Số 14 (09/2024): 5 – 16
5
Ngày nhận bài: 09/04/2024
Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 03/05/2024
Ngày chấp nhận đăng: 10/05/2024
TÓM TẮT
Bằng việc sử dụng phối hợp, đồng bộ các phương pháp nghiên cứu lí luận và thực tiễn,
bài viết đi sâu đánh giá thực trạng điều kiện và quy trình xây dựng điểm đến du lịch thông
minh tại Việt Nam. Kết quả đánh giá cho thấy hầu hết các điểm đến du lịch được chọn nghiên
cứu chưa đảm bảo điều kiện xây dựng điểm đến, chưa xây dựng và thực hiện được quy trình
xây dựng điểm đến du lịch thông minh, đồng thời chỉ ra nguyên nhân dẫn đến những tồn tại.
Từ đó, đưa ra 09 giải pháp thực hiện điều kiện và quy trình xây dựng điểm đến du lịch thông
minh tại Việt Nam một cách đồng bộ, hiệu quả và khả thi.
Từ khóa: điểm đến du lịch thông minh, điều kiện, giải pháp, quy trình.
CURRENT SITUATION AND SOLUTIONS FOR IMPLEMENTING CONDITIONS
AND PROCESSES IN BUILDING SMART TOURISM DESTINATIONS IN VIETNAM
ABSTRACT
Using a coordinated and integrated approach of both theoretical and practical research
methods, this article provides an in-depth assessment of the conditions and processes for
building smart tourism destinations in Vietnam. The evaluation results indicate that most of the
selected destinations do not yet meet the required conditions for becoming smart tourism
destinations as well as have not developed and implemented the required processes for building
smart tourism destinations. The study also identifies key reasons for these shortcomings. From
these findings, nine comprehensive, effective, and feasible solutions are proposed to establish
the necessary conditions and processes for smart tourism development in Vietnam.
Keywords: conditions, processes, smart tourism destination, solutions.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ngày 16/01/2017, Bộ Chính trị ban hành
Nghị quyết 08-NQ/TW, khẳng định quan
điểm: “Phát triển du lịch trở thành ngành kinh
tế mũi nhọn là định hướng chiến lược quan
trọng để phát triển đất nước” (Ban chấp hành
Trung ương, 2017). Để phát triển du lịch trở
thành ngành kinh tế mũi nhọn cần phải thực
hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó, tất yếu
phải đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ
hiện đại. Luật Du lịch năm 2017 cũng khẳng
định “Nhà nước có chính sách trong việc
khuyến khích hỗ trợ các hoạt động ứng dụng
khoa học, công nghệ hiện đại phục vụ quản lí
và phát triển du lịch” (Quốc hội, 2017). Ngày
30/11/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành
Quyết định số 1671/QĐ-TTg phê duyệt “Đề
án tổng thể ứng dụng công nghệ thông tin
trong lĩnh vực du lịch giai đoạn 2018–2020,
định hướng đến năm 2025” (Thủ tướng Chính
6
Số 14 (09/2024): 5 – 16
phủ, 2020). Đặc biệt, trong Chỉ thị số
16/2017/CT-TTg, lần đầu tiên thuật ngữ “du
lịch thông minh” được nhắc đến trong một văn
bản pháp quy của Việt Nam: “…Ưu tiên phát
triển công nghiệp công nghệ số, nông nghiệp
thông minh, du lịch thông minh, đô thị thông
minh”. Có thể nói, hệ thống chính sách của
Đảng và Chính phủ Việt Nam đã mở ra định
hướng chiến lược quan trọng để triển khai thực
hiện ứng dụng công nghệ tiên tiến cho phát
triển ngành du lịch. Cách mạng công nghiệp
4.0 đã tác động mạnh mẽ đến mọi ngành, mọi
lĩnh vực kinh tế – xã hội tại Việt Nam, trong
đó có ngành du lịch. Hiện nay, hầu hết các
tỉnh/thành phố của Việt Nam đang thực hiện
Đề án phát triển du lịch thông minh nói chung,
xây dựng điểm đến du lịch thông minh
(ĐĐDLTM) nói riêng, song kết quả còn nhiều
hạn chế. Nguyên nhân chủ yếu của thực trạng
này là do các tỉnh/ thành phố chưa đánh giá
đúng thực trạng các điều kiện và quy trình xây
dựng ĐĐDLTM, từ đó có các giải pháp thực
hiện khả thi, hiệu quả. Đây là việc làm rất cần
thiết và cấp bách đối với Việt Nam nói chung,
các tỉnh/ thành phố của Việt Nam nói riêng.
Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, chưa có
tác giả nào nghiên cứu nhằm giải quyết vấn đề
trên. Chính vì vậy, nhóm tác giả đã chọn vấn
đề này để nghiên cứu.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Phương php nghiên cu lí lun
Phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống
hóa các tài liệu, giáo trnh, sách, báo, tạp chí,
các bài viết đăng trên trang mạng chính
thống... có liên quan đến bài viết.
2.2. Phương php nghiên cu thc tin
Phương pháp điều tra bằng phiếu hi:
Chọn mẫu nghiên cứu, xây dựng phiếu hi,
điều tra thử, điều tra chính thức, thu phiếu
điều tra, xử l kết quả điều tra, phân tích kết
quả và rút ra kết luận.
Phương pháp phng vấn: Phng vấn trực
tiếp lãnh đạo các cấp Trung ương, địa
phương, các doanh nghiệp du lịch nhằm làm
rõ thêm thực trạng điều kiện, quy trình xây
dựng ĐĐDLTM tại Việt Nam – Nguyên
nhân của thực trạng, giải pháp các tỉnh/
thành phố đã sử dụng nhằm thực hiện tốt các
điều kiện và quy trình xây dựng ĐĐDLTM.
Phương pháp quan sát: Tiến hành quan
sát các sản phẩm du lịch thông minh; hoạt
động của các đối tượng tham gia du lịch
(Lãnh đạo quản lí các cấp, nhân viên các
điểm đến du lịch, khách du lịch…) hỗ trợ kết
quả nghiên cứu về thực trạng điều kiện, quy
trình xây dựng ĐĐDLTM tại Việt Nam.
Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt
động: Nhóm tác giả tiến hành nghiên cứu các
sản phẩm du lịch của một ĐĐDLTM, các bước
xây dựng ĐĐDLTM của Việt Nam để từ đó góp
phần đánh giá đúng thực trạng các điều kiện và
quy trình xây dựng ĐĐDLTM tại Việt Nam.
Phương pháp chuyên gia: Lấy ý kiến các
chuyên gia về những nội dung liên quan đến
thực trạng và quy trình xây dựng ĐĐDLTM
tại Việt Nam, giúp nhóm tác giả đánh giá
đúng nguyên nhân của thực trạng, từ đó đề
xuất được các giải pháp thực hiện các điều
kiện, quy trình xây dựng ĐĐDLTM tại Việt
Nam khả thi và hiệu quả.
2.3. Phương php thng kê ton hc
Sử dụng các công thức thống kê toán học,
phần mềm SPSS để xử lí và phân tích số liệu
thu được từ phương pháp điều tra viết.
3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
3.1. Thc trạng điều kiện và quy trình
xây dng điểm đến du lịch thông minh tại
Việt Nam
3.1.1. Thực trạng điều kiện xây dựng điểm
đến du lịch thông minh tại Việt Nam
Để tìm hiểu thực trạng này, nhóm tác giả
tiếp tục tiến hành phương pháp điều tra bằng
phiếu hi đối với 450 khách thể nghiên cứu
(KTNC), trong đó có 100 cán bộ quản lí nhà
nước (CBQLNN) cấp trung ương và địa
phương và 100 cán bộ quản trị doanh nghiệp
(CBQTDN) du lịch tại 7 tỉnh, thành phố của
Việt Nam được chọn nghiên cứu (Quảng
Ninh, Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa,
TP. Hồ Chí Minh, Phú Quốc), 200 khách du
lịch, 50 giảng viên đang trực tiếp giảng dạy tại
các cơ sở đào tạo du lịch (CSĐTDL), kết quả
thu được như sau (Bảng 1):
Số 14 (09/2024): 5 – 16
7
KHOA HỌC XÃ HỘI
Bảng 1. Đnh gi của các KTNC về thực trạng điều kiện ĐĐDLTM tại Việt Nam
S
T
T
Nhóm
tiêu
chí
Mã
tiêu
chí
Tiêu chí đnh gi
SL
TSĐ
ĐTB
TB
1
Cơ
quan
QLNN
về du
lịch của
điểm
đến
1.1
Triển khai đồng bộ Chính phủ điện tử
250
732
2,93
1
1.2
Thực hiện thủ tục hành chính điện tử, dịch vụ công
trực tuyến
250
723
2,89
2
1.3
Số hóa – công nghệ hóa các hoạt động quản lí
chuyên môn
250
711
2,84
3
TBC
2,89
1
2
Chính
quyền/
quản
trị
thông
minh
tại
điểm
đến
2.1
Thực hiện chính quyền điện tử và hệ thống thông
tin truyền thông
450
1241
2,76
2
2.2
Số hóa các hoạt động của chính quyền
450
1225
2,72
3
2.3
Thực hiện các dịch vụ công trực tuyến
450
1196
2,66
6
2.4
Thực hiện ra quyết định, sự tham gia của người
dân vào quá trnh quản trị trực tuyến
450
1204
2,67
5
2.5
Thực hiện hệ thống dữ liệu mở và minh bạch
450
1184
2,63
8
2.6
Sử dụng phần mềm quản lí TM điểm đến
450
1186
2,64
7
2.7
Triển khai hệ thống wifi TM tại điểm đến
450
1384
3,08
1
2.8
Sử dụng hệ thống quảng cáo TM tại điểm đến…
450
1224
2,72
3
TBC
2,73
2
3
Lãnh
đạo
của
điểm
đến du
lịch
3.1
Say mê, có tinh thần trách nhiệm cao đối với việc
xây dựng đểm đến du lịch TM
450
1330
2,96
1
3.2
Sáng tạo
450
1151
2,56
3
3.3
Tầm nhn sâu, rộng
450
1131
2,513
4
3.4
Can đảm đưa ra các quyết định lớn
450
1129
2,509
6
3.5
Có tính quyết đoán, làm việc quyết liệt, dám nghĩ,
dám làm, dám chịu trách nhiệm
450
1131
2,513
4
3.6
Khả năng lập kế hoạch, tổ chức và quản lí
450
1100
2,444
7
3.7
Có khả năng trao quyền, thu phục, chia sẻ, cộng
đồng trách nhiệm đối với cấp dưới
450
1098
2,44
8
3.8
Tinh thần ham học hi
450
1178
2,62
2
TBC
2,57
4
4
Người
lao
động
du lịch
tại
điểm
đến
4.1
Phẩm chất nghề du lịch tốt
450
1246
2,77
1
4.2
Kĩ năng chuyên môn nghề du lịch tốt
450
1132
2,52
4
4.3
Kĩ năng mềm tốt
450
1058
2,35
5
4.4
Kĩ
năng
số
tốt
4.4.1.
Kĩ
năng
số
mềm
4.4.1.1. Kĩ năng giao tiếp (như
tạo hòm thư, gửi thư hoặc tham
gia các mạng xã hội…)
450
1044
2,32
2
4.4.1.2. Khả năng nhận thức về độ
tin cậy trên mạng
450
1009
2,24
5
4.4.1.3. Kĩ năng giao dịch trên mạng
450
1044
2,32
2
4.4.1.4. Kĩ năng tm kiếm các giải
pháp trên mạng
450
996
2,21
6
8
Số 14 (09/2024): 5 – 16
4.4.1.5. Kĩ năng an toàn
450
1073
2,38
1
4.4.1.6. Kĩ năng tm hiểu, học hi
về công nghệ số mới…
450
1018
2,26
4
TBC
2,29
4.4.2.
Kĩ
năng
số
cứng
4.4.2.1. Sử dụng công nghệ IoT
450
994
2,21
8
4.4.2.2. Trí tuệ nhân tạo (AI)
450
1024
2,28
5
4.4.2.3. Học máy (ML): Tự động
dịch thuật, nhận dạng giọng nói,
điều khiển tự động,…
450
969
2,15
9
4.4.2.4. Sử dụng công nghệ sản xuất
450
1001
2,22
7
4.4.2.5. Sử dụng công nghệ quản
lí dự án
450
1047
2,33
3
4.4.2.6. Sử dụng công nghệ quản
lí sản phẩm
450
1063
2,36
1
4.4.2.7. Sử dụng công nghệ quản
lí quy trình kinh doanh
450
1061
2,36
2
4.4.2.8. Sử dụng công nghệ tiếp thị số
450
1047
2,33
3
4.4.2.9. Sử dụng công nghệ phân
tích và khai thác dữ liệu…
450
1021
2,27
6
TBC
2,28
TBC
2,29
2
4.5
Kĩ năng ngoại ngữ tốt
450
1081
2,40
3
TBC
2,46
6
5
Hệ
thng
kết cấu
hạ
tầng
thông
minh
tại
điểm
đến
5.1
Hạ tầng CNTT, viễn thông phát triển mạnh, phủ
sóng rộng khắp
450
1146
2,55
1
5.2
Hạ tầng dữ liệu ngày càng phát triển trong cả khu
vực công và khu vực tư
450
1114
2,48
3
5.3
Hệ thống xác thực điện tử được đầu tư phát triển
450
1165
2,59
2
5.4
Hệ thống hạ tầng điện, năng lượng phát triển
nhanh, đa dạng
450
1153
2,56
4
5.5
Hệ thống điều hành tòa nhà TM
450
1002
2,23
8
5.6
Hệ thống nhà ở TM
450
997
2,22
6
5.7
Hệ thống đo điện nước TM
450
1016
2,26
7
5.8
Hệ thống chiếu sáng TM…
450
1104
2,45
5
TBC
2,42
7
6
Tài
nguyên
du lịch
lịch
6.1
Sự hấp dẫn về du lịch tại điểm đến
450
1148
2,55
4
6.2
Sự đa dạng và tính độc đáo của tài nguyên
450
1179
2,62
2
6.3
Sức chứa của điểm tài nguyên trên 150 người
450
1204
2,68
1
6.4
Bảo vệ và tôn tạo tài nguyên tốt
450
1175
2,61
3
TBC
2,61
3
7
Đời
sng
thông
minh
7.1
Các cơ sở văn hóa (Trung tâm văn hóa, nhà thiếu
nhi, nhà văn hóa lao động, rạp chiếu phim, rạp xiếc,
nhà hát, nhà triển lãm văn học nghệ thuật, nhà bảo
tàng, quảng trường, thư viện, nhà văn hóa thôn, trụ
sở thôn, câu lạc bộ thôn),… đạt tiêu chuẩn quy định,
được công nghệ hóa
450
1071
2,38
1
Số 14 (09/2024): 5 – 16
9
KHOA HỌC XÃ HỘI
7.2
Hệ thống chăm sóc sức khe/y tế TM
450
992
2,20
5
7.3
Hệ thống an ninh TM
450
998
2,22
4
7.4
Sự gắn kết xã hội tại điểm đến
450
1056
2,35
2
7.5
Quản lí hệ thống giáo dục – đào tạo TM
450
1004
2,23
3
TBC
2,28
12
8
Nền
kinh tế
thông
minh
8.1
Tinh thần sẵn sàng đổi mới sáng tạo của cộng đồng
dân cư tại điểm đến
450
1015
2,26
3
8.2
Tinh thần doanh nghiệp năng suất cao, kết nối
mạng lưới toàn cầu và địa phương của các doanh
nghiệp du lịch tại điểm đến
450
973
2,16
4
8.3
Sự vận hành linh hoạt của thị trường lao động du
lịch tại điểm đến
450
1085
2,41
1
8.4
Đảm bảo sự cơ động xã hội trong các giai tầng dân
cư tại điểm đến
450
1045
2,32
2
TBC
2,29
11
9
Hệ
thng
giao
thông/
di
chuyển
thông
minh
9.1
Có bản đồ số điểm đến
450
1115
2,48
2
9.2
Hệ thống chỉ dẫn giao thông TM đang hoạt động
tại điểm đến
450
1179
2,62
1
9.3
Hệ thống xe Bus TM đang hoạt động tại điểm đến
450
1092
2,43
3
9.4
Hệ thống chia sẻ xe ô tô, xe đạp, phương tiện giao
thông công cộng tự động tại điểm đến
450
1043
2,32
5
9.5
Hệ thống dự báo tnh trạng ách tắc giao thông gắn với
đèn giao thông TM đang hoạt động tại điểm đến
450
1051
2,34
4
9.6
Hệ thống bãi xe TM tại điểm đến (Chỗ đỗ xe có
gắn cảm biến)
450
1012
2,25
6
TBC
2,40
8
10
Môi
trường
thông
minh
10.1
Hiệu quả sử dụng năng lượng tốt
450
1111
2,47
3
10.2
Đã sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo
450
1062
2,36
5
10.3
Bảo vệ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm
450
1103
2.45
4
10.4
Tạo sự hấp dẫn về điều kiện môi trường
450
1147
2,55
2
10.5
Quy hoạch bền vững
450
1148
2,56
1
TBC
2,48
5
11
Cư
dân
thông
minh
11.1
Có tư duy mở, luôn sẵn sàng học hi
450
1075
2,39
3
11.2
Sáng tạo
450
1021
2,27
5
11.3
Có năng lực phù hợp với sự vận hành của điểm đến
450
1027
2,28
4
11.4
Đa dạng về xã hội và chủng tộc
450
1111
2,47
2
11.5
Sẵn sàng tham gia đời sống chung của cộng đồng
450
1149
2,55
1
TBC
2,39
9
12
Du
khách
thông
minh
12.1
Sử dụng dịch vụ trực tuyến (Tm kiếm thông tin,
đặt dịch vụ đến trải nghiệm tại điểm đến, chia sẻ
cảm xúc sau chuyến đi)
450
1036
2,30
7
12.2
Sử dụng các phần mềm, tiện ích TM trên các thiết
bị di động TM
450
1039
2,31
6
12.3
Có thói quen tiêu dùng trong giao dịch trực tuyến
450
1138
2,53
1
12.4
Cởi mở chia sẻ dữ liệu của mnh bằng sử dụng các
công nghệ TM
450
1108
2,46
2