L I M Đ UỜ Ở Ầ
N n văn minh nhân lo i suy cho cùng là do s phát tri n đúng h ngề ạ ự ể ướ
c a l c l ng s n xu t quy t đ nh. Do đó vi c nghiên c u quy lu t v nủ ự ượ ả ấ ế ị ệ ứ ậ ậ
đ ng và nh ng hình th c phát tri n c a l c l ng s n xu t là m t v n độ ữ ứ ể ủ ự ượ ả ấ ộ ấ ề
h t s c quan tr ng . ế ứ ọ
Th i kỳ quá đ lên ch nghiã xã h i Vi t Nam là th i kỳ c i bi nờ ộ ủ ộ ở ệ ờ ả ế
cách m ng sâu s c, toàn di n và tri t đ v m i m t. T xã h i cũ sang xãạ ắ ệ ệ ể ề ọ ặ ừ ộ
h i m i XHCN. Th i kỳ đó b t đ u t khi giai c p vô s n lên n m chínhộ ớ ờ ắ ầ ừ ấ ả ắ
quy n. Cách m ng vô s n thành công vang d i và k t thúc khề ạ ả ộ ế i đã xây d ngự
xong c s kinh t chính tr t t ng c a xã h i m i. Đó là th i kỳ xâyơ ở ế ị ư ưở ủ ộ ớ ớ
d ng t l c l ng s n xu t m i d n đ n quan h s n xu t m i, quan hự ừ ự ượ ả ấ ớ ẫ ế ệ ả ấ ớ ệ
s n xu t m i hình thành lên các quan h s h u m i. T c s h t ngả ấ ớ ệ ở ữ ớ ừ ơ ở ạ ầ
m i hình thành nên ki n trúc th ng t ng m i. Song trong m t th i gian dàiớ ế ượ ầ ớ ộ ờ
chúng ta không nh n th c đúng đ n v ch nghĩa xã h i v quy lu t s nậ ứ ắ ề ủ ộ ề ậ ả
xu t ph i phù h p v i tính ch t và trình đ phát tri n c a l c l ng s nấ ả ợ ớ ấ ộ ể ủ ự ượ ả
xu t. S phát tri n c a l c l ng s n xu t và quan h s n xu t t o nênấ ự ể ủ ự ượ ả ấ ệ ả ấ ạ
tính đa d ng hoá các lo i hình s h u Vi t Nam t đó t o nên tính đaạ ạ ở ữ ở ệ ừ ạ
d ng c a n n kinh t nhi n thành ph n. Th c t cho th y m t n n kinh tạ ủ ề ế ề ầ ự ế ấ ộ ề ế
nhi u thành ph n ph i bao g m nhi u hình th c s h u ch không đ nề ầ ả ồ ề ứ ở ữ ứ ơ
thu n là hai hình th c s h u trong giai đo n x a kia. Vì v y nghiên c uầ ứ ở ữ ạ ư ậ ứ
“Quan h bi n ch ng gi a s phát tri n c a l c l ng s n xu t và sệ ệ ứ ữ ự ể ủ ự ượ ả ấ ự
đa d ng hoá các lo i hình s h u Vi t Nam ạ ạ ở ữ ở ệ “ có vai trò quan tr ngọ
mang tính c p thi t cao vì th i đ i ngày nay chính là s phát tri n c a n nấ ế ờ ạ ự ể ủ ề
kinh t th tr ng hàng hoá nhi u thành ph n. Nghiên c u v n đ nàyế ị ườ ề ầ ứ ấ ề
chúng ta còn th y đ c ý nghĩa lý lu n cũng nh th c ti n c a nó h t s cấ ượ ậ ư ự ễ ủ ế ứ
sâu s c . ắ
1
Do th i gian và trình đ còn h n ch nên không th tránh kh iờ ộ ạ ế ể ỏ
nh ng thi u sót , chính vì v y em kính mong s giúữ ế ậ ự p đ và ch b o t n tìnhỡ ỉ ả ậ
c a th y giáo.ủ ầ
Em xin chân thành c m n .ả ơ
2
B. N I DUNGỘ
Ι /LÝ LU N CHUNG :Ậ
1/ Th nào là l c l ng s n xu t ?ế ự ượ ả ấ
L c l ng s n xu t là m i quan h c a con ng i v i t nhiênự ượ ả ấ ố ệ ủ ườ ớ ự
hình thành trong quá trình s n xu t . Trình đ c a l c l ng s n xu t thả ấ ộ ủ ự ượ ả ấ ể
hi n trình đ kh ng ch t nhiên c a con ng i. Đó là k t qu năng l cệ ở ộ ố ế ự ủ ườ ế ả ự
th c ti n c a con ng i tác đ ng vào t nhiên đ t o ra c a c i v t ch tự ễ ủ ườ ộ ự ể ạ ủ ả ậ ấ
đ m b o s t n t i và phát tri n c a loài ng i . ả ả ự ồ ạ ể ủ ườ
Trong c u thành c a l c l ng s n xu t, có th có m t vài ýấ ủ ự ượ ả ấ ể ộ
ki n nào đó khác nhau v m t s y u t khác c a l c l ng s n xu t ,ế ề ộ ố ế ố ủ ự ượ ả ấ
song suy cho cùng thì chúng đ u v t ch t hoá thành hai ph n ch y u là tề ậ ấ ầ ủ ế ư
li u s n xu t và l c l ng con ng i .ệ ả ấ ự ượ ườ Trong đó t li u s n xu t đóng vaiư ệ ả ấ
trò là khách th , còn con ng i là ch th .ể ườ ủ ể
T li u s n xu t đ c c u thành t hai b ph n đó là đ i t ngư ệ ả ấ ượ ấ ừ ộ ậ ố ượ
lao đ ng và t li u lao đ ng . Thông th ng trong quá trình s n xu tộ ư ệ ộ ườ ả ấ
ph ng ti n lao đ ng còn đ c g i là c s h t ng c a n n kinh t .ươ ệ ộ ượ ọ ơ ở ạ ầ ủ ề ế
Trong b t kỳ m t n n s n xu t nào công c s n xu t bao gi cũng đóng vaiấ ộ ề ả ấ ụ ả ấ ờ
trò là then ch t và là ch tiêu quan tr ng nh t . Hi n nay công c s n xu tố ỉ ọ ấ ệ ụ ả ấ
c a con ng i không ng ng đ c c i thi n và d n đ n hoàn thi n, nhủ ườ ừ ượ ả ệ ẫ ế ệ ờ
thành t u c a khoa h c k thu t đã t o ra công c lao đ ng công nghi pự ủ ọ ỹ ậ ạ ụ ộ ệ
máy móc hi n đ i thay th d n lao đ ng c a con ng i . Do đó công c laoệ ạ ế ầ ộ ủ ườ ụ
đ ng luôn là đ c nh t , cách m ng nh t c a LLSX ộ ộ ấ ạ ấ ủ
B t kỳ m t th i đ i l ch s nào, công c s n xu t bao gi cũngấ ộ ờ ạ ị ử ụ ả ấ ờ
là s n ph m t ng h p, đa d ng c a toàn b nh ng ph c h p k thu t đ cả ẩ ổ ợ ạ ủ ộ ữ ứ ợ ỹ ậ ượ
hình thành và g n li n v i quá trình s n xu t và phát tri n c a n n kinh t .ắ ề ớ ả ấ ể ủ ề ế
3
Nó là s k t h p c a nhi u y u t trong đó quan tr ng nh t và tr c ti pự ế ợ ủ ề ế ố ọ ấ ự ế
nh t là trí tu con ng i đ c nhân lên trên c s k th a n n văn minhấ ệ ườ ượ ơ ở ế ừ ề
v t ch t tr c đó.ậ ấ ướ
N c ta là m t n c giàu tài nguyên thiên nhiên, có nhi u n i màướ ộ ướ ề ơ
con ng i ch a t ng đ t chân đ n nh ng nh vào ti n b c a KHKT vàườ ư ừ ặ ế ư ờ ế ộ ủ
quá trình công ngh tiên ti n, con ng i có th t o ra đ c s n ệ ế ườ ể ạ ượ ả ph m m iẩ ớ
có ý nghĩa quy t đ nh t i ch t l ng cu c s ng và giá tr c a n n văn minhế ị ớ ấ ượ ộ ố ị ủ ề
nhân lo i. Chính vi c tìm ki m ra các đ i t ng lao đ ng m i s tr thànhạ ệ ế ố ượ ộ ớ ẽ ở
đ ng l c cu n hút m i ho t đ ng cu con ng i.ộ ự ố ọ ạ ộ ả ườ
T li u lao đ ng dù có tinh s o và hi n đ i đư ệ ộ ả ệ ạ ến đâu nh ng táchư
kh i con ng i thì nó cũng không phát huy tác d ng c a chính b n thân .ỏ ườ ụ ủ ả
Chính v y mà Lê Nin đã vi t : “ l c l ng s n xu t hàng đ u c a toàn thậ ế ự ượ ả ấ ầ ủ ể
nhân lo i là công nhân , là ng i lao đ ng “ . Ng i lao đ ng v i nh ngạ ườ ộ ườ ộ ớ ữ
khinh nghi m , thói quen lao đ ng , s d ng t li u s n xu t đ t o ra c aệ ộ ử ụ ư ệ ả ấ ể ạ ủ
c i v t ch t . T li u s n xu t v i t cách là khách th c a LLSX, và nóả ậ ấ ư ệ ả ấ ớ ư ể ủ
ch phát huy tác d ng khi nó đ c k t h p v i lao đ ng s ng c a conỉ ụ ượ ế ợ ớ ộ ố ủ
ng i . Đ i h i 7 c a Đ ng đã kh ng đ nh : “ S nghi p phát tri n kinh tườ ạ ộ ủ ả ẳ ị ự ệ ể ế
đ t con ng i lên v trí hàng đ u, v trí trung tâm th ng nh t tăng tr ngặ ườ ị ầ ị ố ấ ưở
kinh t v i công b ng khoa h c và ti n b xã h i .”ế ớ ằ ọ ế ộ ộ
Ng i lao đ ng v i t cách là m t b ph n c a LLSX xã h i ph Iườ ộ ớ ư ộ ộ ậ ủ ộ ả
là ng i có th l c , có tri th c văn hoá , có trình đ chuyên môn nghi p vườ ể ự ứ ộ ệ ụ
cao, có khinh nghi m và thói quen t t, ph m ch t t cách lành m nh, l ngệ ố ẩ ấ ư ạ ươ
tâm ngh nghi p và trách nhi m cao trong công vi c.Tr c đây do ch aề ệ ệ ệ ướ ư
chú tr ng đúng m c đ n v trí c a ng i lao đ ng, chúng ta ch a bi t khaiọ ứ ế ị ủ ườ ộ ư ế
thác phát huy m i s c m nh c a nhân t con ng i. Đành r ng năng l c vàọ ứ ạ ủ ố ườ ằ ự
kinh nghi m SX c a con ng i còn ph thu c vào nh ng TLSX hi n có màệ ủ ườ ụ ộ ữ ệ
h đang s d ng. Nh ng tích c c sáng t o c a h đã thúc đ y n n kinh tọ ử ụ ư ự ạ ủ ọ ẩ ề ế
phát tri n.ể
4
2/ Ph m trù s h u và c c u s h u trong ạ ở ữ ơ ấ ở ữ giai đo n tr c đâyạ ướ
(Tr c 1986)ướ
a/ S h u là gì ? Quá trình phát tri n c a nó.ớ ữ ể ủ
Theo quan đi m c a Mác:”s h u đ c bi u hi n trongể ủ ở ữ ượ ể ệ
nh ng hình thái c a QHSX”. S h u là n i dung bên trong c a chính thữ ủ ở ữ ộ ủ ể
mang tính th ng nh t . Tính hố ấ i n th c c a s h u ch đ c nh n th c m tệ ự ủ ở ữ ỉ ượ ậ ứ ộ
cách gián ti p thông qua các quan h gi a các thành t c a QHSX chế ệ ữ ố ủ ứ
không th nh n th c m t cách tr c ti p vì s h u là t ng hoà gi a cácể ậ ứ ộ ự ế ở ữ ổ ữ
QHSX . S h u b t đ u t s chi m h u gi i t nhiên , mang tính ch tở ữ ắ ầ ừ ự ế ữ ớ ự ấ
c ng đ ng, hình thái đ u tiên c a QHSX trong xã h i c ng s n nguyên thuộ ồ ầ ủ ộ ộ ả ỷ
đ n hình thái kinh t xã h i s tính cá nhân đ i l p v i c ng đ ng và d nế ế ộ ơ ố ậ ớ ộ ồ ẫ
đ n s tách bi t v s h u . Đó là ti n trình t ch đ s h u th t c, bế ự ệ ề ở ữ ế ừ ế ộ ở ữ ị ộ ộ
l c trong xã h i c ng s n nguyên thu đ n ch đ s h u cá nhân . S h uạ ộ ộ ả ỷ ế ế ộ ở ữ ở ữ
đ c hình thành t s chi m h u đ i t ng đ ti n hành s n xu t thoượ ừ ự ế ữ ố ượ ể ế ả ấ ả
mãn v i nhu c u c a con ng i . Do đó s h u mang tính ch t t t nhiên, sớ ầ ủ ườ ở ữ ấ ấ ự
chi m h u mang l i quy n h n cho ch s h u . S n xu t phát tri n thìế ữ ạ ề ạ ủ ở ữ ả ấ ể
quan h s h u ngày càng phát tri n . ệ ở ữ ể
Nh v y s h u là m i quan h con ng i v i con ng i trongư ậ ở ữ ố ệ ườ ớ ườ
vi c chi m h u TLSX cùng v i các đi u ki n s n xu t . Do đó s h u làệ ế ữ ớ ề ệ ả ấ ở ữ
m t m t c a QHSX . S hình thành và phát tri n c a s h u là m t quáộ ặ ủ ự ể ủ ở ữ ộ
trình l ch s t nhiên tuân theo quy lu t s n xu t, phù h p v i tính ch t vàị ử ự ậ ả ấ ợ ớ ấ
trình đ c a LLSX . Cùng v i s phát tri n c a n n s n xu t XH thì n iộ ủ ớ ự ể ủ ề ả ấ ộ
dung và ph m vi c a s h u ngày càng đ c m r ng . ạ ủ ở ữ ượ ở ộ
b/ C c u s h u trong giai đo n tr c đây (tr c 1986):ơ ấ ở ữ ạ ướ ướ
L ch s loàị ử i ng i đã t ng tr i qua hai lo i hình s h u c b nườ ừ ả ạ ở ữ ơ ả
đ i v i TLSX đó là s h u t nhân và s h u xã h i ố ớ ở ữ ư ở ữ ộ
5
