TÍNH TẤT YẾU CHUYỂN ĐỔI TỪ NỀN KINH TẾ
KẾ HOẠCH HÓA TẬP TRUNG SANG NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ
NƯỚC THEO ĐỊNH HƯỚNG XÃ HI CHỦ NGHĨA
KILOBOOKS.CO

LI NÓI U
S chuyn i t nn kinh t k hoch hoà tp trung sang nn kinh t th
trưng s qun ca nhà nưc theo nh hưng XHCN nưc ta hin nay
mt tt yu khách quan. Quá trình chuyn i ó ưc bt u t i hi VI nm
1986. Trong quá trình chuyn i t ó n nay nn kinh t nưc ta ã thu ưc rt
nhiu thành tu to ln. Vic chuyn sang nn kinh t th trưng s qun ca
nhà nưc theo nh hưng XHCN ã ưa nưc ta thoát khi s ttr v phát trin
kinh t sang mt nn kinh t mi, phát trin mnh hơn. Trong tương lai, th nn
kinh t nưc ta s theo kp ưc nn kinh t ca nhng nưc phát trin trên th
gii. Nhng thành công bưc u ca nn kinh t ưc do ng nhà nưc
ta ã nhn ra rng s vn dng sáng to ch ngha Mác - Lênin, ng và Nhà
nưc ta ã ch chương chuyn i t cơ ch kinh t k hoch hoá tp trung sang
cơ ch th trưng, nhưng nn kinh t nưc ta không phi nn kinh t th trưng
thun tuý là nn kinh t th trưng có s tham gia ca nhà nưc vi tư cách
ngưi iu tit nn kinh t theo nh hưng XHCN. Vy Nhà nưc vai trò rt
ln trong nn kinh t. Nhưng Nhà nưc th hin ch c nưng ó bng nhng công c
thc hin như th nào? ó vn  làm tôi quan tâm i sâu vào tìm hiu
vn  nà.  án s  cp n nhng vn : Tính tt yu chuyn i t nn kinh t
k hoch hoá tp trung sang nn kinh t th trưng có s qun lý ca nhà nưc theo
nh hưng XHCN. Vai trò qun ca nhà nưc !i vi nn kinh t. mt s!
gii pháp nhm i mi tng cương vai trò kinh t ca nnưc. "c trưng ca
nn kinh t th trưng nưc ta.
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TÏC TUYEÁN
KILOBOOKS.CO

PHN I
S CN THIT VÀ TÍNH TT YU CA VIC CHUYN I NÈN KINH
T T K HOCH HOÁ TP TRUNG SANG KINH T TH TRƯNG CÓ
S QUN LÝ CA NHÀ NƯC THEO NH HƯNG XHCN
I - KINH T K HOCH HOÁ TP TRUNG NHNG ƯU IM
NHƯC IM
1- Ưu im
Sau kháng chin ch!ng Pháp thng li, da vào kinh nghim ca các nưc
XHCN c#, c nưc ta bt u xây dng mô hình kinh t k hoch hoá tp trung da
trên ch  công hu v tư liu sn xut. Các hình th c t ch c rng rãi nông
thôn và thành th. Vi s n$ lc cao  ca nhân dân ta, có thêm s giúp % tn tình
ca các nưc XHCN c# nh k hoch hoá tp trung ã phát huy ưc tính ưu
vit ca nó. T mt nn kinh t nông nghip lc hu phân tán bng công c k
hoch hoá. Ta ã tp trung ưc vào tay mt lc lưng v cht quan tr&ng v t
ai, tài sn, tin v!n  n nh phát trin kinh t. Vào nhng nm u ca thp
k', min Bc ã nhng chuyn bin v kinh t hi. Trong thi k( u, nn
kinh t tpt rung ã t ra phù hp vi nn kinh t t cung, t cp v!n ca ta lúc
ó, )ng thi nó c#ng thích hp vi kinh t thi chin lúc ó.
2 - Nhc im.
Sau ngày gii phóng Min Nam b c tranh v hin trng kinh t hi ã
thay i. Trong mt nn kinh t cùng mt lúc t)n ti c ba loi hình kinh t t cp
t túc, nn kinh t k hoch hoá tp trung và kinh t hàng hoá.
ó là thc t khách quan, t)n ti sau nm 1975, nhưng chúng ta v*n tip tc
ch trương xây dng nên fkt tp trung theo cơ ch k hoch htrong phm vi c
nưc. Do các quan h kinh t ã thay i rt nhiu, vic áp dng cơ ch qun
kinh t c# vào iu kin nn kinh t ã thay i làm xut hin rt nhiu hin tưng
tiêu cc. Do ch quan c ng nhc không cân nhc ti s phù hp ca cơ ch qun
lý kinh t mà chúng ta ã không qun lý hiu qu các ngu)n tài nguyên sn xut
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TÏC TUYEÁN
KILOBOOKS.CO

ca t nưc, trái li ã d*n n vic s+ dng lãng pmt cách nghiêm tr&ng các
ngu)n tài nguyên ó. tài nguyên thiên nhiên b phá hoi, môi trưng b ô nhi,m,
sn xut m hiu qu, nhà nưc thc hin bao cp tràn lan. Nhng s vic ó gây
ra rt nhiu hu qa xu cho nn kinh t, s tng trưng kinh t “g"p nhiu khó
khn, sn ph-m tr nên khan him, ngân sách b thâm ht n"ng n, thu nhp t nn
kinh t không tiêu dùng, tích lu. hàng nm hu như không có. V!n àu tư ch
yu da vào vay vin tr ca nưc ngoài. n cu!i nhng nm 80, giá c leo thang,
khng hong kinh t i lin vi lm phát cao làm cho i s!ng nhân dân b gim
sút thm chí mt s! a phương nn ói ang rình rp. Nguyên nhân sâu xa v s
suy thoái nn kinh t nưc ta do ta ã rp khuôn mt hình kinh t chưa
thích hp và kém hiu qu. Nhng sai lm cơ bn là:
- Ta ã thc hin ch  s hu toàn dân v tư liu sn xut trên ln
trong iu kin chưa cho phép. iu này ã d*n n mt b phn tài sn vô ch
ã không s+ dng hiu qu ngu)n lc rt khan him ca t nưc trong khi dân
s! ngày càng mt gia tng.
- Thc hin vic phân ph!i lao ng c#ng trong iu kin chưa cho phép: khi
tng sn ph-m qu!c dân thp ã dùng hình th c va phân ph!i bình quân va phân
ph!i li mt cách gían tip ã làm mt ng lc ca s phát trin.
- Vic qun kinh t ca nnưc li s+ dng các công c hành chính,
mnh lnh theo kiu thi chin không thích hp vi yêu cu t do la ch&n ca
ngưi sn xut ngưi tiêu dùng ã không kích thích s sáng to ca hàng triu
ngưi lao ng.
II - S CN THIT PHI CHUYN SANG KINH T TH TRƯNG
THEO NH HƯNG XHCN NƯC TA.
Trưc s suy thoái k nghiêm tr&ng vin tr nưc ngoài li gim sút ã "t
nn kinh t nưc ta ti s b c bách phi i mi. Ti i hiVI ca ng ã ch
chương phát trin kinh t nhiu thành phn thc hin chuyn i cơ ch hch
toán kinh doanh XHCN. n aih hi VII ng ta xác nh roc vic i mi cơ
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TÏC TUYEÁN
KILOBOOKS.CO

ch kinh t nưc ta mt tt yu khách quan và trên thc t ang di,n ra vic ó
t c chuyn t nn kinh t k hoch hoá tp trung sang nn kinh t th trưng
s qun ca nhà nưc theo nh hưng XHCN. ây mt s thay i v nhn
th c ý ngha rt quan tr&ng trong lun c#ng như trong thc t lãnh o ca
ng trên m"t trn làm kinh t. Vic chuyn i trên hoàn toàn úng n. phù
hp vi thc t ca nưc ta phù hp vi các qui lut kinh t và xu th ca thi i.
- Nu không thay i cơ ch v*n gi cơ ch kinh t v*n gi cơ ch kinh t c#
thì không th nào có  sn ph-m  tiêu dùng ch chưa mu!n nói n tích lu. v!n
 m rng sn xut. Thc t nhng nm cu!i ca thp k' tàm mươi ã ch/ rõ th
hin cơ ch kinh t cho chúng ta ã liên lc i mi hoàn thin cơ ch qun
kinh t, nhưng hiu qu ca nn sn xut hi t m c rt thp. Sn xut không
áp ng ni nhu cu tiêu dùng ca h&i t m c rt thp, tích lu. hu như không
ôi khi còn n lm c vào v!n vay ca nưc ngoài.
- Do "c trưng ca nn kinh t tp trung rt c ng nhc cái ó ch/ tác
dng thúc -y tng trưng kinh t. ch/ tác dng phát trin nn kinh t theo
chiu rng. Nn kinh t ch/ huy nưc ta t)n ti quá dài do ó không nhng
không còn tác dng áng k trong vic thúc -y sn xut phát trin mà còn sinh
ra nhiu hin tưng tiêu cc làm gim nng xut, cht lưng và hiu qu sn xut.
- Xét v s t)n ti thc t nưc ta nhng nhân t! ca nn kinh t th
trưng, V vn  này nhiu ý kin áng giá khác nhau. Nhiu nưc cho rng
th trưng nưc ta th trưng sơ khai. Thc t kinh t th trưng ã hình thành
phát trin t ưc nhng m c phát trin khác nhau hu ht c ô th và vùng
h0o nh và ang ưc m rng vi th trưng qu!c t. Nhưng th trưng nưc ta
phát trin chưa )ng b còn thiu h1n th trưng các yu t! sn xut như th trưng lao
ng th trưng v!n th trưng t ai v cơ bn v*n th trưng t do, m c 
can thip ca nhà nưc còn rt thp.
- t v m!i quan h kinh t !i ngoi ta thy nn kinh t nưc ta ang hoà
nhp vi nn kinh t th trưng thé gii, s giao lưu v ng hdch v u tư trc
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TÏC TUYEÁN