BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
ĐỀ TÀI
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN
TÊN CÔNG TRÌNH:
MỐI QUAN HỆ GIỮA THÔNG TIN PHI TÀI
CHÍNH TRÊN BÁO CÁO THƯỜNG NIÊN VÀ
KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG THEO KẾ TOÁN,
GIÁ THỊ TRƯỜNG CỦA CÁC CÔNG TY
NIÊM YẾT VIỆT NAM
THUỘC NHÓM NGÀNH: KHOA HỌC KINH TẾ
TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2014
LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tác giả dưới sự cố
vấn của người hướng dẫn khoa học. Đây là đề tài dự thi giải thưởng nghiên cứu khoa
học sinh viên, thuộc nhóm ngành kế toán. Các số liệu và kết quả nêu trong đề tài là
trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ một công trình nào.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 31tháng 03 năm 2014
Tác giả
MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, HÌNH
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài ................................................................................................. I
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ................................................................................... I
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ............................................................ II
4. Phương pháp nghiên cứu của đề tài .......................................................................... II
5. Ý nghĩa của đề tài ......................................................................................................... II
6. Kết cấu của đề tài ....................................................................................................... III
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1.1. Đo lường thành quả hoạt động bằng thước đo tài chính và thước đo phi
tài chính ..............................................................................................................
1
1.1.1. Thước đo tài chính ............................................................................................ 2
1.1.1.1. Đặc điểm .............................................................................................. 2
1.1.1.2. Ưu điểm và nhược điểm ..................................................................... 3
1.1.2. Thước đo phi tài chính ...................................................................................... 5
1.1.2.1. Đặc điểm .............................................................................................. 5
1.1.2.2. Ưu điểm và nhược điểm ..................................................................... 7
1.1.3. Thông tin phi tài chính và vấn đề đánh giá hoạt động ................................. 11
1.2. Công bố thông tin phi tài chính về thành quả hoạt động ....................................... 13
1.2.1. Mối quan hệ giữa lý thuyết thông tin bất cân xứng và việc công bố
thông tin phi tài chính ..................................................................................... 13
1.2.2. Vấn đề công bố thông tin phi tài chính về thành quả hoạt động ................. 15
1.2.2.1. Trên thế giới ...................................................................................... 15
1.2.2.2. Tại Việt Nam ..................................................................................... 19
1.3. Mối quan hệ giữa công bố thông tin phi tài chính và kết quả hoạt
động trên cơ sở kế toán. ............................................................................................ 19
1.4. Mối quan hệ giữa công bố thông tin phi tài chính và giá thị trường
của doanh nghiệp ....................................................................................................... 20
Tóm tắt chương 1 .................................................................................................... 22
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Xây dựng giả thuyết nghiên cứu .............................................................................. 23
2.2. Tổng quan quy trình nghiên cứu .............................................................................. 25
2.2.1. Phân loại các thước đo phi tài chính ........................................................... 25
2.2.2. Mô hình ước lượng ....................................................................................... 28
2.2.3. Phương pháp hồi quy .................................................................................... 29
2.3. Thu thập dữ liệu và đo lường các biến số trong giả thuyết nghiên cứu ............. 30
Tóm tắt chương 2 .................................................................................................... 38
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU –
BẰNG CHỨNG TỪ CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TẠI VIỆT NAM
3.1. Kết quả thống kê mô tả đặc điểm của mẫu nghiên cứu .............................................. 39
3.2. Kiểm định vi phạm các giả thuyết của mô hình hồi quy ............................................ 40
3.2.1. Kiểm định hiện tượng phương sai thay đổi ..................................................... 40
3.2.2. Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến .......................................................... 41
3.2.3. Kiểm định hiện tượng tự tương quan. ......................................................... 43
3.3. Kết quả phân tích hồi quy ........................................................................................... 44
3.4. So sánh kết quả công bố thông tin phi tài chính giữa các phương diện quản lý
và giữa các ngành ........................................................................................................ 50
Tóm tắt chương 3 .................................................................................................... 53
CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHO NHÀ QUẢN TRỊ
4.1. Kết luận ...................................................................................................................... 54
4.2. Hàm ý cho nhà quản trị ............................................................................................ 55
4.3. Hạn chế của đề tài ..................................................................................................... 61
4.4. Các hướng nghiên cứu tiếp theo .............................................................................. 61
Tóm tắt chương 4 .................................................................................................... 63
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................... i
PHỤ LỤC 1: ................................................................................................... v
PHỤ LỤC 2: .................................................................................................. vi
PHỤ LỤC 3: ................................................................................................ viii
PHỤ LỤC 4: ................................................................................................ xii
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, HÌNH
BẢNG
Bảng 1.1: Yêu cầu công bố thông tin CSR tại một số quốc gia trên thế giới ...... 18
Bảng 2.1: Bảng tổng hợp kỳ vọng giả thuyết về tương quan giữa các biến độc
lập và biến phụ thuộc .........................................................................
37
Bảng 3.1: Bảng thống kê mô tả các biến ............................................................ 39
Bảng 3.2: Ma trận hệ số tương quan giữa các biến độc lập ................................ 42
Bảng 3.3: Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến ................................................. 43
Bảng 3.4: Kết quả hồi quy – Biến phụ thuộc: ROE, ROA .................................. 46
Bảng 3.5: Kết quả hồi quy – Biến phụ thuộc P/E ............................................... 48
Bảng 3.5: Mức độ công bố thông tin phi tài chính trung bình theo từng ngành
và theo từng phương diện quản lý ........................................................
51
HÌNH:
Hình 1.1: Nguồn thông tin phi tài chính ............................................................ 7
Hình 1.2: Tỷ lệ doanh nghiệp công bố báo cáo CSR ......................................... 18
Hình 2.1: Sơ đồ tổng quát lý thuyết nghiên cứu ................................................ 24