Ảnh hưởng của vốn xã hội đối với lợi ích của người dân địa phương trong phát triển du lịch sinh thái: Nghiên cứu trường hợp Vườn quốc gia Ba Vì và Vườn quốc gia Cúc Phương

Nghiên cứu này tập trung vào vai trò của vốn xã hội trong việc mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương từ hoạt động phát triển du lịch sinh thái. Khái niệm vốn xã hội, dù đã xuất hiện từ lâu, nhưng gần đây mới được quan tâm rộng rãi trong lĩnh vực du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái, nơi nó được xem là yếu tố then chốt thúc đẩy sự hợp tác và mang lại lợi ích bền vững cho các bên liên quan.

Nghiên cứu này hướng đến các nhà hoạch định chính sách, ban quản lý các vườn quốc gia, các tổ chức phát triển du lịch, và cộng đồng địa phương nhằm cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để tăng cường vốn xã hội, từ đó tối đa hóa lợi ích cho người dân địa phương và thúc đẩy phát triển du lịch sinh thái bền vững.

Bài viết này nghiên cứu ảnh hưởng của vốn xã hội đến lợi ích của người dân địa phương trong phát triển du lịch sinh thái, với các trường hợp điển hình tại Vườn Quốc gia Ba Vì và Vườn Quốc gia Cúc Phương. Vốn xã hội được xác định là một nguồn lực quan trọng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững, đặc biệt trong ngành du lịch, nơi nó tăng cường sự hợp tác và mang lại lợi ích cho các bên tham gia. Nghiên cứu đặt ra giả thuyết rằng vốn xã hội càng lớn, lợi ích mà người dân địa phương nhận được từ du lịch sinh thái càng nhiều, từ đó thúc đẩy sự phát triển du lịch bền vững.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là mô tả và giải thích tác động của vốn xã hội đến các lợi ích kinh tế, văn hóa - xã hội và môi trường của người dân địa phương trong phát triển du lịch sinh thái. Từ đó, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường vốn xã hội và gia tăng lợi ích cho cộng đồng địa phương khi tham gia phát triển du lịch sinh thái tại hai Vườn Quốc gia Ba Vì và Cúc Phương. Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính (phỏng vấn sâu 15 người bao gồm đại diện cộng đồng, ban quản lý và chuyên gia) và định lượng (khảo sát 228 mẫu, phân tích hồi quy) để khám phá đặc điểm và mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc vốn xã hội.

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng sáu yếu tố của vốn xã hội bao gồm lòng tin, chuẩn mực, sự chia sẻ, hợp tác và mạng lưới xã hội đều có tác động tích cực đáng kể đến lợi ích kinh tế, văn hóa - xã hội và môi trường của người dân địa phương. Trong đó, lòng tin, mạng lưới xã hội và sự hợp tác là những yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các yếu tố chuẩn mực được phân loại thành chuẩn mực quy tắc và chuẩn mực xã hội, và lợi ích môi trường được phân loại thành lợi ích nâng cao nhận thức và lợi ích gia tăng hành vi bảo vệ môi trường. Các phát hiện này khẳng định vai trò quan trọng của vốn xã hội trong việc nâng cao hiệu quả phát triển du lịch sinh thái và cải thiện đời sống cho người dân địa phương, đồng thời cung cấp cơ sở để đề xuất các chính sách và giải pháp nhằm tăng cường vốn xã hội trong cộng đồng.