9/25/2019
1
CHƯƠNG
Cung, Cầu và Chính Sách
Chính Phủ
4
4.1. Kiểm soát giá
4.2. Thuế
Một số chính sách của Chính phủ
Kiểm soát giá
•Giá trần: mức giá tối đa được phép bán ra
theo luật định của một hàng hóa hoặc dịch vụ.
Ví dụ: kiểm soát giá thuê nhà.
•Giá sàn: mức giá tối thiểu được phép bán ra
theo luật định của một hàng hóa hoặc dịch vụ.
Ví dụ: lương tối thiểu.
Thuế
•Chính phủ có thể làm những người mua và
những người bán trả một khoản tiền nhất định
trên mỗi đơn vị mua/bán.
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 1
9/25/2019
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 2
9/25/2019
Ví dụ 1: Thị trường cho thuê nhà
Cân bằng khi
không có
kiểm soát giá
P
Q
D
S
Giá
thuê
nhà
$800
300
Số lượng
nhà cho
thuê
9/25/2019
2
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 3
9/25/2019
4.1. KIỂM SOÁT GIÁ
Khi giá trần cao
hơn mức giá cân
bằng là không bắt
buộc –
Không có tác
động gì lên kết
quả thị trường
P
Q
D
S
$800
300
Giá
trần
$1000
4.1.1. Giá trần
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 4
9/25/2019
4.1.1. Giá trần
Mức giá cân
bằng ($800) cao
hơn mức giá trần
là bất hợp pháp.
Giá trần là một
ràng buộc có
hiệu lực của thị
trường, và sẽ
dẫn đến sự thiếu
hụt.
P
Q
D
S
$800
Giá
trần
$500
250 400
Thiếu
hụt
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 5
9/25/2019
4.1.1. Giá trần
Trong dài hạn,
cung và cầu sẽ co
giãn về giá hơn
nữa.
Và sự thiếu hụt sẽ
càng lớn hơn.
P
Q
D
S
$800
150
Giá
trần
$500
450
Thiếu
hụt
9/25/2019
3
Thiếu hụt và sự phân chia
Trong ngắn hạn, người bán phải phân chia hàng hóa cho
khách hàng của mình.
Một vài cơ chế phân chia: (1) xếp hàng dài ; (2) lựa chọn
thiên lệch dựa trên thành kiến cá nhân
Những cơ chế phân chia trên thường bất công và không
hiệu quả: hàng hóa không nhất thiết phải đến tay những
người tiêu dùng được đánh giá cao nhất.
Ngược lại, khi giá không bị kiểm soát, các cơ chế phân
chia lại hiệu quả hơn (hàng hóa đến tay người tiêu dùng
chấp nhận trả theo giá thị trường) và công bằng hơn.
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 6
9/25/2019
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 7
9/25/2019
Ví dụ 2: Thị trường các lao động không
chuyên
Cân bằng
khi không
có kiểm
soát giá
W
L
D
S
Lương trả
cho các lao
động không
chuyên $4
500
Số lượng lao động
không chuyên
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 8
9/25/2019
4.1.2. Giá sàn
Khi mức giá sàn
dưới mức giá
cân bằng là
không bắt
buộc–
không có ảnh
hưởng lên kết
quả của thị
trường
W
L
D
S
$4
500
Giá
sàn
$3
9/25/2019
4
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 9
9/25/2019
4.1.2. Giá sàn
Mức lương cân
bằng bằng $4 là
dưới mức sàn và do
đó bất hợp pháp
Giá sàn là giá tối
thiểu theo luật định
về tiền lương, và
mức này sẽ gây nên
thặng dư
(ví dụ : thất nghiệp).
W
L
D
S
$4
Giá
sàn
$5
400 550
Lao động
thặng dư
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 10
9/25/2019
Luật về lương tối thiểu
không tác động đến thị
trường lao động cao
cấp.
Chúng chỉ có tác động
lên các lao động trẻ.
Bài học: nếu lương tối
thiểu tăng 10%, tỉ lệ
thanh thiếu niên thất
nghiệp sẽ tăng 1-3%.
Lương tối thiểu
W
L
D
S
$4
Lương
tối thiểu
$5
400 550
Tỉ lệ thất
nghiệp
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 11
9/25/2019
Đánh giá sự kiểm soát giá
Một trong 10 nguyên lý của kinh tế học:
Thị trường là một cách tốt nhất để tổ chức
hoạt động kinh tế.
Giá có chức năng quan trọng trong phân phối cung
cầu, điều phối hoạt động kinh tế. Sự điều phối này
bị thay đổi khi giá bị kiểm soát.
Kiểm soát giá thường có xu hướng giúp cho người
nghèo, nhưng thực tế việc làm này có hại hơn là có
lợi vì:
•Lương tối thiểu có thể gây nên mất việc
•Kiểm soát giá thuê nhà có thể ảnh hưởng đến chất lượng
và số lượng của những căn nhà có giá cả phải chăng.
9/25/2019
5
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 12
9/25/2019
4.2. Thuế
Chính phủ trưng thu thuế lên nhiều loại
hàng hóa và dịch vụ để tăng ngân sách
cho quốc phòng, giáo dục công…
Chính phủ bắt buộc người mua và người
bán phải trả thuế.
Thuế đã bao gồm một phần trăm trên giá
hàng hóa, hoặc một số lượng nhất định
trên mỗi đơn vị bán ra.
•Nói cách khác , chúng ta phân tích thuế dựa
trên đơn vị.
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 13
9/25/2019
Ví dụ 3: Thị trường Pizza
Cân bằng
khi chưa có
thuế
S1
P
Q
D1
$10.00
500
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 14
9/25/2019
4.2.1. Thuế đánh lên người bán
Thuế đánh lên
người bán sẽ dịch
chuyển đường D
xuống 1 mức bằng
với mức thuế S1
D1
$10.00
500 430
P
Q
D2
$11.00
PB =
$9.50
PS =
Thuế
Tác dụng của $1.50
trên mỗi đơn vị thuế
lên người mua
Giá mà người mua
phải trả tăng lên, giá
mà người bán nhận
được giảm,Q cân
bằng giảm