
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
là hoạt động giáo dục bắt buộc, thông qua HĐTN, HN học sinh hình thành được những
phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi trong các mối quan hệ bản thân, xã hội, môi
trường tự nhiên và nghề nghiệp. Trong đó, mục tiêu HĐTN, HN ở bậc trung học phổ
thông tập trung hơn vào hoạt động giáo dục hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực nghề
nghiệp, học sinh được đánh giá và tự đánh giá về năng lực, sở trường, hứng thú liên quan
đến nghề nghiệp, làm cơ sở để tự chọn cho mình ngành nghề phù hợp và rèn luyện phẩm
chất và năng lực để thích ứng với nghề nghiệp tương lai. Các năng lực đặc thù như:
Năng lực ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực khoa học, năng lực công nghệ, năng lực
thẩm mĩ và năng lực thể chất là những yêu cầu cần đạt của học sinh được quy định trong
chương trình giáo dục phổ thông 2018. Mục tiêu giáo dục hướng nghiệp được chỉ rõ thực
hiện thông qua hoạt động trải nghiệm và tất cả các môn học Toán, Công nghệ, Khoa học,
Nghệ thuật, Thể chất. Điểm cốt yếu trong yêu cầu cần đạt về năng lực và mục tiêu giáo
dục hướng nghiệp cho học sinh không chỉ thông qua HĐTN, HN mà còn thông qua hầu
hết các môn học cụ thể đã được kể trên.
Bên cạnh đó, định hướng thực hiện giáo dục STEAM là một xu hướng được thể hiện
trong chương trình giáo dục phổ thông. Chính phủ đã đưa ra những nhiệm vụ trọng yếu
trong Quyết định 749/QĐ-TTg (03/06/2020), cụ thể là việc phát triển xã hội số và các lĩnh
vực cần được ưu tiên chuyển đổi số, đặc biệt có lĩnh vực giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực
chất lượng, đáp ứng công nghệ số, việc “triển khai áp dụng mô hình giáo dục tích hợp khoa
học - công nghệ - kỹ thuật - toán học và nghệ thuật (Science; Technology; Engineering;
Arts; Maths_STEAM), kinh doanh, doanh nghiệp, đào tạo tiếng Anh và kỹ năng sử dụng
công nghệ thông tin, bảo đảm an toàn thông tin tại các cấp học.”. Chỉ thị số 16/CT-TTg
(04/5/2017) cũng được Chính phủ nhấn mạnh về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc
cách mạng công nghiệp lần thứ tư; Quyết định số 522/QĐ-TTg (14/05/2018) của Thủ tướng
Chính phủ: Phê duyệt Đề án "Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh
trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018 - 2025" nhằm hỗ trợ các trường phổ thông triển
khai thực hiện có hiệu quả giáo dục Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học (STEM);
Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) cũng đưa ra nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2023 –
2024 trong công văn 3899/BGDĐT-GDTrH (03/08/2023) là “Nâng cao chất lượng giáo dục
hướng nghiệp, định hướng phân luồng”; chỉ rõ việc “Tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện
giáo dục STEM trong trường trung học theo hướng dẫn của Bộ GDĐT, bảo đảm chất lượng,
hiệu quả”. Như vậy, việc đưa giáo dục STEAM vào nội dung, chương trình dạy học, giáo
dục đang được đồng bộ để dễ dàng thực hiện được mục tiêu phát triển năng lực cho học
sinh. Giáo dục STEAM có những điểm chung với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
trong việc tôn trọng tính thể nghiệm, khám phá của học sinh, phát triển tư duy sáng tạo cũng
như quan tâm tới cá nhân và những cảm xúc tích cực của học sinh. Việc tổ chức hoạt động
trải nghiệm, hướng nghiệp theo mô hình giáo dục STEAM có thể sẽ phát huy được sự sáng
tạo của học sinh cũng như thúc đẩy quá trình hình thành, phát triển những năng lực đặc thù
cho học sinh và gắn với thực tiễn bối cảnh thời đại.
Thực tế, các trường trung học phổ thông thành phố Hà Nội đang thực hiện, tổ chức
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và giáo dục STEAM song vẫn còn nhiều tồn tại như
quy trình tổ chức, năng lực tổ chức và tâm thế của giáo viên đối với việc tổ chức thực hiện
và sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục còn chưa được đồng bộ và chặt chẽ. Việc tổ
chức HĐTN, HN theo mô hình giáo dục STEAM cho học sinh trung học phổ thông thành
phố Hà Nội hiện chưa được thực hiện kết hợp bởi những khó khăn về quy trình tổ chức, sự