BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BY T
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG
TRẦN ĐĂNG TÍNH
CAN THIỆP CẢI THIỆN THỰC HÀNH GIAO TIẾP
CỦA ĐIỀU DƯỠNG LÂM SÀNG VỚI NGƯỜI BỆNH
TẠI BỆNH VIỆN BẠCH MAI
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
MÃ SỐ CHUYÊN NGÀNH: 97.20.80.2
Hà Nội - 2025
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Lê Thị Kim Ánh
2. TS. Đặng Vũ Phương Linh
Phản biện 1:
Phản biện 2:
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường
Họp tại Trường Đại học Y tế Công cộng
Vào hồi........ngày.......tháng........năm 2025
Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Trường Đại học Y tế Công cộng
- Thư viện Thư viện Quốc gia
1
ĐẶT VẤN ĐỀ
Kỹ năng giao tiếp tương tác hiệu quả giữa nhân viên y tế nói
chung điều dưỡng viên (ĐDV) nói riêng với người bệnh một trong
những yếu tố quan trọng nhất để nâng cao sự hài lòng, tuân thủ điều trị
đạt kết quả điều trị người bệnh. Giao tiếp ứng xử giữa điều dưỡng
người bệnh một trong những nội dung của Thông số
31/2021/TT-BYT, Quyết định số 20/QĐ-HĐD của Hội điều dưỡng
Việt Nam.
Một số nghiên cứu can thiệp đã được thực hiện để cải thiện giao
tiếp của điều dưỡng với người bệnh, tuy nhiên các can thiệp về giao
tiếp nói chung, chưa tiếp cận tìm hiểu các nội dung giao tiếp còn hạn chế
do của các hạn chế này, nên kết quả cải thiện giao tiếp còn ít.Tại
Việt Nam, đã một số nghiên cứu quan sát về kỹ năng giao tiếp điều
dưỡng và người bệnh, tuy nhiên chưa có các nghiên cứu can thiệp.
Thực hiện Quyết định số 2151/QĐ-BYT ngày 04/5//2015 của Bộ Y
tế, Bệnh viện Bạch Mai đã triển khai thực hiện rất nhiều hoạt động đYi
mới toàn diện phong cách thái độ phZc vZ của điều dưỡng, kỹ thuật
viên hướng tới sự hài lòng của người bệnh, qua thực tế vẫn còn sự phản
ánh của người bệnh về giao tiếpở điều dưỡng viên. Câu hỏi đặt ra kỹ
năng giao tiếp của điều dưỡng tại Bệnh viện Bạch Mai như thế nào, các
kỹ năng nào còn hạn chế cần cải thiện? Các yếu tố nào ảnh hưởng
đến giao tiếp của điều dưỡng với người bệnh? Can thiệp tập huấn tập
trung vào các kỹ năng giao tiếp còn hạn chế nâng cao hiệu quả giao
tiếp của điều dưỡng với người bệnh hay không được sự chấp nhận
từ phía điều dưỡng khả thi trong việc thực hiện hay không? Để trả lời
các câu hỏi trên, nghiên cứu: “Can thiệp cải thiện thực hành giao tiếp của
điều dưỡng lâm sàng với người bệnh tại bệnh viện Bạch Mai” được thực
hiện.
2
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. tả thực hành giao tiếp với người bệnh của điều dưỡng 8
trung tâm, khoa lâm sàng của Bệnh viện Bạch Mai năm 2019
2. Phân tích một số thuận lợi rào cản đối với thực hành giao tiếp
với người bệnh của điều dưỡng tại 8 trung tâm, khoa lâm sàng của Bệnh
viện Bạch Mai năm 2019
3. Đánh giá kết quả, tính chấp nhận, khả thi sau can thiệp cải thiện
thực hành giao tiếp với người bệnh của điều dưỡng tại 8 trung tâm, khoa
lâm sàng của Bệnh viện Bạch Mai năm 2023.
Những đóng góp mới của đề tài:
Lần đầu tiên tại Việt Nam tiến hành nghiên cứu can thiệp về giao
tiếp của điều dưỡng với đầy đủ các nội dung, bao gồm: (1) Nâng cao kỹ
năng giao tiếp của điều dưỡng với người bệnh; (2) Nâng cao nhận thức
người bệnh về thông tin dịch vZ khám, chữa bệnh tại bệnh viện, quyền
lợi nghĩa vZ của người bệnh. Những kết quả này sở trong
việcnâng cao kỹ năng cho điều dưỡng với người bệnh, đảm bảo thuần
thZc các kỹ năng trong giao tiếp: giao lời nói, cử chỉ, hành động khi giao
tiếp với người bệnh; quá trình giao tiếp cần đảm bảo trang phZc thẻ.
Từ đó bệnh viện có các đề xuất thay đYi để xây dựng quy trình giao
tiếp; tăng cường biển báo, chỉ dẫn, thông tin trên website cho người
bệnh; phân công công việc hợp lý cho điều dưỡng; tiếp thu ý kiến của tất
cả các đối tượng người bệnh, người nhà người bệnh bản thân điều
dưỡng.
Bố cZc của luận án
Luận án gồm 110 trang, 19 bảng, 6 biểu đồ 155 tài liệu tham
khảo trong đó 115 tài liệu nước ngoài. Phần đặt vấn đề 2 trang, tYng
quan tài liệu 33 trang, đối tượng phương pháp nghiên cứu 17 trang,
kết quả nghiên cứu 32 trang, bàn luận 23 trang, kết luận kiến nghị 2
trang.
3
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN
1.1. Khái niệm, chức năng, vai trò các giai đoạn trong giao tiếp
của điều dưỡng với người bệnh
1.1.1. Một số khái niệm phân loại giao tiếp trong chăm sóc người
bệnh
1.1.1.1. Một số khái niệm
Giao tiếp được hiểu là một quá trình tương tác và tạo ra thông điệp.
Quá trình này diễn ra trong một bối cảnh nhất định, bao gồm không gian
vật lý, các giá trị văn hóa – xã hội và điều kiện tâm lý.
Giao tiếp bằng lời là việc sử dZng ngôn từ để truyền đạt suy nghĩ, ý
tưởng và cảm xúc.
Giao tiếp phi ngôn ngữ (hay còn gọi giao tiếp bằng cử chỉ, điệu
bộ, ngữ điệu) hình thức giao tiếp không dùng lời nói, bao gồm: ngôn
ngữ thể, tiếp xúc qua xúc giác, sự im lặng, các yếu tố ngôn ngữ phZ,
cách sử dZng thời gian, không gian và diện mạo cá nhân.
1.1.2. Vai trò quy định của giao tiếp điều dưỡng viên với người
bệnh
1.1.2.1. Vai trò giao tiếp giữa điều dưỡng với người bệnh
Bach Grant khẳng định rằng giao tiếp một yếu tố then chốt
trong hoạt động điều dưỡng. Theo Ennis cộng sự (2013), giao tiếp
phương tiện truyền đạt thông tin trong bối cảnh chăm sóc sức khỏe. Điều
dưỡng viên thể hiện việc chăm sóc người bệnh thông qua giao tiếp bằng
lời (trao đYi trực tiếp, giải thích cặn kẽ) giao tiếp phi ngôn ngữ (hành
động, cử chỉ, tiếp xúc, thao tác nghề nghiệp...).
1.1.2.2. Quy định trong giao tiếp của điều dưỡng với người bệnh
Các tY chức như Liên minh châu Âu (31), TY chức Y tế thế giới
(World Health Organization - WHO) đều hướng tới sự nhận thức
nhấn mạnh ý nghĩa của giao tiếp tập trung vào người bệnh hiệu quả giữa
người cung cấp dịch vZ y tế và người bệnh.