
TÍNH TẤT YẾU CHUYỂN ĐỔI TỪ NỀN KINH TẾ
KẾ HOẠCH HÓA TẬP TRUNG SANG NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ
NƯỚC THEO ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

KILOBOOKS.CO
LI NÓI U
S chuyn i t nn kinh t k hoch hoà tp trung sang nn kinh t th
trưng có s qun lý ca nhà nưc theo nh hưng XHCN nưc ta hin nay là
mt tt yu khách quan. Quá trình chuyn i ó ưc bt u t i hi VI nm
1986. Trong quá trình chuyn i t ó n nay nn kinh t nưc ta ã thu ưc rt
nhiu thành tu to ln. Vic chuyn sang nn kinh t th trưng có s qun lý ca
nhà nưc theo nh hưng XHCN ã ưa nưc ta thoát khi s trì tr v phát trin
kinh t sang mt nn kinh t mi, phát trin mnh hơn. Trong tương lai, có th nn
kinh t nưc ta s theo kp ưc nn kinh t ca nhng nưc phát trin trên th
gii. Nhng thành công bưc u ca nn kinh t có ưc là do ng và nhà nưc
ta ã nhn ra rng s vn dng và sáng to ch ngha Mác - Lênin, ng và Nhà
nưc ta ã ch chương chuyn i t cơ ch kinh t k hoch hoá tp trung sang
cơ ch th trưng, nhưng nn kinh t nưc ta không phi là nn kinh t th trưng
thun tuý mà là nn kinh t th trưng có s tham gia ca nhà nưc vi tư cách là
ngưi iu tit nn kinh t theo nh hưng XHCN. Vy Nhà nưc có vai trò rt
ln trong nn kinh t. Nhưng Nhà nưc th hin ch c nưng ó bng nhng công c
gì và thc hin như th nào? ó là vn làm tôi quan tâm và i sâu vào tìm hiu
vn nà. án s cp n nhng vn : Tính tt yu chuyn i t nn kinh t
k hoch hoá tp trung sang nn kinh t th trưng có s qun lý ca nhà nưc theo
nh hưng XHCN. Vai trò qun lý ca nhà nưc !i vi nn kinh t. Và mt s!
gii pháp nhm i mi và tng cương vai trò kinh t ca nhà nưc. "c trưng ca
nn kinh t th trưng nưc ta.
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

KILOBOOKS.CO
PHN I
S CN THIT VÀ TÍNH TT YU CA VIC CHUYN I NÈN KINH
T T K HOCH HOÁ TP TRUNG SANG KINH T TH TRƯNG CÓ
S QUN LÝ CA NHÀ NƯC THEO NH HƯNG XHCN
I - KINH T K HOCH HOÁ TP TRUNG NHNG ƯU IM VÀ
NHƯC IM
1- Ưu im
Sau kháng chin ch!ng Pháp thng li, da vào kinh nghim ca các nưc
XHCN c#, c nưc ta bt u xây dng mô hình kinh t k hoch hoá tp trung da
trên ch công hu v tư liu sn xut. Các hình th c t ch c rng rãi nông
thôn và thành th. Vi s n$ lc cao ca nhân dân ta, có thêm s giúp % tn tình
ca các nưc XHCN c# mô hình k hoch hoá tp trung ã phát huy ưc tính ưu
vit ca nó. T mt nn kinh t nông nghip lc hu và phân tán bng công c k
hoch hoá. Ta ã tp trung ưc vào tay mt lc lưng v cht quan tr&ng v t
ai, tài sn, tin v!n n nh và phát trin kinh t. Vào nhng nm u ca thp
k', min Bc ã có nhng chuyn bin v kinh t xã hi. Trong thi k( u, nn
kinh t tpt rung ã t ra phù hp vi nn kinh t t cung, t cp v!n có ca ta lúc
ó, )ng thi nó c#ng thích hp vi kinh t thi chin lúc ó.
2 - Nhc im.
Sau ngày gii phóng Min Nam b c tranh v hin trng kinh t xã hi ã
thay i. Trong mt nn kinh t cùng mt lúc t)n ti c ba loi hình kinh t t cp
t túc, nn kinh t k hoch hoá tp trung và kinh t hàng hoá.
ó là thc t khách quan, t)n ti sau nm 1975, nhưng chúng ta v*n tip tc
ch trương xây dng nên fkt tp trung theo cơ ch k hoch hoá trong phm vi c
nưc. Do các quan h kinh t ã thay i rt nhiu, vic áp dng cơ ch qun lý
kinh t c# vào iu kin nn kinh t ã thay i làm xut hin rt nhiu hin tưng
tiêu cc. Do ch quan c ng nhc không cân nhc ti s phù hp ca cơ ch qun
lý kinh t mà chúng ta ã không qun lý có hiu qu các ngu)n tài nguyên sn xut
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

KILOBOOKS.CO
ca t nưc, trái li ã d*n n vic s+ dng lãng phí mt cách nghiêm tr&ng các
ngu)n tài nguyên ó. tài nguyên thiên nhiên b phá hoi, môi trưng b ô nhi,m,
sn xut kém hiu qu, nhà nưc thc hin bao cp tràn lan. Nhng s vic ó gây
ra rt nhiu hu qa xu cho nn kinh t, s tng trưng kinh t “g"p nhiu khó
khn, sn ph-m tr nên khan him, ngân sách b thâm ht n"ng n, thu nhp t nn
kinh t không tiêu dùng, tích lu. hàng nm hu như không có. V!n àu tư ch
yu da vào vay vin tr ca nưc ngoài. n cu!i nhng nm 80, giá c leo thang,
khng hong kinh t i lin vi lm phát cao làm cho i s!ng nhân dân b gim
sút thm chí mt s! a phương nn ói ang rình rp. Nguyên nhân sâu xa v s
suy thoái nn kinh t nưc ta là do ta ã rp khuôn mt mô hình kinh t chưa
thích hp và kém hiu qu. Nhng sai lm cơ bn là:
- Ta ã thc hin ch s hu toàn dân v tư liu sn xut trên mô ln
trong iu kin chưa cho phép. iu này ã d*n n mt b phn tài sn vô ch và
ã không s+ dng có hiu qu ngu)n lc rt khan him ca t nưc trong khi dân
s! ngày càng mt gia tng.
- Thc hin vic phân ph!i lao ng c#ng trong iu kin chưa cho phép: khi
tng sn ph-m qu!c dân thp ã dùng hình th c va phân ph!i bình quân va phân
ph!i li mt cách gían tip ã làm mt ng lc ca s phát trin.
- Vic qun lý kinh t ca nhà nưc li s+ dng các công c hành chính,
mnh lnh theo kiu thi chin không thích hp vi yêu cu t do la ch&n ca
ngưi sn xut và ngưi tiêu dùng ã không kích thích s sáng to ca hàng triu
ngưi lao ng.
II - S CN THIT PHI CHUYN SANG KINH T TH TRƯNG
THEO NH HƯNG XHCN NƯC TA.
Trưc s suy thoái k nghiêm tr&ng vin tr nưc ngoài li gim sút ã "t
nn kinh t nưc ta ti s b c bách phi i mi. Ti i hiVI ca ng ã ch
chương phát trin kinh t nhiu thành phn và thc hin chuyn i cơ ch hch
toán kinh doanh XHCN. n aih hi VII ng ta xác nh roc vic i mi cơ
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

KILOBOOKS.CO
ch kinh t nưc ta là mt tt yu khách quan và trên thc t ang di,n ra vic ó
t c là chuyn t nn kinh t k hoch hoá tp trung sang nn kinh t th trưng có
s qun lý ca nhà nưc theo nh hưng XHCN. ây là mt s thay i v nhn
th c có ý ngha rt quan tr&ng trong lý lun c#ng như trong thc t lãnh o ca
ng trên m"t trn làm kinh t. Vic chuyn i trên hoàn toàn úng n. Nó phù
hp vi thc t ca nưc ta phù hp vi các qui lut kinh t và xu th ca thi i.
- Nu không thay i cơ ch v*n gi cơ ch kinh t v*n gi cơ ch kinh t c#
thì không th nào có sn ph-m tiêu dùng ch chưa mu!n nói n tích lu. v!n
m rng sn xut. Thc t nhng nm cu!i ca thp k' tàm mươi ã ch/ rõ th
hin cơ ch kinh t cho dù chúng ta ã liên lc i mi hoàn thin cơ ch qun lý
kinh t, nhưng hiu qu ca nn sn xut xã hi t m c rt thp. Sn xut không
áp ng ni nhu cu tiêu dùng ca Xã h&i t m c rt thp, tích lu. hu như không
có ôi khi còn n lm c vào v!n vay ca nưc ngoài.
- Do "c trưng ca nn kinh t tp trung là rt c ng nhc cái ó ch/ có tác
dng thúc -y tng trưng kinh t. Và ch/ có tác dng phát trin nn kinh t theo
chiu rng. Nn kinh t ch/ huy nưc ta t)n ti quá dài do ó nó không nhng
không còn tác dng áng k trong vic thúc -y sn xut phát trin mà nó còn sinh
ra nhiu hin tưng tiêu cc làm gim nng xut, cht lưng và hiu qu sn xut.
- Xét v s t)n ti thc t nưc ta nhng nhân t! ca nn kinh t th
trưng, V vn này có nhiu ý kin áng giá khác nhau. Nhiu nưc cho rng
th trưng nưc ta là th trưng sơ khai. Thc t kinh t th trưng ã hình thành
và phát trin t ưc nhng m c phát trin khác nhau hu ht các ô th và vùng
h0o lãnh và ang ưc m rng vi th trưng qu!c t. Nhưng th trưng nưc ta
phát trin chưa )ng b còn thiu h1n th trưng các yu t! sn xut như th trưng lao
ng th trưng v!n và th trưng t ai v cơ bn v*n là th trưng t do, m c
can thip ca nhà nưc còn rt thp.
- Xét v m!i quan h kinh t !i ngoi ta thy nn kinh t nưc ta ang hoà
nhp vi nn kinh t th trưng thé gii, s giao lưu v hàng hoá dch v và u tư trc
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN