
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là
trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng, các thông tin trích dẫn trong luận văn này là chính xác
và đã được chỉ rõ nguồn gốc, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được
cảm ơn.
Thừa Thiên Huế, tháng 9 năm 2016
Tác giả
Tôn Nữ Ái Quyên
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

ii
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình thực hiện đề tài và hoàn thành bản luận văn này, tôi luôn
nhận được sự giúp đỡ của nhiều tổ chức và cá nhân. Nhân dịp này tôi xin bày tỏ lòng
biết ơn sâu sắc đến:
Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo sau đại học, Khoa Chăn nuôi Thú y, Trường Đại
học Nông lâm Huế đã tạo điều kiện cho tôi được theo học chương trình đào tạo trình
độ Thạc sỹ tại trường.
Tập thể Lãnh đạo và cán bộ Trung tâm giống vật nuôi Bình Định, Chi cục Thú
y Bình Định đã tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu của
mình.
Thầy giáo, TS Nguyễn Xuân Hòa, Khoa Chăn nuôi Thú y, Trường Đại học
Nông lâm Huế là người thầy hướng dẫn khoa học, trực tiếp giúp đỡ tôi trong quá trình
thực hiện đề tài và hoàn thành luận văn.
Đặc biệt, gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã luôn bên cạnh, động viên, giúp đỡ
tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Mặc dù bản thân đã nổ lực, cố gắng, song do kiến thức và thời gian hạn chế nên
không tránh khỏi những tồn tại, thiếu sót. Vì vậy, kính mong tiếp tục nhận được sự
quan tâm, góp ý từ quí thầy cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp cho các nội dung nghiên cứu
để được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thừa Thiên Huế, tháng 9 năm 2016
Tác giả
Tôn Nữ Ái Quyên
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

iii
TÓM TẮT
Cúm gia cầm Avian influenza là một loại bệnh truyền nhiễm cấp
tính do virus cúm type A thuộc họ Orthomyxovirideae gây ra cho gia cầm, bệnh có thể
lây sang người và một số loài thú khác. Với mục đích giúp người chăn nuôi nhận thức
rõ và giảm các yếu tố nguy cơ dẫn đến dịch bệnh, nâng cao thu nhập cho người chăn
nuôi và sức khỏe cộng đồng, chúng tôi thực hiện đề tài “Tình hình dịch cúm gia cầm
trên địa bàn Tỉnh Bình Định giai đoạn 2011-2015 và đáp ứng miễn dịch sau tiêm
phòng vaccine H5N1”.
Đề tài được thực hiện trên địa bàn tỉnh Bình Định về việc khảo sát tình hình
dịch bệnh cúm gia cầm trong giai đoạn 2011–2015 và xác định các yếu tố nguy cơ đẫn
đến dịch bệnh bằng phương pháp điều tra và phân tích dịch tể học; về việc đánh giá
khả năng đáp ứng miễn dịch của đàn gia cầm sau tiêm phòng 2 loại vaccine cúm gia
cầm tái tổ hợp H5N1chủng Re-6 và vaccine cúm gia cầm NAVET – VIFLUVAC
chủng NIBRG-14, chúng tôi đã tiến hành lấy 540 mẫu huyết thanh sau tiêm phòng và
90 mẫu huyết thanh không tiêm phòng trên đàn gà thả vườn, gà nuôi nhốt và vịt tại thị
xã An Nhơn, huyện Tây Sơn và Hoài Nhơn, sau đó tiến hành xét nghiệm xác định hàm
lượng kháng thể bằng phương pháp ngăn trở ngưng kết hồng cầu (HI). Các số liệu thu
được từ kết quả điều tra và nghiên cứu được xử lý bằng phương pháp phân tích dịch tể
và thống kê sinh học trên chương trình Microsoft Office Excel, Minitab 14 và Epicalc
2000. Kết quả cụ thể như sau:
- Dịch cúm gia cầm H5N1 xảy ra lần đầu tiên tại tỉnh Bình Định vào ngày 20
tháng 1 năm 2004 và từ đó đến nay dịch vẫn xảy ra rải rác tại tất cả các huyện, thị xã và
thành phố. Trong giai đoạn 2011 - 2015 có 3 năm xảy ra dịch (năm 2011, 2013 và 2014),
năm có số ổ dịch cao nhất là năm 2014, đối tượng mắc bệnh chủ yếu là vịt. Dịch thường
xảy ra vào khoảng tháng 2 và tháng 3 trong năm.
- Tỷ lệ tiêm vaccine phòng bệnh cúm gia cầm H5N1 tại Bình Định đảm bảo yêu
cầu (trên 80% so với tổng đàn trong diện tiêm phòng), tuy nhiên 2 huyện Vân Canh và
Vĩnh Thạnh có tỷ lệ tiêm phòng không đạt do người dân ở các địa bàn này chủ yếu
chăn nuôi theo phương thức nhỏ lẻ, chăn nuôi tận dụng thả rông không có chuồng trại
để nhốt, không chấp hành tiêm phòng bắt buộc đối với vaccine cúm gia cầm H5N1.
- Tỷ lệ bảo hộ và đáp ứng miễn dịch sau tiêm phòng trên đàn gia cầm của tỉnh
Bình Định khá cao đối với cả 3 loại gia cầm là gà thả vườn (88,3%), gà nuôi nhốt
(88,3%) và vịt (88,9)% trong đợt tiêm phòng thứ 2 của năm 2015.
- Hiệu giá kháng thể sau tiêm phòng của vaccine NAVET-VIFLUVAC NIBRG-
14 cao hơn so với vaccine H5N1Re-6 trên đàn gia cầm của tỉnh. Tuy nhiên sự sai khác
về tỷ lệ bảo hộ và đáp ứng miễn dịch của 2 loại vaccine trên là không có ý nghĩa về
mặt thống kê.
- Các yếu tố nguy cơ làm phát sinh và lây lan dịch cúm gia cầm H5N1 gồm: không
tiêm vaccine phòng bệnh cho đàn gia cầm (OR = 20,9); vệ sinh phòng bệnh và sử dụng
hóa chất tiêu độc khử trùng (OR = 20); nuôi thả rông gia cầm (OR = 12,1); sử dụng thức
ăn tận dụng cho đàn gia cầm (OR = 7,3).
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

iv
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii
TÓM TẮT ...................................................................................................................... iii
MỤC LỤC ......................................................................................................................iv
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................. viii
DANH MỤC CÁC BẢNG .............................................................................................ix
DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................................................... x
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
1. Đặt vấn đề .................................................................................................................... 1
2. Mục tiêu của đề tài ...................................................................................................... 2
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn ..................................................................................... 3
3.1. Ý nghĩa khoa học ...................................................................................................... 3
3.2. Ý nghĩa thực tiễn ...................................................................................................... 3
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................ 4
1.1. Giới thiệu chung về bệnh cúm gia cầm .................................................................... 4
1.1.1. Lịch sử bệnh cúm gia cầm trên thế giới ................................................................ 4
1.1.2. Tình hình dịch cúm gia cầm ở Việt Nam .............................................................. 8
1.2. Đặc điểm sinh học của virus cúm type A ............................................................... 11
1.2.1. Đặc điểm về hình thái và cấu trúc của virus ........................................................ 11
1.2.2. Đặc tính kháng nguyên của virus cúm type A ..................................................... 15
1.2.3. Thành phần hóa học của virus ............................................................................. 16
1.2.4. Quá trình nhân lên của virus ................................................................................ 17
1.2.5. Độc lực của virus ................................................................................................. 18
1.2.6. Sức đề kháng của virus ........................................................................................ 19
1.2.7. Nuôi cấy và lưu giữ virus .................................................................................... 19
1.3. Dịch tể học bệnh cúm gia cầm ............................................................................... 20
1.3.1. Loài vật mang virus ............................................................................................. 20
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

v
1.3.2. Chất chứa virus .................................................................................................... 20
1.3.3. Động vật cảm nhiễm ............................................................................................ 20
1.3.4. Sự truyền lây ........................................................................................................ 21
1.3.5. Cách sinh bệnh .................................................................................................... 22
1.3.6. Mùa phát bệnh ..................................................................................................... 22
1.4. Miễn dịch chống bệnh của gia cầm ........................................................................ 22
1.4.1. Miễn dịch không đặc hiệu ................................................................................... 23
1.4.2. Miễn dịch đặc hiệu .............................................................................................. 24
1.4.3. Miễn dịch chủ động ............................................................................................. 25
1.4.4. Miễn dịch thụ động .............................................................................................. 25
1.5. Triệu chứng lâm sàng của bệnh cúm gia cầm ........................................................ 26
1.5.1. Triệu chứng lâm sàng điển hình của bệnh cúm gia cầm chủng độc lực cao ....... 26
1.5.2. Triệu chứng lâm sàng của bệnh do những chủng virus cúm độc lực thấp .......... 27
1.6. Bệnh tích ................................................................................................................. 27
1.6.1. Bệnh tích đại thể. ................................................................................................. 27
1.6.2. Bệnh tích vi thể. ................................................................................................... 28
1.7. Chẩn đoán bệnh ...................................................................................................... 29
1.7.1. Phân lập virus ...................................................................................................... 30
1.7.2. Định danh virus ................................................................................................... 31
1.7.3. Sử dụng xét nghiệm nhanh BD Dir hoặc Quickvue ............................................ 31
1.8. Khống chế dịch cúm gia cầm ................................................................................. 31
1.8.1. Các biện pháp vệ sinh thú y tổng hợp. ................................................................ 31
1.8.2. Phòng bệnh bằng vaccine. ................................................................................... 32
1.8.3. Điều trị ................................................................................................................. 34
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU ............................................................................................................................... 35
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 35
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................... 35
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 35
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

