intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng môn Cơ học lý thuyết - PGS. TS. Trương Tích Thiện

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:469

Thêm vào BST
Báo xấu
3
lượt xem 1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Cơ học lý thuyết cung cấp kiến thức nền tảng về các nguyên lý và ứng dụng trong cơ học. Nội dung bao gồm cơ sở của tĩnh học, thu gọn hệ lực và điều kiện cân bằng của hệ lực, nguyên lý D’Alembert, và nguyên lý di chuyển khả dĩ. Tài liệu này giúp người học hiểu các nguyên tắc cơ bản trong phân tích lực và chuyển động, từ đó áp dụng vào các bài toán kỹ thuật. Đây là tài liệu quan trọng cho sinh viên ngành kỹ thuật và cơ khí.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng môn Cơ học lý thuyết - PGS. TS. Trương Tích Thiện

  1. BK TP.HCM Copyright By Focebk.com TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TP. HỒ CHÍ MINH CƠ HỌC LÝ THUYẾT Phần I: TĨNH HỌC PGS. TS. TRƯƠNG Tích Thiện Design ByChí Minh, 01/ 2007 Tp. Hồ haughtycool Bộ môn Cơ Kỹ Thuật
  2. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS.  Tĩnh học là một phần của cơ học lý thuyết, nhằm giải quyết hai nhiệm vụ sau:  Thu gọn một hệ nhiều lực phức tạp đang tác động lên hệ thống thành một hệ ít lực hơn, đơn giản và tương đương (tối giản). Tập hợp các dạng tối giản khác nhau của các hệ lực được gọi là các dạng chuẩn của hệ lực.  Xây dựng các điều kiện cân bằng cho một hệ thống nhiều lực. Chương 1: CƠ SỞ CỦA TĨNH HỌC 1.1 Các định nghĩa của tĩnh học 1.1.1. Ba định nghĩa cơ bản của tĩnh học CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  3. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. 1.1.1.1. Vật rắn tuyệt đối Là loại vật rắn có hình dáng và thể tích không thay đổi dưới mọi tác động từ bên ngoài. 1.1.1.2. Trạng thái cân bằng Trạng thái cơ học của vật rắn tuyệt đối là quy luật chuyển động của vật rắn trong không gian theo thời gian. Trạng thái cân bằng là một trạng thái cơ học đặc biệt của vật rắn sao cho mọi chất điểm thuộc vật đều có gia tốc bằng không.  Có hai dạng cân bằng của vật:  Tịnh tiến thẳng đều.  Vật đứng yên (có thêm tính chất vận tốc bằng 0). 1.1.1.3. Lực CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  4. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. a). Định nghĩa: Lực là một đại lượng vector được dùng để đo lường sự tương tác cơ học giữa các vật chất với nhau. b). Các đặc trưng của lực (hình 1.1):  Điểm đặt.  F  Phương và chiều. A  Độ lớn. l   Với l : đường tác dụng của lực.  Ký hiệu của lực: Hình 1.1  F  N ; 1 N  1 kg .m / s 2 CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  5. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. 1.1. 2. Các định nghĩa khác về lực 1.1.2.1. Hệ lực Là một tập hợp nhiều lực đang tác động lên đối tượng khảo sát.  Ký hiệu hệ n lực như sau:    Fj , j  1, n 1.1.2.2. Hệ lực tương đương Hai hệ lực được gọi là tương đương với nhau về cơ học nếu hai hệ lực này cùng gây ra một kết quả cơ học trên một vật.  Ký hiệu:   ( F j ) ~ (Qk ) j  1, n k  1, m CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  6. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. 1.1.2.3. Hợp lực a). Định nghĩa: Nếu một hệ nhiều lực tương đương với một hệ mới chỉ có duy nhất một lực, lực duy nhất đó được gọi là hợp lực của hệ nhiều lực.  Ký hiệu của hợp lực như sau:   (Fj ) ~ R ; j  1, n b). Tính chất của hợp lực: hợp lực có 2 tính chất.  Vector hợp lực được xác định bằng vector tổng của các vector lực trong hệ.  n  R   Fj j 1 CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  7. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. y  n B Rx   F jx  Fj  j1 Fjy   n  Ry   F jy   j 1 A  n  Rz   F jz   j 1 O x Fjx Hình 1.2  Hình chiếu của một vector lên một trục là một giá trị đại số (hình 1.2).   F jx  F j . cos  F jy  F j . sin  CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  8. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS.   Vector hợp lực R của hệ lực chỉ nằm trên một đường tác dụng duy nhất trong không gian R 3 .  Có những hệ lực luôn có hợp lực và cũng có những hệ lực không bao giờ có hợp lực. 1.1.2.4. Hệ lực cân bằng: Là loại hệ lực không làm thay đổi trạng thái cơ học của vật rắn khi vật chịu tác động của loại hệ lực này.   Ký hiệu: ( Fj ) ~ f ; j  1, n 1.1.3. Phân loại hệ lực 1.1.3.1. Cách 1 e  Ngoại lực: Fj CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  9. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. Ngoại lực: là những lực do những đối tượng bên ngoài hệ thống khảo sát sinh ra để tác động vào những vị trí bên trong hệ thống đang xét. i  Nội lực: F j Nội lực: là những lực do những đối tượng bên trong hệ thống khảo sát sinh ra để tác động vào những vị trí bên trong hệ thống đang xét.  Ví dụ: (hình 1.3) C  Xét hệ khảo sát gồm chỉ  có vật  P là ngoại lực. P Trái Đất  Xét hệ khảo sát gồm : vật  + trái đất  P là nội lực. Hình 1.3 CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  10. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. 1.1.3.2. Cách 2  Lực tập trung Là loại lực chỉ tác dụng tại một điểm duy nhất trên vật.  Lực phân bố Là loại lực tác động cùng lúc lên nhiều điểm trên vật.  Lực phân bố theo đường Là loại lực phân bố có các điểm tác động lên vật tạo thành một loại đường hình học trên vật (đường thẳng, đường tròn, ellipse, …). Đơn vị: N/m.  Ví dụ: Bánh xe lu hình trụ tròn tác động lực lên mặt đường. (hình 1.4) CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  11. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. q P Hình 1.4  Với q: cường độ của lực phân bố. Đơn vị: N/m.  Lực phân bố theo mặt Là loại lực phân bố mà quỹ tích các điểm tác dụng lên vật tạo thành một loại mặt hình học trên vật. CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  12. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS.  Ví dụ: áp lực nước tác dụng lên thành đê. (hình 1.5) Hình 1.5  p   Với p : áp lực. Đơn vị: N/m2.  Lực phân bố theo thể tích (lực khối). Là loại lực phân bố mà quỹ tích các điểm tác dụng lên vật tạo thành một loại thể tích hình học.   Ký hiệu:  . Đơn vị: N/m3. CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  13. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS.  Ví dụ: Trọng lực tác dụng lên vật là loại lực phân bố thể tích (hình 1.6). Thể tích cực nhỏ. V   C  Trọng lực là lực tập  trung: khái niệm đúng P nhưng không thật! Hình 1.6 1.1.4. Quy đổi lực phân bố trên đoạn thẳng về lực tập trung tương đương 1.1.4.1. Tổng quát (hình 1.7) CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  14. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. q(x) Ω Q C C O xA A B x ~ O A xD D B x x xC xB b) a) Hình 1.7 x  B Q   q( x).dx    x A Với:  x  x   q( x). x.dx  Q  x B  D x    A C CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  15. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. Trong đó: x A: tọa độ của điểm A bắt đầu có lực. x : tọa độ của điểm bất kỳ. x C : tọa độ của trọng tâm C. x B : tọa độ của điểm B kết thúc có lực. x D: tọa độ x của điểm D. 1.1.4.2. Trường hợp riêng a). Lực phân bố đều (hình 1.8) . l l 2 l 2 D A C B ~ A C B   q.l q  const Q    q.l a) b) Hình 1.8 CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  16. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. b. Lực phân bố tam giác: (hình 1.9). 1 1 Q    qmax .l   qmax .l 2 qmax 2 C A C 2l 3 B ~ A D 2l 3 B l b) a) Hình 1.9 CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  17. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. 1.2 Các tiên đề tĩnh học  Gồm có 6 tiên đề  Tiên đề 1: Tiên đề về hai lực cân bằng Điền kiện cần và đủ để cho hệ hai lực cân bằng là chúng có cùng đường tác dụng, hướng ngược chiều nhau và có cùng cường độ. (hình 1.10). F B A F F B A F a) b) Hình 1.10 CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  18. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS.  Tiên đề 2: Tiên đề thêm bớt hai lực cân bằng Tác dụng của một hệ lực không thay đổi nếu thêm hoặc bớt hai lực cân bằng. (hình 1.11)  Hệ quả 1:  Định lý trượt lực B A FA Tác dụng của lực lên F B FB vật rắn tuyệt đối không thay đổi khi trượt lực trên đường Hình 1.11 tác dụng của nó.  Cần chú ý rằng tính chất nêu trên chỉ đúng đối với vật rắn tuyệt đối. CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  19. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS.  Tiên đề 3: Tiên đề hình bình hành lực Hệ hai lực cùng đặt tại F1 một điểm tương đương F với một lực đặt tại điểm đặt chung và có vector lực bằng vector đường chéo hình bình hành mà O F2 hai cạnh là hai vector biểu diễn hai lực thành phần. (hình 1.12) Hình 1.12  Tiên đề 4: Tiên đề tác dụng và phản tác dụng Lực tác dụng và lực phản tác dụng giữa hai vật có cùng đường tác dụng, hướng ngược chiều nhau và có cùng cường độ. (hình 1.13). CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
  20. Copyright By Focebk.com TS. Trương Tích Thiện PGS. F F A B a) F F A B b) Hình 1.13  Chú ý rằng lực tác dụng và phản tác dụng không phải là hai lực cân bằng vì chúng không tác dụng lên cùng một vật rắn.  Tiên đề 4 là cơ sở để mở rộng các kết quả khảo sát một vật sang khảo sát hệ vật và nó đúng cho hệ quy chiếu quán tính cũng như hệ quy chiếu không quán tính. CƠ HỌC LÝ THUYẾT 1: Tĩnh Học và Động haughtycool Design By Học Phần I: Tĩnh học
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2432 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2