
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC
NGUYỄN KIM THANH
MỘT PHƯƠNG PHÁP VÔ HƯỚNG HÓA
GIẢI BÀI TOÁN TỐI ƯU ĐA MỤC TIÊU
LUẬN VĂN THẠC SĨ TOÁN HỌC

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC
NGUYỄN KIM THANH
MỘT PHƯƠNG PHÁP VÔ HƯỚNG HÓA
GIẢI BÀI TOÁN TỐI ƯU ĐA MỤC TIÊU
Chuyên ngành: Toán ứng dụng
Mã số: 60.46.36
LUẬN VĂN THẠC SĨ TOÁN HỌC
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. TẠ DUY PHƯỢNG

LỜI CẢM ƠN
Luận văn này được viết dưới sự hướng dẫn tận tình của PGS.TS. Tạ
Duy Phượng. Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới Thầy
và gia đình.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Khoa học,
Phòng đào tạo và nghiên cứu khoa học đã quan tâm giúp đỡ, tạo mọi điều
kiện thuận lợi cho tôi được học tập tốt.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu và các bạn đồng nghiệp
trường THPT Lưu Nhân Chú - Thái Nguyên đã tạo điều kiện cho tôi hoàn
thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn bạn bè và gia đình đã hết lòng động viên
tôi trong suốt quá trình học tập và làm luận văn.
Thái Nguyên, ngày 19 tháng 10 năm 2011
Học viên
Nguyễn Kim Thanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên i
.

Lời
nói
đầu
Bài
toán
tối
ưu
hóa
ngày
nay
đang
được
nghiên
cứu
và
ứng
dụng
rộng
rãi
vào
nhiều
lĩnh
vực
như
kĩ
thuật,
kinh
tế
và
khoa
học.
Trong
thời
gian
gần
đây,
bài
toán
tối
ưu
đa
mục
tiêu
được
quan
tâm
nhiều
vì
nó
là
mô
hình
của
nhiều
bài
toán
thực
tế.
Bài
toán
tối
ưu
này
có
hàm
mục
tiêu
nhận
giá
trị
vectơ
và
đòi
hỏi
các
khái
niệm
mới
về
nghiệm.
Việc
tính
toán
tập
nghiệm,
thậm
chí
là
tìm
ra
một
nghiệm
của
bài
toán
nói
chung
là
khó.
Vì
vậy
phát
triển
các
phương
pháp
số
hữu
hiệu
giải
các
bài
toán
tối
ưu
đa
mục
tiêu,
hiện
nay
đang
được
quan
tâm
đặc
biệt.
Khái
niệm
cực
tiểu
đầu
tiên
được
đưa
ra
bởi
Edgeworth
năm
1881,
và
Pareto
năm
1896.
Để
xây
dựng
khái
niệm
này,
Pareto
đã
sử
dụng
khái
niệm
sắp
thứ
tự
theo
nón
trong
không
gian
ảnh.
Sau
đó
Kuhn
và
Tucker,
vào
năm
1951
đã
nghiên
cứu
kĩ
hơn
và
chặt
chẽ
hơn
bằng
toán
học.
Kể
từ
đó
bài
toán
tối
ưu
đa
mục
tiêu
trở
thành
một
lĩnh
vực
được
nghiên
cứu
tích
cực.
Đã
có
nhiều
nhà
toán
học
nghiên
cứu
giải
quyết
bài
toán
này
và
đưa
ra
nhiều
kết
quả
quan
trọng,
xem
[1,2]
Ở
thế
kỉ
trước,
mục
tiêu
nghiên
cứu
chính
dựa
trên
các
phương
pháp
lặp
để
xác
định
duy
nhất
một
nghiệm
đơn
trong
một
quá
trình
lặp
đi
lặp
lại.
Bằng
cách
ấy,
các
phép
tính
số
được
tính
toán
liên
tiếp
với
hàm
quyết
định
được
đưa
ra
bởi
mục
tiêu
mong
muốn
cho
đến
khi
nào
nghiệm
được
tìm
thấy.
Tuy
nhiên,
với
sự
phát
triển
của
công
nghệ
thông
tin
và
tốc
độ
của
máy
tính
hiện
nay
đã
có
thể
xác
định
được
tập
hữu
hiệu
một
cách
dễ
dàng
hơn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên i
i
.

Mục đích của luận văn là trình bày một phương pháp tìm tập hữu hiệu
nhờ phương pháp số dựa theo tài liệu [3]. Trong [3] , Gabriele Eichfelder
đã sử dụng phương pháp tiếp cận vô hướng hóa phụ thuộc tham số của
Pascoletti và Serafini .
Nhiệm vụ của luận văn là trình bày một cách chi tiết, có chứng minh
một số định lí, nhận xét, trình bày lại thuật toán giải bài toán tối ưu hai
mục tiêu.
Luận văn của gồm 3 chương:
Chương 1 là những kiến thức chuẩn bị của luận văn. Trong phần đầu
của chương này, chúng tôi nhắc lại những khái niệm và kết quả cơ bản của
tối ưu đa mục tiêu, chẳng hạn như các khái niệm cực tiểu và các tính chất
của nón sắp thứ tự, đặc biệt là nón đa diện.
Chương 2 dành riêng tìm hiểu kĩ về phương pháp vô hướng hóa giải
bài toán tối ưu.
Vô hướng hóa được đưa ra dựa trên vô hướng hóa Pascoletti-Serafini. Đây
là một trong hai chương chính của luận văn.
Chương 3 Trong chương này chủ yếu sử dụng kết quả trước để phát
triển thuật toán điều khiển việc lựa chọn tham số trong tiếp cận vô hướng
hóa Pascoletti-Serafini.
Và cuối cùng là kết luận và tài liệu tham khảo.
Thái Nguyên, năm 2011
Học viên
Nguyễn Kim Thanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyê
i
n i
i
.