HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
KHOA KINH TẾ QUỐC TẾ
------***------
MÔN: LUẬT HIẾN PHÁP
Đề tài:
NGUYÊN THỦ QUỐC GIA ĐỨC
Nhóm 1 thực hiện:
1. Phùng Ngọc Bảo Nguyên
2. Nguyễn Lan Phương
3. Tạ Như Quỳnh
4. Nguyễn Văn Tân
5. Nguyễn Phạm Vân Thảo
6. Phạm Thạch Thảo
7. Nguyễn Thị Tuyên
8. Công Thu Trang
9. Đoàn Thị Phương Vy
Hà N i, tháng 10 năm 2019ộ
NGUYÊN TH QU C GIA ĐCỦ Ố Ứ
I. V TRÍ PHÁP LÝ VÀ V TRÍ TH C T C A NGUYÊN TH Ị Ị Ự Ế Ủ Ủ
QU C GIAỐ
1) V trí pháp lý c a nguyên th qu c giaị ủ ủ ố
-T p h p nh ng quy đnh pháp lu t nói v trình t b u c th m quy n, ậ ợ ữ ị ậ ề ự ầ ử ẩ ề
các m i quan h c a ng i đng đu b máy nhà n c, đc g i là ố ệ ủ ườ ứ ầ ộ ướ ượ ọ
ch đnh c a lu t hi n pháp - ch đnh nguyên th qu c gia.ế ị ủ ậ ế ế ị ủ ố
-Ch đnh Nguyên th qu c gia là m t ch đnh đã có t lâu đi. Nó ế ị ủ ố ộ ế ị ừ ờ
xu t hi n t khi có s xu t hi n c a nhà n c (đu tiên là nhà n c ấ ệ ừ ự ấ ệ ủ ướ ầ ướ
chi m h u nô l ).ế ữ ệ
-Thi t ch nguyên th qu c gia c a các n c trên th gi i hi n nay v ế ế ủ ố ủ ướ ế ớ ệ ề
c b n đu đc xây d ng trên thi t ch c a nhà n c t b n.ơ ả ề ượ ự ế ế ủ ướ ư ả
-Nguyên th qu c gia là ng i đng đu nhà n c, thay m t cho nhà ủ ố ườ ứ ầ ướ ặ
n c v đi n i và đi ngo i; v nguyên t c đu là đi di n t ng ướ ề ố ộ ố ạ ề ắ ề ạ ệ ượ
tr ng cho s b n v ng và t p trung c a nhà n c.ư ự ề ữ ậ ủ ướ
-Ch đnh nguyên th qu c gia là m t ch đnh quan tr ng trong th chế ị ủ ố ộ ế ị ọ ể ế
chính tr . Nh ng m i n c nguyên th qu c gia có tên g i, v trí, ị ư ở ỗ ướ ủ ố ọ ị
ch c năng khác nhau tùy thu c vào th ch chính tr và cách th c t ứ ộ ể ế ị ứ ổ
ch c nhà n c, hay nói cách khác là ph thu c vào hình th c chính th ứ ướ ụ ộ ứ ể
c a nh ng nhà n c đó.ủ ữ ướ
2) V trí th c t c a nguyên th qu c gia Đc trong chính th c ng hòa ị ự ế ủ ủ ố ứ ể ộ
đi nghạ ị
-Nguyên th qu c gia Đc là t ng th ng.ủ ố ứ ổ ố
-T ng th ng là ng i đng đu nhà n c, v trí gi ng nh các v hoàng ổ ố ườ ứ ầ ướ ị ố ư ị
đ trong chính th quân ch .ế ể ủ
-Hi n pháp C ng hòa liên bang Đc xác đnh nguyên th qu c gia có ế ộ ứ ị ủ ố
m t v tríộ ị đc l p trong t ch c quy n l c nhà n c và là bi u t ng ộ ậ ổ ứ ề ự ướ ể ượ
qu c gia.ố
-V trí pháp lý, ịĐi u 62 Lu t C b nề ậ ơ ả quy đnh:ị
Chính ph liên bang (hay N i các - Kabinett) g m có Th t ng ủ ộ ồ ủ ướ
(Bundeskanzler) và các B tr ng (Bundesminister). Chính ph ộ ưở ủ
liên bang là c quan có quy n đa ra và quy t đnh chính sách ơ ề ư ế ị
chính tr c a liên bang đ đi u hành đt n c (ị ủ ể ề ấ ướ Kho n 1 Đi u 32 ả ề
và Đi u 59 Lu t C b nề ậ ơ ả ). Th m quy n quan tr ng nh t t o nên ẩ ề ọ ấ ạ
v trí pháp lý c a Chính ph là quy n trình d án lu t và ban hànhị ủ ủ ề ự ậ
văn b n pháp quy. Th m quy n trình d án lu t th hi n s tác ả ẩ ề ự ậ ể ệ ự
đng tr c ti p c a Chính ph vào ho t đng l p pháp. Quy n ộ ự ế ủ ủ ạ ộ ậ ề
ban hành văn b n pháp quy (th c hi n l p pháp y quy n) th ả ự ệ ậ ủ ề ể
hi n tính đc l p c a Chính ph v i các thi t ch khác.ệ ộ ậ ủ ủ ớ ế ế
-Nguyên th qu c gia đc b u c có nhi m k 5 đn 7 năm, ho c ít ủ ố ượ ầ ử ệ ỳ ế ặ
h n tùy theo quy đnh c a m i n c.ơ ị ủ ỗ ướ
-Ngu n g c hình thành, Chính ph C ng hòa Liên bang Đc không ph i ồ ố ủ ộ ứ ả
là thi t ch tr c ti p do nhân dân b u. Vi c thành l p Chính ph theo ế ế ự ế ầ ệ ậ ủ
Đi u 63, 64 Lu t C b nề ậ ơ ả g m hai b c: B c m t là H ngh vi n ồ ướ ướ ộ ạ ị ệ
(Bundestag) b u ng i đng đu Chính ph là Th t ng (ầ ườ ứ ầ ủ ủ ướ Đi u 63 ề
Lu t C b nậ ơ ả ). B c hai là các thành viên Chính ph (các B tr ng ướ ủ ộ ưở
liên bang) đc T ng th ng b nhi m theo đ ngh c a Th t ng ượ ổ ố ổ ệ ề ị ủ ủ ướ
(Đi u 64 Kho n 1 Lu t C b nề ả ậ ơ ả ). Nh v y trách nhi m chính trong ư ậ ệ
vi c thành l p Chính ph Liên bang Đc đc trao cho H ngh vi n ệ ậ ủ ứ ượ ạ ị ệ
và Th t ng.ủ ướ
-Nguyên th qu c gia Đc th ng không do nhân dân tr c ti p b u ra ủ ố ứ ườ ự ế ầ
mà đc b u d a trên c s c a Ngh vi n ho c do Ngh vi n tr c ượ ầ ự ơ ở ủ ị ệ ặ ị ệ ự
ti p b u.ế ầ
-T ng th ng Đc th ng không có th c quy n.ổ ố ứ ườ ự ề
II. TH M QUY N C A NGUYÊN TH QU C GIAẨ Ề Ủ Ủ Ố
1. Th m quy n c a nguyên th các qu c gia ẩ ề ủ ủ ố
-Quy n h n, trách nhi m c a nguyên th qu c gia là m t trong ề ạ ệ ủ ủ ố ộ
nh ng y u t quan tr ng t o nên v trí pháp lý c a nguyên th ữ ế ố ọ ạ ị ủ ủ
qu c gia. Quy n h n này hoàn toàn ph thu c vào chính th .ố ề ạ ụ ộ ể
-V i t cách là nguyên th qu c gia, quy n h n và trách nhi m ớ ư ủ ố ề ạ ệ
c a nguyên th qu c gia có liên quan đn m i lĩnh v c ho t ủ ủ ố ế ọ ự ạ
đng c a b máy nhà n c. Vì v y quy n h n c a nguyên th ộ ủ ộ ướ ậ ề ạ ủ ủ
qu c gia có th chia (t p h p) thành 5 nhóm: 1. quy n c a qu c ố ể ậ ợ ề ủ ố
tr ng trong lĩnh v c hành pháp; 2. trong lĩnh v c l p pháp; 3. ưở ự ự ậ
trong lĩnh v c đi ngo i và an ninh qu c gia; 4. trong lĩnh v c t ự ố ạ ố ự ư
pháp; 5. trong nh ng tr ng h p đc bi t khác.ữ ườ ợ ặ ệ
2. Th m quy n c a nguyên th qu c gia Đcẩ ề ủ ủ ố ứ
a. Trong lĩnh v c hành phápự
●Quy n h n v m t nguyên t c:ề ạ ề ặ ắ
+B nhi m các quan ch c cao c p c a c quan hành phápổ ệ ứ ấ ủ ơ
+Lãnh đo ho t đng hành phápạ ạ ộ
+Th ng lĩnh các l c l ng vũ trang, phong hàm cao c p trong l c ố ự ượ ấ ự
l ng vũ trangượ
●Tuy nhiên, quy n h n này ch mang tính hình th c: ề ạ ỉ ứ
-Qu c tr ng/t ng th ng/hoàng đ - v m t nguyên t c có quy n l a ố ưở ổ ố ế ề ặ ắ ề ự
ch n (b nhi m ho c đ ngh Ngh vi n b u) th t ng. Nh ng ọ ổ ệ ặ ề ị ị ệ ầ ủ ướ ư
nguyên th qu c gia không th b nhi m ho c đ ngh Qu c h i b u ủ ố ể ổ ệ ặ ề ị ố ộ ầ
m t ng i nào đó khác h n là th lĩnh đng chi m đa s gh trong ộ ườ ơ ủ ả ế ố ế
Ngh vi n, ho c th lĩnh có uy tín trong Ngh vi n làm th t ng.ị ệ ặ ủ ị ệ ủ ướ
-Quy n h n c a qu c tr ng đc nâng cao khi h ngh vi n không có ề ạ ủ ố ưở ượ ạ ị ệ
đng chi m đa s gh .ả ế ố ế
=> Đi v i các hành đng hành pháp, đ th hi n quy n h n c a mình,ố ớ ộ ể ể ệ ề ạ ủ
Qu c tr ng ch làm đng tác h p lý hóa nh ng quy t đnh c a Chính ố ưở ỉ ộ ợ ữ ế ị ủ
ph . ủ
-Đi v i quy n th ng lĩnh các l c l ng vũ trang, phong hàm c p trong ố ớ ề ố ự ượ ấ
l c l ng vũ trang, Qu c tr ng ch th c hi n theo s áp đt c a ự ượ ố ưở ỉ ự ệ ự ặ ủ
Chính ph .ủ
Ví dụ: Con đng đc c c a th t ng Angela Merkelườ ắ ử ủ ủ ướ
(Ngày 30 tháng 5 năm 2005, Merkel giành đc s đ c c a liên minh ượ ự ề ử ủ
CDU/CSU đ tr thành đi th c a Th t ng Gerhard Schroder c a ể ở ố ủ ủ ủ ướ ủ
đng SPD trong cu c t ng tuy n c năm 2005. Đng c a bà b t đu ả ộ ổ ể ử ả ủ ắ ầ
chi n d ch v n đng tranh c , d n tr c v i t l 21% theo các cu c thămế ị ậ ộ ử ẫ ướ ớ ỷ ệ ộ
dò d lu n.ư ậ
K t qu cu c b u c toàn qu c ngày ế ả ộ ầ ử ố 18 tháng 9 năm 2005 là b t phân ấ
th ng b i cho liên minh CDU/CSU c a Merkel và đng SPD c a ắ ạ ủ ả ủ
Schroder, v i CDU/CSU dành 35,2% phi u b u (CDU 27,8% và CSU ớ ế ầ
7,4%) trong khi SPD chi m 34,2%. C liên minh SPD - đng Xanh và liên ế ả ả
minh CDU/CSU v i đng Dân ch T do đu không có đ s gh c n ớ ả ủ ự ề ủ ố ế ầ
thi t đ chi m th đa s t i ế ể ế ế ố ạ Bundestag, nên Schroder và Merkel đu ề
không th tuyên b chi n th ng. M t đi liên minh gi a CDU/CSU và ể ố ế ắ ộ ạ ữ
SPD g p tr ng i là c hai đu mu n n m gi cho mình ch c th t ng. ặ ở ạ ả ề ố ắ ữ ứ ủ ướ
Tuy nhiên, sau ba tu n l th ng th o, hai đng đi đn th a thu n theo ầ ễ ươ ả ả ế ỏ ậ
đó Merkel s là th t ng trong khi SPD n m gi 8 trong s 16 v trí trongẽ ủ ướ ắ ữ ố ị
n i các. Tho hi p này đc chu n thu n b i hai đng vào ngày ộ ả ệ ượ ẩ ậ ở ả 14 tháng
11. Merkel đc b u vào ch c v th t ng b i đa s phi u c a đi bi uượ ầ ứ ụ ủ ướ ở ố ế ủ ạ ể
(397-217) trong k h p c a ỳ ọ ủ Bundestag ngày 22 tháng 11, song có đn 51 ế
thành viên c a liên minh c m quy n b phi u tr ng ho c phi u ch ng.ủ ầ ề ỏ ế ắ ặ ế ố
=> Không có s can thi p quá l n c a t ng th ng Đc trong cu c b u c ự ệ ớ ủ ổ ố ứ ộ ầ ử
này. Cu c b u c di n ra theo nguyên t c: Theo đ ngh c a T ng ộ ầ ử ễ ắ ề ị ủ ổ
th ng liên bang, Ngh vi n b u Th t ng liên bang theo nguyên t c đaố ị ệ ầ ủ ướ ắ
s .ố
b.Lĩnh v c l p phápự ậ
●Quy n h n v m t nguyên t c:ề ạ ề ặ ắ
-Tham gia vào quá trình l p pháp.ậ
-Công b v i nhân dân nh ng văn b n lu t đã đc Ngh vi n thông ố ớ ữ ả ậ ượ ị ệ
qua.
-Khi th c hi n các quy n này, Qu c tr ng có quy n “ph quy t” các ự ệ ề ố ưở ề ủ ế
đo lu t đã đc Ngh vi n thông qua. ạ ậ ượ ị ệ
*Phân lo i quy n ph quy t Veto c a nguyên th qu c gia:ạ ề ủ ế ủ ủ ố
-Quy n ph quy t tuy t điề ủ ế ệ ố
+Là quy t đnh cu i cùng, d án không c n xem xét và không th tr ế ị ố ự ầ ể ở
thành đo lu tạ ậ