HYDROCACBON CHƯA NO,
CÓ 1 LIÊN KẾT BA: ANKIN
1. Khái niệm
2. Danh pháp, Đng phân
3. Điều chế
4. Tính chất vật lý
5. Tính chất Hóa học
1. KHÁI NIỆM
Ankin (Dãy đng đẳng axetylen) là hợp chất
hydrocacbon chưa no (không no) mạch hở mà
trong phân tử chứa 1 liên kết ba C≡C.
+ Công thức phân tử chung của ankin là
CnH2n-2 với n2
Khi n = 2, ta có chất đầu tiên của dãy đồng
đẳng, gọi là axetylen C2H2, n = 3, được metyl
axetylen C3H4,... nên dãy ankin còn gọi là dãy
đồng đẳng của axetylen.
2. DANH PHÁP - ĐỒNG PHÂN
❖Cách gọi tên hợp lý: xuất phát từ axetylen
Tên gốc hydrocacbon
liên kết 2 bên -C≡C-
"axetylen"
+
❖Cách gọi tên quốc tế IUPAC:
Tên quốc tế của các ankan tương ứng nhưng
đổi đuôi "an"thành "in"
-Xác định mạch chính: Đó là mạch chứa liên kết ba dài nhất
và có nhiều nhóm thế nhất (các nhánh phụ coi là nhóm thế)
-Đánh số mạch chính từ đầu gần liên kết ba hơn và sao cho
tổng số chỉ vị trí của nhánh (locant) là nhỏ nhất
STT
nhóm thế
Tên
nhóm thế
tên ankin mạch
chính (đuôi in)
vị trí liên
kết ba
+
-Gọi tên:
+ +
1 2 3 4 5 6 7
CH3– C ≡ C – CH2–CH –CH2 –CH3
CH3
Công thức Tên hợp lý Tên quốc tế IUPAC
CHCH
CHC−CH3
CHC−CH2−CH3
CH3−CC−CH3
CH3−CC−CH2−CH3
CH3−CH(CH3)−CCH
CHC−CH2−CH2−CH3
axetylen
metyl axetylen
etyl axetylen
dimetyl axetylen
metyletyl axetylen
isopropyl axetylen
propyl axetylen
etin
propin
1-butin
2-butin
2-pentin
3-metyl-1-butin
1-pentin
5-metyl-2-heptin
2. DANH PHÁP - ĐỒNG PHÂN
-Các gốc hydrocacbon chứa liên kết ba gọi chung là ankinyl
CHC−etinyl
CHC−CH2−propinyl (cßn gäi lµ propacgyl)
❖Đồng phân
+ Đồng phân cấu tạo: đồng phân mạch, vị trí liên kết
ba, kiểu liên kết,...
+ Đồng phân lập thể: khi có C bất đối, liên kết ba
trong ankin không tạo ra đồng phân lập thể
2. DANH PHÁP - ĐỒNG PHÂN