Khoá luận tốt nghiệp Đại học: Tiếp cận dịch vụ ngân hàng của các hộ dân tộc thiểu số trong phát triển du lịch cộng đồng ở xã Hồ Thầu huyện Tam Đường tỉnh Lai Châu

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

----------------------

HOÀNG THU THẢO

Tên đề tài:

TIẾP CẬN DỊCH VỤ NGÂN HÀNG CỦA CÁC HỘ DÂN TỘC

THIỂU SỐ TRONG PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG Ở

XÃ HỒ THẦU,HUYỆN TAM ĐƯỜNG,TỈNH LAI CHÂU

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo : Chính quy

Định hướng đề tài : Hướng nghiên cứu

Chuyên ngành : Kinh Tế Nông Nghiệp

Khoa : Kinh tế và PTNT

Khóa học : 2016-2020

Thái Nguyên, năm 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

-------------O0O------------

HOÀNG THU THẢO

Tên đề tài:

TIẾP CẬN DỊCH VỤ NGÂN HÀNG CỦA CÁC HỘ DÂN TỘC THIỂU

SỐ TRONG PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG Ở XÃ HỒ THẦU,

HUYỆN TAM ĐƯỜNG, TỈNH LAI CHÂU

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo : Chính quy

Định hướng đề tài : Hướng nghiên cứu

Chuyên ngành : Kinh Tế Nông Nghiệp

Khoa : Kinh tế và PTNT

Khóa học : 2016-2020

Giảng viên hướng dẫn : TS. Hồ Lương Xinh

Thái Nguyên, năm 2020

LỜI CẢM ƠN

Thực tập tốt nghiệp là thời gian rất quan trọng đối với mỗi sinh viên.

Đây là thời gian để củng cố và hệ thống lại những kiến thức đã học và vận

dụng lý thuyết vào thực tiễn, đồng thời giúp sinh viên hoàn thiện hơn về mặt

kiến thức luận, phương pháp làm việc năng lực công tác nhằm đáp ứng yêu

cầu thực tiễn sản xuất, nghiên cứu khoa học.

Được sự nhất trí của Ban giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa

Kinh tế và Phát triển nông thôn, tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài: “Tiếp cận

dịch vụ ngân hàng của các dân tộc thiểu số trong phát triển du lịch cộng đồng

ở xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu” Với lòng biết ơn vô hạn,

Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo Khoa Kinh tế vá Phát triển nông

thôn đã truyền cho em những kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập

và rèn luyện tại trường, giúp em hoàn thiện năng lực công tác, nhằm đáp ứng

yêu cầu của người cán bộ khoa học sau khi ra trường.

Em xin trân thành cảm ơn cô giáo TS Hồ Lương Xinh đã tận tình chỉ

bảo, hướng dẫn cho em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.

Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới UBND xã Hồ Thầu, huyện Tam

Đường, tỉnh Lai Châu đã tạo điều kiện cho em trong suốt thời gian nghiên cứu

đề tài. Do thời gian có hạn, năng lực còn hạn chế nên bản luận văn không thể

tránh khỏi những thiết sót, em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp

của quý thầy cô và các bạn để bản luận văn của em được hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Sinh viên

Hoàng Thu Thảo

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1: Dự kiến số hộ dân tộc thiểu số được vấn trực tiếp tại xã Hồ Thầu 15

Bảng 4.1. Các chỉ tiêu về dân số, lao động của xã nghiên cứu năm 2019 ...... 20

Bảng 4.2. Các chỉ tiêu kinh tế-xã hội cơ bản của xã nghiên cứu năm 2019 ... 21

Bảng 4.3. Đặc điểm cơ bản của người được phỏng vấn ................................. 24

Bảng 4.4. Đặc điểm cơ bản của hộ gia đình được phỏng vấn ........................ 25

Bảng 4.5. Tình hình sở hữu các tài sản cơ bản của hộ phỏng vấn .................. 30

Bảng 4.6. Thực trạng tham gia các khóa tập huấn về du lịch ......................... 30

Bảng 4.7. Nội dung tập huấn về du lịch .......................................................... 31

Bảng 4.8.Theo anh/chị du khách quan tâm nhất đến vấn đề gì? ..................... 32

Bảng 4.9. Các chỉ tiêu phản ánh mức độ sử dụng các công cụ số trong

kinh doanh ....................................................................................................... 32

Bảng 4.10. Kết quả kinh doanh du lịch ........................................................... 33

Bảng 4.11. Tiếp cận dịch vụ vốn vay (tín dụng) ............................................. 34

Bảng 4.12. Những kênh chính các hộ liên hệ vói ngân hàng.......................... 34

Bảng 4.13. Những kênh chính các hộ liên hệ vói ngân hàng.......................... 34

Bảng 4.14. Thực trạng sở hữu tài khoản ngân hàng của các hộ phỏng vấn ... 34

Bảng 4.15. Những mong muốn hỗ trợ của nhà nước để phát triển du lịch

cộng đồng ........................................................................................................ 36

iii

DANH MỤC VIẾT TẮT

GDP Tổng Sản Phẩm

DLCĐ Du Lịch Cộng Đồng

DTTS Dân Tộc Thiểu Số

UBND Uỷ Ban Nhân Dân

ATM Máy Rút Tiền Tự Động

ĐVT Đơn Vị Tính

CSXH Ngân Hàng Chính Sách Xã Hội

Agribank Ngân hàng nông nghiệp & PTNT

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i

DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... ii

DANH MỤC VIẾT TẮT ................................................................................. iii

MỤC LỤC ........................................................................................................ iv

PHẦN 1: MỞ ĐẦU .......................................................................................... 1

1.1.Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài .............................................................. 1

1.2.Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 1

1.3. Ý nghĩa của đề tài ....................................................................................... 2

1.3.1. Ý nghĩa khoa học .................................................................................... 2

1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn ........................................................................... 2

1.4. Bố cục của khóa luận ................................................................................. 2

2.1. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 3

2.1.1. Du lịch cộng đồng ................................................................................... 3

2.1.2 Vai trò của dịch vụ ngân hàng đối với phát triển du lịch cộng đồng ....... 6

2.2 Cơ sở thực tiễn ............................................................................................ 8

2.2.1 Kinh nghiệm phát triển du lịch cộng đồng ở một số địa phương có điều

kiện gần với vùng nghiên cứu . ......................................................................... 8

2.2.2 Bài học kinh nghiệm .............................................................................. 12

PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU ............................................................................................... 13

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 13

3.1.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 13

3.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 13

3.2 Nội dung nghiên cứu ................................................................................. 13

3.3. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 15

3.3.1 Phương pháp thu thập số liệu ................................................................. 15

3.3.2. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 16

3.4. Địa điểm và thời gian tiến hành ............................................................... 17

3.4.1. Địa điểm nghiên cứu ............................................................................. 17

3.4.2. Thời gian tiến hành đề tài ...................................................................... 17

3.5 Các chỉ tiêu dùng trong phân tích ............................................................. 17

3.5.1 Chỉ tiêu về thực trạng kinh doanh du lịch cộng đồng ............................ 17

3.5.2 Chỉ tiêu thực trạng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ ngân hàng............. 17

PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .......................... 18

4.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội của của địa bàn nghiên cứu18

4.1.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên .................................................................. 18

4.1.2 Đặc điểm kinh tế xã hội ......................................................................... 20

4.1.3 Mô tả các đặc điểm cơ bản về du lịch cộng đồng tại xã ........................ 21

4.2 Thực trạng kinh doanh du lịch của các hộ điều tra ................................... 24

4.2.1 Đặc điểm của các hộ khảo sát ................................................................ 24

4.2.2. Tình hình phát triển du lịch cộng đồng của các hộ khảo sát ................. 26

PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................... 39

5.1. Kết luận .................................................................................................... 39

5.1.1. Nhu cầu, mức độ tiếp cận và sử dụng các dịch vụ ngân hàng trong phát

triển du lịch cộng đồng của các hộ dân tộc thiểu số ....................................... 39

5.1.2 Những rào cản trong tiếp cận các dịch vụ ngân hàng của các hộ gia đình39

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 41

PHẦN 1

MỞ ĐẦU

1.1.Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài

Phát triển du lịch cộng đồng là hướng đi tiềm năng để nâng cao đời

sống của cộng đồng dân tộc thiểu số, mang lại lợi ích cho cộng đồng trong

vùng có nhiều tài nguyên thông qua việc khuyến khích họ tham gia vào hoạt

động cung cấp các sản phẩm dịch vụ cho khách du lịch , tạo công ăn việc làm

, nâng cao điều kiện sống , đồng thời cho họ nhận thấy vai trò quyết định của

họ đối với sự phát triển bền vững tài nguyên ở khu vực đó.

Tuy nhiên, du lịch cộng đồng thường được phát triển ở những bản khó

khăn với nguồn lực tài chính rất hạn chế

Nguồn vốn và các dịch vụ ngân hàng là một lựa chọn tiềm năng được

các cơ quan nhà nước tăng cường hỗ trợ, hỗ trợ về kinh nghiệm về vốn đầu tư

, hỗ trợ về cơ sở vật chất và ưu tiên các chính sách cho cộng đồng trong việc

phát triển du lịch và phát triển cộng đồng

Vì vậy, tác giả lựa chọn đề tài “ Tiếp cận dịch vụ ngân hàng của các hộ

dân tộc thiểu số trong phát triển du lịch cộng đồng ở xã Hồ Thầu, huyện Tam

Đường, tỉnh Lai Châu”.Đề tài sẽ góp phần tháo gỡ những khó khăn, tìm hiểu

về tài nguyên, những đặc trưng, nét văn hóa và con người để phát triển du lịch

tại vùng đất Hồ Thầu .

1.2.Mục tiêu nghiên cứu

Đánh giá thực trạng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ ngân hàng trong

phát triển du lịch cộng đồng của các dân tộc thiểu số tại xã Hồ Thầu .

Phân tích những rào cản trong tiếp cận dịch vụ ngân hàng của các hộ

gia đình dân tộc thiểu số kinh doanh du lịch cộng đồng tại xã Hồ Thầu .

Đề xuất giải pháp nhằm tăng cường tiếp cận dịch vụ ngân hàng của các

hộ dân tộc thiểu số kinh doanh du lịch cộng đồng ở địa bàn xã Hồ Thầu .

1.3. Ý nghĩa của đề tài

1.3.1. Ý nghĩa khoa học

Giúp bản thân vận dụng được các kiến thức đã học vào thực tế.

Nâng cao năng lực cũng như rèn luyện các kỹ năng cho bản thân trong

quá trình tiếp cận các dịch vụ ngân hàng của các hộ gia đình dân tộc thiểu số

kinh doanh du lịch cộng đồng.

Đề xuất nâng cao các giải pháp nhằm tiếp cận cac dịch vụ ngân hàng

của các hộ dân tộc thiểu số làm du lịch trên địa bàn nghiên cứu.

1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn

Kết quả của đề tài giúp UBND xã Hồ Thầu đánh giá được tiềm năng

phát triển du lịch cộng đồng tại xã, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm tăng

cường tiếp cận dịch vụ ngân hàng của các hộ gia đình phù hợp .

Ngoài ra đề tài còn làm tài liệu tham khảo cho nghiên cứu và học tập

trong lĩnh vực du lịch cộng đồng và là tài liệu tham khảo cho các cơ quan lãnh

đạo, quản lý tại địa phương.

1.4. Bố cục của khóa luận

PHẦN 1: MỞ ĐẦU

PHẦN 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

PHẦN 2

TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

2.1. Cơ sở lý luận

2.1.1. Du lịch cộng đồng

Định nghĩa: Du lịch cộng đồng là hình thức kinh doanh du lịch dựa trên

những tài nguyên thiên nhiên, đặc điểm văn hóa địa phương, vùng miền để

kinh doanh du lịch. Hiện nay, du lịch vùng miền được xem là hình thức kinh

doanh và phát triển kinh tế bền vững tại vùng miền đặc biệt phù hợp với cộng

đồng bà con dân tộc thiểu số hoặc một số vùng miền khác.

Năm 1997, Tổ chức du lịch Thái Lan –Reponsible Ecological Social

tour một tổ chức du lịch chịu trách nhiệm về du lịch sinh thái – xã hội đã được

đưa ra định nghĩa. “ Du lich cộng đồng là phương thức tổ chức du lịch để đề

cao sự bền vững về môi trường và văn hóa xã hội. Du lịch cộng đồng do cộng

đồng sở hữu quản lý tài nguyên các hoạt động du lịch. Vì sự phát triển cộng

đồng và cho phép du khách nâng cao nhận thức cũng như học hỏi từ cộng

đồng về những giá trị văn hóa, cuộc sống đời thường của họ

Theo quỹ bảo tồn thiên nhiên thế giới WNF,2004: “Du lịch cộng đồng

là loại du hình du lịch mà ở đó cộng đồng địa phương có sự khảo sát và tham

gia chủ yếu và sự phát triển và quản lý hoạt động du lịch và phần lớn lợi

nhuận thu được từ hoạt động du lịch cộng đồng’’ ( nguồn Aigul ,

Shadanbekovan Maketing Speacialist, Commuty- basedtonsism gub idebook

,2004).

Còn quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên (WWF) định nghĩa : “Du lịch dựa

vào cộng đồng là một hình thức du lịch mà cộng đồng địa phương làm chủ,

tham gia vào quá trình phát triển và quản lí, và phần lớn các lợi ích sẽ thuộc

về cộng đồng ”. Theo định nghĩa này, cộng đồng được nêu bật lên với vai trò

tuyệt đối trong du lịch dựa vào cộng đồng .

Tổ chức Istituto Oikos ra đời tại Ý (tổ chức hướng đến việc hỗ trợ các

nghiên cứu, huy động nguồn lực tài chính trong công tác bảo tồn về mặt sinh

thái tự nhiên và văn hóa cho các quốc gia đang phát triển trên thế giới, tổ chức

này có tầm ảnh hưởng ở khu vực Châu Âu) đã đề cập đến nội dung của

DLCĐ như sau: “DLCĐ là loại hình du lịch mà du khách từ bên ngoài đến và

có lưu trú qua đêm tại không gian sinh sống của cộng đồng địa phương

(thường là các cộng đồng ở nông thôn hoặc các cộng đồng nghèo hoặc sinh

sống ở những vùng có điều kiện kinh tế khó khăn). Thông qua đó du khách có

cơ hội khám phá môi trường thiên nhiên hoang dã hoặc tìm hiểu các giá trị về

văn hóa truyền thống, tôn trọng tư duy văn hóa bản địa. Cộng đồng địa

phương có cơ hội thụ hưởng các lợi ích kinh tế từ việc tham gia vào các hoạt

động khám phá dựa trên các giá trị về tự nhiên và văn hóa xã hội tại khu vực

cộng đồng địa phương sinh sống”.

Tại Việt Nam, DLCĐ được nhìn nhận như sau:

“DLCĐ là hoạt động tương hỗ giữa các đối tác liên quan, nhằm mang

lại lợi ích về kinh tế cho cộng đồng dân cư địa phương, bảo vệ được môi

trường và mang đến cho du khách kinh nghiệm mới, góp phần thực hiện

mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương có dự án.” (Trần Thị

Mai, 2005)

“Du lịch dựa vào cộng đồng là phương thức phát triển du lịch trong đó

cộng đồng dân cư tổ chức cung cấp các dịch vụ để phát triển du lịch, đồng

thời tham gia bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và môi trường, đồng thời cộng

đồng được hưởng quyền lợi về vật chất và tinh thần từ phát triển du lịch và

bảo tồn tự nhiên.” (Võ Quế, 2006)

“DLCĐ có thể hiểu là phương thức phát triển bền vững mà ở đó cộng

đồng địa phương có sự tham gia trực tiếp và chủ yếu trong các giai đoạn phát

triển và mọi HĐDL. Cộng đồng nhận được sự hợp tác, hỗ trợ của các tổ chức,

cá nhân trong nước và quốc tế; của chính quyền địa phương cũng như chính

phủ và nhận được phần lớn lợi nhuận thu được từ HĐDL nhằm phát triển

cộng đồng, bảo tồn khai thác tài nguyên môi trường DLBV, đáp ứng các nhu

cầu du lịch phong phú, có chất lượng cao và hợp lý của du khách.” (Bùi Thị

Hải Yến, 2012)

Các hình thức du lịch cộng đồng:

Nghỉ dưỡng Homestay mang đến cho khách hàng những trải nhiệm

khác biệt và đáng nhớ, đậm nét văn hóa thể hiện phong cách của địa phương.

Nghỉ dưỡng Resort là hình thức nghỉ dưỡng mag đặc trưng là nhiều cây

xanh , không gian mở , gần gũi với thiên nhiên , nội thất sang trọng kết hợp

với 1 số loại hình kinh doanh khác như: spa, massage, nhà hàng,….

Vai trò của du lịch cộng đồng:

Đối với người dân thì đã được các cấp các nghành quan tâm , tuyên

truyền, vận động bà con trồng địa lan, quét dọn nhà cửa, ngõ bản sạch đẹp,

tạo cảnh quan thu hút khách du lịch đến với bản nhiều hơn, từng bước xóa đói

giảm nghèo. Chọn một số hộ dân đảm bảo điều kiện để hướng dẫn làm du

lịch; trồng cây ăn quả ôn đới, địa lan gắn với bảo vệ rừng, là điều kiện để tăng

thu nhập, xóa đói giảm nghèo cho người dân.

Đối với các chính quyền địa phương nên góp phần xóa đói giảm nghèo

theo hướng bền vững cho vùng du lịch cộng đồng: cơ quan nhà nước, chính

quyền địa phương và đặc biệt là cộng đồng dân cư nơi khách đến du lịch cũng

phải thật chủ động cho khách hòa nhập với cộng đồng dân cư, có thể thu hút

được nhiều khách đến tham quan du lịch. Đây là cách phát triển du lịch cộng

đồng theo hướng bền vững để góp phần tích cực cho xóa đói giảm nghèo ở

địa phương.

Các yếu tố ảnh hưởng đến du lịch cộng đồng:

Cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, không khí trong lành cùng với những

phong tục tập quán độc đáo dân bản rất đoàn kết, nhắc nhở nhau có ý thức

xây dựng thôn bản sạch đẹp, văn minh để làm du lịch lâu dài, hòa vào cùng

cảnh sắc bản làng tươi đẹp, sạch sẽ và đậm đà bản sắc.

Không những có khí hậu mát mẻ, bản Sì Thâu Chải là nơi bảo lưu nhiều

giá trị văn hóa độc đáo, có thể khai thác để phát triển du lịch như: phong tục

tập quán, lễ hội, trang phục, lá thuốc, nghề truyền thống,… đó được coi là

những nét văn hóa độc đáo được trao truyền từ đời này sang đời khác.Bên cạnh đó

còn có những di sản vật thể như nhà trình tường, cảnh quan bản làng…

Sì Thâu Chải là nơi bảo lưu nhiều giá trị văn hóa độc đáo, có thể khai

thác để phát triển du lịch như: phong tục tập quán, lễ hội, trang phục, lá thuốc,

nghề truyền thống,… đó được coi là những nét văn hóa độc đáo được trao

truyền từ đời này sang đời khác.

2.1.2 Vai trò của dịch vụ ngân hàng đối với phát triển du lịch cộng đồng

 Định nghĩa

Muốn phát triển du lịch cộng đồng trước tiên phải có sự quan tâm của

các ngành, các cấp từ trung ương tới địa phương, phải được thể chế hóa, cụ

thể hóa thành các văn bản quy phạm pháp luật và phải được hoàn thiện theo

tình hình thực tế. Cần phải có các chính sách phát triển kinh tế xã hội phù

hợp, trong đó xác định du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp, mang nội dung

ăn hóa sâu sắc, có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hóa cao, đóng góp phần

xóa đói giảm nghèo đảm bảo an sinh xã hội. Cần phải có chính sách khuyến

khích các doanh nghiệp du lịch, doanh nghiệp lữ hành tiêu thụ các sản phẩm

do người dân địa phương làm ra. Làm được điều này có nghĩa là đã giúp được

người dân tăng thêm thu nhập, có công ăn việc làm ổn định và tạo ra ý thức

giữ gìn các truyền thống bản sắc của dân tộc mình. Đó là đóng góp của du

lịch cho việc xóa đói giảm nghèo ở địa phương phát triển du lịch.

 Các dịch vụ ngân hàng (tín dụng, tiết kiệm, thanh toán, v.v)

Chính sách tín dụng cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) là một điểm

sáng trong toàn bộ chính sách cho đồng bào dân tộc thiểu số. Các chương

trình tín dụng chính sách xã hội được triển khai kịp thời, có hiệu quả, giúp

đồng bào DTTS sinh sống tại vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn

nhanh chóng tiếp cận được nguồn vốn tín dụng chính sách để đầu tư phát triển

sản xuất, kinh doanh, chăn nuôi, tạo việc làm, ổn định đời sống, vươn lên

thoát nghèo, góp phần giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội, ổn

định an ninh chính trị tại các địa phương.

Người dân còn sử dụng bằng hình thức thanh toán chuyển khoản, sử

dụng cho các tour du lịch và các du khách đến thăm quan khu du lịch tại địa

phương nhanh chóng và tiện lợi đối với các du khách không muốn sử dụng

tiền mặt .thanh toán qua thẻ ATM nhanh chóng ,an toàn, tiện ích .

 Vai trò của dịch vụ ngân hàng đối với phát triển du lịch cộng đồng

Ngân hàng giữ một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển

bền vững của nền kinh tế; tác động đến môi trường thông qua các hoạt động

nội bộ và tác động bên ngoài thông qua cung cấp các sản phẩm, dịch vụ của

mình vì những lý do sau:

Ngân hàng tạo cơ hội cho người nông dân phát triển thông qua các

chính sách tín dụng của mình như cung cấp vốn và khuyến khích các dự án

thân thiện với môi trường, tạo ra ảnh hưởng thông qua các hoạt động dịch vụ .

Các ngân hàng có thể cung cấp các công cụ và kiến thức để khuyến khích sự

phát triển cộng đồng.

Ngân hàng còn đóng góp cho phát triển cộng đồng thông qua việc thúc

đẩy tài chính toàn diện. Tài chính toàn diện là việc cung cấp dịch vụ tài chính

phù hợp và thuận tiện cho mọi cá nhân và tổ chức, đặc biết là đối với người

có thu nhập thấp và dễ bị tổn thương nhằm tăng cường cơ hội tiếp cận tài

chính, góp phần tạo cơ hội sinh kế, luân chuyển dòng vốn đầu tư và tiết kiệm

trong xã hội, qua đó thức đẩy tăng trưởng kinh tế.

Tăng khả năng tiếp cận của các hộ nông dân tiếp cận và sử dụng dịch

vụ ngân hàng phù hợp để cải thiện đời sống cho người nông dân .

 Yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận các dịch vụ ngân hàng của

các hộ kinh doanh du lịch cộng đồng

Đối với các hộ gia đình vay vốn ngân hàng do: dân trí của người dân

thấp không hiểu biết về ngân hàng, không có nhu cầu sử dụng vốn . nếu vay

ngân hàng thì cần phải có tài sản đảm bảo như: giấy tờ nhà đất, giấy tờ có giá

trị do ngân hàng phát hành, ô tô, sổ tiết kiệm, bất động sản có sổ đỏ/ sổ

hồng,… Tài sản đảm bảo phải thuộc quyền sở hữu của người đi vay.

Người dân ở đây chủ yếu sống bằng nghề nuôi ong lấy mật, nghề trồng

địa lan, phong lan,thảo quả, nghề nhuộm và nghề rèn.

2.2 Cơ sở thực tiễn

2.2.1 Kinh nghiệm phát triển du lịch cộng đồng ở một số địa phương có

điều kiện gần với vùng nghiên cứu .

2.2.1.1 Bản Hồ, Sapa, Lào Cai.

Xã Bản Hồ thuộc huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai nằm cách trung tâm thị

trấn Sa Pa gần 30km về phía tây nam, cách Thái Nguyên khoảng 370km. Là

một xã ít ỏi có khí hậu khác biệt hoàn toàn với toàn tỉnh, thời tiết ở Bản Hồ

khá ấm áp và có mùa đông không hề rét như ở các bản khác. Từ con đường

quanh co dẫn vào bản, với một bên là núi cao sừng sững và một bên là vực

thẳm hun hút, xa xa phía cuối con đường là màu vàng óng ánh từ những thửa

ruộng bậc thang, lấp ló các nếp nhà của người dân tộc Tày và Giáy dọc hai

bên bờ suối, khung cảnh bình yên đến động lòng người.

Đến với Bản Hồ bạn không chỉ được tham quan chiêm ngưỡng cảnh

đẹp bình dị mà thiên nhiên mang lại nơi đây mà bạn còn có thể hòa cùng

không khí sinh hoạt hàng ngày của các gia đình, được thiết đãi những món ăn

ngon đậm chất dân tộc, được nghe họ kể biết bao câu chuyện xa xưa, được

cười đùa nhảy múa bên bình rượu quý. Quả là một trải nghiệm không thể

quên. Không có những nhà hàng sang trọng đầy đủ tiện nghi, cũng không có

những quán sá vỉa hè hai bên đường, đến với Bản Hồ bạn sẽ được hòa chung

không khí sinh hoạt cộng đồng của những người dân bản địa hiếu khách. Biết

bao nhiêu là món ăn ngon, hương vị khác lạ và đặc biệt là hoàn toàn thiên

nhiên như cá nướng muối ớt suối Mường Hoa, xôi tím, cơm lam, thịt lợn rừng

nướng chấm lá nhồi, gà rừng nướng hay măng chua nấu vịt….

Trong không gian ấm cúng bên bếp lửa hồng cùng trò chuyện thưởng

thức món ăn và nhâm nhi chén rượu gạo thơm lừng, chắc chắn sẽ là một trải

nghiệm khó quên trong hành trình khám phá Sapa của du khách.

Đi dạo quanh Bản Hồ bạn sẽ được chiêm ngưỡng cách mà người dân

tộc ở đây dệt thổ cẩm, nghe và cùng giao lưu ca hát nhảy múa với những điệu

nhảy khá độc đáo.

Bản Hồ những năm gần đây với chủ trương phát triển du lịch của Sapa

thì một số gia đình đã sử dụng chính ngôi nhà của mình để cải tạo tân trang

thành những homestay với kiến trúc truyền thống có tầm nhìn tuyệt đẹp. Ngay

trung tâm xã Bản Hồ dọc theo bản Dền và bản La Ve có khoảng 29 ngôi nhà

sàn theo phong cách homestay, trong đó có H’Mông Mountain Retreat khá

nổi tiếng,H’Mông Mountain Retreat là tổ hợp những ngôi nhà sàn, nhà lá có

tuổi đời từ 70 năm trở lên, phía trước khu vực nhà sàn có một cái hồ nhân tạo

xinh xắn.Một ngôi nhà sàn có sức chứa từ 2-4 người với mức giá từ

200.000VNĐ – 800.000VNĐ tùy loại phòng. Từ trung tâm thị trấn Sapa khá

dễ dàng để bạn có thể lựa chọn cho mình một loại hình phương tiện thích hợp

để khám phá Bản Hồ.

Thuê xe Jeep: Đây là một loại hình phương tiện di chuyển khá được ưa

chuộng, với tâm lý không quen với địa hình đường leo dốc quanh co, xe Jeep

là loại phương tiện khá tiện lợi giúp bạn có thể tham quan chiêm ngưỡng hết

cảnh đẹp nơi Bản Hồ mà lại rất an toàn.Mức giá thuê xe Jeep ở đây dao động

từ 350.000VNĐ – 500.000VNĐ/chiều.

Bắt xe ôm:Xe ôm ở Sapa tập trung nhiều ở khu vực nhà thờ, bến xe, ga

tàu, đường Xuân Viên… nên không khó để có thể bắt xe ôm để đi đến Bản

Hồ,bạn yên tâm là xe ôm ở đây có đội quản lý nghiêm ngặt, có niêm yết giá

công khai nên khỏi lo chặt chém về giá. Từ trung tâm thị trấn Sapa đến Bản

Hồ thì giá xe ôm rơi vào khoảng 120.000VNĐ/chiều và 200.000VNĐ/2 chiều.

Thuê xe máy: Đây có thể xem là sự lựa chọn hoàn hảo của khách nước

ngoài cũng như các bạn trẻ ưa thích mạo hiểm. Với 1 chiếc xe máy bạn có thể

tự mình trải nghiệm khám phá những con đường uốn lượn, tìm hiểu những địa

điểm mà mình thích, tự chủ động về thời gian và không gian.Giá thuê xe máy

ở Sapa chưa bao gồm xăng xe rơi vào từ 80.000VNĐ – 150.000VNĐ/xe với

khung thời gian cố định từ 6h00 sáng đ\n 18h00 chiều. Tuy nhiên, bạn có thể

chủ động thỏa thuận giá để thời giản có thể chủ động hơn.

2.2.1.2 Bản Lác, huyện Mai Châu , Hòa Bình.

Bản Lác ở huyện Mai Châu từ lâu đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho

những ai muốn tránh xa sự ồn ào của phố thị, muốn trở về với cuộc sống giản

đơn nơi bản vùng cao yên bình, khoáng đạt. Là khu du lịch thuộc huyện miền

núi Mai Châu, tỉnh Hòa Bình, bản Lác cách Thái Nguyên khoảng 226km, là

nơi thích hợp cho nhóm bạn bè cùng đi dã ngoại để khám phá nếp sống của

người Thái đen nơi rẻo cao. Bản Lác như món quà của núi rừng dành tặng

những ai yêu thích sự bình yên, tĩnh lặng để cùng hoà mình vào không gian

khoáng đạt mướt màu xanh của núi rừng Hoà Bình.

Có tuổi đời trên 700 năm, dân ở bản Lác chủ yếu là người Thái đen sinh

sống đời này qua đời khác với nghề trồng lúa nương và dệt thổ cẩm là chính.

Hiện nay, bản Lác có hơn 20 nhà nghỉ homestay rộng rãi, thoáng mát để làm

dịch vụ, phục vụ cho nhu cầu tham quan của khách du lịch. Nhà sàn ở bản

Lác cái nào cũng cao ráo, rộng rãi và sạch sẽ, giữ được lối kiến trúc cổ. Bên

trong mỗi nhà làm dịch vụ đều trang bị đầy đủ chăn, đệm, gối được gấp ngăn

nắp, gọn gàng. Các mặt hàng như khăn quàng cổ, váy xòe Thái, những chiếc

ví xinh xắn, cung, nỏ, sáo trúc, mõ trâu, chiêng, tù và, sừng trâu… được bày

bán trước cửa nhà, bạn có thể lấy để thử, chụp ảnh mà không sợ bị để ý hay

than phiền, kể cả không mua cũng chẳng khiến chủ hàng buồn lòng. Đêm đến,

du khách sẽ được hòa mình trong không gian văn hóa truyền thống của người

Thái, đốt lửa trại, giao lưu nhảy sạp với dân bản và lắc lư cùng điệu xòe Thái

giao duyên đầy tình tứ. Sẽ thật thiếu nếu tới bản Lác mà không đi phiên chợ

sớm của bản. Trong không khí của buổi sớm mai trong trẻo, hãy đạp xe ra đến

chợ để dạo chơi và mua sắm. Hàng hóa trong chợ cũng dễ mua do dân ở đây

không bán mặc cả, họ trao đổi vô tư, thoải mái, hợp nghĩa tình nên rất được

lòng du khách. Giá thuê nhà sàn: Nếu đi nhóm đông từ 30 người trở lên, giá

50.000 - 80.000 đồng một người tùy thời điểm. Nếu đi cùng gia đình từ 2 - 4

người, chi phí cho một đêm cho cả nhà khoảng 350.000 đồng. Nên gọi điện

đặt phòng trước. Điểm tham quan gần: Thuê xe đạp để đi với giá 15.000 đồng

một ngày để tham quan một số điểm như bản Pom Cọong, bản Văn, bản Nhót,

Hang Chiều, Hang Mỏ Luông... Nếu muốn kết hợp đi xa hơn, hãy ghé Pù

Luông, điểm đến thú vị ở Thanh Hóa, có thể đi về trong ngày từ bản Lác.

2.2.1.3 Bản Sin Suối Hồ , huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.

Nằm trên địa phận xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu,

cách Thái Nguyên khoảng 441km. Đường vào bản là cung đường ngoằn

ngoèo quanh những ngọn núi kết hợp với những thửa ruộng bậc thang mờ ảo

qua màn mây buổi sáng sớm. Những chiếc cổng gỗ mộc mạc chào đón du

khách đến với những ngôi nhà Trình Tường của người Mông nằm bên sườn

núi, xung quanh nhà được bao quanh bởi vườn mận, vườn đào và địa Lan

càng làm tăng thêm vẻ cuốn hút của nơi đây. Trong các homestay được bố trí

rất khoa học gồm các giường đơn hoặc đôi ngăn cách nhau bởi những chiếc

rèm vải mang đậm chất người Mông. Nếu du khách còn cảm thấy chưa đủ

lãng mạn thì một chiếc lò sưởi và cánh cửa nhỏ đầy hoa sẽ là một điểm nhấn

tuyệt vời,đi bộ dạo quanh bản, du khách sẽ thấy địa lan chính là đặc sản của

nơi đây,du khách có thể dễ dàng bắt gặp rừng địa lan ở bất kỳ đâu. Vào thứ 7

hàng tuần, du khách sẽ được tham dự buổi chợ phiên vùng cao diễn ra tại bản

Sin Suối Hồ,đây là một khu chợ khá đặc biệt được xây dựng hoàn toàn bằng

đá, du khách sẽ được thưởng thức những đặc sản của núi rừng cũng như trải

nghiệm nghệ thuật vẽ sáp ong. Địa điểm không thể bỏ qua khi đến với Sin

Suối Hồ đó chính là Thác Tình Yêu, được truyền ai uống nước tại thác này sẽ

lập tức có người yêu, nơi đây rất thích hợp với những người “alone” đang

muốn tìm tình yêu đích thực của đời mình. Hoặc Thác Trái tim, nơi gắn liền

với tình yêu đẹp giữa chàng chai bản và một nàng tiên. Cung đường dọc suối

về với bản đi qua cầu Ếch vua, cầu con Rồng…và những thác nước lớn nhỏ

tuyệt đẹp cũng mang lại những trải nghiệm thú vị.Còn nếu du khách cảm thấy

vẫn thiếu một chút gia vị thì đó chính là mặt trời. Các nét văn hóa đặc sắc dân

tộc Mông, cộng với vẻ đẹp thiên nhiên ban tặng và khói sương lãng đãng phủ

lên những mái nhà, mang theo hương vị của các món ăn dân tộc là những đặc

trưng bản vùng cao biên viễn Sin Suối Hồ.

2.2.2 Bài học kinh nghiệm

Xây dựng chiến lược phát triển kinh tế du lịch vùng, phát huy lợi thế, tiềm

năng vùng, miền để đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch.

Đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, quảng bá du lịch, mạnh dạn đầu tư

cho công tác phát triển thị trường của ngành Du lịch.

Giải quyết tốt mâu thuẫn giữa phát triển nông nghiệp kết hợp với du

lịch, giữa phát triển du lịch với bảo vệ môi trường sinh thái; tăng cường bảo

tồn, phát huy các giá trị văn hóa, các lễ hội truyền thống, phát triển các sản

phẩm du lịch mới...

Tăng cường đầu tư hạ tầng kỹ thuật và cơ sở vật chất nhằm phát triển

du lịch cộng đồng, các tuyến giao thông thuận tiện… để phát huy tối đa tiềm

năng, lợi thế sẵn có, cần có tầm nhìn dài hạn, lựa chọn được những ý tưởng,

phương án quy hoạch phù hợp, lựa chọn được các nhà tư vấn thực sự có kinh

nghiệm trong lĩnh vực phát triển hạ tầng du lịch.

PHẦN 3

ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thực trạng tiếp cận những rào cản

trong tiếp cận các dịch vụ ngân hàng của các hộ kinh doanh du lịch cộng đồng

trên địa bàn.

3.1.2. Phạm vi nghiên cứu

 Phạm vi về không gian: Đề tài tiến hành nghiên cứu về tiếp cận các

dịch vụ ngân hàng của các hộ dân tộc thiểu số tham gia kinh doanh du lịch

cộng đồng trên phạm vi xã Hồ Thầu , huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu.

 Phạm vi về thời gian: Số liệu thứ cấp của đề tài được thu thập trong

khoảng 3 năm, từ năm 2017-2019. Số liệu sơ cấp được thu thập trong năm

2020 thông qua phỏng vấn trực tiếp các hộ kinh doanh du lịch cộng đồng và

các bên liên quan tại vùng nghiên cứu.

 Phạm vi về nội dung: Tiếp cận các dịch vụ ngân hàng của các hộ dân

tộc thiểu số có thể liên quan đến nhiều bên như phía cầu (các hộ dân tộc thiểu

số), phía cung (ngân hàng cung cấp các dịch vụ) và các bên liên quan khác

như nhà nước, các doanh nghiệp lữ hành, v.v. Tuy nhiên, nội dung chính

trong nghiên cứu này tập trung vào thực trạng tiếp cận, sử dụng và những rào

cản trong tiếp cận dịch vụ ngân hàng với du lịch cộng đồng.

3.2 Nội dung nghiên cứu

Tình hình kinh doanh du lịch của các hộ được phỏng vấn:

o Tuổi, giới tính, thành phần dân tộc, trình độ học vấn, kinh nghiệm

kinh doanh du lịch cộng đồng của chủ hộ;

o Số lượng, chất lượng của lao động tham gia phát triển du lịch cộng đồng;

o Loại hình kinh doanh du lịch cộng đồng và các đặc điểm cơ bản;

o Vốn, tài sản và thực trạng sử dụng tài sản cho kinh doanh du lịch

cộng đồng;

o Lượng du khách trong và ngoài nước tới thăm quan, trải nghiệm

o Các hoạt động trải nghiệm của du khách:Leo núi,…

o Hình thức thanh toán của du khách: tiền mặt trực tiếp, thẻ, chuyển

khoản..

o Những lợi ích của các hộ dân tộc thiểu số về mặt nâng cao kiến

thức, kỹ năng thông qua tiếp xúc với khách du lịch, cách thức nấu ăn, trang trí

phòng; thiết kế các tour cộng đồng, cách thức xây dựng các kênh quảng bá du

lịch

o Thực trạng ứng dụng các công nghệ số trong kinh doanh du lịch cộng

đồng của các hộ dân tộc thiểu số: đăng ký các kênh du lịch trực tuyến; xây

dựng trang web; tạo trang facebook

o Mức độ và cơ cấu đầu tư cho các hoạt động phát triển du lịch

o Doanh thu từ các hoạt động du lịch theo mùa

o Những hỗ trợ của huyện, của xã trong phát triển du lịch cộng đồng;

 Thực trạng tiếp cận các dịch vụ ngân hàng:

o Thực trạng tiếp cận vốn vay từ ngân hàng: tên ngân hàng; lượng vốn

vay; lãi suất; kỳ hạn; mục đích sử dụng vốn (cho kinh doanh du lịch, cho mục

đích khác); phương thức đảm bảo bằng tài sản thế chấp hoặc tín chấp; mức độ

đáp ứng của lượng vốn vay so với nhu cầu của hộ; cách thức giao dịch với

ngân hàng (gặp mặt trực tiếp, điện thoại, email, website v.v.)

o Thực trạng tiếp cận các dịch vụ khác: thanh toán, tiết kiệm, mở tài

khoản..

o Các nguyên nhân chính các hộ kinh doanh du lịch cộng đồng không

tiếp cận các dịch vụ ngân hàng.

o Những đề xuất của các hộ để tiếp cận dịch vụ ngân hàng và phát triển

du lịch tại cộng đồng: đối với ngân hàng, đối với xã, đối với doanh nghiệp lữ

hành, đối với du khách v.v

3.3. Phương pháp nghiên cứu

3.3.1 Phương pháp thu thập số liệu

3.3.1.1 Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp

* Phương pháp chọ điểm nghiên cứu.

Xã Hồ Thầu là một xã của huyện Tam Đường, hiện nay trên toàn xã có

8 bản và các bản này đều có sự phát triển kinh tế khá đồng đều, chủ yếu tham

gia nông nghiệp là chính, đặc biệt là lúa nước. Ngoài ra, tại xã Hồ Thầu còn

có một số hoạt động liên quan đến phát triển du lịch cộng đồng như: các loại

hình du lịch sinh thái, các dịch vụ( ăn uống, nghỉ dưỡng,…).

Trong đề tài của mình, em tiến hành chọ 40 hộ dân thuộc xã Hồ Thầu

làm đề tài nghiên cứu giúp tìm hiểu rõ cách tiếp cận dịch vụ ngân hàng của

các hộ dân tộc thiểu số trong phát triển du lịch cộng đồng và từ đó đưa ra giải

pháp phát triển cộng đồng để đạt hiệu quả nhất.

Bảng 3.1.Số hộ dân tộc thiểu số được vấn trực tiếp

tại xã Hồ Thầu

Tỷ lệ số hộ Số hộ tham gia Số hộ được phỏng Thôn Dân tộc kinh doanh du được vấn trên tổng lịch tại địa bàn phỏng vấn số hộ(%)

Sì Thâu Chải Dao 62 40 64,51

(Nguồn:Tổng hợp từ số liệu điều tra)

*Phương pháp chọn mẫu điều tra.

- Đề tài chọn 40 hộ để tiến hành phỏng vấn trực tiếp bằng bảng hỏi đã

được lập trước, gồm những nội dug sau:

+ Thông tin về hộ gồm: Họ và tên; giới tính;trình độ học vấn.

+ Điều tra điều kiện tự nhiên, kinh doanh du lịch của hộ.

+ Điều tra các thông tin về hoạt động du lịch cộng đồng của hộ.

- Với 40 hộ đã được chọn ngẫu nhiên từ danh sách các hộ dân

trong bản Sì Thâu Chải là bản vùng cao của dân tộc thiểu số làm du lịch cộng

đồng có nhiều truyền thống của xã Hồ Thầu.

Ngoài ra, tác giả dự kiến sẽ phỏng vấn thêm các bên liên quan khác như:

 Đại diện cán bộ chi nhánh ngân hàng cấp xã để tìm hiểu các cơ hội

và thách thức trong cung ứng các dịch vụ ngân hàng số nhằm thúc đẩy phát

triển du lịch cộng đồng.

 Đại diện lãnh đạo thôn, xã: để tìm hiểu về những thuận lợi và khó

khăn trong hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng

 Một số du khách tại các điểm du lịch: tìm hiểu về cách thức kết nối

với các tour, các điểm đến du lịch, thực trạng và nhu cầu sử dụng các công

nghệ số để thanh toán không dùng tiền mặt; những kỳ vọng trong cải tiến chất

lượng dịch vụ du lịch.

3.2.1.2 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp

Các dữ liệu thứ cấp về du lịch cộng đồng sẽ được thu thập từ các cơ

quan thống kê, các sở, phòng văn hóa thể thao và du lịch và ủy ban nhân dân

cấp xã. Nghiên cứu này sẽ tiếp cận và sử dụng tối đa số liệu từ các cuộc điều

tra chuyên đề để hỗ trợ cho phân tích.

3.3.2. Phương pháp phân tích số liệu

Các số liệu thu thập được sẽ được chắt lọc, lựa chọn và sắp xếp theo

thứ tự nội dung để tạo sự liên kết hợp lý.

Phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu: Sử dụng phương pháp này

để tổng hợp số liệu thu thập được sau đó xử lý, biểu diễn qua các bảng, phân

tích đánh giá tình hình thực hiện.

Phương pháp đối chiếu so sánh: Phương pháp này xác định xu hướng,

mức độ biến động của các chỉ tiêu phân tích, phán ánh chân thực nghiên cứu,

giúp cho việc tổng hợp tài liệu, tính toán các chỉ tiêu đúng đắn, cũng như giúp

cho việc phân tích tài liệu được khoa học, khách quan, phản ánh đúng nội

dung cần nghiên cứu

3.4. Địa điểm và thời gian tiến hành

3.4.1. Địa điểm nghiên cứu

Tiếp cận dịch vụ ngân hàng của các hộ thiểu số trong phát triển du lịch

cộng đồng ở xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu.

3.4.2. Thời gian tiến hành đề tài

Từ ngày 10/1 đến ngày 10/5 năm 2020

3.5 Các chỉ tiêu dùng trong phân tích

3.5.1 Chỉ tiêu về thực trạng kinh doanh du lịch cộng đồng

- Số lao động trong gia đình tham gia vào các hoạt động du lịch

- Tổng lượng khách du lịch

- Tổng diện tích Homestay

- Vốn của hộ kinh doanh

- Doanh thu của hộ kinh doanh

- Lợi nhuận của các hộ

3.5.2 Chỉ tiêu thực trạng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ ngân hàng

- Số hộ dân tiếp cận vốn vay ngân hàng

- Số hộ tiếp cận với dịch vụ thanh toán qua thẻ ngân hàng

- Tổng số hộ có tài khoản ngân hàng

- Kì hạn vay

- Lãi suất

- Lượng vốn vay

PHẦN 4

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội của của địa bàn nghiên cứu

4.1.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên

4.1.1.1 Vị trị địa lý

(Nguồn:UBND xã Hồ Thầu)

Vị trí địa lý: Xã Hồ Thầu được thành lập năm 2008. nằm ở phía Bắc

của huyện Tam Đường, xã Hồ Thầu có 4.329,4 ha diện tích tự nhiên và 2.638

người gồm 4 dân tộc cùng sinh sống là Kinh, Thái, Dao và dân tộc khác, trong

đó dân tộc Dao chiếm trên 97% dân số, mật độ dân số là 67 người/km2

Có địa giới hành chính như sau:

+ Phía Tây Bắc giáp xã Giang Ma;

+ Phía Tây Nam giáp xã Bản Hon;

+ Phía Đông Bắc giáp xã Bình Lư và huyện Bát Xát – Lào Cai;

+ Phía Đông Nam giáp thị trấn Tam Đường.

4.1.1.2 Khí hậu

1. Địa hình

Xã Hồ Thầu có địa hình phức tạp, bị chia cắt mạnh bởi các dãy núi xen

kẽ các khe nước nhỏ, phổ biến là kiểu địa hình núi cao ở phía Bắc thuộc vùng

đệm của vườn Quốc gia Hoàng Liên Sơn, thấp dần về phía Nam là các dải

thung lũng nhỏ và hẹp tạo lên các cánh đồng nhỏ.

2. Điều kiện tự nhiên

Khí hậu, thời tiết: Hồ Thầu nói riêng và Lai Châu nói chung là vùng đất

mang đặc điểm của vùng khí hậu cận nhiệt đới ẩm,tương đối mát mẻ đặc

trưng của khí hậu miền Bắc nước ta.

Tình hình nhiệt độ thể hiện qua các số liệu sau:

+ Chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa miền Bắc Việt Nam,

có 1 mùa đông lạnh thực sự và sương muối. Ở các khu vực núi cao trên 1000

m thường có mây mù vào sáng sớm, khí hậu ẩm ướt thích hợp cho phát triển

cây thảo quả và các loại cây ôn đới.

+ Chia làm 2 mùa rõ rệt mùa mưa từ tháng 4 đến tháng 10, lượng mưa

tập trung vào tháng 6 và tháng 7 là chính. Mùa khô từ tháng 11 đến tháng 3

năm sau, trong khoảng thời gian này sông suối thường cạn kiệt, xuất hiện gió

hanh khô. Do lượng mưa trong năm phân bố không đồng đều nên gây hiện

tượng thừa nước vào mùa mưa còn thiếu nước vào mùa khô.

Nhận xét đặc điểm khí hậu có thuận lợi và khó khăn gì cho phát triển du

lịch cộng đồng:

- Thuận lợi:

Các yếu tố khí hậu đóng vai trò quan trọng trong phát triển du lịch đem

lại cho nơi đây khí hậu trong lành cảnh sắc đơn sơ mộc mạc của người dân.

Là nơi phát triển nghành du lịch, nhất là du lịch sinh thái và du lịch mạo hiểm.

- Khó khăn :

Chịu ảnh hưởng chung của khí hậu miền Bắc nên vào mùa mưa còn thừa

nước ở mùa khô thường cạn kiện. Thường xuất hiện sương muối, mưa nhiều

4.1.1.3 Thủy văn

Mô tả đặc điểm thủy văn

- Sông suối: Trên địa bàn có 1 hệ thống suối chính là suối Sử Thàng dài

4,5 km và 2 hệ thống suối phụ, phân bố đồng đều theo các khe núi, nguồn

nước dồi dào phù hợp cho việc phát triển nông lâm nghiệp với các sản phẩm

chất lượng cao.

Tuy nhiên lượng nước còn phụ thuộc nhều vào lượng mưa và lương

nước trên suối Sử Thàng. Vì Thế việc chủ động trong việc tưới tiêu và sinh

hoạt của người dân còn hạn chế, phụ thuộc vào tự nhiên. Đây cũng là khó

khăn lớn cho người dân trong phát triển cộng đồng.

-Thuân lợi:

Tiềm năng về khí hậu mát mẻ nguồn nước dồi dào phát triển cho

nghành nông nghiệp chất lượng cao: lúa nước,thảo quả,….. thuận lợi cho việc

phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản.

-Khó khăn:

Do lượng mưa trong năm phân bố không đồng đều nên gây hiện tượng

thừa nước vào mùa mưa còn thiếu nước vào mùa khô,mùa đông lạnh thực sự

và sương muối. Ở các khu vực núi cao trên 1000 m thường có mây mù vào

sáng sớm ảnh hưởng đến sự đi lại

4.1.2 Đặc điểm kinh tế xã hội

4.1.2.1 Đặc điểm về dân số, lao động

Bảng 4.1. Các chỉ tiêu về dân số, lao động của xã nghiên cứu năm 2019 Giá trị STT Chỉ tiêu về dân số, lao động ĐVT

1 Tổng số thôn Thôn 8

2 Tổng dân số 1000 người 3113

3 Tỷ trọng dân số là dân tộc thiểu số trong xã % 88

4 Tỷ trọng dân số trong độ tuổi lao động % 70

5 Tỷ trọng lao động tham gia sản xuất nông nghiệp % 95

6 Tổng số hộ Hộ 695

7 Số hộ tham gia kinh doanh du lịch Hộ 40

(Nguồn: UBND xã Hồ Thầu)

Qua bảng 4.1 cho ta thấy trong những năm qua Bản Hồ Thầu luôn nhận

được sự quan tâm của Chính quyền địa phương, luôn định hướng hoạt động

kinh tế nông nghiệp gắn liến với phát triển du lịch và với định hướng phát

triển du lịch cộng đồng gắn liền với quảng bá hình ảnh và con người địa

phương, Số hộ tham gia làm hoạt động Du Lịch luôn đạt tỉ lệ cao, từ đố dần

nâng cao nhận thức về công tác làm du lịch cộng đồng và nâng cao mức thu

nhập của Nhân dân .

4.1.2.2 Đặc điểm về kinh tế

Bảng 4.2. Các chỉ tiêu kinh tế-xã hội cơ bản của xã nghiên cứu năm 2019

Chỉ tiêu cơ bản Đơn vị tính Giá trị

STT 1 2 3 4 Tỷ trọng nông nghiệp trong GDP xã Tỷ trọng công nghiệp trong GDP xã Tỷ trọng dịch vụ trong GDP xã Tỷ lệ hộ nghèo 95 0 0,5 15,8

5 Thu nhập bình quân đầu người 33

6 Năm về đích nông thôn mới % % % % Triệu đồng/người Năm 2019

(Nguồn: UBND xã Hồ Thầu)

Qua bảng 4.2 cho ta thấy về cơ bản hoạt động kinh tế chủ yếu của đồng

bào tại bản Hồ Thầu là làm nông nghiệp, tuy nhiên trong những năm qua với

định hướng làm kinh tế nông nghiệp đi đôi với hoạt động phát triển du lịch

cộng đồng, được chú trọng, đầu tư hạ tấng cơ sổ vật chất, tu sửa cảnh quan,

gắn liền với những nét văn hóa của đồng bào dân tộc Dao tại địa phương.

Tổng thu nhập bình quân trên địa bàn của bản tăng qua các năm và dần nâng

cao mức sống. tỉ lệ hộ nghèo ở bản Hồ Thầu, cũng như hộ nghèo trên toàn xã

giảm qua các năm. Năm 2019 xã được hoàn thành và đã được công nhận xây

dựng nông thôn mới.

4.1.3 Mô tả các đặc điểm cơ bản về du lịch cộng đồng tại xã

Bản Du lịch cộng đồng (DLCĐ) Sì Thâu Chải xã Hồ Thầu cách trung

tâm huyện Tam Đường chừng 7 km, nằm ở độ cao 1400m, là nơi sinh sống

của hơn 60 hộ dân với 100% là người Dao đầu bằng sinh sống. Đứng từ bản

phóng tầm mắt ra xa, bạn cũng có thể nhìn thấy được toàn thị trấn Tam

Đường thanh bình dưới chân. Du lịch Sì Thâu Chải hứa hẹn sẽ đem đến cho

bạn vô cùng nhiều những kỷ niệm tuyệt vời, còn chờ đợi gì mà không khám

phá ngay thôi!

Quả thật không sai khi nói nơi đây là “đệ nhất” ngắm cảnh đẹp tại Tam

Đường. Đứng từ trên cao khi tới du lịch Sì Thâu Chải, bạn hoàn toàn có thể

tận hưởng không khí trong lành và vô cùng mát mẻ của núi rừng. Tây Bắc mà

còn được ngắm nhìn toàn bộ cảnh núi rừng bao la, hùng vĩ hiện ra trước mắt

như một bức tranh thủy mặc được bàn tay mẹ thiên nhiên tô vẽ.

Với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, không khí trong lành cùng với

những phong tục tập quán độc đáo của người dân nơi đây, bản Sì Thâu Chải

đã trở thành một điểm đến không thể bỏ qua khi đến với Lai Châu. Theo được

biết người dân nơi đây sinh sống chủ yếu bằng nghề ruộng nương, ngoài ra họ

còn có thêm thu nhập từ việc trồng cây hoa địa lan, hay nuôi ong lấy

mật….Thời gian gần đây, khách du lịch và những đoàn khảo sát du lịch, các

công ty du lịch đã biết đến bản Sì Thâu Chải khiến người dân rất háo hức và

mong đợi. Theo đó thì bản Sì Thâu Chải rất phù hợp để trở thành một điểm

đến lý tưởng khi hội tụ đủ nhiều yếu tố: là nơi bảo lưu nhiều giá trị văn hóa

độc đáo, có thể khai thác để phát triển du lịch như: phong tục tập quán, lễ hội,

trang phục, lá thuốc, nghề truyền thống,… đó được coi là những “di sản

sống”, được trao truyền từ đời này sang đời khác, có thể tái sinh trong cộng đồng.

Độc đáo hơn khi tới du lịch Sì Thâu Chải, bạn có thể được trải nghiệm

những nét văn hóa vô cùng đặc sắc và độc đáo của dân tộc Dao như các lễ hội

truyền thống, lễ nhảy lửa,... cùng với vô vàn những món ăn truyền thống, đặc

sản của đồng bào miền núi không thể bỏ lỡ như: cá nướng, thịt nướng, thịt

cuốn lá vả nướng,... Những trải nghiệm mặc thử trang phục truyền thống của

người dao với khăn vấn, tằng cẩu hay những chiếc váy lộng lẫy sặc sỡ vô

cùng đẹp. Bên cạnh đó còn có những di sản vật thể như nhà trình tường, cảnh

quan bản làng… đều là những di sản có thể tạo lập, bảo lưu để phục vụ du lịch.

Ngoài ra, khi tới đây, bạn cũng có thể ghé tới thác Tác Tình – nơi gắn

với truyền thuyết về câu chuyện về tình yêu của đôi trai gái. Cái tên Tác Tình

theo tiếng Dao có nghĩ là nước từ trên cao đổ xuống dưới mặt đất., khung

cảnh tại đây nhất định sẽ làm xiêu lòng bất cứ lữ khách nào đấy! Hay bạn

cũng có thể trải nghiệm cung đường vượt rừng vô cùng thú vị và đầy thách thức.

Ngoài ra, Sì Thâu Chải còn là nơi có thắng cảnh thiên nhiên hùng vĩ,

khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm. Con người thân thiện, hiếu khách và

sẵn sàng làm du lịch. Đây chính là những nguồn tài nguyên nguồn tài nguyên

quý giá, phong phú, để hình thành các sản phẩm du lịch đặc trưng, hấp dẫn. Sì

Thâu Chải đã được quan tâm, đầu tư xây dựng nhằm phát triển dịch vụ du lịch

bằng những việc làm thiết thực như: Đầu tư cơ sở hạ tầng khung cơ bản; phát

triển cây nông nghiệp gắn với dịch vụ du lịch; cải tạo cảnh quan bản; tuyên

truyền vận động nhân dân thực hiện tốt phong trào xây dựng môi trường nông

thôn xanh – sạch – đẹp; khôi phục lại các nghề thủ công truyền thống . Các

bản xây dựng và phát triển nhiều mô hình mới tạo các sản phẩm phục vụ nhu

cầu tham quan mua sắm cho du khách như: Tắm lá thuốc, trồng hoa địa lan,

nuôi ong mật, phát triển nghề rèn. Mở nhiều cung đường mới khám phá rừng,

thác nước và hệ thống động thực vật tại bản Sì Thâu Chải. Du khách có thể

men theo các triền núi trải dài sắc hoa đỗ quyên hoặc vượt qua rừng chè cổ

thụ hàng trăm năm tuổi để thám hiểm các đỉnh núi nằm giữa lưng chừng trời,

bốn mùa sương phủ như đỉnh Pu Ta Leng (3.049m), Tả Liên Sơn (2.993m)…

Bên cạnh đó thời gian gần đây các chương trình, sự kiện lớn của huyên,

tỉnh như: Phượt xe máy hay đua ô tô địa hình, chương trình dù bay, dù lượn

nằm trong chuỗi các sự kiện Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc

Lai Châu lần thứ nhất, Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc huyện

Tam Đường đã thu hút đông đảo khách tham quan đến với bản Sì Thâu Chải.

Khuyến khích nhân dân làm ra các sản phẩm thủ công truyền thống;

phát triển các sản phẩm nông nghiệp, cây ăn quả ôn đới địa phương gắn với

phát triển du lịch như chè, mật ong, đào, lê, sơn tra, dược liệu…

Với những tiềm năng, lợi thế quý giá về du lịch, cũng như sự quyết tâm

của cả chính quyền và người dân, bản DLCĐ Sì Thâu Chải hứa hẹn là một

điểm du lịch cộng đồng lý tưởng cho du khách trong và ngoài nước đến khám

phá và tìm hiểu.

4.2 Thực trạng kinh doanh du lịch của các hộ điều tra

4.2.1 Đặc điểm của các hộ khảo sát

Bảng 4.3. Đặc điểm cơ bản của người được phỏng vấn

STT ĐVT Các đặc điểm cơ bản của người được phỏng vấn

1 Tuổi bình quân của những người phỏng vấn 2 Tỷ trọng số người phỏng vấn là nữ giới 3 Tỷ trọng số người phỏng vấn là dân tộc thiểu số Giá trị 40 12,5 100

Năm % % % % 20 5

4 % 10

% 5

% Năm % 52,5 3 85 6

Trình độ học vấn  Tỷ lệ số người phỏng vấn tốt nghiệp tiểu học  Tỷ lệ số người phỏng vấn tốt nghiệp trung học cơ sở  Tỷ lệ số người phỏng vấn tốt nghiệp trung học phổ thông  Tỷ lệ số người phỏng vấn tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp trở lên  Tỷ lệ số người phỏng vấn không đi học Số năm kinh doanh du lịch cộng đồng bình quân Tỷ trọng số người được phỏng vấn có chứng chỉ tham gia tập huấn về du lịch cộng đồng Số hộ có homestay 7 Hộ 40

(Nguồn:Tổng hợp từ số liệu điều tra)

Thành phần dân tộc chủ yếu trên địa bàn xã là dân tộc Dao, đời sống

kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, một số bộ phận Nhân dân trình độ nhận thức

chưa đồng đều, trình độ văn hóa đạt chuẩn chương trình phổ cập còn thấp, tuy

nhiên được sự quan tâm của chính quyền địa phương về hoạt động động du

lịch mang lại nhiều lợi ích về kinh tế, nển Nhân dân bản du lịch cũng có

mknhững nhận thức nhất định và hằng năm cũng tham gia lớp tập huấn về

công tác du lịch từ huyện tổ chức. Năng lực quản lí về hoạt động du lịch cộng

đồng không ngừng nâng cao về quy mô và chất lượng.

Bảng 4.4. Đặc điểm cơ bản của hộ gia đình được phỏng vấn

STT

ĐVT

Giá trị

Các đặc điểm cơ bản của hộ gia đình được phỏng vấn

Người Lao động

4,3 2,45

1 2

Lao động

4,3

m2 m2 Phòng m2

50 25 3 500

3 4 5 6

%

100

7 %

0

8 Triệu đồng Triệu đồng Triệu đồng

5 7 3

9 %

60

10 11 12 13 14 15 16 17 18

Số nhân khẩu trung bình Số lao động trung bình Trong đó: Số lao động tham gia vào làm du lịch Diện tích đất thổ cư bình quân Diện tích Homestay (nếu có) Số phòng Homestay (nếu có) Diện tích đất nông nghiệp bình quân Tỷ trọng số hộ có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn với đất thổ cư Tỷ trọng số hộ có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông lâm nghiệp Thu nhập bình quân tháng -Thu nhập tháng cao nhất -Thu nhập tháng thấp nhất Tỷ trọng thu nhập từ du lịch trên tổng thu nhập Tổng giá trị nhà ở và homestay Tỷ trọng số hộ có ô tô Tỷ trọng số hộ có máy vi tính Tỷ trọng số hộ có internet/wifi tại nhà Tỷ trọng số hộ có điện thoại thông minh Tỷ trọng số hộ có điều hòa Tỷ trọng số hộ có máy giặt Tỷ trọng số hộ có Tivi màn hình Led

Triệu đồng % % % % % % %

60 0 0 22,5 77,5 0 0 75 (Nguồn:Tổng hợp từ số liệu điều tra )

Những năm gần đây công tác du lịch theo mô hình homestay đã được

chú trọng đầu tư đã có từng bước phát triển. Tuy nhiên với địa hình bản Sì

Thâu Chải năm trên địa hình núi cao nên lượng phủ sóng các phương tiện

mạng chưa được tới đông đảo Nhân dân.

4.2.2. Tình hình phát triển du lịch cộng đồng của các hộ khảo sát

Các hộ tìm khách du lịch:

-Nguồn khách hàng cũ

Đây là nguồn khách hàng vô cùng tiềm năng lại có sẵn, bạn sẽ không

phải tốn nhiều chi phí cho việc tìm kiếm cũng như quảng bá. Bạn có thể tìm

kiếm bằng cách lục lại danh sách khách hàng từ năm ngoái, năm kia,… Sau

đó lập chiến dịch quảng cáo bằng SMS, email, chat để mời chào họ quay lại

lần nữa.

- Khách hàng mới

Đây là tệp khách hàng vô cùng quan trọng, bạn cần có chiến dịch quảng

cáo phù hợp và chi tiết nhất và đưa ra chiến dịch marketing làm sao để thu hút

được lượng khách hàng ổn định. Một số tệp bạn có thể quan tâm:

+Thứ nhất, khách hàng đang có nhu cầu đi du lịch

Bạn nên lên các diễn đàn, nhóm, blog để tìm kiếm các những người

thường đặt ra câu hỏi về các chuyến đi tour như Tripadvisor, vatgia, google

hỏi đáp,…đây người hỏi họ sẽ quan tâm đến lộ trình tour đến các địa điểm nổi

tiếng, hay các địa điểm du lịch hấp dẫn để tham khảo,…Bạn có thể tư vấn

ngay cho họ và đưa đường link dẫn về trang chủ của mình. Như vậy, bạn đã

quảng bá các sản phẩm, dịch vụ tour du lịch một cách thành công rồi đấy.

+Thứ hai là tệp khách hàng có nhu cầu cao

Những khách hàng này có thể rơi vào nhiều trường hợp khác nhau mà

nhu cầu về du lịch của họ vẫn chưa xuất hiện. Có thể, họ rất bận, không có

thời gian dành cho bản thân, hay chưa rủ được người đi cùng, chưa đủ kinh

phí, hoặc không chọn được địa điểm yêu thích. Như vậy, bạn có thể kích thích

họ bằng cách giới thiệu, nhắc nhở hoặc áp dụng các chiến dịch khuyến mãi

như là chỉ một lần duy nhất, chỉ có một cơ hội lần này để dụ dỗ họ tham gia.

Bên cạnh đó bạn có thể tận dụng ngay mạng xã hội hay các kênh trực

tuyến khách để làm điều này như Facebook, Twitter, Zalo,… Hãy lập các

group, fanpage để chia sẻ các kinh nghiệm du lịch hay chương trình tặng quà,

khuyến mãi để kích thích nhu cầu của họ một cách nhanh chóng và thuận lợi nhất.

+Thứ ba, tiếp cận khách hàng qua các công cụ tìm kiếm

Hiện nay, nhu cầu sử dụng các công cụ để tìm kiếm thông tin là rất phổ

biến, đặc biết là Google. Chính vì vậy, bạn cần làm thế nào để họ có thể tiếp

cận được dịch vụ bên bạn một cách nhanh chóng nhất. Không còn cách nào

khác chính là xây dựng thiết kế website du lịch chuyên nghiệp. Đây là các

giới thiệu các sản phẩm dịch vụ tour du lịch hiện đại nhất mà còn tiết kiệm

được chi phí thuê nhân lực và gọi điện giới thiệu. Đồng thời, đây còn là thời

đại công nghệ 4.0, bạn đừng để mất mơ hội và tay đối thủ khi ngành thương

mại điện tử đang lên ngôi. Chính vì thế, hãy tìm kiếm ngay cho mình một đơn

vị thiết kế web du lịch nếu quý vị vẫn chưa có website.