Bài ti u lu n môn Lý thuy t tài chính ti n tể ậ ế ề ệ
Đ tài:ề
C U TRÚC TH TR NG TÀI CHÍNHẤ Ị ƯỜ
Nhóm EURO –
K09402B
PH N M Đ UẦ Ở Ầ
cau_truc_thi_truong_tai_chinh_7273.doc 1
Trong nên kinh tê thi tr ng hiên nay, co le môt trong nh ng vân đê ma xa hôi quan tâm đo ươ ư
la thi tr ng tai chinh. H n ai hêt, chung ta hiêu răng hoat đông kinh tê toan câu co nhiêu biên ươ ơ
đông, va qua trinh thay đôi cung nh phat triên cua no la ph c tap vô cung. ư ư
Có th kh ng đ nh r ng, ngày nayể ẳ ị ằ , các ho t đ ng cua thi tr ng tai chinh đã th c s xâmạ ộ ươ ự ự
nh p vào m i lĩnh v c kinh t , giáo d c, y t , xã h i, văn hóa, chính tr cho đ n các y u tậ ọ ự ế ụ ế ộ ị ế ế ố
gia đinh,... Chinh vi thê ma viêc nghiên c u thi tr ng tai chinh la hêt s c quan trong va cân ư ươ ư
thiêt.
Nhân lo i đang b c vào m t giai đo n phát tri n kinh t xã h i và văn hóa nhanh ch a t ngạ ướ ộ ạ ể ế ộ ư ừ
th y. H n lúc nào h t, nhu c u v h c t p và nghiên c u ấ ơ ế ầ ề ọ ậ ứ thi tr ng đang tăng lên t ng ngày. ươ ừ
1. Lý do ch n đ tài.ọ ề
Trong xu th h i nh p m nh m c a n n kinh t th gi i hi n nay, cùng v i sế ộ ậ ạ ẽ ủ ề ế ế ớ ệ ớ ự
chuy n d ch sang n n kinh t th tr ng trong n c, s c nh tranh kh t khe trên quy mô toànể ị ề ế ị ườ ướ ự ạ ắ
c u đ t doanh nghi p Vi t Nam tr c nh ng b t bu c ph i l a ch nầ ặ ệ ệ ướ ữ ắ ộ ả ự ọ nh ng cach th c m iư ư ơ
va hoan chinh trên thi tr ng tai chinh đê gop phân nâng cao hiêu qua kinh tê. ươ H n n a viêc ơ ư thu
đ c l i nhu nượ ợ ậ trên thi tr ng ch ng khoan cung la vân đê ma moi ng i đang quan tâm. ươ ư ươ
Chinh vi thê chung tôi nghiên c u đê tai nay nhăm giup cac ban hiêu sâu h n vê nh ng hoat ư ơ ư
đông cung nh nh ng đong gop quan trong cua no trong nên kinh tê toan câu ngay nay. ư ư
2. M c tiêu c a đ tài:ụ ủ ề
- Cung câp cai nhin tông quan vê ch c năng va hoat đông cua hê thông tai chinh quôc gia. ư
- Năm đ c net chinh vê hoat đông va công cu tai chinh cua cac thi tr ng tai chinh c ươ ươ ơ
ban.
- Cac nguyên tăc c ban trong hoat đông cua cac trung gian tai chinh nh ngân hang, cac ơ ư
công ty bao hiêm, quy đâu t . ư
- Hiêu biêt vê nh ng khai niêm côt loi cua hoat đông tai chinh trong nên kinh tê thi ư
tr ng.ươ
3. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
- Thu th p thông tin d li u t các ngu n thông tin khác nhau.ậ ữ ệ ừ ồ
- Ph ng h ng áp d ng t i Vi t Namươ ướ ụ ạ ệ
- ng dung cac bai giao trinh cua cac tiên si cac tr ng đai hoc.Ư ươ
4. Đ i t ng, ph m vi nghiên c u.ố ượ ạ ứ
- Đ i t ng nghiên c u: ố ượ ứ Câu truc cua thi tr ng tai chinh. ươ
- Ph m vi nghiên c u: Nghiên c u d a trên ạ ứ ứ ự ph ng phap duy phân tich kinh tê.ươ Đi tư
tông quan đên cu thê câu truc mô hinh thi tr ng tai chinh. ươ
Ch ng 1ươ
Khái quát chung v th tr ng tài chínhề ị ườ
cau_truc_thi_truong_tai_chinh_7273.doc 2
1.. C s khách quan cho s ra đ iơ ở ự ờ
Trong n n kinh t luôn t n t i hai tr ng thái trái ng c nhau gi a m t bên là nhu c u về ế ồ ạ ạ ượ ữ ộ ầ ề
v n và m t bên là kh năng v v n. Mâu thu n này ban đ u đ c gi i quy t thông qua ho tố ộ ả ề ố ẫ ầ ượ ả ế ạ
đ ng c a ngân hàng v i vai trò trung gian trong quan h vay m n gi a ng i có v n vàộ ủ ớ ệ ượ ữ ườ ố
ng i c n v n. Khi kinh t hàng hóa phát tri n cao, nhi u hình th c huy đ ng v n m i linhườ ầ ố ế ể ề ứ ộ ố ớ
ho t h n n y sinh và phát tri n, góp ph n t t h n vào vi c gi i quy t cân đ i gi a cung vàạ ơ ả ể ầ ố ơ ệ ả ế ố ữ
c u v các ngu n l c tài chính trong xã h i, làm xu t hi n các công c huy đ ng v n nh tráiầ ề ồ ự ộ ấ ệ ụ ộ ố ư
phi u, c phi u c a các doanh nghi p, trái phi u c a chính ph ... - đó là nh ng lo i gi y tế ổ ế ủ ệ ế ủ ủ ữ ạ ấ ờ
có giá tr , g i chung là các lo i ch ng khoán. Và t đó xu t hi n nhu c u mua bán, chuy nị ọ ạ ứ ừ ấ ệ ầ ể
nh ng gi a các ch s h u khác nhau các lo i ch ng khoán. Đi u này làm xu t hi n m tượ ữ ủ ở ữ ạ ứ ề ấ ệ ộ
lo i th tr ng đ cân đ i cung c u v v n trong n n kinh t là th tr ng tài chính.ạ ị ườ ể ố ầ ề ố ề ế ị ườ
Do đó, th tr ng tài chính là s n ph m t t y u c a n n kinh t th tr ng, c s kháchị ườ ả ẩ ấ ế ủ ề ế ị ườ ơ ở
quan cho s ra đ i c a th tr ng tài chính là s gi i quy t m u thu n gi a cung và c u vự ờ ủ ị ườ ự ả ế ẫ ẫ ữ ầ ề
v n trong n n kinh t thông qua các công c tài chính đ c bi t là các lo i ch ng khoán, làmố ề ế ụ ặ ệ ạ ứ
n y sinh nhu c u mua bán, chuy n nh ng ch ng khoán gi a các ch th khác nhau trongả ầ ể ượ ứ ữ ủ ể
n n kinh t . ề ế Chính s phát tri n c a n n kinh t hàng hóa và ti n t mà đ nh cao c a nó làự ể ủ ề ế ề ệ ỉ ủ
kinh t th tr ng làm n y sinh m t lo i th tr ng m i là ế ị ườ ả ộ ạ ị ườ ớ th tr ng tài chínhị ườ .
Th tr ng tài chính hình thành và phát tri n g n li n v i s phát tri n c a n n kinh t thị ườ ể ắ ề ớ ự ể ủ ề ế ị
tr ng. S phát tri n c a n n kinh t th tr ng đã làm xu t hi n nh ng ch th c n ngu nườ ự ể ủ ề ế ị ườ ấ ệ ữ ủ ể ầ ồ
tài chính và nh ng ng i có kh năng cung ng ngu n tài chính. Khi n n kinh t th tr ngữ ườ ả ứ ồ ề ế ị ườ
ngày càng phát tri n thì các ho t đ ng v phát hành và mua bán l i các ch ng khoán cũngể ạ ộ ề ạ ứ
phát tri n, hình thành m t th tr ng riêng nh m làm cho cung c u ngu n tài chính g p nhauể ộ ị ườ ằ ầ ồ ặ
d dàng và thu n l i h n, đó là ễ ậ ợ ơ th tr ng tài chínhị ườ .
2. Khái ni mệ
Th tr ng tài chínhị ườ là n i di n ra các ho t đ ng trao đ i, mua bán quy n s d ng cácơ ễ ạ ộ ổ ề ử ụ
ngu n tài chính thông qua nh ng ph ng th c giao d ch và công c tài chính nh t đ nh. Thồ ữ ươ ứ ị ụ ấ ị ị
tr ng tài chính là t ng hòa các quan h cung c u v v n trong n n kinh t .ườ ổ ệ ầ ề ố ề ế
Nói m t cách đ n gi n, th tr ng tài chính là n i di n ra các ho t đ ng mua bán các lo iộ ơ ả ị ườ ơ ễ ạ ộ ạ
gi y có giá, n i g p g c a các ngu n cung v v n, qua đó hình thành nên giá mua và giá bánấ ơ ặ ỡ ủ ồ ề ố
các lo i c phi u, trái phi u... hình thành nên các lo i v n đ u t bao g m: lãi su t đi vay, lãiạ ổ ế ế ạ ố ầ ư ồ ấ
su t cho vay, lãi su t ng n h n, trung h n và dài h n.ấ ấ ắ ạ ạ ạ
3. Đi u ki n c n thi t đ hình thành ề ệ ầ ế ể
- N n kinh t hàng hóa phát tri n, ti n t n đ nh, v i m c đ l m phát có th ki m soátề ế ể ề ệ ổ ị ớ ứ ộ ạ ể ể
đ c; ượ
- Các công c c a th tr ng tài chính ph i đa d ng, t o ra các ph ng ti n chuy n giaoụ ủ ị ườ ả ạ ạ ươ ệ ể
quy n s d ng các ngu n tài chính; ề ử ụ ồ
- Hình thành và phát tri n h th ng các trung gian tài chínhể ệ ố
- Xây d ng, hoàn thi n h th ng pháp lu t và t ch c qu n lý nhà n c đ giám sát sự ệ ệ ố ậ ổ ứ ả ướ ể ự
ho t đ ng c a th tr ng tài chính; ạ ộ ủ ị ườ
cau_truc_thi_truong_tai_chinh_7273.doc 3
- Ph i t o c s v t ch t k thu t và h th ng thông tin kinh t ph c v cho ho t đ ngả ạ ơ ở ậ ấ ỹ ậ ệ ố ế ụ ụ ạ ộ
c a th tr ng tài chính; ủ ị ườ
- C n có đ i ngũ các nhà kinh doanh, các nhà qu n lý am hi u th tr ng tài chính và ph iầ ộ ả ể ị ườ ả
có đông đ o các nhà đ u t có ki n th c, dám m o hi m tr c nh ng r i ro có th x yả ầ ư ế ứ ạ ể ướ ữ ủ ể ả
ra.
4. Các y u t c b n c a th tr ng tài chínhế ố ơ ả ủ ị ườ
Đ t o l p m t môi tr ng sôi đ ng cho th tr ng tài chính là s k t h p c a nhi u y uể ạ ậ ộ ườ ộ ị ườ ự ế ợ ủ ề ế
t , trong đó có 3 y u t c b n: ố ế ố ơ ả đ i t ng ố ượ c a th tr ng tài chính, ủ ị ườ công cụ tham gia trên thị
tr ng tài chính và ườ ch thủ ể tham gia trên th tr ng tài chính.ị ườ
4.1.Đ i t ng c a th tr ng tài chínhố ượ ủ ị ườ
Th tr ng tài chính là m t lo i th tr ng đ c bi t nên đ i t ng mua bán trên th tr ngị ườ ộ ạ ị ườ ặ ệ ố ượ ị ườ
tài chính là m t lo i hàng hóa đ c bi t - đó là quy n s d ng v n ng n h n ho c dài h n.ộ ạ ặ ệ ề ử ụ ố ắ ạ ặ ạ
Th c ch t c a quan h giao d ch trên th tr ng tài chính là ng i ta mua bán quy n s d ngự ấ ủ ệ ị ị ườ ườ ề ử ụ
các ngu n tài chính thông qua hình th c mua bán bên ngoài là các lo i gi y t có giá tr g iồ ứ ạ ấ ờ ị ọ
chung là ch ng khoán.ứ
4.2.Ch th tham gia trên th tr ng tài chínhủ ể ị ườ
- Ng i bán quy n s d ng tài chính là nh ng ng i có d th a tài chính đem nh ngườ ề ử ụ ữ ườ ư ừ ượ
quy n s d ng ngu n tài chính đó nh m thu đ c nh ng kho n l i t c nh t đ nh - ng iề ử ụ ồ ằ ượ ữ ả ợ ứ ấ ị ườ
mua ch ng khoánứ
- Ngu i mua quy n s d ng ngu n tài chính là nh ng ng i đang có nhu c u v ngu n tàiờ ề ử ụ ồ ữ ườ ầ ề ồ
chính nh m th c hi n các m c tiêu c a mình. Trên th tr ng tài chính, ng i mua quy n sằ ự ệ ụ ủ ị ườ ườ ề ử
d ng ngu n tài chính là ng i phát hành - ng i bán ch ng khoánụ ồ ườ ườ ứ
Giá c quy n s d ng ngu n tài chính ả ề ử ụ ồ
Giá cả c a quy n s d ng ngu n tài chính đ c bi u hi n là s l i t c mà ng i muaủ ề ử ụ ồ ượ ể ệ ố ợ ứ ườ
quy n s d ng ngu n tài chính tr cho ng i bán quy n s d ng ngu n tài chính. Tùy thu cề ử ụ ồ ả ườ ề ử ụ ồ ộ
vào hình th c mua bán c th , giá c c a quy n s d ng ngu n tài chính có th đ c xácứ ụ ể ả ủ ề ử ụ ồ ể ượ
đ nh tr c nh l i t c ti n vay, l i t c trái phi u, ho c giá c ch a đ c xác đ nh tr c nhị ướ ư ợ ứ ề ợ ứ ế ặ ả ư ượ ị ướ ư
l i t c c ph n mà ng i mua c phi u thông th ng thu đ c.ợ ứ ổ ầ ườ ổ ế ườ ượ
4.3.Công c c a th tr ng tài chínhụ ủ ị ườ
Đ chuy n giao quy n s d ng các ngu n tài chính, các công c ch y u đ c s d ngể ể ề ử ụ ồ ụ ủ ế ượ ử ụ
trên th tr ng tài chính là các lo i ch ng khoán. Ch ng khoán là ch ng t d i d ng gi y tị ườ ạ ứ ứ ứ ừ ướ ạ ấ ờ
ho c ghi trên h th ng thi t b đi n t xác nh n các quy n h p pháp c a ng i s h uặ ệ ố ế ị ệ ử ậ ề ợ ủ ườ ở ữ
ch ng t đó đ i v i ng i phát hành; ho c ch ng khoán là ch ng ch ho c bút toán ghi s ,ứ ừ ố ớ ườ ặ ứ ứ ỉ ặ ổ
xác nh n các quy n và l i ích h p pháp c a ng i s h u ch ng t đó đ i v i ng i phátậ ề ợ ợ ủ ườ ở ữ ứ ừ ố ớ ườ
hành.
Ta có th hi u rõ h n thông qua s đ d i đây v c u trúc th tr ng tài chínhể ể ơ ơ ồ ướ ề ấ ị ườ
cau_truc_thi_truong_tai_chinh_7273.doc 4
Th tr ng tài chínhị ườ
Ng i ti t ki m/cho vayườ ế ệ
H gia đìnhộ
Doanh nghi pệ
Chính phủ
Cá nhân/t ch c n cổ ứ ướ
ngoài
T ch c tài chínhổ ứ
trung gian
5. Phân lo i th tr ng tài chínhạ ị ườ
Có nhi u cách đ phân lo i thi tr ng tài chính nh ng ta có 4 cách phân lo i chính nh sau:ề ể ạ ườ ư ạ ư
5.1. Căn c vào ph ng th c huy đ ng ngu n tài chính ứ ươ ứ ộ ồ
5.1.1. Th tr ng nị ườ ợ: là th tr ng buôn bán trao đ i các công c n , trong đó công c nị ườ ổ ụ ợ ụ ợ
là công c làm phát sinh nghĩa v tr n nh trái phi u, tín phi u, h i phi u,…ụ ụ ả ợ ư ế ế ố ế
Phát hành các công c n là ph ng pháp thông d ng nh t mà công ty s d ng đ vayụ ợ ươ ụ ấ ử ụ ể
v n trên th tr ng tài chính. Đây là d ng th a thu n theo h p đ ng trong đó ng i vayố ị ườ ạ ỏ ậ ợ ồ ườ
ph i tr cho ng i n m gi các công c n m t kho n ti n nh t đ nh trong gi i h n cả ả ườ ắ ữ ụ ợ ộ ả ề ấ ị ớ ạ ố
đ nh (v n và lãi) vào ngày tháng c th (th i đi m đáo h n – khi kho n chi tr cu i đ cị ố ụ ể ờ ể ạ ả ả ố ượ
th c hi n ). Th i gian đáo h n c a công c n là kho ng th i gian chop đ n khi công cự ệ ờ ạ ủ ụ ợ ả ờ ế ụ
n h t h n. D a vào th i gian đáo h n, ta có 3 công c n : công c n ng n h n ( th iợ ế ạ ự ờ ạ ụ ợ ụ ợ ắ ạ ờ
gian đáo h n nh h n 1 năm ), công c n trung h n ( th i gian đáo h n t 1 đ n 5 năm )ạ ỏ ơ ụ ợ ạ ờ ạ ừ ế
và công c n dài h n ( th i gian đáo h n trên 5 năm )ụ ợ ạ ờ ạ
5.1.2. Th tr ng v c ph n ( th tr ng c phi u ):ị ườ ố ổ ầ ị ườ ổ ế Ph ng pháp th hai đ thu hútươ ứ ể
v n là các công ty phát hành c phi u. Ng i n m gi c phi u s h u m t ph n tài s nố ổ ế ườ ắ ữ ổ ế ở ữ ộ ầ ả
cau_truc_thi_truong_tai_chinh_7273.doc
Nhà đ u t /cho vayầ ư
H gia đìnhộ
Doanh nghi pệ
Chính phủ
Cá nhân/t ch c n cổ ứ ướ
ngoài
5