1
Chöông 4
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ
CHÍNH SAÙCH TIEÀN TEÄ
GV: ThS NGUYỄN NGỌC HÀ TRÂN
Email:nnhatran@gmail.com
nnhatran@gmail.com
ThS NguyễnNgọcHàTrân 2
Caùc chöùc naêng cuûa tieàn
9Trung gian trao ñoåi
9Phöông tieän thanh toaùn
9Ñôn vò haïch toaùn
9Döï tröõ giaù trò
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 3
Caùc hình thaùi cuûa tieàn
9Tieàn baèng haøng hoaù
9Tieàn giaáy coù theå chuyeån ñoåi
9Tieàn ñöôïc baûo ñaûm baèng saéc leänh
9Tieàn döôùi hình thöùc nôï tö
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 4
MB = H = C+R
Cô sôû cuûa tieàn (löôïng tieàn maïnh – Money Base
(MB)– High powered Money (H))
löôïng tieàn trong löu thoâng
(Currency)
Tiềndựtrữ
(Reserves)
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 5
M1= C +D
Cung tieàn teä (money supply)
Khoái tieàn teä
löôïng tieàn trong löu thoâng
(Currency)
Soá tieàn gôûi trong ngaân haøng (Demand
Deposits)
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 6
Cung tieàn teä (money supply)
M2= M1+ SD
Tieàn tieát kieäm (Tieàn gôûi coù kyø haïn)
Saving deposits (Time deposits)
Chuaån tieàn
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
2
ThS NguyễnNgọcHàTrân 7
TRƯỜNGHỢP1
KHÔNGCÓ NGÂNHÀNG
T
iềngởingânhàng D=0
T
iềntronglưuthôngC=$1000
→
Cung tiềnM
S=$1000
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
NGÂN HÀNG 1
balance sheet
Assets (Có) Liabilities (nợ)
ThS NguyễnNgọcHàTrân 8
Trường hợp2:Ngân hàng đểdựtrữ100%
ySau khi gởi,
C=$0,
D=$1000,
Ms=$1000.
yNgân hàng đểdự
trữ100%
→không tác động
đếncungtiền
Dựtrữ$1000 Tiềngởi$1000
•Ban đầu C = $1000, D = $0, MS= $1000.
•Hộgia đình quyếtđịnh gởi $1000 vào Ngân
hàng 1
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 9
9Cô cheá taïo ra tieàn baèng vieäc cho vay
Các giảđịnh:
Dựtrữbắtbuộc là 10% trên các khoảngửi
Các NHTM đềuchovayhết 90%.
Mọikhoảnvaysauchi tiêuđềuđượcgửilại
vềhệthống NHTM. Không có tình trạng sử
dụng tiềnmặt trong lưu thông.
→Khảosátmột khoảntiền 1.000 gửivàohệ
thống NHTM.
Trường hợp3: NGÂN HÀNG DỰTRỮMỘT PHẦN
TI
E
À
N
T
E
Ä
N
GAÂN HAØ
N
G VAØ CS TI
À
N
T
E
Ä
ThS NguyễnNgọcHàTrân 10
Cung tiền=$1900:
+Tiềngởitrong
ngân hàng $1000
+và ngườiđivay
đang giữtiềnmặt
$900
NGÂN HÀNG 1
balance sheet
Assets (Có) Liabilities (nợ)
Tiềngởi$1000
•Giảsửngân hàng đểlạidựtrữ10%,
và cho vay hếtphầncònlại
•Ngânhàng1 sẽcho vay $900
reserves $1000
Dựtrữ$100
Cho vay $900
TI
E
À
N
T
E
Ä
N
GAÂN HAØ
N
G VAØ CS TI
À
N
T
E
Ä
TRƯỜNG HỢP 3: NGÂN HÀNG DỰTRỮMỘT PHẦN (tt)
ThS NguyễnNgọcHàTrân 11
T
RƯỜNGHỢP3:NGÂNHÀNGDỰTRỮMỘTPHẦN(tt)
Cung tiền=$1900:
+Tiềngởitrong
ngân hàng $1000
+và ngườiđivay
đang giữtiềnmặt
$900
NGÂNHÀNG1
balance sheet
Assets (Có) Liabilities (nợ)
Tiềngởi$1000
Dựtrữ$100
Cho vay $900
Nhưvậy, đốivớingânhàngdựtrữ
mộtphần, Ngân hàng sẽtạoratiền
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 12
T
RƯỜNGHỢP3:NGÂNHÀNGDỰTRỮMỘTPHẦN(tt)
ySau đó,NH2cho vay 90%tiềngởi.
yTài khỏan củaNH2mới:
NGÂNHÀNG2
balance sheet
Assets (Có) Liabilities (nợ)
reserves $900
loans $0
Tiềngởi$900
Ngườiđivaygởi $900 vào NH 2
Dựtrữ$90
Cho vay $810
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
3
ThS NguyễnNgọcHàTrân 13
T
RƯỜNGHỢP3:NGÂNHÀNGDỰTRỮMỘTPHẦN(tt)
NGÂNHÀNG3
balance sheet
Assets (Có) Liabilities (nợ)
reserves $810
loans $0
Tiềngởi$810
•Nếu $810 gởi vào ngân hàng 3,
•Sauđó, NH 3 đểlạidựtrữ10% và cho vay hếtphần
còn lại:
Dựtrữ$81
Cho vay $729
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
Ngân hàng 1
Có Nợ
D: 1000
ThS NguyễnNgọcHàTrân 14
Ngân hàng 2
Có Nợ
R: 100
L: 900
D: 900
R: 90
L: 810
Ngân hàng 3
Có Nợ
D: 810
R: 81
L: 729
Ngân hàng 4
Có Nợ
D: 729
R: 72,9
L: 656
,
1
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
TRƯỜNG HỢP 3: NGÂN HÀNG DỰTRỮMỘT PHẦN (tt)
ThS NguyễnNgọcHàTrân 15
∆MS=1000+900+810+729+656,1+…+0
=1000+1000(90%)+1000(90%)(90%)+
1000(90%)(90%)(90%)+1000(90%)(90%)(90%)(90%)+…+0
∆MS=1000[1+(90%)+(90%)2+(90%)3+(90%)4+…+0].
11
∆MS=1000x=1000x=10.000
1–(90%) 10%
000.10
%10
1
1000
/
1=×=×∆=∆→ DR
MBM S
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
Thay ñoåi cuûa cung tieàn trong neàn kinh teá
TRƯỜNG HỢP 3: NGÂN HÀNG DỰTRỮMỘT PHẦN (tt)
ThS NguyễnNgọcHàTrân 16
Quan heä giöõa MSvaø MB
DRDC
DC
MBM //
1/
+
+
×=→
→
phaûn aùnh soá löôïng tieàn cung öùng (MS)
ñöôïc sinh ra töø 1 ñôn vò tieàn phaùt haønh
DRDC
DC
mm //
1/
+
+
=→ : soá nhaân tieàn teä:
Ms= C+D →Ms=D. (C/D+1)
→MB=D. (C/D+R/D)
MB = H = C+R
MB = H = C+R
TI
E
À
N
T
E
Ä
N
GAÂN HAØ
N
G VAØ CS TI
À
N
T
E
Ä
ThS NguyễnNgọcHàTrân 17
Cung tieàn
yCung tieàn danh nghóa (Norminal money
supply)
MS= C+D
yCung tieàn thöïc (Real money Supply) (M/P)S
M
/
P
r(M/P)S
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 18
Cung tieàn
→NHTW taùc ñoäng ñeán cung tieàn thoâng qua caùc coâng cuï cuûa
NHTW goàm:
yTæ leä döï tröõ baét buoäc
yLaõi suaát chieát khaáu
yÑieàu haønh hoaït ñoäng treân thò tröôøng môû
(Open market operation)
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
4
ThS NguyễnNgọcHàTrân 19
T
æ leä döï tröõ baét buoäc (R/D)
yR/D: tæ leä giöõa löôïng tieàn döï tröõ vaø löôïng
tieàn gôûi
Khi tæ leä döï tröõ baét buoäc ↑→thieáu huït döï
tröõ trong heä thoáng NHTM →giaûm toång
soá cho vay cuûa caùc ngaân haøng →MS↓
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 20
Laõi suaát chieát khaáu
laõi suaát chieát khaáu ↑→ vay tieàn töø
NHTW ñeå döï tröõ cuûa NHTM toán
keùm→NHTM giaûm cho vay ñeå khoûi
thieáu huït döï tröõ
→MS↓
NH trung öông NH thöông maïi
Cho vay
laõisuaátchieátkhaáu
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 21
Ñieàu haønh hoaït ñoäng treân thò tröôøng môû
(open market operation)
NHTW OMO (trái phieáu)
OMOP (mua)
MS↓
MS↑
OMOS (baùn)
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 22
Caàu Tieàn Teä (Money demand)
Caàu tieàn teä danh nghóa
Md= L(P, i, Y)
Caàu tieàn thöïc
(M/P)d= L (r, Y)
+ - +
-+
möùc giaù
laõi suaát danh nghóa
GDP thöïc
tính thanh khoaûn
(Liquidity)
Laõi suaát thöïc
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
r
M/P
(M/P)d
ThS NguyễnNgọcHàTrân 23
Caân baèng treân thò tröôøng tieàn teä
r
M/
P
(M/P)d
(M/P)S
rCB
Caân baèng
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 24
Chính saùch tieàn teä (monetary policy)
y
Mụctiêu:ổnđịnh nềnkinhtếvà ổnđịnh
giá trịtiềntệ
y
Công cụ: NHTW thay đổilượng cung tiề
n
trong nềnkinhtếbằng 3 công cụcủa
NHTW
-tỉlệdựtrữbắtbuộc
- Lãi suấtchiếtkhấu
-điềuhànhhoạtđộng trên thịtrường m
ở
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
5
ThS NguyễnNgọcHàTrân 25
Các loạiCS tiềntệ
yCStiềntệmởrộng (expasion monetary
policy):MS↑
yCStiềntệthu hẹp(thắtchặt‐
ContractionmonetaryPolicy):MS↓
∆Ms
Cơchếtác động
+
+
-
-++ +
-
--
( P khoâng ñoåi)
→∆r→∆I→∆AD →∆Y→…
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
M
rr
IY
AD
AD1
450
(M/P)S1
(M/P)d
I= I(r)
r1
I1Y1
(M/P)S2
AD2
I2
r2
Y2
Ms↑
“Liquidity trap”: Baãy tieàn – baãy thanh khoaûn:
MS↑r I ( do Mdnaèm ngang)
Chính saùch tieàn teä môû roäng
( P khoâng ñoåi)
→r↓→I↑→AD↑→Y↑→…
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 26
M
rr
IY
AD 450
(M/P)d
I= I(r)
r2
I2Y2
(M/P)S1
(M/P)S2
AD1
AD2
I1
r1
Y1
Chính saùch tieàn teä thu heïp
M
s ↓( P khoâng ñoåi)
→r↑→I↓→ AD↓→Y↓→…
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 27
M
rr
IY
AD
AD1
450
(M/P)S1
(M/P)d1
I= I(r)
Y1
AD2
I1
r1
r2
I2
(M/P)d2
Y2
Y3
AD3
G↑
“Crowding out”: hieän töôïng thaát ra hay hieän töôïng söï laán aùt: khi
chính phuû taêng chi tieâu G: G↑→r↑→I↓
Chính saùch taøi khoaù môû roäng
→AD↑→Y↑(→Md↑→r↑→I↓→AD↓→Y↓)
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 28
M
rr
IY
AE 450
(M/P)S1
I= I(r)
AD1
AD2
I2
r2
r1
I1
(M/P)d1
(M/P)d2
Y2Y1
Y3
AD3
G↓
Chính saùch taøi khoaù thu heïp
→AD↓→Y↓(→Md↓→r↓→I↑→AD↑→Y↑)
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ
ThS NguyễnNgọcHàTrân 29 ThS NguyễnNgọcHàTrân 30
MOÂ HÌNH IS – LM
Ñöôøng IS
→taäp hôïp caùc ñieåm (r, Y) sao cho thò
tröôøng haøng hoùa caân baèng
→Thò tröôøng haøng hoaù caân baèng:
Y = AD
→(IS): Y = f(r)
(IS: Investment equals savings – LM:
Liquidity Preference equals Money Supply)
TIEÀN TEÄ NGAÂN HAØNG VAØ CS TIEÀN TEÄ