Ứng dụng các ký hiệu trong dạy học phiên dịch tiếng Trung Quốc tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội trong thời đại chuyển đổi số

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến mọi lĩnh vực, đặc biệt là giáo dục và đào tạo ngôn ngữ, đã tạo tiền đề cho sự phát triển của các phương pháp giảng dạy mới. Đối với chuyên ngành phiên dịch tiếng Trung, việc nắm vững và ứng dụng hiệu quả ký hiệu học là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực dịch thuật, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế - thương mại. Tuy nhiên, thực tiễn giảng dạy tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội cho thấy sự thiếu vắng trong việc tích hợp ký hiệu học vào đào tạo phiên dịch. Bài viết này nhằm làm rõ tầm quan trọng của ký hiệu học trong giảng dạy phiên dịch tiếng Trung, phân tích các xu hướng ứng dụng công nghệ số và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo trong bối cảnh hiện đại.

Các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên ngành phiên dịch, ngôn ngữ học ứng dụng, đặc biệt là tiếng Trung, quan tâm đến ứng dụng công nghệ và ký hiệu học trong giáo dục.

Nghiên cứu này tập trung vào việc khám phá ứng dụng các ký hiệu ghi chú trong giảng dạy phiên dịch tiếng Trung tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số. Bài báo đi sâu giới thiệu các ký hiệu ghi chú đặc thù trong lĩnh vực kinh tế - thương mại, đồng thời đề xuất giải pháp tích hợp công nghệ số vào quy trình giảng dạy. Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng, bao gồm phân tích tài liệu, tổng hợp và liệt kê các ký hiệu thường gặp, cùng với việc so sánh khả năng gợi xuất ký hiệu của các công cụ trí tuệ nhân tạo như ChatGPT và Deep Seek. Kết quả cho thấy cả hai công cụ AI đều hữu ích trong việc hỗ trợ sinh viên tiếp cận và hệ thống hóa ký hiệu, nhưng với những khác biệt về độ chi tiết và chuyên sâu. Nghiên cứu khẳng định AI đóng vai trò quan trọng trong việc hệ thống hóa, chuẩn hóa và mở rộng kho ký hiệu, giúp tiết kiệm thời gian tra cứu và nâng cao hiệu quả học tập. Tuy nhiên, cũng cảnh báo về nguy cơ phụ thuộc nếu sử dụng AI một cách thụ động. Bài viết đề xuất việc kết hợp linh hoạt giữa ký hiệu truyền thống và các gợi ý từ AI, coi đây là hướng đi mới để nâng cao chất lượng đào tạo phiên dịch tiếng Trung nói riêng và trong bối cảnh toàn cầu hóa. Giá trị ứng dụng nằm ở việc cung cấp định hướng cho giảng viên và sinh viên trong việc khai thác công nghệ số để xây dựng năng lực xử lý ký hiệu, đồng thời khuyến khích phát triển các đề tài nghiên cứu chuyên sâu về ký hiệu học trong phiên dịch kinh tế Trung-Việt.