C4. ĐẠO HÀM – VI PHÂN<br />
1. ĐẠO HÀM HÀM SỐ MỘT BIẾN<br />
Định nghĩa: Cho y = f(x) xác định trong (a,b), x0 (a,b). Đạo<br />
hàm của f tại x0 được định nghĩa và ký hiệu:<br />
f ( x ) f ( x0 )<br />
f ' ( x0 ) lim<br />
x x0<br />
x x0<br />
Gọi x = x – x0: Số gia của x tại x0<br />
y = f(x0 + x) – f(x0): Số gia của y tại x0<br />
y<br />
y ' lim<br />
x 0 x<br />
87<br />
<br />
C4. ĐẠO HÀM – VI PHÂN<br />
Đạo hàm một phía:<br />
- Đạo hàm bên phải:<br />
- Đạo hàm bên trái:<br />
<br />
f ( x0 )<br />
f<br />
lim<br />
x 0 x<br />
f ( x0 )<br />
<br />
f ' ( x0 ) lim<br />
x 0 x<br />
' ( x0 )<br />
<br />
Định lý: f’(x0) tồn tại f’(x0+) = f’(x0-)<br />
Định lý: Nếu f có đạo hàm tại x0 thì f liên tục tại x0.<br />
Ví dụ: Xét đạo hàm và tính liên tục của f = |x| tại x0 = 0<br />
88<br />
<br />
C4. ĐẠO HÀM – VI PHÂN<br />
Đạo hàm trên khoảng, đoạn:<br />
- f(x) có đạo hàm trên khoảng (a,b) nếu nó có đạo hàm tại<br />
mọi điểm trong khoảng đó,<br />
- f(x) có đạo hàm trên đoạn [a,b] nếu nó có đạo hàm tại mọi<br />
điểm trong khoảng (a,b), có đạo hàm phải tại a và đạo hàm<br />
trái tại b<br />
Ví dụ: Tìm đạo hàm của y = x2, y = sinx<br />
Ý nghĩa của đạo hàm:<br />
• Hệ số góc của tiếp tuyến tại x0<br />
• Đường cong liên tục<br />
• Sự biến động của y khi x tăng lên 1 đơn vị<br />
89<br />
<br />
C4. ĐẠO HÀM – VI PHÂN<br />
Đạo hàm của tổng thương tích của hai hàm số:<br />
• (u + v)’ = u’ + v’<br />
• (u.v)’ = u’v + v’u<br />
'<br />
u u ' v v' u<br />
<br />
• <br />
(v 0) => (ku)’ = ku’ (k hằng số)<br />
2<br />
v<br />
v<br />
Ví dụ, tìm đạo hàm: y = x2 + sinx, y = x2sinx<br />
Đạo hàm của hàm số hợp:<br />
Cho u = u(x) có đạo hàm tại x0, hàm y = f(u) có đạo hàm tại<br />
u thì hàm hợp f(u) có đạo hàm tại x0 và y’x = y’u.u’x<br />
Ví dụ, Tìm đạo hàm y = sin2x<br />
90<br />
<br />
C4. ĐẠO HÀM – VI PHÂN<br />
Đạo hàm của hàm số ngược:<br />
Cho y = f(x) có đạo hàm tại x, f’(x) ≠ 0 và có hàm số ngược<br />
x = f-1(y) thì:<br />
1<br />
1 '<br />
( f )y '<br />
fx<br />
Ví dụ, tìm đạo hàm của y = arcsinx<br />
<br />
91<br />
<br />