CHƯƠNG 6 KẾ TOÁN THU NHẬP, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

6.1. Kế toán thu nhập của NHTM

6.2. Kế toán chi phí của NHTM

6.3. Kế toán kết quả kinh doanh của NHTM

143

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

6.1. KẾ TOÁN THU NHẬP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

6.1.1. Nội dung thu nhập và nguyên tắc kế

toán

6.1.2. Phương pháp kế toán

Chứng từ sử dụng

Tài khoản sử dụng

Kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu

144

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

 Thu từ hoạt động tín dụng

 Thu từ hoạt động dịch vụ

 Thu từ hoạt động kinh

doanh ngoại hối

THU NHẬP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

 Thu từ hoạt động kinh

doanh khác

 Thu từ góp vốn, mua cổ

phần

145

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

 Thu nhập khác

NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN CÁC KHOẢN THU NHẬP

Các nguyên tắc chung của KT Tuân thủ VAS 14

 Những khoản đã ghi là thu nhập nhưng

 Ghi nhận thu nhập từ hoạt động mua bán chứng khoán, vàng, bạc… sau đó không thu được

 Ghi nhận khoản lãi đầu tư nhận  Khi lập BCTC loại trừ các khoản thu

nhập phát sinh từ các giao dịch nội bộ được từ khoản đầu tư cổ phiếu, trái phiếu

 Đối với thu nhập từ các cam kết ngoại  Ghi nhận lãi phát sinh do thanh lý,

146

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

bảng nhượng bán TSCĐ

CHỨNG TỪ SỬ DỤNG

 Các chứng từ liên quan đến các nghiệp vụ tín dụng,

kinh doanh ngoại tệ và vàng, kinh doanh các loại

chứng khoán, cung cấp

các dịch vụ của ngân

hàng…

TÀI KHOẢN SỬ DỤNG

TK loại 7 (70, 71, 72, 74, 78, 79)

147

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

TÀI KHOẢN LOẠI 7 – DOANH THU

TK 7XX

Các khoản thu nhập về hoạt động kinh doanh trong kì.

Kết chuyển số dư Có cuối năm vào TK lợi nhuận năm nay khi quyết toán.

Điều chỉnh hạch toán sai sót trong năm.

148

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

CÁC PHƯƠNG PHÁP HẠCH TOÁN THU NHẬP CỦA NGÂN HÀNG TM

THỰC THU DỰ THU DOANH THU CHỜ PHÂN BỔ

Ghi nhận thu nhập tại thời điểm thực tế chi tiền Thời điểm ghi nhận thu nhập xảy ra trước thời điểm thực tế thu tiền Thời điểm thực tế thu tiền xảy ra trước thời điểm phát sinh thu nhập

Thường áp dụng trong hạch toán thu lãi vay của Ngân hàng

Áp dụng đối với các khoản thu nhập chỉ liên quan đến 1 kỳ kế toán

149

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

Thường áp dụng trong hạch toán các khoản thu liên quan đến các cam kết ngoại bảng

KẾ TOÁN THU NHẬP CỦA NGÂN HÀNG

TK 7XX

TK 4211, 1011,…

TK 69 - 6910

(5)

(1) TK 39

(2b)

(2a)

TK DT chờ PB - 488

(3b)

(3a)

TK 89

150

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

(4)

6.2. KẾ TOÁN CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

6.2.1. Nội dung chi phí và nguyên tắc kế toán

6.2.2. Phương pháp kế toán

 Chứng từ sử dụng

 Tài khoản sử dụng

 Kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu

151

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

 Chi cho hoạt động kinh doanh (Tín dụng, dịch vụ, kinh doanh ngoại hối…)

phí…

 Chi nộp thuế, các khoản phí, lệ

 Chi cho tài sản (Khấu hao, thuê,

bảo dưỡng, sửa chữa, bảo hiểm

TSCĐ…)

 Chi cho nhân viên (Lương, bảo

hiểm, trựo cấp….)

CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

 Chi cho hoạt động quản lý, công

vụ

 Chi khác

 Chi dự phòng rủi ro, bảo toàn và

152

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

bảo hiểm tiền gửi

NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN CÁC KHOẢN CHI PHÍ

 Ghi nhận Lỗ phát sinh do bán nhượng lý,  Những khoản không được hạch toán vào chi phí thanh TSCĐ

 Khi lập BCTC loại trừ các  Ghi nhận khoản lỗ từ việc

khoản thu nhập phát sinh từ

 Quá trình hạch toán phải đảm

đầu tư nhận được từ khoản đầu tư cổ phiếu, trái phiếu các giao dịch nội bộ

bảo phù hợp với quá trình phát

 Ghi nhận lỗ phát sinh do

sinh chi phí mà ngân hàng bỏ

ra để thực hiện nghiệp vụ

153

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

thanh lý, nhượng bán TSCĐ

CHỨNG TỪ SỬ DỤNG

Các chứng từ liên quan đến các nghiệp vụ huy động

vốn, kinh doanh ngoại tệ và vàng, kinh doanh các

loại chứng khoán, cung cấp các dịch vụ của ngân

hàng…

TÀI KHOẢN SỬ DỤNG

TK loại 8 (80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88,89)

154

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

TÀI KHOẢN LOẠI 8 – CHI PHÍ

Nội dung:

TK 8XX

Các khoản chi cho hoạt kinh động doanh trong năm

- Số tiền thu giảm chi các khoản chi trong năm - Chuyển số dư Nợ cuối năm vào TK lợi nhuận năm nay khi quyết toán

155

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

CÁC PHƯƠNG PHÁP HẠCH TOÁN CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG

THỰC CHI DỰ CHI CHI PHÍ CHỜ PHÂN BỔ

Ghi nhận chi phí tại thời điểm thực tế chi tiền Thời điểm ghi nhận chi phí xảy ra trước thời điểm thực tế chi tiền Thời điểm thực tế chi tiền xảy ra trước thời điểm phát sinh chi phí

Áp dụng đối với các khoản chi phí chỉ liên quan đến 1 kỳ kế toán

Thường áp dụng trong hạch toán chi phí lãi từ hoạt động huy động vốn của Ngân hàng

156

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

Thường áp dụng trong hạch toán chi phí lãi từ hoạt động huy động vốn của Ngân hàng

KẾ TOÁN CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG

TK 8XX

TK 4211, 1011…

(1)

TK 691

TK 49

(4)

(2a)

(2b)

TK 388

(3b)

157

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

(3a)

6.3. KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

6.3.1. Phương pháp xác định kết quả kinh doanh

6.3.2. Phương pháp kế toán

 Chứng từ sử dụng

 Tài khoản sử dụng

 Kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu

158

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

6.3.1. Phương pháp xác định kết quả kinh doanh của NHTM

 Được xác định theo năm tài chính vào thời điểm cuối năm (31/12).

KQKD

=

-

TỔNG THU NHẬP

TỔNG CHI PHÍ

Các chi nhánh chuyển kết quả kinh doanh năm trước về Hội sở chính.

159

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

CHỨNG TỪ SỬ DỤNG

 Chứng từ hạch toán: Phiếu thu, Phiếu chi, Phiếu chuyển khoản,

PCK, Lệnh chuyển tiền, Lệnh thanh toán, Giấy nộp tiền vào Ngân

sách...

 Chứng từ khác: Bảng kê lãi, Báo cáo quyết toán thuế, Báo cáo

KQKD…

TÀI KHOẢN SỬ DỤNG

 Các TK thanh toán: Tiền mặt, Tiền gửi, Tiền vay,…

 Các TK thanh toán vốn: 519, 5012, 1113,…

 Các TK phân bổ: 3880, 4880

 Các TK lãi phải thu – 39, Lãi phải trả– 49,…

 Các TK nguồn vốn chủ sở hữu của ngân hàng: TK loại 6

160

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

TÀI KHOẢN 69 – LỢI NHUẬN CHƯA PHÂN PHỐI

Lợi nhuận năm nay - 691

- Kết chuyển thu nhập - Chuyển lỗ

- Lỗ năm

- Kết chuyển chi phí - Chuyển lãi

Lợi nhuận năm trước - 692

trước

- Lãi năm trước - Được hoàn thuế

- Phân phối Lỗ trong năm Lãi trong năm

LN

- Nộp thuế

161

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

bổ sung Lỗ chưa xử lý Lãi chưa phân phối

KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÁC CHI NHÁNH

TK 691

TK 8xx

TK 7xx

(2)

(1)

TK 692

TK 5191

(3a)

(3b)

(4a)

(4b)

162

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI HỘI SỞ CHÍNH

Tập hợp toàn bộ chuyển tiền của các chi nhánh về kết quả kinh

doanh năm trước vào TK 692 (Của Hội sở):

TK 5191

TK 692

(1)

163

Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại

(2)

Sổ kế toán sử dụng và trình bày thông tin kết quả kinh doanh trên báo cáo KTTC của ngân hàng

• Sổ tổng hợp:

Sổ kế toán sử dụng

• Sổ chi tiết

• Nội dung

• Cơ sở

Trình bày thông tin trên Báo cáo KTTC

• Yêu cầu