
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA VẬT LÝ
PHẠM THỊ HỒNG NHUNG
ỨNG DỤNG LƢỢNG GIÁC CẦU TRONG TÍNH TOÁN
XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ CỦA CÁC THIÊN THỂ
VÀ GIẢI BÀI TẬP THIÊN VĂN
Chuyên ngành: Vật lý đại cƣơng
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hà Nội – 2018

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA VẬT LÝ
PHẠM THỊ HỒNG NHUNG
ỨNG DỤNG LƢỢNG GIÁC CẦU TRONG TÍNH TOÁN
XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ CỦA CÁC THIÊN THỂ
VÀ GIẢI BÀI TẬP THIÊN VĂN
Chuyên ngành: Vật lý đại cƣơng
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học
TS. Nguyễn Hữu Tình
Hà Nội – 2018

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS Nguyễn Hữu
Tình ngƣời đã giúp đỡ định hƣớng nghiên cứu, cung cấp cho em những tài
liệu quý báu, tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo, tạo điều kiện tốt nhất trong quá
trình hoàn thành khoá luận tốt nghiệp.
Tiếp theo, em xin gửi lời cảm ơn tới các thầy, các cô Trƣờng Đại học
Sƣ phạm Hà Nội 2 đã giảng dạy, dìu dắt và cung cấp cho em những nền tảng
kiến thức cơ bản đến những kiến thức chuyên ngành chuyên sâu, cũng nhƣ
khả năng thực hành, thực nghiệm trong suốt bốn năm học qua .
Cuối cùng, em xin gửi những lời tốt đẹp nhất đến bố mẹ, gia đình
bạn bè đã luôn bên cạnh, kịp thời giúp đỡ, động viên em vƣợt qua khó khăn
hoàn thành khoá luận một cách tốt đẹp.
Là một sinh viên lần đầu tiên nghiên cứu khoa học nên khoá luận
của em không tránh khỏi sự thiếu sót, vì vậy em rất mong nhận đƣợc những
đóng góp ý kiến của thầy cô và bạn bè để khoá luận đƣợc hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cám ơn!
Hà Nội, ngày 09 tháng 05 năm 2018
Sinh Viên
Phạm Thị Hồng Nhung

LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan những kết quả nghiên cứu trong khoá luận hoàn toàn là
trung thực và chƣa từng đƣợc công bố bởi bất kì nơi nào khác, mọi nguồn tài
liệu tham khảo đều đƣợc trích dẫn một cách rõ ràng.
Hà Nội, ngày 09 tháng 05 năm 2018
Sinh Viên
Phạm Thị Hồng Nhung

MỤC LỤC
PHẦN 1: MỞ ĐẦU ........................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 2
3. Nhiệm vụ của đề tài ....................................................................................... 2
4. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 2
5. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................... 2
6. Cấu trúc của đề tài ......................................................................................... 2
PHẦN 2: NỘI DUNG ....................................................................................... 3
CHƢƠNG I: LƢỢC SỬ THIÊN VĂN HỌC ................................................... 3
1.1. Thời tiền sử ................................................................................................ 3
1.2. Thiên văn học trong các nền văn minh cổ đại ........................................... 4
1.3. Thời trung cổ .............................................................................................. 6
1.4. Thời phục hƣng .......................................................................................... 7
1.5. Thế kỉ XVII-XVIII ..................................................................................... 9
1.6. Thế kỉ XIX ............................................................................................... 11
1.7. Thế kỉ XX đến nay ................................................................................... 13
CHƢƠNG II: TOẠ ĐỘ CẦU, LƢỢNG GIÁC CẦU VÀ ỨNG DỤNG ....... 17
2.1. Các hệ toạ độ cầu ..................................................................................... 17
2.1.1. Hệ toạ độ chân trời ................................................................................ 17
2.1.2. Hệ toạ độ xích đạo ................................................................................. 18
2.1.3. Hệ toạ độ hoàng đạo .............................................................................. 20
2.2. Lƣợng giác cầu ......................................................................................... 21
2.2.1. Những công thức cơ bản của tam giác cầu ........................................... 21
2.2.1.1. Tam giác cầu ...................................................................................... 21
2.2.1.2. Thành lập công thức cơ bản ............................................................... 22
2.2.2. Công thức chuyển hệ toạ độ .................................................................. 24