intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Luật ngân hàng và chứng khoán (Phần 1: Luật ngân hàng): Chương 1 - Nguyễn Từ Nhu

Chia sẻ: Bình Yên | Ngày: | Loại File: PPTX | Số trang:27

92
lượt xem
11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Luật ngân hàng và chứng khoán - Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về ngân hàng và Luật ngân hàng" trình bày quá trình hình thành và phát triển của hệ thống ngân hàng, khái niệm và đặc điểm của hoạt động dịch vụ ngân hàng, những vấn đề lý luận cơ bản về Luật ngân hàng,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Luật ngân hàng và chứng khoán (Phần 1: Luật ngân hàng): Chương 1 - Nguyễn Từ Nhu

  1. LUẬT NGÂN HÀNG & CHỨNG KHOÁN Giảng viên : Nguyễn Từ Nhu ĐT : 0982.293.054 Email : nhunt@ueh.edu.vn
  2. PHẦN 1 : LUẬT NGÂN HÀNG CHƯƠNG 1  NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ  NGÂN HÀNG VÀ LUẬT NGÂN HÀNG 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  3. NHỮNG NỘI DUNG CHÍNH 1. Quá trình hình thành và phát triển của hệ thống  ngân hàng. 2. Khái niệm và đặc điểm của hoạt động dịch vụ  ngân hàng. 3. Những  vấn  đề  lý  luận  cơ  bản  về  Luật  ngân  hàng. 4. Quan hệ pháp luật ngân hàng. 5. Nguyên tắc của Luật ngân hàng 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  4. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.1  Sự xuất hiện các ngân hàng hiện đại : Tô n  giPá oh T ục ru h nư Medici  g cn ổg Công  Banque Bank Bắc Âu  nghiệp  Hi Lạp Tây Âu ngân  Banca Hochstettek  hàng  Bank Bắc Mỹ và Nam  New York Mỹ 1864  OCC (The Office of the Controller of the Currency) 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV            Cục Quản lý tiền tệ
  5. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.2 Giai đoạn hình thành hệ thống ngân hàng hai cấp : Những nghiệp vụ đầu tiên mà ngân hàng Châu Âu thực hiện là lưu giữ  đảm bảo các vật có giá (tài sản bằng vàng, bạc). Ở nước Anh, thời vua Henry VIII và Charles I, chính phủ thực hiện chính  sách tịch thu vàng, bạc            Giấy chứng nhận giá trị (Certificate of value). Lạm phát xuất hiện, hệ thống tài chính sụp đổ. Chính phủ can thiệp giới  hạn quyền phát hành tiền. Kết quả :  Nhóm 1 : Nhóm ngân hàng độc quyền phát hành tiền – Ngân hàng phát  1/10/17 hành. Luật NH & CK ­ GV 
  6. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.2 Giai đoạn hình thành hệ thống ngân hàng hai cấp : Sau cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 – 1933, các quốc gia tiến  hành quốc hữu hóa ngân hàng. 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  7. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.2 Giai đoạn hình thành hệ thống ngân hàng hai cấp : Đặc điểm của hệ thống ngân hàng hai cấp : v Phạm vi hoạt động của ngân hàng trung ương bị giới hạn bởi các đạo luật,  không trực tiếp kinh doanh với nhóm khách hàng là cá nhân và doanh nghiệp. v Ngân hàng trung ương thuộc sở hữu Nhà nước (Nhà nước chi phối về vốn),  độc quyền phát hành tiền, làm đại lý cho Chính phủ trong các giao dịch với  nước ngoài. v Là ngân hàng của các ngân hàng thương mại. v Các ngân hàng thương mại ngày càng đa dạng hóa và mở rộng nghiệp vụ. v Các mâu thuẫn xung đột trong pháp lu 1/10/17 ật về ngân hàng và hoạt động ngân hàng  Luật NH & CK ­ GV 
  8. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.3 Lịch sử hình thành và phát triển ngân hàng ở Việt Nam : Giai đoạn trước 1945 : • Dưới  chế  độ  phong  kiến  :  kinh  tế  nông  nghiệp  tự  cung  tự  cấp,  nội  thương  kém  phát  triển,  ngoại  thương  hầu  như  không  có  gì    Ngân  hàng không thể hình thành vào giai đoạn này. • Thời  kỳ  thuộc  địa  của  Pháp  :  Ngân  hàng  Đông  Dương  (Banque  de  L’  Indochine) hình thành theo pháp lệnh 15/01/1875 của Tổng thống Pháp    độc  quyền  phát  hành,  cho  vay  và  chiết  khấu,  thực  hiện  chức  năng  ngân hàng trung ương ở Đông Dương. 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  9. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.3 Lịch sử hình thành và phát triển ngân hàng ở Việt Nam : Giai đoạn 1945 đến 1987 : • Từ tháng 09/1945 đến 1951, hoạt động tín dụng tiền tệ do Nha tín dụng  (trực thuộc Bộ tài chính) thực hiện. • Ngày  06/05/1951,  Hồ  Chủ  Tịch  ký  sắc  lệnh  số  15/SL  thành  lập  Ngân  hàng Quốc gia Việt Nam (đổi thành Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vào  năm 1960). • Ngân  hàng  Đầu  tư  (Ngân  hàng  Kiến  Thiết  ­  1957)  trực  thuộc  Bộ  Tài  chính. • Ngân hàng Ngoại thương (1959) trực thuộc NH Nhà nước và Quỹ tiết  1/10/17 Luật NH & CK ­ GV  kiệm XHCN.
  10. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.3 Lịch sử hình thành và phát triển ngân hàng ở Việt Nam : Giai đoạn 1945 đến 1987 : Đặc điểm của hệ thống ngân hàng : - Hệ thống ngân hàng một cấp. - Nhà nước sở hữu độc quyền. - Các NH chuyên doanh thực chất là những bộ phận đặc biệt của Ngân  hàng Nhà nước trong một số lĩnh vực nhất định. - Hoạt động của ngân hàng được tiến hành theo kế hoạch tập trung. 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  11. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.3 Lịch sử hình thành và phát triển ngân hàng ở Việt Nam : Giai đoạn 1987 đến nay : • Giai  đoạn  chuyển  tiếp  1987  –  1990  :  có  sự  chuyển  đổi  mạnh  mẽ  trong  hệ  thống ngân hàng Việt Nam. Cơ sở pháp lý : - Nghị quyết VI của BCH Trung Ương Đảng khóa VI. - Chỉ thị 218/CT ngày 13/07/1987 của Hội đồng Bộ trưởng. - Nghị định 53/NĐ/HĐBT ngày 26/03/1988 của Hội đồng Bộ trưởng. Đặc điểm : - Có sự phân  định chức năng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các ngân  1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  12. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.3 Lịch sử hình thành và phát triển ngân hàng ở Việt Nam : Giai đoạn 1987 đến nay : • Giai đoạn hình thành hệ thống ngân hàng hai cấp :  Cơ sở pháp lý : - Pháp lệnh số 37 về  NH NHà nước Việt nam  ngày 23/05/1990, hiệu lực  ngày 01/10/1990. - Pháp lệnh số 38 về  NH thương mại, HTX tín dụng và Công ty tài chính  ngày 23/05/1990, hiệu lực ngày 01/10/1990. 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  13. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.3 Lịch sử hình thành và phát triển ngân hàng ở Việt Nam : Giai đoạn 1987 đến nay : • Giai đoạn hình thành hệ thống ngân hàng hai cấp :  Sau 6 năm, 2 pháp lệnh trên được thay thế bởi hai văn bản luật do Quốc hội  thông qua ngày 12/12/1997 : - Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam – Luật số 01/1997/QH10. - Luật các tổ chức tín dụng – Luật số 2/1997/QH10. Sau 5 năm thực hiện, Quốc hội phê chuẩn : - Ngày 17/06/2003, Quốc hội thông qua:  Luật sửa đổi bổ sung một số điều của  Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam – Luật số 10/2003/QH11. 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV  -
  14. 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN  CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG 1.4 Hệ thống ngân hàng Việt Nam hiện hành : Ngân hàng nhà nước Việt  Các tổ chức tín dụng Nam và các chi nhánh v Kinh doanh tiền tệ. v Độc quyền phát hành tiền. v Làm dịch vụ ngân hàng (nhận  v Cung ứng các dịch vụ tài  tiền gửi, cấp tín dụng, cung  chính tiền tệ cho Chính phủ  ứng các dịch vụ thanh toán và  và các TCTD. các dịch vụ khác). 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  15. 2. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG 2.1 Khái niệm hoạt động dịch vụ ngân hàng : Theo pháp luật của một số quốc gia : - Khái niệm theo phương thức liệt kê. - Khái niệm mang tính tổng quan, hoặc chỉ dấu hiệu. - Khái niệm được ghi nhận tại các án lệ. Theo pháp luật Việt Nam : Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân  hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này  để1/10/17  cấp tín dụng, cung ứng các dịch vụ thanh toán. Luật NH & CK ­ GV 
  16. 2. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG 2.2  Đặc điểm của hoạt động dịch vụ ngân hàng : ­ Yếu tố chủ thể (NHNN, các TCTD, các tổ chức khác). ­ Là hoạt động kinh doanh với đối tượng kinh doanh là tiền tệ và cung  ứng các dịch vụ ngân hàng. ­ Là hoạt động kinh doanh có điều kiện. ­ Là một trong những lĩnh vực hoạt động quan trọng của nền kinh tế. ­ Là một trong những hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro. ­ Là  lĩnh  vực  hoạt  động  mang  tính  nhạy  cảm  với  các  biến  động  của  nền kinh tế, của xã hội. ­ Trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng, cạnh tranh luôn song hành với  hợp tác. 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  17. 3. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ LUẬT NGÂN HÀNG 3.1 Khái niệm Luật ngân hàng : 3.1.1 Quan điểm về Luật ngân hàng ở một số nước : ­ Pháp : luật NH là một ngành luật. ­ Mỹ : luật NH là những nguyên tắc chung về các hoạt động tài chính, tiền tệ  và các dịch vụ liên quan. ­ Liên Xô cũ : luật NH là một phân ngành đặc biệt của Luật tài chính. ­ Nga : luật NH là một lĩnh vực hỗn hợp, đan xen giữa luật kinh doanh – thương  mại, luật hành chính và luật tài chính.  Tập hợp các quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt động của các ngân hàng  thương mại, ngân hàng trung  ương, các nguyên tắc cơ bản của việc tổ chức hệ  1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  18. 3. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ LUẬT NGÂN HÀNG 3.1 Khái niệm Luật ngân hàng : 3.1.2  Khái niệm Luật ngân hàng trong pháp luật Việt Nam : Luật ngân hàng trong cơ chế kinh tế kế hoạch hóa tập trung thực chất  là luật quản lý nhà nước về ngân hàng. Luật  ngân  hàng  là  tổng  hợp  các  qui  phạm  pháp  luật  do  cơ  quan  nhà  nước có thẩm quyền ban hành theo đúng các thủ tục luật định hoặc được  thừa nhận, điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình quản lý  nhà  nước  về  tiền  tệ  và  ngân  hàng,  trong  quá  trình  hoạt  động  ngân  hàng  của hệ thống ngân hàng và của các tổ chức khác. 1/10/17 Luật NH & CK ­ GV 
  19. 3. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ LUẬT NGÂN HÀNG 3.2 Đối tượng điều chỉnh của Luật ngân hàng :  3.2.1 Căn cứ vào tính chất của quan hệ xã hội do Luật ngân hàng  điều  chỉnh và phương thức tác động của pháp luật : v Các quan hệ quản lý nhà nước về ngân hàng :  Chủ thể :  ­ Chủ thể quản lý : Chính phủ, các Bộ và NHNN Việt nam. ­ Chủ thể chịu sự quản lý : cá nhân và các tổ chức kinh tế. Nội dung : quan hệ XH phát sinh trong quá trình : 1/10/17 ­ Hoạch định và thực hiệLu ật NH & CK ­ GV  n chính sách tiền tệ quốc gia
  20. 3. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ LUẬT NGÂN HÀNG 3.2 Đối tượng điều chỉnh của Luật ngân hàng :  3.2.1 Căn cứ vào tính chất của quan hệ xã hội do Luật ngân hàng  điều  chỉnh và phương thức tác động của pháp luật : v Các quan hệ tổ chức và kinh doanh ngân hàng : Chủ thể :  - Một  bên  gồm  :  NHNN  Việt  nam  và  các  tổ  chức  được  cấp  phép  hoạt  động  ngân hàng. - Một bên gồm : cá nhân và thể nhân (phần còn lại của XH). Nội dung : quan hệ XH phát sinh trong quá trình : - 1/10/17 ữậa NHNN và các TCTD. Quan hệ XH phát sinh giLu t NH & CK ­ GV 
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2