CHƯƠNG 3
HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG
Mục tiêu chương
Hợp đồng lao động là một văn bản pháp quy, là cơ sở để thực hiện quan hệ lao động. Doanh nghiệp muốn duy trì quan hệ lao động tốt đẹp thì cần đảm bảo ký kết các hợp đồng lao động tuân thủ pháp luật lao động.
Trang bị cho người học kiến thức về các loại hợp đồng cơ bản, việc thực hiện, sửa đổi, bổ sung, tạm hoãn, chất dứt hợp đồng lao động và hợp đồng lao động vô hiệu.
3.1 Ký kết hợp đồng lao động
3.1.1 Khái niệm, phân loại và nội dung của hợp đồng lao động
3.1.2 Nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động
3.1.3 Quá trình ký kết hợp đồng lao động
3.2 Thực hiện, sửa đổi, bổ sung hợp đồng lao động
3.2.1 Thực hiện hợp đồng lao động
3.2.2 Sửa đổi, bổ sung hợp đồng lao động
3.3 Tạm hoãn, chấm dứt và hợp đồng lao động vô hiệu
3.3.1 Tạm hoãn hợp đồng lao động
3.3.2 Chấm dứt hợp đồng lao động
3.3.3 Hợp đồng lao động vô hiệu
Ký kết hợp đồng lao động
Khái niệm, phân loại và nội dung của hợp đồng lao động
Nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động
Quá trình ký kết hợp đồng lao động
Khái niệm
Theo Bộ Luật Lao động (2012): Hợp đồng lao động là
sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng
lao động về việc làm:
◦ Có trả lương
◦ Điều kiện làm việc
◦ Quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao
động
Kinh tế thị trường
HĐLĐ là một hình thức pháp lý:
lao động với người sử ◦ Thiết lập QHLĐ giữa người
dụng lao động
◦ Đảm bảo cho các bên có quyền tự do, tự nguyện lựa
chọn việc làm
ích được hưởng khi tham gia ký kết ◦ Cũng như lợi
HĐLĐ
◦ Trong một khoảng thời gian nhất định
Bản chất Hợp đồng lao động
Công cụ hữu hiệu để nhà nước quản lý về lao động &
và cơ sở pháp lý quan trọng để giải quyết tranh chấp
lao động.
Cần tuân thủ:
◦ Quy định pháp lý về lao động hiện hành
◦ Quy định có tính nội bộ (nội quy lao động, thỏa ước
lao động tập thể,…).
Đối tượng, phạm vi áp dụng Hợp đồng lao động
Các tổ chức, cá nhân sử dụng lao động phải thực hiện ký kết HĐLĐ: ◦ Các DN (nhà nước, tư nhân, CP, TNHH, hợp tác xã),
cá nhân và hộ gia đình có thuê lao động
◦ Các cơ quan HCSN, đoàn thể, các tổ chức chính trị là CCVC nhà
XH có sử dụng lao động không phải nước
◦ Các DN có vốn đầu tư nước ngoài , các tổ chức quốc
tế ở Việt Nam
◦ Các tổ chức, cá nhân sử dụng LĐ là người nghỉ hưu, giúp việc gia đình, CCVC làm những việc quy chế công chức không cấm
Các trường hợp không thuộc phạm vi ký kết HĐLĐ
CCVC làm việc trong các cơ quan hành chính, sự nghiệp
Người được nhà nước bổ nhiệm giữ chức vụ lãnh đạo trong các DNNN, Công ty TNHH 1TV
Đại biểu quốc hội, hội đồng nhân dân
Quân đội, công an nhân dân
Làm trong ngành nghề hoặc ở địa bàn đặc biệt thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an
Các đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội
Các loại Hợp đồng lao động
• Không xác định thời hạn: áp dụng những công việc
có tính chất thường xuyên, ổn định
• Xác định thời hạn (từ 1-3 năm): hai bên ấn định
được thời hạn kết thúc, chấm dứt hiệu lực HĐLĐ
• Mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định: tạm
thời và có thời hạn dưới 1 năm
Các hình thức của Hợp đồng lao động
• Bằng miệng: Công việc có tính chất tạm thời,
thời hạn dưới 3 tháng
• Văn bản: Hợp đồng lao động không xác định
thời hạn và có thời hạn từ 3 tháng trở lên
Nội dung Hợp đồng lao động
• Tên, địa chỉ người sử dụng lao động hoặc đại diện hợp
pháp
• Thông tin người lao động
• Công việc và địa điểm làm việc
• Thời hạn HĐ
• Mức lương, hình thức trả lương, thời hạn, phụ cấp và các
khoản bổ sung khác
• Chế độ nâng bậc, nâng lương
• Thời gian làm việc, nghỉ ngơi
• Bảo hiểm
• Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao tay nghề
Phụ lục
Là 1 bộ phận Hợp đồng lao động
Quy định chi tiết một số điều khoản sửa đổi, bổ sung Hợp đồng lao động
Phương thức giao kết
Trực tiếp: Người lao động với
◦ Người sử dụng lao động
Hoặc
◦ Đại diện hợp pháp của người sử dụng lao động
Giữa đại diện của một nhóm người lao động với người sử dụng lao động, thường áp dụng với công việc mùa vụ, có thời hạn dưới 12 tháng, kèm theo danh sách các thành viên và có chữ ký của người lao động
Quá trình ký kết
•
Bước 1: đưa ra đề xuất về giao kết Hợp đồng lao động
Bước 2: thảo luận, đàm phán về các điều khoản •
•
Bước 3: các bên hoàn thiện các điều khoản và tiến hành ký kết
Thực hiện, sửa đổi, bổ sung Hợp đồng lao động
Thực hiện
◦ Khi doanh nghiệp gặp những biến cố đột xuất, được
chuyển người
lao động làm công việc khác không
qua 60 ngày cộng dồn/năm.
Sửa đổi, bổ sung
◦ Thoả thuận những thay đổi thông qua ký kết phụ lục
Hợp đồng hoặc HĐLĐ mới.
Tạm hoãn, chấm dứt và HĐLĐ vô hiệu
Tạm hoãn khi:
◦ NLĐ thực hiện nghĩa vụ quân sự
◦ NLĐ bị tạm giữ, tạm giam theo pháp luật
◦ Lao động nữ mang thai phải tạm nghỉ theo chỉ định
của bác sỹ
◦ Hoặc do hai bên thoả thuận
Chấm dứt Hợp đồng lao động
Chấm dứt khi:
◦ Hết hạn HĐLĐ và công việc
◦ NLĐ đủ tuổi hưởng lương hưu và đủ điều kiện đóng
BHXH
◦ Hai bên thoả thuận
◦ NLĐ bị xử lý kỷ luật lao động
Người lao động đơn phương chấm dứt
Lao động xác định thời hạn, theo mùa vụ, theo công việc có thời hạn dưới 12 tháng:
◦ Không được bố trí đúng loại, địa điểm làm việc hoặc
điều kiện lao động
◦ Không được trả công cũng như hạn đúng quy định
◦ Ngược đãi, quấy rối tình dục…
◦ Bản thân hoặc gia đình có hoàn cảnh khó khăn
◦ …
Người lao động đơn phương chấm dứt
Hợp đồng không xác định thời hạn:
◦ Có quyền nhưng cần báo trước ít nhất 45 ngày
Nghĩa vụ người lao động:
◦ Không được trợ cấp thôi việc và phải bồi thường nửa
tháng lương theo hợp đồng
◦ Hoàn chi phí đào tạo
◦ Chi phí lương nếu vi phạm báo trước
Người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt
• NLĐ thường xuyên không hoàn thành công việc
• Ốm điều trị 12 tháng liền hoặc 6 tháng liền (xác
định thời hạn)
•
Lý do bất khả kháng mà NLĐ tìm mọi cách khắc phục nhưng vẫn phải thu hẹp SXKD
• NLĐ không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn 15
ngày kể từ ngày hết thời hạn tạm hoãn HĐLĐ
Yêu cầu
NSDLĐ báo trước cho NLĐ:
◦ 45 ngày với HĐLĐ không xác định thời hạn
◦ 30 ngày với HĐLĐ xác định thời hạn
◦ 3 ngày với mùa vụ hoặc dưới 1 năm
Không được đơn phương chấm dứt
• NLĐ ốm đau, tai nạn LĐ, bệnh nghề nghiệp
• NLĐ đang nghỉ hàng năm, nghỉ việc riêng, nghỉ việc
khác do người SDLĐ cho phép
Hợp đồng lao động vô hiệu khi:
• HĐLĐ trái pháp luật
Người ký kết HĐLĐ không đúng thẩm quyền •
CV bị pháp luật cấm
•
•
Nội dung HĐ ngăn cản người LĐ tham gia vào công đoàn
Có thể vô hiệu toàn phần hoặc 1 phần •
