MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
Tiểu Luận
Nhận thức và hành vi của người tham gia giao thông tại TP Hồ Chí Minh
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
1
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
MỤC LỤC
I. MỤC TIÊU ............................................................................................................. 2
II. NỘI DUNG ............................................................................................................. 3
1. Thực trạng giao thông tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. ................ 3
2. Thực trạng các hành vi ứng xử khi tham gia giao thông đô thị hiện nay:..5
3. Tiến trình dư luận xã hội .............................................................................. 6
3.1. Các cá nhân, các nhóm xã hội tiếp xúc với các hiện tượng xã hội, các sự
kiện xã hội tạo nên cảm giác, cảm nghĩ ban đầu. ....................................... 6
3.2. Trao đổi, bàn luận về các ý kiến xung quanh đối tượng dư luận. Lúc
này các ý kiến cá nhân được chuyển dần thành ý kiến tập thể. ................ 9
3.3. Các ý kiến khác nhau được thống nhất lại trên những quan điểm cơ
bản để hình thành sự đánh giá chung các hiện tượng, các quá trình xã hội,
những đánh giá này thỏa mãn được sự nhận định của đa số cộng đồng. 10
3.4. Nhóm hoặc cộng đồng người thống nhất với nhau về cách thức hành
động. .............................................................................................................. 12
III. KẾT LUẬN VÀ PHÁT HIỆN .............................................................................. 14
IV. Tài liệu tham khảo .................................................................................................. 16
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
2
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
I. MỤC TIÊU
Dư luận xã hội là trạng thái, ý thức xã hội bao gồm thái độ của con người đối với
các sự kiện và sự việc của hiện thực xã hội, đối với hoạt động của các nhóm và các tổ
chức xã hội khác nhau. Đó chính là kết quả của quá trình thảo luận xã hội. Quá trình thảo
luận dài hay ngắn và theo hình thức nào tùy theo bối cảnh chính trị - kinh tế - xã hội và
đặc điểm văn hoá và tính thuần nhất của mỗi quốc gia.
Nghiên cứu dư luận xã hội là nhu cầu không thể thiếu của Đảng và nhà nước ta cũng như
nhiệm vụ quan trọng của các nhà xã hội học.
“An toàn giao thông là không tai nạn”, “An toàn giao thông là hạnh phúc của mọi
nhà” khẩu ngữ này được treo ở khắp mọi nơi trên mọi nẻo đường như lời nhắc nhở, cũng
là lời cảnh báo với những người đang tham gia giao thông, hãy chấp hành luật giao thông
để đem lại an toàn cho mình và hạnh phúc cho gia đình mình. Vậy mà hàng ngày, hàng
giờ vẫn có những vụ tai nạn xảy ra, vẫn có nhiều người không đội mủ bảo hiểm, vẫn vượt
đèn đỏ... Vấn đề giao thông đang là đề tài nổi cợm trong xã hội hiện nay. Đặc biệt ở các
khu đô thị, thành phố lớn thì an toàn giao thông(ATGT) lại đáng được quan tâm hơn cả.
Vậy để biết dư luận xã hội đã nói gì về điều này, sau đây tôi xin tìm hiểu về “nhận
thức và hành vi của người tham gia giao thông tại TP Hồ Chí Minh” để phân tích dư
luận xã hội về vấn đề này từ những suy nghĩ, thái độ, tình cảm và hành động của mọi
người. Đồng thời thấy được những phản ứng khác nhau của một hiện tượng xã hội.
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
3
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
II. NỘI DUNG
1. Thực trạng giao thông tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
Hiện nay do đời sống kinh tế ngày càng phát triển,
nhu cầu thoả mãn cuộc sống của con người ngày càng
cao. Điều đó dẫn đến các phương tiện tham gia giao
thông của con người là không thể thiếu. Xe gắn máy là
phương tiện tham gia giao thông(TGGT) thuận lợi và ít
tốn kém nhất của cộng đồng người Việt. Điều đó ắt sẽ
trở thành hệ lụy khi người tham gia giao thông ngày càng gia tăng. An toàn giao thông đã
trở thành một vấn đề nan giải, trong đó đặc biệt là giới trẻ.
Tính cho tới thời điểm này toàn TP Hồ Chí Minh đã xảy ra 1.020 vụ tai nạn giao
thông(TNGT), làm chết 856 người, bị thương 435 người, gây hư hỏng 1.462 phương tiện.
So với cùng kỳ năm 2008, số vụ TNGT tuy có giảm 2 vụ nhưng số người chết và bị
thương lại tăng vọt lên 69 người. Ngoài ra còn có gần 8.000 vụ va chạm làm bị thương
nhẹ 8.760 người và gây hư hỏng hơn 11.100 phương tiện.
Các vụ TNGT xảy ra tập trung ở khu vực nội thành, kế đến là ngoại thành và cuối
cùng là quốc lộ. Đối tượng gây tai nạn dẫn đầu là mô tô xe máy chiếm 70% số vụ, ô tô
chiếm 22,6%, còn lại là các thành phần khác như khách bộ hành, xe 3 bánh gắn máy, xe
đạp-xe đạp điện… Nếu như các lỗi phổ biến gây ra TNGT là phóng nhanh vượt ẩu, uống
rượu bia trước khi điều khiển xe, lưu thông không đúng phần đường… thì tình trạng ùn
tắc giao thông lại là hậu quả tổng hợp của hàng loạt yếu tố: bùng nổ phương tiện cá nhân,
diện tích đường quá ít, tổ chức phân luồng giao thông chưa hợp lý, hệ thống đèn tín hiệu
giao thông chưa đầy đủ…
Với những người dân sống tại các đô thị lớn như TP.HCM thì ùn tắc giao thông đã
trở nên quá quen thuộc. Cảnh tượng những ngã tư chật kín, hàng nghìn, hàng vạn xe cộ
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
4
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
đủ loại chen chúc nhau, máy nổ ầm ĩ, khói xả mù mịt... được coi như “chuyện thường
ngày”.
Vấn đề ùn tắc giao thông tại TP Hồ Chí Minh vẫn cứ diễn ra thường xuyên đã gây
ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều hoạt động kinh tế – xã hội. Theo thống kê năm 2008, TP
Hồ Chí Minh đã xảy ra 48 vụ tắc đường hơn 30 phút, tăng 19 vụ so với năm 2007. Năm
2009, tình hình ùn tắc giao thông vẫn tiếp tục gia tăng. Từ sau Tết Nguyên đán Kỷ Sửu
2009 đến nay, mặc dù các ngành chức năng có nhiều nỗ lực, tình hình ùn tắc giao thông
tại TPHCM vẫn hết sức phức tạp. Theo thống kê của Phòng Cảnh sát Giao thông Đường
bộ - Công an TP Hồ Chí Minh cho thấy tính đến cuối tháng 10-2009, TP đã xảy ra 69 vụ
ùn tắc giao thông nghiêm trọng (thời gian ùn tắc kéo dài từ 30 phút trở lên), tăng 28 vụ so
với cùng kỳ năm trước. Số vụ ùn ứ giao thông với thời gian ngắn hơn thì không thể nào
đếm xuể bởi tần suất, mật độ xảy ra quá dày đặc! Chỉ trong vài ngày nghỉ lễ cuối tháng
12 năm 2010 vừa qua, tình trạng tắc đường nghiêm trọng lại xảy ra khắp nơi, nhất là các
tuyến đường cửa ngõ ra vào thành phố và ở các bến xe, điểm vui chơi giải trí.
Thời gian gần đây, tại TPHCM lại liên tiếp xảy ra những “cuộc chiến đẫm máu”
gây hậu quả nghiêm trọng chỉ vì những vụ va chạm giao thông rất nhỏ trên đường. Gần
đây nhất là vụ va quẹt nhỏ giữa hai xe máy trên đường Cống Quỳnh (quận 1) vào đêm
06/08/2010. Chỉ vì va chạm nhỏ mà hai bên đã xảy ra ẩu đả, hậu quả là 2 người chết, 1 bị
thương nặng.
Trước đó, ngày 1/6, một chiếc container đã va quẹt nhẹ vào một chiếc xe tải tại
khu vực Suối Tiên (quận 9). Sau vài câu chửi bới, lái xe tải điều khiển xe đi tiếp. Ai ngờ
lái xe container tăng tốc đuổi theo dù đường rất đông người. Đến gần cầu Đồng Nai thì
tài xế container đuổi kịp xe tải và lao xuống dùng mã tấu truy sát tài xế xe tải. Đó chỉ là
những vụ việ trong hàng trăm hàng ngàn vụ xô xác gây chết người vì những qua quẹt nhỏ
trên đường.
Thống kê của Phòng CSGT đường bộ - Công an TP cho thấy, số người tham gia
giao thông vi phạm ngày càng tăng, năm sau luôn cao hơn năm trước. Nếu năm 2005,
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
5
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
CSGT xử phạt khoảng 991.000 trường hợp vi phạm, với số tiền trên 50 tỉ đồng, thì đến
năm 2006, con số vi phạm bị xử phạt lên đến gần 1,3 triệu trường hợp, với số tiền xử phạt
trên 100 tỉ đồng. Riêng 7 tháng đầu năm 2007, trên địa bàn thành phố đã có gần 700.000
lượt vi phạm (tăng 130.000 vụ so thời điểm 2006).
Thực trạng trên khiến chúng ta không thể không nhìn lại văn hóa giao thông của
người dân thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và người Việt nói chung.
2. Thực trạng các hành vi ứng xử khi tham gia giao thông đô thị hiện nay:
Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang diễn ra mạnh mẽ ở nước ta, đi kèm
với nó là sự phát triển của quá trình đô thị hóa. Sự hình thành và phát triển các đô thị lại
dẫn tới sự bùng nổ về dân số và sự phát triển về kinh tế - xã hội. Các đô thị Việt Nam nói
chung và các đô thị lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Huế, Đà Nẵng, Hải Phòng,
Cần Thơ nói riêng đã và đang có rất nhiều cơ hội thu được những lợi ích tối đa từ sự phát
triển này, nhưng luôn đi kèm với nó là những nguy cơ, thách thức đang hiện hữu và tiềm
ẩn đặt ra, đòi hỏi phải có những giải pháp cụ thể để hạn chế và khắc phục kịp thời.
Ngành giao thông vận tải cũng chịu nhiều tác động do quá trình đô thị hóa, nhu
cầu đi lại của thị dân tăng cao, làm cho số lượng phương tiện giao thông cơ giới, đặc biệt
là xe máy và ô tô con đang tăng lên rất nhanh, ùn tắc giao thông đô thị ngày càng nghiêm
trọng, tai nạn giao thông cũng đang diễn biến rất phức tạp....
Phát triển bền vững giao thông ở mỗi đô thị đều dựa trên ba yếu tố cơ bản là: hệ
thống cơ sở hạ tầng, hệ thống phương tiện và con người tham gia giao thông. Yếu tố con
người là nhân tố cơ bản, quyết định đến các hành vi ứng xử khi tham gia giao thông, nó
thể hiện “văn hóa giao thông” của mỗi đô thị.
Hành vi ứng xử chủ yếu của mỗi người khi tham gia giao thông đường bộ trong
đô thị thường là: điều khiển phương tiện cơ giới, đi xe đạp, đi bộ, ứng xử với nhau khi có
va chạm và tai nạn xảy ra, chấp hành các hiệu lệnh của các lực lượng chức năng, đèn tín
hiệu…. Bên cạnh những hành vi ứng xử có “văn hóa giao thông”, chấp hành đúng quy
tắc giao thông đường bộ của một bộ phận cư dân thì thực tế hiện nay có rất nhiều và trở
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
6
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
thành phổ biến ở mỗi đô thị nước ta đó là tình trạng diễn ra các hành vi ứng xử không có
“văn hóa giao thông”, không tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo đảm trật tự an
toàn giao thông như; chạy xe quá tốc độ, lạng lách, đánh võng, vượt ẩu, vượt đèn đỏ, đi
không đúng làn xe quy định, dừng đỗ xe không đúng nơi quy định, lạm dụng việc sử
dụng còi, không đội mũ bảo hiểm, uống rượu bia khi lái xe, đi xe thành nhiều hàng.
Người đi bộ thì đi tùy ý thích, cứ hiên ngang bước qua mũi xe máy, ôtô, không hề biết sợ,
qua đường không đúng nơi quy định, khi xảy ra va chạm thì cãi cọ, dẫn đến xô xát….
Vì vậy, việc phân tích đánh giá và đưa ra các giải pháp khắc phục các hành vi ứng
xử thiếu ý thức khi tham gia giao thông là rất cần thiết và cấp bách, đây là yếu tố cơ bản
để hình thành nếp “văn hóa giao thông” của mỗi đô thị ở nước ta hiện nay
3. Tiến trình dư luận xã hội
3.1. Các cá nhân, các nhóm xã hội tiếp xúc với các hiện tượng xã hội, các sự
kiện xã hội tạo nên cảm giác, cảm nghĩ ban đầu.
Khoảng 100 bạn trẻ đã có mặt tại bàn tròn “Thanh niên TP và văn hóa giao tông”,
do Hội Liên hiệp thanh niên TP.HCM và Trường ĐH Giao thông vận tải TP.HCM tổ
chức ngày 2-10.
Bạn Lường Minh Sơn (ĐH Luật TP.HCM) dẫn ra hai câu chuyện. Ở xứ người,
một phụ nữ đi xe đạp sai luật bị ôtô đụng, thương tích rất nặng nhưng không được bồi
thường mà còn bị chủ ôtô kiện vì làm anh ta chấn động tinh thần và hư xe. Ở ta, một
người đi xe đạp đột ngột sang đường không ra hiệu trước và bị người đi xe máy đụng
phải, không ai bị sao nhưng hai chiếc xe đều hỏng, cuối cùng người chủ xe máy phải đền
cho người đi xe đạp.
Thông thường có vẻ như những người đi xe máy, xe đạp, đi bộ dễ bị nguy hiểm
hơn người ngồi trong ô tô, nhưng họ lại không nghĩ thế, nên luôn có ý nghĩ rằng: xe ô tô
đâm xe máy là ô tô phải đền, xe máy đâm xe đạp là xe máy phải đền… Vậy thì ở đây,
vấn đề tiên quyết là dân trí. Vì những người hiểu biết, có học thường “ít” liều mình vô lý
như thế.
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
7
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
Không ít người cố tình luồn lách bên phải, bên trái ô tô trong lúc chờ đèn đỏ hoặc
đi chậm rồi càng xe máy bẻ quặt cái gương hậu ô tô ra đằng trước rồi thản nhiên đi tiếp!
Người có ô tô không cần người đó đền hay bẻ lại, chỉ cần một cái ngoái đầu lại, giơ tay
xin lỗi, vậy là cả 2 vui vẻ. Nhưng đừng có mơ nhé! Vậy thì ai sẽ “điên” đây?
Như mọi người đều thấy, chúng ta đang phải “bon chen” trên những con đường quá thật
hẹp. Và lỗi làm cho đường hẹp lại không phải lỗi của người có xe ô tô. Vì nếu đổ lỗi cho
ô tô thì các bạn đổ lỗi cho công cuộc đổi mới của đất nước à?
Cùng hành vi nhưng hai cách ứng xử hoàn toàn khác nhau. Sơn kết luận: “Dường
như có một thứ luật bất thành văn trong giao thông, đó là người đi xe lớn hơn phải bồi
thường người điều khiển phương tiện nhỏ hơn, bất kể lỗi của ai. Sự đúng sai theo Luật
giao thông chỉ là tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ mức đền bù”.
Dẫn chứng trên được nhiều bạn đồng tình. Bạn Nguyễn Tương Bình (ĐH Văn
Hiến) kể một thí nghiệm nho nhỏ từng thử nghiệm lúc lưu thông trên đường. Khi đang
dừng đèn đỏ, Bình đứng phía sau và thử bóp còi. Lập tức những người đứng trước cho xe
chạy mà không cần nhìn đèn tín hiệu giao thông vẫn còn đang đỏ. Chưa kể khi có ai vi
phạm và bị cảnh sát thổi phạt, người đó sẽ bị cho là xui xẻo chứ không nhận thức hết
hành vi vi phạm dẫn đến phải chịu xử phạt.
Cũng chính vì ở những đô thị lớn như TPHCM ùn tắc diễn ra quá thường xuyên,
khiến nảy sinh tâm lý tranh giành, chi phối hành vi ứng xử của nhiều người khi đi đường.
Ngoài ra, cũng vì thường xuyên chịu ùn tắc, khó chịu vì bụi khói… khiến họ mang nặng
tâm lý bực bội, ức chế nên dễ mất bình tĩnh khi tham gia giao thông.
Thạc sĩ Nguyễn Hải Nguyên (ĐH KHXH&NV TPHCM) cho rằng: “Một bộ phận
người tham gia giao thông có suy nghĩ phải vượt qua điểm ùn tắc bằng mọi cách, bất
chấp các quy định của luật lệ giao thông, thậm chí coi thường sự an toàn của người
khác. Đây chính là hậu quả của tâm lý ích kỷ ở mỗi cá nhân”.
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
8
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
Tình hình lưu thông tại TP HCM khá lộn xộn, mạnh ai nấy chạy, bất chấp quy
định của pháp luật. Nhất là ở những tuyến đường, giao lộ vắng bóng CSGT, tình trạng
người điều khiển phương tiện ngang nhiên vi phạm giao thông ngày càng phổ biến, như
một hiện tượng xã hội đáng báo động.
Những hình ảnh người tham gia giao thông cố tình vượt đèn đỏ, đi vào đường
ngược chiều, đường cấm, lấn tuyến, tìm mọi cách chèn lách để vượt lên trước phương
tiện khác... diễn ra hầu hết ở mọi tuyến đường, giao lộ.
Bạn Phong, một bạn đọc sinh sống ở nước ngoài, cũng đóng góp ý kiến của mình:
“ Là người Việt Nam sống ở nước ngoài nhưng tôi và nhiều người khác luôn quan tâm
đến đời sống người dân trong nước mà trong đó việc nổi bật vẫn là vấn đề di chuyển. Tôi
cũng như bao người Việt khác, một hay hai năm một lần về quê thăm thân nhân và gia
đình, việc mà tôi nhận thấy trước mắt về vấn đề kẹt xe và tai nạn giao thông ở TPHCM
hay các đô thị lớn nói riêng và cả Việt Nam nói chung không phải hoàn toàn do đường xá
hay phương tiện mà nguyên nhân chính là do tinh thần trách nhiệm của người dân (hay
người điều khiển phương tiện giao thông) quá thấp trong vấn đề chấp hành luật lê giao
thông, từ người đi bộ cho đến người đi xe đạp, xe gắn máy rồi đến anh tài xế taxi và nói
chung là tất cả đều không có một chút gì ý thức về vấn đề tôn trọng luật giao thông”.
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
9
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
Theo Thượng tá Phạm Văn Thịnh - Trưởng phòng CSGT đường bộ - Công an TP
Hồ Chí Minh cho biết, hầu hết người vi phạm đều xuất phát từ việc ý thức chấp hành
Luật Giao thông kém. Mọi người điều khiển phương tiện biết rõ các hành vị như: Vượt
đèn đỏ, lấn tuyến, đi vào đường cấm... là vi phạm, song họ vẫn cố tình vi phạm. Việc
người dân thiếu ý thức chấp hành Luật Giao thông chiếm 86% số vụ TNGT.
3.2. Trao đổi, bàn luận về các ý kiến xung quanh đối tượng dư luận. Lúc này
các ý kiến cá nhân được chuyển dần thành ý kiến tập thể.
Thực tế cho thấy việc tham gia giao thông đòi hỏi hành vi xử lý rất năng động và
nhanh nhạy, trong từng trường hợp có thể vi phạm mà tính mạng vẫn bảo toàn. Về quy
định của pháp luật giao thông có thể bị xâm hại nhưng mục tiêu không để xảy ra tai nạn
vẫn được kiểm soát. Vấn đề ở đây là ý thức người tham gia giao thông phải được trang bị
như thế nào để đạt tới kỹ năng hoàn chỉnh và tự có thể bảo vệ mình trong mọi tình huống
khi tham gia giao thông. Từ đây ta có thể xác định được trách nhiệm của hai đối tượng:
người tham giao thông và người quản lý về hoạt động giao thông.
Lâu nay, khi đề cập đến ý thức của người tham gia giao thông, các cơ quan chức
năng thường đưa ra nhận định khá nhẹ nhàng: "Ý thức chấp hành Luật Giao thông đường
bộ của người tham gia giao thông còn hạn chế". Tại Nghị quyết 32 (ngày 29/6/2007),
Chính phủ đã chỉ rõ: "Ý thức chấp hành pháp luật trật tự ATGT của người tham gia giao
thông kém, nhiều người vi phạm trật tự ATGT rất ngang nhiên mà không bị xử lý hoặc
xử lý không nghiêm...".
Ý thức chấp hành Luật Giao thông đường bộ của người tham gia giao thông hiện
nay rất kém, đây chính là nguyên nhân hàng đầu khiến tình hình tai nạn giao thông và ùn
tắc giao thông tăng đột biến. Đặc biệt tại TPHCM - một thành phố lớn của cả nước - vấn
đề ý thức của người dân đang trở thành một thực trạng đáng báo động. Ngày 28-12, phát
biểu tại buổi làm việc với lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh về tình hình triển khai thực
hiện Nghị quyết 16 của Chính phủ về từng bước khắc phục ùn tắc giao thông tại Hà Nội
và Thành phố Hồ Chí Minh, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải nhấn mạnh: “Tình trạng
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
10
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
TNGT tại Thành phố Hồ Chí Minh như hiện nay do hành vi của người TGGT không chỉ
là vấn đề của riêng thành phố mà là vấn đề được người dân cả nước quan tâm, thậm chí
kiều bào ta tại nước ngoài cũng bức xúc về vấn đề này. TNGT làm ảnh hưởng đến phát
triển kinh tế - xã hội của thành phố, ảnh hưởng đến tình hình phát triển chung của cả
nước”
Khi đề cập đến nhận thức của người tham gia giao thông, luật gia Dương Quang
Thọ (Trưởng phòng Tuyên truyền - Sở Tư pháp) cho rằng, hiện nay đang hình thành một
chân lý ngược đối với người tham gia lưu thông.
Những điều bình thường (đến đèn đỏ dừng lại, không đi vào đường cấm, không
phóng nhanh vượt ẩu...) trở thành không bình thường; còn những điều không bình thường
(vượt đèn đỏ, đi vào đường, lấn tuyến...) lại hoá ra bình thường (!?).
Nhằm đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân, từ năm 2003 đến nay, ngành
GTCC đã lắp đặt tại các điểm nóng đông người (trường học, bệnh viện, chợ) khoảng 20
chốt đèn ưu tiên và gần chục cầu vượt bộ hành dành cho người đi bộ qua đường.
Nhưng trên thực tế, có đến 80-90% người dân không sử dụng hệ thống đèn ưu tiên
hay cầu vượt, ngược lại họ vẫn vô tư trộn lẫn vào dòng xe cộ đang lưu thông, băng ngang
rất nguy hiểm.
Hậu quả của việc thiếu ý thức bảo vệ tính mạng của chính mình đã dẫn đến không
ít vụ tai nạn chết người đáng tiếc xảy ra.
3.3. Các ý kiến khác nhau được thống nhất lại trên những quan điểm cơ bản
để hình thành sự đánh giá chung các hiện tượng, các quá trình xã hội,
những đánh giá này thỏa mãn được sự nhận định của đa số cộng đồng.
Theo nhận định, nguyên nhân chủ yếu làm cho tình hình tai nạn và ùn tắc giao
thông chưa “tháo gỡ” là do ý thức chấp hành luật của người khi tham gia giao thông chưa
tự giác, số lượng phương tiện cơ giới đường bộ tăng nhanh gấp nhiều lần so với tốc độ
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
11
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
phát triển kết cấu hạ tầng; vi phạm hành lang an toàn giao thông đường bộ, đường sắt vẫn
diễn biến phức tạp...
Để giải quyết tình hình TNGT và từng bước: “nâng cao nhận thức cũng như cải
thiện hành vi của người TGGT”, việc đẩy mạnh các biện pháp tuyên truyền, vận động
giữ vai trò quyết định, song khó có thể chỉ mong đợi vào tính tự giác mà cần hơn cả là
những biện pháp quyết liệt có tính răn đe mạnh của các ngành chức năng và chính quyền
các địa phương. Theo T.S Chu Công Minh (ĐH Bách khoa TP.HCM): “Để việc đi lại của
người dân được thuận lợi nhất, chính quyền thành phố nên cung cấp một hệ thống thông
tin giao thông thực tế bao gồm hiện trạng giao thông trên đường và các điểm đậu xe”.
Theo LTS Dân trí - Bên cạnh luật pháp nghiêm còn hàng loạt các yếu tố khác liên
quan làm cho người tham gia giao thông từ chỗ không có ý thức cũng phải trở thành có ý
thức. Chẳng hạn như bảo hiểm, mức bảo hiểm nhà cung cấp chấp nhận cho bạn tham gia
sẽ phụ thuộc vào chính bạn. Nếu bạn vi phạm luật giao thông thì mức đóng bảo hiểm của
bạn sẽ phải cao, đó là điều dễ hiểu. Khi bạn phạm luật giao thông bạn có thể sẽ phải đi
học lại luật, ra tòa án và thậm chí ngồi tù. Các thủ tục này cực kỳ tốn thời gian và tiền
bạc, vì thế khi bạn đã lâm vào mức độ này thì bạn sẽ tốn hàng nghìn USD (tối thiểu bạn
phải chi phí các khoản: cho luật sư, tiền tham gia học lại luật để có chứng chỉ trình trước
toàn án...).
Chưa dừng lại ở đó, bạn có thể sẽ bị treo bằng tới 6 tháng hoặc hơn nữa, như vậy
trong thời gian đó bạn đi làm bằng cách nào? dường như các hoạt động của bạn sẽ bi ảnh
hưởng rất nhiều. Quay trở lại nước ta, theo tôi để giải quyết hoặc hạn chế được các vấn
nạn thì việc nâng cao ý thức người tham gia giao thông thông qua những biện pháp xử
phạt nghiêm minh là việc quan trọng nhất. Việc quy hoạch đô thị và phân luồng giao
thông cũng phải được tiến hành hợp lý, tránh việc tập trung quá mau các trung tâm hành
chính, trung tâm vui chơi giải trí, mua sắm trong khu vực giao thông còn nhiều hạn chế...
Muốn giải quyết cơ bản những vấn nạn giao thông hiện nay thì phải có những biện
pháp cơ bản và đồng bộ như đóng góp ý kiến của tác giả bài viết trên các báo đài cũng
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
12
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
như nhiều bạn đọc khác. Tuy nhiên chúng ta không chờ đến khi đất nước giàu lên và trình
độ văn minh của người dân đã được nâng cao, mà ngay từ bây giờ, cần áp dụng ngay biện
pháp khả thi, kể cả những biện pháp tình thế, để giảm bớt tình trạng ùn tắc giao thông,
nhất khắc phục những tai nạn giao thông gây tổn hại nhiều về kinh tế, thậm chí cả sinh
mạng con người.
3.4. Nhóm hoặc cộng đồng người thống nhất với nhau về cách thức hành
động.
Trước tình hình trật tự ATGT diễn biến hết sức phức tạp như hiện nay, nếu mọi
người dân đều ý thức chấp hành tốt Luật Giao thông đường bộ thì việc giảm số lượng
người chết do tai nạn giao thông và giảm ùn tắc giao thông là điều không quá khó.
Để ngăn chặn những hành vi vi phạm trong khi tham gia giao thông của giới trẻ
cần có sự đồng thuận giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Đặc biệt cần có ý thức tự giác
trong đại bộ phận giới trẻ, có như vậy tai nạn giao thông mới thuyên giảm, người người
khi tham gia giao thông mới yên tâm khi không có những cảnh tượng lạng lách, đáng
võng… mà điều quan trọng hơn là giáo dục ý thức chấp hành pháp luật một cách tự giác
hơn cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau
Qui hoạch cũng là một công tác rất cần thiết và tối quan trọng đối với những thành
phố lớn, hiện đại. Thành phố Hồ Chí Minh đã thực hiện qui hoạch tổng thể cho đến
những năm 2010, 2020 rất cơ bản theo chủ trương của Đảng và Nhà nước. Cho đến nay
thành quả đạt được cũng rất đáng khích lệ. Nhưng sẽ khả quan hơn nhiều nếu chúng ta
dám mạnh dạn, quyết tâm hơn nữa trong việc xác định đúng trọng tâm, đúng thời điểm và
đúng qui luật để triển khai các điểm mấu chốt quan trọng trong qui hoạch.
Luật gia Dương Quang Thọ - Trưởng phòng Tuyên truyền - Sở Tư pháp TPHCM:
Khi nói đến việc nâng cao ý thức của người tham gia giao thông, chúng ta thường đề cập
đến công tác vận động tuyên truyền, đây là một giải pháp rất hiệu quả.
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
13
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
Tuy nhiên, cách làm này lâu nay xem ra không còn phù hợp. Vì vậy theo tôi, cơ
chức năng nên tuyên truyền thực tế hơn. Chẳng hạn: Ở các ngã tư căng băng rôn với nội
dung: "Vượt đèn đỏ, phạt 100.000 - 200.000 đồng". Đối với các cơ quan, đơn vị cũng nên
có thái độ cương quyết (không xét thi đua, giảm thưởng) đối với cán bộ, nhân viên vi
phạm trật tự ATGT.
Cần chấn chỉnh ngay việc cấp bằng lái xe cả ô tô và xe máy quá dễ dãi, chiếu lệ,
khiến cho không ít người được cấp bằng lái xe vẫn không có tay nghề đáng tin cậy,
không nắm vững luật an toàn giao thông, nhiều khi còn thiếu ý thức cẩn trọng khi di
đường và trong cách ứng xử. Chúng tôi đề nghi thi lấy bằng lái xe phải bao gồm cả
những câu hỏi trắc nghiệm để đánh giá đạo đức và cách ứng xử của người lái xe.
Rút kinh nghiệm từ những năm trước, năm nay Thanh tra GTVT TP. Hồ Chí Minh
sẽ đặc biệt chú ý tới những nhóm hành vi như vi phạm về quy tắc giao thông đường bộ
đối với người điều khiển phương tiện, người ngồi trên ô tô; vi phạm về lập tụ điểm, bãi
đỗ xe để lên xuống khách trái quy định; các nhóm hành vi vi phạm liên quan đến người
điều khiển ô tô khách, đối với xe buýt, xe taxi...
Bằng nhiều biện pháp nâng cao ý thức tự giác của người tham gia giao thông, nhất
là đưa các biện pháp an toàn giao thông vào chương trình giáo dục của nhà trường. Mặt
khác, cần xử lý nghiêm, phạt nặng những trường hợp vi phạm để đủ sức răn đe đối với
mọi thành phần tham gia giao thông; nếu người vi phạm là công an thì càng phải phạt
nặng hơn. Chỉ có như vậy thì luật pháp mới nghiêm
Ban An toàn giao thông TPHCM và Thành đoàn TPHCM cũng đang liên kết tổ
chức cuộc thi ảnh với chủ đề: “Văn hóa giao thông - Con người và con đường”. Các bức
ảnh dự thi phải có nội dung tuyên truyền, vận động mọi người ứng xử đúng pháp luật,
theo các chuẩn mực của xã hội về lẽ phải, cái đẹp, cái thiện của người tham gia giao
thông và thực hiện tốt Luật Giao thông đường bộ.
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
14
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
Ban tổ chức mong muốn thông qua cuộc thi có thể tạo nên thói quen cư xử có văn
hóa, đúng pháp luật và ý thức tự giác tuân thủ pháp luật về đảm bảo trật tự an toàn giao
thông và xem những yếu tố trên như một chuẩn mực đạo đức truyền thống, biểu hiện văn
minh, hiện đại của người tham gia giao thông.
Bằng rất những hoạt động tuyên truyền thiết thực, phù hợp với điều kiện đặc thù
tại từng địa phương, nhìn chung ý thức của đại đa số người dân TP Hồ Chí Minh khi
TGGT đã có rất nhiều chuyển biến tích cực. Trong thành phố xuất hiện ngày càng nhiều
hơn những hình ảnh đẹp thể hiện VHGT.
III. KẾT LUẬN VÀ PHÁT HIỆN
Có thể nói chưa bao giờ, công tác an toàn giao thông (ATGT), đặc biệt là vấn đề
VHGT lại được Chính phủ, các bộ, ngành, chính quyền các địa phương, các lực lượng
chức năng và toàn xã hội quan tâm và tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, giáo dục
rộng khắp như thời gian qua.
Đến đâu, người ta cũng dễ dàng bắt gặp những thông điệp tuyên truyền về những
việc làm cần thiết để thực hiện nếp sống VHGT như: nghiêm túc chấp hành tốt Luật Giao
thông đường bộ; chủ động xoá bỏ thói hư, tật xấu, tác phong tuỳ tiện khi TGGT; xây
dựng ý thức tự giác chấp hành quy tắc giao thông, ý thức về làm chủ tốc độ đối với người
điều khiển phương tiện giao thông, ý thức chấp hành luật của người đi bộ và đẩy mạnh
các phong trào thi đua người tốt việc tốt trong quá trình TGGT.
Bằng rất những hoạt động tuyên truyền thiết thực, phù hợp với điều kiện đặc thù tại từng
địa phương, nhìn chung ý thức của đại đa số người dân khi TGGT đã có rất nhiều chuyển
biến tích cực. Trong tỉnh xuất hiện ngày càng nhiều hơn những hình ảnh đẹp thể hiện
VHGT.
Tuy nhiên, đó mới chỉ là những kết quả bước đầu, không ít người dân, nhất là ở độ
tuổi thanh thiếu niên vẫn còn tâm lý “lách luật” để đối phó với lực lượng cảnh sát giao
thông hay các lực lượng chức năng khác.
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
15
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
Tại các khu vực tổ chức lễ hội, các khu vui chơi giải trí hay các khu vực đền, chùa,
nhiều người vẫn sẵn sàng bất chấp tất cả để tranh nhau chen lên phía trước khi TGGT.
Nếu đường có hơi ùn tắc lại một chút thì người đi sau sẽ nhao nhao thúc giục người đi
trước, ô tô lấn đường xe máy, xe máy lấn đường xe đạp, đi lên hành lang, vỉa hè hay quay
đầu tạt ngang cướp đường ô tô...
Dư luận xã hội đã thật sự có một sức mạnh vô cùng lớn, từ những nhận thức ban
đầu, những ý kiến nhỏ của người dân đến tiếng nói chung và trở thành hành động trong
việc nâng cao nhận thức và hành vi chấp hành an toan giao thông của toàn dân.
Chính vì vậy mà việc nghiên cứu dư luận xã hội vẫn là nhiệm vụ quan trọng để
định hướng chính sách và đường lối về an toàn giao thông của Đảng và nhà nước ta.
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM
16
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
IV. Tài liệu tham khảo
1. Tập bài giảng Dư luận xã hội của PGS.TS Trần Thị Kim Xuyến
2. http://www.google.com.vn
3. http://dantri.vn
4. http://songdep.xitrum.net
5. http://www.baodatviet.vn
6. Nguồn tổng cục thống kê.
trang tin điện tử Bộ Giao Thông Vận Tải.
7. http://www.transportation.org/
