ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN N
THỊ THÚY LAN
CI CÁCH TH CH CHÍNH TR TRUNG QUC
T 2012 ĐN NAY
Chuyên ngành: Chính trị học
Mã số: 9310201.01
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
HÀ NỘI - 2024
Công trình được hoàn thành tại
Đại học Khoa học xã hội và nhân văn -
Đại học Quốc gia Hà Nội
Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Trần Thọ Quang
2. TS. Nguyễn Thu Hồng
Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Tài Đông
Phản biện 2: PGS.TS. Lê Văn Cường
Phản biện 3: PGS.TS. Nguyễn C Hiếu
Luận án được bảo vệ trước Hội đồng cấp Đại học quốc gia chấm luận
án tiến sĩ, họp tại Trường Đại học Khoa học hội nhân văn, Đại
học Quốc gia Hà Ni, vào hồi 14 giờ, ngày 14 tháng 12 năm 2024.
Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Quốc gia Việt Nam
- Trung tâm Thông tin – Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cp thiết của đề tài
Trung Quc không ngng “tri dy” từ mt cường quc v kinh tế tr
thành cường quc chính tr trên thế gii. Mt trong nhng nhân t nh
ng mnh m trong sut quá trình y ci ch th chế chính tr ti
Trung Quc t sau khi Tp Cn Bình lên nm quyn (2012). Thc tin cho
thy, ci ch th chế chính tr nhằm đápng nhu cu thc tiễn, đc bit
đòi hỏi đến t ng cuc phát trin kinh tế, qua đó tìm kiếm ổn định đã trở
thành nhu cu bc thiết tt yếu.
T sau khi Tp Cn nh n nm quyn năm 2012, ng loạt động
thái ci cách th chế cnh tr đã được thúc đẩy, làm cho din mo đi sng
chính tr Trung Quc xut hin nhiều đặc đim mi. Trong đó, đặc điểm
ni bt hin nay ch trương, mục tiêu, biện pháp, bước đi của ci cách
gn lin vi vai trò của cá nhânnh đo Tp Cnnh.
Trng m hướng đến ca Lun án thông qua phân ch đưng
ng, mc tiêu, chiến lưc và c bin pháp ci ch th chế chính tr
Trung Quc hiện nay để đưa ra dự o v din biến, xu thế ca nn chính
tr Trung Quc trong 5-10 năm tới ng n triển vng ca các ci ch th
chế chính tr. Thành tu và i hc kinh nghim ca Trung Quc v ci
ch th chế chính tr ý nga tham kho rt ln đi vi Vit Nam.
2. Mục đích, nhiệm v nghn cu
2.1. Mục đích nghiên cu
Lun án nghiên cứu, làm đặc đim, thành tu, tn ti trong ci cách
th chế chính tr Trung Quc t sau 2012, đúc t bài hc kinh nghim
đưa ra dự báo v ci cách th chế chính tr ca Trung Quc thi gian ti,
liên h vi thc tin đi mi h thng chính tr Vit Nam hin nay.
2.2. Nhim v nghiên cu
(1) Khái quát c thành qu nghiên cu hin v ci ch th chế
chính tr Trung Quc. Ch nhng vấn đề đã được phân ch, đạt đưc
nhn thc chung, vấn đề tn ti quan đim khác bit, cn làm thêm. (2)
Làm cấu, t chc, chức ng, nhiệm v ca c thành t cu thành
n th chế chính tr Trung Quc, y dng khung thuyết nghiên cu.
(3) Trình bày ci cách, đánh giá khó khăn, kết qu, hn chế, đặc trưng, rút
ra bài hc kinh nghim, d báo xu hướng thi gian ti. (4) Ln h vi Vit
Nam nêu mt s đim gi m.
3. Đi tượng phm vi nghiên cu
3.1. Đốing nghn cu
Ci ch th chế cnh tr ti Trung Quc t 2012 đến nay
2
3.2. Phm vi nghiên cu
V ni dung: Ci ch th chế chính tr ti Trung Quc
V thi gian: T 2012 - nay, mt s ni dung có th t mc sớm hơn
V kng gian: Tp trung cp Trung ương ca Trung Quc đại lc.
4. Cơ s lun và phương pp nghiên cu
4.1. Cơ sở lun
Lun án trin khai nghiên cu trên cơ s nguyên lý ca ch nghĩa Mác
- nin, tư tưng H Chí Minh v nhà c, ch mạng, đảng cm quyn
và h thng chính tr.
4.2. Phương pp nghn cu
- Pơng pháp phân tích i liu có sn; - Phương pháp nghiên cứu
trưng hp; - Pơng pp so sánh; - Pơng pp nghiên cu th cp;…
5. Đóng góp ca lun án
(1) Xác lp bc tranh tng th v cich th chế chính tr Trung Quc
hin nay. (2) D o trin vng, cung cp c nn để đánh gơng lai
ci cách th chế cnh tr Trung Quc. (3) Gi m cho Vit Nam t bài hc
kinh nghim v ci cách th chế chính tr Trung Quc.
6. Ý nghĩa lun, thc tin
- V lun: lun án xác lp khuôn kh lý lun, làm ni m, thành
t cu tnh trong nghiên cu ci ch th chế chính tr Trung Quc.
- V thc tin: ch ra thành tu, hn chế, rút ra bài hc kinh nghim v
ci ch th chế chính tr Trung Quc để soi chiếu vi Vit Nam.
7. Kết cu ca lun án
- Chương 1: Tng quan tình nh nghiên cu;
- Chương 2: Ci cách th chế chính tr Trung Quc t 2012 đến nay: Cơ s
lý lun và thc tin;
- Chương 3: Thc trng ci ch th chế chính tr Trung Quc t 2012
đến nay;
- Chương 4: Nhn t, d báo v ci cách th chế chính tr Trung Quc
thi gian ti gi m đi vi Vit Nam.
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CU
1.1. c ng trình nghiên cu liên quan đến ci ch th chế
chính tr Trung Quc t 2012 đến nay
1.1.1. Liên quan đến s cn thiết phi cich th chế chính tr
Trong c văn kiện chính tr của ĐCS Trung Quốc, ci cách th chế
chính tr luôn vic cần được ưu tiên thực hin, nm trong chương trình
ngh s ca mi k Đại hi Đng. Bên cạnh đó, sự cn thiết phi ci cách
3
th chế chính tr còn được đề cp trong mt s n phm ảnh hưởng sâu
rng vi gii tinh hoa chính tr Trung Quc như ch ợc c lớn (Đại
quc sách), NXB Đưng Tn (2015); Khuôn kh nh thành Đi chiến
c Trung Quc, Nxb. Đi hc Bc Kinh (2016); “Nn nhận nhng thành
tu vĩ đại ca ch nghĩa hội đặc sc Trung Quc thời đại mi t nhiu
chiu cnh” [Dương Phong Thành, Tiêu Chính Qn, 2022]; “Ci cách th
chế chính tr ca Trung Quốc đương đại[T Diệu Đồng, 2018]; “Nhất
định kn trì phát trin nn chính tr ch nghĩa hội đc sc Trung
Quốc” [Trn Th Quang, 2018]; “Đặc trưng của tư tưởng Tp Cn Bình v
ch nga hội đặc sc Trung Quc thời đại mới [Trương Thế Phi,
2018];Đim ni bt chung đề cp ci cách th chế chính tr Trung
Quc mt ni dung tt yếu phi tiến hành Trung Quc hin nay, đồng
thi đ cao vai trò ca ĐCS Trung Quc.
1.1.2. V tiến trình ci cách th chế chính tr ti Trung Quc
Các hc gi cho rng, mc bắt đầu ci cách th chế chính tr ti Trung
Quốc năm 1978 và chia thành 04 giai đoạn trong thi k t 1978 đến
2012 : 1978-1985; 1986-1989; 1990-1992; 1993-2012. Đồng thi cũng
c định đặc đim ci cách th chế chính tr Trung Quc thi k này: (i)
Pt trin ci cách thích ng vi kinh tế th trường, đột phá v ci cách
th chế qun nh chính chính ph và chuyn đổi chc năng chính phủ;
(ii) Chế độ công chức nnước chính thức được thúc đy; (iii) Nghn cu,
m i, tuyên truyn v ci ch chính tr; (iv) Xây dng pháp chế XHCN
tiến trin, khung pp chế ca kinh tế XHCN từng ớc đưc y dng.
1.1.3. V mc tiêu, nhim v, con đưng ci cách th chế chính tr
ti Trung Quc
1.1.3.1. Mc tiêu ci cách th chế chính tr ca Trung Quc qua c
k Đi hội Đảng
Đi hi XIII (1987) c định mc tiêu u i trong ci ch th chế
chính tr: Xây dựng th chế chính tr XHCN n ch cao độ, pháp chế
hoàn chnh” [Ngô An Gia, 1994, tr. 49]. Đại hi XIV (1992): “Mục tiêu
ci cách th chế chính tr ca Trung Quc xây dng n ch chính tr
XHCN đặc sc Trung Quc, quyết không thc hin chế đ đa đảng và chế
độ ngh vin” [Hng Nhân Tông, 2002]. Đại hi XV (1997), XVI (2002)
c định: Tiếp tc thúc đẩy ci ch th chế chính tr; kin toàn pháp chế
XHCN; xây dng N c pháp tr XHCN [Hoàng Nhân Tông, 2002].
Đi hi XVII (2007) nhn mnh: Đi sâu cải cách th chế chính tr cn phi
kn trì phương hướng chính tr chính c và ch 06 nhim v đi sâu cải
ch th chế chính tr [Hàn Tây Lâm, 2011]. Đi hi XVIII (2012) nêu lp