PHẦN III. VĂN HỌC
CHUYÊN ĐỀ 1: VĂN HỌC TRUNG ĐẠI VIỆT NA
Buổi 1: Khỏi quỏt văn học Việt Nam
I/ TÓM tắt kiến thức cơ bản:
* Gồm hai dũng văn hoc
A. Văn học dân gian
1. Đặc điểm
- Tính truyền miệng
- Tính tập thể
- Tính dị bản
2. Thể loại
* Truyện dõn gian ( truyền thuyết, cổ tớch, thần thoại, ngụ ngụn...)
* Thơ ca dân gian (ca dao, tục ngữ. vè....)
* Sõn khấu dõn gian (chốo, tuồng, kịch)
B. Văn học viết
- Ra đời từ thế kỉ X khi đất nước đó giành được độc lập ,tự chủ
- Viết bằng chữ Hán nhưng:
+Phản ánh đời sống và tâm hồn con người Việt
+ Đọc bằng âm Việt
-.> Nờn gọi nú là VH viết VN
* Có thời kỡ văn học
1. Văn học trung đại (từ TK X-XI X)
II. Bài tập
1. Vỡ saoviết bằng chữ Hỏn mà vẫn gọi là văn học viết VN?
2. Thống kờ có TP của từng giai đoạn của vh hiện đại
Buổi 1: KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM THỜI KỲ TRUNG ĐẠI
I/ TÓM tắt kiến thức cơ bản.
1. Khái niệm về văn học trung đại.
Văn học trung đại là một cách gọi tên mang tính qui ước, đó là một giai đoạn mà
văn học Hình thành và phát triển trong khuôn khổ của nhà nước phong kiến Việt
Nam(Văn học thời phong kiến, văn học cổ) được xác định từ thế kỷ X (dấu mốc
cho sự ra đời của nhà nước phong kiến Việt Nam đầu tiên) đến hết thế kỷ XIX.
2. Vị trớ, vai trũ của văn học trung đại.
- Cú vai trũ, vị trớ rất quan trọng bởi đây là mốc đầu tiên, chặng đường đầu
tiên của văn học.
- Nội dung tư tưởng của văn học trung đại có tính chất bao trùm lên nền văn
học dân tộc.
3. Các giai đoạn của văn học trung đại.
Được chia làm 3 giai đoạn:
+ Từ thế kỷ X --> thế kỷ XV.
+ Từ thế kỷ XVI--> nửa đầu thế kỷ XVIII
+ Từ nửa cuối thế kỷ XVIII đến hết thế kỷ XIX.
4. Nội dung văn học trung đại.
- Phản ỏnh khớ phỏch hào hựng, lũng tự hào, tự tụn dõn tộc
- Phản ỏnh lũng yờu nước, lũng căm thù giặc, đũi quyền sống quyền làm
người...
- Tố cáo chế độ phong kiến...
II/Các dạng đề.
1. Dạng đề từ 2- 3 điểm.
Đề 1: Nờu vai trũ vị trớ của văn học trung đại trong nền văn học Việt Nam.
* Gợi ý:
- Văn học trung đại có vai trũ vị trớ rất quan trọng bởi đây là mốc đầu tiên,
chặng đường đầu tiên của văn học. Về sau này các đặc tính của văn học hiện đại
đều bắt nguồn từ văn học trung đại
- Nội dung tư tưởng của văn học trung đại có tính chất bao trùm nên nền văn
học dân tộc như phản ánh lũng yờu nước, lũng căm thù giặc, đũi quyền sống
quyền làm người...Sau này văn học hiện đại đều phản ánh rất sâu sắc những nôi
dung trên, tuy nhiên do tư duy của hai thời kỳ khác nhau, nhu cầu phản ánh khác
nhau nên phương thức biểu đạt cũng khác nhau.
2. Dạng đề từ 5- 7 điểm.
Đề 2: Văn học trung đại có mấy giai đoạn? Kể tên tác phẩm tiêu biểu cho
từng giai đoạn qua đó đưa ra nhận xét về sự phát triển của từng giai đoạn văn
học.
*Gợi ý:
Văn học trung đại có4 giai đoạn:
a. Giai đoạn 1: Từ thế kỷ X --> thế kỷ XV.
- Tác phẩm tiêu biểu: Nam Quốc Sơn Hà, Chiếu dời đô, Hịch tướng
sĩ, Bỡnh ngụ đại cáo.
- Văn học thời kỳ này phần lớn hướng về tư tưởng trung quân ái quốc,
phục vụ cho các cuộc kháng nhiến và xây dựng đất nước vỡ vậy mang đậm
tình yờu nước, khí phách hào hùng và lũng tự hào dõn tộc.
b. Giai đoạn 2: Từ thế kỷ XVI--> nửa đầu thế kỷ XVIII
- Tác phẩm tiờu biểu: Truyền kỳ mạn lục( NguyÔN Dữ), Luận phỏp học
( NguyÔN Thiếp)
- Các tác phẩm vẫn chịu ảnh hưởng của văn học Trung Quốc, tuy chưa có
lối đi riêng nhưng cũng đó đề cao được ý thức dân tộc, bắt đầu ca ngợi cuộc
sống, đạo lý con người.
c. Giai đoạn 3: Từ nửa cuối thế kỷ XVIII nửa cuối kỷ XI
- Tác phẩm tiêu biểu:Truyện Kiều(NguyÔN Du), Lục Vân Tiên( NguyÔN
Đỡnh Chiểu), thơ Hồ Xuân Hương...
- VH phỏt triển mạnh mẽ, cú nhiều sự chuyển bến lớn nhằm thoát ra khỏi
sự ảnh hưởng của văn họcTrung Quốc tạo nên đặc trưng riêng của văn học
dân tộc. Hầu hết các tác phẩm thời kỳ này được viết bằng chữ Nôm và
phong phú hơn về thể loại.
d. giai đoạn 4: Nủa cuối TK XI X
III. Bài tập về nhà.
1. Dạng đề từ 2-3 điểm.
Đề 1: Hệ thống các tác phẩm văn học trung đại đó được học trong chương
trình Ngữ văn 9 (tập một) theo mẫu sau:
STT
Tác phẩm Tác giả Nội dung chính Nghệ thuật
Gợi ý: HS dựa vào SGK và những kiến thức đó học để làm bài tập này.
2. Dạng đề từ 5-7 điểm.
Đề 2: Nêu nội dung chính của văn học trung đại.
*Gợi ý:
-VHTĐ được Hình thành và phỏt triển trong khuụn khổ của nhà nước phong
kiến vỡ vậy chịu sự chi phối lớn của đạo Nho với những Tam cương, Ngũ thường
nên giai đoạn đầu nội dung văn học đó hoàn toàn thủ tiờu cỏi tụi cỏ nhõn, đũi hỏi