
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
NGUYỄN THỊ THU HẰNG
NGHIÊN CỨU SỰ THAY ĐỔI HÌNH THÁI VÀ CHỨC NĂNG TIM
BẰNG SIÊU ÂM DOPPLER Ở BỆNH NHÂN UNG THƢ VÚ ĐIỀU TRỊ
BẰNG HÓA CHẤT BỔ TRỢ
Chuyên ngành : Nội Tim mạch
Mã số : 9720107
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HÀ NỘI - 2025

Công trình được hoàn thành tại:
TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS.BS. ĐINH THỊ THU HƢƠNG
Phản biện 1:
Phản biện 2:
Phản biện 3:
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường tại Trường
Đại học Y Hà Nội
Vào ......, ngày ...... tháng ...... năm 2025
Có thể tìm hiểu luận án tại:
Thư viện Quốc Gia
Thư viện Trường Đại học Y Hà Nội

CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ ĐƢỢC
CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN NỘI DUNG LUẬN ÁN
1. Nguyễn Thị Thu Hằng, Nguyễn Thế Anh, Đinh Thị Thu Hương, Lê Thị
Lan Hương. 2022. Khảo sát sức căng dọc toàn bộ thất trái bằng siêu âm
đánh dấu mô cơ tim 2D ở bệnh nhân ung thư vú điều trị hóa chất bổ trợ
phác đồ AC-TH. Tạp chí Y Học Việt Nam, tập 516 – tháng 7 – số 2 -
2022.
2. Nguyễn Thị Thu Hằng, Nguyễn Thế Anh, Đinh Thị Thu Hương, Lê Thị
Lan Hương. 2023. Khảo sát sức căng dọc toàn bộ thất phải bằng siêu âm
đánh dấu mô cơ tim 2D ở bệnh nhân ung thư vú điều trị hóa chất bổ trợ
phác đồ AC-TH. Tạp chí Y Học Việt Nam, tập 524 - tháng 3 – số 2 –
2023.

1
PHẦN A: GIỚI THIỆU LUẬN ÁN
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ung thư vú là tình trạng bệnh lý do tế bào tuyến vú phát triển không kiểm
soát được, tạo ra các khối u ác tính, có khả năng xâm lấn xung quanh và di căn
xa. Bình thường, các tế bào tuyến vú được sinh ra và mất đi theo một chu trình
đã được lập từ trước. Khi có các đột biến gen xảy ra, hội tụ đủ các điều kiện đặc
biệt để vượt qua được hệ thống kiểm soát miễn dịch của cơ thể, tế bào tuyến vú
sẽ được sinh ra liên tục, mất kiểm soát và tạo thành các khối u bao gồm rất nhiều
tế bào không bình thường. Đó là các khối u ác tính tại vú, hay còn gọi là ung thư
vú. Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, nhiều thuốc mới với hiệu quả điều trị
cao đã được nghiên cứu và áp dụng vào điều trị ung thư trong những năm gần nên đã
kéo dài được tuổi thọ cho bệnh nhân ung thư, trong đó có ung thư vú.
Phác đồ hóa chất bổ trợ AC-TH được chỉ định nhiều trong điều trị ung thư
vú vì có hiệu quả điều trị cao, làm tăng thời gian sống toàn bộ của bệnh nhân.
Anthracycline là một trong những thuốc đứng đầu các phác đồ điều trị ung
thư vú bởi hiệu quả điều trị mạnh mẽ, tác động tích cực đến tiên lượng và thời
gian sống còn của bệnh. Trastuzumab là kháng thể đơn dòng, được chỉ định
nhiều trong ung thư vú và ung thư dạ dày. Sự kết hợp của anthracycline,
Cylophosphamide, Paclitaxel và trastuzumab trong phác đồ AC-TH mang lại
hiệu quả điều trị cao nhưng độc tính trên tim của phác đồ kết hợp các nhóm
thuốc này cần tìm hiểu nhiều hơn nữa.
Có nhiều phương pháp khác nhau để đánh giá chức năng tim, trong đó siêu
âm tim là kỹ thuật không xâm lấn, chính xác và dễ thực hiện ở các cơ sở lâm
sàng. Trên thế giới, có nhiều nghiên cứu sử dụng siêu âm tim để đánh giá về
độc tính lên tim của hóa chất điều trị ung thư vú đã được thực hiện. Tuy nhiên, ở
Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào đánh giá độc tính lên tim ở bệnh nhân ung thư vú
điều trị hóa chất bổ trợ phác đồ AC-TH.
Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu sự biến
đổi hình thái và chức năng tim bằng siêu âm Doppler ở bệnh nhân ung thƣ
vú điều trị hóa chất bổ trợ.” với mục tiêu:
1. Đánh giá sự biến đổi của lâm sàng, cận lâm sàng và hình thái, chức
năng tim bằng siêu âm Doppler ở bệnh nhân ung thư vú trước và trong
điều trị hóa chất bổ trợ phác đồ AC-TH.
2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến biến đổi hình thái và chức năng
tim ở các bệnh nhân này.
2. TÍNH CẤP THIẾT, Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN
Ung thư vú (UTV) có tỷ lệ mới mắc đứng đầu trong các loại ung thư ở cả hai
giới và có tỷ lệ tử vong đứng thứ hai, sau ung thư phổi. Ở Việt Nam, UTV có tỷ lệ
mắc mới là 11,8%, đứng thứ 3 trong các loại ung thư ở cả hai giới, đứng thứ nhất
trong các loại ung thư ở phụ nữ. Hàng năm, có khoàng 6.000 trường hợp tử vong vì
căn bệnh này. Đây thực sự là con số đáng lo ngại, bởi ung thư vú cũng là bệnh
ung thư thường gặp nhất ở nữ giới, là mối quan tâm của chị em phụ nữ.

2
Hiệu quả điều trị ung thư vú của phác đồ AC-TH đã được chứng minh và
áp dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng. Tuy nhiên, phần hạn chế của phác đồ
này là có thể tác động lên chức năng tim ở những bệnh nhân được điều trị như thiếu
máu cục bộ cơ tim, rối loạn chức năng tim có phân suất tống máu bảo tồn hay suy
tim. Những rối loạn này có thể xuất hiện trong quá trình điều trị hóa chất, hoặc xuất
hiện về sau này. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng điều trị và chất lượng sống của
người bệnh. Làm thế nào để phát hiện sớm những rối loạn chức năng tim này? Do
đó, nghiên cứu về biến đổi về hình thái và chức năng tim bằng siêu âm Doppler tim
là hướng nghiên cứu đang được nhiều người quan tâm.
3. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
- Đây là nghiên cứu đầu tiên ở Việt Nam phối hợp giữa chuyên ngành tim
mạch và ung thư để đánh giá rối loạn chức năng tim liên quan đến điều trị ung
thư nói chung và điều trị ung thư vú bằng phác đồ AC-TH nói riêng. Nghiên
cứu là bước chuẩn bị quan trọng cho việc siêu âm tim thường quy ở các thời
điểm nhất định để phát hiện sớm các rối loạn chức năng tim các tiếp cận chẩn
đoán và phân tầng nguy cơ trong tương lai.
- Luận án đã đưa ra những thay đổi về hình thái và chức năng tim cũng
như tỷ lệ rối loạn chức năng tim do điều trị hóa chất bổ trợ phác đồ AC-TH ở
bệnh nhân ung thư vú. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy phương pháp siêu âm
đánh dấu mô cơ tim là kỹ thuật siêu âm tim có thể phát hiện sớm rối loạn chức
năng tim trong quá trình điều trị. Nghiên cứu cũng bước đầu đưa ra mối liên
quan giữa một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng với đột rối loạn chức năng
tim ở bệnh nhân ung thư vú điều trị hóa chất bổ trợ phác đồ AC-TH.
- Việc phát hiện sớm các rối loạn chức năng tim này sẽ giúp bác sỹ lâm
sàng có thể đưa ra những điều trị phù hợp, từ đó tăng cường chất lượng điều trị,
chăm sóc bệnh nhân, kéo dài tuổi thọ, giảm bớt mất mát cho gia đình người bệnh
và gánh nặng cho xã hội.
4. CẤU TRÚC CỦA LUẬN ÁN
Ngoài phần đặt vấn đề, kết luận và kiến nghị, luận án có 4 chương:
Chương 1: Tổng quan tài liệu ................................................. 37 trang
Chương 2: Đối tượng và phương pháp nghiên cứu ................ 22 trang
Chương 3: Kết quả nghiên cứu ............................................... 33 trang
Chương 4: Bàn luận ................................................................ 27 trang
Luận án có 32 bảng, 30 biểu đồ, 9 sơ đồ, 14 hình, 4 phụ lục và 121 tài liệu
tham khảo (115 tiếng Anh, 6 tiếng Việt).

