ậ ề ề ủ ụ Đ bài: Bàn lu n v ý nghĩa t ư ưở t ữ ng c a câu t c ng :
ề ắ Ta v ta t m ao ta
ẫ ơ ụ Dù trong dù đ c ao nhà v n h n.
ƯỚ Ẫ H NG D N
1. M bàiở
ứ ứ ữ ụ ữ ề ọ Bàn v ý th c trân tr ng nh ng th do ta làm ra, t c ng có câu:
ề ắ Ta v ta t m ao ta
ụ ẫ ơ Dù trong dù đ c ao nhà v n h n.
2. Thân bài
ả ụ Gi ữ ủ i thích ý nghĩa c a câu t c ng :
ữ ứ ả ắ ớ ớ ượ + Hình nh ao ta g n bó v i làng quê, v i nh ng th ta đ ủ c làm ch .
ả ả ế ử ụ ữ ủ ọ ơ + Nghĩa c câu: ph i bi t trân tr ng nh ng cái c a mình, s d ng nó h n là đi nh v , s ờ ả ử
ủ ườ ụ d ng c a ng i khác.
ắ ủ ấ ẳ ị ề Kh ng đ nh tính đúng đ n c a v n đ :
ự ử ụ ượ ủ ả ả ớ ờ + Tâm lí t ủ do làm ch , tho i mái trong s d ng so v i khi ph i đi nh , đi m n c a
ườ ng i khác.
ể ệ ứ ả ọ + Th hi n ý th c tôn tr ng chính b n thân mình.
ế ớ ắ ậ ộ ự + Ngày nay, t ư ưở t ng đó càng đúng đ n khi h i nh p th gi ụ i, giáo d c lòng t hào, yêu
ấ ướ quý đ t n c mình.
ặ ạ ế M t h n ch :
ụ ủ ể ả ằ ệ + B ng lòng theo ki u dù trong, dù đ c là b o th , trì tr .
ế ậ ẫ ố ộ ự ằ ự + Thái đ đó d n đ n cách s ng an ph n, t b ng lòng, tâm lí t cao mù quáng, kìm hãm
ể ự s phát tri n.
ệ Quan ni m đúng:
ạ ụ ử ụ ủ ầ ớ ọ ơ + Tôn tr ng, s d ng cái c a ta v i tinh th n kh i trong g n đ c.
ế ể ể ậ ậ + Bi t hoà nh p mà không hoà tan, nghĩa là hoà nh p đ phát tri n trên tinh th n t ầ ự
ch . ủ
ế 3. K t bài
ớ ọ ươ ớ ượ ắ ề ự ắ Bài h c sâu s c v s g n bó v i quê h ữ ng, v i nh ng gì ta đ ủ ư c làm ch nh ng tránh
ủ ẹ ả ư ưở t t ng b o th , h p hòi.
Bài làm
ể ượ ọ ọ ế ế ủ ườ Đ c và h c ca dao, chúng ta hi u đ c bi t bao tâm tình tha thi t c a ng i bình dân. Bên
ữ ệ ệ ấ ả ắ ố ạ c nh nh ng cung đi u tình c m sâu l ng, chúng ta còn tìm th y bao kinh nghi m s ng quý
ộ ờ ộ ậ ắ ầ báu. Câu ca dao sau đây đã cho chúng ta m t l ề i khuyên sâu s c v tinh th n đ c l p, t ự
ủ ả ế ữ ủ ọ ố ủ ấ ẫ ch . Ph i bi t yêu quý, trân tr ng nh ng cái c a ta; dù t t hay x u v n là c a ta, do ta làm
ch :ủ
ề ắ Ta v ta t m ao ta
ụ ẫ ơ Dù trong dù đ c ao nhà v n h n.
ị ễ ể ề ắ ả ả ậ Câu ca dao cũng đã có cách nói th t gi n d , d hi u và giàu hình nh. Hãy v t m ao nhà
ướ ụ ẫ ạ ấ ừ ơ ơ ộ ườ mình, dù n c có trong hay đ c v n h n n i khác. T cách nói m c m c y ng i bình
ủ ọ ố ườ ườ ộ ườ ắ dân mu n nh n nh m i ng i: Con ng i, ai cũng có gia đình, xã h i, môi tr ố ng s ng
ả ế ữ ủ ọ ơ ủ c a mình; ph i bi ờ ả ử ụ ử ụ t trân tr ng nh ng cái c a mình, s d ng nó h n là đi nh v , s d ng
ườ ứ ộ ậ ể ố ủ ị ề ấ ủ c a ng ờ ố i khác. Câu ca dao đã đ cao r t rõ ý th c đ c l p, ph đ nh ki u s ng nh , s ng
ộ ố ườ ụ ự d a, s ng ph thu c vào ng i khác.
ề ộ ừ ả ậ ặ ậ ấ ặ ằ Nhìn nh n, xem xét v n đ m t cách công b ng, chúng ta ph i th a nh n m t đúng, m t
ề ở ữ ủ ự ủ ế ắ ả ộ ự tích c c c a nó. “Ao ta” là thu c quy n s h u c a ta, ta có th t m tho i mái, t do ch ứ
ư ả ắ ườ ậ ộ không ph i e dè nh khi t m “ao ng ử ụ ộ ố i”. Nói r ng ra, trong cu c s ng cùng v y, s d ng
ượ ủ ủ ộ ữ ủ ẫ ơ ơ ườ ậ nh ng gì c a mình v n thích h n, ch đ ng h n là đi m n c a ng i khác. Nói v y đ ể
ề ở ữ ủ ấ ằ ử ụ ữ ộ ờ ứ th y r ng: tâm lý khi s d ng nh ng th thu c quy n s h u c a mình bao gi cũng nh ẹ
ậ ầ ượ ề ề ả ả ơ ờ ế ọ nhõm, tho i mái h n nhi u khi ph i đi nh , đi m n. Đi u đó th t c n thi t, quan tr ng,
ẽ ả ưở ệ ủ ỏ ế ệ ả ỗ ườ ơ ở b i nó s nh h ng không nh đ n hi u qu công vi c c a m i ng ữ i. H n n a, chúng
ắ ấ ươ ệ ta cũng th y là: nhà mình có ao mà mình không t m, nhà mình có ph ng ti n mà không
ặ ạ ả ả ẩ ộ ử ụ ừ d ng, xã h i mình có s n ph m mà mình ngo nh m t, l ủ i đi s d ng c a nhà khác, ng ườ i
ướ ự ườ ư ế ế ấ ấ khác, n c khác thì chính là t coi th ệ ng mình, bôi x u mình. Đ y là ch a k đ n vi c
ượ ử ụ ế ự ử ẽ ẩ “ao nhà” lâu ngày không đ c s d ng, thi u s chăm sóc, tu s a thì s ngày càng b n đi,
ả ậ ả ấ ẽ ụ đ c thêm thì h u qu càng x u thêm cho chính b n thân mình. Có l ề , đó là đi u ngoài ý
ố ủ ấ ả mu n c a t t c chúng ta.
ớ ườ ươ ổ ố ữ V i nh ng ng i con sông xa quê h ắ ng, xa T qu c, câu ca dao cũng có ý nghĩa sâu s c
ướ ườ ộ ố ấ ầ ủ ơ ể ậ ọ ố ố ơ h n. S ng trên n c ng i, h có th có cu c s ng v t ch t đ y đ h n khi s ng trên
ươ ư ề ấ ướ ườ ẫ ủ ườ chính quê h ng mình r t nhi u. Nh ng n c ng i v n là “ao” c a ng i khác. Làm
ụ ậ ứ ể ọ ớ ớ ố ạ sao h có th thích ng hoàn toàn v i phong t c t p quán v i cách s ng, cách sinh ho t
ấ ạ ể ượ ồ ươ ả ỉ ề ơ n i mi n đ t l ọ . Làm sao h có th tìm đ c h n quê h ắ ng dù ch là trong kho nh kh c
ở ữ ườ ấ ồ ữ ế ố ề ế ấ ậ ơ nh ng con ng i b t đ ng v ngôn ng , n p s ng, n p nghĩ n i xa xôi y. V y nên, ta
ề ệ ề ố ươ ọ ẫ ư ướ ễ ể d hi u vì sao, nhi u Vi t ki u s ng xa quê h ồ ng nh ng tâm h n h v n luôn h ng v ề
ạ ổ ố ế ườ ằ ở ạ ề ố ẵ ố ớ T qu c. L i có bi t bao ng i đ ng đ ng xa quê, cu i cùng tr l ả i v s ng v i m nh
ắ ố ể ơ ồ ủ ự ả ấ đ t thân yêu, n i chôn nhau c t r n đ tìm ngu n an ẻ i, tìm s c m thông, chia s .
ặ ạ ế ủ ẫ ờ ẫ ả ắ ở Song, câu ca dao v n còn m t h n ch c a nó. D u l i khuyên ta ph i t m ao nhà ta,
ả ử ụ ữ ủ ư ụ ạ ẫ ợ ph i s d ng nh ng cái c a ta là đúng, là h p đ o lý nh ng “Dù trong dù đ c ao nhà v n
ạ ư ẫ ỏ ơ ượ ướ ụ ơ ơ h n” thì l i ch a th a đáng. Làm sao “v n h n” đ c khi mà ao nhà ta n c đ c h n ao
ườ ẫ ơ ượ ộ ướ ộ nhà ng i khác: Làm sao “v n h n” đ c khi xã h i n c khác văn minh mà xã h i mình
ệ ạ ậ ư ệ ỏ ớ ẫ v n ch a thoát kh i trì tr , l c h u, đói nghèo? Cách quan ni m đó có khác gì đâu v i thái
ậ ố ạ ậ ầ ậ ấ ơ ọ ồ ộ đ an ph n, ch p nh n s ng cùng nghèo nàn, l c h u. Càng sai l m h n khi h đã đ ng
ạ ậ ộ ố ủ ằ ộ ả ấ ớ ự nh t thái đ b o th , b ng lòng v i cu c s ng nghèo nàn l c h u, tâm lí t cao mù quáng
ộ ủ ả ố ủ ằ ằ ấ ọ cho r ng cái gì c a ta cũng “Nh t”. H cho r ng: ta ph i s ng trong xã h i c a ta v i t ớ ấ t
ụ ố ủ ạ ớ ớ ộ ọ ả ệ c hi n tr ng trong đ c v n có c a nó m i là “không lai căng”, m i là “dân t c”. H đã
ủ ố ố ể ệ ả ầ ẫ ặ ụ nh m l n ho c đã tìm cách ng y bi n cho quan đi m b o th , l ệ i s ng vô trách nhi m
ế ẽ ệ ộ ớ ộ ố ớ đ i v i xã h i và đôi v i chính mình. Quan đi m đó s làm cho xã h i đã trì tr càng trì
ộ ố ử ỏ ệ ơ ậ ơ ộ tr h n, cu c s ng đã nghèo nàn càng nghèo nàn h n. Th h i, chúng ta v n đ ng dùng
ộ ị ệ ẩ ớ ố ủ ấ ẫ ẫ ạ ơ hàng n i đ a v i kh u hi u “dù t t hay x u v n là hàng c a ta”, v n h n hàng ngo i thì
ờ ả ấ ạ ỏ ở ẽ s ra sao? L i gi i đã tìm ngay trong câu h i không có gì khó khăn y. B i không ai d i gì
ị ườ ứ ủ ữ ấ ắ dùng hàng x u, hàng đ t, dù th hàng đó là c a ta chăng n a khi mà th tr ng đang tràn
ậ ế ấ ượ ẩ ớ ả ng p không bi ậ t bao nhiêu hàng nh p kh u v i ch t l ả ng cao mà giá c ph i chăng. Rõ
ớ ườ ụ ệ ẫ ơ ợ ràng quan ni m “Dù trong dù đ c ao nhà v n h n” không còn phù h p v i đ ng l ố ổ i đ i
ở ử ể ư ủ ể ệ ớ ộ ừ m i, m c a đ phát tri n không ng ng nh c a xã h i chúng ta hi n nay.
ề ộ ệ ể ầ ậ ấ ố ư ế Nhìn nh n v n đ m t cách toàn di n nh th , chúng ta c n có quan đi m s ng nh th ư ế
ụ ệ ấ ậ ắ ẫ ậ nào cho đúng đ n? Chúng ta không ch p nh n quan ni m an ph n “dù trong dù đ c” v n
ộ ả ồ ớ ỏ ố ứ ắ ở c t m ao nhà, không có nghĩa là chúng ta đ ng tình v i thái đ l ng tránh, b đi s ng ở
ướ ấ ướ ứ ậ ắ ơ n i khác, n c khác khi quê nhà, đ t n ấ c mình còn gian khó. Nh n th c đúng đ n nh t
ạ ụ ử ụ ả ọ ớ ộ ơ ủ chính là ph i tôn tr ng, s d ng cái c a ta v i thái đ “kh i trong g n đ c”.
ụ ạ ả ơ ố ẹ ố ứ “Kh i trong g n đ c” t c là ph i phát huy cái t t, cái đ p, làm cho cái t ẹ t, cái đ p ngày
ạ ừ ộ ố ủ ể ấ ẩ ồ ờ ỏ càng phát tri n; đ ng th i lo i tr cái x u, cái b n ra kh i cu c s ng c a chúng ta. Ta nên
ữ ủ ố ườ ồ ủ ử ụ s d ng nh ng cái v n có c a ta, không nên dùng c a ng ả ờ i khác, đ ng th i ta cũng ph i
ườ ấ ượ ả ắ ở ữ ố ọ ậ h c t p ng i, nâng cao ch t l ủ ng nh ng cái v n có c a mình. Ta ph i t m ao nhà,
ở ử ọ ậ ồ ờ ườ ể ả ạ ố s ng ở ấ ướ đ t n ả c mình đ ng th i ph i m c a h c t p ng ả ạ i đ c i t o ao nhà, c i t o
ấ ướ ơ ạ ặ ơ ọ ấ ướ ể đ t n c đ ao nhà trong mát h n, đ t n c giàu m nh h n. M t khác tôn tr ng mình, s ử
ứ ủ ữ ạ ượ ứ ụ d ng nh ng th c a mình không có nghĩa là bài ngo i, không đ ữ c dùng nh ng th do
ườ ử ụ ứ ủ ữ ầ ấ ườ ư ng i khác s n xu t. Song, khi s d ng nh ng th c a ng i khác mà ta ch a có, ta
ạ ẫ ỗ ệ ế ộ ườ ấ không nên sùng ngo i d n đ n ch l thu c vào ng i khác, làm m t quy n t ề ự ủ ủ ch c a
mình.
ữ ữ ộ ọ ớ ủ ắ ề ự ắ Câu ca dao là m t bài h c vô cùng sâu s c v s g n bó gi a chúng ta v i nh ng gì là c a
ươ ấ ướ ứ ấ ậ ộ ủ mình, c a quê h ng mình, đ t n ề c mình. Nh n th c v n đ trong câu ca dao m t cách
ư ế ế ươ ệ ể ắ ộ ệ toàn di n, đúng đ n nh th cũng là m t cách đ chúng ta có th v ả n lên hoàn thi n b n
ả ố ể ừ ư ầ ậ ớ thân. Vâng, chúng ta ph i s ng v i tinh th n hòa nh p nh ng không hoà tan, đ t ng ngày
ỹ ơ ệ ẫ ả ắ ủ hoàn thi n, hoàn m h n mà v n gi ữ ượ đ c nét riêng, nét b n s c c a mình.
