Thanh toán quốc tế - Hối phiếu

Trong thanh toán qu c t ố ế

các nhà xu t ng không s d ng ti n m t ề ử ụ ấ ặ

nh p kh u th ậ làm ph ng ti n thanh toán. ẩ ươ ườ ệ

ậ ả

ườ

ế

ư ố ẻ ạ ng đ ượ ườ ố ế

ề ấ

Tùy theo hoàn c nh và t p quán buôn i ta có th s d ng các ph ng bán ng ươ ể ử ụ ti n thanh toán khác nhau nh h i phi u, ế ệ l nh phi u, cheque và các lo i th thanh ệ c s toán, trong đó h i phi u th ử d ng nhi u nh t trong thanh toán các lo i ạ h p đ ng xu t nh p kh u. ấ ồ ậ ẩ ụ ợ

Ặ

Ạ ƯỢ Ử Ụ

T I SAO TI N M T ÍT Ề Đ C S D NG TRONG THANH TOÁN QU C T ? Ố Ế

B i vì gi a các n ữ

ề c cách bi ề

ề ề

t nhau v ề ệ ướ ở đi u ki n đ a lý, s d ng ti n m t s g p ệ ẽ ặ ặ ử ụ ị i, t n kém nhi u chi phí, mà không nhi u b t l ấ ợ ố đ m b o an toàn. ả ả

ậ ị

ẩ ấ ử ụ ườ

ả ư ệ

c g i là ph ượ ặ Do đó, trong thanh toán m u d ch các nhà ng s d ng các công c xu t nh p kh u th ụ ậ chi tr khác nhau, nh ng công c này có kh ả ụ ữ ng ti n thanh năng l u thông, đ ươ ọ toán thay cho ti n m t. ề

1

ệ

2

Khái ni m v H i ề ố phi uế C s pháp lý ơ ở

3

Thành ph n tham gia ầ

4

Đ c đi m c a H i phi u ủ

ể

ế

ặ

ố

Hình th c c a H i phi u ủ

ứ

ế

ố

5

N i dung H i phi u

6

ế

ộ

ố

ụ

7

Các nghi p v liên ệ quan Th c ti n H i phi u

t Nam; gi

i pháp...

ố

ế ở ệ

ả

8

ự ễ

KHÁI NI MỆ

 H i phi u là m t t ế

ấ

ẩ

ườ

ề ườ

ị

ụ

ẩ

ườ

ậ ậ

ườ

ấ ấ

ể

ị

m nh l nh đòi ố ộ ờ ệ ệ ti n vô đi u ki n, do ng i xu t ề ệ ườ i bán, ng kh u, ng i cung ng ứ i d ch v , ... ký phát đòi ti n ng ườ ề nh p kh u, ng i i mua, ng ườ nh n cung ng, ứ  Yêu c u nh ng ng i này khi nhìn ầ ữ th y h i phi u ph i tr m t s ti n ả ả ộ ố ề ế ố nh t đ nh, t i m t đ a đi m nh t ấ ộ ạ ị đ nh, trong m t th i gian nh t đ nh ấ ị ộ ờ i quy đ nh ng l i h cho ng ị ợ ưở trong h i phi u, ho c theo l nh ệ ặ ế i khác. i này tr cho ng c a ng ả ủ

ườ ố ườ

ườ

C S PHÁP LÝ

Ơ Ở ấ

ố ế

Đ th ng nh t vi c l u thông h i phi u, ệ ư b n đã ban hành các lu t h i ố ậ

1. Lu t h i phi u c a Anh 1882: “Bill of ể ố c t các n ướ ư ả phi u nh : ư ế ậ ố ủ ế

Exchange Act of 1882” (BEA). ố 2. Lu t th ậ ấ ủ ươ

ng m i th ng nh t c a M ỹ ạ năm 1962 “Uniform Commercial Codes of 1962” (UCC).

t là công ệ ơ

ợ

ướ ế ế ậ

-ne-v c Gi 3. Đ c bi ơ ặ (Geneva) đư c các n c ký k t năm 1930. Đó ướ là lu t th ng nh t v h i phi u “Uniform Law ấ ề ố ố for Bills of exchange” (ULB).

C S PHÁP LÝ

Ơ Ở

Vi

ộ

ệ

ủ

ấ

t Nam là thu c đ a c a ị , nên cũng áp Pháp lúc b y gi ờ năm 1937 cho d ng lu t ULB t ừ ậ đ n nay.

ụ ế

THÀNH PH N THAM GIA Ầ

i b o lãnh

ườ ả

i ký phát

ườ

ậ

H iố phi uế

Ng i ch u trách ị nhi m thanh toán

ườ ệ

i ườ Ng ch p nh n ấ tr ti n ả ề

ể

Ng ườ nh

i chuy n ngượ

c ng

Ng i đ ườ ượ chuy n nh ượ ể

Đ C ĐI M

Ặ

Ể

Tính tr u t

ng

ừ ượ

Tính b t bu c ắ

ộ

Tính l u thông ư

11

t tay hay

c l p thành văn H i phi u ế đ ượ ậ b n, v i ngôn ng th ng nh t. ữ ố ớ ố ả ấ

ố

ượ

22 c vi ế đ H i phi u ế in s n đ u có giá tr . ị ề

ẵ

33

ấ ớ ế

ườ

ế ph i phù Ngôn ng l p h i phi u ả ữ ậ ố h p và th ng nh t v i ngôn ng in ữ ố ợ ng là s n trên h i phi u, thông th ố ẵ ti ng Anh. ế

ượ

ằ

t trên h i phi u b ng ế ố t chì, m c d phai, m c đ . ự ỏ

c vi ế ự ễ

ả

• Không đ ế ố ố

ề

• H i phi u không có b n chính,b n ph . ụ ả ế • H i phi u có th đ c l p thành hai hay ế ng là 2 b n, m i ỗ ả ả và có giá tr nh ị ư

ể ượ ậ ườ ố ứ ự

ề

nhi u b n. Thông th b n đ u đánh s th t ả nhau.

1 Tiêu đề

2 S hi u ố ệ

ể Ngày ký phát.

3 Đ a đi m, ị

ề

M nh l nh đòi ệ ệ ti n vô đi u ề ki nệ

5

S ti n ố ề b ng s ố ằ

6

S ti n b ng ch ố ề ằ ữ

Kỳ h n tr ti n

7 ạ

ả ề

8 i th ườ ụ

Tên ng ngưở h

9 Tên, ch kýữ ng

i ký phát

ườ

Ch p nh n h i phi u

ế

ậ

ấ

ố

Ký h u h i phi u ố

ế

ậ

B o lãnh h i phi u

ế

ả

ố

Chi

ế

t kh u h i phi u ố

ế

ấ

Kháng nghị

CH P NH N H I PHI U Ậ Ố

Ấ

Ế

ế

ờ

ỉ

ế

ố

ị

ự

ệ

Trong quan h h i phi u, vào th i ệ ố đi m ký phát hành, h i phi u ch là ể ch ng ch ghi nh n l nh thanh toán, ch ỉ ỉ ậ ệ ứ i có th th c hi n nghĩa v đ nh ng ụ ể ườ thanh toán. Đ h i phi u đ ượ ố ể i th h ả ụ ưở i b ký phát đ ng

c thanh toán, ế ng ph i xu t trình cho ấ i này ký ch p

ườ ườ ị

ườ

ể

ấ

ng ng nh n. ậ

ậ

ố

ế ở ữ

ề ng l

ợ

nh ng l ợ

* Vi c ký h u h i phi u đ

ượ

ự

ậ

ệ

ằ

ế ậ ặ

i đ

ườ

ố

* Ký h u h i phi u là th t c chuy n ủ ụ ể ng quy n s h u h i phi u t ế ừ ố ượ ng i h i này sang ng i h ườ ưở ườ ưở i khác. c th c ệ ố hi n b ng cách ng i ký h u (Endorser) ườ ký chuy n chuy n vào m t sau c a t ủ ờ ể ể c h i phi u và trao cho ng ượ ế chuy n nh ể

ượ

ng (Endorsee).

Hình th c ký h u :

ứ

ậ

ậ ể ắ

ậ

1. Ký h u đ tr ng 2. Ký h u theo l nh ậ 3. Ký h u h n ch ế 4. Ký h u mi m truy đòi ễ ệ ạ ậ

B O LÃNH

Ả

ố

ợ ng ng ạ ườ ế ả ứ ế ng l ườ

ả ứ ả ề ố

ứ ế ượ ự ằ

c ho c sau c a t ả ữ ả ặ ủ ế

ẽ

m t s n ở ộ ố ướ

ả

ự ế ủ - B o lãnh h i phi u là s cam k t c a ự ế i khi h i i h i th ba tr cho ng ng ố ườ ưở ả phi u đ n h n tr ti n. Thông th i ườ đ ng ra b o lãnh h i phi u là các ngân hàng. c th c hi n b ng Hình th c b o lãnh đ ệ cách ghi ch b o lãnh “good as aval” vào h i phi u và m t tr ờ ố ướ ặ i b o lãnh s ký tên lên h i phi u. ng ế ố ườ ả Ngoài ra i ta có th c ng ể ườ th c hi n vi c b o lãnh b ng m t văn th ệ ư ộ ằ riêng g i là b o lãnh bí m t. ả ệ ọ ậ

CHI T KH U

Ấ

Ế

- Chi

ấ

ế

ộ

ấ

ố

ệ ườ ế

ụ ủ ng l ợ ố ưở ạ ế ư

ơ

ấ

ế

ố

ế

t kh u h i phi u là m t nghi p ố v c a ngân hàng. Trong đó ng i i h i phi u xu t trình h i phi u h ế ch a đ n h n tr ti n cho ngân hàng đ ể ả ề l y ti n ngay v i m t giá th p h n s ố ộ ớ ề ấ h i phi u. ti n ghi trên t ờ ố ề ng - N u hai bên đ ng ý, ng i h ườ ưở ồ l i h i phi u s th c hi n nghi p v ký ụ ệ ệ ẽ ự ế ợ ố ng h i phi u đó h u đ chuy n nh ượ ể ể ậ cho ngân hàng.

KHÁNG NGHỊ

ợ

ố ườ ả ế ng l ộ

ả ả ề ố ự ự ừ ị

- Khi đ n h n tr ti n c a h i phi u mà ạ ố ủ ế i i h ch i thì ng i tr ti n t ng ườ ưở ừ ả ề ch i đó b ng m t văn ph i ch ng th c s t ằ ứ b n kháng ngh . ế ả

ữ

ườ ề

ế

i kháng ngh . - N u không có b n kháng ngh v vi c ị ề ệ ch i tr ti n thì nh ng ng b t c i đ ố ị ừ ượ ườ ả ề c mi n trách nhi m tr chuy n nh ng đ ả ệ ễ ượ ể ượ ti n h i phi u, nh ng ng i ký phát h i ố ư ế ố phi u và ng i ch p nh n v n ph i ch u ậ ị ả ẫ ấ ườ trách nhi m này đ i v i ng ườ ố ớ ệ ị

Ng

i ký phát H i phi u

ườ

ố

ế

Th i h n tr ti n

ờ ạ

ả ề

Ph

ng th c thanh toán

ươ

ứ

H I PHI U H I PHI U Ố Ố Ế Ế

theo

Ch ngứ t

kèmừ

Ng

i th h

ng

ườ

ụ ưở

TH C TI N VI C S D NG H I

Ệ Ử Ụ

Ố

Ự

Ễ PHI U

VI T NAM

Ế Ở Ệ

ờ

ấ

ế ậ

ạ ộ , công dân ch a đ

ổ c t ượ ự

ươ

t Nam, trong th i kỳ áp Vi Ở ệ d ng c ch t p trung, bao c p, ụ ơ c can thi p r t sâu trong Nhà n ấ ệ ướ ch c kinh . Các t ho t đ ng kinh t ứ ế do kinh t ế ư doanh; pháp lu t kinh doanh nói ậ chung cũng nh pháp lu t th ng ư m i ch a đ

ậ c chú tr ng.

ượ

ư

ạ

ọ

TH C TI N VI C S D NG H I

Ệ Ử Ụ

Ố

Ự

Ễ PHI U

VI T NAM

Ế Ở Ệ

ề

ơ

ng có s qu n lý c a Nhà n

ề ườ

c đ i Đi u này ch th t s đ ỉ ổ ậ ự ượ khi Đ ng và m i và phát tri n t ể ả ừ ớ ng phát tri n c chuy n h Nhà n ể ướ ể ướ c ta theo c ch th n n n kinh t ế ị ế ướ c tr ướ ả ự ủ theo đ nh h ng xã h i ch nghĩa. ướ ị

ủ

ộ

Ệ Ử Ụ

Ễ

VI T NAM

TH C TI N VI C S D NG Ế Ở Ệ

Ự H I PHI U Ố

Cho đ n năm 1999, Vi ế ệ ẫ

ư ề ự ộ

t Nam v n ch a xây d ng cho mình m t văn b n pháp lý v H i ố ả phi u. ế

ả

c đ c p: Lu t Th ươ ươ

ươ ề ậ ươ ế ậ ng phi u đ ế ượ

ị ị

ố ướ ẫ

ng phi u. ươ ệ Trong hoàn c nh đó, th ng phi u và pháp ng phi u ch đ lu t th ng ậ ỉ ượ ế c l nh Th m i 1997, Pháp ệ ạ UBTVQH thông qua ngày 24/12/1999, có hi u ệ ngày 01/07/2000, và Ngh đ nh s 32/NĐ- l c t ự ừ CP c a Chính ph ngày 05/7/2001 h ng d n ủ ủ t thi hành Pháp l nh th chi ti ế ế

Ệ Ử Ụ

Ễ

VI T NAM

TH C TI N VI C S D NG Ế Ở Ệ

Ự H I PHI U Ố

ả

ặ

ế

ữ

ậ

c vai trò c a th

ạ ộ ủ

ươ

ố

ờ ố

ệ

ế

t Nam.

M c dù đ n nay nh ng văn b n pháp lu t nêu trên đã đi vào cu c s ng, ộ ố c coi là ch a đ đ có nh ng v n đ ủ ể ư ư ượ ẫ ng pháp lý thu n ti n cho m t môi tr ệ ộ ậ ườ ng phi u ho t đ ng vì nó ch a phát th ư ế ươ ng phi u (h i huy đ ế ượ phi u và l nh phi u) trong đ i s ng kinh ế t Vi ế ệ

M T S GI

NG PHI U VÀO Đ I

Ể Ư

Ờ

I PHÁP Đ Đ A TH Ộ Ố Ả S NG KINH T VI T NAM TH I GIAN TR

C M T

ƯƠ Ờ

Ế Ệ

Ố

Ế ƯỚ

Ắ

i pháp

ả

ấ

ộ

ự

ạ

th ứ nh t: nhanh chóng t o d ng m t hành ạ lang pháp lý cho s ự t n t i và cho vi c ồ ệ th c hi n các nghi p ệ ự ệ liên quan đ n v ụ ế c ng phi u đ th ượ ế ươ i. an toàn và thu n l ậ ợ

M T S GI NG PHI U Ộ Ố Ả Ể Ư ƯƠ Ế

I PHÁP Đ Đ A TH VÀO Đ I S NG KINH T VI T NAM

ứ

ề

ậ

Gi ả ứ ế

ươ

ữ

i pháp th hai: ch c tuyên truy n, t ổ ph bi n, th o lu n v ề ả ổ i ng phi u và ích l th ợ ế ươ ng phi u đ n c a th ế ế ủ các doanh nghi p, là ệ nh ng ch th ch y u ủ ế ủ ể ng trong quan h th ươ ệ phi u. ế

Ờ Ố TH I GIAN TR Ờ Ế Ệ C M T Ắ ƯỚ

I PHÁP Đ Đ A TH Ể Ư

Ờ Ố

ứ

ệ ự

ạ

ụ

ể

ủ ể ờ

ấ ả

ị

ự ệ

ươ

ả

ả ng.

i c a ng

i pháp th ba: nâng cao hi u l c ả ho t đ ng c a Trung tâm thông tin tín ộ d ng (CIC) đ có th cung c p chính xác và k p th i năng l c chi tr , uy tín c a các doanh nghi p có nghĩa v ụ ủ ng phi u, đ m b o thanh toán th quy n l ề ợ ủ

ế i th h ụ ưở

ườ

C M T NG M T S GI Ộ Ố Ả PHI U VÀO Đ I S NG KINH T VI T Ế NAM TH I GIAN TR Ờ ƯƠ Ế Ệ Ắ ƯỚ

I PHÁP Đ Đ A TH Ể Ư

Ờ Ố

C M T NG M T S GI Ộ Ố Ả PHI U VÀO Đ I S NG KINH T VI T Ế NAM TH I GIAN TR Ờ ƯƠ Ế Ệ Ắ ƯỚ

ả

ứ ư ầ

i pháp th t ướ

ờ ư

ầ ợ

ệ

ư

ụ

ổ

ng phi u.

: trong th i gian Gi c c n có nh ng u đãi đ u Nhà n ữ h p lý cho các doanh nghi p cũng nh các T ch c tín d ng có tham ứ gia vào quan h th ệ ươ

ế

M T S GI

NG PHI U VÀO Đ I

Ể Ư

Ờ

I PHÁP Đ Đ A TH Ộ Ố Ả S NG KINH T VI T NAM TH I GIAN TR

C M T

ƯƠ Ờ

Ế Ệ

Ố

Ế ƯỚ

Ắ

ả

t ể

ươ

i pháp th ứ năm: Ngân hàng Nhà c ph i g p rút ban n ả ấ ướ thông ư hành các ng d n, m u bi u h ẫ ẫ ướ ng phi u, ban cho th ế hành Lu t v các công ậ ề c chuy n nh ể ụ

ng… ượ