CHƯƠNG 6 KẾ TOÁN THU NHẬP, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
6.1. Kế toán thu nhập của NHTM
6.2. Kế toán chi phí của NHTM
6.3. Kế toán kết quả kinh doanh của NHTM
143
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
6.1. KẾ TOÁN THU NHẬP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
6.1.1. Nội dung thu nhập và nguyên tắc kế
toán
6.1.2. Phương pháp kế toán
Chứng từ sử dụng
Tài khoản sử dụng
Kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
144
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
Thu từ hoạt động tín dụng
Thu từ hoạt động dịch vụ
Thu từ hoạt động kinh
doanh ngoại hối
THU NHẬP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
Thu từ hoạt động kinh
doanh khác
Thu từ góp vốn, mua cổ
phần
145
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
Thu nhập khác
NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN CÁC KHOẢN THU NHẬP
Các nguyên tắc chung của KT Tuân thủ VAS 14
Những khoản đã ghi là thu nhập nhưng
Ghi nhận thu nhập từ hoạt động mua bán chứng khoán, vàng, bạc… sau đó không thu được
Ghi nhận khoản lãi đầu tư nhận Khi lập BCTC loại trừ các khoản thu
nhập phát sinh từ các giao dịch nội bộ được từ khoản đầu tư cổ phiếu, trái phiếu
Đối với thu nhập từ các cam kết ngoại Ghi nhận lãi phát sinh do thanh lý,
146
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
bảng nhượng bán TSCĐ
CHỨNG TỪ SỬ DỤNG
Các chứng từ liên quan đến các nghiệp vụ tín dụng,
kinh doanh ngoại tệ và vàng, kinh doanh các loại
chứng khoán, cung cấp
các dịch vụ của ngân
hàng…
TÀI KHOẢN SỬ DỤNG
TK loại 7 (70, 71, 72, 74, 78, 79)
147
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
TÀI KHOẢN LOẠI 7 – DOANH THU
TK 7XX
Các khoản thu nhập về hoạt động kinh doanh trong kì.
Kết chuyển số dư Có cuối năm vào TK lợi nhuận năm nay khi quyết toán.
Điều chỉnh hạch toán sai sót trong năm.
148
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
CÁC PHƯƠNG PHÁP HẠCH TOÁN THU NHẬP CỦA NGÂN HÀNG TM
THỰC THU DỰ THU DOANH THU CHỜ PHÂN BỔ
Ghi nhận thu nhập tại thời điểm thực tế chi tiền Thời điểm ghi nhận thu nhập xảy ra trước thời điểm thực tế thu tiền Thời điểm thực tế thu tiền xảy ra trước thời điểm phát sinh thu nhập
Thường áp dụng trong hạch toán thu lãi vay của Ngân hàng
Áp dụng đối với các khoản thu nhập chỉ liên quan đến 1 kỳ kế toán
149
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
Thường áp dụng trong hạch toán các khoản thu liên quan đến các cam kết ngoại bảng
KẾ TOÁN THU NHẬP CỦA NGÂN HÀNG
TK 7XX
TK 4211, 1011,…
TK 69 - 6910
(5)
(1) TK 39
(2b)
(2a)
TK DT chờ PB - 488
(3b)
(3a)
TK 89
150
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
(4)
6.2. KẾ TOÁN CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
6.2.1. Nội dung chi phí và nguyên tắc kế toán
6.2.2. Phương pháp kế toán
Chứng từ sử dụng
Tài khoản sử dụng
Kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
151
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
Chi cho hoạt động kinh doanh (Tín dụng, dịch vụ, kinh doanh ngoại hối…)
phí…
Chi nộp thuế, các khoản phí, lệ
Chi cho tài sản (Khấu hao, thuê,
bảo dưỡng, sửa chữa, bảo hiểm
TSCĐ…)
Chi cho nhân viên (Lương, bảo
hiểm, trựo cấp….)
CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
Chi cho hoạt động quản lý, công
vụ
Chi khác
Chi dự phòng rủi ro, bảo toàn và
152
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
bảo hiểm tiền gửi
NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN CÁC KHOẢN CHI PHÍ
Ghi nhận Lỗ phát sinh do bán nhượng lý, Những khoản không được hạch toán vào chi phí thanh TSCĐ
Khi lập BCTC loại trừ các Ghi nhận khoản lỗ từ việc
khoản thu nhập phát sinh từ
Quá trình hạch toán phải đảm
đầu tư nhận được từ khoản đầu tư cổ phiếu, trái phiếu các giao dịch nội bộ
bảo phù hợp với quá trình phát
Ghi nhận lỗ phát sinh do
sinh chi phí mà ngân hàng bỏ
ra để thực hiện nghiệp vụ
153
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
thanh lý, nhượng bán TSCĐ
CHỨNG TỪ SỬ DỤNG
Các chứng từ liên quan đến các nghiệp vụ huy động
vốn, kinh doanh ngoại tệ và vàng, kinh doanh các
loại chứng khoán, cung cấp các dịch vụ của ngân
hàng…
TÀI KHOẢN SỬ DỤNG
TK loại 8 (80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88,89)
154
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
TÀI KHOẢN LOẠI 8 – CHI PHÍ
Nội dung:
TK 8XX
Các khoản chi cho hoạt kinh động doanh trong năm
- Số tiền thu giảm chi các khoản chi trong năm - Chuyển số dư Nợ cuối năm vào TK lợi nhuận năm nay khi quyết toán
155
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
CÁC PHƯƠNG PHÁP HẠCH TOÁN CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG
THỰC CHI DỰ CHI CHI PHÍ CHỜ PHÂN BỔ
Ghi nhận chi phí tại thời điểm thực tế chi tiền Thời điểm ghi nhận chi phí xảy ra trước thời điểm thực tế chi tiền Thời điểm thực tế chi tiền xảy ra trước thời điểm phát sinh chi phí
Áp dụng đối với các khoản chi phí chỉ liên quan đến 1 kỳ kế toán
Thường áp dụng trong hạch toán chi phí lãi từ hoạt động huy động vốn của Ngân hàng
156
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
Thường áp dụng trong hạch toán chi phí lãi từ hoạt động huy động vốn của Ngân hàng
KẾ TOÁN CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG
TK 8XX
TK 4211, 1011…
(1)
TK 691
TK 49
(4)
(2a)
(2b)
TK 388
(3b)
157
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
(3a)
6.3. KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
6.3.1. Phương pháp xác định kết quả kinh doanh
6.3.2. Phương pháp kế toán
Chứng từ sử dụng
Tài khoản sử dụng
Kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
158
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
6.3.1. Phương pháp xác định kết quả kinh doanh của NHTM
Được xác định theo năm tài chính vào thời điểm cuối năm (31/12).
KQKD
=
-
TỔNG THU NHẬP
TỔNG CHI PHÍ
Các chi nhánh chuyển kết quả kinh doanh năm trước về Hội sở chính.
159
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
CHỨNG TỪ SỬ DỤNG
Chứng từ hạch toán: Phiếu thu, Phiếu chi, Phiếu chuyển khoản,
PCK, Lệnh chuyển tiền, Lệnh thanh toán, Giấy nộp tiền vào Ngân
sách...
Chứng từ khác: Bảng kê lãi, Báo cáo quyết toán thuế, Báo cáo
KQKD…
TÀI KHOẢN SỬ DỤNG
Các TK thanh toán: Tiền mặt, Tiền gửi, Tiền vay,…
Các TK thanh toán vốn: 519, 5012, 1113,…
Các TK phân bổ: 3880, 4880
Các TK lãi phải thu – 39, Lãi phải trả– 49,…
Các TK nguồn vốn chủ sở hữu của ngân hàng: TK loại 6
160
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
TÀI KHOẢN 69 – LỢI NHUẬN CHƯA PHÂN PHỐI
Lợi nhuận năm nay - 691
- Kết chuyển thu nhập - Chuyển lỗ
- Lỗ năm
- Kết chuyển chi phí - Chuyển lãi
Lợi nhuận năm trước - 692
trước
- Lãi năm trước - Được hoàn thuế
- Phân phối Lỗ trong năm Lãi trong năm
LN
- Nộp thuế
161
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
bổ sung Lỗ chưa xử lý Lãi chưa phân phối
KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÁC CHI NHÁNH
TK 691
TK 8xx
TK 7xx
(2)
(1)
TK 692
TK 5191
(3a)
(3b)
(4a)
(4b)
162
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI HỘI SỞ CHÍNH
Tập hợp toàn bộ chuyển tiền của các chi nhánh về kết quả kinh
doanh năm trước vào TK 692 (Của Hội sở):
TK 5191
TK 692
(1)
163
Bộ môn Kế toán quản trị, Trường ĐH Thương Mại
(2)
Sổ kế toán sử dụng và trình bày thông tin kết quả kinh doanh trên báo cáo KTTC của ngân hàng
• Sổ tổng hợp:
Sổ kế toán sử dụng
• Sổ chi tiết
• Nội dung
• Cơ sở
Trình bày thông tin trên Báo cáo KTTC
• Yêu cầu