BỘ GIÁO DỤC
VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC
VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Hoàng Minh Tạo
NGHIÊN CỨU LỰA CHỌN DUNG DỊCH LÔI CUỐN
SỬ DỤNG TRONG CÔNG NGHỆ
MÀNG THẨM THẤU CHUYỂN TIẾP ĐỂ XỬ LÝ
NƯỚC NHIỄM MẶN THÀNH NƯỚC SINH HOẠT
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG
Hà Nội - 2025
BỘ GIÁO DỤC
VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC
VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Hoàng Minh Tạo
NGHIÊN CỨU LỰA CHỌN DUNG DỊCH LÔI CUỐN
SỬ DỤNG TRONG CÔNG NGHỆ
MÀNG THẨM THẤU CHUYỂN TIẾP ĐỂ XỬ LÝ
NƯỚC NHIỄM MẶN THÀNH NƯỚC SINH HOẠT
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG
Mã số: 9 52 03 20
Xác nhận của Học viện
Khoa học và Công nghệ
Người hướng dẫn 1
(Ký, ghi rõ họ tên)
TS. Bùi Quang Minh
Người hướng dẫn 2
(Ký, ghi rõ họ tên)
PGS. TS. Nguyễn Ngọc Tùng
Hà Nội - 2025
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án Nghiên cứu lựa chọn dung dịch lôi cuốn sử dụng
trong công nghệ màng thẩm thấu chuyển tiếp để xử lý nước nhiễm mặn thành nước
sinh hoạt” công trình nghiên cứu do chính bản thân thực hiện, được hoàn thành
trong thời gian tôi làm nghiên cứu sinh tại Học viện Khoa học Công nghệ (Viện
Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam) dưới sự hướng dẫn khoa học của TS.
Bùi Quang Minh và PGS. TS. Nguyễn Ngọc Tùng. Luận án sử dụng một số thông tin
được trích dẫn từ nhiều nguồn tham khảo khác nhau, và các thông tin trích dẫn này
đã được ghi nguồn gốc. Chính vậy, những kết quả nghiên cứu trong luận án
này đã được đảm bảo là trung thực và khách quan nhất.
Tôi xin cam đoan đề tài nghiên cứu trong luận án này công trình nghiên
cứu của tôi dựa trên những tài liệu, số liệu do chính tôi tự tìm hiểu nghiên cứu.
Những kết quả nghiên cứu của i được công bố chung với các c giả khác đã
được sự nhất trí của đồng tác giả khi đưao luận án. Những số liệu, kết quả được
trình bày trong luận án hoàn toàn trung thực, chưa từng được công bố trong
bất kỳ một công trình nào khác ngoài các công trình công bố của chính bản thân
tôi.
Tôi xin cam đoan những số liệu, kết quả nêu trong luận án trung thực. Nếu
sai, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Hoàng Minh Tạo
Hà Nội, ngày
12
tháng
05
năm 2025
Nghiên cứu sinh
ii
LỜI CẢM ƠN
Sau 3 m học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận án này, ngoài những nỗ lực
của bản thân, nghiên cứu sinh đã nhận được sự động viên, giúp đỡ của rất nhiều
nhân, tổ chức.
Nghiên cứu sinh xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến:
TS. Bùi Quang Minh; PGS.TS. Nguyễn Ngọc Tùng; PGS.TS Nguyễn Quang
Trung đã tận tình chỉ bảo hướng dẫn nghiên cứu sinh trong suốt quá trình học
tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án tốt nghiệp.
Các thầy trong Khoa Công nghệ môi trường, các thầy Học viện Khoa
học Công nghệ đã hướng dẫn tạo mọi điều kiện thuận lợi để nghiên cứu sinh
hoàn thành luận án.
Ban lãnh đạo Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Công nghệ cao, các bạn
đồng nghiệp tại Trung m nơi nghiên cứu sinh công tác đã giúp đỡ, tạo mọi điều
kiện thuận lợi trong công tác để nghiên cứu sinh hoàn thành luận án đúng thời hạn.
Xin cảm ơn Cha Mẹ, vợ, con, đồng nghiệp bạn đã động viên, khích lệ
nghiên cứu sinh trong suốt quá trình thực hiện luận án.
Xin chân thành cảm ơn!
Hoàng Minh Tạo
Hà Nội, ngày
12
tháng 05
năm 2025
Nghiên cứu sinh
iii
MỤC LỤC
Lời cam đoan ............................................................................................................. i
Lời cảm ơn ................................................................................................................ ii
Mục lục ..................................................................................................................... iii
Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt ....................................................................... vii
Danh mục các bảng ................................................................................................... x
Danh mục các hình vẽ, đồ thị ................................................................................. xi
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
Chương 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ............................................................. 5
1.1. Công nghệ khử mặn sản xuất nước ngọt...................................................... 5
1.1.1. Nước ngọt và tầm quan trọng của nước ngọt ............................................ 5
1.1.2. Thực trạng nguồn tài nguyên nước tại Việt Nam ...................................... 6
1.1.3. Các công nghệ khử mặn sản xuất nước ngọt ............................................. 8
1.2. Công nghệ màng thẩm thấu chuyển tiếp...................................................... 9
1.2.1. Quá trình thẩm thấu và phân loại các quá trình thẩm thấu ........................ 9
1.2.2. Tình hình nghiên cứu chung trong nước và trên thế giới ........................ 13
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả vận hành của hệ thống màng thẩm
thấu chuyển tiếp .................................................................................................. 15
1.3.1. Màng bán thấm ........................................................................................ 15
1.3.2. Dung dịch lôi cuốn................................................................................... 17
1.3.2.1. Dung dịch lôi cuốn chuyển pha ...................................................... 19
1.3.2.2. Dung dịch lôi cuốn không chuyển pha ............................................ 21
1.3.2.3. Dung dịch lôi cuốn nano từ tính ..................................................... 23
1.3.2.4. Dung dịch lôi cuốn không hoàn nguyên ......................................... 24
1.3.3. Hiện tượng phân cực nồng độ trong các quá trình thẩm thấu ................. 25
1.3.3.1. Hiện tượng phân cực nồng độ ngoài màng..................................... 26
1.3.3.2. Hiện tượng phân cực nồng độ trong màng ..................................... 27