VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
DƯƠNG THANH PHONG
CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP
KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TỪ THỰC TIỄN
VÙNG TÂY NGUYÊN HIỆN NAY
Ngành: Chính sách công
Mã số: 934 04 02
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG
HÀ NỘI, 2025
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Bùi Nhật Quang
Phản biện 1: PGS.TS. Lưu Văn Quảng
Phản biện 2: PGS.TS. Hoàng Mai
Phản biện 3: TS. Hà Huy Ngọc
Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp Học
viện
Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận án
tiến sĩ,
Học viện Khoa học Xã hội
Số 477 - Đường Nguyễn Trãi - Quận Thanh Xuân - TP. Hà Nội
Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2025
Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Học viện Khoa học Xã hội
- Thư viên Quốc gia Việt Nam
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, doanh nghiệp và KH&CN luôn
luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm đặc biệt bởi vị trí, vai trò vô cùng quan trọng của nó.
Phát triển doanh nghiệp KH&CN là xu hướng chung của thế giới, là hướng đi đúng đắn đem lại
lợi ích to lớn cho nhân dân, quốc gia. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số
418/QĐ-TTg ngày 11/4/2012 về chiến lược phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn
2011-2020 với mục tiêu “đến năm 2015 hình thành 3000 doanh nghiệp KH&CN; đến năm
2020 hình thành 5000 doanh nghiệp KH&CN”. Từ đây, đặt ra vấn đề phải sửa đổi luật
KH&CN để tạo hành lang pháp lý cho sự ra đời của các chính sách của Chính phủ ở thời
gian tiếp theo, vì vậy Luật KH&CN năm 2013 chính thức đề cập đến thuật ngữ “Doanh
nghiệp khoa học và công nghệ” . Chính phủ đã ban hành một loạt các chính sách cụ thể
để triển khai và thực hiện chính sách phát triển doanh nghiệp KH&CN. Các quan điểm
đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đã được triển khai đến các địa
phương trong đó có các tỉnh vùng Tây Nguyên, là kim chỉ nam cho các địa phương phát
triển doanh nghiệp KH&CN đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế -xã hội của từng địa
phương.
Việc lựa chọn nghiên cứu chính sách phát triển doanh nghiệp khoa học và công
nghệ từ thực tiễn vùng Tây Nguyên là vì nơi đây có vị trí đặc biệt quan trọng về chính trị,
an ninh, quốc phòng và đặc biệt là nơi có tiềm năng to lớn về phát triển kinh tế, trong đó
vai trò của các doanh nghiệp khoa học và công nghệ là đặc biệt quan trọng trong việc khai
thác các tiềm năng này. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 152/NQ-CP Ngày 15 tháng
11 năm 2022 , là Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 23-
NQ/TW ngày 06/10/2022 của Bộ Chính trị về việc :phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm
quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Tây
Nguyên hiện nay vẫn là vùng nghèo, quy mô kinh tế nhỏ yếu. Để tận dụng lợi thế của vùng
Tây Nguyên phát huy vai trò của doanh nghiệp KH&CN trong phát triển kinh tế - xã hội
vùng, các chính sách hỗ trợ và ưu đãi cho phát triển doanh nghiệp KH&CN được Đảng và
Nhà nước đặc biệt quan tâm, tuy nhiên tính đến nay vùng Tây Nguyên số doanh nghiệp
KH&CN được hưởng các chính sách ưu đãi còn khá ít ỏi. Đảng bộ và Chính quyền các
tỉnh trong vùng Tây Nguyên đã ban hành các chương trình của Tỉnh ủy; Nghị quyết của
Hội đồng Nhân dân; Quyết định và Kế hoạch triển khai cụ thể của Uỷ ban Nhân dân Tỉnh,
của sở Khoa học và Công nghệ Tỉnh và các cơ quan chức năng khác. Việc ứng dụng các
chương trình, kế hoạch này còn nhiều khó khăn trong triển khai đưa chính sách vào thực
tiễn đặc biệt trong việc các cơ quan quản lý nhà nước phối hợp với các tổ chức, doanh
nghiệp để triển khai thực hiện chính sách, còn hạn chế về năng lực thực hiện, công tác
tuyên truyền, phổ biến chính sách còn lỏng lẻo. Xuất phát từ thực trạng triển khai chính
sách phát triển doanh nghiệp KH&CN từ thực tiễn vùng Tây Nguyên đặt ra yêu cầu cấp
bách phải hoàn thiện chính sách phát triển doanh nghiệp KH&CN ở vùng Tây Nguyên nói
riêng và cả nước nói chung, chính vì vậy, nghiên cứu sinh đã chọn đề tài: “Chính sách
phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ, từ thực tiễn vùng Tây Nguyên hiện nay”
2
để tiến hành nghiên cứu. Việc nghiên cứu đề tài này có ý nghĩa về cả lý luận và thực tiễn
trong giai đoạn hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chính sách phát triển
doanh nghiệp khoa học và công nghệ và triển khai chính sách tại vùng Tây Nguyên, luận
án đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách phát triển doanh nghiệp khoa học
và công nghệ từ thực tiễn vùng Tây Nguyên.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa các tài liệu, công trình nghiên cứu có liên quan, tổng hợp các quan điểm,
phân tích, đánh giá các kết quả nghiên cứu liên quan đến chính sách phát triển doanh
nghiệp khoa học và công nghệ để từ đó tác giả tìm ra khoảng trống mà các công trình
nghiên cứu trước đó chưa đề cập, phát hiện ra các vấn đề chưa được nghiên cứu để tác giả
luận án tiếp tục kế thừa, xây dựng mới và nghiên cứu hoàn thiện.
- Luận án nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận của chính sách phát triển doanh nghiệp khoa học
và công nghệ
- Luận án chỉ ra thực trạng, làm rõ nguyên nhân của những thành tựu và hạn chế trong
chính sách phát triển doanh nghiệp KH&CN, thực tiễn triển khai ở vùng Tây Nguyên.
- Luận án đề xuất một số giải pháp hoàn thiện chính sách phát triển doanh nghiệp
KH&CN, từ thực tiễn vùng Tây Nguyên
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận án nghiên cứu chính sách phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ từ thực
tiễn vùng Tây Nguyên.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Luận án tập trung nghiên cứu khảo sát tại 5 tỉnh Đắk Lắk, Lâm
Đồng, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Nông của vùng Tây Nguyên.
- Phạm vi thời gian: Luận án lấy mốc từ năm 2013 đến nay ( từ khi Luật Khoa học và
Công nghệ có hiệu lực thi hành). Trong đó phần số liệu phần số liệu để phân tích thực
trạng lấy từ năm 2019 đến năm 2023 để thực hiện thống kê khảo sát tại vùng Tây Nguyên.
- Phạm vi nội dung nghiên cứu: Luận án tập trung vào việc phân tích các chính sách hiện
hành để làm rõ mục tiêu và các nội dung của chính sách phát triển doanh nghiệp khoa học
và công nghệ được triển khai ở vùng Tây Nguyên, bao gồm các nội dung: 1) Chính sách về
cấp giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ; 2) Chính sách ưu đãi, hỗ trợ
cho doanh nghiệp khoa học và công nghệ đã được cấp giấy chứng nhận; 3) Chính sách
phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ từ các doanh nghiệp tiềm năng
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận án
5.1. Phương pháp luận
Nghiên cứu trên quan điểm chủ nghĩa duy vật biện chứng, thành tựu của khoa học
chính sách công làm chủ đạo, các khoa học liên ngành với khoa học chính sách công như
khoa học quản lý, khoa học chính trị, giáo dục học, kinh tế học, nhân văn học, xã hội
học.v.v...
5.2. Phương pháp nghiên cứu
3
5.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Luận án sử dụng phương pháp tổng hợp, thống kê, phân tích, so sánh, đánh giá các
nguồn tài liệu trong và ngoài nước
5.2.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng
a) Mục đích điều tra, khảo sát
Tiến hành khảo sát và phân tích kết quả khảo sát nhằm mục đích chung chỉ rõ các
vấn đề đang đặt ra, chỉ rõ các nội dung chính sách không phù hợp.
b) Về tiêu chí để chọn mẫu khảo sát
- Theo tiêu chí dân số vùng: Đó là vùng Tây Nguyên, có các đặc thù điển hình trong triển
khai chính sách phát triển doanh nghiệp KH&CN.
- Theo tiêu chí về trình độ: Đối tượng được điều tra là các công chức thực hiện chính sách
phát triển KH&CN ở vùng Tây Nguyên; các chuyên gia, các nhà nghiên cứu và các doanh
nghiệp tiềm năng và doanh nghiệp khoa học và công nghệ vùng Tây Nguyên.
- Theo tiêu chí về xã hội: cả 5 tỉnh là 5 địa bàn có thể tiềm ẩn các khó khăn trong triển khai
chính sách phát triển doanh nghiệp KH&CN.
c) Về đối tượng điều tra, khảo sát
Chọn các đối tượng nghiên cứu trọng tâm vào các quan hệ của các đối tượng điều tra:
1) Đối tượng 1: các cán bộ, công chức triển khai thực hiện chính sách phát triển doanh
nghiệp KH&CN; 2) Đối tượng 2: các doanh nghiệp tiềm năng và doanh nghiệp KH&CN
d) Công cụ và nội dung điều tra, khảo sát
Điều tra bằng bộ câu hỏi, đan xen giữa câu hỏi đóng và câu hỏi gợi mở, để làm rõ
những vấn đề cơ bản sau: 1) Thông tin về thực trạng tình hình hoạt động của các doanh
nghiệp KH&CN ở vùng Tây Nguyên từ sự tác động của chính sách: thành công, hạn chế,
nguyên nhân; 2) Thông tin về thực trạng triển khai chính sách phát triển doanh nghiệp
KH&CN ở vùng Tây Nguyên: thành công, hạn chế, nguyên nhân, giải pháp, kiến nghị.
e) Số lượng mẫu và công cụ xử lý số liệu
Luận án xây dựng 02 loại phiếu khảo sát dành cho 2 loại đối tượng: công chức và
doanh nghiệp. Chọn 250 mẫu khảo sát định lượng. Tại 5 tỉnh, mỗi tỉnh khảo sát 50 mẫu,
trong đó 50% số mẫu khảo sát cán bộ, công chức; 50% số mẫu khảo sát doanh nghiệp tiềm
năng và doanh nghiệp KH&CN.
5.2.3. Phương pháp nghiên cứu định tính
Thực hiện phỏng vấn sâu đối với các đối tượng là lãnh đạo sở khoa học và công
nghệ một số tỉnh, phỏng vấn một số chuyên gia, nhà nghiên cứu, một số lãnh đạo các
doanh nghiệp KH&CN, doanh nghiệp tiềm năng trên địa bàn một số tỉnh vùng Tây
Nguyên.
5.2.4. Cách tiếp cận nghiên cứu
ận án sử dụng các cách tiếp cận cụ thể như: 1) tiếp cận nghiên cứu lý thuyết về chính
sách phát triển; 2) tiếp cận lý thuyết hệ thống khi nghiên cứu chính sách luôn đặt trong
tổng thể chu trình chính sách, chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau; 3) tiếp cận lý thuyết
liên ngành, liên địa phương.
5.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới kết quả khảo sát, phỏng vấn sâu
