Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
Lyù thuyeát lựa chọn của ngöôøi tieâu duøng
NOÄI DUNG
Toång höõu duïng vaø höõu duïng bieân
Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng (ñöôøng ñaúng ích)
Khaû naêng cuûa ngöôøi tieâu duøng (ñöôøng ngaân saùch)
Söï löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
Giaûi phaùp goùc
10.10.2012
2
Ñaëng Vaên Thanh
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 1
Toång höõu duïng vaø höõu duïng bieân
Toång höõu duïng (U) laø toång lôïi ích maø ngöôøi tieâu duøng caûm nhaän ñöôïc khi tieâu duøng caùc haøng hoùa, dòch vuï.
Thoâng thöôøng, tieâu duøng vôùi soá löôïng caøng nhieàu thì
toång höõu duïng caøng cao.
Ñoái vôùi haøng thieát yeáu thì coù ñieåm baûo hoøa (soá löôïng haøng tieâu duøng coù toång höõu duïng cöïc ñaïi)
10.10.2012
3
Ñaëng Vaên Thanh
Toång höõu duïng vaø höõu duïng bieân
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
Haøng cao caáp
Haøng thieát yeáu
UY UX
max
UY
Ñieåm baûo hoøa
10.10.2012
4
Ñaëng Vaên Thanh
y x
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 2
Toång höõu duïng vaø höõu duïng bieân
Höõu duïng bieân (MU) laø cheânh leäch trong
toång höõu duïng khi tieâu duøng theâm moät ñôn vò saûn phaåm trong moãi ñôn vò thôøi gian.
MUX= DUX/Dx
MUX= U/x
10.10.2012
5
Ñaëng Vaên Thanh
Toång höõu duïng vaø höõu duïng bieân
x
Ví duï:
1
UX MUX 9
9
Nhaän xeùt:
2
16
7
3
21
5
4
24
3
Höõu duïng bieân coù quy luaät giaûm daàn
5
25
1
10.10.2012
6
Ñaëng Vaên Thanh
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 3
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng
Ba giaû thieát cô baûn veà sôû thích cuûa ngöôøi
tieâu duøng.
1) Sôû thích ngöôøi tieâu duøng laø hoaøn chænh.
2) Sôû thích coù tính baéc caàu.
3) Ngöôøi tieâu duøng luoân thích nhieàu hôn ít
10.10.2012
7
Ñaëng Vaên Thanh
Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng
y
B 50
E H 40 Ngöôøi tieâu duøng öa thích roå haøng A hôn caùc roå haøng ôû oâ maøu xanh. Caùc roå haøng ôû oâ maøu vaøng laïi ñöôïc öa thích hôn roå haøng A. A 30
D G 20
10
20 30 40
x
10
10.10.2012
8
Ñaëng Vaên Thanh
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 4
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng
y
B 50
H E 40 Caùc roå haøng B,A &D coù möùc thoûa maõn nhö nhau neân nằm treân cuøng ñöôøng ñaúng ích U1 •E ñöôïc öa thích hôn U1 •U1 ñöôïc öa thích hôn H & G A 30
D 20 G
U1
10
x
10
20
30
40
10.10.2012
9
Ñaëng Vaên Thanh
Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng
Ñöôøng ñaúng ích
Ñöôøng ñaúng ích laø taäp hôïp taát caû caùc keát hôïp khaùc nhau cuûa caùc haøng hoaù, dòch vuï (caùc roå haøng) cuøng taïo neân möùc thoûa maõn nhö nhau cho ngöôøi tieâu duøng.
10.10.2012
10
Ñaëng Vaên Thanh
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 5
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng
y
L Roå haøng K ñöôïc öa thích hôn B. Roå haøng B ñöôïc öa thích hôn L. Toång quaùt: U3 >U2>U1
B K U3
U2
U1
x
10.10.2012
11
Ñaëng Vaên Thanh
Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng
Caùc tính chaát cuûa ñöôøng ñaúng ích
Ñöôøng ñaúng ích doác xuoáng töø traùi sang phaûi. Caùc ñöôøng ñaúng ích khoâng theå caét nhau. Caùc ñöôøng ñaúng ích coù maët loài höôùng veà goác
ñoà thò
10.10.2012
12
Ñaëng Vaên Thanh
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 6
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng
y 4
Haøng thay theá hoaøn haûo
MRSxy = hằng số
3
2 U4 U3 U2
1
x
10.10.2012
13
Ñaëng Vaên Thanh
0 1 2 3 4
Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng
y
4
Haøng boå sung hoaøn haûo
MRSxy = 0
U3 3
U2 2
U1 1
x
10.10.2012
14
Ñaëng Vaên Thanh
0 1 2 3 4
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 7
Khaû naêng cuûa ngöôøi tieâu duøng
Ñöôøng ngaân saùch
Ñöôøng ngaân saùch laø taäp hôïp taát caû caùc keát hôïp khaùc nhau cuûa caùc haøng hoaù, dòch vuï (caùc roå haøng) maø ngöôøi tieâu duøng coù theå mua ñöôïc vôùi cuøng moät möùc chi tieâu laø toaøn boä thu nhaäp.
10.10.2012
15
Ñaëng Vaên Thanh
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
Khaû naêng cuûa ngöôøi tieâu duøng
Ñöôøng ngaân saùch coù theå ñöôïc vieát laø:
xPx + yPy = I
Hoaëc coù theå vieát:
y = I/Py – (Px / Py) x
10.10.2012
16
Ñaëng Vaên Thanh
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 8
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
Khaû naêng cuûa ngöôøi tieâu duøng
y
Px= $1 Py = $2 I = $80
A (I/Py) = 40
B 30
Ñöôøng ngaân saùch x + 2y = 80
D 20
E 10
G
x
0
20
40
60
80 = (I/Px)
10.10.2012
17
Ñaëng Vaên Thanh
Khaû naêng cuûa ngöôøi tieâu duøng
Ñoä doác ñöôøng ngaân saùch
laø soá aâm cuûa tyû giaù hai loaïi haøng hoùa. phaûn aùnh giaù töông ñoái cuûa hai loaïi
haøng hoaù.
10.10.2012
18
Ñaëng Vaên Thanh
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 9
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
Ñöôøng ngaân saùch
y
Thu nhaäp taêng laøm ñöôøng ngaân saùch dòch chuyeån song song vaø ra ngoaøi
80
60
Thu nhaäp giaûm laøm ñöôøng ngaân saùch dòch chuyeån song song vaø vaøo beân trong
40
20
B1
B3
(I = $80)
(I = $160)
x
0
40
80
120
B2 160
10.10.2012
19
Ñaëng Vaên Thanh
Ñöôøng ngaân saùch
y
Neáu giaù sp X taêng leân $2.00 seõ laøm ñöôøng ngaân saùch thay ñoåi ñoä doác vaø xoay vaøo beân trong.
40
Neáu giaù sp X giaûm coøn $.50 seõ laøm ñöôøng ngaân saùch thay ñoåi ñoä doác vaø xoay ra beân ngoaøi.
B2
B3
(Px = 0,5)
40
120
160
80
x
10.10.2012
20
Ñaëng Vaên Thanh
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 10
Söï löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
y
40
Taïi roå haøng A ñöôøng ngaân saùch tieáp xuùc vôùiø ñöôøng ñaúng ích vaø khoâng theå ñaït ñöôïc möùc thoûa maõn naøo cao hôn 30
A Taïi A: MRSxy = Px/Py = 0,5 20
U2
0
20
40
80
Ñöôøng ngaân saùch x
10.10.2012
21
Ñaëng Vaên Thanh
Söï löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
Phoái hôïp toái öu:
Laø phoái hôïp maø ñöôøng ngaân saùch tieáp
xuùc vôùi ñöôøng ñaúng ích.
Laø phoái hôïp maø ñoä doác cuûa ñöôøng ñaúng ích baèng ñoä doác cuûa ñöôøng ngaân saùch
10.10.2012
22
Ñaëng Vaên Thanh
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 11
Söï löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
Phoái hôïp toái öu: Ñoä doác cuûa ñöôøng ñaúng ích = Ñoä doác cuûa ñöôøng ngaân saùch
Dy/Dx = - Px / Py
Maø MRSxy = - Dy/Dx
Ngöôøi tieâu duøng ñaït thoûa duïng toái ña vôùi roå haøng coù:
MRSxy = Px/Py
10.10.2012
23
Ñaëng Vaên Thanh
Söï löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
Vôùi 2 ñieåm treân cuøng moät ñöôøng ñaúng ích thì: MUx.Dx + MUy.Dy = 0
Saép xeáp laïi: MUx/MUy = - Dy/Dx
Do: MRSxy = -Dy/Dx
Neân coù theå vieát: MRSxy = MUx/MUy
10.10.2012
24
Ñaëng Vaên Thanh
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 12
Söï löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
Khi ngöôøi tieâu duøng ñaït thoûa duïng toái ña :
MRSxy = Px/Py
Neân ñieàu kieän toái öu coù theå vieát:
MUx/MUy = Px/Py
hay:
MUx/Px = MUy/Py
10.10.2012
25
Ñaëng Vaên Thanh
Söï löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
Ñeå ñaït ñöôïc thoaû duïng toái ña ngöôøi tieâu duøng phaûi phaân boå ngaân saùch coù haïn cuûa mình ñeå mua caùc loaïi haøng hoaù vaø dòch vuï vôùi soá löôïng moãi thöù sao cho höõu duïng bieân moãi ñoàng chi tieâu cho caùc haøng hoùa, dòch vuï khaùc nhau phaûi baèng nhau.
Ñieàu naøy ñöôïc goïi laø nguyeân taéc caân baèng
bieân.
10.10.2012
26
Ñaëng Vaên Thanh
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 13
Chöông trình giaûng daïy kinh teá Fulbright Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 7
Giaûi phaùp goùc
y
A
Giaûi phaùp goùc xuaát hieän taïi B.
U1 U2 U3
x
B
10.10.2012
27
Ñaëng Vaên Thanh
Söï löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
Giaûi phaùp goùc
Giaûi phaùp goùc laø tröôøng hôïp ngöôøi tieâu duøng
choïn roå haøng thieáu moät loaïi haøng hoùa naøo ñoù. Giaûi phaùp goùc phaùt sinh khi ñöôøng ñaúng ích cắt
truïc tung hoaëc truïc hoaønh.
MRSxy ≠ PX/PY Ngöôøi tieâu duøng coù toái ña hoùa ñoä thoûa duïng?
10.10.2012
28
Ñaëng Vaên Thanh
10.10.2012 Ñaëng Vaên Thanh 14