Yêu cầu An toàn
đối với người dân tộc thiểu số
Tài liệu cơ bản về
Lập kế hoạch và Thực hiện Thông lệ tốt
Dự thảo tài liệu nghiệp vụ
Bản hiệu đính, tháng 6/2013
Ngân hàng Phát triển Châu Á
Tài liệu này được các chuyên gia của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) soạn thảo. Đây không phải là một cẩm
nang toàn diện hay ấn bản cuối cùng về vấn đề này. Các diễn giải và nội dung trong tài liệu này không nhất thiết
phản ánh quan điểm của Hội đồng Thống đốc ADB hay quan điểm của các chính phủ mà Ngân hàng đại diện.
Ngân hàng Phát triển Châu Á không đảm bảo tính chính xác của số liệu trình bày trong ấn phẩm này và không
chịu trách nhiệm về bất kỳ hậu quả nào của việc sử dụng các số liệu đó. Việc sử dụng thuật ngữ “quốc gia”
không ám chỉ bất kỳ đánh giá nào của Ngân hàng Phát triển Châu Á về tính pháp lý cũng như các tình trạng khác
của bất kỳ thực thể lãnh thổ nào.
i
CÁC TỪ VIẾT TẮT
ADB
-
Ngân hàng Phát triển Châu Á
ASI
-
Đánh giá tác động xã hội
BCS
-
Sự ủng hộ rộng rãi của cộng đồng
CSO
-
Tổ chức xã hội dân sự
DMC
-
Quốc gia thành viên đang phát triển
ESMS
-
Hệ thống quản lý xã hội và môi trường
FI
-
Trung gian tài chính
GFN
-
Thương thảo với thiện chí
GRM
-
Cơ chế giải quyết khiếu nại
ILO
-
Tổ chức Lao động Quốc tế
IP
-
Người dân tộc thiểu số
IPO
-
Tổ chức Người dân tộc thiểu số
IPP
-
Kế hoạch Người dân tộc thiểu số
IPPF
-
Khung kế hoạch phát triển Người dân tộc thiểu số
IPSA
-
Phân tích xã hội và đói nghèo ban đầu
M&E
-
Giám sát và Đánh giá
MFF
-
Phương thức tài trợ đa đợt
MRM
-
Họp thẩm định cấp quản lý
PMU
-
Ban Quản lý Dự án
PPMS
-
Hệ thống quản lý thực hiện dự án
PRA
-
Đánh giá nông thôn có sự tham gia
SIA
-
Đánh giá tác động xã hội
SPRSS
-
Chiến lược xã hội và Xóa đói giảm nghèo tóm tắt
SPS
-
Tuyên bố chính sách an toàn 2009
SR1
-
Yêu cầu An toàn 1: Môi trường
SR2
-
Yêu cầu An toàn 2: Tái định cư bắt buộc
SR3
-
Yêu cầu An toàn 3: Người Dân tộc thiểu số
TA
-
Hỗ trợ kỹ thuật
UNDRIP
-
Tuyên ngôn Liên Hợp Quốc về Quyền của Người bản địa/ dân tộc thiểu số
ii
MỤC LỤC
I. GIỚI THIỆU 1
A. Mục đích của Tài liệu 1
B. Cấu trúc của Tài liệu 1
II. MỤC TIÊU, HÀNH ĐỘNG, PHẠM VI, VÀ CÁC NGUYÊN TẮC CỦA CHÍNH SÁCH
ADB 2
A. Các mục tiêu của chính sách — Tuyên bố chính sách an toàn 2009 2
B. Hành động và Phạm vi chính sách 2
C. Những nguyên tắc của chính sách an toàn với người DTTS 3
D. Vai trò và Trách nhiệm 5
E. Yêu cầu an toàn đối với người DTTS trong chu trình dự án của ADB 6
XÁC ĐỊNH NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ 8
A. Xác định người DTTS theo tài liệu SPS 9
B. Xác định tính khác biệt của người DTTS 9
C. Xác định tính dễ bị tổn thương 12
D. Công nhận người DTTS theo luật quốc gia 13
III. SÀNG LỌC VÀ PHÂN LOẠI TÁC ĐỘNG 16
A. Thực hiện sàng lọc 16
B. Xác định loại tác động 17
C. Có cần sự ủng hộ rộng rãi của cộng đồng? 18
IV. THAM VẤN, THAM GIA, PHỔ BIẾN THÔNG TIN, VÀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI 19
A. Tham vấn thiết thực là gì? 19
B. Đại diện của người DTTS 25
C. Thương thảo với thiện chí 25
D. Phổ biến thông tin tới người DTTS bị ảnh hưởng 26
E. Phổ biến công khai Kế hoạch phát triển người DTTS và các tài liệu liên quan 27
F. Cơ chế giải quyết khiếu nại của dự án 27
G. Những nguyên tắc thực hành tốt đối với Cơ chế giải quyết khiếu nại 28
H. Cơ chế về trách nhiệm giải trình của ADB 32
V. ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG XÃ HỘI 33
A. Đánh giá tác động xã hội 33
B. Khu vực dự án và Vùng tác động của dự án 34
C. Loại và Tính chất của tác động tới người DTTS 35
D. Những thành tố của báo cáo đánh giá tác động xã hội 38
E. Thu thập và phân tích dữ liệu 39
F. Báo cáo kết quả đánh giá tác động xã hội 41
G. Yêu cầu về chuyên gia để thực hiện Đánh giá tác động xã hội 41
VI. LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN NGƯỜI DTTS 43
A. Yêu cầu lập kế hoạch đối với các phương thức vay vốn khác nhau 43
B. Kế hoạch phát triển người DTTS (IPP) 43
C. Khung kế hoạch phát triển người DTTS (IPPF) 52
D. Hệ thống quản lý môi trường và xã hội 53
E. Kiểm toán an toàn xã hội 54
F. Ma trận tác động xã hội 55
VII. NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ THỰC HIỆN KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN NGƯỜI DTTS 59
A. Cập nhật Kế hoạch phát triển người DTTS trong quá trình thực hiện 59
B. Giải quyết những tác động không lường trước 59
C. Phát triển năng lực 59
VIII. GIÁM SÁT VIỆC THỰC HIỆN KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN NGƯỜI DTTS 62
iii
A. Giám sát việc thực hiện Kế hoạch phát triển người DTTS bởi bên vay/khách
hàng 62
B. Báo cáo 66
C. Đánh giá 66
D. Giám sát việc thực hiện IPP do ADB tiến hành 66
IX. SỰ ĐỒNG THUẬN CỦA CỘNG ĐỒNG NGƯỜI DTTS BỊ ẢNH HƯỞNG VÀ SỰ
ỦNG HỘ RỘNG RÃI CỦA CỘNG ĐỒNG 67
A. Sự đồng thuận và ủng hộ rộng rãi của cộng đồng 67
B. Bên vay/khách hàng và sự ủng hộ rộng rãi của cộng đồng 72
C. Trách nhiệm của ADB trong xác định chắc chắn sự ủng hộ rộng rãi của cộng
đồng 74
D. Những hàm ý khi không có sự ủng hộ rộng rãi của cộng đồng 75
PHỤ LỤC
1. Danh sách những hoạt động đầu tư bị nghiêm cấm của ADB
2. Tổng quan về người DTTS trong bối cảnh quốc gia
3. Các nguồn lực trong khu vực: Danh sách và đường link
4. Phân loại tác động tới người DTTS
5. Công cụ bảo trợ người DTTS trong những phương thức vay vốn khác nhau
6. Đề cương Kế hoạch phát triển người DTTS
7. Danh sách kiểm tra để đánhgiá tính đầy đủ của một kế hoạch phát triển người DTTS
8. Đề cương Khung kế hoạch phát triển người DTTS
9. Danh sách kiểm tra tính đầy đủ của một Khung kế hoạch phát triển người DTTS
10. Đề cương hệ thống quản lý xã hội và môi trường
11. Điều khoản tham chiếu mẫu đối với chuyên gia độc lập để xác minh thông tin giám
sát việc thực hiện Kế hoạch phát triển người DTTS
12. Ví dụ về các chỉ số giám sát
13. Phương pháp tiếp cận để thu thập và rà soát sự ủng hộ rộng rãi của cộng đồng
14. Kế hoạch phát triển người DTTS trong chu trình dự án ADB
TÀI LIỆU THAM KHẢO