Tư tưởng HCM về cách mạng giải phóng dân tộc

Chia sẻ: Phạm Thị Kim Tuyến | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

905
lượt xem 216
download

Tư tưởng HCM về cách mạng giải phóng dân tộc

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'tư tưởng hcm về cách mạng giải phóng dân tộc', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tư tưởng HCM về cách mạng giải phóng dân tộc

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH ‫٭٭٭٭٭٭٭‬ ĐỀ TÀI TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC Giáo viên hướng dẫn : Hà Mai Anh Sinh viên thực hiện: Thành Phố Hồ Chí Minh,ngày 03,tháng 11,năm 2009 1
MỤC LỤC T rang Lời nói đầu ……………………………………………………………………..3 Chương mở đầu:Khái niệm,nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh I.Khái niệ m tư tưởng Hồ Chí Minh………………………………………………… 4 II.Cơ sở h ình thành tư tưởng Hồ Chí Minh………………………………………… 4 Chương I:Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc I.Mụ c tiêu của cách mạng giải phóng dân tộc……………………………………….8 II.Con đường giả i phóng dân tộc -con đường cách mạng vô sản……………………10 III.Đảng cộng sản Việ t Nam ra đ ời,nhân tố quyế t định của cách mạng giải phóng dân tộc………………………………………………………………...12 IV.Vai trò và sức mạnh của yếu tố dân tộc trong tư tưởng cứu nước của Hồ Chí Minh……………………………………………………………………..15 V.Liên minh công nông tri thức là nền tảng của mặt trậ n…………………………..16 VI.Cách mạ ng giải phóng dân tộc phả i được tiến hành bằng con đườngcách mạng bạo lực…………………………………………………………20 Kết luận………………………………………………………………………...23 2
LỜI NÓI ĐẦU Lâu nay ,tên tuổ i Hồ Chí Minh đã trở nên gần gũi thân thiết đ ối với hàng trăm triệu người trên thế giới.Hồ Chí Minh là con người Việ t Nam ưu tú điển hình của mọi thời đại.Suốt cuộc đời hoạ t động,Người đã dành phần lớntâm tư và sức lực cho sự nghiệp vĩ đ ại là tìm racon đường cách mạng giải phóng dân tộc.Đây cũng là mộ t trong những tư tưởng lớn của Hồ Chí Minh. Bài tiểu luận:“Cách mạng giả i phóng dân tộc -tư tưởng vĩ đạ i của những tư tưởng lớn” sẽ trình bày một cách tương đối có hệ thống về đề tài Cách mạng giải phóng dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh Qua 3 chương của bài tiêu luận,chúng tôi đã nêu lên được sự cống hiến của Hồ Chí Minh trong việc làm phong phú thêm những vấn đề lớn trong kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lê Nin như về vấn đề cách mạ ng giải phóng dân tộc Tuy nhiên,vấn đề chúng tôi đề cập đến có nội dung lý lu ận rấ t lớn,nên bài tiểu luận không tránh khỏ i những hạn chế và thiếu sót nhấ t định.Vì thế chúng tôi mong mu ốn nhận được ỵ kiến đóng góp từ giảng viên và tất cả các ban đọc.Xin chân thành cảm ơn. Thành phố Hồ Chí Minh,ngày 03,tháng 11,năm 2009 3
CHƯƠNG MỞ ĐẦU KHÁI NIỆM,NGUỒN GỐC HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH I.KHÁI NIỆM TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH Theo kết quả n ghiên cứu đạt được trong những năm qua có thể bước đầu định ngh ĩa tư tưởng Hồ Chí Minh như sau: Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thông các quan điể m toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạ ng Việ t Nam,từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đến cách mạng xã hội chủ nghĩa,là kế t quả vạn dụng sáng tạ o và phát triển chủ nghĩa Mác -Lê Nin vào điều kiện cụ thể của nước ta,đồng thời là sự kế t tinh tinh hoa dân tộc và trí tuệ thời đạ i nhằ m giả i phóng dân tộc,giả phóng giai cấp và giả i phóng con người. II.CƠ SỞ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 1.Cơ sở khách quan 1.1.Điề u kiệ n lịch sử xã hội -Bối cảnh xã hội Việt Nam từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX Người sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh đất nước có nhiều biến động.trong nước chính quyền nhà Nguyễn đã thi hành mộ t số chính sách đối nội đối ngoại bảo thủ phản động:tăng cường đàn áp bóc lột nhân dân.Triều đ ình nhà Nguyễn bạc nhược đã lần lượt ký kế t các hiệp ước đ ầu hang thừa nhận nền bảo hộ của Pháp trên đất nước ta. Đế n cuối thế kỉ XIX các cuộc khởi ngh ĩa vũ trang dưới khẩu hiệu”Cần Vương”do các sĩ phu văn than lãnh đạo cuối cùng cũng thấ t bại.điều này chứng tỏ hệ tư tưởng phong kiến đã lỗi thời trước hoàn cảnh hiệm vụ của kịch sử. Sự khai thác bóc lột c ủa thực dân Pháp đã khiến cho xã hội Việ t Nam có sư phân hóa và chuyển biến rõ rệt,giai cấp công nhân,tiểu tư sản và tư sản xuất hiện tạo ra tiền đề bên trong phong trào yêu nước giả i phóng dân tộc. Phát huy truyề n thống yêu nước của dân tộc các s ĩ phu yêu nước tiên bộ tiêu biểu như Phan Bội Châu ,Phan Châu Trinh đã tổ chức vận đông cuộc đấu tranh yêu nước chống Pháp.Song chủ trương của hai bậc tiền bối đều đã thất bại.Còn con đường của Hoàng Hoa Thám thì mang nặng”cốt cách phong kiến”chưa phải là hương đi đúng đắn.Từ đó,phong trào yêu nước của nhân dân ta muốn thắng lợi thì cần có một con đường mới. 4
-Hoàn cảnh thế giới bấ y giở. Lịch sử thế giới trong giai đoạn này c ũng đang có nhứng biến đổ i hế t sức to lớn.Chủ nghĩ tư bản từ giai đoạn cạnh tranh tự do chuyển sang độc quyền và thống trị trên phạm vi toàn cầu.Chủ nghĩa đế quốc đã trở thành kẻ thù chung của nhân dân thuộc đ ịa. Các cuộc đấu tranh sôi nổi của công nhân các nước tư bản chủ ngh ĩa cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX đã dẩn đến một cao trào cách mạng thế giới và đỉnh cao là cách mạ ng tháng Mười Nga 1917. Cu ộc cách mạng này đã lật đổ nhà nước tư sản, thiết lâp chính quyền Xô Viế t-mở ra mọt kỉ nguyên mới cho lịch sử loai người và đã thức tỉnh các dân tộc châu Á cũng như toàn thế giới.Thắng lợi c ủa cách mạng tháng Mười Nga đã dẫn đến sự ra đời của Liên bang Cộng hòa xã hộ i chủ nghĩa Xô Viế t(1922).Tiếp đó là sự ra đời của quốc tế Cộng sản(3-1919) đã làm cho phong trào công nhân ở các nước có được mố i quan hệ mật thiết với nhau cùng đấu tranh chông chủ n ghĩa đế quốc. 1.2.Những tiề n đề về tư tưởng lý luận - Giá trị truyền thông của dân tộc. Những giá trị truyền thông hết sức đặc sắc và cao quý của dân tộc Việ t Nam đã được hình thành từ lịch s ử dựng nước và giữ nước lâu đời và trở thành tiên đề tư tưởng xuấ t phát hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh.Đó là truyền thông yêu nước kiên cường bất khuất,long nhân nghĩa,là ý chí vươn lên vượt qua mọi khó khăn thư thách,thông minh ,tài sáng tạo. Ch ủ n ghĩa yêu nước là truyên thống tư tưởng tình cảm cao quý nhất.Chính sức mạ nh của chủ nghĩa yêu nước đã thúc dục Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đ ường c ứu nước đấu tranh giải phóng dân tộc.Cũng chính từ thực tiển đó Hồ Chí Minh đã đúc kết thành chân lý”dân ta có một làng nồng nàn yêu nước.Đó là truyền thống quý báu của ta.Từ xưa đến nay mỗ i khi tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lạ i sôi nổ i,nó kế t thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ ,to lớn,nó lướt qua mọi sự nguy hiể m khó khăn,nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và cướp nước” - Tinh hoa văn hóa nhân loạ i Đó là sư kế t hợp giữa các giá trị truyền thống của văn hóa phương Đông với thành tựu văn hóa phương Tây để góp phần hình thành nhân cách văn hóa Hồ Chí Minh. 5
Văn hóa phương Đông đối với Hồ Chí Minh là sự chắt lọc lấy nh ững gì tinh túy nhấ t trong các học thuyế t triết học,trong tư tưởng của Lảo Tử,Mặc Tử,Quản Tử ...Người còn tiếp thu những mặt tích c ực của Nho Giáo.Về Phật Giáo,Hồ Chí Minh tiếp thu va fchiuj ảnh hưởng sâu sắc các tư tưởng vị tha,từ b i bác ái,cứu khổ cứu nạn,thương người...là nếp sống có đạo đức trong sạch,giản dị.Không những thế Người còn tiếp tục tìm hiểu chủ nghĩa Tam Dân của Tôn Trung Sơn . Cùng với tư tưởng triết học phương Đông,Hồ Chí Minh còn nghiên cứu tiếp thu ảnh hưởng của nền văn hóa dân chủ và cách mạng phương Tây.Nhìn chung lại,trên hành trình yêu nước Hồ Chí Minh đã tự làm giàu trí tuệ của mình bằng vốn trí tuệ của thời đại.Cùng với đó là sự suy nghĩ,lựa chọn ,kế thừa,đổi mới vân dụng và phát triển. - Chủ n ghĩa Mác-Lê Nin Hồ Chí Minh đã tiếp thu chủ n ghĩa Mác-Lê Nin trên nền tảng của tri thức văn hóa tinh túy được chắ t lọc và một vốn chính trị,hiểu biết vô cùng phong phú được Người tích lũy qua thực tiễn hoat động đấu tranh vì mục tiêu giả i phóng dân tộc khọi áp bức nô lệ. Từ những nhân thức ban đầu về chủ nghĩa Lê Nin,Hồ Chí Minh đã tiến dần tới những nhận thức “lý tính”trở lại nghiên cứu Mác sâu sắc hơn đẻ rồi tiếp thu học thuyết của họ một cách có chọn lọc,không sao chép giáo điều.Người tiếp thu bằng cách nắm lấy tinh thần bản chấ t để vân dụng vào thục tiễn cách mạng Việt Nam. 2.Cơ sở chủ q uan - Khả năng tư duy và trí tu ệ thiên tài của Hồ Chí Minh . Su ốt những năm tháng hoạ t động bôn ba trên thế giới Người đã không ngừng quan sát,nhận xét th ực tiễn,làm phong phú thêm sự h iểu biế t của mình để tạo dựng nên những thành công trong lĩnh vực hoạ t động lý luận c ủa Người sau này. Trong quá trình tìm đường cứu nước Hồ Chí Minh đã khám phá ra các quy luậ t vận động xã hộ i đời sống văn hóa và cuộc đấu tranh của các dân tộc trong hoàn cảnh cụ thể khái quát thành lý luận và vận dụng vào thực tiễn.Nhờ vậy mà lý luận của Người mang tính khách quan,cách mạng và khoa học. - Phấm chất đạo đức và năng lực hoạ t động thực tiễn Phẩ m chất và tài năng đó được biểu hiện trước hết ở tư duy đối lập,tự chủ sáng tạo với sự sáng suốt tinh tường của Người.Phẩm chấ t và tài năng ấ y cũng được thể hiện ở bản lĩnh kiên định,kiêm tốn,giản d ị,ham học hỏi của Người.Hồ Chí Minh vì thế đã trở thành anh hung giả i phóng dân tộc,lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi. 6
Người còn là một nhà yêu nước chân chính,một chiến sĩ nhiệt thành với cách mạng,mộ t trái tim yêu nước thương dân,sẵn sang h i sinh vì độc lập tự do của Tổ Quốc.Hồ Chí Minh cùng với tư tưởng của Người đã trở thành tư tưởng Việt Nam hiện đại của mọi thế hệ hôm nay và mai sau. 7
CHƯƠNG I.TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁCH MẠNG GI ẢI PHÓNG DÂN TỘC I.MỤC TIÊU CỦA CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC 1.Tính chất,nhiệ m v ụ của cách mạ ng giải phóng dân tộc Sau một quá trình tìm hiểu và phân tích,Hồ Chí Minh đã nhận thấy sự phân hóa giai cấp ở các nước thuộc đ ịa phương Đông không giống như ở các nước tư bản phương Tây.Các giai cấp ở thuộc địa đều có chang một số phậ n giống nhau là mấ t nước,chịu làm nô lệ,nếu như mâu thuẫn ở các nước tư bản chủ nghĩa là mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản thì mâu thuẫn chủ yếu trong xã hội thuộc đ ịa phương Đông là mâu thuẫn giữa dân tộc bị áp bức với chủ nghĩa thực dân. Hồ Chí Minh đã phân tích:“xã hộ i phương Đông ,Ấn Độ hay Trung Quốc xét về mặt cấu trúc kinh tế không giống các xã hộ i phương Tây thời trung cổ cũng như thời c ận đạ i,và đấ u tranh giai cấp không quyế t liệ bằng ở đây”.Do mâu thuẫn chủ yếu khác nhau nên tính chất cuộc đấu tranh cách mạ ng cũn g khác nhau,nếu như ở các nước tư bản chủ nghĩa phải tiến hành cuộc đấu tranh giai cấp thì ở các nước thuộc địa trước hết phải tiến hành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh,giả i phóng dân tộc là nhiệ m vụ h àng đầ u,trên hế t,trước hế t của cách mạng Việt Nam. Giả i phóng dân tộc,xét về thực chất là đánh đổ ách thống trị,áp bức,xâm lược của đế quốc thực dân giành độc lậ p dân tộc,hình thành nhà nước dân tộc,độc lập và tự do lựa chọn con đường phát triển của dân tộc phù hợp với xu thế phát triển của thời đạ i,tiến bộ xã hội.Yêu cầu bức thiế t của nhân dân các nước thu ộc địa là đ ộc lập dân tộc,trong phong trào cộng sản quốc tế có quan điển cho rằng “vấn đề c ơ bản của cách mạng thuộc địa là vấn đề nông dân”. Và chủ trương vấn đề ruộng đất,nhấn mạ nh đấu tranh giai cấp Ở c ác nước thuộc đ ịa nông dân là nạn nhân chính của chính sách khai thác thu ộc địa,bóc lột tô thuế và cướp đoạt ruộng đất,vì thế kẻ thù số mộ t của nông dân là b ọn đế quốc thực dân. Mâu thuẫn chủ yếu ở thuộc địa là mâu thuẫn dân tộc,quy định tính chất và nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng ở thuộc địa là giải phóng dân tộc.Trong tác phẩm “Đường cách mệnh”Nguyễn Áí Quốc đã nhấn mạnh tính chất và nhiệm vụ của cách mạng Việ t Nam là giải phóng dân tộc,Người nói rõ: “giai cấp nông dân là số lượng lớn nhất trong dân tộc nên giả i phóng dân tộc chủ yế u là giải phóng nông dân,nông dân có yêu cầu về ruộng đấ t.Khi tiến hành đánh đổ chủ n ghĩa đế quốc,yêu cầu đó cũng phần nào được đáp ứng vì 8
ruộng đất của bọn đế quốc và tay sai sẽ thuộc về nông dân.Đế quốc và tay sai là kẻ thù số một c ủa nông dân,lật đổ chế độ thuộc địa là nguyện vọng hàng đầu của nông dân.Tính chất và nhiệm vụ của cách mạ ng Việ t Nam càng được thể h iện rõ hơn trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng do Nguyễn Áí Quốc soạn thảo.Tạ i hội nghị lầ n thư 8 ban chấp hành trung ương Đảng(5 -1941) do Hồ Chí Minh chủ trì đã quyết định thành lập mặ t trận Việt Minh thực hiện đại đoàn kế t dân tộc trên cơ sở liên minh công-nông,giương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc,nhấn mạnh đó là nhiện vụ bức thiết nhất,chủ trương tạ m gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất và chỉ tiến hành nhiêm vụ đó ở một mức độ nhất định,thích hợp nhằm phục vụ cho nhiệ m vụ giả i phóng dân tộc.Trong kháng chiến chống thực dân Pháp,Người c ũng đã nêu rõ và khẳng định “trường kì kháng chiến nhất đ ịnh thắng lợi,thông nhấ t,độc lậ p nhất định thành công”.Đó không những là quyết tâm mà còn là nhiệm vụ của cách mạ ng Việ t Nam bấ y giờ. 2.Mục tiêu của cách mạ ng giả i phóng dân tộc Mụ c tiêu của cách mạng Việt Nam là đấu tranh giành độc lập dân tộc đưa đất nước đi lên chủ n ghĩa xã hộ i. Từ khi Nguyễn Áí Quốc tìm ra con đường cứu nước,tin tưởng vào chủ nghĩa Mac_Lênin và quốc tế th ứ 3 thì mụ c tiêu giải phóng dân tộc ngày càng được thể hiện rõ hơn.mụ c tiêu cấp thiế t của câchs mạng thuộc địa chưa phải là giành quyền lợi riêng biệ t cũa mổi giai cấp mà quyền lợi chung của toàn dân tộc.đó là những mục tiêu của chiến lược đấu tranh dân tộc,phù hợp với xu thế c ủa mỗi thời đại cách mạng chống đế quốc. Tuy nhiên do những hạn chế trong nhận thức và thực tiễn của cách mạng thuộc đia,lại ch ịu ảnh hưởng của tư tưởng giáo điều,tả khuynh nhấn mạnh chiều đấu tranh giai cấp.hội nghị lần thứ nhấ t ban chấp hành trung ương đảng(10/1930) đả phê phán những quan điểm của Nguyển Áí Quốc,nhưng với bản lĩnh cách mạng kiên cường bám sát thực tiễn Viêt Nam,kiên quyết chống giáo điều,tạ i Hội nghị lần thứ Tám ban chấp hành Trung Ương Đảng chủ trương thay đổ i chiến lược từ nhấ n mạnh đấu tranh giai cấp sang đấu tranh giải phóng dân tộc,h ội nghị khẳng đ ịnh cuộc cách mạ ng Đông Dương là hiện tạ i không phả i là cuôc cách mạng tư sản dân quyền,cuộ c cách mạng phải giả i quyết hai vấn đề:phản đế và điền đ ịa n ữa mà là cuộc cách mạng chỉ giả i quyết mộ t vấn đ ề cần thiết “dân tộc giải phóng” vậy thì cuộc cách mạng Đông Dương trong giai đoạn hiên tại là một cuộc cách mạng giả i phóng”. Cuối cùng thắng lợi của cách mạng tháng Tám 1945 cũng nh ư thắng lợi năm 1975 đã khẳng đ ịnh dược đường lối giải phóng dân tộc đúng đắn và tư tưởng độc lập,tư do của Hồ Chí Minh.đem lại kết quả vô cùng ý nghĩa cho cách mạng Việt Nam. 9
II.CON ĐƯỜNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC-CON ĐƯỜNG CÁCH MẠNG VÔ SẢN 1.Con đường cứu nước của thế hệ đi trước Giửa thế kỈ XX,chế độ phong kiến ở Việt Nam,do triều đình nhà Nguyễn đại diện,đang trong quá trình khủng hoảng trầ m trọ ng và suy vong,biểu hiện cụ thể và tập trung là sự bộc phát kịch liệt c ủa chiế n tranh nông dân trên phạ m vi cả nước. Sau mộ t quá trình đ iều tra lâu dài,sáng ngày 1/9/1958 thực dân Pháp đả n ổ súng xâm lược Viêt Nam. Trước sự xâm lược trắng trợn đó,đòi hỏi giai cấp phong kiến cầm quyề n phải có trách nhiệ m bảo vệ nền độc lập của dân tộc.Nhưng ngay từ đầu giai cấp đó đã trở nên hèn nhát và bất lực,nhanh chóng phân hóa,từng bước nhượng bộ,để cuối cùng đầu hàng toàn bộ. Đối với thái độ triều đình nhà Nguyễn,nhân dân cả n ước đã sôi nổ i vùng dậy chống giặc ngay nhửng ngay đầu khi chúng xâm phạm bờ cõi thiêng liêng của Tổ quốc.Phong trào nhân dân kháng chiến ngày một dâng cao trong đó yêu cầu chặt chẽ hai nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến ngày càng trở nên cần thiế t và tất yếu.với bản hiệp ước ô nhục được kí kết ngày 6/6/1884 triều đình nhà Nguyễn vì lợi ích riêng ích kỉ,thiển cận giai cấp sợ mất ngôi hơn là sợ mất nước,đã nhượng bộ và thỏa hiệp với đế quốc,cấu kế t với đế quốc chống lạ i nhân dân đứng lên chống đế quốc đế cưu nước. Vượt lên tình hình bất lợi đó,nhân dân ta vân anh dũng đứng lên đẩu tranh,phong trào Cần Vương(1885-1896) dưới sự lãnh đạo của các sĩ phu yêu nước chống thực dân Pháp trở nên rầm rộ trong cả nước kéo dài gần trọn 20 năm cuố i thế kỉ XIX nói về phong trào cần vương,đồng chí Lê Duẩn đả vạch rõ”một bộ phận của phong kiến,mộ t số sỉ phu trí thức thấy rõ quyền lợi của phong kiế n chỉ là quyền lợi làm tay sai cho đế quốc,nên đã đứng lên chống đế quốc pháp,nhưng tinh thần phản đế cứu nước mạnh mẽ trong tầng lớp này không phải căn bản dưa trên sinh lực một phần nào đó của chế độ phong kiế n còn sót lại,mà chính là tinh thần độc lập của dân tộc,cơ s ở văn hóa ngàn năm của dân tộc,đang sinh sống trong những người trí thức dân tộc,trong quần chúng lao động bôt phát dưới ngọn cờ Cần Vương”. Nhưng các sĩ phu cuối thế kỉ XIX như Phan Đình Phùng,Ngô Xuân Ôn, Nguyễn Thiện Thuật, Ngô Quang Bích....tuy giàu lòng yêu nước căm thù sâu sắc bọn Pháp xâm lược, đều xuất than tứ giai cấp phong kiến đả mất vai trò lịch sử nên không có th ời gian thống nhất toàn bộ đấu tranh dân tộc về mộ t mối.c ũng trong các thời kì đó bên cạnh các phong trào do họ cầ m đầu vẩn có các cuộc đấu tranh tự giác của nông dân,với đỉnh cao là củ a nông dân Yên Thế do Hoàng Hoa Thám lãnh đạo(1885-1913). 10
Cu ối cùng phong trào đấu tranh vũ trang cuối thế kỉ XIX của nhân dân ta đã bị dập tắt trong biển máu.kẻ thù trên đà thăng thê nhưng vẫn kinh hoàng,nhìn nhậ n mọ t thực tế vô cùng nguy hiể m đ ối với chúng: “chúng ta không biết rằng việt nam là mộ t dân tộc kiên cường ,gắn bó với lịch sử riêng của mình,với những thể chế riêng và thiết tha với nền độc lập của mình.chúng ta không biết rằng trong các thế kỉ trước việt nam chưa bao giờ chịu khuất phục trước kẻ xâm lược,tình trạng của chúng ta là rất đổi khủng khiếp,vì chúng ta phải đương đầu với mộ t dân tộc thống nhất mà ý thức dân tộc của họ không hề bị suy yế u”. Sự th ất bạ i đau thương của các phong trào trên bộc lộ một tình trạng khủng hoảng trầm trọng về sự lãnh đạo,những sỉ phu yêu nước chống thực dân pháp cuối thế kỉ XIX bị điều kiện giai cấp và giai cấp hạn chế,nên trong khi dựng cơ khởi ngh ĩa cứu nước,họ vẩn mang ngọn cờ phong kiến đả suy đồi,không còn tiêu biểu cho dân tộc,mộ t chế độ phong kiến dù độc lập,với những điều kiện lịch sử của Việt Nam lúc đó thì không còn thích hợp nữa.Vì vậy chỉ sau một thời kì phát triển bồng bộ t buổ i đầu,phong trào đã dần dần trở nên rời rạc,lẻ tẻ và cuối cùng tan rã.Nó tuyệt nhiên không có điều kiện mở rộng để phát triển thành mộ t cao trào cách mạng sôi nổi,khả dĩ đánh đổ được bọn đế quốc xâm lược,lậ t đổ được bạn phong kiế n tay sai để khôi phục được nền độc lập của dân tộc và mang lại ruộng đất cho nông dân.Phong trào đấu tranh vũ trang cuối thế kỉ XIX thất bại đã kết thúc thời kì xâm lược và “bình định” của giăc Pháp tạ i Việt Nam. Thế kỉ XX mở màn chà đạp lên gót dày còn rỉ máu của phong trào kháng chiến của nhân dân ta vừa thấ t bạ i,bọn tư bản Pháp bắ t tay ngay vào việc khai thác bóc lột để biến Việt Nam thành thuộc địa bảo đảm lợi nhuận cao nhất cho chúng.Đợt khai thác bóc lột thuộc đ ịa Việt Nam lần thứ nhấ t bắ t đầ u trên quy mô cả nước,với một tốc độ nhanh,có tính hệ thống,đã gây nhiều biến đ ổi cho cách mạng Việt Nam về các mặt.Mộ t phương thức sản xuấ t tư bản chủ nghĩa dưới hình thái thực dân đã đ ược du nhập vào nước ta,đồng thời quan hệ bóc lột phong kiến vẫn được duy trì ở n ông thôn,cơ cấu xã hội bắ t đầu thay đổ i nhưng lực lượng xã hộ i mới hình thành và phát triển cùng với sự phân hóa giai cấp cũ,bộ mặ t các thành thị cũng đổ i khác,kéo theo luôn sự thay đổ i của ý thức xã hội,của đời sống con người. Như vậ y là, vượt qua sự hạn chế về tư tưởng của các sĩ phu và của các nhà cách mạng có xu hướng tư sản đương thời, Hồ Chí Minh đã đến với học thuyết cách mạ ng của chủ nghĩa Mác - Lênin và lựa chọn con đường cách mạ ng vô sản. Từ đó, Người quyết tâm đưa dân tộc Việt Nam đi theo con đường đó. 2.Con đường giải phóng dân tộc-con đường cách mạ ng vô sản 11
Thấ t bạ i của các phong trào yêu nước chống thực dân Pháp ở Việt Nam cuối thế ki XIX đầu thế kỷ XX chứng tỏ rằng, những con đường giải phóng dân tộc phong kiến hoặc tư tưởng tư sản là không đáp ứng được yêu cầu khách quan là giành độc lập, tự do của dân tộc do lịch sử đặt ra. Hồ Chí Minh rất khâm phục tinh thần c ứu nước của ông cha, nhưng Người không tán thành các con đường cứu nước ấy, mà quyết tâm ra đi tìm một con đường cứu nước mới. Tháng 7-1920, khi đọc S ơ thả o lần thứ nhấ t những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I. Lênin, Người thấy "tin tưởng, sáng tỏ và cả m động". Người khẳng 1 định: "Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta" . Người đã tìm th ấy trong lý luận của V.I. Lênin một con đường cứu nước mới: con đường cách mạng vô sản. Đầu năm 1923, trong Truyền đơn cổ động mua báo Người cùng khổ (Le Paria), Người viết: "Ch ỉ có chủ nghĩa cộng sản mới cứu nhân loại, đem lạ i cho mọ i người không phân biệt chủng tộc và nguồn gốc sự tự do, bình đẳng, bác ái, đoàn kết, ấm no trên quả đấ t, 2 việc làm cho mọi người và vì mọi người, niềm vui, hòa bình, h ạnh phúc..." . Như vậ y là, vượt qua sự hạn chế về tư tưởng của các sĩ phu và của các nhà cách mạng có xu hướng tư sản đương thời, Hồ Chí Minh đã đến với học thuyế t cách mạ ng của ch ủ nghĩa Mác - Lênin và lựa chọn con đường cách mạng vô s ản. Từ đó, Người quyết tâm đưa dân tộc Việt Nam đi theo con đường đó. Con đường cách mạng vô sản, theo quan điểm c ủa Hồ Chí Minh, bao hàm nh ững nội dung chủ yếu sau: - Tiến hành cách mạng giả i phóng dân tộc và dần dần từng bước "đi tới xã hội cộng s ản". - Lực lượng lãnh đạo cách mạng là giai cấp công nhân mà đội tiền phong của nó là Đảng Cộng sản. - Lực lượng cách mạng là khố i đoàn kết toàn dân, nòng cốt là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và lao độ ng trí óc. - Sự n ghiệp cách mạng của Việt Nam là mộ t bộ phận khăng khít của cách mạng thế giới, cho nên phải đoàn kế t quốc tế d ưới ngọn cờ tư tưởng III.ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI,MỘT NHÂN TỐ QUYẾT ĐỊNH CỦA CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC Lịch sử nước ta từ khi đế quốc Pháp xâm lược đầu những năm 1920 đã chứng kiến hơn 300 cuộc đấu tranh hết sức anh hùng c ủa dân tộc ta chống đế quốc Pháp xâm lược.Nhưng cuối cùng đều không giành được thắng lợi vì chưa có một đường lối cứu nước đúng đắn. 1.Đảng c ộng sả n Việt Nam ra đời Trong vòng 7 tháng,từ n gày 17 -06 -1929 đến ngày 01-01-1930,ở nước ta đã xuấ t hiện 3 tổ chức cộng sản:Đông Dương cộng sản Đảng,An Nam cộng sản Đảng và Đông Dương cộng sản liên đoàn.Các tổ chức cộng sản ra đời là hợp với xu thế phát triển tất yếu của lịch sử dân tộc và thời đại. 12
Sau khi ra đ ời,3 tổ chức cộng sản đã có sự tranh giánh ảnh hưởng,tranh giành quần chúng và công kích lẫn nhau.Đây là mâu thuẫn trong quá trình phát triển đi lên của phong trào cộng sản Việt Nam.Tình hình ấy phản ánh sự ấu trĩ và khuynh hướng biệt phái,tiểu tư sản.Trong phong trào công nhân và phong trào yêu nước ở thuở ban đầu Đông Dương cộng sản Đảng và An Nam cộng sản Đảng đã nhiều lầ n trao đổ i thư từ để giả i quyết nh ững bấ t đồng những vẫn không giải quyế t được.Đông Dương cộng sản lien đoàn chưa có ban chấp hành Trung ương của lien đoàn. Những người cộng sản và những người yêu nước chân chính đều nhận thấ y cần phải sớm kh ắc phục hiện tượng này:thành lập một Đảng cộng sản thống nhất thực sự mác xít,leninnit để lãnh đạo cách mạ ng tiến lên giành thắng lợi Trước tình hình ấy,quốc tế cộng sản đã gửi thư cho những người cộng sản ở Đông Dương yêu cầu thống nhất lại thành một Đảng duy nhất.Bức thư nêu rõ:”cho tới nay quá trình thành lập một Đảng cộng sản là rất chậm so với sư phát triển của phong trào cách mạng Đông Dương.Việc thiếu một Đảng cộng sản duy nhất trong lúc phong trào quần chúng công nhân và nông dân ngày càng phát triển,đã trở thành một điề u nguy hiểm vô cùng cho tương lai trước mắ t củ a cuộc cách mạng ở Đông Dương”.Trong thư còn nêu rõ:”nhiệm vụ quan trọng nhất và cấp bách nhất cua tât cả những người công sản Đông Dương là thành lập mộ t Đảng cách mạ ng có tính chất giai cấp của giai cấp vô sản,nghĩa là một Đảng cộng sản có tính quầ n chúng ơ Đông Dương.Đảng đó phải chỉ có mộ t và là tổ chức cộng sản duy nhất ở Đông Dương. Từ ngày 06-01 đến ngày 07 -02 -1930 hội ngh ị hợp nhất được tiến hành tại nhà một người công nhân lao động nghèo ở bán đảo Cửu Long gần Hương Cảng. Tham dự hộ i ngh ị có hai đạ i biểu của Đông Dương cộng sản Đả ng là Trịnh Đình Cửu và Nguyễn Đức Cảnh và hai đại biểu c ủa An Nam cộng sản Đảng là Nguyễn Thiệu và Châu Văn Liêm.Đông Dương cộng sản lien đoàn vì thaanhf lập muộn hơn nên không kịp cử đại biểu đ ến dự.Hội nghị tiến hành dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Ái Qu ốc,đạ i biểu của quốc tế cộng sản. Sau một quá trình làm việ c khẩn trương các đạ i biểu đã hoàn toàn nhất trí tán thành ý kiến của đồng chí Nguyễ n Ái Quốc về thong nhấ t các Đảng phái hiện có trong nước thành một Đảng duy nhất lấ y tên là Đảng Cộng Sả n Việt Nam. Hồ Chí Minh đã xây d ưng được một đảng cách mạng tiên phong,phù h ợp với thực tiễn Việt Nam,gắ n bó với nhân dân,với dân tộc,một lòng phụng sự nhân dân,được nhân dân,được dân tộc thừa nhận là đọi tiên phong của mình. 13
Theo Hồ Chí Minh,Đảng cộng sản Việt Nam là đảng của giai cấp công nhân,của nhân dân lao đọng và của dân tộc Việt Nam.Kết hợp với lý lu ận Mác-Lê Nin về Đảng Công Sản với thực tiễn cách mạng Việt Nam,Hồ Chí Minh đã vân dụng và phát triển sang tạo chủ nghĩa Mác-LêNin trên một lo ạt vấn đề về cách mạ ng giải phóng dân tộc,xây dựng nên mộ t lý luận cách mạng giải phóng dân tộc.Hồ Chí Minh cho rằng Đảng cộng sản Việ t Nam là “Đảng của giai cấp vô sản” đồng thời là “Đảng của dân tộc Việt Nam”.Khi khẳng định Đảng cộng sản Việt Nam là Đảng của giai c ấp công nhân và dân tộc Việt Nam Hồ Chí Minh đã nêu một luân điể m quan trọng bổ sung thêm cho lý luận của chủ ngh ĩa Mác - LêNin về Đảng cộng sản đ ịnh hướng cho việc xây dựng Đảng cộng sản Việt Nam thành một Đả ng có sự gắn kế t chặt chẽ với giai cấp công nhân,với nhân dân lao động và cả dân tộc Việ t Nam. Ngay từ khi mới ra đời, đảng do Hồ Chí Minh sáng lập đã quy tụ được lực lượng và sức mạnh của toàn bộ giai cấp công nhân và cả dân tộc Việt Nam.Đó là mộ t đặc điể m và đồng th ời là một ưu điểm của Đảng.Nhờ đó ngay từ khi mới ra đ ời,Đảng đã nắ m ngọn cờ lãnh đạo duy nhất đối vởi cách mạng và trở thành nhân tố hàng đầu bảo đảm mọ i thắng lợi của cách mạng Việt Nam. 2.Cương lĩnh chính tr ị đầu tiên của Đảng Với tư tưởng độc lập tự chủ tự lực tự cường và với nhãn quan chính trị mẫ n cảm,sắc bén,Hồ Chí Minh đã vận dụng đường lối của Quốc tế cộng sản mộ t cách sang tạ o vào điều kiện nước ta.Những đường lối quan điểm chiến lược và sách lược cách mạng đúng đắn,sáng tạo của Người đã đ ược thể hiện trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng Về đánh giá tình hình và tính chất cách mạng Việt Nam,cương lĩnh đầu tiên của Đảng đã phân tích sâu sắc tính chất xã hộ i nước ta là một nước thuộc đia,nửa phong kiến.Trong xã hội đó nổi bậ t lên hai mâu thuẩn cơ bản ngày càng gay gắt.đó là mâu thuẩn giữa dân tộc Việ t Nam với đế quố c Pháp và mâu thuẫn giữa quần chúng nhân dân đông đảo,chủ yế u là nông dân với địa chủ phong kiến. Mu ốn giải quyết mâu thuẩn đó,mở đường cho dân tộc ta đi đến tự do,hạnh phúc nhân dân ta phải tiến hành đấu tranh cách mạng đánh đổ hai đố i tượng của cách mạng là:đánh đổ đế quốc thực dân pháp giành độc lậ p dân tộc và đánh đuổi giai cấp đ ịa chủ,thực hiện khẩu hiệu”người cày có ruộng” giả i quyết vấn đề yêu cầ u ruộng đất cho nông dân. Về mục tiêu và mục đích c ủa cách mạng cương lĩnh thể hiện ở hai cấp độ cho một cuộc cách mạng vô sản ở nước thuộc đ ịa.Ở giai đoạn đầu,mục tiêu của nó là tiến hành cách 14
mạng chính trị lật đ ổ ách thống trị của đế quốc và tay sai của chúng,giành độc lậ p tự do dân chủ cho nhân dân,Mục đích cuối của cách mạng là”đi tới xã hôi công sản” Theo Hồ Chí Minh,cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân tiến lên xã hộ i chủ nghĩa liên quan mật thiết n ội tại với nhau,ảnh hưởng và thúc đẩy lẫn nhau ,cuộc vận động trước thành công làm tiền đề cho cuộc vậ n động sau thắng lợi.đó là cuộc vận động giả i phóng dân tôc về mặt chính trị và cuộc vận động giả i phóng dân tộc về kinh tế . Cương lĩnh đầu tiên của Đảng là ngọn c ờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trong cách mạng Việt Nam.Cương lĩnh đả trả lời đúng những vấn đề cấp bách mà phong trào cách mạng Việt Nam đ ặt ra.Nó là vũ khí sắc bén chống lạ i những tư tưởng và hành động trái với chủ nghỉa Mác_Lênin tính cách mạng triệt để chứa đựng trong cương lĩnh là sự phát triển tiếp tục luận điểm n ổi tiếng của Hồ Chí Minh từ gần mười năm trước khi thành lập Đảng”ch ỉ có giải phóng giai cấp vô sản thì mới giả i phóng được dân tộc”.Cả hai cuộc giải phóng này ch ỉ có thể là sự nghiệp của chủ ngh ĩa công sản và cuộc cách mạng thế giới. IV.VAI TRÒ VÀ SỨC MẠNH CỦA YẾU TỐ DÂN TỘC TRONG TƯ TƯỞNG CỨU NƯỚC CỦA HỒ CHÍ MINH 1.Yếu tố dân tộc trong cách mạ ng Việ t Nam Các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác -LêNin đã chỉ rõ mối quan hệ không thể tách rời giữa vấn đề dân tộc với vấn đề giai cấp,cũng như giữa dân tộc và dân chủ .Song căn cứ tình hình ở các nước tư bản phương Tây giữa thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX mà Mác,Ăngghenc cũng như LêNin đều coi trọng yế u tố giai cấp hơn,đều lấy sự n ghiệp giải phóng giai cấp vô sản làm nhiệm vụ trung tâm và điều kiện cho sự n ghiệp giải phóng dân tộc và thuộc địa,Mác,Ăngghen viết: “hãy xóa bỏ tình trạng người bóc lột người thì tình trạng dân tộc này bóc lột dân tộc khác cũng b ị xóa bỏ.Khi mà sự đối kháng giữa các giai cấp trong nội bộ dân tộc không còn n ữa thì sự thù địch giữa các dân tộc cũng đồng thời mất theo”. Vận dụng học thuyết cách mạ ng vô sản của Mác vào hoàn cảnh chủ n ghĩa tư bản đã phát triển thành chủ nghĩa đế quốc và từ thực tiễn phong trào cách mạng thuộc đ ịa những năm đầu thế kỉ XX,LêNin đã chú ý nhiều hơn đến vấn đề dân tộc.Tại đại hội lần thứ II của Quốc tế Cộng sản(1920),LêNin đề xuất thay danh từ “dân chủ tư sản” bằng “dân tộc cách mạng”.Theo ông,ý ngh ĩa của việc thay thế ở chổ những người cộng sản phải ủng hộ và chỉ ủng hộ những phong trào giải phóng có tính chất tư sản trong các nước thuộc 15
địa.Nhưng với 2 điều kiện:mộ t là,phong trào đó thực sự cách mạ ng;hai là,những lãnh tụ của phong trào đó không ngăn cản những người cộng sản tuyên truyền,giáo dục và tổ chức quần chúng theo tinh thầ n cách mạ ng.LêNin chỉ rõ: “nếu không có được những điều kiện như thế thì những người cộng sản ở trong nước đó phả i đấu tranh chống giai cấp tư sản cải lương,trong đó có cả những anh hùng của quốc tế II”.Căn cứ vào 2 điều kiện đó mà LêNin đã ủng hộ và giúp đỡ Tôn Dật Tiên và cách mạ ng Tân Hợi ở Trung Quốc.Đại hộ i lầ n thứ VI Quốc tế cộng sản (1928) đã tổng kết phong trào cách mạng thuộc đ ịa và khẳng định yếu tố dân tộc có ảnh hưởng rất lớn đối với quá trình cách mạ ng của tất cả các nước thuộc địa và nửa thuộc địa. Để phát huy yếu tố dân tộc khi thành lập Đảng Cộng Sản Việ t Nam,Người chủ trương đoàn kết tấ t cả các giai cấp cách mạng,các lực lượng và các cá nhân yêu nước dưới sự lãnh đạo của Đảng đấu tranh chống đế quốc và tay sai,giả i phóng dân tộc để tới xã hộ i cộng sản. 2.Yếu tố dân tộc là một động lực lớn c ủa cách mạ ng Việ t Nam Trong khi nhiều người c ộng sản thì phê phán chủ ngh ĩa dân tộc,đánh giá chủ ngh ĩa dân tộc là sản phẩm và thành quả của giai cấp tư sản thì từ 1924,Hồ Chí Minh đã viế t: “chủ nghĩa dân tộc là mộ t động lực lớn của đất nước”.Bằng câu nói đó,Người đã phân biệt chủ nghĩa dân tộc của các dân tộc thuộc địa và chủ ngh ĩa dân tộc tư bản.Theo Hồ Chí Minh,các dân tộc thuộc địa bị chủ nghĩa tư bản đế quốc tước mất quyền độc lậ p tự do,tước mất quyền làm người.Vì thế họ phả i đấu tranh giành lại cái mà họ bị tước đoạt.Khái niệm “chủ nghĩa dân tộc là động lực lớn của đấ t nước”mà Người dùng để đ ối lập với chủ nghĩa dân tộc mà chủ n ghĩa tư bản thường rêu rao.Người viết: “Chính nó đã gây nên cuộc nổ i dậy chống thuế năm 1908,nó dạy cho người culi biế t phản đối,nó làm cho người nhà quê phản đối ngầm trước thuê tạp dịch và thuế muố i.Cũng chủ ngh ĩa dân tộc đã luôn luôn thúc đẩy các nhà buôn An Nam cạnh tranh với người Pháp và người Trung Quốc;nó đã thúc dục thanh niên bãi khóa,làm cho nh ững nhà cách mạng trốn sang Nhậ t Bản và làm vua Duy Tân mưu tính khởi nghĩa năm 1917”. Theo Hồ Chí Minh chủ n ghĩa dân tộc đồng nghĩa với chủ ngh ĩa yêu nước,chủ nghĩa dân tộc chân chính,cần được khơi dậ y và phát huy theo tinh thần vô sản.Người dự báo “nhất định chũ nghĩa dân tộc ấy sẽ biến thành chủ ngh ĩa quốc tế.” V.LIÊN MINH CÔNG NÔNG TRI THỨC LÀ NỀN TẢNG CỦA MẶT TRẬN 1.Liên minh công nông và đôi ngũ trí thức trong cách mạ ng dân tộc dân chủ nhân dân 16
Đảng Cộng Sản vạch ra cương lĩnh đúng là vấn đề có ý nghĩa quyết định hàng đầu đối với thắng lợi c ủa cách mạng.Song,muốn đưa cách mạng đến thắng lợi hoàn toàn,Đảng còn phải xây d ựng lực lượng cách mạng hùng hậu,mà trong đó quan trọng hơn cả là xây dựng mối liên minh công nhân,giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức cách mạ ng.Dựa vào khối liên minh này,Đảng mới đoàn kết được các lực lượng tiến bộ làm cho cuộc cách mạng mang tính chất nhân dân. Trong cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng,Người xác đ ịnh cách mạ ng bao gồm c ả dân tộc:Đảng phả i tập hợp đại bộ phận giai cấp công nhân.tập hợp đại bộ phận nông dân và phải dựa vào dân cày nghèo,lãnh đạo nông dân làm cách mạng ruộng đấ t ,lôi kéo tiểu tư sản,trí thức,trung nông…đi vào phe vô sản giai cấp:đối với phú nông,trung,tiểu đ ịa chủ và tư bản An Nam mà chưa rõ mặt phản cách mạ ng thì phải lơi d ụng,ít lâu mới làm cho họ đứng trung lâp.Bộ phân nào đã ra mặ t phản cách mạng thì phải đánh đổ. Lịch sử cách mạng Việt Nam hơn 70 năm qua đã chứng minh rằng vấn đề nông dân,công nhân chẳng những là nộ i dung cơ bản của cách mạng dân tộc dân chủ,mà còn là lực lương co ý n ghĩa quyết định đố i với việc xác lậ p vai trò lảnh đạo của Đảng ta,phương pháp cách mạng trong việc giành và giử chính quyền .Người khẳng định:công nông”là gốc cách mệ nh” khẳng đ ịnh vai trò động lực cách mạng của thức của những nhà yêu nước trước đó. Liên minh công nông và đôi ngũ trí thức là môt nguyên tắc chiến lược của chủ nghĩa Mác_Lenin ,một tất yếu phổ b iến đố i với các cuộc cách mạng do Đảng của giai cấp vô sản lãnh đạo.Liên minh này đặc biệt có tầm quan trọng đối với cách mạ ng nước ta nhất là ở chặng đường đầu của thời kì quá độ lên chủ n ghĩa xã hội. Hơn 45 năm tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân,Đảng ta đ ã dày công xây dựng khố i liên minh công nông và đội ngũ trí thức cách mạ ng.Đảng c hú ý giáo dục tinh thần yêu nước của chủ nghĩa Mác-Lê Nin cho công nhân nông dân và trí th ức để đoàn kế t,tập hợp họ c hiến đấu dưới ngọn cờ của Đảng,chống đế quốc và tay sai. 2.Củng c ố và phát triển lực lượng cách mạ ng Trong giai đoạn cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân,Đảng ta xây dựng khố i lien minh công nông và đội ngũ trí thức cách mạ ng trên cơ sở nhận th ức và giải quyế t sớm những vấn đề cơ bản:Mộ t là sớm nhận thức vị trí các giai cấp trong lien minh,coi trọng khả năng cách mạng của độ i ngũ trí th ức.Hai là giải quyế t kịp th ời quyền lợi thiết than của công,nông và trí thức.Ba là xác định đúng các mối quan hệ trong quá trình cách mạng. - Sớm nhận thức vị trí các giai cấp trong liên minh. 17
Thấ m nhuần học thuyế t Mác-LêNin,những người cộng sản Việt Nam sớm khẳng định vai trò lịch s ử của giai cấp công nhân trong cách mạng Việt Nam.Giai c ấp công nhân Việt Nam tồ n tạ i và trưởng thành trước giai cấp tư sản Việt Nam và bước lên vũ đài chính trị sau cách mạng tháng Mười Nga đã giành được th ắng lợi và giai cấp tư sản ở nhiều nước đã vứt bỏ ngọn cờ dân tộc.Chính bối cảnh chính trị thế giới ấ y đã làm cho giai cấp công nhân Việ t Nam có them uy tín chính trị để giương cao ngọn cờ lãnh đạo dân tộ c làm cách mạng giả i phóng,giành đ ộc lập dân chủ theo con đường mới. Điều quan trọng hơn là giai cấp công nhân Việt Nam sớm chủ n ghĩa Mác-LêNin,có lãnh tụ Hồ Chí Minh và Đảng tiền phong đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của dân tộc và giai cấp.Sau khi ra đ ời Đảng đã lập ra tổ chức công hội,hội văn hóa cứu quốc và đoàn thể thanh niên,phụ nữ…để giáo dục,tổ chức công nhân,trí thức và các từng lớp lao động khác.Đánh giá về giai cấp công nhân Việt Nam,chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng đ ịnh:“chỉ có giai cấp công nhân là dũng cả m nhất,cách mạ ng nhất,luôn luôn gan góc đối đầu với bon thực dân.Với lý luận cách mạng tiên phong và kinh nghiệ m c ủa phong trào vô sản quốc tế,giai cấ p công nhân đã tỏ ra là người lãnh đạo xứng đáng nhấ t và đáng tin cậ y nhấ t của nhân dân Việt Nam”. Hồ Chí Minh và nh ững người công sản Việ t Nam th ấu hiểu điều mong muốn tha thiế t của nông dân.Từ khi thành lập,Đảng cộng sản Việt Nam đã chủ trương lãnh đạo dân cày nghèo làm thổ đ ịa cách mạ ng đánh đổ bọn đạ i địa chủ và phong kiến. Đường lối cách mạ ng dân tộc dân chủ đúng đắn của Đảng và chủ tịch Hồ Chí Minh đã làm cho phong trào nông dân từng bước xích lạ i gần với phong trào công nhân. Hồ Chí Minh là mộ t lãnh tụ cộng sản sớm coi trọng yếu tố dân tộc,đồng thời cũng là người đề cao s ức mạnh dân tộc.Người cho rằng dân khí mạnh thì quân lính nào,súng ống nào cũng không chống lại nổi.Khi thành lập Đảng,Người vạch ra Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng,trong đó nêu cao tư tưởng đoàn kết dân tộc,đoàn kết tấ t cả các giai cấp cách mạng bao gồ m:công nhân,nông dân,tiểu tư sản trí thức,trí thức,tư sản dân tộc và cá nhân yêu nước thuộ c tầng lớp địa chủ vừa và nhỏ đứng dưới ngọn cờ của Đảng đấu tranh cho độc lập dân tộc,dân ch ủ“để đi tới chủ nghĩa cộng sản”.Khi được Quốc tế cộng sản phân công về ph ụ trách cách mạng Đông Dương và ch ủ trì hội nghị Trung ương lần thứ tám của Đảng Người kêu gọ i phát huy cao độ yếu tố d ân tộc để đấu tranh giả i phóng khỏ i ách phát xít Nhậ t,Pháp. Chủ trương tập hợp lực lượng của Hồ Chí Minh phản ánh tư tưởng đại đoàn kết dân tộc của Người. 18
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ, Hồ Chí Minh lấy nhân dân làm nguồn sức mạnh. Quan điểm "lấy dân làm gốc" xuyên suốt quá trình chỉ đạo chiến tranh của Người. Người đặ t niềm tin ở truyền thống yêu nước nồng nàn của nhân dân Việt Nam. Người khẳng đ ịnh: "Địch chiế m trời, đ ịch chiếm đất, nhưng chúng không làm sao chiế m được lòng nồng nàn yêu nước của nhân dân ta". Khi phát động cuộc kháng chiế n toàn quốc chống thực dân Pháp (tháng 12-1946), Người kêu gọi toàn dân đánh giặ c và đánh giặc bằng mọi vũ khí có trong tay: "Bấ t kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ n gười già, người trẻ , không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phả i đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm th ì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai c ũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước". Kêu gọ i toàn dân kháng chiến ch ống đế quốc Mỹ, Hồ Chí Minh khẳng định: Chống Mỹ, cứu nước là nhiệm vụ thiêng liêng nhất của mọi người Việ t Nam yêu nước. "Cuộc kháng chiến của ta là toàn dân, thực sự là cuộc chiến tranh nhân dân". "31 triệu đồng bào ta ở cả hai miền, bấ t kỳ già trẻ, gái trai, phải là 31 triệu chiến sĩ anh dũng diệ t Mỹ, cứu nước, quyết giành thắng lợi cuối cùng". Ngày 9 -4-1965, trả lời phóng viên báo Acahata (Nhật Bản) Hồ Chí Minh khẳng đ ịnh, trong thời đại chúng ta, mộ t dân tộc đoàn kết chặt chẽ, đấu tranh kiên quyết, hoàn toàn có thể đánh bạ i bọn đế quốc xâm lược hung hãn, gian ác và có nhiều vũ khí. Xuấ t phát từ tương quan lực lượng lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít đ ịch nhiều, Hồ Chí Minh không chủ trương tiến hành kiểu chiến tranh thông thường, chỉ dựa vào lực lượng quân độ i và tiến hành một số trận quyế t tử với kẻ thù, mà ch ủ trương phát động chiến tranh nhân dân. Kháng chiến toàn dân gắn với kháng chiến toàn diện. Lực lượng toàn dân là điều kiện để đấu tranh toàn diện với kẻ thù đế quốc, giải phóng dân tộc. Hồ Chí Minh nói: "Không dùng toàn lực của nhân dân về đủ mọi mặt để ứng phó, không thể nào thắng lợi được". Trong chiến tranh, "quân sự là việc chủ chố t", nhưng đồng thời phả i kế t hợp chặt chẽ với đấu tranh chính trị. Theo Người, thắng lợi quân s ự đem lạ i th ắng lợi chính trị, thắng lợi chính trị sẽ làm cho thắng lợi quân sự to lớn hơn. Đấu tranh ngoại giao cũng là mộ t mặt trận có ý nghĩa chiến lược, có tác dụng thêm bạn bớt thù, phân hóa và cô lậ p kẻ thù, phát huy yếu tố chính nghĩa của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, tranh th ủ sự đồng tình ủng hộ quốc tế 19
Mục đích cách mạng và chiến tranh chính nghĩa - vì độc lập tự do, làm cho khả năng tiến hành chiến tranh nhân dân trở thành hiện thực, làm cho toàn dân tự giác tham gia kháng chiến. Tư tưởng chiến tranh nhân dân của Hồ Chí Minh là ngọn c ờ cổ vũ, dẫn dắ t cả dân tộc ta đ ứng lên kháng chiến và kháng chiến thắng lợi, đánh thắng hai đế quốc to là Pháp và Mỹ trong 30 năm chiến tranh cách mạng Việt Nam, làm nên thắng lợi vĩ đại có tính thời đại sâu sắc. . Hồ Chí Minh chủ trương: "vừa đánh vừa đàm", "đánh là chủ yếu, đàm là hỗ trợ". Đấu tranh kinh tế là ra sức tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệ m, phát triển kinh tế của ta, phá hoại kinh tế của địch. Người kêu gọi "h ậu phương thi đua với tiền phương", coi "ruộng rẫy là chiến trường, cuốc cày là vũ khí, nhà nông là chiến sĩ", "tay cày tay súng, tay búa tay súng, ra s ức phát triển sản xuấ t để phục vụ kháng chiến". VI. CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC PHẢI ĐƯỢC TIẾN HÀNH BẰNG CON ĐƯỜNG CÁCH MẠNG BẠO LỰC 1.Bạo lực cách mạ ng trong cách mạ ng giải phóng dân tộc ở Việt Nam Các thế lực đế quốc sử dụng bạo lực để xâm lược và thống trị thuộc địa, đàn áp dã man các phong trào yêu nước. Chế độ thực dân, tự bản thân nó đã là một hành động bạo lực của kẻ mạnh đối với kẻ yếu. Chưa đè bẹp ý chí xâm lược của chúng thì chưa thể có thắng lợi hoàn toàn. Vì th ế con đường để giành và giữ độc lậ p dân tộc ch ỉ có thể là con đường cách mạng bạo lực. Đánh giá đúng bản chất c ực kỳ phản động của bọn đế quốc và tay sai, Hồ Chí Minh cho rằng: “Trong cuộc đấu tranh gian khổ chống kẻ thù của giai cấp và của dân tộc,cần dùng bạo lực cách mạng chống lại bạo lực phản cách mạng,giành lấy chính quyền và bảo vệ chính quyền” Quán triệt quan điể m sự nghiệp cách mạng là s ự nghiệp của quầ n chúng, Hồ Chí Minh cho rằng bạo lực cách mạng c ũng là bạo lực của quần chúng. Hình thức của bạo lực cách mạng bao gồm cả đấu tranh chính tr ị và đấu tranh vũ trang, nhưng phả i "tùy tình hình cụ thể mà quyết định những hình thức đấu tranh cách mạng thích hợp, sử dụng đúng và khéo kế t hợp các hình thức đấu tranh vũ trang và đấu tranh chính trị để giành thắng lợi cho cách mạng". Trong ch iến tranh cách mạng, lực lượng vũ trang và đấu tranh vũ trang giữ vị trí quyết định trong việc tiêu diệt lực lượng quân s ự đ ịch, làm thấ t bạ i những âm mưu quân sự và chính trị của chúng. Nhưng đấu tranh vũ trang không tách biệ t với đấu tranh chính trị. Theo Hồ Chí Minh, các đoàn thể cách mạ ng càng phát triển, quần chúng đấu tranh chính trị càng mạnh thì càng có cơ sở vững chắc để tổ ch ức lực lượng vũ trang và tiến hành đấu tranh vũ trang. Xuấ t phát từ tình yêu th ương con người, quý trọng sinh mạng con người, Hồ Chí Minh luôn tranh thủ khả năng giành và giữ chính quyền ít đổ máu. Người tìm mọi cách ngăn chặn xung đột vũ trang, tận dụng mọi khả năng giả i quyết xung đột bằng biện pháp hòa bình, chủ động đàm phán, thương lượng, chấp nhận những nhượng bộ có nguyên tắc. 20