Đ bài: Bàn lu n v ý nghĩa t t ng c a câu t c ng :ề ậ ề ư ưở ủ ụ ữ
Ta v ta t m ao ta ề ắ
Dù trong dù đc ao nhà v n h n.ụ ẫ ơ
H NG D NƯỚ Ẫ
1. M bàiở
- Bàn v ý th c trân tr ng nh ng th do ta làm ra, t c ng có câu:ề ứ ọ ữ ứ ụ ữ
Ta v ta t m ao taề ắ
Dù trong dù đc ao nhà v n h n.ụ ẫ ơ
2. Thân bài
- Gi i thích ý nghĩa c a câu t c ng :ả ủ ụ ữ
+ Hình nh ao ta g n bó v i làng quê, v i nh ng th ta đc làm ch .ả ắ ớ ớ ữ ứ ượ ủ
+ Nghĩa c câu: ph i bi t trân tr ng nh ng cái c a mình, s d ng nó h n là đi nh v , sả ả ế ọ ữ ủ ử ụ ơ ờ ả ử
d ng c a ng i khác.ụ ủ ườ
- Kh ng đnh tính đúng đn c a v n đ:ẳ ị ắ ủ ấ ề
+ Tâm lí t do làm ch , tho i mái trong s d ng so v i khi ph i đi nh , đi m n c aự ủ ả ử ụ ớ ả ờ ượ ủ
ng i khác.ườ
+ Th hi n ý th c tôn tr ng chính b n thân mình.ể ệ ứ ọ ả
+ Ngày nay, t t ng đó càng đúng đn khi h i nh p th gi i, giáo d c lòng t hào, yêuư ưở ắ ộ ậ ế ớ ụ ự
quý đt n c mình.ấ ướ
- M t h n ch :ặ ạ ế
+ B ng lòng theo ki u dù trong, dù đc là b o th , trì tr .ằ ể ụ ả ủ ệ
+ Thái đ đó d n đn cách s ng an ph n, t b ng lòng, tâm lí t cao mù quáng, kìm hãmộ ẫ ế ố ậ ự ằ ự
s phát tri n.ự ể
- Quan ni m đúng:ệ
+ Tôn tr ng, s d ng cái c a ta v i tinh th n kh i trong g n đc.ọ ử ụ ủ ớ ầ ơ ạ ụ
+ Bi t hoà nh p mà không hoà tan, nghĩa là hoà nh p đ phát tri n trên tinh th n tế ậ ậ ể ể ầ ự
ch . ủ
3. K t bàiế
- Bài h c sâu s c v s g n bó v i quê h ng, v i nh ng gì ta đc làm ch nh ng tránhọ ắ ề ự ắ ớ ươ ớ ữ ượ ủ ư
t t ng b o th , h p hòi.ư ưở ả ủ ẹ
Bài làm
Đc và h c ca dao, chúng ta hi u đc bi t bao tâm tình tha thi t c a ng i bình dân. Bênọ ọ ể ượ ế ế ủ ườ
c nh nh ng cung đi u tình c m sâu l ng, chúng ta còn tìm th y bao kinh nghi m s ng quýạ ữ ệ ả ắ ấ ệ ố
báu. Câu ca dao sau đây đã cho chúng ta m t l i khuyên sâu s c v tinh th n đc l p, tộ ờ ắ ề ầ ộ ậ ự
ch . Ph i bi t yêu quý, trân tr ng nh ng cái c a ta; dù t t hay x u v n là c a ta, do ta làmủ ả ế ọ ữ ủ ố ấ ẫ ủ
ch :ủ
Ta v ta t m ao taề ắ
Dù trong dù đc ao nhà v n h n. ụ ẫ ơ
Câu ca dao cũng đã có cách nói th t gi n d , d hi u và giàu hình nh. Hãy v t m ao nhàậ ả ị ễ ể ả ề ắ
mình, dù n c có trong hay đc v n h n n i khác. T cách nói m c m c y ng i bìnhướ ụ ẫ ơ ơ ừ ộ ạ ấ ườ
dân mu n nh n nh m i ng i: Con ng i, ai cũng có gia đình, xã h i, môi tr ng s ngố ắ ủ ọ ườ ườ ộ ườ ố
c a mình; ph i bi t trân tr ng nh ng cái c a mình, s d ng nó h n là đi nh v , s d ngủ ả ế ọ ữ ủ ử ụ ơ ờ ả ử ụ
c a ng i khác. Câu ca dao đã đ cao r t rõ ý th c đc l p, ph đnh ki u s ng nh , s ngủ ườ ề ấ ứ ộ ậ ủ ị ể ố ờ ố
d a, s ng ph thu c vào ng i khác.ự ố ụ ộ ườ
Nhìn nh n, xem xét v n đ m t cách công b ng, chúng ta ph i th a nh n m t đúng, m tậ ấ ề ộ ằ ả ừ ậ ặ ặ
tích c c c a nó. “Ao ta” là thu c quy n s h u c a ta, ta có th t m tho i mái, t do chự ủ ộ ề ở ữ ủ ế ắ ả ự ứ
không ph i e dè nh khi t m “ao ng i”. Nói r ng ra, trong cu c s ng cùng v y, s d ngả ư ắ ườ ộ ộ ố ậ ử ụ
nh ng gì c a mình v n thích h n, ch đng h n là đi m n c a ng i khác. Nói v y đữ ủ ẫ ơ ủ ộ ơ ượ ủ ườ ậ ể
th y r ng: tâm lý khi s d ng nh ng th thu c quy n s h u c a mình bao gi cũng nhấ ằ ử ụ ữ ứ ộ ề ở ữ ủ ờ ẹ
nhõm, tho i mái h n nhi u khi ph i đi nh , đi m n. Đi u đó th t c n thi t, quan tr ng,ả ơ ề ả ờ ượ ề ậ ầ ế ọ
b i nó s nh h ng không nh đn hi u qu công vi c c a m i ng i. H n n a, chúngở ẽ ả ưở ỏ ế ệ ả ệ ủ ỗ ườ ơ ữ
ta cũng th y là: nhà mình có ao mà mình không t m, nhà mình có ph ng ti n mà khôngấ ắ ươ ệ
d ng, xã h i mình có s n ph m mà mình ngo nh m t, l i đi s d ng c a nhà khác, ng iừ ộ ả ẩ ả ặ ạ ử ụ ủ ườ
khác, n c khác thì chính là t coi th ng mình, bôi x u mình. Đy là ch a k đn vi cướ ự ườ ấ ấ ư ế ế ệ
“ao nhà” lâu ngày không đc s d ng, thi u s chăm sóc, tu s a thì s ngày càng b n đi,ượ ử ụ ế ự ử ẽ ẩ
đc thêm thì h u qu càng x u thêm cho chính b n thân mình. Có l , đó là đi u ngoài ýụ ậ ả ấ ả ẽ ề
mu n c a t t c chúng ta.ố ủ ấ ả
V i nh ng ng i con sông xa quê h ng, xa T qu c, câu ca dao cũng có ý nghĩa sâu s cớ ữ ườ ươ ổ ố ắ
h n. S ng trên n c ng i, h có th có cu c s ng v t ch t đy đ h n khi s ng trênơ ố ướ ườ ọ ể ộ ố ậ ấ ầ ủ ơ ố
chính quê h ng mình r t nhi u. Nh ng n c ng i v n là “ao” c a ng i khác. Làmươ ấ ề ư ướ ườ ẫ ủ ườ
sao h có th thích ng hoàn toàn v i phong t c t p quán v i cách s ng, cách sinh ho tọ ể ứ ớ ụ ậ ớ ố ạ
n i mi n đt l . Làm sao h có th tìm đc h n quê h ng dù ch là trong kho nh kh cơ ề ấ ạ ọ ể ượ ồ ươ ỉ ả ắ
nh ng con ng i b t đng v ngôn ng , n p s ng, n p nghĩ n i xa xôi y. V y nên, taở ữ ườ ấ ồ ề ữ ế ố ế ơ ấ ậ
d hi u vì sao, nhi u Vi t ki u s ng xa quê h ng nh ng tâm h n h v n luôn h ng vễ ể ề ệ ề ố ươ ư ồ ọ ẫ ướ ề
T qu c. L i có bi t bao ng i đng đng xa quê, cu i cùng tr l i v s ng v i m nhổ ố ạ ế ườ ằ ẵ ố ở ạ ề ố ớ ả
đt thân yêu, n i chôn nhau c t r n đ tìm ngu n an i, tìm s c m thông, chia s .ấ ơ ắ ố ể ồ ủ ự ả ẻ
Song, câu ca dao v n còn m t h n ch c a nó. D u l i khuyên ta ph i t m ao nhà ta,ẫ ặ ạ ế ủ ẫ ờ ả ắ ở
ph i s d ng nh ng cái c a ta là đúng, là h p đo lý nh ng “Dù trong dù đc ao nhà v nả ử ụ ữ ủ ợ ạ ư ụ ẫ
h n” thì l i ch a th a đáng. Làm sao “v n h n” đc khi mà ao nhà ta n c đc h n aoơ ạ ư ỏ ẫ ơ ượ ướ ụ ơ
nhà ng i khác: Làm sao “v n h n” đc khi xã h i n c khác văn minh mà xã h i mìnhườ ẫ ơ ượ ộ ướ ộ
v n ch a thoát kh i trì tr , l c h u, đói nghèo? Cách quan ni m đó có khác gì đâu v i tháiẫ ư ỏ ệ ạ ậ ệ ớ
đ an ph n, ch p nh n s ng cùng nghèo nàn, l c h u. Càng sai l m h n khi h đã đngộ ậ ấ ậ ố ạ ậ ầ ơ ọ ồ
nh t thái đ b o th , b ng lòng v i cu c s ng nghèo nàn l c h u, tâm lí t cao mù quángấ ộ ả ủ ằ ớ ộ ố ạ ậ ự
cho r ng cái gì c a ta cũng “Nh t”. H cho r ng: ta ph i s ng trong xã h i c a ta v i t tằ ủ ấ ọ ằ ả ố ộ ủ ớ ấ
c hi n tr ng trong đc v n có c a nó m i là “không lai căng”, m i là “dân t c”. H đãả ệ ạ ụ ố ủ ớ ớ ộ ọ
nh m l n ho c đã tìm cách ng y bi n cho quan đi m b o th , l i s ng vô trách nhi mầ ẫ ặ ụ ệ ể ả ủ ố ố ệ
đi v i xã h i và đôi v i chính mình. Quan đi m đó s làm cho xã h i đã trì tr càng trìố ớ ộ ớ ế ẽ ộ ệ
tr h n, cu c s ng đã nghèo nàn càng nghèo nàn h n. Th h i, chúng ta v n đng dùngệ ơ ộ ố ơ ử ỏ ậ ộ
hàng n i đa v i kh u hi u “dù t t hay x u v n là hàng c a ta”, v n h n hàng ngo i thìộ ị ớ ẩ ệ ố ấ ẫ ủ ẫ ơ ạ
s ra sao? L i gi i đã tìm ngay trong câu h i không có gì khó khăn y. B i không ai d i gìẽ ờ ả ỏ ấ ở ạ
dùng hàng x u, hàng đt, dù th hàng đó là c a ta chăng n a khi mà th tr ng đang trànấ ắ ứ ủ ữ ị ườ
ng p không bi t bao nhiêu hàng nh p kh u v i ch t l ng cao mà giá c ph i chăng. Rõậ ế ậ ẩ ớ ấ ượ ả ả
ràng quan ni m “Dù trong dù đc ao nhà v n h n” không còn phù h p v i đng l i điệ ụ ẫ ơ ợ ớ ườ ố ổ
m i, m c a đ phát tri n không ng ng nh c a xã h i chúng ta hi n nay.ớ ở ử ể ể ừ ư ủ ộ ệ
Nhìn nh n v n đ m t cách toàn di n nh th , chúng ta c n có quan đi m s ng nh thậ ấ ề ộ ệ ư ế ầ ể ố ư ế
nào cho đúng đn? Chúng ta không ch p nh n quan ni m an ph n “dù trong dù đc” v nắ ấ ậ ệ ậ ụ ẫ
c t m ao nhà, không có nghĩa là chúng ta đng tình v i thái đ l ng tránh, b đi s ng ứ ắ ở ồ ớ ộ ả ỏ ố ở
n i khác, n c khác khi quê nhà, đt n c mình còn gian khó. Nh n th c đúng đn nh tơ ướ ấ ướ ậ ứ ắ ấ
chính là ph i tôn tr ng, s d ng cái c a ta v i thái đ “kh i trong g n đc”.ả ọ ử ụ ủ ớ ộ ơ ạ ụ
“Kh i trong g n đc” t c là ph i phát huy cái t t, cái đp, làm cho cái t t, cái đp ngàyơ ạ ụ ứ ả ố ẹ ố ẹ
càng phát tri n; đng th i lo i tr cái x u, cái b n ra kh i cu c s ng c a chúng ta. Ta nênể ồ ờ ạ ừ ấ ẩ ỏ ộ ố ủ
s d ng nh ng cái v n có c a ta, không nên dùng c a ng i khác, đng th i ta cũng ph iử ụ ữ ố ủ ủ ườ ồ ờ ả
h c t p ng i, nâng cao ch t l ng nh ng cái v n có c a mình. Ta ph i t m ao nhà,ọ ậ ườ ấ ượ ữ ố ủ ả ắ ở
s ng đt n c mình đng th i ph i m c a h c t p ng i đ c i t o ao nhà, c i t oố ở ấ ướ ồ ờ ả ở ử ọ ậ ườ ể ả ạ ả ạ
đt n c đ ao nhà trong mát h n, đt n c giàu m nh h n. M t khác tôn tr ng mình, sấ ướ ể ơ ấ ướ ạ ơ ặ ọ ử
d ng nh ng th c a mình không có nghĩa là bài ngo i, không đc dùng nh ng th doụ ữ ứ ủ ạ ượ ữ ứ
ng i khác s n xu t. Song, khi s d ng nh ng th c a ng i khác mà ta ch a có, taườ ầ ấ ử ụ ữ ứ ủ ườ ư
không nên sùng ngo i d n đn ch l thu c vào ng i khác, làm m t quy n t ch c aạ ẫ ế ỗ ệ ộ ườ ấ ề ự ủ ủ
mình.
Câu ca dao là m t bài h c vô cùng sâu s c v s g n bó gi a chúng ta v i nh ng gì là c aộ ọ ắ ề ự ắ ữ ớ ữ ủ
mình, c a quê h ng mình, đt n c mình. Nh n th c v n đ trong câu ca dao m t cáchủ ươ ấ ướ ậ ứ ấ ề ộ
toàn di n, đúng đn nh th cũng là m t cách đ chúng ta có th v n lên hoàn thi n b nệ ắ ư ế ộ ể ế ươ ệ ả
thân. Vâng, chúng ta ph i s ng v i tinh th n hòa nh p nh ng không hoà tan, đ t ng ngàyả ố ớ ầ ậ ư ể ừ
hoàn thi n, hoàn m h n mà v n gi đc nét riêng, nét b n s c c a mình.ệ ỹ ơ ẫ ữ ượ ả ắ ủ