ƯỜ ÔẬ Ả
TR
ƯỜ
NG ĐẠI HỌC GIAO TH
Ô
NG V
Ậ
N T
Ả
I
Khoa Cơ Khí-Bộ môn Kỹ thuật máy
----------&&&&&---------
NGUYÊN LÝ MÁY
NGUYÊN
LÝ
MÁY
ƯƠ
CH
ƯƠ
NG 7
CƠ CẤU BÁNH RĂNG
& HỆ BÁNH RĂNG
10/01/2011 1
71
KHÁI QUÁT CHUNG
7
.
1
.
KHÁI
QUÁT
CHUNG
Khái ni
ệ
m:
ệ
CơcấuBánhrăng là cơcấucókhớploại
cao dùng để truyền chuyểnđộng quay và
côn
g
suất
g
iữa các trụctheo1t
sốtru
y
ền
g
g
y
nhấtđịnh nhờsựănkhớpgiữa 2 khâu có
răng gọilàbánhrăng.
N
g
u
y
ên l
làm vi
ệ
c:TrụcI
q
ua
y
vớisố
gy
ệ
qy
vòng quay n1(vòng/phút), thông qua mối
ghépthenlàmchobánhrăng 1 quay. Răng
củabánhrăng 1 ănkhớpvớirăng của
ẩ
ể
b
ánh răng 2, đ
ẩ
y
b
ánh răng 2 chuy
ể
nđộng
quay vớin
2.Nhờcó mối ghép then mà
trụcIIsẽquay theo vớin
2
10/01/2011 2
71
KHÁI QUÁT CHUNG
7
.
1
.
KHÁI
QUÁT
CHUNG
Ưu
điểm
:
Ưu
điểm
:
Đảmbảođượctỷsốtruyền không đổi→bộtruyềnlàmviệcổnđịnh.
Hiệusuất cao: 0,96-0,99.
Tề
đ
ô
ấ
ấ
lớ
(
ài
h
à
kW)
ậ
ố
ỷ
T
ruy
ề
n
đ
ượcc
ô
ng su
ấ
tr
ấ
t
lớ
n
(
v
ài
c
h
ụcng
à
n
kW)
,v
ậ
nt
ố
ccao,t
ỷ
sốtruyềnlớnvàrấtlớn
Kích thướcnhỏgọn
ắ
ắ
ổ
Làm việcch
ắ
cch
ắ
n, tu
ổ
ithọcao
Nhượcđiểm:
Cần
các
loại
máy
chuyên
dụng
để
chế
tạo
chế
tạo
bánh
răng
cần
Cần
các
loại
máy
chuyên
dụng
để
chế
tạo
chế
tạo
bánh
răng
cần
độ chính xác cao.
Khi làm việcvớivậntốc cao thì ồn.
Không
chịu
được
tải
trọng
va
đập
10/01/2011 3
Không
chịu
được
tải
trọng
va
đập
.
Không thích hợpvớitruyền chuyểnđộng giữa2trục xa nhau.
71
KHÁI QUÁT CHUNG
7
.
1
.
KHÁI
QUÁT
CHUNG
Phân lo
ạ
i:
ạ
10/01/2011 4
72 ĐỊNH LÝ CƠBẢNCỦASỰ ĂNKHỚP
7
.
2
.
ĐỊNH
LÝ
CƠ
BẢN
CỦA
SỰ
ĂN
KHỚP
Xét 2 biên dạng răng E1,E2đang tiếp xúc
nha
tại
K
ở
thời
điểm
đang
ét
O
1
nha
u
tại
K
ở
thời
điểm
đang
x
ét
Qua Kkẻpháp tuyến chung n-ncủaE1,
E2,cắtO1O2tạiP→Plà tâm vậntốctức
thời
tương
đối
của
bánh
răng
1
và
2
ω
1
thời
tương
đối
của
bánh
răng
1
và
2
→VP1=VP2↔
ω
1.O1P=
ω
2.O2P
P
KN
1
v
P
2
v
P1
12
12
21
OP
i
OP
ω
ω
→= =
Vì O1O2= const →i12 = const khi Pcố
định và chia đoạnO1O2thành các đoạn
tỷlệnghịch vớivậntốc góc các bánh
ă
P
i
là
â
ă
khớ
N
2
P
E
1
E
2
v
P
2
21
OP
ω
r
ă
ng.
P
gọ
i
là
t
â
m
ă
n
khớ
p
Hai vòng tròn r1=O1P,r2=O2Plăn
không trượttrênnhaugọilà2vòng lăn
ế
ế
ω
10/01/2011 5
Góc giữan-nvà ti
ế
ptuy
ế
n chung của2
vòng lănlàgóc ănkhớp
α
.
ω
2
O
2