TUẦN VII- Tiết 19: CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU
TRONG BÀI VĂN TỰ SỰ
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp HS : Nhận biết các sự việc chi tiết tiêu biểu một đối tượng khi quan sát.
Biết lựa chọn, sắp xếp các sự việc, chi tiết ấy để thể hiện tình cảm, suy nghĩ của
mình khi viết văn.
B. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:
SGK, SGV , SBT và thiết kế giáo án .
C.CÁCH THỨC TIẾN HÀNH:
GV tổ chức giờ dạy theo hình thức phát vấn, trả lời câu hỏi và thảo luận.
D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
I/. KIỂM TRA BÀI CŨ: GV kiểm tra vở soạn HS .
Cảm nhận của em về vẻ đẹp của Rama và Xita
II/.GIỚI THIỆU VÀ DẠY BÀI MỚI:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH YÊU CẦU CẦN ĐẠT
HĐ1:
Gọi HS đọc sgk mục I và tìm hiểu khái
niệm
? Em hãy cho biết thế nào là tự sự?
? Em hiểu thế nào là sự việc?
GV: Sự việc có thể gọi là sự kiện, tình
tiết.
? Thế nào là sự việc tiêu biểu?
*GV: Ta có thể hình dung cốt truyện cổ tích
Tấm Cám từ những sự việc tiêu biểu sau:
I/. KHÁI NIỆM:
- Tự sự là kể chuyện, phương thức dùng ngôn
ngữ kể chuyện trình bày một chuỗi sự việc, từ
sự việc này tới sự việc kia.
- Sự việc là cái xảy ra được nhận thức có ranb
giới rõ ràng.
Trong văn bản tự sự, sự việc được diễn tả
bằng lời nói, cử chỉ, hành động của nhân vật
trong quan hệ với nhân vật khác. Người viết
chọn một số sự việc tiêu biểu để câu chuyện
thêm hấp dẫn.
Sự việc tiêu biểu là sự việc quan trọng góp
phần hình thành cốt truyện. Mỗi sự việc có thể
có nhiều chi tiết.
*Sự việc 1: T ấm là hiện thân của số phận bất
hạnh
*Sự việc 2: Tấm đấu tranh giành hạnh phúc
? Còn chi tiết là gì?
Vd: Sự việc “Tấm là hiện thân của số phận bất
hạnh”có những chi tiết sau:
- Tấm mồ côi cha, mẹ
- Tấm phải làm nhiều việc vất vả
- Tấm bị đối xử tàn nhẫn, mẹ con Cám
tìm mọi cách tiêu diệt
Những chi tiết này làm cho nhân vật Tấm
khổ càng khổ.
? Từ đó em có nhận xét gì về ý nghĩa của việc
lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu?
HĐ2: Gọi HS đọc mục II và thực hiện các yêu
cầu ở sgk.
? Tác giả dg kể chuyện gì qua truyền thuyết
ADV và MCTT?
?Có thể coi chi tiết TT khi chia tay MC, than
phiền “ . . .ta lại tìm nàng lấy gì làm dấu?”và
MC trả lời “thiếp có áo lông ngỗng . . .rắc ở
ngã ba đường làm dấu” là tiêu biểu không?
-Gợí y:ùTiêu biểu. Vì :nếu TT không than
phiền, tgdg khó mà miêu tả đoạn bi tình sử
MC-TT, ta cũng không nắm được đâu là thái
độ của tgdg.
Chi tiết là tiểu tiết của tác phẩm mang sức
chứa lớn về cảm xúc và tư tưởng (chi tiết có
thể là một cử chỉ, một lời nói, một hành động
của nhân vật. . .)
Chọn sự việc chi tiết tiêu biểu là khâu
quan trọng trong quá trình viết hoặc kể lại một
câu chuyện.
II/. CÁCH CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT
TIÊU BIỂU:
1/. Truyền thuyết ADV và MC-TT, tg dân
gian kể chuyện về:
- Công việc xây thành, chế nỏ bản vệ đất
nước của ADV.
- Tình cảm vợ chồng(MC-TT)
- Tình cha con(ADV-MC)
- Đó là những sự việc, chi tiết tiêu biểu.
Nếu thiếu những chi tiết, sự việc ấy câu
chuyện sẽ kém hấp dẫn và ý nghĩa.
2/. Về chuyện Lão Hạc(Nam Cao) với đoạn
* Gọi HS đọc ví dụ sgk viết về Lão Hạc(NC)
và đoạn tưởng tượng về anh con trai Lão Hạc
trở về làng.
*Yêu cầu HS chọn một sự việc rồi kể thêm một
số chi tiết liên quan đến sự việc ấy.
? Em rút ra được gì về cách lựa chọn sự
việc, chi tiết tiêu biểu qua 2 vd trên?
? Hãy chỉ ra những sự việc, tình tiết và
nhân vật của truyện ngắn “Làng”(Kim Lân)
HĐ4: Luyện tập BT trang 63 +64
BT1/trang64
Kể lại truyện “Hòn đá xấu xí”, có người định
bỏ chi tiết “ hòn đá xấu xí. . .đi nơi khác”, như
vậy có được không? Vì sao?
BT 2/trang64
- Đoạn văn “Uylitxơ trở về”, Hômerơ kể
chuyện gì?
- Đoạn cuối, tg chọn sự việc quan trọng nào?
văn tưởng tượng anh con trai trở về làng:
_ Chi tiết " Anh tìm gặp ông Giáo và theo ông
đi viếng mộ cha” với các sự việc sau:
+ Con đường dẫn hai người đến nghĩa địa. Họ
đứng trước ngôi mộ thấp bé.
+ Anh thắp hương, mắt đỏ hoe, nghẹn ngào
kng nói nên lời.
+ Oâng Giáo đứng bên cũng ngấn lệ.
Người viết hoặc kể chuyện phải xây
dựng được cốt truyện . Cốt truyện bao gồm hệ
thống nhân vật, sự việc, tình tiết, . . .
Ví dụ về truyện ngắn “Làng” của nhà văn
Kim Lân
_ Nhân vật chính : ông Hai
_ Sự việc: Oâng hai yêu làng, luôn khoe về
làng
_ Theo lệnh tản cư:
+ Luôn nhớ về làng
+ Buồn khi nghe tin làng theo giặc
+Sung sướng khi hay tin làng không theo giặc.
III/. LUYỆN TẬP:
Bài1A/ TRANG 64
- Chi tiết “hòn đá xấu xí được phát hiện và
chở đi nơi khác” rất quan trọng, không bỏ đi
được. Vì nó làm tăng thêm ý nghĩa : Ở trên đời
này có những sự vật, sự việc tưởng bỏ đi được
nhưng không thể. Mặt khác, sự chịu đựng và
sống âm thầm, không sợ hiểu lầm như đá là tốt.
Bài 2/trang 64
Đoạn văn “Uylitxơ trở về” kể về tâm trạng U
và P. Đồng thời kể về cuộc đấu trí
Sự việc ấy được kể bằng những chi tiết tiêu
biểu nào? Có thể xem đây là thành công của
Hômerơ?
_ Sự việc: “mặt đất dịu hiền là khát khao của
người đi biển, nhất là những người bị đắm
thuyền. Từ đó so sánh khát khao mong được
gặp mặt, sum họp của vợ chồng Uylitơ.
- Cách so sánh đó là thành công của Hômerơ.
III/. CỦNG CỐ:
YÊU CẦU hs nắm : Tự sự, sự việc, chi tiết
Cách lựa chọn sự việc, chi tiết trong văn tự sự.
IV/. DẶN DÒ: Làm BT 3,4 sách BT /36/ Chuẩn bị viết bài làm văn số 2
Soạn bài : “Tấm Cám”