Bài giảng Triết học: Chương 3 (Dành cho HV Cao học)

Chương này trình bày mối quan hệ biện chứng giữa triết học và các khoa học cụ thể, đồng thời làm rõ vai trò của thế giới quan và phương pháp luận triết học đối với sự phát triển của khoa học. Tài liệu này dành cho đối tượng không chuyên ngành triết học, đặc biệt là học viên cao học và nghiên cứu sinh thuộc các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ.

Học viên cao học và nghiên cứu sinh các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ.

Chương này đi sâu vào mối quan hệ giữa triết học và các khoa học, bắt đầu từ thời kỳ cổ đại khi triết học và khoa học chưa tách rời. Tiếp theo, chương trình bày sự phân tách dần của các ngành khoa học cụ thể từ triết học trong thời kỳ Phục hưng và đặc biệt là từ thế kỷ XVII. Quan điểm của Hêghen về triết học như là 'khoa học của mọi khoa học' cũng được đề cập. Chương này cũng nhấn mạnh ý nghĩa của các phát minh khoa học đối với triết học, làm sáng tỏ các luận điểm triết học duy vật và đẩy lùi các luận điểm triết học duy tâm. Phần trọng tâm của chương là vai trò của thế giới quan (TGQ) và phương pháp luận (PPL) triết học đối với sự phát triển của khoa học. TGQ được định nghĩa là hệ thống các quan điểm về thế giới và vị trí của con người trong đó. Chương này cũng phân tích kết cấu và các hình thức chủ yếu của TGQ, bao gồm quan điểm, lý tưởng, niềm tin, tình cảm, nguyên tắc và hệ thống giá trị. PPL được định nghĩa là hệ thống lý luận về các phương pháp nhận thức và hoạt động thực tiễn. Cuối cùng, chương này khẳng định rằng nhà khoa học không thể thiếu PPL triết học sáng suốt để dẫn đường, giúp họ xác định đúng đắn các định hướng nghiên cứu và khắc phục các phương pháp tư duy siêu hình, phiến diện.