VAY DÀI H N NGÂN
Ạ
HÀNG VÀ CÁC TỔ
CH C TÍN D NG KHÁC
Ứ
Ụ
I_Khái ni mệ :
1) Khái ni m vay dài h n. ệ ạ
- Vay dài h n là m t th a
ỏ ướ ạ ộ c tín d ng d ụ ướ ạ ộ ợ i d ng m t h p
i vay và ng i cho vay mà theo đó đ ng di n ra gi a ng ồ ữ ễ ườ ườ
ng i vay có nghĩa v hoàn tr kho n ti n vay theo đúng l ch ườ ụ ề ả ả ị
trình đã đ nh. Thông th ị ườ ng các kho n n có th i gian đáo ợ ả ờ
m t đ n tám năm và m t s khác có h n trong kho ng t ạ ả ừ ộ ế ộ ố
th i h n dài h n. ờ ạ ơ
2) Phân lo i.ạ
- Có nhi u hình th c vay dài h n:
ứ ề ạ
+ Vay dài h n ngân hàng và các t ch c tài chính tín d ng. ạ ổ ứ ụ
+ Vay thông qua phát hành trái phi u, thuê tài chính… ế
- Tuy nhiên, vay dài h n ngân hàng là m t ngu n v n quan
ạ ộ ồ ố
tr ng nh t, đ đ m b o ngu n tài chính cho các doanh ể ả ấ ả ọ ồ
nghi p th c hi n các d án đ u t m i, đ u t ầ ư ớ ầ ư ự ự ệ ệ chi u sâu. ề
- Thông th
ng các kho n vay t 3 đ n 5 năm đ c coi là vay ườ ả ứ ế ượ
trung h n, t 3 năm tr lên đ ạ ừ ở ượ ẩ c coi là dài h n. Tiêu chu n ạ
này có th có s khác nhau gi a các n c và các ngân hàng. ự ữ ể ướ
- Ngoài vi c huy đ ng v n t
vay dài h n ngân hàng, các công ố ừ ệ ộ ạ
ty còn có th vay trung h n và dài h n t các t ạ ừ ể ạ ổ ch c tài ứ
chính – tín d ng khác nh : Các công ty tài chính, các công ty ụ ư
b o hi m… Tuy nhiên quy mô ngu n v n tín d ng có th ả ụ ể ồ ố ể
các t ch c này còn nhi u h n ch do s huy đ ng đ ộ c t ượ ừ ổ ứ ề ế ạ ự
gi ớ ạ i h n c a lu t pháp v ph m vi huy đ ng v n. Do vây, ạ ủ ề ậ ộ ố
các công ty có th ph i huy đ ng thông qua phát hành trái ể ả ộ
phi u công ty ho t thuê tài chình. ạ ế
II_Đ c đi m ể : ặ
- Vay dài h n đ
ạ ượ ớ c hoàn tr vào nh ng th i h n đ nh kỳ v i ờ ạ ữ ả ị
nh ng kho n ti n b ng nhau - s hoàn tr ằ ữ ự ề ả ả ầ ề d n kho n ti n ả
vay bao g m c g c và lãi. ả ố ồ
- Lãi su t tuỳ thu c vào th a thu n gi a ng
i vay và ngân ữ ấ ậ ộ ỏ ườ
hàng: lãi su t c đ nh ho c lãi su t th n i. ấ ố ị ả ổ ặ ấ
+ Lãi xu t c đ nh: Đ c áp d ng khi ng ấ ố ị ượ ụ ườ ố i vay ti n mu n ề
có m t h p đ ng c đ nh và không ph i lo l ng tr ộ ợ ố ị ả ắ ồ ướ ữ c nh ng
ng. Lãi xu t c đ nh đ c tính toán s bi n đ ng c a th tr ự ế ị ườ ủ ộ ấ ố ị ượ
d a trên c s m c đ r i ro và th i gian đáo h n, và chúng ự ơ ở ứ ộ ủ ạ ờ
th ng đ c đ t ườ ượ ặ ở ứ ữ m c cao h n so v i lãi xu t c a nh ng ớ ấ ủ ơ
trái phi u công ty có m c đ r i ro và th i gia đáo h n t ứ ộ ủ ạ ươ ng ế ờ
t .ự
+ Lãi xu t th n i: Là lãi xu t có th thay đ i tùy thu c vào ấ ả ổ ể ấ ổ ộ
c thi nh ng bi n đ ng c a th tr ộ ị ườ ữ ủ ế ng. Lãi xu t th n i đ ấ ả ổ ượ ế t
l l p d a trên ph n lãi xu t c b n n đ nh c ng v i t ậ ấ ơ ả ổ ớ ỷ ệ ự ầ ộ ị
ph n trăm nào đó tùy thu c vào m c đ r i ro có liên quan ộ ủ ứ ầ ộ
c a giao d ch đó t ủ ị ạ i th i đi m tr lãi. ể ả ờ
Ư ể 1) u đi m:
- Linh ho t: ng
i vay có th thi t l p l ch trình tr n phù ạ ườ ể ế ậ ị ả ợ
h p v i dòng ti n thu nh p c a mình ợ ậ ủ ề ớ
c tính chi phí h p lý khi tính
- Chi phí s d ng th p và đ ử ụ
ấ ượ ợ
thu TNDN ế
2)Nh ượ c đi m: ể
- Đi u ki n tín d ng: Các doanh nghi p mu n vay t
i các ụ ề ệ ệ ố ạ
ngân hàng th ng m i c n đáp ng đ ươ ạ ầ ứ ượ ả c các yêu c u đ m ầ
ấ b o an toàn tín d ng c a ngân hàng. Doanh nghi p ph i xu t ả ụ ủ ệ ả
trình h s vay v n và các thông tin c n thi t mà ngân hàng ồ ơ ầ ố ế
ố yêu c u. Trên c c đó ngân hàng phân tích h s xin vay v n ơ ở ồ ơ ầ
và đánh giá thông tin r i ra quy t đ nh có cho vay hay không. ế ị ồ
- Các đi u ki n đ m b o ti n vay: khi doanh nghi p xin vay
ề ệ ề ệ ả ả
v n, nhìn chung các ngân hàng th ố ườ ệ ng yêu c u doanh nghi p ầ
đi vay ph i có tài s n đ m b o ti n vay đ th ch p. ể ế ấ ề ả ả ả ả
- S ki m soát c a ngân hàng: Khi m t doanh nghi p vay
ự ể ủ ệ ộ
v n ngân hàng thì ph i ch u s ki m soát c a ngân hàng v ố ị ự ể ủ ả ề
m c đích vay v n và tình hình s d ng v n. ử ụ ụ ố ố
III_Liên h th c t . ệ ự ế
ệ - Theo nghiên c u c a VVCI, h n 74% s doanh nghi p ứ ủ ơ ố
mu n tìm đ n ngu n v n b ng hình th c vay ngân hàng. ằ ứ ế ố ồ ố
Chính tâm lý này đang h n ch tính năng đ ng c a doanh ủ ế ạ ộ
nghi p.ệ
Ti n sĩ Vũ Ti n L c - Ch t ch Phòng Th ng m i và Công ủ ị ế ế ộ ươ ạ
t Nam (VCCI) – cho bi t: Các doanh nghi p lâu nghi p Vi ệ ệ ế ệ
nay th ng g p khó khăn trong vi c ti p c n v n t các t ườ ế ậ ố ừ ệ ặ ổ
ch c tín d ng, đ c bi ụ ứ ặ ệ t trong b i c nh l m phát hi n nay. ạ ố ả ệ
ứ Nguyên nhân ch y u là do các doanh nghi p ch a đáp ng ủ ế ư ệ
ch c tín d ng khác đ đi u ki n đ các ngân hàng và các t ủ ề ệ ể ổ ứ ụ
cho vay nh : L p k ho ch kinh doanh, tài s n đ m b o, cân ư ậ ế ạ ả ả ả
đ i tài chính c a doanh nghi p… Nh ng đi u ki n đó ố ủ ữ ệ ề ệ
th ng ch có nh ng doanh nghi p l n, có uy tín, có th ườ ệ ớ ữ ỉ ươ ng
hi u m i đáp ng đ c. ứ ệ ớ ượ
, ch có 1/3 doanh
- Theo đi u tra c a b K ho ch và Đ u t ủ ộ ế
ầ ư ề ạ ỉ
nghi p v a và nh có kh năng ti p c n ngu n v n ngân ệ ừ ế ậ ả ồ ố ỏ
hàng, 1/3 khó ti p c n và 1/3 không ti p c n đ c. Không ít ế ậ ượ ế ậ
doanh nghi p v a và nh cho r ng th t c ngân hàng đ t ra ệ ừ ủ ụ ằ ặ ỏ
là “quá s c” đ i v i doanh nghi p. Ngay c khi có chính sách ố ớ ứ ệ ả
ư ệ u đãi c a Chính ph cũng ch có 5-10% s doanh nghi p ỉ ủ ủ ố
c vay. Thêm vào đó, lãi su t cho vay c a các c a và nh đ ừ ỏ ượ ủ ấ
ngân hàng quá cao (có th i đi m đ n 27%) và vi c gia tăng ể ệ ế ờ
các lo i phí c a ngân hàng cũng đang nh h ủ ạ ả ưở ế ng r t l n đ n ấ ớ
các doanh nghi p th c s c n vay v n đ s n su t kinh ự ự ầ ể ả ệ ấ ố
ả doanh. Không ít doanh nghi p đã thu h p ho c t m d ng s n ặ ạ ừ ệ ẹ
xu t kinh doanh vì không vay đ c v n. ấ ượ ố
- Ông Đoàn Tr ng Lý, Ch t ch HĐQT, Giám đ c Công ty CP
ủ ị ọ ố
chăn nuôi và xu t nh p kh u (Aprocimex) cho bi t, trong ấ ậ ẩ ế
năm qua, giá c có s bi n đ ng r t l n đã làm cho không ít ộ ự ế ấ ớ ả
doanh nghi p trong n ệ ướ ạ c dè ch ng, không dám m nh d n ừ ạ
đ u t ầ ư ấ cho s n xu t kinh doanh. Trong lĩnh v c s n xu t ự ả ả ấ
th c ăn chăn nuôi, các chi phí đ u vào cho s n xu t nh ứ ầ ả ấ ư
i… đ u tăng cao. Do v y, doanh nguyên v t li u, v n t ậ ệ ậ ả ề ậ
nghi p r t ch t v t, khó khăn khi không tìm đ ệ ấ ậ ậ ượ ố c ngu n v n ồ
vay.
- Tuy nhiên, ông Vũ Ti n L c cho r ng hi n nay, ngoài kênh
ế ệ ằ ộ
huy đ ng v n truy n th ng là vay ngân hàng, v n còn khá ề ẫ ộ ố ố
nhi u kênh huy đ ng v n khác mà doanh nghi p ch a tân ư ề ệ ộ ố
d ng h t nh : c ph n, c phi u, trái phi u, mua ch u hàng ụ ư ổ ế ế ế ầ ổ ị
hóa, đi thuê tài chính hay kinh doanh liên k t…ế
IV_ Nh ng h n ch và nguyên nhân. ế ữ ạ
- M t v n đ th c t
ề ự ế ộ ấ ệ ừ đang di n ra là các doanh nghi p v a ễ
và nh r t khó ti p c n đ c ngu n v n vay ngân hàng. ế ậ ượ ỏ ấ ồ ố
Theo m t cu c đi u tra g n đây c a C c phát tri n doanh ụ ủ ề ể ầ ộ ộ
nghi p ch ra r ng ch có 32,38% các doanh nghi p v a và ệ ừ ệ ằ ỉ ỉ
ế nh có kh năng ti p c n v n ngân hàng, 35,24% khó ti p ố ế ậ ả ỏ
c n và 32,38% không ti p c n đ ậ ế ậ ượ ủ c. Nguyên nhân c a
tình tr ng này là do các doanh nghi p không đ tài s n th ủ ệ ạ ả ế
ch p và n u có tài s n th ch p thì cũng ch vay đ ế ấ ế ấ ả ỉ ượ ố i c t
đa 70% giá tr tài s n, theo cách đ nh giá c a ngân hàng cho ủ ả ị ị
vay, h n n a cu c c nh tranh gi a các ngân hàng trong ơ ữ ộ ạ ữ
vi c ch y đua thu hút v n d n đ n vi c đ y lãi xu t cho ẫ ệ ẩ ệ ế ạ ấ ố
ế ậ vay lên quá cao. Đi u này càng làm cho kh năng ti p c n ề ả
ngu n v n ngân hàng c a các doanh nghi p gi m xu ng. ủ ệ ả ố ố ố
ả ủ M t nguyên nhân n a là do kh năng đ nh giá tài s n c a ữ ả ộ ị
doanh nghi p ch a t t, tài s n c a doanh nghi p th ư ố ệ ả ủ ệ ườ ng
b đánh giá th p h n th c t ấ ị . ự ế ơ
V_ Gi ả i pháp kh c ph c. ắ ụ
- Đ ti p c n v n vay ngân hàng và các t
ch c tài chính ể ế ậ ố ổ ứ
– tín d ng khác thì các doanh nghi p c n ph i xây ệ ầ ụ ả
d ng h th ng qu n lý, theo dõi v tài chính k toán ự ệ ố ề ế ả
minh b ch là đi u r t c n thi t, càng trung th c, rõ ề ấ ầ ạ ế ự
ràng bao nhiêu càng t t b y nhiêu, vì tr ố ấ ướ ế c khi quy t
ng ki m tra, th m đ nh đ nh cho vay các ngân hàng th ị ườ ể ẩ ị
ệ đ đánh giá đ tin c y c a mình đ i v i doanh nghi p ể ậ ủ ố ớ ộ
thông qua các báo cáo, s li u tài chính mà doanh ố ệ
nghi p cung c p. ệ ấ
- M t v n đ n a đ ti p c n đ
c v i v n vay, các ề ữ ể ế ậ ượ ớ ố ộ ấ
doanh nghi p c n ph i có các tài s n đ m b o, m t đòi ệ ầ ả ả ả ả ộ
h i t ỏ ấ ế t y u là kho n ti n cho vay c n đ ề ầ ượ ả ả c đ m b o ả
b i tài s n h p pháp c a công ty, ho t đ ng kinh doanh ở ạ ộ ủ ả ợ
có tri n v ng cũng nh th tr ư ị ườ ể ọ ệ ng mà doanh nghi p
đang chi m h u. ế ữ
- Trong b i c nh suy thoái kinh t
, đ ti p cân đ ố ả ế ể ế ượ c
ngu n v n vay, các doanh nghi p c n ch ng minh cho ệ ầ ứ ồ ố
nhà cho vay th y uy tín c a mình trong kinh doanh, ủ ấ
chính nh ng giá tr vô hình nh giá tr th ị ươ ữ ư ị ng hi u, th ệ ị
ph n, kênh phân ph i là c s , căn c quan tr ng đ ơ ở ứ ầ ố ọ ề
ngân hàng quy t đ nh l a ch n cho vay. ế ị ự ọ