VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
VÕ HỮU KHÁNH
PT TRIỂN NÔNG NGHIỆP SCHMỘT SỐ ỚC
CU Á BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM
Ngành: Kinh tế quốc tế
Mã số: 9 31 01 06
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Hà Nội - 2024
Công trình hoàn thành tại Học viện Khoa học xã hội
Người hướng dẫn khoa học: 1.PGS.TS. Nguyễn Mạnh Hùng
2. PGS.TS. Trần Thị Lan Hương
Phản biện 1: PGS.TS. Hà Văn Hội
Phản biện 2: PGS.TS. Cũ Chí Lợi
Phản biện 3: PGS.TS. Doãn Kế Bôn
Luận án được bảo vệ tại Hội đồng đánh giá Luận án tiến sĩ cấp
Học viện, họp tại Học viện Khoa học xã hội
Vào hồi………..giờ………phút, ngày……..tháng…….năm……..
Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:
- Thư viện Học viện Khoa học xã hội
- Thư viện Quốc gia Việt Nam
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
LN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
1. Hữu Khánh (2018), “Một số chính sách phát triển nông
nghiệp bền vững của Trung Quốc gợi mở cho Việt Nam”, Tạp chí
Quản lý nhà nước số 272 ( tháng 9/2018).
2. Hữu Khánh (2021), Nhận diện các yếu tố môi trường
kinh doanh tác động tới hoạt động của doanh nghiệp nông nghiệp trên
địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc”, Tạp chí Kinh tế Dự báo số 31 ( tháng
11/2021).
3. Hữu Khánh (2023), “Thực trạng phát triển nông nghiệp
sạch Malaysia: Bài học một số kiến nghị chính sách cho Việt
Nam”, Tạp chí Nghiên cứu Công nghiệp và Thương Mại số 80 ( tháng
02/2023).
4. Hữu Khánh (2023), “Thực trạng phát triển nông nghiệp
hữu Thái Lan: Bài học một số kiến nghị chính sách cho Việt
Nam”, Tạp chí Kinh tế và Dự báo số 17 ( tháng 6/2023).
5. Hữu Khánh (2023), Phát triển nông nghiệp sạch ở Đài
Loan: Kinh nghiệm một số kiến nghị chính sách cho Việt Nam”, Tạp
chí Quản lý nhà nước ( tháng 6/2023).
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh các quốc gia đều hướng tới phát triển nông nghiệp sạch
bằng nhiều chiến lược, sáng kiến, biện pháp khác nhau, Việt Nam không phải
ngoại lệ. một nước nền nông nghiệp được đánh giá là phát triển tương
đối thành ng ở khu vực châu Á, Việt Nam nhiều điều khiến thế giới phải
học tập. Tuy nhiên, trong lĩnh vực phát triển xanh và sạch, nông nghiệp Việt
Nam còn nhiều hạn chế. Cũng giống ncác nước đang phát triển khác, tại
Việt Nam, việc chuyển đổi một nền nông nghiệp tập trung về mặt “lượng”
(lấy quy mô và số lượng làm hàng đầu) sang một nền nông nghiệp tập trung
về mặt “chất) (lấy công nghệ cao, chất lượng, tiêu chuẩn sạch và an toàn làm
hàng đầu). Những sức ép trong nước và xuất khẩu này buộc nông nghiệp Việt
Nam phải thay đổi phương thức sản xuất theo hướng “sạchhơn, bền vững
hơn.Kết quả phát triển nông nghiệp sạch các quốc gia như Đài Loan, Thái
Lan Malaysia được đánh giá đáng khích lệ bởi 3 quốc gia y đã nh
thành thói quen canh tác sạch và có hệ thống chính sách, biện pháp tương đối
đầy đủ để phát triển nông nghiệp sạch. Qtrình chuyển đổi phương thức
canh tác sử dụng nhiều hoá chất sang phương thức canh tác sạch hạn chế sử
dụng hoá chất không thể một sớm một chiều không hề ddàng. Chính
vậy, kinh nghiệm phát triển nông nghiệp sạch của Đài Loan, Thái Lan, Malaysia
sgiúp Việt Nam t ra một số i học đáng để tham khảo, từ đó khuyến ngh
chính ch cho chính phủ và các địa phương trong phát triển ng nghiệp sạch
một cách hiệu qu bền vững hơn. Chính do đó, đề tài “Pt triển nông
nghiệp sạch ở một số nước châu Á bài học kinh nghiệm cho Việt Nam” mang
ý nghĩa khoa học và thực tiễn.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
+ Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở phân tích thực trạng và chính sách phát triển nông nghiệp sạch
một số nước châu Á (Malaysia, Thái Lan Đài Loan), rút ra một số bài
học kinh nghiệm kiến nghị chính sách giúp Việt Nam tìm kiếm giải pháp
hiệu quả để phát triển nông nghiệp sạch trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: phát triển nông nghiệp sạch trong lĩnh vực trồng
trọt ở một số quốc gia châu Á (Thái Lan, Malaysia, Đài Loan) và Việt Nam
Đây 3 quốc gia đi trước Việt Nam một bước trong tiến trình ng nghiệp
hoá hiện đại hoá nông nghiệp; điều kiện tương đối tương đồng trong
phát triển nông nghiệp sạch ở Việt Nam về khí hậu và thổ nhưỡng, hình thức
canh tác nông nghiệp, đời sống nông dân, đối tác thương mại, tỷ lệ đất đai
2
canh tác nông nghiệp sạch. Các quốc gia này cũng được đánh giá đã phát
triển kthành công nông nghiệp sạch, có thể đem lại các bài học hữu ích cho
Việt Nam.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Phạm vi không gian: chính sách, thực trạng phát triển nông nghiệp sạch
ở Thái Lan, Malaysia, Đài Loan
+ Phạm vi thời gian: Từ đầu thập niên 2000 cho đến nay.
Đây mốc thời gian được lấy sau khi Bộ tiêu chuẩn GlobalGap chính
thức được áp dụng ở châu Âu với tên gọi EureGAP(1997) sau khi Tổ chức
lương thực thế giới (FAO) đưa ra định nghĩa về nông nghiệp sạch thời
điểm các nước đầu tiên trên thế giới thực hiện tiêu chuẩn ng nghiệp thực
hành tốt (1999).
+ Phạm vi nội dung: Chính sách phát triển nông nghiệp sạch (tập trung
chính sách phát triển nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp thực hành tốt), thực
trạng phát triển (quy mô sản xuất, sản phẩm chủ lực thị trường cho sản
phẩm sạch), nhân tố ảnh hưởng (khách quan và chủ quan), rút ra bài học kinh
nghiệm và kiến nghị chính sách cho Việt Nam.
4. Phương pháp luận phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu bản của khoa
học kinh tế như phương pháp so sánh, thống kê, phân tích, diễn giải, quy nạp,
phân tích SWOT, phỏng vấn chuyên gia
5. Những đóng góp của luận án
- Về mặt lý luận: Luận án hệ thống hoá cơ sở lý luận về nông nghiệp sạch,
xây dựng các tiêu chí, nguyên tắc trong phát triển nông nghiệp sạch, các yếu
tố ảnh hưởng đến phát triển nông nghiệp sạch.
- Về mặt thực tiễn: Luận án góp phần làm thực trạng phát triển nông
nghiệp sạch hiện nay trên thế giới và ở 03 quốc gia là Đài Loan, Thái Lan và
Malaysia, từ đó đưa ra những đánh giá chung về những thành công, hạn chế
nguyên nhân trong phát triển nông nghiệp sạch của c nước; trên oẻ
đó, rút ra các bài học kiến nghị chính sách cho Việt Nam trong việc triển
khai phát triển nông nghiệp sạch hiệu quả, bền vững.
6. Kết cấu luận án
Đề tài bao gồm phần Mở đầu, ba chương nội dung, Kết luận tài liệu
tham khảo. Dự kiến 4 chương nội dung là như sau :
Chương 1 : Tổng quan tình hình nghiên cứu
Chương 2 : Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển nông nghiệp sạch
Chương 3 : Thực trạng phát triển nông nghiệp sạch ở mt số nước châu Á