BÀI T P TR NG Y U VÀ R I RO KI M TOÁNẬ Ọ Ế Ủ Ể
Bài 1
Tr ng y u là m t khái ni m quan tr ng đ i v i các ki m toán viên trong quá trình th c hi nọ ế ộ ệ ọ ố ớ ể ự ệ
ki m toán báo cáo tài chính.ể
Yêu c u:ầ
a. Trình bày quan h gi a tr ng y u v i s trình bày trung th c và h p lý c a báo cáo tàiệ ữ ọ ế ớ ự ự ợ ủ
chính
b. Trình bày nh h ng c a vi c xem xét tính tr ng y u đ n quá trình l p k ho ch và th cả ưở ủ ệ ọ ế ế ậ ế ạ ự
hi n các th t c ki m toán.ệ ủ ụ ể
c. Theo anh (ch ), Ki m toán viên s đánh giá tính tr ng y u c a m t sai ph m trong vi cị ể ẽ ọ ế ủ ộ ạ ệ
trình bày báo cáo tài chính căn c vào nh ng nhân t nào?ứ ữ ố
Bài 2
R i ro ki m toán và tính tr ng y u là hai khái ni m c n đ c xem xét trong quá trình l p kủ ể ọ ế ệ ầ ượ ậ ế
ho ch và th c hi n ki m toán. Ki m toán viên c n ph i xem xét đ ng th i c r i ro ki m toánạ ự ệ ể ể ầ ả ồ ờ ả ủ ể
và tính tr ng y u khi xác đ nh n i dung, l ch trình và ph m vi c a các th t c ki m toán cũng nhọ ế ị ộ ị ạ ủ ủ ụ ể ư
khi đánh giá k t qu c a các th t c này.ế ả ủ ủ ụ
Yêu c uầ
a. Đ nh nghĩa r i ro ki m toán và trình bày các r i ro c u thành r i ro ki m toán. Gi i thíchị ủ ể ủ ấ ủ ể ả
m i quan h t ng tác gi a các lo i r i ro nói trênố ệ ươ ữ ạ ủ
b. Đ nh nghĩa tr ng y u và trình bày các nhân t nh h ng đ n vi c xác đ nh tính tr ngị ọ ế ố ả ưở ế ệ ị ọ
y u. Trình bày m i quan h gi a tính tr ng y u đ c s d ng khi l p k ho ch ki mế ố ệ ữ ọ ế ượ ử ụ ậ ế ạ ể
toán và tính tr ng y u đ c s d ng khi đánh giá k t qu .ọ ế ượ ử ụ ế ả
Bài 3
Trong quá trình ki m toán công ty INDOWAY, ki m toán viên đã phát hi n m t s sai l ch nhể ể ệ ộ ố ệ ư
sau:
–Đ n v ch a l p d phòng gi m giá cho lô hàng t n kho l i th i, không còn kh năng tiêuơ ị ư ậ ự ả ồ ỗ ờ ả
th , tr giá trên s sách là 400 tri u đ ng. N u l p d phòng theo đúng yêu c u c a ki mụ ị ổ ệ ồ ế ậ ự ầ ủ ể
toán viên, tài s n đ n v s gi m đi 400 tri u đ ng và l i nhu n sau thu s gi m đi 288ả ơ ị ẽ ả ệ ồ ợ ậ ế ẽ ả
tri u đ ng.ệ ồ
–Đ n v đã ghi nh n tr c m t kho n doanh thu 200 tri u; đây là kho n ti n bán hàngơ ị ậ ướ ộ ả ệ ả ề
nh ng ch a giao hàng m c dù đ n v đã nh n ti n tr c. Sai l ch này n u đi u ch như ư ặ ơ ị ậ ề ướ ệ ế ề ỉ
theo yêu c u c a ki m toán viên s không làm nh h ng tài s n nh ng làm l i nhu nầ ủ ể ẽ ả ưở ả ư ợ ậ
sau thu c a đ n v gi m đi 144 tri u đ ng.ế ủ ơ ị ả ệ ồ
–Các sai l ch này đ n v không đ ng ý đi u ch nh theo yêu c u c a ki m toán viên. Ngoàiệ ơ ị ồ ề ỉ ầ ủ ể
ra, các sai l ch d ki n (còn g i là sai sót d ki n) đ c c tính t k t qu ki m traệ ự ế ọ ự ế ượ ướ ừ ế ả ể
m u cũng làm cho tài s n đ n v tăng lên là 400 tri u đ ng và l i nhu n sau thu tăng lênẫ ả ơ ị ệ ồ ợ ậ ế
170 tri u đ ng.ệ ồ
Yêu c uầ
a. Tính t ng sai l ch ch a đi u ch nh và đ ngh cách ng x c a ki m toán viên n u m cổ ệ ư ề ỉ ề ị ứ ử ủ ể ế ứ
tr ng y u c a toàn b báo cáo tài chính đ c xác đ nh là 1.800 tri u đ ng đ i v i t ngọ ế ủ ộ ượ ị ệ ồ ố ớ ổ
tài s n và 1.200 tri u đ ng (đ i v i l i nhu n sau thu ).ả ệ ồ ố ớ ợ ậ ế
b. Ki m toán viên s x lý th nào n u m c tr ng y u c a toàn b báo cáo tài chính đ cể ẽ ử ế ế ứ ọ ế ủ ộ ượ
xác đ nh là 900 tri u đ ng đ i v i t ng tài s n và 700 tri u đ ng đ i v i l i nhu n sauị ệ ồ ố ớ ổ ả ệ ồ ố ớ ợ ậ
thu .ế
Bài 4
1
Anh (ch ) đang l p k ho ch cho h p đ ng ki m toán báo cáo tài chính c a năm k t thúc ngàyị ậ ế ạ ợ ồ ể ủ ế
31.12.2000 c a Công ty TNHH Hoàng T , m t doanh nghi p th ng m i nh kinh doanh d iủ ử ộ ệ ươ ạ ỏ ướ
d ng nhà phân ph i cho b n công ty s n xu t hàng tiêu dùng có tên tu i. Hàng ngày, căn c vàoạ ố ố ả ấ ổ ứ
đ t hàng c a Hoàng T , các nhà phân ph i ch hàng giao cho Hoàng T . Tuy nhiên , do nhu c uặ ủ ử ố ở ử ầ
khách hàng thay đ i nên nhi u khi ph i giao hàng đ n hai, ba l n m t ngày. Các nhà phân ph iổ ề ả ế ầ ộ ố
này bán ch u cho Hoàng T v i th i gian thanh toán t 30 -45 ngày, do đó h cung c p m tị ử ớ ờ ừ ọ ấ ộ
kho n n ng n h n th ng xuyên g p đôi ngu n v n ch s h u c a Hoàng T . Do đó, Hoàngả ợ ắ ạ ườ ấ ồ ố ủ ở ữ ủ ử
T không c n s d ng n dài h n. Tuy nhiên, h ki m soát khá ch t ch tình hình công n đ iử ầ ử ụ ợ ạ ọ ể ặ ẽ ợ ố
v i Hoàng T thông qua vi c g i th thông báo tình hình n hàng tháng, th c hi n đ i chi uớ ử ệ ử ư ợ ự ệ ố ế
công n sáu tháng m t l n. Theo nh ng thông tin mà ki m toán viên thu th p đ c m t cách đángợ ộ ầ ữ ể ậ ượ ộ
tin c y, tình hình kinh doanh c a Hoàng t khá t t đ p trong năm 2000, s vòng quay c a tài s nậ ủ ử ố ẹ ố ủ ả
kho ng 12 vòng/năm. Hàng t n kho quay khá nhanh v i t c đ 24 vòng/ năm. Đ đ t đ c k tả ồ ớ ố ộ ể ạ ượ ế
qu này, Hoàng T ph i ch p nh n m t m c t l lãi g p khá th p là 15% (so v i 20% c a cácả ử ả ấ ậ ộ ứ ỷ ệ ộ ấ ớ ủ
đ n v trong ngành). Tình hình n ph i thu c a Hoàng T khá t t vì Hoàng T ch y u bán thuơ ị ợ ả ủ ử ố ử ủ ế
ti n m t qua m ng l i c a hàng, tr vi c bán ch u cho m t vài siêu th l n. S d ti n c aề ặ ạ ướ ử ừ ệ ị ộ ị ớ ố ư ề ủ
Hoàng T th ng chi m kho ng 25% t ng tài s n trong khi n ph i thu ch chi m kho ng 5% tàiử ườ ế ả ổ ả ợ ả ỉ ế ả
s n l u đ ng. Tài s n dài h n c a Hoàng T ch y u là các c a hàng và xe t i, chi m kho ngả ư ộ ả ạ ủ ử ủ ế ử ả ế ả
25% t ng tài s n. Đ th c hi n toàn b ho t đ ng kinh doanh c a mình, Hoàng T ch s d ngồ ả ể ự ệ ộ ạ ộ ủ ử ỉ ử ụ
kho ng 6 nhân viên, trong đó có 2 tài x xe t i và 1 b o v làm vi c bu i t i. Đ gi m nh côngả ế ả ả ệ ệ ổ ố ể ả ẹ
vi c, Hoàng T s d ng ph ng pháp ki m kê đ nh kỳ đ i v i hàng t n kho và m t ch ng trìnhệ ử ử ụ ươ ể ị ố ớ ồ ộ ươ
k toán trên máy.ế
Yêu c uầ
a. Hãy xác đ nh nh ng v n đ quan tr ng c n l u tâm trong ki m toán cho Công ty Hoàngị ữ ấ ề ọ ầ ư ể
T và nh ng th t c ki m toán nào đ c coi là quan tr ng trong ki m toán báo cáo tàiử ữ ủ ụ ể ượ ọ ể
chính năm k t thúc ngày 31.12.2000 c a Hoàng T .ế ủ ử
b. Nh ng thông tin nào ki m toán viên có th c n tìm hi u thêm đ có th thu h p h n n aữ ể ể ầ ể ể ể ẹ ơ ữ
ph m vi ki m tra c a mình.ạ ể ủ
Bài 5
Ki m toán viên S đang tìm hi u v khách hàng ph c v cho vi c l p k ho ch ki m toán báo cáoể ể ề ụ ụ ệ ậ ế ạ ể
tài chính c a công ty HT cho năm tài chính k t thúc ngày 31.12.200Z.ủ ế
Các thông tin mà ki m toán viên S thu th p đ c nh sau:ể ậ ượ ư
Trong năm 200Z, tình hình bán hàng c a Công ty HT h t s c phát tri n do nh ng khó khăn c aủ ế ứ ể ữ ủ
các đ i th c nh tranh trong vi c ti p c n công ngh m i và do chính sách bán ch u đ c n iố ủ ạ ệ ế ậ ệ ớ ị ượ ớ
l ng c a Ban Giám đ c. Nh đó s ngày l u kho bình quân c a hàng t n kho đã gi m xu ng chỏ ủ ố ờ ố ư ủ ồ ả ố ỉ
còn 20 ngày (so v i 40 ngày tr c đây) theo báo cáo c a Tr ng b ph n Kho hàng, m c dù giáớ ướ ủ ưở ộ ậ ặ
c bình quân c a các s n ph m bán ra đã tăng 5% trong khi giá mua vào không đ i.ả ủ ả ẩ ổ
Do đã d đoán tr c tình hình kinh doanh phát tri n, Công ty HT đã đ u t và đ a vào s d ngự ướ ể ầ ư ư ử ụ
ngay t tháng 1.200Z m t dây chuy n s n xu t v i t ng giá tr là 2.300 tri u, m t ph n ba sừ ộ ề ả ấ ớ ổ ị ệ ộ ầ ố
ti n trên do Ngân hàng Q cho vay dài h n. S còn l i, Công ty HT s d ng các ngu n tài tr ng nề ạ ố ạ ử ụ ồ ợ ắ
h n. Dây chuy n này làm cho s n l ng c a HT tăng lên g p r i.ạ ề ả ượ ủ ấ ưỡ
Vi c tìm hi u các thông tin t b ph n k toán g p khó khăn vì k toán tr ng c a Công ty HTệ ể ừ ộ ậ ế ặ ế ưở ủ
v a xu t c nh đ nh c n c ngoài, ng i m i nh n nhi m v ch a am hi u v tình hình côngừ ấ ả ị ư ở ướ ườ ớ ậ ệ ụ ư ể ề
ty.
Ngo i tr tr ng h p trên, tình hình nhân s phòng k toán không thay đ i trong năm 200Z. Đạ ừ ườ ợ ự ế ổ ể
gi m b t áp l c công vi c, Ban Giám đ c đã đ u t và đ a vào s d ng m t ph n m m k toánả ớ ự ệ ố ầ ư ư ử ụ ộ ầ ề ế
r t m c ti n và khá ph c t p. Công vi c tri n khai cài đ t đ c ti n hành g p rút vào tháng 10ấ ắ ề ứ ạ ệ ể ặ ượ ế ấ
năm 200Z đ có th v n hành ngay vào tháng 12.200Z.ể ể ậ
Yêu c uầ
a. D ki n các kho n m c có bi n đ ng đáng k trên báo cáo tài chính c a công ty HT c aự ế ả ụ ế ộ ể ủ ủ
năm tài chính k t thúc ngày 31.12.200Z. ế
2
b. Cho bi t nh ng thông tin trên s giúp ki m toán viên l u ý đ n nh ng r i ro nào c a báoế ữ ẽ ể ư ế ữ ủ ủ
cáo tài chính.
Bài 6
B n đang l p k ho ch ki m toán cho cu c ki m toán báo cáo tài chính năm 200X c a công tyạ ậ ế ạ ể ộ ể ủ
PLASCO. Đây là cu c ki m toán năm đ u tiên nên b n đ c yêu c u ph i tìm hi u và l p kộ ể ầ ạ ượ ầ ả ể ậ ế
ho ch khá chu đáo.ạ
Thông tin chung
Th tr ngị ườ
PLASCO là m t công ty s n xu t trong ngành nh a. S n ph m c a PLASCO là t m tr n nh aộ ả ấ ự ả ẩ ủ ấ ầ ự
dùng trong trang trí n i th t. S n ph m này đã t ng có nh ng c n "s t" vào th i gian tr c, tuyộ ấ ả ẩ ừ ữ ơ ố ờ ướ
nhiên trong vòng hai năm nay tình hình th tr ng không còn h p d n n a vì nhu c u xã h i có sị ườ ấ ẫ ữ ầ ộ ự
thay đ i. M t m t thu nh p c a t ng l p bình dân c a đô th đ c nâng cao khi n h có thổ ộ ặ ậ ủ ầ ớ ủ ị ượ ế ọ ể
chuy n sang các s n ph m tr n b ng ch t li u khác có đ m thu t và đ b n cao h n; m tể ả ẩ ầ ằ ấ ệ ộ ỹ ậ ộ ề ơ ặ
khác công ngh m i khi n các s n ph m b ng v t li u khác ngày m t r h n. Các d li u th ngệ ớ ế ả ẩ ằ ậ ệ ộ ẻ ơ ữ ệ ố
kê cho bi t năm nay th tr ng t m tr n nh a gi m kho ng 20% so v i năm tr c.ế ị ườ ấ ầ ự ả ả ớ ướ
Th tr ng t m tr n nh a có kho ng 10 nhà s n xu t l n, chi m 80% th ph n; trong đóị ườ ấ ầ ự ả ả ấ ớ ế ị ầ
PLASCO chi m kho ng 1/3 s n l ng. UNIPLASTIC là đ i th chính c a PLASCO vì có quyế ả ả ượ ố ủ ủ
mô t ng đ ng. Trong năm UNIPLASTIC đã ti n hành nh ng đ t khuy n mãi l n khi n cho thươ ươ ế ữ ợ ế ớ ế ị
ph n c a các công ty khác b s t gi m. Các c tính cho th y th ph n c a PLASCO gi mầ ủ ị ụ ả ướ ấ ị ầ ủ ả
kho ng 20% so v i năm tr c.ả ớ ướ
H th ng phân ph iệ ố ố
PLASCO phân ph i s n ph m qua m ng l i các đ i lý các t nh và bán tr c ti p cho các c aố ả ẩ ạ ướ ạ ở ỉ ự ế ử
hàng v t li u xây d ng t i TPHCM. Trong đi u ki n hi n t i c a th tr ng t m tr n nh a,ậ ệ ự ạ ề ệ ệ ạ ủ ị ườ ấ ầ ự
PLASCO ph i ch p nh n m t tình tr ng chung là các đ i lý và c a hàng cùng lúc bán s n ph mả ấ ậ ộ ạ ạ ử ả ẩ
c a nhi u nhà s n xu t khác nhau. Đ có th khuy n khích tăng s n l ng tiêu th , chính sáchủ ề ả ấ ể ể ế ả ượ ụ
th ng đ c áp d ng là cho tr ch m. PLASCO cũng không là ngo i l . Trong năm 200X,ườ ượ ụ ả ậ ạ ệ
PLASCO đã n i l ng chính sách bán ch u c a mình h n v i th i h n tr ch m tăng lên t 30ớ ỏ ị ủ ơ ớ ờ ạ ả ậ ừ
ngày đ n 45 ngày.ế
Nhà cung c pấ
Nguyên li u c a PLASCO nh p t n c ngoài. Có khá nhi u nhà phân ph i trong lĩnh v c này vàệ ủ ậ ừ ướ ề ố ự
h cũng c nh tranh v i nhau khá gay g t đ m r ng th ph n t i VN. Tuy nhiên, do giá d u tăngọ ạ ớ ắ ể ở ộ ị ầ ạ ầ
nên nguyên li u c a PLASCO cũng b tăng giá kho ng 15%.ệ ủ ị ả
Ngân hàng
PLASCO giao d ch qua Ngân hàng UNIX, m t ngân hàng th ng m i c ph n nh . Đây cũng làị ộ ươ ạ ổ ầ ỏ
nhà cung c p tín d ng cho PLASCO. Quan h gi a công ty và Ngân hàng r t t t.ấ ụ ệ ữ ấ ố
H i đ ng qu n tr và Ban Giám đ cộ ồ ả ị ố
PLASCO là m t công ty c ph n không niêm y t. H i đ ng qu n tr ch y u là các cán b vộ ổ ầ ế ộ ồ ả ị ủ ế ộ ề
h u trong ngành nh a. Quan đi m c a h v th tr ng khá c ng, đa s đ u nghĩ r ng ngànhư ự ể ủ ọ ề ị ườ ứ ố ề ằ
nh a, đ c bi t là s n ph m t m tr n v n còn trong th i kỳ "vàng son" nh khi h còn đang làmự ặ ệ ả ẩ ấ ầ ẫ ờ ư ọ
vi c. Vì v y, ông An, T ng Giám đ c công ty h u nh không th thuy t ph c h th c hi n cácệ ậ ổ ố ầ ư ể ế ụ ọ ự ệ
chính sách gi m giá ho c khuy n mãi m nh nh các đ i th c nh tranh.ả ặ ế ạ ư ố ủ ạ
Ông Tr n An đ m nh n ch c v T ng Giám đ c t 3 năm nay, đây là m t nhà kinh doanh t ngầ ả ậ ứ ụ ổ ố ừ ộ ừ
tr i. Ông đ c thuê làm Giám đ c v i m c l ng không cao l m nh ng đ c h ng m t s cả ượ ố ớ ứ ươ ắ ư ượ ưở ộ ố ổ
ph n trong công ty và ch đ ti n th ng hàng năm khá l n theo k t qu kinh doanh.ầ ế ộ ề ưở ớ ế ả
K toán và ki m toánế ể
3
B máy k toán c a công ty có kho ng 4 ng i. K toán tr ng m i là cô Th y, tr c đây làộ ế ủ ả ườ ế ưở ớ ủ ướ
Phó phòng K toán. K toán tr ng cũ là cô Mai, đã xin ngh vi c vào gi a năm đ chuy n sangế ế ưở ỉ ệ ữ ể ể
m t công ty khác. Anh Bình, m t nhân viên lâu năm gi công vi c k toán kho cũng chuy n côngộ ộ ữ ệ ế ể
tác theo cô Mai. Hi n gi công vi c này đ c giao cho cô Hi n, k toán ti n l ng đ m nh n. ệ ờ ệ ượ ề ế ề ươ ả ậ
Vào tháng 10.200X, công ty đã mua m t ph n m m k toán m i. Hi n nay ph n m m này đangộ ầ ề ế ớ ệ ầ ề
trong giai đo n th nghi m nên công vi c c a phòng k toán cũng khá n ng.ạ ử ệ ệ ủ ế ặ
T hai năm tr c, PLASCO đ c ki m toán b i m t công ty ki m toán có uy tín. Tuy nhiên, nămừ ướ ượ ể ở ộ ể
nay PLASCO chuy n sang m i công ty b n vì lý do phí ki m toán th p h n.ể ờ ạ ể ấ ơ
Chi n l c phát tri nế ượ ể
T tháng 2.200X, PLASCO đã xây d ng m t nhà máy s n xu t các đ dùng b ng nh a cao c pừ ự ộ ả ấ ồ ằ ự ấ
cho nhà b p, m t lo i s n ph m ch a đ c s n xu t VN t tr c đ n nay. Theo d ki n, s nế ộ ạ ả ẩ ư ượ ả ấ ở ừ ướ ế ự ế ả
ph m này s thay th v trí c a t m tr n nh a trong chi n l c phát tri n c a công ty 5 năm n a.ẩ ẽ ế ị ủ ấ ầ ự ế ượ ể ủ ữ
Nhà maý đã hoàn thành ph n xây d ng c b n, đang trong giai đo n l p đ t máy móc thi t b .ầ ự ơ ả ạ ắ ặ ế ị
Nh ng v n đ c a nămữ ấ ề ủ
B n đã có m t cu c nói chuy n v i ông An trong m t ti ng đ ng h . Sau đây là n i dung tóm t tạ ộ ộ ệ ớ ộ ế ồ ồ ộ ắ
mà b n đã ghi chép l i.ạ ạ
Tình hình năm v a qua r t căng th ng. Tôi khá m t vì không thuy t ph c đ c HĐQT choừ ấ ẳ ệ ế ụ ượ
phép th c hi n m t đ t khuy n mãi và gi m giá. Tuy nhiên, cu i cùng tôi cũng gi đ c m cự ệ ộ ợ ế ả ố ữ ượ ứ
doanh thu b ng v i năm ngoái do mình đ c các đ i lý ng h , nh t là m y đ i lý d i đ ngằ ớ ượ ạ ủ ộ ấ ấ ạ ướ ồ
b ng sông C u Long. Mình h tr h chi phí v n chuy n 1% giá bán nên h thích l m.ằ ử ỗ ợ ọ ậ ể ọ ắ
Vi c đ u t cũng đang tri n khai, cũng m t m i vì v n đ v n. Các c đông chính thì khôngệ ầ ư ể ệ ỏ ấ ề ố ổ
ch u góp thêm v n mà c kêu g i mình n l c tìm ki m cách th c gi i quy t. May mà bênị ố ứ ọ ỗ ự ế ứ ả ế
Ngân hàng UNIX ng h nên cũng đ . Ch t ch HĐQT và m y thành viên bên đó là ng iủ ộ ỡ ủ ị ấ ườ
thân c a ông Toàn, Ch t ch HĐQT bên này.ủ ủ ị
Tôi cũng m t quá r i nên ch c ch ráng m t th i gian n a thôi.ệ ồ ắ ỉ ộ ờ ữ
BÁO CÁO TÀI CHÍNH TÓM T T C A CÔNG TYẮ Ủ
(Đ n v : Tri u đ ng)ợ ị ệ ồ 200X-1 200X
Tiền 2100 2080
Nợ phải thu 13200 24280
Haøng Toàn Kho 20100 23010
Taøi saûn coá ñònh (thuaàn) 53000 75400
Cộng Taøi saûn 88400 124770
Nợ ngắn hạn 18000 36000
Nợ daøi hạn 7000 18000
Nguoàn Voán Kinh Doanh 60000 60000
Lôïi Nhuaän chöa phaân phoái 3400 10770
Cộng Nguoàn voán 88400 124770
Doanh thu 159000 161000
Giaù voán haøng baùn 120000 122000
Chi phí baùn haøng vaø quaûn lyù DN 30000 28.900
Chi phí taøi chính 1000 1.600
Lôïi nhuaän tröôùc thueá 8000 8500
Yêu c u: ầ
Phân tích các nh h ng c a môi tr ng kinh doanh đ n các r i ro trên báo cáo tài chính. T đóả ưở ủ ườ ế ủ ừ
đ a ra nh ng v n đ c n quan tâm khi ki m toán.ư ữ ấ ề ầ ể
4
5