Trầm cảm: Bệnh tật hay cú
hích?
Bên cạnh những thiệt hại kinh tế, xã hội, một cách
nhìn mới chỉ ra rằng: trầm cảm là một cơ chế tiến hóa,
giúp chúng ta đối phó với khủng hoảng bằng cách
nhìn nhận, đánh giá lại các ưu tiên của bản thân.
Bệnh dịch của cuộc sống hiện
đại?
Cứ 4 người Anh có 1 người bị
trầm cảm vào 1 thời điểm nào đó trong cuộc đời. Và theo
tính toán của các nhà kinh tế học, chi phí cho căn bệnh
này và thiệt hại do ảnh hưởng tới năng suất là khoảng 17
tỉ bảng mỗi năm.
“Thủ phạm” được cho là từ tiền sử gia đình hay trải qua 1
chấn thương lớn, bị căng thẳng kinh niên và thường
xuyên lo lắng về tiền bạc.
Nhưng giờ đây, với những bằng chứng người thật việc
thật cho thấy trầm cảm có thể thay đổi cuộc sống theo
hướng tích cực, giúp người từng bị trầm cảm vượt qua
khó khăn, nhanh phục hồi và có nhiều sáng tạo hơn, qua
điểm cũ dường như đang bị lung lay.
Hay cơ chế sinh tồn?
Một số nhà nghiên cứu cho rằng trầm cảm không hẳn là
một bệnh tật trong mọi trường hợp nhưng một cơ chế sinh
tồn tiến hóa đã giúp chúng ta ứng phó với khủng hoảng
trong cuộc sống bằng cách buộc chúng ta phải đánh giá
lại các ưu tiên.
Với ý tưởng gây tranh cãi rằng trầm cảm đôi khi tốt cho
chúng ta trong dài hạn, các nhà khoa học Hà Lan đã phân
tích các tác động của trầm cảm ở 165 người bằng quan
sát xem họ ứng phó với căng thẳng trong cuộc sống trước
và sau khi tinh thần của họ sụp đổ như thế nào.
Các nhà nghiên cứu dự kiến sẽ có kết quả là: những bệnh
nhân sẽ không thể vượt qua do thiếu kinh nghiệm, vật lộn
để đối phó với công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, thực tế
cho thấy phần lớn trở nên nhiều sức sống hơn, cải thiện
được các mối quan hệ xã hội và làm việc hiệu quả hơn.
Lý thuyết tiến hóa này đã đặt ra một câu hỏi quan trọng:
Vậy thì việc quá nhiều người trầm cảm nhẹ đến trung bình
được khuyến khích nên dùng thuốc chống trầm cảm để
cảm thấy tốt hơn hay việc tự đối đầu với trầm cảm và trở
nên mạnh mẽ hơn mới là cái đích cuối cùng?
“Không ai muốn chọn trầm cảm bởi vì nó thực sự là một
trải nghiệm khó chịu. Nhưng bạn buộc phải tự hỏi rằng tại
sao nó phổ biến và tại sao nó không được lai tạo trong