ấ ỉ ớ ạ ti n b th t s c. Ba m i ngàn quân Mông C l ng l c trên đèo cao ngút ấ ắ ẽ ế ướ gi a hai r ng Pamir và Thiên s n, gi m lên l p tuy t cao kh i đ u ng ế ớ ữ ỏ ầ ườ i ặ ẫ ơ

ạ ề

ỉ ượ ữ ủ

ự c, trên th ộ ậ ẻ

ộ ả ố ướ ạ ặ ự

ỉ ố ề ắ

ị ế ự ố ế

ả ỏ ạ ọ ườ

ộ ự ả ắ t s c quá, h ph i c t ọ ệ ứ ả i. Càng ti n xa càng ph i gi m ạ ả ộ t c nh ng cái gì không thu c ấ ả ữ ữ ườ ế

ị

ế ồ i d c đ ọ ặ ả ọ ườ ộ ươ ẵ ự ng đã ăn h t r i. gi a cái l nh v m ch máu và cóng chân ng a. H bám theo nh ng tri n núi ữ ọ ỡ ạ ng đ nh các dãy núi Kisil-Art ph băng giá cheo leo trên 4,000 th ơ i g p m t tr n bão tuy t d d i, k nào s ý và Terek-Davan. Th nh tho ng l ế ữ ộ m t chút là b gió cu n xu ng v c th m. Chân ng a ph i bao m t cu n da ộ ả ẳ trâu Yak, chi n sĩ đ u m c áo Dacha. L m lúc ki ặ m ch máu ng a u ng m t ít huy t r i băng l ộ ạ s c n ng th a thãi, ph i b l ng t ứ ặ ừ ng h g p r i rác đây đó nh ng ng i c n. D c đ vào th t ặ i ch t đói ho c ứ ố ầ ng ng a nh n bóng vì có chút th t nào thì m t ít ch t l nh, nh ng b x ộ ữ ế ạ khách qua đ ế ồ ườ

ự ố

ộ ầ ị ự ộ ướ

ộ ơ ồ ạ ạ

ứ ộ ộ ẫ ấ ồ

Sau muôn ngàn n i gian nan và bao ngày ch u đ ng s thi u th n đ n c c đ , ế ự ộ ỗ ế c m t thung lũng mênh mông xanh r n: m t hôm t m m t h m r ng ra tr ờ ắ ọ ở ộ ấ thung lũng Đ i uy n (nay thu c Nga) m t n i tr ng nho, lúa m ch, s n xu t ể ả l a và đ trang s c l ng l y, đ th y tinh bóng l n, nh t là ng a, t ng b y t ầ ự ừ ộ ồ ủ ơ ụ đây đang gi a mùa xuân. ng a nh n nh trên cánh đ ng dáng th t quí phái. ữ Ở ậ ự ồ ơ ở

ấ ộ

ậ ấ ậ ớ ự ầ

ng đã ch nh lòng th ạ ươ

ề ố ươ i. Th y đám quân Mông C ng ổ ườ ố ừ ớ ủ ọ ố ươ ư ẩ

ế ậ ờ ặ ạ

ị ơ ơ

Xu ng t i thung lũng thì các toán quân ti n quân Mông C li n tràn vào làng ổ ề ớ ố ng Mohammed d n m t đoàn quân m c c p súc v t. Ngay lúc y qu c v ẫ ạ ướ i h c hác ti u t y, ng a g y gò, hùng h u t ề ụ ng h i! V a m i xáp chi n quân Mông C đã qu c v ổ ố ươ ạ ế ng ph i ng t u thoát, nh ng tài b n cung c a h đã làm cho qu c v tìm đ ả ắ ườ th m ph c. Quân Kharesm đu i theo đ n t n đèo không ng g p đ i quân ụ ầ c a Tru t Xích đông h n h g p b i và trang b h n th t đ y đ . H l ậ ầ ủ ọ ạ i ộ ậ ủ kho và đang khao khát chi n đ u. ổ ọ ấ ấ ế ẻ

t Bi ư ị

ố ứ ổ t ch a mu n ng chi n, đ nh rút sâu vào trong núi nh cho quân ệ ế

ế ị

ư i nh th nào v i ph nói: "N u rút lui, ta bi ử t đ cho quân ố ể i mu n ố ạ ụ t tr l ế ả ờ ặ ươ ử

ng ta?" Tri ế ế thi n chi n Kharesm đu i theo càng xa sông Syr-Daria càng t ệ c a đ i hãn m t khác đánh m t đòn quy t đ nh. Nh ng Tru t Xích l ậ ộ ủ ạ xu t tr n. V ng t ớ ư ế ế ấ ậ v ươ

ở ữ ộ ấ

ậ ữ ế

ữ ồ ố ừ ờ ấ ủ ằ ổ ề ả ậ ồ

ề ế ủ ọ ậ ệ ằ ỏ

ể ế ộ ắ ỉ ; ra l nh b ng nh ng cây hi u kỳ nh , hình ạ ị ữ ư ỗ

m t khác, khi n quân đ ch không bi

ồ ộ ủ ọ ờ ọ ấ

ả ị t vào trung quân ử

ế ậ

ị ắ ố ữ ộ ế ượ ử

ộ ạ ấ ữ ữ ủ ng xông ra t ướ i, b t phân th ng b i, sau c hai đ u lui quân v v trí đóng ắ ấ chi n m i c u thoát đ ớ ứ ả c. Hai bên đánh ề ị ề ẩ ạ

ế Quân Kharesm m màn cu c t n công b ng nh ng h i kèn và nh ng ti ng chuông vang d y tr i đ t. Quân Mông C li n tràn xu ng giao chi n; h thét ọ lên nh ng ti ng kh ng khi p và th nh tho ng rú lên t ng h i th t ghê r n. ợ Cách đi u đ ng c a h th t kỳ l ị th và màu s c khác nhau; đang k ch chi n b ng d ng rút lui t n ra làm nhi u ề ế i t n công cánh, r i đ t nhiên h i l ế t ý ế ở ặ đ nh c a h ra sao n a. B t ng h t n công mãnh li ệ ấ ị Djélal-Ed-Din li n Kharesm, xuýt chút n a qu c v ng b b t s ng. Thái t ề ố ươ xua h t cánh quân c a ông ph n công d d i. Tru t Xích cũng suýt b b t, ị ắ ả may nh m t viên t ờ ộ vùi v n cho đ n t ế ố tr i. ạ

ế

ọ ẫ ữ ấ ố ườ ả ấ ả

i quân Mông C đ i ng a kho , mang h t th ổ i. H không ọ ng binh và súc ươ ự ẻ ế

T m sáng hôm sau, quân thám mã Kharesm đ n d d m tr i Mông C thì ờ ờ ạ ch còn th y m t kho ng đ t tr ng không r i rác nh ng xác ng ỉ ộ ng th a đêm t ố ờ ừ v t rút v phía Đông cách đó m t ngày ng a. ậ ổ ổ ộ ự ề

ng h n h cho r ng đã th ng tr n, rút quân v kinh đô m ti c khao ở ệ ề ằ ắ ậ ở

Qu c v ố ươ quân, thăng th ng cho các c p. ớ ưở ấ

ễ ư ọ

ế ậ ị

ư ấ ữ ẹ ề

ủ ng và tung m t s thám t ộ ị ng l c l ư ậ ổ ả ộ ố ử

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:27:18 PM ờ Tuy nhiên Mohammed h t dám khinh đ ch n a, ông thú nh n ch a bao gi g p m t đ ch th "quá can đ m và nhanh nh n nh v y"; li n g p rút tăng ặ c ộ qua Mông C theo dõi hành đ ng ự ượ ườ c a Thành Cát T Hãn. ủ ư

ủ ổ ệ

ậ ủ ọ ệ

ặ

ế

c vó ầ ầ ơ ng đèo Kisil-Art và Terek-Davan th t kh ng khi p, v y mà ậ h đ t liên l c. Ch ng nh không có th gì ngăn c n đ ả ượ ư ờ ọ ứ ủ ứ ạ

Kashgar là căn c xu t quân c a Tru t Xích và Tri t Bi t, cách Mông C ứ ấ ế i cách Kashgar 2,000 c.s. l nh ng 3,000 c.s. mà n i án binh c a h hi n gi ờ ạ ơ ữ t bao nhiêu là qu n s n v n thác và sa m c hoang vu, n a, ch ng n y có bi ữ ạ ạ ế l i thêm đ ậ ườ ạ không bao gi ừ ng a c a đoàn mã khoái "Tên bay". ự ủ

ạ ạ ể ậ

ờ ồ ạ ạ ị ố ế

ớ ư ộ ậ ữ ượ ặ ư ự ậ

i th ặ ả ượ ừ

t muôn trùng ng n núi Altai cao t ọ ạ ả

ề ạ ố

ư ứ ấ ư ứ ạ

Nghe xong báo cáo v tr n Đ i uy n, đ i hãn l ả i h l nh cho Tru t Xích ph i ề ậ ti n đánh m t tr n n a, đ ng th i phái 5000 quân xu ng m t Nam đ qu c, ố ế ng l u sông Amou Daria xâm nh p vùng l u v c con sông này. t c là t ứ sáu Xu ng m t Nam có nghĩa là ph i v ố c. Trên m t B c, đ i quân c a Thành Cát T Hãn chia làm đ n b y ngàn th ủ ặ ắ ướ ế nhi u đ o kéo đi nh n c lũ. Sát H p Đài th ng lĩnh đ o th nh t, Oa Khoát ợ ư ướ ạ Đài đ o th hai, đ i hãn và Đài Lôi đ o th ba, cùng đi có quân s Chu Thai ạ ứ và tr n b t ng tham m u. ộ ổ ạ ọ ư

ờ ệ ổ ầ ượ

ươ ằ

ả ầ ế ự ư

ư ừ

c lòng tin ế ự ng báo r ng s p có nh t th c, ậ ắ ỉ ả ậ t c nh ng ơ ấ ả ữ ế t ủ ề

ậ ủ ạ ế ỏ

ệ ị ư ọ ộ

Ngay bu i đ u, nh tài tiên tri ng nghi m, Chu Thai đã chi m đ ứ c a đ i hãn. Có l n b n chiêm tinh Tây ph ọ ủ ạ Chu Thai qu quy t là ch a có... Qu nhiên nh t th c ch x y ra đúng vào ả ngày ông tiên đoán. T đó Thành Cát T Hãn tin Chu Thai h n t b c s phù th y nào khác. H n n a lý lu n c a ông ta đ u xác đáng, thi ơ ữ ố ư th c, cho nên không có vi c tr ng h nào đ i hãn không h i ý ki n ông ta. Vì ọ ự ệ th mà b n quí t c ganh t , nh t là vi c nâng ông ta lên hàng quân s tham d ự ấ ế ệ cu c vi n chinh. M t nhà quí t c có bi t tài ch t o cung tên b t bình nói lên: ộ ộ ộ ế ạ ệ ễ ấ

- Ch ng bi ẳ ế t lão già m t sách y đi theo cu c hành quân đ làm cái quái gì? ộ ể ấ ọ

c m i h i Chu Thai: Thành Cát T Hãn nghe đ ư ượ ớ ỏ

- Ông nghĩ sao v l ề ờ i nói y? ấ

Chu Thai n n c i tr m tĩnh đáp: ở ụ ườ ầ

i ta c n nh ng tay th gi ữ ợ ỏ ề ườ ầ

ề ấ i v ngh y. ữ ộ ế ụ ể ố

- N u mu n làm cung tên thì ng ố Nh ng mu n chinh ph c m t đ qu c làm sao có th không dùng nh ng tay ố th v thu t cai tr ? ậ ế ư ợ ề ị

ắ ạ ổ ẩ

ờ i. H v a v t qua m t vài dãy núi th p, h t nhiên tr i t i s m l ộ i cái n ng chang chang thiêu ạ i, ố

là mùa h , quân Mông C tr y đi d ướ ấ ọ ừ ượ ấ ế

ổ ơ ớ ả ừ ờ ố ầ ủ ạ c m t hi n t ệ ượ ạ ộ

ườ ư

ư ế ị ạ

ng B c t ỉ ắ ng khác i. Đ i hãn l y làm lo âu tr ướ ấ ạ i thích nh sau: "Gi a lúc ng nh th , mu n quay tr v . Chu Thai gi ả ở ề ươ ng ẳ ẽ ắ t đ i hãn s th ng ờ ấ i. Đi m tr i cho bi ắ ớ ế ạ ệ ề ươ

Bây gi ng ườ tuy t r i ph i ph i kh p cùng, ch trong m y hôm tuy t ph b c phau. Quân ế ơ Mông C ph i d ng l th ố ữ chúa H đang tr vì b ng chúa Đông xu t hi n, ch ng khác nào chúa ph ỗ Tây đang cai tr thì chúa ph ị quân Kharesm."

i; theo cách th c c ả ư ứ ổ ử ể

ả

ươ ấ ộ

t; có m t s đ ủ

i tùy tùng t ế ẽ t s có ườ ng ộ ố ườ ư

i thích rõ ràng nh ng đ i hãn mu n th ki m l L i gi ố ạ ạ ờ ng vai tr u b vào l a đ ng th i lâm râm đ c ọ truy n, ông l y m t m nh x ờ ử ồ ừ ỏ ươ ộ ấ ề ng ra xem xét nh ng v t r n n t: m t bài chú. M t lát sau l y m nh x ế ạ ứ ả ữ ộ ng sinh m ng c a ông th t t đ ng n t ngang cho bi ứ ộ ố ườ ậ ố ườ m t s thân v tr n; nh ng đ ử ậ ộ ộ ố h nh phúc thì th t rõ ràng. ạ ạ ng, quí t c, m t s ng ươ ậ

Đ i hãn quy t đ nh ti p t c cu c hành trình. ế ụ ế ị ạ ộ

ư ế ạ

c 400,000 quân nh ng không dám xua ra đ i chi n v i ớ g i v thì "quân đ ch trùng ử ở ề ki n, nh b y châu ch u. Chi n sĩ c a h hung hãn ế ấ ứ ủ ọ ư ầ ị ủ ọ

ộ ượ ổ ệ ..." Mohammed h i đ quân Mông C vì theo tin t c c a b n thám t trùng đi p đi p nh ư ổ ế ệ nh s t ư ư ử

ố ế ừ ữ

ấ ạ ộ

ư ế ẻ ị ộ ế

t qua bao ả ượ ạ ổ t qua cái sa m c n i ậ c, m t bóng sinh v t, c? Nghĩ nh trên qu c ố ư ế

i ng a đ u m t m i mà đ ng ph i nh ng thành trì ụ ứ ự ề ườ ệ

ư ể ả ậ

ữ ng th c sung mãn và phòng th r t nghiêm m t. Gi ả ử ị ủ ượ

th đ ch c m t n i nào trong h th ng phòng th , qu c v ệ ố g n Samarkande, m t khi tung ng ố ươ ở ầ ộ

ng n y ra đ ch s b đ y xu ng sông Syr-Daria... T sông Irtysh đ n sông Syr-Daria còn nh ng 1,500 cây s . Ph i v nhiêu là đèo cao, sông r ng, và r ng già âm u; ph i v ả ượ ừ ộ t n danh là "Sa m c Đói khát", không có l y m t gi ọ ướ mà v i s quân mã nh th k đ ch làm th nào đ ớ ố ượ ng sách là c an tâm ch đ i. y là ch a k khi đ n con v ng th y th ờ ợ Ấ ượ ấ ươ sông Syr-Daria r i, ng ỏ ồ kiên c , l ố ươ ủ ấ ự quân có ch c th ng đ ủ ộ ơ ọ ng phòng b đang t p trung v n còn l c l ự ượ ẫ l c l ầ ự ượ ị ẽ ị ẩ ậ ố ị

ạ ầ ệ ể ế ắ ạ ố

t Bi t chi m các đô th và bao vây thành Kholchent, m t ầ t tràn xu ng kh p thung lũng Đ i uy n, l n i đ a đ u che ch cho ộ ả ị ầ ế ở ủ ị

L n n y đ o quân c a Tri ầ l ượ đ đô. ế

ư ọ ễ

ng l u sông Syr-Daria, ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:29:47 PM ấ ượ ệ ợ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Sát H p Đài và Oa Khoát Đài đã xu t hi n trên th ư chi m m t lo t nh ng đi m t a và vây hãm thành Otrar. ể ự ữ ế ạ ộ

ố ố

ờ ẫ ấ ờ ả ậ ư ạ ượ

ỗ ặ ủ

ạ ủ

ượ ư

ng cũng ch a th y chi n l ấ

ằ ố

ị ộ ổ ầ ấ

ớ ồ ọ ứ ị ị

t Bi ố ị ế ạ ố ỉ

ề ộ ố ẩ ầ ừ ủ ạ ộ

ế phía Tây đang tr c ch ti n v Boukhara th ủ ề ạ ề ệ ở ỉ ế ự ấ

Hai thành nói trên qu th t kiên c , quân Mông C bao vây su t m y tháng ổ tr i mà v n ch a h đ ạ c. Cho nên Mohammed v n c án binh ch coi đ i ẫ ứ m t Nam, cách quân c a Thành Cát T Hãn đánh m t nào. B ng có liên l c t ạ ừ ặ ư ượ t t đã v t Bi kinh đô 400 c.s., ch y h a t c v báo cáo: binh đoàn c a Tri ệ ỏ ố ề ế ng l u Amou-Daria, đang c p phá qua dãy Pamir xu ng chi m vùng th ướ ế ố c c a quân Mông lung tung. T i đây qu c v ế ượ ủ ư ố ươ ớ C ; nghe nói làng m c, thành th b c p bóc, đ t phá cho r ng ch a có gì ạ ư ị ướ tr m tr ng; không ng đó là m t m i nguy l n lao: m t thung lũng Amou- ờ ố Daria t c là b đ ch c t mi n Nam đ qu c, g m có A phú hãn và Khoresan. ế ắ t. Mohammed ch phái m t s quân phòng b đi ch ng đ o quân c a Tri ế Lúc đ o quân n y v a tr y đi thì m t tin kh ng khi p báo v : đ i quân c a ủ ế Thành Cát T Hãn xu t hi n ư nh ch tre. ư ẻ

m t đ a đi m nào ậ ộ

ể phía Tây? Làm th nào h ề ờ ọ

các thành ở ộ ị ế ẻ ị ạ ừ

Th t khó tin! Theo báo cáo thì Thành Cát T Hãn h i quân ư sao có th xu t hi n đó v phía Đông, bây gi ệ ở ể b c ra phía h u đ qu c Kharesm đ ượ ọ ư ố ế ậ th làng m c b tàn phá lũ l ề ủ ạ ị ị ấ c? Nh ng nh ng k t n n t ữ t kéo v đ xác nh n ngu n tin trên. ậ ượ ồ

ẫ ặ ắ ượ

ạ ộ

c (650 năm sau lúc đánh v i quân Khiva, đoàn k binh ớ ế

ượ ề ạ ầ ự ạ

t qua sông Thành Cát T Hãn d n 50,000 quân đánh vòng lên m t B c v ạ ổ Syr-Daria, r i tr y qua sa m c Kisil-Koum r ng 600 c.s., m t sa m c n i ộ ti ng không th qua đ ỵ Nga đã th t b i n ng n vì ng a ch t s ch khi qua sa m c n y.) Đ i hãn đã ế ạ m t h u quân Mohammed. vào vùng h l u Amou-Daria đánh ở ặ ậ ư ồ ẩ ể ấ ạ ặ ạ ư

ờ ư ợ

ng ở ữ

i đang t , phía Tây thì Thành Cát T Hãn, phía B c, Sát H p Đài và Oa Khoát ắ gi a m t cái t Bi t, qu c v ộ ệ ế ườ ng i. Ông v i vã rút m t s quân n a v tăng c ộ ố ố ươ ữ ề t ừ ừ ạ ộ

ạ ố

ẩ ổ

Bây gi Đài, phía Đông Tru t Xích, phía Nam, Tri ậ khép l l ướ Samarkande và Boukhara. Mu n ch y lên Tây B c, lên chính qu c Kharesm ố ắ thì đã có quân Mông C án ng ố ng v i vàng đào t u xu ng ữ ở c lúc quân c a Tri mi n Nam tr ố ươ t đóng kín m t này. t Bi đó. Qu c v ệ ế ộ ặ ướ ủ ề

San b ng thành Boukhara ằ

ộ ồ

ọ ườ ề

ườ ằ ị

ườ ư

i Ba t ố ườ ế ổ

Boukhara là m t trung tâm đi m c a văn minh H i giáo, m t đô th nhi u ề ộ ị ể ủ t th và vô s nhà hi n tri ng cao, hào t. T tr ng h c, nhi u hoa viên, bi ố ế ệ ề ự t, vì không ai nghĩ r ng đ ch quân ng phòng th th t y u sâu, nh ng l c l ủ ậ ế ớ ự ượ ư , nh ng quân trú phòng i đây. Dân chúng trong thành đa s là ng s t ố ư ẽ ớ ng Th mu n giao chi n v i đ ch quân h u h t là ng i Th (Turc). Các t ớ ị ổ ế ầ ố i trên b sông Amou-Daria đ có th g i thêm quân ti p vi n, nên th a đêm t ừ ệ ờ ướ ể ở ế ể

h kéo h t quân tinh nhu ra m t c a thành không có đ ch quân án ng . ữ ọ ộ ử ệ ế ị

ư ủ ậ ở ườ ừ ộ

ng c a quân Mông C là bao vây mà ch a m t ngõ ổ ẳ ổ ọ ặ

ờ ợ ể ồ ệ ọ ạ t tr n đ o ế ạ ậ

ậ ọ ử ề ở ị

Nh ng chi n thu t s tr ế thoát cho đ ch; lúc quân Th l ng l ng kéo ra, h im lìm ch đ i đ r i bám ị sát theo gót đ n r ng ngày hôm sau thình lình đánh t p h u, di quân đ ch. Dân trong thành li n m toang các c a cho h vào (10 hay 16 tháng 2-1220).

ổ ng. Thành Cát T Hãn và Đà Lôi t ư

ắ ộ ọ ế ạ ộ ớ ỏ

ẻ ườ c c a m t tòa nhà đ s ướ ử ế ụ i dân đ n h i, đ i hãn m i bi ố ng. Đ n lúc g i m t ng ự ồ ộ ở ữ ế ườ ề ậ ồ

ề ệ ệ

Binh Mông C tràn kh p các n o đ ng a đ n tr ự ế qu c v ố ươ th Allah, r i gi c ng a trèo lên các b c th m, xu ng đ ng gi a gi ng đ ứ ờ truy n l nh cho dân chúng: "Hi n nay quân ta đang thi u l đang đói, binh đang thi u ăn. Các ng ế ệ ủ gi a thành, ng là cung đi n c a ỡ ề t đó là đ n ườ ng ả ữ ự ng th o, ng a ế ươ ả t c kho v a ra!" ự i v m t ươ ề ở ấ ả ế

kho mang chìa khóa t ư ọ ữ ớ ỡ ế i thì binh Mông C đã phá v h t ổ

Nh ng lúc b n gi các c a r i. ử ồ

ố ọ ạ ầ

ấ ồ ề ự

ự

ề i t ươ ở ự ẫ ắ

ổ ộ

i xoay qua h i lão th y tu đang gi i b t b n ca nh c đ n đàn hát t ng b ng, ừ H ăn u ng m ĩ, cu ng lo n, l ạ ế ạ ắ ọ ư ng a cho trong lúc y b n quy n quí trong thành đ u ph i đi t m ng a, gi ắ ả ề ữ ự ọ h . Nh ng cái r ng đ ng kinh Coran ch m tr r t tinh vi đ u đem ra làm ạ ổ ấ ữ ọ . B n tín đ ng cho ng a d m t máng c ; sách v tung ra kh p m t đ ồ ơ ả ọ ặ ườ ỏ H i giáo không th nào hi u n i nh ng hành đ ng kinh t m nh v y. Có ư ậ ở ữ ể ồ ng ổ ỏ ườ m t con ng a Mông C : ự ữ ộ ể ầ

ầ ư ế ạ ầ ầ

- N y Mevlana! T i sao chúng nó làm nh th ? Sao th y không c u kh n ẩ Allah dùng s m sét đánh tan quân man r đó cho r i? ấ ợ ồ

Lão th y tu r ng r ng n c m t đáp: ư ư ầ ướ ắ

ươ ệ ủ ầ

i hãy bình tĩnh lo cho tròn công vi c c a ng ạ ặ ươ ơ ị ừ ẫ

i đi. C u kh n Allah, có - Ng ẩ chúng ta còn b tr ng ph t n ng n h n. Đây là c n ph n n c a Ngài đ i l ố ộ ủ ề ơ ẽ v i dân ta. ớ

ậ ộ ị

Chính Thành Cát T Hãn mu n cho dân H i giáo nh n đ nh cu c xâm lăng ồ c a Mông C là "c n ph n n c a Allah". ủ ố ộ ủ ư ơ ẫ ổ

ư ọ ễ

ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:30:36 PM

ế ế ộ ỉ ỉ

i: Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Ông ch ngh trong giây lát r i h l nh lùa h t dân Boukhara đ n m t kho ng ả đ t r ng nghe tuyên b . M t viên thông ngôn d ch l ấ ộ ồ ạ ị ộ ạ ố ị

ờ i l ờ ầ ộ ỗ ắ i. Và chính b n c m quy n đã d n d t i cho ta tr ng ph t vì ừ ề ươ ọ ầ ạ ẫ

- Ta là hung th n c a nhà Tr i! Tr i đã giao các ng các ng các ng ầ ủ i là nh ng k d y đ y t ữ i vào vòng t i! ẻ ẫ i l ộ ỗ ươ ươ

ọ ấ ằ

ố ươ c, gây h n, r i c nh cáo h là không đ ấ ọ ấ ọ

ề ủ ọ ng và b n c m quy n c a h đã ấ ứ c giúp đ cho b n y b t c ượ ế ng di n nào. L i g i riêng đám tai m t, đám phú h trong thành đ n nghe ắ ệ

ồ ế

Đ i hãn trình bày cho h th y r ng qu c v ạ b i ồ ả ộ ướ ph ạ ọ ươ l nh: "T t c c a c i, đ t ấ ả ủ ả ị l y. Nh ng th còn chôn gi u ph i b i lên và đem đ n n p." ứ ữ ấ ọ ầ ỡ ộ ả ể ạ ế ế nhuy n trong nhà đâu ph i đ đó cho quân đ n ấ ễ ả ớ

ả ấ ỗ

ườ ế c tr t ữ do. Li n đó lính Mông C d n 280 ng ề h : ai thành th t giao n p đ u đ ề ượ ậ ọ ổ ẫ ạ ậ ủ i đ n nh ng ch chôn gi u b o v t c a ả ự

ố

ả ề ộ ổ

ườ ọ ấ ẩ ử

ắ ả ọ ố ộ ố ế ữ

Dân chúng b b t bu c ph i đi truy nã s quân trú phòng còn l i đang rút lui ị ắ ạ ộ ng v n i thành. Binh Mông C theo sau đ c thúc và đ t theo nh ng con đ ố ữ ố ộ tr n khu ph có b n y n núp, l a cháy lan tràn kh p c thành ph . Cu c ọ ượ c t n công n i thành còn kéo thêm hai ngày n a, sau cùng h cũng chi m đ ấ và gi t s ch 400 quân kháng chi n. ế ạ ế

t h các t i b huy đ ng đi tri ộ ệ ạ ườ ọ

chung quanh. Xong đâu đó, Thành Cát T Hãn ch đ l ấ ỉ ể ạ

ấ ng thành, v ng lâu, l y đá l p i vài ộ ả ư ế ế ạ

Dân chúng l ạ ị b ng hào h ố ở ằ đ i đ i ti p t c cu c t o thanh còn đ i quân thì ti n đ n Samarkande tìm ạ ộ ế ụ Mohammed.

ổ ị

ế ộ ầ ữ ọ ở

ạ Đ n lúc Boukhara đã thành bình đ a, binh Mông C còn gom dân chúng l i m t l n n a ch n hàng trai tráng, kho m nh g i đi Samarkande dùng làm ẻ ạ i bao nhiêu đ u th v . bình phong cho quân xung kích, còn l ả ề ạ ề

ộ ọ ề ủ ế

ế i nào còn s ng sót cũng g n nh m t trí. M t th ư ấ ộ ố ầ ộ

ươ đây bu l ườ ả ề ề ặ

c th v li n tr n xu ng Khoressan, g p dân chúng ệ ở ớ ụ ọ

p h t r i đi m t h t!" M i vi c x y ra đ u quá đ t ng t, nhanh chóng và kh ng khi p, khi n cho ệ ả ng nhân dân chúng ng i h i trăm đ ạ ỏ ố ượ chuy n, mà ông ch còn nh có bao nhiêu: "H kéo t i, l c soát, đào b i, san ớ ớ b ng, gi ế ồ ằ ố ỉ t h t, c ế ế ướ ấ ế

Chi m Samarkande, th đô Kharesm ủ ế

c thành Kholchent, v ờ ậ ạ ượ

ượ ng mãi giàu có ộ ố ươ

đây là Timour t qua thung lũng Đ i ạ đ a đ u đ c phòng ở ị ầ ượ ố ở

c nh t c a Mohammed. Lúc đ ch ữ ố ộ ế ướ ố ấ ủ ượ ị

ng đ m l ả ộ ộ

gi a ả ở ữ ọ ư

ổ ắ ườ ế ẳ ắ

ề ẩ ố

ỉ

ể ừ ư ề ậ

ọ ạ ướ ặ ố

B y gi Tru t Xích đã h đ ấ uy n. Kholchent là m t thành ph th ể th kiên c và dân chúng có ti ng dũng mãnh. Th ng đ c ủ Melik, m t trong nh ng viên t quân tràn vào thành, ông ta rút vào n i thành xây trên m t hòn đ o ộ i làn m a tên l p tr n m t sông. Quân Mông C b t tù binh mang đá xông d ướ ấ ng th ng đ n chân thành. Lúc s p xong thì Timour rút khúc sông làm con đ quân xu ng m t đ i chi n thuy n xuôi theo dòng Syr-Daria t u thoát. Hai bên ế ộ ộ hông thuy n c a h đ u che v trát đ t sét đ ng a tên l a. Binh Mông C ổ ấ ề ủ ọ ề ử ứ i, nh ng giây đ i b thuy n phá đ t. giăng m t đ i s t ngang sông ch n h l ỏ ị ọ ạ H l ỏ i dòng giăng thuy n ngang sông, trên đ t xe phóng h a ề và xe b n đá ch đ i. Timour ph i cho thuy n t p vào b đ lên b . Quân ộ ỏ ắ i xu ng phía d ờ ợ ắ ề ấ ờ ổ ả ộ

ổ ạ ố ọ ỉ

Mông C đu i theo tiêu di ổ v v i Djélal-ed-Din, con c a Mohammed. ề ớ t g n tr n đ o binh, ch có Timour tr n thoát ch y ạ ệ ầ ủ

ợ ế ớ

ượ ng đ i Mông C - bi ố c thành Otrar. t đ ch quân ế ị ườ ươ ộ

ố ẳ ấ ế t th ế ố

ự ế ữ ầ ộ ổ ị

Sát H p Đài và Oa Khoát Đài m t h t 5 tháng m i chi m đ i đã gi Th ng đ c Inaltchik - ng ổ ch ng dung tha mình nên quy t ch ng c đ n kỳ cùng. M t thành ngoài, ông ấ ế rút vào n i thành c m c thêm m t tháng n a. Lúc b quân Mông C tràn ng p, ông ta rút lên th ự ng lâu, b n h t tên r i c y g ch ch i xu ng. ồ ạ ượ ộ ắ ế ậ ạ ọ ố

ổ ượ ị ng lâu và lôi ông ta t ả ắ ố ố ấ ổ ế ố ừ ạ

i gi ắ ỗ

Nh ng quân Mông C đ ư vách th i t xi ng l ả ớ ạ ề tai và b tra t n cho đ n ch t. ấ i đ i hãn ế c l nh ph i b t s ng. H đem ch t n đ n phá ọ ố ị trong đ ng g ch v n ra. Viên th ng đ c b ụ Samarkande; ông ta b đ b c sôi vào m t, vào l ị ổ ạ ở ế ượ ạ ị

t đánh tan nát đ o quân c a qu c v ng g i t ệ ố ươ ủ ạ ở ớ i,

mi n Đông Nam, Tri Ở ề chi m g n h t nh ng th tr n quan tr ng. ế ế t Bi ế ị ấ ữ ầ ọ

t c c a thành ờ ấ ả t c các binh đoàn chi n th ng đ u kéo đ n tr ế ề ế ắ ướ ử

Bây gi Samarkande.

ơ ố

ồ ư ệ ủ ế ị ọ

ệ ự ộ ủ

ế ố

ỉ ệ ả ẫ

ề ằ ả

ng Mohammed ng tr , có Đây là kinh đô c a đ qu c Kharesm, n i qu c v ự ị ố ươ ch búa ph n th nh, nhi u th vi n quan tr ng, nhi u dinh th l ng l y, v i ớ ề ẫ ề ợ ố ơ n a tri u dân và 100,000 quân trú phòng; đây là ch phòng th kiên c h n ỗ ử h t trong đ qu c. Vì th mà Thành Cát T Hãn ph i đích thân ch huy đ i ạ ả ế ư t c tù binh dùng vào vi c công hãm quân. C ba binh đoàn đ u có d n theo t ấ ả thành, vì b n tù binh và b n đào ngũ đ u cho r ng ph i m t nhi u năm m i ớ ấ ề chi m đ ế ế ề ọ ọ c Samarkande. ượ

ố ề ư

ấ ể ồ ộ ng thành cao s ng s ng, nh ng v ng gác đ s , ỡ ừ ự ữ ữ ọ

ứ ườ ề ữ ủ ớ

ữ i nh ng đ t công hãm vô hi u qu Yên kinh, đ đô c a n ố ạ c Kim. Su t hai ngày li n, Thành Cát T Hãn c i ng a đi xa xa quanh thành đ quan sát. Th y nh ng b c t nh ng c a s t n ng n cùng nh ng công trình phòng th kiên c , đ i hãn nh t ớ ữ ử ắ ặ ợ ủ ướ ả ở ữ ế ệ

ng Mohammed không còn trong đó. t qu c v ộ ố ươ ế ở

ọ

ư ư ế ướ t th : "Thành quách ch kiên c khi quân th ỉ ố ớ ạ ệ ọ ữ ố ủ ị

Nh ng m t tù binh cho bi Nh th Samarkande đ i v i đ i hãn không còn quan tr ng n a. Ông nói v i ớ các t ng b ng m t gi ng mi ộ thành can đ m kìa!" ằ ả

ư ọ ễ

i nhi u m u l ng tài gi ỏ ơ ướ ườ ề

i h n h t: T c B t Đài ng ố t chuyên hành binh th n t c, cùng v i phò mã Đô Gu Sa, m i ng c, ư ượ ườ i ỗ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:31:30 PM G i b i: R i c t hi viên t ế ồ ắ ấ t Bi Tri ớ ầ ố ệ ế lãnh m t v n phu truy đu i theo Mohammed. ộ ạ ổ

Qu là m t s m ng táo b o g n nh ngông cu ng! Lúc y quân Mông C ư ộ ứ ạ ạ ả ầ ấ ồ ổ

ượ

ỉ ớ ị ấ c nh ng thành ngoài biên c nh, thành Boukhara và m t ít ộ ả ữ ố sông Syr-Daria đ n sông Amou-Daria. Đ qu c ấ ừ ế

ế ố ố

t và còn nh ng 12 cái thành c thành ủ ọ ữ ỡ

ổ ị ỉ

ch m i chi m đ ế th tr n trên vùng đ t t Kharesm còn tr i r ng hàng m y ngàn cây s qua phía tây và xu ng phía Nam. ấ ả ộ Binh mã c a h nhi u không k xi ể ế ề Boukhara, Samarkande. V y mà đ i hãn ch cho có 30 ngàn quân đi săn đu i v ạ qu c v ậ ng qua su t đ qu c c a ông ta. ố ươ ố ủ ố ế

ụ ủ ệ

ư ậ i chi n thu t mà Tri t r t rõ vi c làm c a mình. Ông cho áp d ng tr ế ấ t đã chinh ph c đ qu c Tây liêu g n nh không ở ế ế ầ ố

ư ợ ư ầ ơ

Th t ra Thành Cát T Hãn bi t Bi l ậ ụ ế ệ ạ hao t n x ớ ng máu binh đ i. Nh ng l n này khôn khéo h n, thích h p v i ộ ố ươ tình hình Kharesm.

tr ầ ả ấ t c 12 gi ng dân t ố

ố ặ ộ ạ ủ ừ ướ ế ế

ọ ọ ấ ữ ẳ

ễ

ầ ỉ ầ ượ

ệ ạ c khi ông ta có đ thì gi ắ kêu g i dân chúng và t ủ ờ ộ

ổ ế t h thành trì làm gì n a. Ch c n b t cho đ ố ươ ng c qu c v ữ ch c quân đ i kháng ổ ứ ọ ỉ ế ự ộ ướ ế ả ạ ạ

ụ ấ ằ

ả i v n m nh c a qu c v ố ươ ớ ậ ớ ệ ủ ệ ệ

c đ n nay đã ph c Trên d i đ t mênh mông n y có t ụ ấ ả ế d ch cho b l c c a mình ho c cho đ qu c trong lúc chinh chi n. N u ế ị Mohammed g i h d y lên thì nguy hi m vô cùng, ch ng nh ng cho 30 ngàn ể quân truy kích mà còn nguy cho toàn th quân vi n chinh Mông C . Vì th mà ể không c n tri tr chi n. Ph i làm cho ông ta kinh hoàng đ n c c đ , ch lo ch y th c m ng mà ậ thôi. Ph i tách r i ông ta v i dân chúng; ph i cho dân chúng th y r ng v n ả ờ m nh c a h không liên h gì t ạ ng. Cho nên đ i ủ ọ hãn ra l nh cho các t ị ng nh sau: ư ướ

ượ

c phép tr v . C đu i theo h n ắ ở ề ứ ổ ế ụ c h n các ng ớ ơ ị

i không đ ữ ớ ộ i thì c th ng tay h y di t. - Ch a b t đ ư ắ ượ ắ kh p lãnh th . Ch đ ng t ắ ổ ch ng l ố ươ i nh ng thành đã ch u hàng ph c. N u n i nào ủ ứ ẳ ệ ạ

ấ ữ ồ

ấ ấ ể ề

t: đ i t ộ ờ ể ụ ằ ả ng T c B t Đài đ ượ ấ ố ộ

hi u d b ng ch Th ph n có d u n đ ỏ ổ ng và toàn th dân ươ ắ c toàn quy n hành đ ng trên kh p ẻ i ho c ph n phúc s b t n di i; k nào dùng vũ khí ch ng l t." Ông ban cho T c B t Đài m t t ố c a đ i hãn: "Nay truy n cho các kh hãn, các thân v ủ ạ chúng bi ế m t đ a c u, t ặ ị ầ c xá t đ ộ ượ x m t tr i m c đ n x m t tr i l n. K nào s m qui hàng, ặ ề ọ ế ứ ặ ờ ặ ả ạ ạ ướ ừ ứ ặ ờ ẻ ớ ẽ ị ậ ệ ố

ạ ướ ạ ư ệ

t Bi ụ ng có thi hành đúng l nh không. Có m t ộ ậ ệ ế

ể ử ử ạ ậ ư ơ

t, v y mà sau đó khi p phá. Nghe báo cáo, đ i hãn ngay phò mã. Nh ng lúc nguôi c n gi n, ông ạ i ề ế ả ỉ

Đ i hãn l i l u ý theo dõi xem các t thành đã hàng ph c binh đoàn tiên phong c a Tri ủ kéo ngang qua Tô Gu Sa đã đ cho binh sĩ c ướ n i c n lôi đình lên toan x t ổ ơ sai m t tên lính đ n truy n l nh cho Tô Gu Sa "ph i giao quy n ch huy l ộ ề ị cho T c B t Đài, xu ng làm lính xung kích trong binh đoàn này." ố ấ ố

ể ủ ạ ắ ế ổ ỗ

K lu t trong quân đ i Mông C nghiêm kh c đ n n i chàng r c a đ i hãn ỷ ậ ộ ế i nào, và ít lâu sau, Tô Gu Sa ch t t c kh c tuân hành không dám th t m t l ắ ứ ố trong m t cu c hãm thành nh nh ng chi n sĩ xung phong khác. ư ữ ộ ờ ế ộ ộ

Hùm thiêng khi đã sa c ... ơ

trong m t vùng núi non ng Mohammed ch y xu ng thành Balk ạ ộ ố ở

ư ớ ỗ

ế ố

ng th o cho binh mã r i đi lùng ổ ồ ạ t p ướ ề ấ ươ ọ ả ồ

ng mà thôi. Qu c v ố ươ thu c A Phú Hãn. B ng có tin hãi hùng đ a t i: ba binh đoàn Mông C ộ qua sông Amou-Daria ti n xu ng mi n Nam. H không tàn sát, không c đo t, ch b t bu c dân chúng cung c p l ộ ỉ ắ ki m riêng có qu c v ố ươ ạ ế

i tay, l ệ ướ

ậ ộ ể ớ

ố ư ị ớ ỉ ộ

ộ ứ ầ ề ị ạ ồ ướ ớ

ế ộ ỉ ố ị ủ ạ ẩ

ườ ị ệ

ề c kia thu c quy n ộ ị ng bôn t u, g p làng m c th tr n nào ị ấ ả ư ơ ấ đ n gi ọ ữ ế ả ố ố ộ ả ố ọ

ạ i Ngoài m t ít v binh Mohammed không còn m t đoàn quân nào d không th trông c y vào quân A Phú Hãn vì x n y m i bình đ nh, sáp nh p ậ vào đ qu c ch a bao lâu. Ông v i vã ch y v mi n Tây, t i t nh Khoressan, ề m t t nh đông đúc v i nhi u thành th ph n th nh, tr ề th ng tr c a cha ông. Trên con đ ặ không có quân đ i b o v , ông ra l nh cho dân chúng g p rút t n c ; n i nào t máu có thành trì kiên c thì kêu g i quân trú đóng ph i c ch ng gi cu i cùng. ố

ộ ậ ệ ệ ề ế ữ ỹ ượ

l ắ ể ụ ệ ế ế ươ ế ồ

ệ

t đ ngăn ch n b ế ủ ọ ặ ướ ự ớ

ạ

ng đ ườ

ả ố ch n ch nh l ờ ấ ư ầ ố ủ ị c l ượ ố ớ ấ ị

ế ố ồ ổ

Nh ng m nh l nh ông đ u n m trong m t chi n thu t đã đ c tính toán k ằ ế càng. Chính Koutousov 600 năm sau đã áp d ng chi n thu t này đ chi n ể ậ ng th c c a th ng Nã Phá Luân: t n c dân chúng đ tuy t ngu n ti p t ự ủ ả ư ệ đ ch và ngu n nhân l c dùng vào vi c công hãm thành: thành nào có phòng v ự ồ ị ph i ch ng c quy t li ủ ờ c ti n c a h , ông m i có đ th i ế ệ ể i quân mã... gi ỉ i hành binh Nh ng Mohammed th t b i hoàn toàn vì không l ấ ạ th n t c c a đ ch, nguy h i nh t là b đ ch ly gián ông v i dân chúng. T i ạ ị ạ Merv, "m t thành ph hoa h ng", ông nghe tin quân Mông C chi m kinh đô ộ sau 5 ngày vây hãm.

ố ư ộ ườ

ủ ề ố ở ị ữ

ồ ả ở

ạ ầ ủ ữ ở ử ễ ộ ọ

ộ ị ộ ậ ề

ộ ủ ọ ướ ạ ổ

ỏ ở ử ề ả ư Ở ờ

ộ ổ ở

ồ ồ ạ ổ ạ

Đ o binh th thành Samarkande c phá m t đ ng máu thoát ra nh ng b sát ạ h i quá nhi u đành ph i th i tr vào. Qua hôm sau quân Mông C án ng sát ổ ả ạ ọ Boukhara tái di n: b n c a thành không còn cách nào ra n a. R i cái c nh ử ộ quan l i, giáo ch , th y tu đòi m c a xin qui hàng. H phát đ ng m t cu c tuyên truy n trong dân chúng "Samarkande là m t hãn đ a đ c l p: 7 năm i còn c đây Mohammed đã đu i Osman, kh hãn c a h , ra kh i thành l tr Tây liêu, Thành Cát T Hãn cho m c a đ n th và che tìm cách ám sát. ch tín đ H i giáo..." Cu c n i lo n bùng n ; 30 ngàn quân Th xin đ u ầ ổ ạ ề i bao nhiêu thì rút vào n i thành c th . B n c a ngo i thành đ u hàng, còn l ố ủ ố ử ộ m r ng đón quân Mông C (tháng 3-1220). ở ộ ổ

ễ ọ ư

ổ ệ ạ ườ ấ

c đ yên, kỳ d t ượ ể ồ

ng thành, l p b ng các chi n hào. ằ ư ấ ả ệ ộ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:32:06 PM G i b i: t h t Ngay hôm đó quân Mông C tri ế ề t c dân chúng đ u Phái H i giáo g m 50,000 gia đình đ ồ i g i cho b lùa ra m t cánh đ ng r ng. H l c ra 30 ngàn ngh sĩ và th gi ợ ỏ ở ọ ọ ị các binh đoàn s d ng, m t s thanh niên kho m nh thì dùng làm phu d ch ị i đem chém phăng c . Ba ho c cho gia nh p quân đ i vi n chinh, s còn l ộ ộ ố ễ ộ ồ ử ụ ậ ẻ ạ ạ ặ ả ố

ướ ầ ổ ộ ố ậ

ổ ng lãnh đ u hàng cũng ch u chung m t s ph n vì ị dung th k ph n b n đ ng ngũ. Vài hôm sau ạ ứ ẻ ả ờ ồ

m i ngàn quân Th và t ươ ng ườ h chi m n i thành và đ t ra tro b i... ọ i Mông C không bao gi ế ụ ộ ố

ớ ể ố ươ

ấ i b n thân c a ông l ủ ậ ớ ườ ạ ố ướ ự

ể ặ ộ ướ

ị ố

ẵ ng m i nh n th y cái hi m h a: tín đ H i giáo s n i s ạ ng Mông C ; dân chúng thành Merv r c r ch b t ông ượ t ỏ t m t b c th g i cho ạ ộ ặ ộ ứ

ứ ố ạ ủ ủ ủ

ầ ồ ọ

c Samarkande r i thì ế ố ồ

T i lúc này qu c v ọ ồ ồ i ra làm th ng đ c d sàng qui hàng gi c; hai ng ố ki m soát c a m t t ắ ụ ị ổ ủ đem n p cho đ ch quân. Mohammed t c t c tr n ra kh i thành Merv, v m t r ng núi xu ng thành Nichapour. T i đây ông vi ơ ở ố ế bà thái h u đang ậ ử Gourgandi, th ph c a chính qu c Kharesm (c n c a ố ở ậ sông Amou-Daria, g n bi n h Aral) kêu g i bà m c p t c d n đám cháu và ẹ ấ ố ẫ ể đám cung t n ch y xu ng Khoressan. Vì chi m đ ượ Kharesm s là m c tiêu th nhì c a Thành Cát T Hãn. ư ứ ầ ẽ ạ ụ ủ

t đã t t Bi ấ ệ ế ấ ặ ọ ớ

ổ

i Balk; h không g p m t s c Trong lúc y T c B t Đài và Tri ộ ứ ố kháng c nào: dân chúng m c a thành đón hai binh đoàn Mông C và cho ở ử ng đã ch y v mi n Tây. bi ề ự t qu c v ố ươ ề ế ạ

ổ ộ ấ ặ ế

ả ầ ố ỗ

ổ ư ế ổ ư ộ ầ ổ ế ụ ề ọ

ỏ ề ự ự ấ ế ự

ụ ự ổ

ị ấ ề

ươ

ọ

ử ủ ặ

ố t không còn m t bóng ng ổ ố i r i đ t tr i, lúc h lên ấ ườ ồ ố ụ ề ọ

ng thì ch còn m t đ ng tro tàn. t, luôn m y tu n binh Mông C không g p m t Cu c săn đu i ti p t c ráo ri ộ chút tr ng i; nhi u kho ng h phi 120 cây s m i ngày đ n ng a d phòng ọ ạ ở t l c. H đu i say s a y nh m t b y chó săn đu i theo d u con m i. cũng ki ồ ệ ự Thành Herat, thành Merv đ u b ngõ, dân chúng đem th c ph m đ n dâng cho ẩ hào c a dân và binh sĩ, đem c nuôi ng a. Quân Mông C không đ ng đ n t ỏ ủ ế ơ i, h t n sát, i b n c m quy n cũ. Nh ng làng nào, th tr n nào ch ng l gi l ọ ậ ố ữ ạ ữ ạ ọ ầ ng. G p thành kiên c li u ph i m t nhi u ngày h y di t không chút xót th ề ấ ả ố ệ ặ ệ ủ i phía sau. Riêng có thành Zavch, dân chúng công hãm, h vòng ngõ khác b l ỏ ạ i lên m t thành đánh tr ng, ch i r a binh Mông C . T c B t Đài li n quay l ạ tr l ộ ở ạ đ ườ i trong 3 ngày, gi ỉ ế ộ ố

ộ ộ ờ ắ ứ

ng. Qu ớ kh p x Khoressan đâu đâu cũng có cu c xung đ t gi a dân chúng ả

ư ụ ủ

ậ ế ữ ề

ể ố ề ề ố

ơ ữ ậ ệ ả ằ

ứ ị ề ề ộ

ấ ả ừ ắ ẳ

ủ ị ủ ả ả ố

ế ẻ ề ớ

ọ ề ươ ấ ữ ậ ể ả ạ ạ ạ

ạ

i... nh ng không hi u sao ông l ề ườ ớ ừ ư ể ạ

Bây gi ữ ch hàng và quân trú phòng Th v n còn trung thành v i qu c v ố ươ ổ ẫ ủ c m c đích c a mình. nhiên, Thành Cát T Hãn đã đ t đ ạ ượ Mohammed h t dám trông c y vào t ượ ớ ng cao hào sâu n a, li n m n c đi ườ săn đ tr n ra kh i Nichapour, ch y mãi v mi n Tây. Kh n h n n a là ông ạ ỏ ủ ở cũng không dám tin đám v binh c a mình, h ng đêm ph i bí m t sang ng ủ ỗ m t cái l u khác; có m t sáng th y cái l u chính th c b tên xuyên th ng l ộ ch kh p trên nóc. T đó tình c nh c a ông ch ng khác con thú b b a vây ỗ ủ ứ kh p ng , lúc nào cũng s ng trong n i lo âu hãi hùng, còn đâu can đ m, s c ỗ ắ l c đ chi n đ u n a. Còn chăng là m t ít k trung tín v i ni m hi v ng cu i ố ộ ự ể ng Tây, cùng: ch y th t nhanh đ b o toàn tính m ng. Ông ch y mãi v ph ả qua núi non, qua sa m c, qua Irak Persan, Irak Adchémi cho đ n t n biên c nh ế ậ Mesopotamie m i d ng l ng cũ i quay v đ ạ i thành Rai. đ n n náu t ạ ế ẩ

t Bi ố ấ ế ệ ể ạ ấ ẻ

ọ ớ

ơ t cũng không lúc nào đ l c d u k thù. T i ớ ấ ử ẩ ế ươ ố

ẹ ọ ọ

vào thành cao hào sâu và b n quân trú phòng. Hãy t đ tuân theo m ng l nh c a nh ng binh đoàn ủ ệ ể ữ ạ ị

T c B t Đài và Tri ứ Nichapour hay tin Mohammed m i đào t u, h thúc dân chúng cung c p th c ăn và r m c cho ng a r i c nh cáo: "N u các ng i mu n cho nhà c a, tài ự ồ ả ỏ s n còn tr n v n thì đ ng ừ ỷ ả thành th t qui thu n và tri Mông C t ậ i đây." ậ ổ ớ

ườ ổ ọ ắ ượ ộ

ở ộ ơ ượ

ố ươ

i cách ng; trong cu c rong ru i h b t đ c thái h u và đám ậ m t n i khác h khám phá đ c kho ọ ộ i v Samarkande. Thành ả ề ả ộ ề đây, bình th n ch đ i k t qu cu c săn ng ờ ợ ế ng. Tù nhân và c a báu đ u áp gi ủ ả ườ ẫ

R i h h p t p lên đ ồ ọ ấ ấ cung t n n náu trong m t tòa lâu đài; ầ ẩ vàng c a qu c v ủ Cát T Hãn v n đóng ở ư ông nh ng 3000 cây s . ố ữ

ng qui t ố ươ

ờ ộ ẵ đ c 3000 tân binh ụ ượ ư ổ ổ ế ế

ạ ị

ặ ầ c phe ch chi n và ch t đ u ế ả ượ ủ ủ

T i thành Rai - m t hoàng thành c - qu c v ạ i bóng c và s n sàng giao chi n v i quân Mông C . Nh ng k t qu th t d ả ậ ướ ớ th m h i: hoàng quân b đánh tan tành không còn manh giáp. Dân trong thành ả i chia làm hai phe: phe ch hàng áp đ o đ l ạ g n tr n phe sau. Lúc T c B t Đài vào thành thì quang c nh y nh lò sát sinh. ầ ư ấ ả ố ọ

ượ ể ầ ườ ủ

ạ ướ c cái lũ ng ế ồ ng Mông C li n ra l nh gi ổ ề i gi ị ế ạ

ạ t đ ng bào c a mình đ c u m ng t s ch phe qui hàng không ch a ừ i nào r i phóng ho đ t thành Rai, bi n thành m t đ ng tro nghi ộ ố ả ố ế ồ

Làm th nào tin đ ế s ng? Đ i t ố m t ng ườ ộ ngút khói.

ỏ ư

ra kh p các h ắ

ộ ỏ ẻ ỵ ườ ổ

ạ ộ ắ ọ

ồ ị ữ ư

ỉ

ọ ề Nh ng qua kh i thành Hamadan quân Mông C l c d u Mohammed. H li n ổ ạ ấ ng lùng ki m. M t toán quân tình chia thành t ng toán nh t ế ộ ướ ừ ng l n tránh. H t c t c đu i theo và c b t g p m t đám k sĩ đang tìm đ ọ ứ ố ẩ ờ ắ ặ i trong b n ng i trên con tu n mã, nh ng ng a c a h n nh m h m t ng ự ủ ắ ư ấ ườ i k sĩ đó chính là Mohammed phi nh gió cu n, theo không k p n a. Ng ố ườ ỵ đang ch y ra b bi n Caspienne. Lúc T c B t Đài đ n b bi n thì ch còn ờ ể ấ ố ờ ể ế ng ti n th ng ra kh i. th y m t cánh bu m tr ng mang qu c v ẳ ố ươ ồ ạ ộ ế ắ ấ ơ

ộ

ị ở ữ ạ ụ ừ

ộ ậ ế ươ ả

ơ ỉ

ể gi a bi n. Ít lâu sau, Ala-ed-Din Mohammed ch t trên m t hòn đ o cô t ch ế ả ng hùng m nh nh t Có ai ng m t nhà chinh ph c l ng l y, m t b c đ v ấ ẫ ờ ộ ố th i b y gi l bi th m nh v y. C đ tan nát, s ng i lâm vào c nh m t l ơ ồ ư ậ ờ ấ ạ ộ ả ờ ạ nh ng chu i ngày c hàn tuy t v ng, lúc chôn xu ng huy t ch còn cái thân ệ ố ệ ọ ỗ ữ i (tháng 12-1220). xác v i b y ph c rách t ớ ộ t ả ơ ụ

ấ ủ ế ề

ộ ớ ạ

ề ng B c và xin l nh án binh ươ ệ ề ồ

T c B t Đài không hay bi ạ t gì v cái k t cu c thê th m c a Mohammed. Đ i ố ả ế t ng g i m t mã khoái tên bay v tâu v i đ i hãn r ng Mohammed đã dong ở ộ ướ ằ vùng đ ng b ng mi n Nam thuy n tr n lên ph ắ ằ ở ố ề Caspienne cho binh mã ngh ng i trong lúc đông v . ề ỉ ơ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:36:36 PM

ng XVI ươ

Ch CU C SĂN DÃ THÚ Ộ X H I Ở Ứ Ồ

ạ ổ ạ ạ ở ữ ả

n m n v ườ ư ậ ườ n

Mùa h năm 1220, quân Mông C h tr i Boukhara; h đóng r i rác trong nh ng khu r ng th a, nh ng v ả đào, trong m t vùng r ng ngang d c hàng ch c cây s . ố ộ kho ng gi a Samarkande và ữ ừ ụ ữ ọ ọ ộ

t hu n luy n đám thanh niên Th và Ba t ấ ệ ạ ổ

ư ể ề ị ư ụ ổ

ạ ắ ỏ

ớ ượ ể ọ

ắ ư ị t th l ng l y chung quanh ẫ ở

đ đem thí m ng trong H ráo ri ọ ế nh ng đ t công thành. Các tay th H i giáo n i danh đ u b tr ng d ng vào ợ ồ ữ ợ vi c canh tân các lo i khí gi i nh máy b n tên, b n đá, phóng h a, xe húc ư ệ ệ l nh pháo binh đi u khi n m i vi c c phong t c a thành. Oa Khoát Đài đ ề ử ch t o, trang b . H u h t nh ng bi ự ộ ữ ị ầ ệ ế ế ạ Samarkande đ u tr thành nh ng đ ng g ch v n vì làm bia thí nghi m. ạ ố ữ ở ụ ệ ề

ạ ữ

ả

ờ ờ ờ ố ể ấ ộ ổ ậ

ng gi ộ ắ ả ệ

ứ ượ ề ả ấ

u nho tuy t h o. H b t ch p m t đi u kho n trong ệ ả c say nhi u nh t là ba l n; ai say hai l n là ạ ọ ấ ấ ỉ ượ ộ ầ ề ầ

t, m t l n thì đáng khen ng i, không l n nào là ng i u tú..." Nh ng có làm gì đi n a, đ i hãn cũng cho r ng th i kỳ án binh b t đ ng này ằ ư ị th t b t l i cho quân đ i. Binh sĩ b t đ u xa r i đ i s ng kham kh , gi n d ắ ầ ậ ấ ợ ậ c a dân du m c, chìm đ m trong cu c s ng xa hoa, ki u cách. Tru t Xích l p ụ ộ ố ủ t đi n v m t bi ư có đoàn ca vũ nh c; Oa Khoát Đài và Đà Lôi say s a ệ ươ ộ su t ngày v i th r ố ớ lu t Yassa "m i tháng ch đ ỗ ậ i t ng ộ ầ ườ ố ườ ư ầ ợ

ạ ạ ữ ứ ệ ạ

ư ớ ọ

ầ ớ

ự ẹ ủ ư ế ạ

t mài trong nh ng l c thú Cho nên đ i hãn l y làm lo ng i cho binh sĩ c mi ấ m i. Ông than phi n v i quân s Chu Thai: "B n con cháu chúng ta sau n y ầ ề ớ , c i ng a đ p và vui v y v i gái s m c áo kim tuy n, ăn món ngon v t l ẽ ặ ậ ạ ỡ ế m mi u nh ng chúng nó đâu có bi ờ t cha và anh c a chúng đã t o nên đ i ỹ s ng y b ng nh ng ngày gian kh nh th này." ữ ố ổ ư ế ề ấ ằ

ọ ờ ầ ư ữ ữ ầ ả

ả ế

ể ồ ộ ệ

ng ậ ủ ấ ầ ặ ấ ầ ở

lòng tôn kính!" S phân bi ấ ị ẳ ự

ế

ể ậ ơ ẩ ể ấ ứ ứ ỏ ố ề ấ

ờ đâu ch ng có Tr i, ệ t t và con v t d b n cũng b ông bác b : "Muôn loài đ u do ề ề ạ i có th ăn b t c th gì mình mu n." V v n đ lo i ộ c đãi nh ng k không theo lu t c a đ ng Tiên tri, ông ra m t ậ ủ ấ ẻ

Trong th i gian n y Thành Cát T Hãn cho g i nh ng th y c , nh ng nhà ỉ "thông thái" H i giáo đ n gi ng cho ông nghe lu t c a đ ng Tiên tri. Ông ch ch p nh n m t vài đi m trong kinh Coran mà thôi. Có l n ông nói: "Vi c hành ấ ậ h La Mecque th t vô ý nghĩa. Trên m t đ t n y ậ ươ ở c n gì ph i đ n m t đ a đi m nh t đ nh đ t ể ỏ ộ ị ả ế ầ con v t tinh khi ậ ị Tr i t o ra, con ng ờ ạ ườ tr và ng ữ ượ ừ quy t đ nh nh sau: ế ị ư

i có th tin theo Đ ng nào cũng đ c, nh ng không th ng ể ượ ượ ư

ố ủ ế ị

ấ ư ậ ủ ng đ c a h ; nh ng ph i tuân theo lu t c a ng n i Th ơ ế ả ư

c đãi "Các ng ể ươ ho c gi t m t k nào n u ch a có l nh c a ta. Trong đ qu c c a ta ai cũng ộ ẻ ủ ế ặ có quy n tin t ế ủ ọ ượ ưở ề Thành Cát T Hãn ban hành." ư

ờ ố

ng ch th p lên nóc nhà th ; phái H a giáo ổ ơ L i tuyên b trên đ a đ n m t k t qu là các giáo phái ho t đ ng sôi n i h n ả lúc nào h t: phái C nh giáo tr ữ ậ ư ế ả ộ ế ươ ạ ộ ờ ế ỏ

kh i l i ng n l a thiêng trong đ n; ng i Do thái t i giáo h i... ơ ạ ọ ử ề ườ ch c l ổ ứ ạ ộ

ng đ i bình th ưỡ c b o đ m, cu c sinh ho t tr l ộ ượ ả

ấ ề ư ự ủ ạ ở ạ ừ b t đ u hàn g n l ắ ạ ị ự ữ ư ị

Ai cũng th y tín ng ng. ườ ả Mi n l u v c gi a hai con sông Syr và Amou- Daria t ng ch u đ ng c n s m ơ ấ ữ i nh ng d u v t điêu sét th uy c a Thành Cát T Hãn gi ế ấ ờ ắ ầ tàn.

ấ ủ ề ệ ề

ấ ờ ắ ng B c t c là ắ ứ ổ

ả

ợ

ị i th ng lĩnh m t binh đoàn lên chính qu c Kharesm. ấ Tin c p báo c a T c B t Đài v vi c Mohammed thoát lên mi n B c ch m d t th i kỳ nhàn h c a các binh đoàn Mông C . Lên ph ươ ứ vùng duyên h i bi n Aral. Thành Cát Mohammed tr v x s c a ông ta ể ở ỗ T Hãn t c t c m m t chi n d ch m i. Tru t Xích và Sát H p Đài m i ớ ư ng ườ ố ạ ủ ở ề ứ ở ủ ế ở ộ ộ ứ ố ố ậ ố

ộ ứ ự ượ

ụ ượ ng đ ượ ộ ế ộ ư ậ ể ế ắ

ố ộ ấ ả

ng chinh ph c đ c m t đ qu c r ng mênh M t x bé nh mà có l c l ỏ c, cu c chi n đ u ch c ch n mông nh v y thì không th khinh th ắ ườ s gay go, nên đ i hãn ph i d li u th t xa: đoàn pháo binh ph i mang theo ẽ ậ ả ự ệ i tân. t c nh ng lo i máy công thành t t ấ ả ữ ạ ạ ố

ễ ọ ư

ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:37:02 PM

t ch c ch n hi u l c c a nh ng cái máy n y, đ i hãn đích thân t ắ ắ ữ ạ

ệ ự ủ ư ầ ư ượ ế

ử ừ ớ ậ

ố ế ẳ ả ấ ỡ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Mu n bi ớ i ế ố c a thành Termeds (lúc đó ch a chi m) trên th ng l u sông Amou-Daria cho ử đem máy ra th . T ng t ng đá n ng hàng trăm cân bay vun vút t ờ i đ p rã r i ặ ả các vách thành; bình ch a d u th ch não n i ti p nhau bay vào thành r i ơ ạ ứ ầ xu ng các nóc nhà, v ra và b c l a lên, ch ng bao lâu c thành d y lên m t ộ ố ử bi n l a r c tr i. ố ể ử ự ờ

ượ ượ ộ

c tha t i anh. Bác Nhĩ Tru t đ ờ ế ợ ự ườ

ậ ượ ậ

c phái i chè chén say s a và đ ư ng th ng lĩnh c làm ch t ố ủ ướ t c các binh đoàn, kiêm vi c báo cáo m t cho đ i hãn bi t m i s x y ra, ế ạ ọ ự ả ệ i con ho t đ ng chung ạ ộ ắ ở ộ m t

Nh k t qu r c r , Oa Khoát Đài đ ả ự ỡ đi tr l c cho hai ng t ấ ả đây là l n th nh t đ i hãn s p x p cho ba ng ế m t tr n th coi h hành đ ng nh th nào, đ i x v i nhau ra sao... ư ế ứ ấ ạ ử ườ ố ử ớ ầ ặ ậ ọ ộ

ớ ế ệ ẵ

ắ ạ ậ ụ ế ể

ể ế ệ gi a đ t đ ch trong vùng núi ổ ứ ạ ộ

ch c m t cu c săn l i t p tr n th c a binh Mông C trong lúc ỗ i ướ ở ữ ấ ị ng l ườ ệ ủ ổ

Đ i hãn v i Đà Lôi theo dõi chi n cu c và s n sàng đ ti p vi n cho ba m t ặ ộ ấ ủ tr n B c, Tây và Nam. Đ tránh cái nhàn r i làm nh t nhu khí chi n đ u c a ba quân, đ i hãn t ộ Termeds. Đây cũng là m t l ậ ộ ố ậ ngh sau nh ng chi n d ch hành quân. ế ữ ỉ ị

ầ ượ ộ ố ứ ế ờ i săn đ i qui mô ạ

l L n th nh t trong đ i, dân H i giáo đ và các s gia c a h đã t ộ c ch ng ki n m t l i b ng m t gi ng ng c nhiên: ọ ồ ả ạ ằ ứ ấ ử ủ ọ ạ

ề ừ ư ể

ể ớ ị

ự i bao vây tr n ọ i v a đánh tr ng, đánh thanh la, i trong r ng đ phân đ nh khu v c săn đu i "Nhi u sĩ quan tham m u len l ổ ị ỏ (Nerkeh) và ch đ nh đ a đi m b n thú (Gherkeh). Binh sĩ kéo t ắ ỉ i hai vòng. H v a ti n t khu v c, có khi t ọ ừ ế ớ ừ ị ớ ự ố

ố ể ọ ỏ

i, tìm ki m không sót m t ch nào t ế t ra kh i vòng vây; ế ầ ộ

ừ ụ ể ọ

ướ

ỡ c đi c a h . Vô phúc cho toán nào đ m t con thú thoát ra ngoài ỗ ặ ỏ cái đ m, cái vũng đ n hang ừ ạ ộ ự ể ộ ỗ ư ủ ọ ộ ẩ ấ ọ

não b t r n vang b n phía. Không có con thú nào có th l ạ ề h l c l ỗ ọ ụ ọ đ ng, lùm b i. Sau l ng là b n sĩ quan c i ng a đi ki m soát t ng ho t đ ng, ộ t ng b ừ vòng, ho c b sót m t cái hang g u, hang c p. Ch nào đã tr y qua ch đó ph i hoàn toàn không còn hình bóng m t con v t. ả ậ ộ

t c quân trang nh ng không đ ế

ọ ộ c s d ng t ớ ừ ượ ử ụ ộ ầ ư ộ ầ ặ

i gai ra lùa chúng t i; nh t là các lo i thú d , không đ ạ ấ ả ọ ướ ữ ớ

ng. i vũ khí. N u có H đem theo t m t con g u, con c p ho c m t b y chó sói, m t b y heo r ng toan phá vòng ấ vây, h ch giăng l ượ c ọ ỉ đ s y m t con nào ho c làm cho chúng b th ặ ộ ể ẩ ấ ị ươ

ố ầ ả ề ợ ạ

ự ư ố

ạ ố ả ọ

ề ộ ướ ề ủ ọ

i, bên ngoài có t ử ớ ố ự

ữ ầ

ạ ồ ữ ạ

ẹ ộ ặ ấ ứ ế ầ ạ ộ

ồ ạ ấ ạ ớ ỉ

Lúc đ u loài thú ho ng s ch y nh n nháo, con thì trèo lên tri n, con thì ch y ạ xu ng núi, con thì chui vô hang, con thì phóng qua v c, nh ng r t cu c cũng ộ t su i, ng. Trong khi đó b n lính cũng trèo đèo, v ph i ch y d n v m t h ố ượ ồ i h đ t m t lên thác xu ng gh nh, không lúc nào b m c tiêu c a h . Đêm t ộ ỏ ụ ớ ọ ố ố i b n năm vòng vòng l a chung quanh khu v c đã thu h p l ẹ ạ vây, càng h p vòng càng d y càng ch t. Các lo i thú d lúng túng trong vòng ặ t lên v nh ng con nai, con mang ch y càng l ng l n táo b o. Chúng điên ti ạ ế ờ t l n, trong m t th i lo n x , ho c c u xé l n nhau. Nh ng vòng vây c si ư ẫ gian m y tháng nh v y. Đ i hãn thân t i quan sát t m nh ng góc gay go ư ậ ỉ ữ nh t xem b n chi n sĩ đã áp d ng chi n thu t bao vây nh th nào. ế ế ư ế ụ ấ ậ ọ

ầ ủ ạ ừ

h i ề ụ ộ ở ứ ộ ể ờ

Sau cùng "qu n hùng" đ lo i trong m t vùng r ng mênh mông đ u t ộ th n bây gi m t đ a đi m (Gherkeh). Cái vòng vây t đã thành m t th ử ầ ộ ị ng đ ng vách s t không s c nào phá n i. t ổ ắ ườ ứ ồ

ọ ặ

ộ ộ ỗ ấ ộ ố ữ

ấ ế ồ ộ ạ

ế ạ ế

ộ ươ ườ

ấ

ỉ ộ ộ ọ ổ

t t ế c r i m i l n l ớ ầ ượ ớ ồ ướ ồ ệ ứ

ộ ể ở ọ ạ ụ ấ ọ ị ộ ờ

ẻ ạ ở

ầ ớ

ị ế ạ ẵ ồ

ệ ị ặ ố

i." i đi, đ ng th i m t ch ng, b n binh sĩ nép ra hai bên thành m t l Thình lình ờ ồ ở ộ m t giàn nh c tr i lên m t đi u m ĩ, s m đ ng khi n cho nh ng con dã thú ệ ầ ạ hung b o nh t cũng hãi hùng khi p đ m. Đ i hãn ng i trên con tu n mã đi ả ế ấ ụ ệ ng ti n vào trong vòng. Theo t c l đ u ti p theo là đám thân v ng, c n t , ậ ướ ầ ạ ộ đ i hãn ch mang m t cây tr ng ki m và m t cây cung r i chính tay h m t ồ ế ạ con h , m t con g u và m t con heo r ng đ m màn cu c săn. Xong r i ông ồ ộ ừ ộ ổ ạ lên đ nh m t ng n đ i ng i trên gh bành xem b n tùy tùng tr tài thi n x . ồ ỉ i các lo i thú khác ít hào h ng h n. H h mãnh thú tr ơ ọ ạ ớ Th nh tho ng h b m t con ác thú núp trong b i b t ng lao ra... Lúc đó m i ả ỉ c ai là k đ i đ m, nhanh nh n, lanh trí... Có nh ng màn h i h p th y đ ồ ộ ữ ấ ượ ẹ nh th đ i hãn m i th y h ng thú và s n sàng ban cho m t ph n th ưở ng ộ ấ ứ ư ế ạ t s ch r i, đám cháu c a đ i hãn xin tha cho x ng đáng. Khi mãnh thú b gi ủ ạ ứ t ho c còn bé. M t hi u l nh truy n xu ng ch m d t nh ng con thú y u ứ ữ ề ế ớ cu c săn, vòng vây li n tháo m tr t ề ộ ộ do cho nh ng con thú còn l ở ả ự ấ ạ ữ

Termeds kéo dài su t b n tháng. Trong b n tháng y m t trăm ộ ở ố ộ

Cu c săn ồ ngàn binh Mông C gi m lên kh p ch n núi r ng say s a đu i theo con m i, ố ố ố ắ ấ ổ ổ ẫ ừ ư

ừ ư ự ấ ẻ

ng. ch ng nh h đang s ng trong c nh thái bình vô s . Nh ng chính lúc y k thù r c r ch d y lên ươ ố ả kh p b n ph ở ư ọ ấ ụ ị ắ ố

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

Ch ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:37:33 PM ươ

CHI N TRANH H Y DI T Ệ Ế ng XVII Ủ

ế ế ị

c lúc ch t Mohammed l p hoàng t ướ i c ườ ươ ở ề ủ ề

Tr Djélal-Ed-Din lên k v . Ông này là ậ ử c c m tình c a dân chúng, li n tr v ng l ng ườ Kharesm b t tay vào cu c chi n đ u ch ng quân Mông-c . ổ ố ế ng quy t, can tr ế ắ i đ ạ ượ ả ấ ộ

ng lĩnh l i ng h U-X -L c (Ouslag), m t hoàng t nhu ộ ơ ắ ử

do thao túng đ c, vì v i ông này h t ư ượ ượ ọ

ạ ủ ọ ự ả ẫ

ề ặ ạ

ề ộ ị

ạ ệ ừ ậ ng ng ườ ươ ư ố ớ

ổ ấ ặ ắ ổ ề ữ ế ạ ắ

Nh ng b n t ọ ướ ộ ể ế t c. H âm m u v i nhau đ gi nh ư ớ ớ Djélal, khi n ông ta ph i d n đám quân trung thành ch y xu ng Khoressan. ế ố t tr ông, Djélal li n giao N a đ ng g p đ o binh Mông-c đang kéo đi di ử ườ chi n gây cho đ ch nhi u t n th t n ng n . Sau tr n này đ t nhiên không ai ề ổ ế i ta không ng t bàn t tông tích ông ta n a, nh ng kh p b n ph bi ữ ế tán v tr n đ i th ng Mông c , v nh ng đ o binh kháng chi n hùng h u ậ ạ ề ậ m i thành l p... ậ ớ

i là ch y tr n nh ổ ớ ạ ố ư

t. U-X -L c và b n hoàng thân h nghe binh Mông-c t ễ ọ chu t và sau r t h đ u b gi c gi ị ặ ơ ắ ộ ố ọ ề ế

ổ ế ế ư ố

d c theo b sông và ị ấ ở ọ ữ ề ờ

Binh Mông-c ti n xu ng vùng h l u sông Amou-Daria th nh sóng tràn, ạ ư h c ạ ọ ướ ữ t các đô th ph n th nh. chi m l n l ị ế p phá tiêu đi u nh ng làng m c, nh ng th tr n ầ ượ ồ ị

là Ourgendj, g n Khiva) m t đô th l n, quân ầ ư

ị ớ t. Vùng ph ộ ả ế ổ ặ ứ

ầ ồ

chung ề ở

ụ c m t t ng đá, nh ng ữ ả ố ư ồ ầ ặ

ư ặ

Nh ng đ n Gourgandj (bây gi ộ ờ Mông-c ph i m t phen lao đao vì g p s c kháng c mãnh li ự ệ c n thành này toàn là đ ng l y, không tìm đâu ra đ ộ ả ượ ậ máy công thành đ u hóa ra vô d ng. Binh Mông-c ph i đ n cây ổ ụ ộ ẫ c cho n ng thay th đá, nh ng r t cu c v n quanh c a khúc ra r i d m n ố ế ướ không hi u qu . H đành li u lĩnh trèo lên m t thành nh ng b đ y lui ra, ị ẩ ề nhi u đ t thi ả ọ t h i r t n ng n . ề ệ ạ ấ ặ ư ệ ợ ề

i xung đ t v i nhau gay g t. Tru t- ậ ạ ắ ợ

ả ố ộ

ậ ề i b o tr n mi n này cho chí bi n Aral là thu c quy n

ng đã h a, cho nên v ng t ộ ệ c ra l nh ộ ớ ị ủ ể ươ ọ ạ ả ư ụ ươ ử ứ ứ

Trong lúc đó Tru t-Xích và Sát-H p-Đài l Xích cho r ng thành Gourgandj thu c vùng th ng tr c a mình ph i do mình ằ ch huy; Sát-H p-Đài l ợ ề ỉ ng t c a v theo nh ph v ử ủ ươ i... c tr l ng ở ạ ượ

ậ ậ

ặ ứ ố ng t ử ươ : ph i trao ả

Nghe qua báo cáo m t Thành-Cát-T -Hãn gi n tím m t, t c t c sai hai tên mã ư khoái “Tên bay” phi ra m t tr n truy n l nh cho hai v ề ệ ặ ậ i cho Oa-Khoát-Đài. quy n ch huy l ề ạ ỉ

ng t ử ử ự ậ

x s th t khéo léo, lúc khuyên nh ng ủ ườ i gi a hai ng ờ ậ i này, lúc khuyên ớ i, nh v y vi c ch huy m i ệ ườ ữ ả ỉ

i… Đ tam v ệ nh ng ủ ườ nh t trí tr l ấ ươ i kia, tìm cách hòa gi ở ạ

ấ ể ọ ố

lo tranh ch p đ t đai và các t ấ ấ ử ướ ươ ề ư

ắ ng t ế

ể ư ồ

ậ ễ mi n Tây, 50 ngàn đánh ở ở ề ề

ạ

ầ ậ ế

ộ ấ

ừ ổ ệ ế

t-Bi ể ế ấ ạ i ườ ở ữ i. Trong hai năm qua t ổ

ỗ ỉ t đâu là biên gi ớ ạ ắ ậ ự ọ ẫ

ề ố

ế ề ự ấ ệ ố

ườ ứ ệ ề

mi n Nam x A-phú-hãn, núi non trùng đi p, ng ấ ư ườ i ộ ỵ ỉ ấ

ổ

ầ ớ ấ ữ

ườ ộ ế ọ ỉ

ướ

ộ

ệ ẽ ỗ ậ ủ ứ hàng tri u chi n sĩ ph n công l ả ế ụ ạ ả ọ

ệ ụ ổ ế ộ ộ ọ

ổ ự ự ủ ệ ắ ố

ả t luôn đ qu c Mông-c . S th c thì Mông-c ế ủ ự

ậ ng chi n đ u đ u mang đ n x này, ế ấ

ề ộ ẽ ấ ắ ắ

M t tên mã khoái khác phi ra bi n Caspienne g i T c-B t-Đài v . Trong lúc ộ ng lĩnh đang say s a trong gi c hai v ấ ế m ng chi n th ng, riêng Thành-Cát-T -Hãn r t lo âu v tình hình bi n ề ấ ộ i đã phân tán kh p n i, ơ chuy n nguy ng p, quân vi n chinh g m 250.000 ng ắ ườ mi n B c. Đ t nhiên chúa Th - 30 ngàn đánh ổ ộ ắ c. Đ i-hãn đã ph n và kh hãn Almaltk mu n rút 70 ngàn quân c a h v n ồ ủ ọ ề ướ ố ả ậ i không th tin c y. ch p thu n vì đám quân này thi u tinh th n chi n đ u l ấ ể ấ ạ K đó là cu c t n công thành Gourgandj th t b i, quân s hao b t quá nhi u. ề ế ớ ố ố ộ gi a lòng m t đ qu c r ng Đ i quân Mông-c hi n ch còn 100.000 ng ộ ế ạ khi Tru t-Xích và l n bao la không bi ậ ớ t đ xu ng thung lũng Đ i uy n, quân Mông-c đã đ o l n th gi Tri ế ớ i ệ ổ ả ộ ố ế ế H i giáo b ng m t chu i chi n th ng, nh ng th t s h v n ch a chi m ư ằ ư ộ ồ đ c mi n Transoxiane, mi n c c Tây c a đ qu c Kharesm. Ch có Oa- ủ ế ỉ ượ Khoát-Đài hi n đang tìm cách tr n áp mi n B c, là chính qu c Kharesm; còn ắ ề i dân nói chung ch a ai ở th y bóng dáng m t k binh Mông-c . X Khoressan thì ch th y ng ổ ứ Mông-c tr y ngang qua lúc đu i theo Mohammed. Ph n l n nh ng đô th có ữ ị ổ ẩ i Mông- đ u đã quy hàng, tuân l nh nh ng t ng tr n do ng đông dân Ba-t ệ ư ề ổ ỷ ế c đ t lên, nh ng ch ng bi t h có thành th t không; hay ch là m t qu k ư ẳ ổ ặ ậ đ kh i b gi ờ t chóc c p đo t, r i ch c h i thu n ti n s tr i d y! Gi ỏ ị ế ể ờ ơ ộ ạ ồ ậ đây Djélal l ộ i công khai kêu g i kháng chi n là tri u ch ng c a m t cu c ạ ọ ệ ế ph n lo n toàn qu c. H có th quy t i thì ạ ố ể làm th nào? M t cu c th m b i s làm s p đ 20 năm danh v ng chi n ế ạ ẽ ổ th ng c a ông và h y di ế ộ ướ ồ c đ ng không có m t ti m l c chi n tranh hùng h u, cũng không có m t n ộ ề minh nào liên k t lâu dài. Toàn b l c l ế ứ ế ộ ự ượ n u b tiêu di ơ t thì ch c ch n các b l c, các dân t c s d y lên kh p n i ắ ộ ạ ệ ị ế trong đ qu c. ố ế

ư ọ ễ

ề ể ỏ

ờ ợ ươ ế ố ấ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Đ i hãn nóng lòng ch đ i viên c n t ậ ướ chi n tranh c a đ i ph ổ rong ru i g n kh p đ qu c Kharesm. ế ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:38:01 PM t rõ kh năng ng v đ h i cho bi ạ ả ng, vì khi đu i theo Mohammed, T c-B t-Đài đã ế ố ủ ố ắ ổ ầ

ượ ệ

i ạ

ng. Su t m t tu n ng a phi ngày đêm ấ ể ỗ ỏ m t cái tr m đ i l y ng a kh e ổ ấ ạ ở ộ ự ố ẵ ầ ộ

i Đ i b n doanh. ả Đ c l nh, T c-B t-Đài li n lên ng a phi b t k đêm ngày. M i kho ng ấ ề ự ố ng d ng l năm hay sáu ch c d m, đ i t ụ ặ ự ừ ạ ướ ng, r i h p t p lên đ đã s n yên c ồ ấ ấ ườ ươ qua h n 2.000 d m m i t ạ ả ớ ớ ặ ơ

ề ạ ướ

ề ạ ố ề ị ề

ừ

ầ

ượ

c h t là x ứ ướ ế ng cao, ườ ạ Merv đ n ế ế ừ c m n, hoang v ng g n nh ặ ắ ng h m ẻ ở ữ ầ ư ọ gi a hai dãy núi tr c, ả ư ấ ự

ng li n trình bày m i khía c nh v đ a lý: tr Viên đ i t ọ Khoressan gi u có, nhi u thành lũy kiên c , nhi u đô th vĩ đ i có t ị ầ Herát đ n Merv và t hào sâu bao b c; x này giăng dài t ứ ọ i n a là mi n đ ng c n Nichapour. Đi t ồ ề ỏ ướ ớ ữ i m t đ c; r i t t qua đ không th v ộ ườ ồ ớ ể ượ ng a phi trong nhi u ngày m i ra t i m t vùng s m u t, dân c đông đ o, đó ộ ớ ớ ề là Irak Persan, Irak Adchemi…

Đ i Hãn h i: ạ ỏ

- Binh H i giáo ph i m t bao nhiêu ngày m i có th t i Khoressan? ể ớ ấ ả ồ ớ

T c-B t-Đài đáp: ấ ố

i đó đ ượ ể ớ

ạ ọ c sông. Qua mùa đông thì ng a x H i đâu bi ố ắ ự ứ ồ ỏ ế

ọ ớ ẩ ậ

ầ ủ ư ở ề

c vì n ng đ t cháy r i đ ng c và rút c n ạ - Mùa h h không th t ụ ồ t cào tuy t lên tìm th c h t n ứ ế ế ướ c mà ph i lùa súc ăn. V y ch có mùa xuân và mùa thu h m i tr y quân đ ả ượ v t theo th t nhi u và mang đ y đ hành trang. Nh ng Irak Adchemi không ậ th y m t đ o quân nào có đ đi u ki n nh th … ấ ỉ ậ ộ ạ ư ế ủ ề ệ

ố ấ ộ

ớ ặ ủ ư ậ ế ị ố ạ ủ ế

ố ứ ấ ở

ấ t Djélal đang ế ế ở

ề ữ ể ở ạ

ữ ế ậ ạ ọ

ổ

Báo cáo c a T c-B t-Đài đã giúp cho đ i hãn quy t đ nh m t chi n l ế ượ c m i. Nh v y thì hai m t Đông và Tây c a đ qu c Kharesm không th tr ể ợ c, và T c-B t-Đài cũng không th y có tri u ch ng đóng binh giúp nhau đ ệ ượ ở phía Tây, đi u đó cho bi đâu đó v phía Đông; n u có kh i ề A-phú-hãn và Khoressan. Nh ng x này dù có quân l c lo n thì ch có th ự ứ ỉ hùng h u th nào đi n a cũng không đáng ng i vì h còn trong t m 1.000 ầ ở c.s, mà v i quân Mông-c 1.000 c.s ch ng là bao, có th k p th i đ i phó và ờ ố ể ị ẳ ớ ti p vi n cho nhau. ệ ế

i tay đ i hãn và 30.000 d ướ ướ i quy n T c- ề ố

t không ph i là con s quá ít... Nh th con s 100.000 quân d ố ư ế t-Bi B t-Đài, Tri ả ế ệ ấ ạ ố

ậ ế ị ả ố

ả ủ ấ ị ặ ắ ế ỷ ủ ế ị

ề H u qu c a quy t đ nh trên là dân Nga ph i mang cái ách th ng tr n ng n hàng m y th k , Đông-Nam Âu-châu b tàn phá kh ng khi p và kh p Tây ph ng đ u s ng trong n i lo âu hãi hùng. ề ố ươ ỗ

mi n Tây đ dòm d chung quanh và ấ ở ề ỏ

ể Azerbeidjan, Kirdistan, ố ỉ ở

Su t mùa đông T c-B t-Đài án binh ố th nh tho ng m m t cu c hành binh thám thính ộ ở ộ ả Géorgie.

ẫ ờ ọ

ấ ắ ố

t qua b c t i “tóc vàng m t xanh”. Nh ng x này l ứ t rõ h . Đ i hãn cho ạ ượ ữ ọ ế ầ

ể ố ộ

ng ứ ườ ạ ế i ti p ả ộ t qua d y núi cao đ tìm hi u coi dân t c bên kia là dân t c Bên kia bi n Caspienne là nh ng d y núi cao ch c tr i, v ữ i x c a gi ng ng đá y thì t ườ giáp v i hãn đ a c a Tru t-Xích cho nên c n ph i bi ớ ậ T c-B t-Đài v ể ẫ ấ nào, quân đ i c a h ra sao… Th i h n hoàn thành công tác đó là ba năm, ờ ạ ể ớ ứ ủ ị ủ ượ ộ ủ ọ

xong r i tr v Mông-c b ng con đ ồ ở ề ổ ằ ườ ng phía B c bi n Caspienne. ể ắ

ở ả phía Tây (Đông?) đ qu c Kharesm trong m t vùng ố ế

ể ố ậ ệ ổ ộ ổ

kh p n i trong đ qu c. Qu lúc đó Djélal đang ộ núi non hi m tr c a A-phú-hãn và đang chiêu binh mãi mã đ ch ng l ạ i ể Mông-c . Đúng nh Thành-Cát-T -Hãn đã tiên li u, cu c vùng d y bùng n ư ở ở ủ ư ế ắ ố ơ

ữ

ầ ả ế ưở ấ ủ ọ ầ ườ ọ

ế ộ ủ ả

ụ ề ọ ề ư ư ạ ự ổ

ưỡ i thêm s c ủ ễ ấ khi đ i hãn cho t ừ ạ ầ do tín ng ủ ọ ạ ế ứ ấ

ề ế ủ ủ

ẻ ổ ộ ị ượ ụ

ng tr tu i và hùng l ố ế ộ ọ ồ

ộ ng, giáo ch , th y c không thích xen vào các cu c Lâu nay nh ng tù tr i đó. D i tranh ch p c a b n c m quy n, h ai chi n th ng thì h theo ng ướ ắ ch đ c a Mohammed h đ u ng t ng trong c nh l m than nên lúc đ u s n ầ ẵ ồ ng, phe H i sàng quy ph c Mông-c . Nh ng t p giáo h t s c b t mãn vì đi u đó ch m vào cu ng tín c a h , l ự ướ ồ bóc, tàn sát quá kh ng khi p c a binh Mông-c , đâu đâu máu căm thù cũng sôi ổ lên sùng s c. Cho nên khi nghe m t v qu c v c hô ố ươ hào m t cu c thánh chi n, h rùng rùng ch y theo, toàn kh i H i giáo n i ổ ạ d y chi n đ u. ế ậ ộ ấ

ắ ọ ổ

i c a ng ạ ủ ữ ấ ị ộ i Mông- ồ ẻ ẻ ị t b

Tin ở c đ a lên l n l ổ ư t n công, nhi u cu c n i lo n ấ kh p n i đ a v d n d p. B n t ng tr n và quan l ậ ọ các đô th … ạ ở ườ t b ám sát, b n thân binh b đ t kích, nh ng đ n l ộ ổ ơ ư ề ồ ầ ượ ị ề ị

ố ề ộ ử ạ ẩ

ữ ừ ế ạ ậ ị

ả ể Đà-Lôi li n th ng lĩnh m t n a đ i quân tr y đi Khoressan, không ph i đ t o tr quân phi n lo n, không ph i đ bình đ nh nh ng vùng qu t kh i, mà ở ả ể ả đ thi hành m t nghiêm l nh c a đ i hãn: H Y DI T T T C ! ể ủ ạ Ủ Ấ Ả Ệ ệ ộ

ễ ọ ư

t ch a t ng có: m t bên là 100.000 quân Mông- ễ ệ

ố ự ộ

ế

ặ ấ

ỷ ậ ẫ t nên không bên nào n

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:38:22 PM Cu c ác chi n di n ra kh c li ế ộ ư ừ ộ ộ c thi n chi n, vũ trang c c kỳ chu đáo, quen k lu t thép; m t bên là m t ế ỷ ậ ệ ổ c ch t ch nh ng i h n t p thi u k lu t, tuy không ph i h p đ bi n ng ẽ ư ườ ỗ ạ ố ợ ượ ể t, táo b o và tàn nh n không kém; m t cu c chi n đ u đ s ng cu ng nhi ể ố ạ ệ ế ộ ộ ồ còn ho c b tiêu di ả ng tay, không bên nào ngán c nh ươ ệ ặ ị núi thây sông máu.

ỗ ữ ầ ấ ổ

i tr n gi ầ ượ ỏ ạ ấ ọ ỉ ọ

ụ t chi m l ế vì ch nào h đã đi qua thì phía sau ch còn ữ ậ ị

ộ ệ

ặ ả ề ạ ả ạ

c khí gi ầ ổ

Binh đoàn Đà-Lôi l n l i nh ng ch đã m t. L n này h không t ạ ch c thân binh b l ỗ ứ g ch v n tro tàn, không tìm đâu ra m t bóng sinh v t. Nhi u đô th có t ừ 70 ề ộ ạ đ n 100.000 dân không còn “m t con mèo ho c con chó s ng sót”. B n ngh ọ ố ế i và ph n b c t xâu l i v Đ i b n doanh. Trai tráng còn i gi s , th gi ụ ữ ị ộ ợ ỏ ỹ i b lùa đi đ u làm bia đ tên cho binh Mông-c hãm thành, c m đ ỡ ớ ị ượ ầ n u thoái lui thì b h b n t c kh c. ị ọ ắ ứ ế ắ

t t ng “h y di ủ ệ ấ ả ủ ế ủ t c ” c a Mông-c đã b g y cu c kháng chi n c a ẻ ẫ ộ ổ

Ch tr ủ ươ dân H i giáo. ồ

ế ệ ọ ầ ố

ộ ồ ấ ế ể ộ

ặ ầ ừ ệ ể

t giao cho t ng ti u đoàn hành ắ ủ c tha m ng. Lăng vua Sandjar b thiêu h y, ả ẻ i th đ ợ ượ ế ạ ị

Thành Merv chi n đ u tuy t v ng trong 3 tu n (cu i tháng 2-1221). Đà-Lôi ng i trên m t cái gh kh m vàng ch ng ki n cu c ch t đ u toàn th dân ế ứ chúng. Đàn ông, đàn bà, tr con, s p riêng bi quy t. Ch có 400 ng ườ ỉ m bia b qu t lên. ị ậ ộ

c 3 ngày tr c s c t n công vũ bão. Đà-Lôi s ầ ự ượ ướ ứ ấ

ử ạ

chém phăng t ươ ử

ế i xin quy hàng. Chính ạ ở

ồ

ế tháp, đàn ông, đàn bà, tr con riêng bi ủ ọ ắ ệ ườ

ữ i thành nh ng ọ i mà thôi, h ủ i đ p nát lăng t m c a ẩ ự ế ả ộ ẻ ộ

ệ làm hãnh di n ự ệ ế

ử Thành Nichapour c m c đ d ng 300 máy phóng đá, 3.000 máy phóng tên l a, 700 máy phóng th ch não, ụ ấ ả 4.000 thang dây, và 2.500 bao cát l p chi n hào. V ng t t c ấ các đoàn đ i bi u c a dân chúng g i t đây h i tháng ử ớ ồ ể ủ tr n khi xung phong hãm thành, cho nên 11 năm ngoái phò mã Tô-Gu-Sa đã t ử ậ công chúa ng i ch ng ki n cu c tr m th . H s p đ u ng ườ ả ứ ầ t. Ch ng ph i ng kim t ả ẳ t c mèo và chó không sót m t con nào. Xong r i l gi ồ ạ ậ vua Hareun-Er-Rachid là công trình ki n trúc c c kỳ tráng l n n văn minh Ba-t ề . ư

ỏ ấ ừ ư ế

ỉ ộ ầ ế ấ ả ố

ề ượ ể c đ yên ch tr 12 ngàn ng ỉ ừ ườ ố

i cho hay dân

ạ ả ổ ư ế ấ

t không? L ể ưỡ ươ

Ch m t l n, ch ng nh đã m t m i sau m y tháng chém gi t, Đà-Lôi tha ệ ch t cho dân chúng thành Hérat, thành cu i cùng c a x Khoressan. T t c ủ ứ i đã ch ng đ i phe quy trong thành đ u đ ố hàng. Nh ng lúc Đà-Lôi v t i Đ i b n doanh thì tin cũng v a t ư ừ ớ ề ớ t ch t viên t ng tr n. Thành-Cát-T -Hãn khi n trách i n i lo n, gi Hérat l ế ạ ổ ủ i g m c a n ng n : “Cu c n i lo n do đâu mà ra mày có bi ế ạ ề ặ mày không còn hi u nghi m đ i v i dân Hérat n a!” ữ ệ ạ ộ ổ ệ ố ớ

ng khác d n m t binh đoàn h a t c đ n Hérat thi ạ ẫ

ỏ ố ế ổ ậ ộ ướ ọ ả i ph i ươ ệ

Đ i hãn li n sai m t t ề ộ hành l nh sau đây: “B n đó là b n ch t r i mà còn ngóc c d y, ng ế ồ ọ làm cho đ u chúng nó lìa kh i c cho ta”. ỏ ổ ầ

t đ . Sau khi chi m thành và gi t s ch, viên ượ ế ạ

ư ạ ườ c thi hành tri ng kéo quân tr v . Nh ng đi m t đo n đ ở ề

ệ ể ộ ổ ậ ạ

d

ướ

ế ng ông ta sai 2.000 quân quay i coi còn cái xác nào “ngóc c d y” trong đ ng g ch v n không. H b t ọ ắ ố ụ i v a t i h m h chui lên, li n bao ố ề ườ ừ ừ ướ ầ ữ ả i nh ng ữ t không còn m t m ng nào. Lúc h rút v l n th 2 thì d ứ ề ầ ọ ế i s ng sót; đám này l ườ i g p thêm 24 ng i ạ ặ i trong cái đô th h t s c đông đúc, riêng quân ộ ố c 16 ng ượ t c là 40 ng ấ ả ị ế ứ

ườ ố ườ i. L nh nói trên đ ệ t ướ tr l ở ạ g p gi a c nh điêu tàn 3.000 ng ặ vây gi đ ng tàn v n còn đ ố ụ n a ngo i ô, t ữ ở ạ trú phòng có đ n 100.000 ng ế ườ

t toàn di n y đ ệ ủ ươ ng h y di ủ ệ ấ ượ ắ

c áp d ng tri ụ Kharesm, Oa-Khoát-Đài cho đào kênh tháo n t đ ệ ể ở ướ

ư

đào gi ng. V ng t ủ ờ

ế ươ chi n v i lòng căm thù t ế ế ủ ề ử ộ ộ

ậ ổ

ặ kh p các m t Ch tr c sông Daria ra ngõ tr n. ậ Ở khác cho dân thành Gourgandj ch t khát nh ng không hi u nghi m, vì dân ệ ệ đành xua quân hãm thành. C hai chúng có đ thì gi ử ả t đ . Có m t tr n bên, bên công và bên th đ u t ộ ậ ớ quân Kharesm đánh b t quân Mông-c ra xa, b t đ c 3.000 binh đ ch đem ị chung quanh đem ch t đ u t i tên cu i cùng. Oa-Khoát-Đài cho h cây c i ắ ượ ạ ặ ầ ớ ố ở ố

ờ ắ ử ố ạ

t đ ữ ừ ườ ố

ồ t trèo vào thành. Quân Kharesm ch ng gi ễ ờ ồ ự ng ph , t ố ừ ắ ế ẫ

l p hào, đ ng th i b n th ch não vào thành l a b c cháy r c tr i r i thúc ấ nhà. quân Cu c h n chi n đ m máu di n ra liên ti p 7 ngày trong kh p các ngõ đ ườ ng ch t h p. Sau cùng l c l ế ng kháng chi n b đ p tan. ế ồ ạ ộ ỗ ậ ẹ ự ượ ị ậ

i s ng sót đ u b lùa ra cánh đ ng, r i nh th ng l ị ề ợ

ệ ỹ ấ ả ữ ỏ ồ ề

i lính Mông-c ph i ch t 24 ng ằ ả ặ

t. Xong r i h gom h t b o v t trong thành t

, th T t c nh ng ng ườ ố ệ ồ ư ườ c đ riêng ra, còn bao nhiêu đ u b ch t đ u h t. gi ế i, ngh s , ph n đ ụ ữ ượ ể ị ặ ầ ấ i m i hoàn t Các s gia ghi r ng m i ng t ớ ườ ỗ ử ườ cu c h y di ổ ử ố i đi và n i l a đ t ế ả ồ ọ ệ ộ ủ i. Ch a đ h kh i n r i nhà c a còn l ơ ướ ụ ư ủ ọ ử t đ th t n di ữ ườ ệ ượ ể ậ ổ ậ ả c sông cho tràn vào thành m i có ớ i h m h . ố i, nh ng sinh v t còn chui rúc d ậ ạ c nh ng ng ữ ướ ầ

ễ ọ ư

c sông Amou-Daria thay đ i h n, cho t ơ ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:38:59 PM ị ớ

ề ầ ọ ề ệ ượ ộ

ạ

i đ t kỳ l ố

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: i ngày B kh i đào nhi u l n, đi u n ệ ướ ổ ẳ ng: m t nhánh sông nay các nhà bác h c còn b t đ ng ý ki n nhau v hi n t ấ ồ ế không đ ra bi n Caspienne n a và dòng Amou-Daria nay đã khô c n, đùn lên ữ ổ d i Ousboj, m t gi ư ể ệ ướ c dài hàng m y trăm cây s . Ch a k vi c n ạ ả ấ ả khô c n đã bi n tr n vùng bình nguyên gi a Caspienne và Aral thành sa m c. ọ ể ộ ế ấ ữ ạ ạ

ắ ệ ề ủ ư ỉ

ộ ở ề t mi n B c, Thành-Cát-T -Hãn đích thân ch ế

ậ ấ mi n núi Hindolu-Kouch. Ông chi m Balk, Telekan, ế

ướ

ệ ạ ậ ứ

c cái ch t c a đ a ế ủ ứ ế ấ ả ườ i t c ng ớ

ế ỷ ộ ế ạ ỗ ồ ị

ườ ở

Trong lúc Oa-Khoát-Đài h y di huy cu c càn quét ủ Kerdouane. Nh ng đ n tr n t n công thành Baminan, Mô-Tu-Găng con c a ư Sát-H p-Đài t tr n. Đ i hãn n i c n s m sét lôi đình tr ạ ổ ơ ấ ử ậ ợ t h l p t c thành này, gi cháu yêu quý. Ông ra l nh ph i tri t t ả ệ t c nh ng th gì có s s ng! Tr n m t mi n r ng l n sinh l n súc v t, t ứ ọ ự ố ậ ấ ả ữ ẫ ề ộ ẫ ho t đang ph n th nh b ng tr thành bình đ a, cho đ n m y th k sau v n ấ ị ở còn là sa m c không có bóng ng chung quanh g i là Mobalig - có i. Dân ọ nghĩa là “ch n qu khóc th n kinh”. ỷ ạ ố ầ

ủ ợ

ề ậ

ụ ươ i quy n ch huy c a hai ng ỉ ề ủ ề ị

ế ứ ấ i em và đã rút v hãn đ a. ợ ư ẳ

ụ ộ ố

ế ơ ẳ

Lúc đang phá h y thành Baminan, b ng Oa-Khoát-Đài và Sát-H p- Đài b ỏ ỗ Kharesm v báo cho ph v ng hay, Tru t-Xích h t s c b t bình vi c b đ t ệ ị ặ d ườ ướ Thành-Cát-T -Hãn nhìn th ng vào m t Sát-H p-Đài quát lên: ặ -Ta đã phí bao nhiêu công lao đ chinh ph c các dân t c, m r ng đ qu c ra ở ộ ể ấ t gì h n là b t cho chúng bay mà chúng bay nh th y! Chúng bay ch ng bi ế ư ế ấ tuân th ng l nh và cãi vã nhau. ượ ệ

i v cho mình, li n quỳ xu ng t ng đã quy l i và ụ ươ t ạ ộ

ề t ph v ế ứ ỗ ề ạ ặ ạ ệ ầ

ố ề ỏ i hai l n m t câu h i: ộ ầ ế ị ề ệ ả ợ

Sat-H p-Đài bi ợ th “thà ch t ch không dám cãi l nh”. Đ i hãn l p l “Mày có ch u tuân l nh c a tao không?”. Sát-H p-Đài ph i hai l n th xin ủ tuân l nh. ệ

tr n! Tao ạ ằ ử ậ

Đ n lúc vào bàn ăn đ i hãn m i nói: “Th ng Mô-Tu-Găng đã t ớ ế c m mày khóc ho c kêu than!”. ấ ặ

ư ư ộ ộ ổ m t chút thay đ i

Sát-H p-Đài nghe nh sét đánh bên tai nh ng không dám l s c di n. ắ ợ ệ

ề ế ế ữ ị ớ ờ ầ

ố ở ạ ỉ

n ổ ở ạ ơ

i sa ậ ằ

ai còn s ng sót cũng đ u v m t kinh h n. H thì th m v i nhau ừ ể ọ ồ ớ ớ ầ ố

ụ

ỡ ậ ề đ a ng c”. Th ườ ụ ỷ ứ ở ị i ng a vào làng lôi hàng ch c ng ườ ầ ườ ng khi ch m t tên lính ỉ ộ i ra ch t đ u r i lùa h t súc ế ặ ầ ồ ộ i, ai cũng cúi đ u xu ng không dám hó hé m t ổ ự ổ ưỡ c m t hàng ngàn ng ặ ố

ả h u h t nh ng đô th l n trên đ qu c Kharesm đ u tr thành c nh Bây gi ố ụ ớ ỏ điêu tàn hoang l nh. Nhi u thành ph có c tri u dân ch còn g ch v n v i c ả ệ ề Mông-c cũng nh là d i. Không có n i nào ổ c Kim quân đ i Mông-c ạ ộ ư ở ướ i sát ph t v i lòng thù h n đ ng đ ng nh v y. T bi n Aral cho t l ư ậ ằ ạ ớ ạ m c Ba-t ư ạ g i quân Mông-c là “Qu s ọ Mông-c c v t tr ậ ướ i. ờ l

ớ ự ấ ủ ư ấ ớ

v n v cái l T i đây m i th y Thành-Cát-T -Hãn t i chi n tranh c a ông. ế ố ề làm tù binh: Có l n ông h i m t ông hoàng A-phú-hãn đang b gi ị ữ ộ ầ ỏ

i, c nh núi x ươ ả ươ ng sông máu này có th in mãi trong lòng ng ể ườ i

- Theo ng không?

- Nói s th t ra ch s Ngài gi ự ậ ỉ ợ ế t m t, n u Ngài tha th cho tôi m i dám nói. ứ ế ấ ớ

R i sau đó ông hoàng đáp: ồ

t n a, gi t mãi thì ch c ch n có còn ai đâu đ mà nh ạ ế ể ắ ắ ớ

- Đ i hãn c cho gi ế ữ ứ c nh gan óc l y đ t này! ấ ả ầ

ề ặ ạ

i bình tĩnh và nói m t cách ẻ ẫ ộ ậ ấ ạ ộ

Nghe viên thông ngôn d ch xong, đ i hãn gi n xanh m t, li n b g y mũi tên ị đang c m trên tay; nh ng m t lát sau ông l y l ư ầ khinh mi t: ệ

ố ủ ườ ố ớ

đây có i ẽ ồ ạ ở ữ ủ ở

- M ng s ng c a con ng nhi u x khác n a, danh v ng c a ta s t n t gi ả ạ ề ứ t s ch sanh b n ph n lo n Mohammed cũng ch ng thi ế ạ i đ i v i ta có nghĩa gì? Còn nhi u dân t c khác, ọ ạ ề ộ nh ng n i đó. Còn ơ t gì… ệ ẳ ữ ọ

t đ ủ ư ậ ư ậ ắ ượ

ở ủ

t c ngòi ổ ẫ Ghasni gi a vùng núi non hi m tr c a A-phú-hãn, Djélal ể ộ t c nh ng b ụ ấ ả ữ ụ ố

c l Tàn sát kh ng khi p nh v y mà binh Mông-c v n ch a d p t ế l a kháng chi n. ữ ế Ở ử đang n m gai n m m t m u đ cu c ph c qu c. Ông quy t ậ ư ồ ộ ế ằ i lo thao luy n đêm ngày… l c vùng s n c ơ ướ ạ ạ ệ

ề ư

ẳ ừ ậ ợ

ằ

ư ế ư ầ ố ị

ố ế ơ ả ng c a Djélal đã ho ng s ưở ng Mông-c thành công. B n t Hay tin, Thành-Cát-T -Hãn li n sai Cô-Tô-Cô th ng lĩnh 30 ngàn quân đi t o ả tr . Djélal ch ng chút s hãi xua quân ra giao chi n. Trong tr n này Cô-Tô-Cô dùng m t k nghi binh: cho làm hình n m b ng r m khoác bên ngoài r i đ t ồ ặ ộ ế ộ ng quân s đông đ o. M u k này suýt chút lên l ng ng a cho đ ch l m t ự ợ n a đã giúp t ủ ổ ướ ữ ọ ướ ả

ị ư ố ươ ẻ ổ

ng tr tu i không chút hoang mang, thét quân i huy t chi n. Cô-Tô-Cô th t tr n, binh Mông-c ch y tán lo n. Nghe ế ổ ạ ế ạ

ỉ

ư ế ư ả ộ ầ ế ạ ắ ắ

ầ i ta!” toan tháo lui nh ng v qu c v tràn t ấ ậ ớ ế tin c p báo Thành-Cát-T -Hãn th n nhiên nói: “Cô-Tô-Cô ch quen chi n ả ấ th ng. C n có m t l n th m b i nh th cho h n n m mùi cay đ ng nh ư ắ ng ườ

ễ ọ ư

ể ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:39:36 PM ồ ở ạ ắ ị ị

ợ ố ố ỗ

ị

ạ ư ỗ i quan sát chi n đ a r i gi ng gi ừ ả ả

ị ồ i l m v chi n thu t c a ông ta. Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: R i không đ cho đ ch k p loan tin chi n th ng ra, đ i hãn kh i đ i binh đem ế Oa-Khoát-Đài, Sát-H p-Đài, và Đà-Lôi theo ru i nh gió cu n qua su t cõi ạ đ t A-phú-hãn không phút nào ngh . Đ n Pirvan, ch Cô-Tô-Cô b đánh b i, ỉ ế ấ dù h t s c g p rút, ông cũng d ng l i cho ạ ng tr tu i th y l viên t ề ế ứ ấ ướ ế ậ ủ ấ ỗ ầ ẻ ổ ế

ủ ượ

ộ ị t th ng m t tr n mà không bi ắ

ả ế ắ ủ ứ ộ ậ ổ ộ t l ộ ớ ầ ự ỉ

ả ạ ọ

ừ tai h đ n ch t s ch. R i b n thân v ỗ ế ạ ươ ạ

ng theo ông l m t tr n. M t ng ườ ộ i kia. Djélal l ạ ứ p đ ầ ề ậ

ư i d ng s ế ợ ụ i g n, ông ta ch lo ổ i lo giành ơ ứ i trong c n t c ẻ ạ i đ ng v phe k b o ấ ộ ạ ườ

ộ ộ ằ

c, m t đ ch th x ng đáng c a Thành-Cát-T -Hãn, Djélal qu là tay dũng l nh ng ti c thay ông ta ch bi ỉ ế ư chi n th ng. Trong lúc đ i binh Mông-c m t ngày m t t ạ ế y n m m ng cu c kh i hoàn và đem hành h b n tù binh Mông-c : cho đóng ộ ế ẩ đinh vào l ọ ế ồ ọ c nhau m t con ng a Ar p c ậ ướ ượ ở ặ ậ ự ộ gi n đã l y roi ng a qu t lên đ u ng ấ ấ ự ườ i này có nhi u b l c đang theo. Ông hoàng kia b t bình hành vì d i tay ng ề ướ ỡ vi c x đoán không công b ng, n a đêm khuya kéo binh ra đi. N i b tan v , ử ệ ử Djélal cũng ch còn cách là đào t u. ẩ ỉ

i nhanh chóng và d d i nh sóng ạ ủ ữ ộ ư

ị

ự ấ ả ổ ổ ị ắ

ư ộ ơ ẳ ứ ấ ờ ậ ư ạ

Đ i quân c a Thành-Cát-T -Hãn ti n t ế ớ tràn bão táp, không có m t n i nào dám kháng c . T t c thành th làng m c ạ đ u răm r p quy hàng, ch ng bao lâu quân Mông-c đã đu i k p Djélal ở ờ b ề ế sông Indus. Đây là l n th nh t trong đ i tr n m c, Thành-Cát-T -Hãn chi n ầ đ u v i k đ ch b ng quân s tr i h n. ấ ố ộ ơ ớ ẻ ị ằ

c m t trang s oai hùng. Cho t ậ ư ử ộ

ậ ẫ ờ

ẻ ổ ẫ ọ

t đ Nh ng tr n này ch giúp cho Djélal vi ớ i ế ưọ ỉ ngày nay, k ni m tr n đánh này v n ch a phai m trong lòng dân A-phú-hãn. ư H quên m t Mohammed mà v n nh rõ ông hoàng tr tu i anh dũng c a h ủ ọ ớ đã làm cho v Chúa chi n th ng ph i n m t. ế ỷ ệ ấ ị ả ể ặ ắ

ở ắ ố ậ ầ

c khi m màn tr n đánh, đ i hãn đã ra l nh b t s ng Djélal. Vì c m tù ế c ông ta thì cu c kháng chi n c a dân H i s tan rã, cu c bình đ nh đ ệ ồ ẽ ộ ị

Tr ướ đ ượ qu c Kharesm k nh đã hoàn t ố ộ ể ư ạ ế ủ t. ấ

c d dàng. B ạ ả ị

ư ộ i đ cho đ ch quân tóm đ ườ ể ẫ ệ ầ

ả

t t ạ ấ ra kh i trùng vây ch y đ n b p r i quay tr l ượ ễ ẫ ạ ế ế ơ ờ ỏ ệ ướ ồ ở ạ

trên vách núi cao 7 th Nh ng Djélal đâu ph i là h ng ng ị m t vòng vây trùng đi p mà Djélal v n không chút nao núng: ông d n đ u 700 quân v lăn x vào quân Mông-c chém gi ị i b i, đo t l y cây đ i kỳ đã b ổ i m m t huy t l đ ch c ế ộ ở ộ ị sông Indus, v n ng i trên con chi n mã t ừ ế ồ ờ ố c lao xu ng ạ ướ ẫ

dòng sông l ộ i qua b bên kia, tay v n n m ch t cây đ i kỳ. ẫ ạ ắ ặ ờ

ạ ứ ặ ậ ấ ướ ữ ạ

ng c a v qu c v ố ươ ườ c nh ng hành đ ng ộ ổ ụ ng, ph i bu t mi ng khen: “H ph ệ ả

Đ i hãn đ ng quan sát m t tr n l y làm kinh ng c tr hùng dũng phi th ộ ủ ị sinh h t ”. ổ ử

ng t hãy xem đó là m t t m g ạ ả ử ộ ấ ươ ng

Đ i hãn không cho b n theo, b o các v ắ tuy t v i v lòng can đ m và tài ng bi n. ệ ờ ề ươ ế ứ ả

t qua ầ ư ậ

ụ ổ ư ầ

ầ ng. Đ u

đây. Oa- t ở ề ổ ị

ợ ị

Tuy th m ph c nh v y, Thành-Cát-T -Hãn v n sai m t đ o binh v ộ ạ ượ ẫ p phá nh ng vùng sông Indus đu i theo Djélal. Đ o binh n y ch c ữ ỉ ướ ạ Peschavar, Lahore và Moultan mà không tìm ra tông tích qu c v ố ươ mùa xuân h rút tr v A-phú-hãn vì ch u không n i th i ti ọ ờ ế ở Khoát-Đài ti p t c bình ế ụ đ nh vùng cao nguyên A-phú-hãn còn Sát-H p-Đài thì bình đ nh Kirman và ị Beloutchistan.

ụ ượ ộ ố ộ ạ ở

ề ch c m t đ o binh kéo đi bao đây ph i ti p đón ả ế ố ươ

ộ ạ ng ở ờ ể ồ ả ọ

ớ ở ề ế

ư ạ ư ư ổ ổ

Djélal-Ed-Din còn đ c 50 tàn binh, sau khi qua sông Indus li n đi thuy t ế mi n B c n Đ r i t ph c m t s b l c ộ ồ ổ ứ ề ắ Ấ vây thành Delhi. Không ch ng n i áp l c, v qu c v ị ự ổ ố ông tr ng th r i g công chúa cho ông. M y năm sau, ch cho quân Mông ấ C rút đi ông m i tr v A-phú-hãn, và sau khi Thành Cát T Hãn ch t m i ớ ổ v Ba T , nh ng r i b m t đ o binh Mông C khác đu i ch y qua Trung ề Đông và ch t trong m t tr n đánh c ng th c. ồ ị ộ ạ ộ ậ p l ướ ươ ự ế

ờ ộ ậ ế ế ộ

ấ ự ị ư ộ

ậ còn m t vài thái p t ờ ị ỉ ầ ị ế ề ế ố

đó. Tr n đánh bên b sông Indus là m t tr n k t thúc chi n cu c Kharesm. B y ấ tr nh Farsistan, Louristan, Kurdistan… ch c n vài gi cánh quân nh tr y đi th uy là đâu đó đ u x p giáp. Đ qu c Kharesm b xoá ỏ ẩ h n trên b n đ t ồ ừ ẳ ả

ấ ư

ở ề ậ ứ ể

ề

c, nh t là pháo binh ư ể

Trong lúc ch đ i T c B t Đài thám sát các x phía Tây, Thành Cát T Hãn ờ ợ ố đ nh tr v Mông C theo ng đ ế ổ ị qu c luôn. Ông li n sai m t s t ố đ ườ Mông C có mang theo nhi u lo i máy n ng n . ề ứ ng Tây T ng đ sát nh p x này vào đ ả ườ ạ ọ ẫ Pamir đi d d m ng lãnh đang đóng ở ộ ố ướ ng tr y quân, nh ng h đ u báo cáo không th đi đ ọ ề ấ ượ ề ẩ ổ ặ ạ

ạ ạ ị ậ ở

i đ nh chinh ph c luôn x n Đ , nh ng khí h u ứ Ấ ổ ị ộ ị ư ị ữ ộ ổ

n Đ v , gi ng y nh h i k t thúc tr n đánh n ạ ư ồ ế ộ ề ở Ấ đó quá nóng, i phát ra d d i trong ướ c ậ ổ ố

Đ i hãn l ụ binh sĩ Mông C không th nào ch u n i. B nh d ch l ể đ o binh đu i Djélal ạ Kim.

ư

ặ

hình vóc c con nai, lông màu xanh lá cây, đuôi nh ạ ế ậ ạ ữ ừ ự ỏ ư

i r ng núi Hindou-Kouch, Thành Cát T Hãn Theo truy n thuy t thì lúc đi t ề có g p m t con v t l ư ộ đuôi ng a và ngay gi a trán có m t cái s ng. Đ i hãn h i Chu Thai. Quân s tâu bày nh sau: “Con v t y xu t hi n chính là Tr i sai đ n báo cho Ngài ệ ớ ặ ỡ ộ ấ ậ ấ ư ế ờ

ế ế ế ắ

ươ ủ

ạ ng Nam không h gây h n. Ngài là ph Ấ ề ộ ở ươ ng yêu ờ ộ ề ứ ấ c Tr i ban cho mãi đ c ân, hãy đ cho dân x y ể ữ ố ượ ặ ờ

bi ố t không nên làm cho đ máu vô c . Đ i hãn đã chi n th ng đ qu c ớ ổ ph Kharesm ng Tây, còn n Đ ở ươ ấ con c a Tr i và nh ng dân t c khác cũng đ u là con c a Tr i, hãy th ờ ủ h nh đàn em. Mu n đ ọ ư s ng yên lành…” ố

ộ

ầ ng cũ…. hành đ ng trái ý Tr i. L n này ông cũng cúi Thành Cát T Hãn không bao gi ờ đ u vâng m nh; r i d n quân v Mông C theo con đ ườ ầ ồ ẫ ư ệ ờ ề ổ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

Ch TÌM THU C TR NG SINH ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:40:39 PM ươ Ố ng XVIII ƯỜ

ắ ướ ư

ế ứ ẫ ệ

ắ ng nghĩ t ẫ ắ ầ ườ ạ ọ ớ

c vào tu i Năm chi m thành Samarkande là năm Thành Cát T Hãn s p b ổ 60. Tuy s c v n còn tráng ki n, v n còn hăng say săn b n và xông pha tr n ậ ệ ẽ ả i m i vi c s x y m c, ông cũng c m th y mình b t đ u già, th ấ giã cõi đ i. ra sau khi mình t ả ừ ờ

ng t không có ng ươ ự i nào tài trí hoàn toàn có th ti p t c th c

ườ ờ ờ không còn n a và ch ng bi ữ ẳ ể ế ụ ế ế t đ

Trong đám v ử hi n công trình vĩ đ i c a ông. Th i gi ạ ủ qu c Mông C sau này s ra sao? ệ ố ẽ ổ

đô th tuy không hùng m nh nh ng qu th t r t khôn ố ữ ạ ị

ng sinh b t t ặ ố

ả ậ ấ . Nghe nói ng l n ở ướ c sinh hóa, ư ấ ử ấ ậ ườ ồ ạ ộ ườ ẽ

Nh ng gi ng ng i ườ ở ngoan, hình nh h có thu c ho c thu t tr ư ọ Kim có n sĩ Tr ườ ẩ h n ông ta n m đ ẳ ử c thu t y. ậ ấ ng Xuân T , m t tín đ đ o Lão, r t am t ượ ắ

Thành Cát T Hãn li n sai v ch ị ưở ư ề ng n th o m t chi u th g i cho đ o sĩ: ế ư ở ấ ả ạ ộ

c Kim vì n ố ấ ụ ạ

ỉ ộ ờ

cũng đ m ạ

ể c này s ng xa hoa tr y l c. Riêng ta, ta r t t d c. Cách ăn m c c a ta bao gi ặ ủ ế ụ ụ ồ ữ ố ờ ự ữ ta đ cho d c v ng lôi cu n. Lúc tr y quân thì ta đi đ u, lúc giao ờ ầ

ủ ứ ẩ ớ

ủ ệ

ả ắ ứ ự ả

ề ư ề ắ ỗ

i: mu n qua sông ph i có thuy n chèo; ụ ả i hi n. Ta t ự ấ ứ xét th y đ c ườ ế ề ố ố

“... Tr i đã b n ướ ỏ ướ ghét s xa hoa mà ch chu ng ti b c. B a ăn c a ta không khác b a ăn c a đ a m c đ ng nghèo hèn; không ủ ạ bao gi ụ ọ chi n không bao gi ta ư ồ ạ ự sau, cho nên ta m i thành công trong m u đ đ i s ở ờ ế ậ đem thiên h v m t m i. ngôi chí tôn cao c , trách nhi m c a ta th t ố Ở ạ ề ộ n ng n . Ta coi dân nh con đ , lúc nào cũng g ng s c xây d ng c nh an ư ặ l c, nh ng ch c còn nhi u đi u l m l ố ề ạ mu n cho đ qu c bình tr ph i tr ng d ng ng còn m ng nên càng quý tr ng b c hi n tài... ẻ ề ầ ả ọ ậ ị ọ ề ỏ

ạ ưở ạ

ế t

ể ớ ử ạ ế ưở ế

ườ c chân lý, ng i ạ ượ ng m nh ng ch ng bi ẳ ộ ư ưỡ ọ ng không n khó nh c ệ c xu ng ngai vàng đ ng bên i viên môn, ta s vô cùng hoan h b Nay ta nghe nói đ o tr trong b n cõi không ai không bi ố làm th nào đ t ế c t b ướ ớ ng đang theo chính đ o, đ t đ t. Ta th t lòng ng ậ ng. N u đ o tr ưở ố i c a đ o tr ẽ ạ ỉ ướ ứ

i d y b o. Xin đ o tr ạ ừ ồ

ưở ng xót chúng sinh, hãy t ươ ủ

ng đ ng ng i núi cao đ ng r ng, sa ề ử ạ ớ ị ệ ắ ỉ

ộ ạ ậ i truy n cho ta thu t , lo đ y đ . Ta đã y thác cho quan th v s m s a tr ng l ầ ủ ễ ọ ng ban cho c. Ta s thân lo ph ng s và ch mong đ o tr ự ưở ấ ạ ng cũng đ làm cho ta th y h nh ưở ẽ i nói c a đ o tr ộ ờ ụ ủ ạ ủ

c nh đ nghe l ạ ờ ạ ả ể m c hoang v ng, hãy th ắ ạ ng sinh b t t tr ườ ấ ử ng a xe đ n r ế ướ ự thông đ t: m t l cái l ạ ẽ phúc r i...” ồ

th t khiêm t n, nh ng đó là m t cái l nh c a đ i hãn i l ủ ạ ư ệ ộ ố ế

ử ng Xuân T đã 72 tu i đang s ng n d t, coi công danh phú ố ổ

c l ướ ạ ẩ ậ t b nh, t ậ ệ

ể ượ

i kh n c u vì ông ta th a bi ừ c đây đ o sĩ l y c tu i già, t ừ ướ ờ i kh ấ ớ ổ c. Quan th v cũng th không th đ ờ ế ị ệ ố ầ t không làm tròn cái s m ng này thì đ u ứ ạ

Ti ng là m i v i l ờ ớ ờ ẽ ậ không th không tuân theo. ể Lúc b y gi Tr ấ ờ ườ quý nh phù vân. Tr ư m i c a vua Kim, vua T ng, bây gi ờ ủ h t l ế ế ờ không còn n m trên c n a! ẩ ầ ằ ổ ữ

ng qua ph ạ ử ả ươ

ả ư ộ

ng Xuân T ph i lên đ trong l ch s th gi ử ế ớ ờ ộ ị ư ư

ử ậ ả ớ

i t p n p đ t ậ ạ

ể ỏ ộ ề ổ

ng Tây, Tháng 5 năm 1220, đ o sĩ Tr ườ ườ ế ế t i có m t hoàng đ bi tr i 50 kinh tuy n. Ch a bao gi ế ng ườ sùng kính m t đ o sĩ nh Thành Cát T Hãn. Cu c hành trình c a Tr ủ ộ ạ i đâu cũng g p dân Xuân T th t ch ng khác gì m t cu c kh i hoàn. Đi t ộ ặ ộ ẳ ng m . Lúc đi chúng và hàng tu sĩ, đ o sĩ kéo t lòng ng ộ ưỡ ớ ấ ngang qua Mông C , hàng v ấ ng gia, quý t c đ u ra đón ti p m t cách r t ộ ế ươ thành kính.

i sau ông m i t ưỡ ớ ớ ư

i thành Samarkande. Nghe tin, Thành Cát T Hãn ộ ề ậ ấ ẫ ấ ộ

ộ ặ ư

i Đ i b n doanh th M t năm r li n phái Bác Nhĩ Tru t, nhân v t cao c p nh t trong quân đ i, d n m t đám ậ ng cu i cùng và đ a qua r ng núi Indou- tùy tùng đi đón ông trong đo n đ ạ ườ ố ng tr c c a đ i hãn. Koush t ự ủ ạ ườ ạ ả ớ

ậ th t n ng h u:

ư ậ ế ươ ớ ờ ẽ ậ ồ ư

ng đã m i đ o tr ờ ạ ng ph i v ả ượ i l ạ ưở t 10 ngàn d m t ớ ng, nh ng đ o tr ặ ưở ề ừ ố ch i. ng đ u t i vi ng thăm, th t là ậ ưở ế

Thành Cát T Hãn thân ra ngoài viên môn đón v i l “...Nhi u b c đ v ề Riêng đ i v i ta, đ o tr ạ ố ớ hân h nh...” ạ

ạ ả

ả ườ nguy n đ n đây, nên không th l đi tr ng Xuân T không ph i là h ng ng ử ng bách ch đâu có t ớ i thích x o ngôn. Th c s ông b ể ờ ị ữ c nh ng ự ự ướ ự ệ ế

c a đ i hãn: Tr ườ c ưỡ m t ỹ ừ ủ ạ

ẻ ậ ở ố ơ ủ ạ ệ ế ế

- K thô l u là do ý c a Tr i. ủ ch n s n dã đ n đây bái ki n là do l nh c a đ i hãn. Đó cũng ờ

ạ ự ầ

Samarkande, t ỉ ộ ố ộ ẽ ừ ố ỉ ắ ừ ế ứ ị

ệ ị

ớ ạ ạ ợ

ự ế Ông không quỳ xu ng l y, ch ch p tay lên ng c kh cúi đ u. Đ n lúc d y n ượ u ch i các th th t và r ông ch ăn m t ít b t mang theo t ự koumiss. Đ i hãn không l y th làm khó ch u mà còn ra l nh cho ban ng ạ ế ch c thi n ph i c g ng s a đ i món ăn cho thích h p v i đ o sĩ. L i cho t ổ ứ ả ố ắ m t đ i công cán đ c bi t vào t n thung lũng Hindou-Koush cách đó hàng ấ ử ổ ệ ệ ộ ộ ặ ậ

m y trăm d m tìm các th rau t i và trái ngon. ứ ặ ấ ươ

Đ i hãn h i đi u quan tr ng nh t: ề ạ ấ ọ ỏ

ng! T xa xôi đ n đây, đ o tr ng có mang theo thu c tr ạ ưở ừ ế ạ ưở ố ườ ng

- Này đ o tr sinh không?

Tr ng Xuân T n m t n c i: ườ ử ở ộ ụ ườ ế ứ i h t s c bình th n, ch m rãi tr l ả ả ờ ậ

ạ ề ấ ư

- Tâu đ i hãn, có r t nhi u ph ươ có th thu c nào làm cho con ng ể i th muôn năm đ ộ ố c! ứ ố ng pháp đ kéo dài cu c s ng, nh ng không ượ ườ ọ

ư ọ ễ

ế ứ

ụ ơ ư ế

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:41:27 PM G i b i: ng có m t đ u h t s c kinh ng c, ai cũng chú m c nhìn T t c nh ng c n t ặ ề ậ ướ ấ ả ữ i ông lão kỳ l , tr i 10 ngàn d m đ n đây đ tr l l ả ế ạ ả ể ả ờ ặ ạ t b c và lòng ng ông ta không k gì t ộ ự ớ ể ạ i bâng qu nh th , qu ng m c a đ i hãn. ộ ủ ạ ưỡ i cách u đãi t ư

ự ư ậ ọ ộ

Nh ng Thành Cát T Hãn ch n ngày nh p môn và cho d ng lên m t cái l u ề ư riêng...

i t p h p trong các vùng núi đ ph n công ư ả

ọ ế ứ ậ ộ ể ế ự ề

ả i vô h n đ nh vi c h c đ o. Nh ng có tin quân kháng chi n l ế ạ ậ ả và vài b l c s p ph n lo n. Đ i hãn h t s c b n r n v chi n s đành ph i ạ ạ gác l ệ ọ ạ ộ ạ ắ ạ ạ ị

ng Xuân T xin v ử ư ấ

ư ế

Samarkande, nh ng đ ố ồ ng đi lúc b y gi ườ l ư ở ạ ơ ạ ầ ụ ộ ể ầ

r t nguy Tr ờ ấ ề ở ườ hi m. Thành Cát T Hãn c thuy t ph c cho ông ấ i, nh ng ông v n nh t ẫ ể quy t: “Ch n ba quân quá n ào náo đ ng, b n đ o c n n i yên tĩnh đ ế ố ng tâm”. d ưỡ

ạ ẩ

ề ư ạ ằ ng cung n m ị ươ ớ ế

ị ế trong m t tòa v ộ ị ả ữ

t kéo đ n xin bái ki n. Đ i hãn đành chi u theo và dù đang r n r p chu n b chi n d ch cũng phái m t ộ ộ ị ngàn quân đ a đ o sĩ t i đ kinh đ cho ở ể n cây r p bóng v i đ lo i kỳ hoa d th o. gi a m t v ớ ủ ạ ợ ộ ườ Mãi cho đ n mùa thu, Thành Cát T Hãn m i tr v đóng Đ i b n doanh ớ ở ề ư ế g n Samarkande. B n quy n quý, tu sĩ, hào m c lũ l ụ ề ầ ạ ả ế ở ế ượ ọ

ế ụ ộ ứ ắ

ố ệ

ắ

i các kho n thu khóa, b quan ch c cai tr ớ ẻ ạ

ế ạ ữ

ặ ự ụ ể ả

i Mông C và ng ề Đây là l n đ u tiên du m c chi m m t x văn minh mà không n m quy n th ng tr tr c ti p. Quân s Chu Thai lãnh trách nhi m l p quan h th ệ ườ ng ậ ậ ự t l p an ninh tr t t xuyên gi a dân t c b i tr n v i k chi n th ng. Ông thi ế ậ ế v ng ch c ị ữ ứ ổ ả kh p n i nh ng dùng toàn là dân b n x , bên c nh ch đ t nh ng thanh tra ỉ ặ ả ứ ắ ạ Mông C (Darouga) đ phòng ng a m u toan ph n đ ng ho c s đ ng ch m ộ ư ừ gi a ng i Ba T . ữ ầ ầ ị ự ế ư ữ ộ ạ ậ các đô th , đ nh l ắ ở ị ị ơ ư ổ ườ ườ ư ổ

Đ i hãn nói v i nh ng tu sĩ H i giáo: ữ ạ ớ ồ

ng c a các ng ố ươ ủ ươ ờ i, th có nghĩa là Tr i ế

“Tr i đã giúp ta chi n th ng qu c v ờ ắ ế t h n. đã đ p đ và h y di ổ ệ ắ ạ các ng Bây gi ề ầ ủ ươ ờ i nên v c u Tr i phù tr cho ta!” ờ ợ

i tri u Mohammed tu sĩ ai cũng ph i đóng thu , đ i hãn ế ạ ề ả

c d Khi bi t đ ế ượ ướ ng c nhiên h i: ỏ ạ

i c u nguy n cho h n, h n không thi t đ n sao? - V y vi c các ng ệ ậ ươ ầ ệ ắ ắ ế ế

Sau đó, ông ra l nh tr l t c các s thu đã đóng góp cho tri u tr c. i t ả ạ ấ ả ế ệ ề ố ướ

ườ ờ ỗ ệ ậ ạ

m i đêm Tr ặ ử ả ế ề ạ ỉ ữ

ấ ấ ọ

ữ ệ ề ạ i

t l p đ gi ng đ o lý. ng Xuân T ph i đ n l u bi Bây gi ể ả Đây là ch c m nh t ph n vãng lai, ch có đ i hãn, Đà Lôi v i nh ng tay ớ ụ ữ c m quy n cao c p nh t. Gi a đêm khuya yên tĩnh, h ng i l ng tai nghe ồ ắ ữ ầ vai trò thông d ch viên, ghi l nh ng l ữ ị t c nh ng đi u đ o sĩ gi ng, b ng ch Trung Qu c và ch Th Ph n. t ữ ấ ả ữ ỗ ấ ề i nói cao sâu huy n di u. Chu Thai gi ờ ả ữ ề ạ ằ ổ ố ồ

ể ố ị ế ạ ỏ ố ượ c lâu b n, mãi ề

M t hôm, đ i hãn h i làm th nào đ th ng tr đ qu c đ ế ộ mãi...

Tr ng Xuân T tr m ngâm suy nghĩ m t lúc r i đáp qua n c i: ườ ử ầ ụ ườ ồ ộ

c su t bu i sáng, c n m a l n cũng không lâu ấ ế ượ ổ

ộ ư ớ ấ ố ứ ấ ơ ờ ạ ấ ờ

i làm sao ườ

- Ti ng s m không kéo dài đ h n m t ngày. Ai t o ra nh ng th y? Chính là Tr i và Đ t. Tr i Đ t còn ữ ơ không th làm cho lâu b n đ c thì con ng ề ượ ể ng c u? c nh ng th tr t o đ ử ữ ạ ượ ứ ườ

Đ i hãn t ý lo ng i v nh ng khó khăn trong vi c cai tr , đ o sĩ nói: ạ ỏ ạ ề ữ ị ạ ệ

ố ộ ẳ ấ ạ ớ ỏ

ả

i m i đáng là ố ớ ườ ề ằ ọ ớ

- Cai tr m t đ qu c r ng l n ch ng khác gì n u lo i cá nh . Không nên ị ộ ế đánh v y, xáo tr , ho c đ cháy khét mà ph i chăm nom chu đáo, làm sao cho ở ặ ể ả t đ i x công b ng sáng su t v i m i ng nó chín đ u... Bi ế ố ử b c minh quân. ậ

T đó Thành Cát T Hãn th ng băn khoăn nghĩ ng i: ư ừ ườ ợ

- N u gác vi c đ i qua m t bên có l m t t t c ... ệ ờ ế ộ ẽ ấ ấ ả

Tr ng Xuân T c tìm l i khích l : ườ ử ố ờ ệ

ổ t ư ưở ng đã thâm nhi m r i thì khó ễ ồ

ng chính, con đ - Cái gì đã chôn ch t r i thì khó nh lên; t ặ ồ m t đi. Ph i hành đ ng theo ộ ả Đ o là con đ ườ ấ ạ ườ ng Vĩnh vi n t c Vô vi... ễ ứ

ạ ả ế

ạ

ầ ượ ữ ườ t lý nhi m m u c a Lão T . ử ầ ủ ệ ệ c v i quan ni m , hoàn toàn trái ng ượ ớ ả ư ườ ổ

t gi ng gi i tri ả ng hoàn toàn xa l t ư ưở ng c a ng ủ ề ạ ớ ấ ữ ướ ệ ả

ề ấ ờ

Đ o sĩ l n l Rõ là nh ng t i Mông C ; nh ng đ i hãn cũng c m th y nó là cái gì thông th ạ ng: “Nh ng đi u đ o cao c , huy n di u, đáng tôn sùng. Ông nói v i các t ề ườ i sĩ nói đ u là do Tr i ban cho ông y. Ta ghi mãi trong thâm tâm, các ng cũng nên c g ng làm theo, nh ng không nên truy n ra ngoài”. ư ố ắ ề

ạ ộ ồ ư ầ ớ

ộ ạ ộ ừ ế

ệ i tri u t p H i đ ng Kouriltai, nh ng l n này không bàn t Đ i hãn l i vi c ệ ậ ạ quân; cu c nhóm h p này là cu c đ i h i liên hoan m ng chi n th ng vĩ đ i, ạ ắ ọ ộ kéo dài hàng tháng.

ả ờ ố

ằ ồ ộ

đây qu là đ i s ng lý t Đ i s ng ưở ở ờ ố ch c m t cu c săn, r i thi đi d o, th nh tho ng t ả ộ ổ ứ ỉ ạ c a c i, nào qu n áo r c r , vũ khí t ố ự ỡ ầ ủ ả ngon, r ố ạ ng, h ng ngày h c i ng a thung dung ự ọ ỡ v t, chia t ti c, t ng l ế ệ ặ ễ ậ i tân, nào gái đ p, ng a quý, th c ăn ứ ự ẹ ờ ổ u h o h ng... rõ là c nh s ng thiên đàng tr i dành cho dân Mông C . ượ ả ả

có t ọ ấ ạ

t c nh ng th quý báu nh t trong thiên h : kim ổ ấ ả ữ ứ ằ ờ ồ ề ạ ọ

ụ ệ ế ấ ằ ạ ọ

Trong tay h bây gi ứ c ng, b o ng c, đ trang s c b ng vàng ch m tr tinh vi: trong l u thì trang ả ươ hoàng toàn b ng l a là g m vóc. Đ i hãn đã có mũ mi n giát ng c, chi c ngai vàng c a Mohammed. ủ

Ông t ra không thích m y nh ng quân s Chu Thai khuyên: ỏ ư ư ấ

ư ở đây ngài c n ph i phô ầ ả

- tr n Ở ướ ể ố ng s c giàu m nh cho m i dân t c đ u th y. ươ c nhà ngài có th s ng theo s thích, nh ng ọ ứ ở ộ ề ạ ấ

ễ ọ ư

ư ệ

ứ ấ ị ộ ả ỹ

ồ ứ ữ ẫ

ổ ứ chi c áo lông h c điêu, mũ và đai cũng vi n th lông y đ ấ ệ i vi c ề ề ắ ồ ớ

mãi cái v quý t c c a dân đ ng c . Ông cũng không h nghĩ t ắ ể ặ ầ ế ộ ủ ữ ộ ộ ị

ườ ng ể

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:42:12 PM G i b i: Đ i hãn cũng nghe theo nh ng có m t vi c ông nh t đ nh không thay đ i là c ạ ộ m c b đ b ng v i sô cũ k , trên mình không đeo m t món đ trang s c nào ặ ộ ồ ằ c . Ông v n gi ể ả gi ỏ ẻ ữ d ng m t kinh thành v ng ch c đ đ t đ u não b máy cai tr . Nghe theo Chu ự Thai, ông m i cho d ng thành Karakorum ngay giao đi m các ngõ đ th ự ớ ng mãi. Ông nói: ươ

thích nhà xây b ng đá trong nh ng đô th , còn ta thì ủ ẽ ở ữ ằ ị

- Các con c a ta có l “không bao gi ”. ờ

ộ ổ

do khoáng đ t theo l Trong thâm tâm ông mu n cho đám con cháu sau này và dân t c Mông C hãy i du m c. c s ng t ứ ố ố ạ ụ ự ố

ng t ư ươ ử ậ ấ

thì mu n khác... Nh t là Tru t Xích làm cho ông lo ng i Nh ng các v ạ h n h t. L n này trong H i đ ng Kouriltai ch có m t Sát H p Đài, Oa Khoát ầ ế ơ ố ộ ồ ặ ợ ỉ

Đài, còn Tru t Xích thì không th y v . ề ậ ấ

ộ ạ ừ ự ỗ ch c cu c săn heo r ng có đ i hãn tham d . B ng

ộ ộ

ớ ệ ấ ắ ự ớ i ắ

ẳ ổ

ườ ộ ả ớ

ữ ợ ồ ơ ố ề

ệ

ặ ợ

ự ỉ ứ ụ ậ ự ượ ơ ễ ể ờ ể

t, không hi u t ả ự ổ i... Chu Thai gi i đáp: M t hôm đám quý t c t ộ ổ ứ m t vi c b t ng x y ra: đ i ờ ả ạ ng nó s p ch t li n phóng ng a t hãn đã b n trúng m t con heo to l n, t ế ề ộ ưở ợ ạ đ nh b i thêm m t phát n a, ch ng ng nó đâm b vào ng a hung t n l ự ồ ị ờ thay ng; ng a ho ng s l ng lên h t đ i hãn r t xu ng đ t. Nh ng l th ấ ạ ư ấ ạ ề i, nó li n i ch y t con heo ch đ ng nhìn ng ngác thì ngay lúc y nhi u ng ạ ớ ườ ấ chui vào b i r m. Đ i hãn b xúc đ ng mãnh li i sao mình có ể ạ ộ ị ạ ng h p ng a ho ng s ch m lên có bao c kia g p tr th té ng a đ c. Tr ợ ồ ườ ướ ổ ơ ông r i d dàng nh th . Và có đi u không hi u n i là đang lúc n i c n gi ề ư ế hung b o mà con heo b ng nhiên d ng l ạ ỗ ừ ạ ả

ờ ừ ấ ỗ

ố ả ờ ư ế ố

- Đó là Tr i có ý mu n c nh giác đ i hãn “đ ng nên d n thân vào ch nguy ạ hi m n a”, nh ng Tr i ch a mu n m t ngài nên khi n cho con heo ph i ả ấ ể d ng l ừ ư ữ i và ch y đi. ạ ạ

i không tin có Tr i, có ạ c l ượ ạ ờ

ườ ươ ng Xuân T . V đ o sĩ thì ng ử ị ạ ng con c a mình ở ướ ầ ủ ặ i tr n, có lúc ph i c nh cáo nó ho c ả ả

d ng ph t nó. Theo ông thì các loài sinh v t đ u ch ng khác nh ng con

ữ i ta đ t nó lên ch

ặ c khi t ậ ề . Lúc đem t ế ả ấ

ỗ các th n ầ ế ố i không ai mu n ưở ự ệ ọ ư ủ ụ ồ ẻ ố

Đ i hãn h i Tr ỏ ông Tr i bi t th ế ờ th ẳ ạ ng a b n b ng r m dùng đ cúng t thì ng ườ ế ể ơ ằ i tr trang tr ng nh t, ph l a là lên. Th y cúng ph i trai gi ầ ớ ướ linh. Nh ng xong r i thì li ng nó xu ng đ ng rác, k qua l ạ ố ệ nhìn n a; r i sau cùng có k nào đó l m đem v nhúm b p. ế ượ ẻ ữ ề ồ

ớ ớ ẽ ấ

ệ ủ ờ ườ ụ ọ ồ

ẽ ị ẻ ẫ ố

ộ Khi th i v n đã t i đó s th y bàn ti c c a cu c i v i nhân v t nào thì ng ờ ậ ậ đ i d n ra có s n sàng m i th đ cung ph ng mình. Nh ng th i qua r i thì ẵ ờ ọ ư ứ ể i đó cũng s b ném xu ng đ t cho k khác gi m lên. ng ấ ườ Đã đ n lúc đ i hãn ph i b thú đi săn. ế ả ỏ ạ

ư ả ổ

ư ư ế ướ ệ ấ ẫ ắ

ố ớ Nh ng Thành Cát T Hãn cho r ng tu i 61 ch a ph i là tu i quá già đ i v i ư ổ ằ nh ng thú vui nh th . Ông th y mình v n còn tráng ki n, qu c th c, c cãi ữ ố i đ o sĩ: l ạ ạ

- Th t khó mà b nh ng cái thú mà mình đã đeo đu i su t c cu c đ i! ố ả ộ ờ ỏ ữ ậ ổ

Tr ườ ng Xuân T li n nêu lên m t hình nh khác c th h n: ộ ụ ể ơ ử ề ả

i đông. Nh ng đ i ng ư ờ

ườ ệ ủ ề ấ

i xuân, r i h , thu, l ồ ạ ớ ủ ế ể

i tr v g c ban đ u ầ ườ ạ ở ề ố ạ i l ố ế ơ ơ ỉ

i thì khác - Đông qua thì t i t ạ ớ h n: m i ngày c a cu c s ng đ u ch a ch t bao nhiêu chuy n c a nh ng ữ ộ ố ứ ỗ ẳ ngày qua, cho đ n h t cu c chuy n v n thì con ng ầ ộ ờ là ngh ng i. Ngh ng i là lúc t n cùng c a v n s , là s ng theo đ o Tr i. ủ ậ ố Ng ỉ i trí ph i sáng su t l ậ y. ố ẽ ấ ườ ả

Nghe xong, Thành Cát T Hãn đăm chiêu nghĩ ng i m t lúc lâu r i m i nói: ư ợ ộ ồ ớ

- Ta s ghi nh mãi l i nói c a đ o tr ng. ẽ ớ ờ ủ ạ ưở

ữ ư ộ ộ

T đó Thành Cát T Hãn không đi riêng m t mình trong nh ng cu c săn nguy hi m n a. ừ ể ữ

ng Xuân T l i n n n n đòi tr v Trung Qu c. Đ i hãn c gi Tr ờ ườ ử ạ ằ ở ề ố ữ ằ ạ ố

Bây gi i: ạ l

ng hãy nán l ổ ạ ẽ ề ưở ạ ề ộ i m t ít lâu r i cùng v m t ồ ộ

- Ta cũng s v Mông C . Đ o tr t. ượ l

Đ o sĩ v n nh t quy t: ế ẫ ấ ạ

t c nh ng đi u mà đ i hãn mu n bi t. Bây gi ầ ạ ờ ế ề ạ ố

ả ể

ố ể ộ ặ

ậ ng Xuân T ch ng mu n nh n ử ẳ ứ ố

i t - B n đ o đã gi ng gi ả ấ ả ữ không còn chi đ nói n a! ữ ẩ Thành Cát T Hãn v n c kéo dài ngày chia tay, c t đ tìm m t t ng ph m ẫ ố ư quý giá x ng đáng ban cho đ o sĩ, nh ng Tr ư m t th nào c , ch ng c n đ c ân, ch ng c n đ a v ... ẳ ườ ầ ạ ặ ứ ẳ ả ầ ộ ị ị

ấ ả ữ ẳ

ệ ợ ấ ứ ấ ườ ế ượ ấ ồ ệ ề ỗ

- T t c nh ng th y ch ng có giá tr gì h t. Đ c ân hu hay b th t s ng ị ấ ủ ượ ị đ u gây cho con ng i nhi u n i lo âu. Đ c ân hu thì s m t, m t r i thì ề đâm lo bu n! ồ

Đ i hãn v n c thuy t ph c: ẫ ố ụ ế ạ

ẳ ạ ng cũng mu n th c hi n đi u gì! N u đ o tr ệ ề ế ạ ưở ng b b r i thì ị ỏ ơ

ự c? - H n đ o tr ố ưở làm sao truy n bá giáo lý ra đ ề ượ

Tr ng Xuân T n m t n c i thanh th n, gi ng th t tr m tĩnh: ườ ử ở ộ ụ ườ ậ ầ ả ọ

ậ ợ ớ i m i hành đ ng; n u không thì giũ áo ra ế ộ

- B c cao nhân g p th i th thu n l ờ ặ đi r i thì cùng v i c cây m c nát có chi mà lo! ớ ỏ ế ụ ậ ồ

ư ữ ộ ạ

ặ ng, v i nhi m v ph i lo chu t ớ

ườ ớ ấ ệ ố

c lóng lánh nh g ư ươ ườ ơ

ng. Tr ả ờ ấ ớ

Thành Cát T Hãn l ng thinh không nói gì n a. R i c t m t đ o quân ti n ễ ồ ắ ả t m i ti n nghi và b o đ m đ a đ o sĩ lên đ ấ ọ ệ ả ụ ả ư ạ i ban cho đ o sĩ m t cái đi n l ng l y an ninh cho t ẫ i đ t Trung Qu c. Ông l ệ ộ ạ ộ ạ ồ n hoa trăm th c, có h nh t trong hoàng thành Yên Kinh, chung quanh có v ứ ườ ấ ng Xuân T không t ch i, xin dùng n i đó n ừ ố ử ướ làm đ o vi n luôn cho c đ i sau. Ông m t cùng năm, cùng tháng v i Thành ạ ệ Cát T Hãn. ư

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:42:58 PM

ng XIX ươ

Đ I TH NG QUÂN NGA Ch Ắ Ạ

ổ ả ồ

t Bi ằ ở ừ ạ ệ ấ

ế ồ ế ữ ố ứ ị

kho ng gi a cánh đ ng l y bên bi n Caspienne và Lãnh th Géorgie n m ể ầ t xua 30.000 quân r ng núi Caucase. T m n đông, T c B t Đài và Tri ặ qua thái đ a Azerbeijan, càn quét x Kourdistan r i ti n vào Géorgie, m t x ộ ứ Thiên Chúa giáo.

ị ẩ

ậ ự ế ấ quân, li n gác l ề ạ ự ị

ế ủ ổ ộ ự ộ ớ ế ạ ậ

ế

ấ ộ

ủ ph c kích c a ử ổ ị

i hai m t cùng đánh th c vào, tr n đ o quân Géorgie ở ạ ạ ặ ố

ị Quân đ i Géorgie cũng là quân k khí th r t kiêu hùng, lúc đó đang chu n b tham d cu c thánh chi n c a Th p t i d đ nh y xông ra ấ ng cây đ i kỳ giao chi n v i quân Mông C . Lúc lâm tr n quân Mông C tr ổ ươ ng là hình xa l m t có hình chim b ch ng xòe cánh khi n quân Géorgie ưở ầ ở cây thánh giá n m nghiêng. Cu c giao tranh r t ác li t nh ng ng n ng i; quân ủ ắ ư ệ v b i t u nh cho quân đ ch đu i theo đ n Mông C gi ế ổ ụ Tri t Bi ọ ế b h y di ị ủ ạ ư ằ ổ ả ờ ạ ẩ t, r i quay tr l ệ ồ t. ệ

ng Mông C không có ngày gi ổ ờ

ướ ế ượ ữ ẫ ặ

ậ ọ ữ ằ ờ ổ

May cho dân chúng là hai t càn quét, sau tr n này h li n d n quân ti n lên vùng cao nguyên v t qua nh ng r ng núi ọ ề ch c tr i. Vì v y mà Koussoudane n hoàng Géorgie, cho r ng quân Mông C ậ b hoàng gia đánh b t ra kh i x . ỏ ứ ị ậ

ở ữ ứ ư ề ộ ủ

ổ ạ ư ộ ố ộ

ấ ẳ ả

ạ . Có đi u l ề ạ ọ ộ ư ờ ủ ọ ộ ướ

ấ ậ ợ

ư t đ ế ượ ự ộ ể ẵ ư ế

N hoàng g i cho đ c giáo hoàng m t b c th nói v cu c xâm lăng c a quân ộ ứ Mông C , trong đó có đo n nh sau: “...M t dân t c dã man thu c gi ng Thát ư Đát r t tàn b o, hung hãn, háo sát nh chó sói, nh ng can đ m ch ng thua s ư ằ t là theo Thiên Chúa Giáo, trên c c a h có hình thánh giá n m ử c tôi,nh ng quân đ i Géorgie đã anh dũng nghiêng. H toan xâm chi m n ế chi n đ u, quét h ra kh i b cõi, gi c 25.000 tên r . Vì v y mà quân ỏ ờ ọ ế l c c a tôi không th s n sàng tham d cu c thánh chi n nh đã h a v i ứ ớ ự ủ ngài…”

ạ ặ

t núi Pamir tr c đây. Quân Mông-c ph i hu b t ổ ả

ắ ề ề ướ ả ữ ỷ ỏ ấ ả ữ t c nh ng ể

ả ơ ữ

ỉ ữ ượ ờ

ơ ơ ỷ ổ ầ

ẵ

Đ i-uy n. ư

ể c và m n núi Caucase nh mi n s n c ư

ậ ủ ị ờ ọ ở ạ ạ ể ả

ố

ấ ộ

ế

nghe nói có k mu n xâm ph m, h t c t c kéo t Cu c tr y quân qua r ng Caucase cũng thiên nan v n nan không thua gì ẩ ộ chuy n v ế ượ đ n ng n k nh càng, c nh ng máy b n đá, máy phóng ho vì không th ồ ặ nào kéo qua nh ng vách đá chênh vênh cao ng t. Nguy h n n a là sau khi ữ ấ ữ c nh ng đ nh tuy t ph , nh ng đèo tr v trong mây m , nh ng t qua đ v ế ữ ủ ượ n đá đen d c đ ng, nh ng đ ng hang khúc khu u thác đ m ĩ, xu ng s ố ườ ữ ố ứ ườ i thung lũng Terke, thì m t đ o quân hùng h u c a đ ch đã dàn s n ra đó t ộ ạ ớ lúc nào, y nh Mohammed đã ch h ch đ i t ờ ợ ừ T t c nh ng dân hi u chi n ề ơ ướ ế ở ế ấ ả ữ tr n này đ b o v x s c a h . ệ ứ ở ủ ọ Tcherkesse, Lesghine, Alain đ u góp m t ặ ở ậ ề Khâm-sát, m t gi ng dân man Trong s đó kinh kh ng nh t là dân Komane ộ ở ủ ố bi n t là m t trò thích thú nh t đ i. Vùng đ ng hoang t r coi vi c chém gi ừ ể ồ ấ ờ ế ệ ợ Caspienne đ n sông Danube là giang s n c a h x a nay ch a ai dám khu y ấ ơ ủ ọ ư ư i ch n đ ch phá; gi ọ ứ ố ạ ẻ ặ ờ ố ớ ị

t l c, n u lao mình vào cu c ác chi n v i k ộ ế ế ề ớ ẻ

ạ ấ ố ầ ế ắ ẽ ả

ộ ấ ạ ạ

ạ ế

ớ ạ ủ ể ố ắ ỡ

ớ ệ

ổ ế ụ ọ ế ớ ọ ạ t c nh ng th các b n mu n…" ố ứ ủ ạ i anh em trong nhà? H có làm gì l ọ ấ ả ữ

ồ ọ ạ ề ế ề

ị ỡ ấ ề ấ

ơ

t h t toán này đ n toán khác và l y l ổ ế ệ ế

ặ ủ ọ ồ ắ i đu i theo quân Komane di ẩ ữ

ằ ọ ớ

ạ ả ế ệ ừ ố ọ

ẻ t-Bi Khâm-sát đ u là dân phiên thu c c a v ử ủ ự ả ộ ắ ộ ướ ả ấ ứ t tuyên b h là nh ng k ph n lo n vì ữ ng t ở ộ ủ ươ

ờ ế ấ

ườ ươ ễ

ể ng gia th ọ

ế ằ

ờ ể ụ ủ ị không ai hi u đ ng t ử ậ

ữ

l ờ ạ ế

ng Tây và ph ươ ắ

nghe nói đ n tên Tru t-Xích. M y lúc qua ậ m n Đông bi n Caspienne h có nghe mang máng ọ ấ ng cho quân qu y nhi u m y ấ ể hi u d c a v “Chúa t c, theo ể ượ Tru t-Xích và quân ấ ố i ph n lo n! Đã th y l i ạ ả lùng và nghe đ n đãi ồ i đ n đây đ tr ng ể ừ ấ ả ủ ả t c c a c i ề ươ ổ ồ c tràn, sau l ng thì vó ng a Mông-c d n ng B c. Đoàn ự ư

t-Bi ượ ế ề ị

t d n 30.000 k binh lao v phía Tây, v ệ ẫ ả ấ ồ ọ ể ấ ấ

ườ ụ ấ ầ

i v ng xanh non, th t là cõi đ t th n tiên. H l ọ ạ ượ i tr c thành ạ ướ ề ặ ừ ế

ả ng m i khá ph n th nh. ế ậ ươ ạ ộ ồ ị

đ n th ọ ầ ề ở ấ

ng ngh v i T c-B t- ị ớ ố ươ ỉ ứ ả ế ử ị

ư ế ế ồ

đây c m t đoàn s gi ử ộ ọ ằ ổ ề ấ ố ả ứ ẻ ề ề ể ố

Binh Mông-c h u h t đ u ki ệ ự ổ ầ đ ch đông g p ba, b n l n ch c ch n s th m b i. ắ ị ự Ngày hôm sau m t đoàn đ i bi u Mông-c mang vàng b c, g m vóc, ng a i đ ng quý đ n tr i quân Komane c g ng thuy t ph c h : "Chúng tôi là ng ườ ồ ố ch ng v i các b n; các b n n nào liên k t v i b n ngo i ch ng kia ch ng ạ i cho các b n đâu? Hi p v i chúng tôi l ợ ạ các b n s có t ạ ạ ẽ Quân Komane li n ly khai b n đ ng minh rút h t v đoàn tr i. ệ ạ c, đánh tan v đám quân k , tri T c-B t-Đài li n t n công quân s n c t h ơ ướ ố pháo đài c a h r i b t đám tráng binh nh p vào c ngũ quân Mông c , xong ổ ậ t c i t ấ ạ ấ ả l ạ nh ng t ng ph m. Quân Komane ch i r a s ph n b i tr ng tr n; T c-B t- ấ ố ợ ộ c tiên r t x ng đáng lãnh m t Đài đáp r ng chính h m i là k ph n b i tr cu c tr ng ph t nh th ! Tri ư ế ẻ ộ ạ t . t c dân ử ề ấ ả Th t ra dân Komane ch a bao gi ư ậ buôn bán v i các b l c ộ ạ ở ạ ớ ng Đông có m t v đâu bên ph ộ ươ ở ng li n đ a cho h xem t b l c y. Hai v đ i t ề ư ị ạ ướ ộ ạ ấ các dân t c” vi t b ng th ch ngo n ngoèo kỳ l ằ ứ ữ ộ ạ đó thì t t c dân Komane đ u là th n dân c a v ủ ươ ầ ề ấ ả ng t đ n đây là đ tr ng ph t h v t đ i c a v ử ế ạ ọ ề ộ ể ừ ộ ủ ươ hành binh th n t c v i nh ng lo i khí gi i h i l i l ầ ố ớ ớ ợ ạ ạ ạ t s ch dân chúng, gi quân Mông-c đi đ n đâu cũng gi ế ổ ế ạ ph t, dân Komane hãi hùng đ n t t đ . H c p t c gom góp t ạ ọ ấ ố ế ộ ộ ch t lên l ng ng a rùng rùng ch y v ph ạ ư ấ ự ng i di c ch y nh gió cu n n ố ướ ư ư ạ ườ d p đu i theo. ổ ậ t qua song T c-B t-Đài và Tri ố Don r i d c theo duyên h i bi n Azov. Đâu đâu cũng th y đ t phì nhiêu, cây t qua c i sum suê, m c tr ậ ố nhi u r ng núi ti n đ n t n cùng bán đ o Crimée và d ng l Génois m t trung tâm th Giá b n c m quy n Đài thì đâu đó êm ru. Đ ng này h đóng c a thành và ch nh b binh mã tác chi n. Quân Mông c li n t n công nh vũ bão, chi m thành r i phóng ho đ t. Nh ng k còn s ng sót đ u xu ng thuy n trèo ra bi n tr n qua các x ố ữ ố Đông-âu.

ướ ề ư ế ỏ

t qua sông Dnieper, t ượ ớ

t m i m t. H ti n sâu mãi v ọ ế ệ ả i sông Dniester. T i đây đ t v n còn tr i ấ ẫ ắ ứ ủ ố

ng Mông-c v n ch a bi ổ ẫ ớ ơ ữ ắ ị ủ ứ

Nh ng hai dũng t ư phía tây, v r ng mênh mông bát ngát. Xa h n n a là x c a gi ng dân da tr ng: phía B c ắ ộ là thái đ a c a Nga, phía Tây-B c là th lãnh Ba-lan, phía Tây là x Hung-gia- ổ l ợ i, phía Nam là đ qu c Byzantin… ế ố

ễ ọ ư

ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:43:41 PM

ế ế

ế ị ạ

m t mũi nh qu s ”, bây gi ấ ướ ư ỉ ứ

ườ ạ ặ ắ ế ố c đó hoàng đ đã có nghe dân Géorgie nói đ n “gi ng i xu t hi n ngoài vùng biên thuỳ ệ ng phòng ấ ố ạ ị

ộ

ụ ụ ướ ng Mông-c không có nhi m v chinh ph c các x ph ệ

ể ứ ươ ả

ổ ạ ẽ ở ề ng Tây. i đây bên b H c-h i, T c- ố ờ ắ ư

đi dò d m các x xung quanh. ẫ ử ứ

ộ ố ạ ế ề

ả ứ ứ ấ ư ầ ủ ấ

ụ ự ạ

ố ấ

i, Silésie, Serbie dày tan l c l ợ ự ượ

ễ ng c a các ủ Âu-châu l ố ợ i, qu c gia này, r i đ t ồ ặ ố i ch ng h bi ạ ộ t m t ề ế ấ ẳ ở

ề

Mistislav de Haliez tr ướ ướ ể ủ

c đây c ở ị ủ

ả

c l ượ ạ ng t t t

i con gái c a kh hãn Komane đ ả tình ờ i, kh hãn ch y qua Nga dâng m t s c ng ph m l n ớ ẩ ộ ố ố x nào xu t quân đu i b n xâm lăng "không bi ế ừ ứ t c các dân t c ph i làm nô ả ộ ạ ổ ọ ố ắ ấ ả ể ổ

ử ấ i nói th ti ng không ai hi u n i, mu n b t t cho h ".

Kiev. ệ ậ ề ở ị

i Nga; dân Nga luôn ờ ủ ườ ị

ố ố

ờ ế n u ị

p bóc c a h : bây gi ủ ọ kia xâm l ượ i x Komane tr ng sách là di t chúng t ấ ộ ế ớ ọ ệ c các thái đ a. c khi chúng ướ ạ ạ ứ ế ố

ề

ạ các thành Kiev, Koursk, Smolensk, Volhynie, Haliez, nhi u đ o g n bi n H c-h i. Trên các con sông Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Trên m t v n gia đình Komane thoát qua sông Danube đ n bái ki n hoàng đ ộ ạ Byzance xin t n n. Tr ế h l dân l ờ ọ ạ Đông-B c! Quá kinh hoàng, nhà vua li n h l nh c p t c tăng c ề th kinh thành, chiêu m thêm lính m i… ớ ủ Nh ng t ổ ư Cu c hành binh này ch là đ thám thính, nên t ỉ ộ i ch qua mùa đông s tr v Mông-c . Nh ng không quên binh l B t-Đài án ấ ờ ạ l i d ng lúc ngh ng i g i thám t ơ ử ỉ ợ ụ Lúc v bái ki n đ i hãn, T c-B t-Đài dâng m t báo cáo đ y đ và chính xác ộ ế v các x Âu-châu. Thành-Cát-T -Hãn đã căn c vào báo cáo y th o m t k ề ầ ho ch chinh ph c Âu-châu, th c hi n trong 8 năm. Trong giai đo n 6 năm đ u ệ ạ chính T c-B t-Đài th ng lĩnh đoàn quân vi n chinh qua Nga, Hung-gia-l ố B o-gia-l ả n n th ng tr … Trong khi y các ông hoàng ị ề chút gì v dân Mông-c ! ổ V ng t ử ươ nh b l c này làm bình phong che ch cho thái đ a c a mình. Bây gi ờ ộ ạ th b ng đ o ng ả ế ỗ lao kh n c u v ẩ ầ ươ l ứ ế ạ l ọ ệ Mistislav li n tri u t p m t h i ngh các hoàng thân Nga ộ ộ Th t ra dân Komane là k thù đ ch muôn đ i c a ng ẻ ậ luôn kh n đ n vì nh ng cu c qu y nhi u c ễ ướ ữ không giúp, h có th liên k t v i b n gi c xa l ọ ặ ể N u ch ng gi c, th ượ ặ tràn vào lãnh th c a mình… ổ ủ Th r i t ế ồ ừ quân ti n phát v đ a đi m h i binh ề ị ế ở ầ ể ể ắ ả ộ

ề ộ ạ ng c a Nga ủ c đây, ướ ị

t h i t p h p l ợ ạ

ạ ư ố

ạ

ộ ứ ế ề

ấ ề i Nga l i gây ườ ạ ng t n đ n tình ế ổ ạ ọ ả

Dnieper và Dniester, nhi u chi n thuy n Nga cũng kéo t i, l c l ớ ự ượ ế ề càng lúc càng tăng gia ch a k các b l c Komane b đánh tan rã tr ư ể l n l i sát cánh v i quân Nga. ớ ầ ượ ồ ậ Khi liên quân Nga kéo đ n vùng h l u sông Dnieper, T c-B t-Đài li n phái ế i Đ i b n doanh Nga: "T i sao ng m t s đoàn 10 ng i t ạ ả ườ ớ i Mông-c không h làm gì th chi n v i chúng tôi? Ng ổ ươ ườ ớ giao h o gi a đôi bên; quân Mông-c đ n đây ch đ tr ng ph t b n Komane ỉ ể ừ ổ ế ữ là dân phiên thu c đang ph n lo n". ả ạ ộ

T c-B t-Đài t ấ ố ỏ ra r t am hi u n i tình: ể ấ ộ

ng xâm ph m lãnh th Nga, c ừ ườ ạ ổ

i Nga ph i h p l c v i binh Mông-c ti u tr t b n Komane th ế ọ ng ẽ ườ ả ợ ự ớ ổ ễ p ướ ừ

- Các ông cũng th a bi đo t gi t chóc. Đáng l ế ạ b n Komane. ọ

ủ ạ ộ

ạ ậ ộ ầ ờ

li n b lôi ra chém; quân Nga l ng l ng v t qua sông i ngo i giao này ch là m t th đo n gian trá, m t đòn ly dân Komane làm phiên th n Mông- ượ ẳ ặ

Quân Nga th y rõ l ấ ỉ ố gián các x đ ng minh. Th t ra có bao gi ứ ồ c . M i s gi ị ườ ứ ả ề ổ Dnieper đánh úp 1000 quân ti n đ o Mông-c . ổ ề ạ

ở ạ ướ

ố c tr i quân Nga nói ạ ậ ướ c khi m màn tr n đánh báo thù,quân Mông-c mu n d y quân Nga m t ộ ọ ề

ạ

ế ề ẳ

ổ ”. H phái hai k s đ n tr ọ t s gi ế ứ ả ủ ượ ắ t h i cho chúng bây. Trên t ờ ờ ẽ ấ ả ị ỹ ế ộ ớ ỹ ộ ề ử t c các dân t c còn có Tr i. Tr i s xét x

ạ ạ ướ ị ỹ ộ ủ

ế

ọ ể

t-Bi ề ế ạ ố

ạ ờ ồ

ướ ạ ạ

ư t v a đánh v a ch y nh ng ừ ệ ừ i sau con sông Kalka. ọ ừ c đ o quân Mông - c . Mistislav ổ ế ẻ ị ế ề ấ ố

ị

ổ ỉ ắ

ế ị ọ

i b i r i t ế ơ ờ ồ ẻ ề ố

t t ớ

ế ả ạ ộ ố ỉ

ượ ố ấ ả ườ ế ề ẩ

ể ộ ị

Tr ậ bài h c v “ lu t qu c t ố ế v ng vào: "Chúng bây gi c a quân ta, đ t kích quân ti n đ o, chúng ọ bây mu n chi n tranh. Đ c l m… Ph i nh k là quân ta ch ng làm đi u gì ố ả thi ệ ạ sau…" ọ c thái đ c a hai tên k s , kinh ng c vì h Quân Nga r t đ i kinh ng c tr ấ ỗ ầ đ n đây ch đ công khai tuyên chi n, coi cái ch t nh trò đùa, cho nên l n ư ỉ ể ế ế này h đ cho chúng bình yên tr v . ở ề Su t chín ngày li n T c-B t-Đài và Tri ấ ố không lúc nào r i xa quân Nga, r i thình lình h d ng l Tám v n liên quân Nga - Komane dàn ra tr nh t quy t không đ cho k đ ch tr n thoát và, vì mu n chi n công đ u v ề ố ể tay mình, li n đ c l c t n công đ ch trong khi Mistislav de Kiev còn đang c ng ủ ề ộ ự ấ ng l u sông Kalka. Nh ng quân Mông-c ch nh m vào nh th c v trí ượ c ở ượ ố ị ư ư đi m c a đ ch là cánh quân Komane. H phóng h t k binh vào hàng ngũ ủ ị ể ặ ậ ra làm nhi u cánh đánh th c vào m t tr n Komane, chém gi Nga. B t n công ch p nhoáng th nh vũ bão, hàng ngũ quân Nga nh n nháo ế ư ố ị ấ ộ c cu c tán lo n. K t qu là ch có m t ph n m i quân Nga tr n thoát đ ầ th m sát. Mistislav đào t u trên m t chi c thuy n sau khi đ t t ề t c thuy n ả ộ chi n đ tránh cu c truy đu i c a quân đ ch. ổ ủ ế

ộ ườ

ế ậ

quân Mông-c . Kh p n ớ ứ ả ắ ướ

ả ộ không còn m t đ o quân nào có th đ ờ ạ ộ ạ ể ươ ổ ầ ớ

c Nga b ng ba v n phu ướ ướ ể ằ ổ

ế ọ ỉ

p gi ế ể ả ậ

ậ ướ ượ

ạ ộ ỗ c. Trái v i thói quen c a h , l n này h ch đu i b i quân m t đ i t đ tr thù. ề t qua nh ng đ ng hoang mi n ồ ở ề ươ ng ổ ạ t, chém gi ữ ị ắ ắ ộ ộ ế ậ ừ ề ớ

i bao vây tr i c a Mistislav de Kiev. Ch m t đ t ỉ ộ ợ i kéo x c t Quân Mông-c l ố ớ ạ ủ ổ ạ ố i nào còn s ng c tr i, 10.000 binh Nga không m t ng t n công h chi m đ ạ ượ ế ọ ấ đ đem tin th m b i v cho hoàng đ . T ng k t tr n này có 6 hoàng thân và ạ ề ế ổ ể 70 nhà quý t c ph i đ i m ng v i 10 s gi c Nga ả ổ ng đ u v i quân Mông- lúc b y gi ấ c n a. ổ ữ ng Mông-c cũng không th chi m n Nh ng hai t ư đó đ ủ ọ ầ ớ ượ i các th tr n lân c n c đ ng ng n r i tràn t ị ấ ườ ớ ắ ồ H m i h n r i h li n phi lên m n B c, v ạ ả ố ậ ồ ọ ề Nam b đ n t n chân r ng mi n B c b Nga, m i ch u quay tr v ph Đông.

ng l u sông ề ườ ứ ọ ư

ệ ộ ứ kho ng th ượ ả ạ

ậ ng v căn c h ph i qua lãnh th Bolgar ở ổ ả ấ ấ ồ ờ ợ ư

ầ ậ ổ ị

ỡ ồ ọ ế ị ủ ọ ị ậ ố

ộ ạ ụ ề ồ ấ ỉ

Trên đ Belgar. Đây là m t x nông nghi p, s n xu t r t d i dào các lo i da, sáp và ả ỉ ộ ậ m t. Quân Bolgar dàn ra ngoài biên c nh ch đ i… Nh ng cũng ch m t tr n ả giao chi n h b đánh tan v r i ch u làm phiên th n Mông-c , sáp nh p vào hãn đ a c a Tru t-Xích. D c theo sông Volga còn 40 b l c Saxine s ng v ề ậ ngh tr ng t a và đánh cá, th y quân Bolgar đã hàng ph c đành cũng qui thu n theo.

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

ươ

ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 12:44:36 PM Ch ng XX NGÀY VỀ

ề ả ấ ổ

x A-phú-hãn v Mông-c ph i m t m t năm tròn. Bây c, không còn chi ộ ế ướ ừ ứ ạ ổ

Cu c hành trình t gi ử ph i v i vàng n a. ộ khói l a đã yên, đ i quân Mông-c thong dong ti n b ờ ả ộ ữ

ế ơ ữ ạ ủ ỉ

ư ộ ờ ề ừ ỗ ạ

ư ế ộ ầ ề

đ u có ự i v v i m t b y con; gia súc đ lo i nhi u nh ki n cùng nh ng ữ ủ ạ i đ các lo i c a báu. Nh ng lúc d ng l ố ườ ợ ớ ấ ầ ủ ả ệ ắ ổ ạ

ặ . Cu c kh i hoàn tho t nhìn t D n đ u là m t đoàn tù binh không bi t c man nào mà k và theo sau là đoàn ộ ầ ẫ ể l c đà b t t n t i ngh ng i, quang ơ ấ ậ ả ủ ạ ạ c nh tr i binh gi ng nh m t đoàn tr i dân s vì m i chú lính bây gi ạ ả hai ba ng c xe ch t đ y c a c i. Vi c c m tr i ho c nh tr i, chăn súc v t đ u giao ạ ỗ cho b n nô l ọ ng nh m t cu c di c vĩ đ i… ộ ậ ề ư ư ộ ưở ệ ả ạ ạ ộ

ớ ộ

ng đã tr i l ị ạ ướ

ứ ấ c Kim. Viên đ i t ướ ậ ạ

ố ề ế ờ ư ệ

i: tin th nh t là tin M c-Hoa-Lê i v i ố ạ ớ i con trai nh sau: "Ta xông pha tr n m c su t 40 năm, giúp cho đ i hãn ạ ỉ ậ ề ề ộ ố

ệ ớ ế ệ

ượ ụ ấ (Chou Su) lên n i ngôi. D i tri u c a tân v B ng có hai tên khoái mã đem tin c p báo t ỗ ấ ch t, sau tám năm kiên trì bình đ nh n ế ng ư ườ th c hi n nhi u công nghi p l n lao, không h bi ự h n có m t đi u là không chi m đ c Nam-kinh c a đ qu c Kim. V y con ậ hãy thay cha làm cho xong nhi m v y…" Tin th hai là tin hoàng đ Kim đã ế ng, cu c kháng băng hà, thái t ộ t s n lòng, nh ng ch ân ủ ế ứ ề ủ ươ ướ ử ố

chi n c a quân Kim càng sôi đ ng h n tr c. ế ủ ộ ơ ướ

ể ẫ

ế ụ ọ ộ ư ậ ủ

Tru t-Xích v bái ử ề ỉ

t, vì cu c hành binh ng T c-B t-Đài và Tri ấ ế ộ ế ạ ướ ạ ố ậ ộ

Nghe tin sau Thành-Cát-T -Hãn không cho là quan tr ng, v n đ cho ba quân ti n th th . Ông ch p nh n cho Bu-Ru, con c a M c-Hoa-Lê, ti p t c công ấ ư ả c Kim. Đ i hãn ch trông đ i thái t cu c chinh ph c n ụ ướ ki n, nh t là hai đ i t ấ thám sát ba năm quanh vùng bi n Caspiene đã h t h n. ợ t-Bi ệ ế ế ạ ể

ậ ỉ

ng ch có T c- ố ừ ớ t đ t nhiên lâm b nh n ng r i ch t lúc v a t i ặ ạ ệ ộ ấ t-Bi ế ế ị

ng. Trông mãi v n không th y tăm d ng Tru t-Xích, hai đ i t ạ ướ ẫ B t-Đài tr v , còn Tri ồ ở ề ấ đ a ph n Tân-c ậ ị ươ

ủ ộ ố ớ ấ ố

ế ớ ữ ạ ố ồ

ỗ i ph m n i ti p nhau thành m t con mãng xà vĩ đ i. Quân đoàn c a T c-B t-Đài hao m t s l n chi n sĩ, nh ng bù l vô s tù binh g m đ các gi ng dân xa l ủ chi n l ộ ố ế i h d t v ạ ọ ắ ề ư ằ cùng v i nh ng c xe n ng o n ặ ạ ố ế ợ ẩ

ố ố ế ị ữ ấ luôn trong viên môn su t m y

ữ ỉ ọ ấ ệ ả

ạ ỉ ng Tây. đ báo cáo t m m i vi c x y ra trong nh ng năm hành trình thám ầ ễ ể ph ở ươ

ộ ổ ề ươ

i: t ể ế ử ế ớ ừ ị

ấ

ộ ấ ắ ị ề ổ ấ ả

t c , đánh b i 12 dân t c, t ạ ậ ị ủ

ế ả ử

ả ề ụ i: "Nó ph i t t ử ớ ả ọ ữ ỉ

ng Tây cho nó…" ể ươ ẽ

i ta báo r ng Tru t-Xích đang lâm ậ ườ ầ ằ

Khâm-sát mang t ộ i m t ổ ừ ớ

ử

ề ạ ộ

ậ ễ ả ị

ế ế ự ớ ậ

i hãn đ a c a Tru t-Xích. Đ i quân đang v n phu này đ n v n phu khác ế ị ủ ề ừ ạ ng t ề ạ ạ ắ

ả ố ử ả ứ ị ặ ộ ộ ắ ẩ ổ

ư ố

ố ấ ả ơ ể ạ ủ ế

ấ ị ư

Vào bái ki n đ i hãn, T c-B t-Đài b gi tu n l thính Ba m i ngàn quân Mông-c đã làm m t cu c vi n chinh không ti n khoáng ễ ộ h u trong l ch s th gi m n Nam bi n Caspienne, đ a đi m ti n phát ể ở ạ ị ậ đoàn k binh Mông-c đã phi 6.000 c.s. qua nh ng cõi đ t bao la, giao chi n 12 ế ữ t c công lao h n mã y đ u là tr n đ u th ng t ề ạ ấ ả ậ đ xây d ng hãn đ a c a Tru t-Xích, mà thái t không có m t đ nghe báo ặ ể ử ự ể cáo… i ả ớ Đ i hãn ph i g i liên ti p nhi u toán khoái mã g i thái t ạ đây g p ta! Còn ph i chinh ph c nhi u x khác n a, đâu ph i ch có đ qu c ố ề ứ ặ ế bên bi n Aral. Ta s trao tr n ph bé nh ọ ỏ ở Khâm-sát ng Nh ng l n nào cũng v y, ậ ở ư b nh n ng. R i m t ngày n , m t tên Mông-c t ộ ọ ộ ồ ặ ệ ngu n tin: thái t đang đi săn! ồ Nghe xong đ i hãn t c gi n đ n n khí xung thiên, li n phái hai khoái mã "tên ứ bay" ho t c mang l nh ti n đ n Sát-H p-Đài và Oa-Khoát-Đài, b o hai v ị ợ v ph i huy đ ng toàn l c t ộ ươ kéo v cũng t c kh c đình b , l nh truy n t ộ ị ph i chu n b tác chi n… tr n gi c n i b s p bùng n ! ậ ế ả Th y m i nguy c , Chu-Thai h t s c can gián Thành-Cát-T -Hãn, c trình ế ứ ấ ng tàn nh ng vô hi u bày t ệ t c cái hi m ho c a m t cu c chi n tranh t ộ ư ộ ươ ằ qu . Thành-Cát-T -Hãn hét lên nh s m: “Nó là th ng b t tr ! Ch có th ng ư ấ ỉ ả ằ ng m ng l nh c a ta! M t th ng b t tr không th cai b t tr m i dám coi th ể ị ấ ị ớ ấ ị ườ ủ ạ ằ ộ

c…” ượ

ắ ử

bay ng a t ậ ế ườ ng t ộ ạ ẩ i con c a thái t ử ủ đã tr y quân lên m n B c, đang s p s a bao vây quân Khâm-sát ắ ử i cho hay Tru t-Xích đã ch t! ự ớ

ổ ỉ ử ề ở ộ không h m m t chuy n săn nào c , ch có đám t ế

ị ọ ộ ả ạ ộ ự ậ ứ ng lãnh t ướ ờ i trí. Su t th i ố

đang qu n qu i trong l u vì m t c n b o b nh… ạ ề ử ả ệ ộ ơ ộ ầ ằ

ế ư

ố ề ử ủ

ị

ề c, thái t i v i ph ạ ỗ ớ ụ ử ể

ng b ng cách sai ng l ượ i mang v dâng 20.000 con tu n mã. ị ằ ỏ hãy tha th s b t công c a ông. ứ ự ấ ng, không h mu n ly khai, và dù đang ố cũng t ng đ ấ ườ

ế ạ ấ ề ạ

ổ ộ ầ ắ ấ ổ

ấ

ng h i h ồ ươ ườ ế

ễ c Mông-c , Th -ph n, đ i hãn g p m t v săn qui mô và hào ả ng. Khi đ n biên c nh ộ ụ ạ

ặ ấ ứ ề ở

ng lãnh ổ ổ ầ

ố ấ ớ

l ụ ệ ổ ỡ ả ổ ứ ổ ế ễ

i ti p t c con đ ạ ế ụ ồ ổ ch c. M y đ a cháu n i c a ông li n tham đây t ộ ủ ổ ứ ứ ấ t, 9 tu i, l n th nh t ệ ủ c c con m i, kiêu hãnh mang đ n khoe v i ông n i. Theo t c l ế ộ , cho chúng nó l y th t và m con thú chà ị ắ ẽ ợ i. ạ

ồ ch c m t bu i t ộ ể ấ ả ấ ắ ậ ứ ừ ề ấ ộ

tr ai đ ị Hai v ươ b ng có m t ng ỗ S th t thái t ch c cho quân đ i m t l n đ cho h có d p ho t đ ng, gi ể gian đó thái t ạ Nghe tin trên Thành-Cát-T -Hãn không ra kh i viên môn, không ti p xúc ai su t hai ngày li n. Ông xin vong linh thái t Tru t-Xích không h ngh ch ý ph v ụ ươ ề ậ b c n b nh hành h không th lên đ ườ ạ ị ơ v ề ươ H t h n c m phòng, đ i hãn li n ra l nh truy nã tên Mông-c đã báo tin láo ị ặ khoét. Quân đ đi tìm kh p hang cùng ngõ h m trong m t t m m y trăm d m ẻ mà v n không th y bóng dáng tên man trá đó. ẫ Đoàn quân vi n chinh l c a hai n ổ ướ ủ h ng do các t ướ ứ gia. Hô-lô-H , 11 tu i, con c a Đà-Lôi và H t-T t-Li ổ h đ ạ ượ truy n ph i t ề xát lên ngón tay cái đ l y hên, sau này có đi săn ch c ch n s ho ch l Thành-Cát-T -Hãn c m th y m t ni m vui b ng d y trong lòng, đ ng ra làm ch t ư cho m y đ a cháu. ấ ứ ủ ế

ủ ế ạ

t m nh tay c a ông mình ủ

ớ ẻ ấ ế

ề ả

ề i, hãy h i H t-T t-Li t." ng lai c a mi n Trung Á, si Hô-Lô-H , v chúa t ề ươ ổ ị i hãy xem, xem lũ cháu ta đang xâm i: "Các ng đ th s c. Đ i hãn c c ể ử ứ ươ ả ườ ạ chi m c hai tay ta". Nh ng H t-T t-Li i đ a tay ra v i v r t nghiêm t l ệ ạ ư ố ấ ư ả ch nh quy n uy. Đ i hãn li n xoay qua phía các con b o: "Khi nào chúng bây ạ ỉ g p vi c nan gi ệ ệ ặ ả ấ ỏ ố

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 09:57:07 PM

Ch ng XXI

ươ TÁI CHI M TÂY-H Ế Ạ

ộ ậ ư

ậ ự ế ủ ổ ư ệ ề ở ổ

ắ ạ ẫ ự ế ế ố

ạ ổ c khi đi đánh đ qu c Kharesm, ph i đáp l ế ả

S Trung-Hoa thu t r ng m t c n quan c a Thành-Cát T -Hãn có ph n s ử ố ph i nh c nh ông nh hàng ngày vào bu i tr a và bu i chi u vi c "đ qu c ả Tây-H v n còn t n t cho kỳ đ c l ượ ờ ph n b i c a chúa Tây-h b ng b t c giá nào. ả ậ ằ ớ i bên c nh đ qu c Mông-c ". Ông quy t th c hi n ệ ồ ạ ạ ự i s i phát th tr ệ ướ ố ạ ằ ấ ứ ộ ủ

ộ

ử ế ổ

ế ạ lên k v li n thu d ng t ụ ế ị ề t c b n tàn quân Kim, Khi ố t-đan, l p thành m t đ o binh hùng h u t ộ ạ ộ t c ng ấ ả ườ ậ ậ ớ i ế

Nh ng chúa Tây-h đã ch t cùng m t năm v i M c-Hoa-Lê và hoàng đ Kim. ớ ư Thái t i Trung-qu c ch ng Mông-c cùng ố t ấ ả ọ 500.000 ng i. ườ

n ở ướ ữ

ở ặ ở ạ ộ

m t Tây, vua Kim l i. C y vào sông Hoàng-hà ể ở ặ ạ ộ c Kim nh ng ho t đ ng m t Nam và ạ ậ i t p ổ ỹ

ng quy t m t tr n s ng ch t. Trong lúc Tây-h đang chiêu binh mãi mã, ạ ch ng Mông-c cũng sôi đ ng tr l ố ậ nh ng thành lu kiên c trong các vùng núi hi m ữ h p l c l ợ ự ượ ố ộ ậ ố ế ế

ộ ố ế

đ qu c Kim và đ qu c Tây-h , tính ra g n m t ph n ba ộ ầ ầ ạ ạ

ộ ộ ộ ố ố ế ề ử ế ở ế ế

ở ạ i đã ch t ườ ậ ố ặ ơ ữ ấ ỉ

i quân trú phòng ch c l t ạ i. Quân đ i c a h ti n vào các t nh đã m t, ấ ẻ ẻ ồ ổ ứ ạ

ổ ế

ề ờ ư

m n Nam và m n ạ ổ ở ộ ớ ế ẫ

ạ ở ạ ế ươ ạ ộ ắ ộ ọ

ữ ệ ắ ả

ư ộ ả ố ắ ở ư ế ờ ấ ứ ộ

t." Cũng theo s Trung-hoa, trong 15 năm ch ng ngo i xâm và n i chi n, 18 tri u ệ ng ố ế dân s . V y mà đ qu c Kim còn ti m l c phát đ ng m t cu c kháng chi n, ự ho c h n n a, t n công tr l ộ ủ ọ ế đánh b i nhi u cánh quân Mông-c đóng l r i t ề nh ng thành do M c-Hoa-Lê chi m. ộ ở ữ Thành-Cát-T -Hãn li n r i Mông-c m cu c chinh ph t Tây. Ông d n h t đám con đám cháu cùng v i 180 ngàn quân ti n phát. Nhân ng lai: "Khi d p này ông đ a ra m t nguyên t c cho m i ho t đ ng trong t ị b t tay vào m t vi c gì, dù g p hoàn c nh tr c tr nh th nào đi n a, các ặ ắ ế ch m d t cu c chi n i ph i c g ng làm cho t ng ớ ươ tranh khi k thù ch a hoàn toàn b tiêu di ư i cùng. Đ ng bao gi ừ ệ ẻ ị

ộ ố ế ư

ở

ể ở ề ấ ổ ố

ủ c r ng chi n cu c này là chi n cu c cu i cùng c a ướ ằ nên tr ố trong đ qu c, phân chia đoàn tr i và quân đ i, ban phát i con. Bát-Đô, con c a Tru t-Xích, lãnh hãn đ a ậ ủ

phía ớ i ổ

ữ ứ ợ

Đông – á. Đà Lôi lãnh ph n đ t t ế c lúc kh i hành ông ướ ộ ạ ị ở i n i nào mà vó ng a Mông-c còn t ự c”. Sát-H p-Đài lãnh x Th -ph n và nh ng mi n ề ở ứ ấ ổ ứ ố ạ ứ ở ầ

Hình nh linh tính báo tr ộ không còn s ng đ tr v đ t t đ i ông, có l ẽ ờ đã cho l p l i tr t t ậ ạ ậ ự ế hãn đ a cho các ng ườ ị B c và phía Tây r ng núi Altal “t ớ ơ ặ ắ phía Nam, phía Tây đ ồ ổ ượ c a x y; Tây-liêu, Kharesm. Oa-Khoát-Đài lãnh x Tây - h , đ qu c Kim ạ ế ủ ứ ấ : x Mông-c và đ i quân và nh ng x ổ ữ Mông-c . ổ

ễ ọ ư

ố ế ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 09:57:55 PM ể ế ề ả

ư n i nào, h ị ủ ạ ở ơ ư

ề

ậ

hình. ” Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i: Đ cho đ qu c không vì th mà chia x làm nhi u m nh, Thành-Cát-T -Hãn ẻ ễ qui đ nh trong Yassa nh sau: "Con cháu c a đ i hãn dù đang h p v Mông-c m H i-đ ng Quí t c b u sau khi đ i hãn băng hà, ph i t ộ ầ ổ ở ộ ồ ả ụ ọ ạ i có đ y đ kh năng và uy tín lên thay th . T t c đ u ph i c m t ng ả ở ế ấ ả ề ầ ủ ả ườ ử ộ ủ i khác ngoài quy t đ nh c a i quy n lãnh đ o c a đ i hãn, ai l p ng d ế ị ườ ạ ủ ạ ề ướ H i-đ ng Quí t c s b t ộ ồ ộ ẽ ị ử

***

ổ ấ ạ ế ư ướ ỡ ờ ọ ế

ồ ạ ộ

ấ ỏ ự ị

ạ ề ư ự ậ

ị ườ ượ ấ

ổ ắ ặ ị

ử ư ặ ị ồ ạ

ạ ễ ờ ồ ấ

ữ c v b ; h chi m h t nh ng Quân Mông-c tràn vào đ t Tây-h th nh n ế ng n đ i bao quanh m t cái h bên sông Hoàng-hà. Đ i hãn sai m t toán quân ộ ồ ọ x ti n u tú nh t b ng a đi trên m t băng khiêu khích quân đ ch. K binh ị ặ ạ ễ ư ờ ự ủ ọ Tây-h li n cho ng a phi nh gió cu n vào tr n đ a, không ng ng a c a h ố i nhào ng a m c tình cho tr ẻ ớ quân Mông-c b n tên, phóng lao và dùng mã t u ch t nh ch t th t trên th t. ặ R i đ o binh x ti n này nh y lên ng a cùng v i m t đ o k binh khác phi ộ ạ ự vòng theo b h t n công m t đoàn pháo binh t ệ loáng m t bu i, quân Tây-h b gi t băng ngã nhoài ra h t, binh sĩ k té s p, ng ế ấ ớ i ti p vi n. G m vung loang ươ ớ ế i nào. t s ch không sót m t ng ả ộ ạ ị ế ạ ườ ổ ộ ộ

m i tr h treo m t cái xác ậ ụ ở ỗ ụ ọ ộ

Sau tr n này quân Mông-c d ng lên ba cây tr , ổ ự đ ch thòng đ u xu ng đ t; nh th có nghĩa là h đã gi ọ ấ ị ư ế ầ ố ế t 300.000 đ ch quân. ị

không còn l c l ờ ả

ự ượ ị ồ ố ấ ụ

ệ ị ổ ướ ạ ừ ng nào b o v thành th và nhân dân trên đ t Tây- p s ch r i đ t ra tro b i. M t ộ ườ i

ộ ị ự ẫ i. Đ ng ru ng hoa màu đ u b ng a d m ườ ồ ộ

c vài ng ư ề ẹ

ỏ ị ạ

ươ ệ ạ ổ

Bây gi h n a. Thành nào cũng b quân Mông-c c ạ ữ s ít dân chúng tr n vào các hang đ ng, vào r ng sâu, trong m t trăm ng ộ ố ố ho may s ng sót đ ạ ố ạ ố ho c b đ t, nhà c a g n nh không còn cái nào nguyên v n. Vua Tây-h tr n ặ ị ố v m t cái thành kiên c trong vùng núi hi m mà cũng không kh i b h sát. ề ộ Nh ng đ tam v i quân Mông - c ; ông rút vào ng t ố ư thành Ninh-h , đóng kín c a ch u đ ng, ể v n kiên trì ch ng l ị ự ượ ử ầ ố ử ẫ ử ạ

ộ ư

ề ệ ấ ả

ướ ạ ữ ế ệ ạ ấ

ộ ạ

ng s ng s ng nh vách núi. Th y vi c h thành còn lâu ch t b n c a, giao cho Oa- ữ ặ ố ử ướ c ế ứ ạ

c Kim, đ o th ba ti n vào các n ố ố ế

i giao nhau (Tây-h , Kim và Nam-t ng). Đ ng liên ộ ạ ạ ạ ớ ườ ố

ế

c Trung-qu c và Tây-h b c t đ t khi n cho dân Tây-h ạ ị ắ ứ ế ố ế ả

ộ

Quân Mông - c vây hãm nh ng vô hi u qu vì hào thành quá sâu r ng, không ệ ổ ả tài nào l p đ c. T t c các lo i máy c a pháo binh đ u h t hi u nghi m ệ ủ ấ ượ tr c nh ng b c t ư ừ ứ ườ ữ i m t đ o quân gi dài, Thành-Cát-T -Hãn đ l ể ạ ư Khoát-Đài m t đ o quân ti n đánh n ướ ế ộ ạ phiên thu c c a Tây-h . Ph n ông d n m t đ o đi càn quét su t đ qu c Kim ộ ủ ẫ ầ đ n t n ch ba ranh gi ỗ ế ậ l c gi a hai n ạ ướ ữ ạ đ n ề ử ứ ả ế tuy t v ng, h t can đ m chi n đ u n a. Hoàng đ Kim li n g i s gi ệ ọ ấ ữ ế ữ xin ngh hoà, dâng cho Thành-Cát-T -Hãn m t cái bình đ ng toàn là nh ng ự ư ị lo i ng c vô giá c a hoàng cung. ọ ủ ạ

i đem t ng ph m t ạ ặ ố ớ

ướ ể c đ c viên môn i xin ngh hoà hôm tr ị m t tr ở ặ ướ ề ộ

Đ i hãn đã quá chán cái l hôm sau ph n b i, li n sai quân đem ng c vãi tung toé ả cho quân túc v ai mu n nh t tha h đ n nh t. ặ ẩ ọ ồ ế ệ ặ ố

Kim là s gi c a v ng t Tây-h đ n xin dâng thành Ninh- ứ ả ủ ươ ử ạ ế ứ ả

ằ

i, v ng t s đích thân đ n bái ki n. N i theo s gi ố h , tâu r ng: ạ - N u đ i hãn xá t ạ ế ộ ươ ử ẽ ế ế

Thành-Cát-T -Hãn l ng yên suy nghĩ m t lúc lâu r i m i đáp: ư ặ ồ ớ ộ

- Ta h a b qua chuy n cũ. ứ ỏ ệ

ư ọ ễ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang G i b i:

ng XXII Ch ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 09:58:38 PM ươ

C XE TANG V Đ NH NÚI THIÊNG Ề Ỉ Ỗ

ỏ ặ ắ ầ

c ng ổ ế ườ

ọ ấ ả ữ ấ ng hay nói: “Th n Ch t đã ch tr ờ ướ ầ ề

ng c a đ r ờ ơ trung tâm ự ộ ế

ố ặ

ắ ủ ỉ ế ờ ừ i biên gi ụ

ệ ế ụ ộ ả ồ ộ ấ

ụ ủ ẻ ể ố ể ậ ạ ộ

ắ ụ

ề ầ ộ ỉ

ư ế ộ ư ạ

ắ ộ ầ ộ ỏ ẹ ử ế

c m t cái hang đ trú n. C a hang quá nh h p, khi n con ấ ề ẩ ượ ể ố ể

ầ ổ ớ ượ

c. M y cái đ u c a nó c tranh ứ ầ ủ c nhi u c a hang r i m i đ u ỗ ầ ị c? R n đành ch u ượ ố

t c đuôi qua ư ộ ầ ễ ố

ộ ử ắ c mùa đông. ề ủ Thành- Cát- T – Hãn b t đ u th y m t m i vì nh ng ám nh n ng n c a ả ệ ư c tu i già. Ông th ử ể ướ ưỡ ờ t c đám con cháu v và phán r ng: “Nh n Tr i ta”. M t hôm ông cho g i t ằ ộ giúp s c, ta đã gây d ng cho chúng bây m t đ qu c r ng l n, t ứ ớ ố ộ phi ng a v phía đông ho c phía tây su t môt năm cũng ch a t i. Ta ớ ư ớ ự ề ế ớ i. ch ti c đ i ta quá ng n ng i không k p hoàn thành cu c chinh ph c th gi ị Nhi m v c a chúng bây là ti p t c công cu c y. Ph i đ ng tâm nh t trí đ ể ấ th ng k thù và đ có th s ng lâu dài, h nh phúc”. Ông thu t m t chuy n ệ ng ngôn: “Thu x a có hai con r n: m t con có nhi u đ u nh ng ch có m t cái đuôi, ở ư và m t con ch có m t đ u nh ng có nhi u đuôi. Đ n mùa đông giá l nh, ỉ ộ chúng nó tìm đ ượ r n nhi u đ u không th chun xu ng đ ề ắ nhau, gây g v i nhau, sau cùng nó tìm đ ồ ề ử chun xu ng m t c a, nh ng cái đuôi làm sao xu ng đ ắ ố ch t! Còn con r n m t đ u thì chui xu ng hang d dàng v i t ớ ấ ả ế đ ượ

ỉ ộ ứ ắ ạ ậ ọ ẽ

R i v i gi ng nghiêm kh c đ i hãn k t lu n: “Ch m t đ a trong các con s ế lên n i ngôi đ i hãn c a ta.” ạ ồ ớ ố ủ

ông nói ti p: “Đ a nào trong chúng bây có ươ ử ứ ế

t qua các v Nhìn m t l ng t ộ ượ th c m đ u đ qu c c a ta?” ố ủ ế ầ ể ầ

ng t li n m t lo t quì xu ng xin ph v ụ ươ ọ ạ ộ ố

ng hãy quy t đ nh, h ậ i m t th t ộ ế ị ườ ừ

Các v ươ nguy n tri ệ lâu r i quy t đ nh: “Oa – Khoát – Đài hãy n i ngôi ta.” ồ ử ề t đ tuân theo. Thành – Cát – T – Hãn nhìn t ng ng ệ ể ế ị ư ố

ữ ươ ử ậ ự ứ

ườ

ườ ượ ớ i nào có đ ẫ ế ế ắ ộ ượ ứ

ợ ệ

ị ự ế

“bi ư ỉ ệ ờ

i tay, bi ế

ế t t dàn t hay say ng t i nào có cái thiên tài và nh ng đ c tính c, v i ý chí s t đá và lòng kiên nh n vô t y u mà c m t vài đ c tính thi ượ c, ượ c i khuyên c a k khác, bi ủ ẻ ữ h i kém ngh l c, ch có cái t ị ự ế ụ ử ơ ậ

th t s không có ng Các v ng t i, tài thao l nh ông, tài dùng ng ư biên... Ch còn cách là ch n ng ườ ọ ỉ thôi. Sát – H p – Đài thì tính kh c nghi t, đa sát; Đà – Lôi có tài thao l ắ giàu ngh l c nh ng thi u nhi u đ c tính lãnh đ o; Oa – Khoát – Đài đ ề ứ ạ t nghe l ng t giao ngôi báu ch vì đ tam v ươ ử t chinh ph c lòng nh ng k d dùng ng i theo kh năng, bi ẻ ướ ế ả x p n i b ” m c dù đ tam v ỉ ươ ệ ặ ế c. s a mà v n không ch a đ ừ ượ ư ườ ộ ộ ẫ

ư ụ ằ ộ

ệ i và lòng ầ

Thành Cát T Hãn nghĩ xa trong t không c n ý chí s t đá và tài thao l ắ khoan dung lên trên t ươ ượ t c các đ c tính khác c a ng ng lai và nh m m t m c đích rõ r t nên c. Ông đ t thu t dùng ng ườ i lãnh đ o. ạ ậ ườ ấ ả ặ ủ ứ

ề ỏ ố

Sau khi quy t đ nh, ông h i Oa – Khoát – Đài có đi u gì mu n nói không. V ng t ươ ế ị tâu r ng: ằ ử

ư ụ ươ

ụ ươ ị ế

ủ ư

ngôi báu n a. Đó là đi u con mu n nói. ng đã cho phép con m i dám nói; con đâu dám t ng, ph v ừ - Th a ph v ớ ụ ươ ố ch i ngôi báu c a ph v ng đã giao, và nguy n s c g ng cai tr đ qu c ệ ẽ ố ắ ố ủ ủ m t cách khôn khéo, tài ba. Nh ng ch s sau n y đám con c a con không đ ầ ỉ ợ ộ s c đ gìn gi ố ề ứ ể ữ ữ

ế ọ ứ ứ ủ ầ ặ

ứ - N u con ho c cháu c a m y không đ tài đ c thì hãy ch n đ a nào x ng đáng trong hàng cháu c a ta lên k v . ế ị ủ ủ

ự

ậ ố ộ ạ ẵ ộ ị

i giao cho Đà ể ộ ồ

Th c ra trong thâm tâm Thành Cát T Hãn không mu n đ cho Oa – Khoát – ể ư Đài l p m t dòng đ i hãn riêng nên đã qui đ nh s n m t th th c ghi trong ể ứ Yassa đ h i đ ng quí t c chi u theo đó mà thi hành. Ngoài ra l ạ ế – Lôi quy n giám sát đ qu c… ộ ế ề ố

ặ ư ậ ư ư ẫ

ữ

ợ ố ả

i m t mũi, ế ọ i con cháu m i ng ườ ươ ộ ư ỗ

M i s s p đ t đã chu đáo nh v y mà Thành Cát T Hãn v n ch a yên tâm, ọ ự ắ ơ lòng v n canh cánh lo s m i chia r x y ra gi a đám con cháu. Trong c n ẫ ẽ ả ng tr . h p h i, ông còn ráng gi ng thêm m t l n n a bài h c đoàn k t và t ợ ộ ầ ữ ấ ố V i l y túi tên, ông rút ra đ a cho m y ng ườ ấ ớ ấ b o h th b gãy mũi tên trên tay … ả ọ ử ẻ

ậ ủ ẻ ố ế ấ ẽ

, s ph n c a chúng bây s ướ p ạ ộ ẽ ị ẻ ư ữ ẻ ầ

- Chúng bây có th y ch a, n u hành đ ng riêng l ư nh nh ng mũi tên n y! Chúng bây s b k thù khinh r , chà đ p và c đo t! ạ

t th b gãy nh h i nãy ồ ư ồ

ông m i nghiêm gi ng nói: Xong r i ông đ a nguyên bó tên b o h l n l ả ư ọ ầ ượ nh ng không m t ai b n i. Bây gi ớ ờ ộ ẻ ổ ư ử ẻ ọ

ả ế ẽ ữ ừ

ỡ

ẻ ỗ ả ẻ ệ ể ả

i ch có đoàn k t và t ệ ắ ạ ươ ỉ

ọ ấ ứ ợ ẫ chúng bây hãy tr v quân ậ ế n i đ qu c c a ta … Bây gi ờ ng tr l n nhau, ở ề ữ ổ ế ố ủ

- Đó là hình nh c a s đoàn k t ch t ch gi a chúng bây; đ ng trông c y ậ ủ ự ặ vào k khác, nh t là đ ng nghe k thù, hãy giúp đ nhau, bao b c nhau trong ừ ấ m i c nh ng đ i; ph i tri t đ tuân hành lu t Yassa và b t c làm vi c gì ộ ở ờ hãy làm cho t i cùng! Ta nh c l ớ chúng bây m i gi ớ đ i đi! ộ

ng Tây, ướ c Kim, Sát – h p – đài qua ph ợ ươ

Đ i hãn sai Oa – khoát – đài qua n B t – Đô v Mông – C … ạ ạ ề ổ

ễ ư ọ

ượ ư

ả

c Kim, k thù muôn th c gánh ẫ ng ch đ i T th n, ông th o cho Đà – ờ ợ ử ầ ưở ủ c a ẻ ế ố c Kim. Trên chi c gi ế ự ượ ề ướ ộ ế ủ ướ ậ

Tiêu đ : ề Re: Thành Cát T Hãn - Nguy n Tr ng Khang ử ở DesantnhikVDV trong 12 Tháng Năm, 2011, 09:59:08 PM G i b i: Nh ng cho đ n phút cu i cùng, Thành Cát T Hãn v n không trút đ ư lo âu v n ườ Lôi m t k ho ch đ p tan l c l ng c a n ạ dân du m c: ụ

ở c Kim đ u đóng ề

i Nam có núi cao che ch , ta không th nào th ng h ủ ướ ướ ọ ở

c T ng lúc nào cũng ch c di ướ ế ở ự ẽ ố

c. Nh ng n ư ng ti n đ n vùng bình nguyên phía Đông. T đó quân ta ti n th ng t ế ế

mi n Tây v ẽ ử i vây ề

kinh s . H ph i tr y quân đi ngàn d m m i t ẳ ề i Khai phong,

i ng a đ u m t, b y gi t s di c! Tinh binh c a n mi n tây; trên b c có sông Hoàng hà ắ ch n ngang, d đó ắ ắ ể ượ đ t Kim, s cho quân ta m n ượ ệ đ ớ ế ườ ừ hãm Khai – phong. T t nhiên hoàng Kim s g i tinh binh đóng ở ti p ng gi ả ẩ ng ờ ặ ớ ớ t đ ấ ẽ ệ ượ ấ ư ọ ấ ệ quân ta đ ra đánh t ổ ữ ự ề ế ứ ườ

ấ

ờ ế ạ ử ả ả ọ ế

ế ấ ả c phát tang (I8 ng ph i v Mông-c , b y gi ố t đi luôn c b n tùy tùng. T t c m i đ ờ ớ ượ ộ ị ả ế ả ề ổ ấ

Tr c gi ch t đ i hãn còn ra m t l nh cu i cùng: ph i gi u kín tin ta ch t và ướ khi thái t Tây-h đ n bái ki n, ph i gi ạ ế hàng quý t c và c n t ậ ướ ộ tháng 8 năm 1227).

t thoát ra kh i Tây-h , l c t c kéo v n ỏ ề ướ

ng h ca hát c ổ ệ ọ c. Trên đ ỉ ư

ng. Các binh đoàn ả ư

ng ườ ạ ụ ụ i đùa nh không có vi c gì x y ra, ch có khác là ệ xa nh Khâm-sát, Nãi-man, ở ư ủ ộ ổ ị

ng. Quân Mông-c tri h i h ồ ươ ng a phi mau h n l ự Liêu-đông cũng kéo v , có v g p rút h n, nh ng theo l nh c a b T ng tham ẻ ấ ơ m u ph i tr y đi nh ra chi n tr ế ườ th ơ ệ ườ ề ư ả ẩ ườ ư

ộ ờ ầ

đang lâm b nh n ng. Không m t ai đ ộ ặ c viên môn c a đ i hãn bao gi ủ ạ ị ể

ệ ng t ươ

ườ

ọ

ậ

ủ ạ

ng, cu i cùng m i đ n quân ườ

ế ắ ố

ở ữ ế ế ặ ắ ặ

ẻ ả ế ế ả ỗ ở

c. C xe tang ti n đ n đâu thì nh ng k l ng v ng ậ ữ ị ạ ườ i; ữ ề

ườ ầ

ng, chi c xe tang th m l ng đ l ể ạ ng ậ ừ ườ ế ố ế ổ ổ ọ ệ

Lúc sau n y, tr cũng có m t cây giáo c m ắ ướ mũi xu ng đ t báo hi u v Chúa t ượ c ị ấ ố , c n t phép vào, tr các v ng và quân s Chu-Thai. Quân túc v gác ư ử ậ ướ ừ ệ ngày đêm c c kỳ nghiêm ng t, kín nh m t vòng t ộ ầ ng s t. Ch có m t l n ặ ự ỉ ắ ư ộ ữ Tây-h vào, nh ng ít phút sau h ch còn là nh ng c a hé ra cho b n thái t ọ ỉ ư ạ ử ử cái xác đ y kín khiêng tr ra h p t p. L n l ự t c l u tr i trong khu v c t t ấ ấ ầ ượ ấ ả ề ở ạ i viên môn c a đ i hãn. i, sau r t t c h xu ng x p l Đ i b n doanh đ u đ ố ớ ế ạ ố ề ượ ạ ạ ả b n phía, quân các tr i cũng thu x p lên đ ố Ở ố ớ ế ế ạ túc v . H án kh p b n phía chi c xe ch quan tài c a đ i hãn thành m t ộ ủ ạ ệ ọ ng dày đ c, khi n cho nh ng c p m t tò mò đ n đâu cũng vòng nhân t ườ trên không th y đ ấ ượ trong nh ng xóm nhà lân c n đ u b h sát không sót m t ng ng hay đ ộ ở ườ i phía sau toàn là thây trên su t con đ ặ ế ố i ng n ngang. T t c các gi ng sinh v t t ng ễ ắ ấ ả ườ vô phúc l ứ ư ị ắ ủ t qua núi đ i, qua sông h , qua r ng r m, qua sa m c. th c xe tang v ế ỗ i đ n thú, chim, r n...h t vào t m m t c a quân túc v là b đu i theo đ n kỳ cùng. C nh ồ ầ ượ ừ ạ ậ ồ

ố

Ch m t l n cái im l ng tang tóc b c t đ t lúc b n bánh xe lún xu ng đ t sét ị ắ ứ xanh, ng a kh e nh t cũng không làm sao kéo lên đ c. Thân v ố ấ ng Gia- ươ ỉ ộ ầ ự ặ ấ ượ ỏ

ỉ ọ ệ ướ ỡ ạ

ổ ả ấ ỡ

ố ữ

i v yêu quý c a ngài, ằ ơ ủ ườ ợ

ế

ẹ ư ề ậ

ủ ạ ầ

ự ể ự ở

ng m i mong th a mãn đ ng đ ng che ch cho ngài n a, chúng tôi cũng nguy n đ a di th t a châu ề ư c nguy n v ng c a toàn ọ ồ ọ ủ ữ ớ ươ ượ ủ ệ ề ỏ

ng ch huy túc v ph i c t cao gi ng hát lên: ”H i đ i hãn, Ganh, viên t c a dân Mông-c ! Ngài n nào đ cho nhân dân xôn xao và đâu l Chúa t ẽ ể ể ủ ờ ợ i mu n n m gi a ch n hoang vu này! Th n dân c a Ngài đang ch đ i ngài l ầ ố ạ quê nhà, n i ngài đã chào đ i. Bà B t-tê, ng ngài ủ ậ ờ ở quê nhà! nàng Cúc-lan xinh đ p, chi c ngai vàng và viên môn kim tuy n đ u ề ở ế N i này cát nóng nh rang vùi d p quá nhi u xác quân thù, xin ngài hãy v ề ơ n m bên c nh th n dân c a ngài... N u chúng tôi không còn cái vinh d làm ế ằ t ườ ng c c a ngài v quê h dân.”

c ch p thu n, bánh xe tang lăn qua ượ ậ ấ

Hình nh l kh i vũng l y ti p t c con đ i kh n c u c a thân v ư ờ ầ ẩ ầ ủ ế ụ ng đ ươ ng v . ề ườ ỏ

i ra đón r ộ ớ ặ ế ườ

ậ ể ộ ừ ậ

ng t ướ ượ ữ

ọ ề ế ầ ầ ọ

ữ ượ ờ c ti n đ a đo n đ i ch n l a đ c d i qua m t c xe tang ộ ỗ ế ng cu i cùng đ n ố ạ ườ ế ọ ự ượ

i Mông-c đoàn h tang g p m t r ng ng Đ n biên gi c, h ọ ổ ướ ươ khóc k vang d y đ t tr i; trong s y có 5 bà h u v i đám con, 500 v ng ấ ờ ố ấ ớ ữ ng, nh ng nhà quý t c... H hát nh ng phi và cung t n, nh ng th ộ ữ ầ khúc ai ca não nu t, gi ng ngân dài tr m tr m trong lúc ti n v Délegune ộ Boldok trên ngu n sông Onon. Đ n đây linh c u đ ồ khác và ch m t s ng ễ ư ỉ ộ ố ườ núi Bourkhane Kaldoun.

ỉ ộ ầ ư ạ

ổ ụ ầ ố ả ồ ế ọ

ng ch n n i này làm n i yên ngh cu i cùng c a ta, các ng i hãy ghi nh ”. ộ ố i m t g c Trên đ nh núi này x a kia có m t l n đi săn, đ i hãn ng i ngh d cây c th , tr m ngâm su t c ngày. Khi b n tùy tùng đ n đ i hãn nói: ”Ta ớ ỉ ố ư ỉ ướ ạ ươ ủ ọ ơ ơ

Cho nên h m i chôn Thành Cát T Hãn bên g c c th y. ọ ớ ư ở ố ổ ụ ấ

ắ ể ờ ụ

chung quanh chân núi làm m t hàng rào danh ệ ơ ộ

ỉ ề

ấ ợ ệ ấ ố

ặ ộ

ộ ữ ấ ừ ế ọ ớ ữ ữ ả

ế ả ổ ề

t nh ng ngôi m y ộ ấ ở i n a khi n cho ngày nay không ai bi ộ c m ẫ t rõ vùng núi Délegune Boldok, nh ng không ọ ế

t đ nh nào là đ nh Bourkhane Kaldoun. H d ng chung quanh ngôi m 8 cái l u màu tr ng đ làm n i th ph ng và ề ộ ọ ự c t 1000 quân túc v đóng tr i ạ ở ắ d . Sau này trên đ nh núi y còn thêm nhi u ngôi m n a, đó là m c a Đà- ộ ủ ự Lôi, Oa Khoát-Đài, Sát-H p-Đài, Mông-Kha và H t-T t-Li t. M y trăm năm sau m t r ng cây m c lên dày đ c tr thành m t khu r ng thiêng, không ai ở ộ ừ dám bén m ng t n i nào. Nhi u nhà kh o c đã phí công tìm tòi mà v n không g p đ ặ ượ ơ c a Thành-Cát-T -Hãn. H bi ư ủ bi ế ỉ ư ỉ

i hi n ch còn m t b đ sô gai ụ ạ ấ ế ớ ộ ộ ồ ệ ỉ

vi n b o tàng B c-kinh. ủ ả ắ

Di tích c a nhà chinh ph c vĩ đ i nh t th gi ở ệ

H TẾ