intTypePromotion=1
 » 
 » 

Bản tin kinh tế vĩ mô số 2

Chia sẻ: | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

0
Thêm vào BST
Báo xấu
62
lượt xem 8
download

Bản tin kinh tế vĩ mô số 2

Mô tả tài liệu
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kinh tế thế giới: phục hồi trong bấp bênh và bất ổn : Căng thẳng trong lĩnh vực và tiền tệ làm suy giảm nỗ lực phối hợp chính sách giữa các nước . Gía dầu thô, lương thực tăng cao đẩy lạm phát gia tăng ở nhiều nước và đe dọa tiến trình phục hồi nền kinh tế toàn cầu .diễn biến vĩ mô ở các nước G- 20 ở các nước khá tương phản.Myc và Nhật đang phải vật lộn để thoát khỏi tình trạng chì trệ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bản tin kinh tế vĩ mô số 2

  1. KINH TE THE GIÔÙI: Phuïc hoài trong baáp beânh vaø baát oån... Á Á l Caêng thaúng trong lónh vöïc tieàn teä vaø tyû giaù laøm suy yeáu noã löïc phoái hôïp chính saùch giöõa caùc nöôùc l Giaù daàu thoâ, giaù löông thöïc thöïc phaåm taêng cao ñaåy laïm phaùt gia taêng ôû nhieàu nöôùc vaø ñe doïa tieán trình phuïc hoài neàn kinh teá toaøn caàu l •Dieãn bieán vó moâ ôû caùc nöôùc G-20 khaù töông phaûn: Myõ vaø Nhaät Baûn ñang phaûi vaät loän ñeå thoaùt khoûi tình traïng trì treä thì laïm phaùt cao ñang laø moái lo ngaïi ôû nhieàu neàn kinh teá môùi noåi UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI KINH TE VIEÄT NAM: Kinh teá vó moâ dieãn bieán phöùc taïp Á Döï aùn “Hoã trôï naâng cao naêng löïc trong quí IV naêm 2010 vaø hai thaùng ñaàu naêm 2011 vôùi tham möu, thaåm tra vaø giaùm saùt chính saùch kinh teá vó moâ” nhöõng gam maøu saùng toái ñan xen nhau, ñoøi hoûi coù 37 Huøng Vöông, Ba Ñình, Haø Noäi nhöõng giaûi phaùp toaøn dieän Tröôûng Ban chæ ñaïo: Haø Vaên Hieàn - Chuû nhieäm UBKT l •Taêng tröôûng vaø vieäc laøm coù nhöõng dieãn bieán tích cöïc... l •... Song laïm phaùt thöïc teá taêng maïnh vaø thaâm huït thöông maïi vaãn ôû möùc cao, Ban Quaûn lyù Döï aùn: gaây söùc eùp leân tyû giaù hoái ñoaùi vaø laøm gia taêng laïm phaùt kyø voïng Giaùm ñoác - Nguyeãn Vaên Phuùc l •Khoâi phuïc loøng tin vaøo giaù trò cuûa ñoàng tieàn Vieät Nam laø vaán ñeà trung taâm trong Phoù chuû nhieäm UBKT Phoù Giaùm Ñoác - Ñaëng Theá Vinh caùc chính saùch oån ñònh kinh teá vó moâ Vuï tröôûng Vuï Kinh teá, VPQH l •Nghò quyeát 11/NQ-CP thöïc söï laø moät goùi giaûi phaùp toaøn dieän höôùng tôùi ñaûo Quaûn ñoác - Nguyeãn Trí Duõng ngöôïc kyø voïng veà laïm phaùt vaø bình oån kinh teá vó moâ l Thöïc hieän kieân ñònh vaø hieäu quaû Nghò quyeát 11/NQ-CP cuøng vôùi vieäc ñaåy Chuû trì bieân soaïn: VIEÄN KHOA HOÏC XAÕ HOÄI VIEÄT NAM maïnh caûi caùch doanh nghieäp Nhaø nöôùc vaø taùi cô caáu neàn kinh teá laø chìa khoùa ñeå 1 Lieãu Giai, Ba Ñình, Haø Noäi giuùp Vieät Nam trôû laïi quó ñaïo taêng tröôûng hieäu quaû vaø beàn vöõng BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  2. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI GIÔÙI THIEÄU Döï aùn "Hoã trôï naâng cao naêng löïc tham möu, thaåm tra vaø giaùm saùt chính saùch kinh teá vó moâ" do Uyû ban Kinh teá cuûa Quoác hoäi chuû trì thöïc hieän vôùi söï hoã trôï kyõ thuaät cuûa Chöông trình Phaùt trieån Lieân hôïp quoác (UNDP). Muïc tieâu cuûa Döï aùn laø naâng cao naêng löïc caùc cô quan tham möu, thaåm tra vaø giaùm saùt chính saùch kinh teá vó moâ thoâng qua caùc hoaït ñoäng (i) taäp huaán/ñaøo taïo; (ii) thöïc hieän caùc nghieân cöùu, ñoái thoaïi veà caùc vaán ñeà kinh teá vó moâ; vaø (iii) taêng cöôøng vaø theå cheá hoaù cô cheá phoái hôïp, hôïp taùc giöõa caùc cô quan thuï höôûng döï aùn, bao goàm Uyû ban Kinh teá, caùc cô quan höõu quan cuûa Quoác hoäi, Vaên phoøng Trung öông Ñaûng, Vaên phoøng Chính phuû, Uyû ban Giaùm saùt taøi chính Quoác gia vaø Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam. Hoã trôï thöïc hieän Döï aùn laø moät maïng löôùi caùc Vieän, Tröôøng, Trung taâm nghieân cöùu kinh teá, bao goàm Vieän Kinh teá Vieät Nam, Trung taâm Phaân tích vaø Döï baùo (thuoäc Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam), Vieän Nghieân cöùu Quaûn lyù kinh teá Trung öông, Trung taâm Thoâng tin vaø Döï baùo Kinh teá - Xaõ hoäi quoác gia (thuoäc Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö ), Ñaïi hoïc Kinh teá (thuoäc Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi), Ñaïi hoïc Kinh teá Quoác daân, Trung taâm Nghieân cöùu Chính saùch vaø Phaùt trieån. Baûn tin Kinh teá vó moâ laø moät trong nhöõng saûn phaåm quan troïng cuûa Döï aùn, ñöôïc thöïc hieän trong khuoân khoå phoái hôïp giöõa Döï aùn vaø Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam vôùi muïc ñích cung caáp nhöõng phaân tích, ñaùnh giaù toùm löôïc veà xu höôùng vaø nhöõng ñoäng thaùi chuû yeáu cuûa kinh teá theá giôùi cuõng nhö caäp nhaät tình hình kinh teá vó moâ Vieät Nam. Ñoái töôïng phuïc vuï chính cuûa Baûn tin Kinh teá vó moâ laø caùc cô quan thuï höôûng Döï aùn, caùc Ñaïi bieåu Quoác hoäi, nhaø nghieân cöùu, hoaïch ñònh chính saùch kinh teá vó moâ. 02 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  3. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI KINH TE THE GIÔÙI CUO NAÊM 2010 VAØ Á Á ÁI HAI THAÙNG ÑAÀU NAÊM 2011 Trong quí IV naêm 2010 vaø trong hai thaùng ñaàu naêm 2011, baát oån kinh teá TOÅNG QUAN theá giôùi tieáp tuïc theå hieän qua vieäc söùc eùp laïm phaùt gia taêng maïnh ñe doïa ñeán söï phuïc hoài kinh teá beàn vöõng, nguy cô khuûng hoaûng löông thöïc toaøn caàu loä roõ hôn, tình hình baïo ñoäng ôû Trung Ñoâng vaø Baéc Phi ñaõ ñaåy giaù daàu moû leân möùc cao kyû luïc (treân 100 USD/thuøng). Caùc neàn kinh teá môùi noåi phaûi ñoái maët vôùi tình traïng luoàng voán oà aït ruùt ra do taùc ñoäng cuûa chính saùch tieàn teä thaét chaët, söï suy yeáu cuûa caùc ñoàng tieàn chuû choát vaø giaù vaøng tieáp tuïc bò ñaåy leân cao. Trong khi ñoù, caùc neàn kinh teá lôùn vaãn chöa ñaït ñöôïc moät söï ñoàng thuaän ñeå phoái hôïp chính saùch coù hieäu quaû nhaèm taùi laäp söï caân baèng cuûa neàn kinh teá toaøn caàu. Kinh teá theá giôùi phuïc hoài trong baáp beânh vaø baát oån Neàn kinh teá toaøn caàu ñang treân ñaø phuïc hoài song khoâng chaéc chaén vaø do vaäy caùc toå chöùc quoác teá lôùn phaûi lieân tuïc ñieàu chænh döï baùo cuûa mình. Trong baùo caùo Trieån voïng kinh teá theá giôùi 2011 coâng boá vaøo cuoái thaùng 1/2011, Quyõ tieàn teä quoác teá (IMF) ñaõ naâng döï baùo taêng tröôûng kinh teá toaøn caàu naêm 2011 do caùc neàn kinh teá phaùt trieån, ñaëc bieät laø Myõ, seõ taêng tröôûng maïnh.1 Cuï theå, IMF döï baùo naêm 2011, kinh teá theá giôùi seõ taêng tröôûng 4,4%, caùc neàn kinh teá phaùt trieån seõ taêng tröôûng 2,5%, coøn caùc neàn kinh teá ñang phaùt trieån vaø môùi noåi seõ taêng tröôûng 6,5%, cao hôn caùc möùc döï baùo ñöôïc ñöa ra vaøo thaùng 10/2010 (töông öùng laø 4,2%; 2,2%; vaø 6,4%). Tuy nhieân, möùc taêng tröôûng naøy vaãn thaáp hôn möùc taêng tröôûng cuûa naêm 2010 (töông öùng laø 5%, 3% vaø 7,1%). Kinh teá theá giôùi naêm 2012 vaãn döï kieán taêng tröôûng 4,5%, khoâng thay ñoåi so vôùi döï baùo ñöa ra vaøo thaùng 10/2010. Baùo caùo cuûa IMF chæ ra raèng kinh teá theá giôùi ñang hoài phuïc vôùi hai toác ñoä khaùc nhau ôû caùc neàn kinh teá phaùt trieån vaø ñang phaùt trieån. Taêng tröôûng cuûa kinh teá theá giôùi seõ khoâng ñuû maïnh ñeå giaûm haún tyû leä thaát nghieäp vaø söï oån ñònh cuûa heä thoáng taøi chính toaøn caàu vaãn chöa ñöôïc ñaûm baûo. Ngoaøi ra, IMF ñaõ caûnh baùo “Nhöõng ruûi ro tröôùc maét laø söï gia taêng giaù caû cuûa haàu heát caùc loaïi nguyeân lieäu thoâ” 2, gaây söùc eùp chi phí ñaåy khoâng nhöõng caûn trôû quaù trình phuïc hoài taêng tröôûng maø coøn gaây söùc eùp gia taêng laïm phaùt treân phaïm vi toaøn caàu. Laïm phaùt gia taêng ñang trôû thaønh nguy cô lôùn ñe doïa tieán trình phuïc hoài neàn kinh teá toaøn caàu Vaøo nhöõng thaùng cuoái naêm 2010 vaø ñaàu naêm 2011, laïm phaùt gia taêng ñang trôû thaønh moái ñe doïa lôùn ñeán tieán trình phuïc hoài taêng tröôûng kinh teá treân theá giôùi, ñaëc bieät ñoái vôùi caùc neàn kinh teá môùi noåi. Caùc neàn kinh teá trong nhoùm BIRC nhö Nga, AÁn Ñoä, Braxin vaø Trung Quoác ñang phaûi ñau ñaàu ñoái phoù vôùi möùc laïm phaùt leân tôùi 5-10% trong naêm 2010. Tuy Myõ vaø chaâu AÂu khoâng bò laïm phaùt cao trong naêm 2010 nhöng chính chính 1 Nguoàn: www.imf.org 2 Nguoàn: www.imf.org 03 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  4. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI saùch nôùi loûng tieàn teä cuûa caùc nöôùc naøy, ñaëc bieät laø goùi nôùi loûng ñònh löôïng thöù 2 (QE2) ôû Myõ, bò coi laø thuû phaïm ñaåy giaù haøng hoaù taêng maïnh treân phaàn coøn laïi cuûa theá giôùi, vaø coù theå taïo ra aùp löïc laïm phaùt ñaùng keå trong naêm 2011 taïi chính hai neàn kinh teá khoång loà naøy. Cô caáu cuûa laïm phaùt cuõng laø ñieàu ñaùng chuù yù, vôùi giaù caû cuûa nhieân lieäu, noâng saûn vaø caùc maët haøng troïng yeáu khaùc taêng maïnh do nguoàn cung khan hieám vaø nhu caàu tieáp tuïc gia taêng. Trong thaùng 12/2010, giaù daàu moû theá giôùi taêng leân treân 91 USD/thuøng, möùc cao nhaát keå töø thaùng 10/2008, do thôøi tieát giaù reùt ôû chaâu AÂu vaø Baéc Myõ. Trong thaùng 2/2011, tình hình baïo löïc ôû Trung Ñoâng vaø Baéc Phi leo thang ñaõ ñaåy giaù daàu moû leân möùc cao kyû luïc (treân 100 USD/ thuøng) vaø hieän ñang dao ñoäng xung quanh möùc naøy. Giaù thöïc phaåm toaøn caàu trong quyù IV/2010 cao nhaát trong hôn hai naêm qua chuû yeáu laø do taùc ñoäng cuûa thôøi tieát xaáu. Giaù caû cuûa moät soá maët haøng nhö ñoàng, cao su vaø ngoâ tieáp tuïc taêng cao do nhu caàu töø caùc thò tröôøng môùi noåi taêng maïnh trong khi nguoàn cung laïi ñang bò thaét chaët. Caêng thaúng trong lónh vöïc tieàn teä vaø tyû giaù laøm suy yeáu noã löïc phoái hôïp chính saùch giöõa caùc nöôùc Caùc chính saùch kích thích kinh teá vaø nôùi loûng tieàn teä vôùi muïc tieâu duy trì ñaø phuïc hoài taêng tröôûng trong quyù IV/2010 ñaõ taïo ra moät voøng xoaùy baát oån treân thò tröôøng taøi chính-tieàn teä toaøn caàu. Thaäm chí, nguy cô moät cuoäc chieán tranh tieàn teä ñaõ loä roõ khi chính phuû cuûa caùc neàn kinh teá lôùn coá gaéng cöùu vaõn hoaït ñoäng xuaát khaåu baèng caùch haïn cheá ñoàng noäi teä taêng giaù. Hai ñoái töôïng bò pheâ phaùn nhieàu nhaát laø Myõ vaø Trung Quoác do Myõ ñeå ñoàng USD suy yeáu vaø Trung Quoác cuõng haïn cheá ñoàng Nhaân daân teä taêng giaù. Haønh vi thieáu hôïp taùc treân thò tröôøng ngoaïi hoái coù theå aûnh höôûng naëng neà tôùi ñaø phuïc hoài kinh teá theá giôùi döïa vaøo thöông maïi quoác teá. Trong boái caûnh ñoù, vieäc Cuïc döï tröõ lieân bang Myõ (FED) “ñôn phöông” bôm 600 tyû USD vaøo thò tröôøng tieàn teä thoâng qua mua traùi phieáu nhö ñoå theâm daàu vaøo löûa vaø laøm suy yeáu noã löïc phoái hôïp chính saùch toaøn caàu. Nhieàu nöôùc ñaõ leân aùn haønh ñoäng in theâm tieàn oà aït naøy seõ khieán cho ñoàng USD suy yeáu vaø ñe doïa tôùi hoaït ñoäng xuaát khaåu cuûa hoï, taïo ra nhöõng doøng voán noùng laøm hình thaønh bong boùng taøi saûn vaø gaây neân laïm phaùt. Tuy nhieân, phuïc hoài neàn kinh teá trong nöôùc môùi laø moái quan taâm haøng ñaàu cuûa FED. Vì theá, chính phuû Myõ coù theå khoâng chæ döøng laïi ôû möùc 600 tyû USD maø thaäm chí seõ tieán haønh vieäc mua traùi phieáu chính phuû vôùi giaù trò lôùn hôn so vôùi keá hoaïch. Ngöôïc laïi, Trung Quoác ñaõ theå hieän nhieàu ñoäng thaùi tích cöïc hôn trong vieäc ñieàu chænh tyû giaù giöõa ñoàng Nhaân daân teä so vôùi ñoàng USD vaø xu höôùng naøy coù theå seõ tieáp tuïc trong naêm 2011. Söï baáp beânh cuûa caùc ñoàng tieàn lôùn ñaõ ñaåy giaù vaøng leân maïnh (vaøo cuoái naêm 2010 ñaõ taêng hôn 25% so vôùi ñaàu naêm vaø ôû möùc treân 1.400 USD/1 ounce vaøo thôøi ñieåm cuoái thaùng 2 vaø ñaàu thaùng 3 naêm 2011) do giôùi ñaàu tö ñoå xoâ mua vaøng vì coi ñaây laø moät phöông tieän döï tröõ an toaøn hôn. Doøng voán noùng bieán ñoäng ôû caùc neàn kinh teá môùi noåi vaø caùc heä luïy Vieäc ñoàng USD suy yeáu vaø laõi suaát cô baûn taïi thò tröôøng Myõ ñang tieán saùt möùc 0% cuøng vôùi quyeát ñònh cuûa FED bôm theâm 600 tyû USD vaøo neàn kinh 04 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 1 - THAÙNG 7/2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  5. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI teá ñaõ khieán cho caùc doøng voán ñoå maïnh vaøo caùc thò tröôøng môùi noåi trong naêm 2010. Taïi chaâu AÙ, doøng voán nöôùc ngoaøi ñoå vaøo oà aït cho thaáy loøng tin cuûa giôùi ñaàu tö vaøo khu vöïc ñaõ phuïc hoài phaàn naøo sau cuoäc khuûng hoaûng kinh teá toaøn caàu, nhöng cuõng thoåi buøng noãi lo “bong boùng” neáu caùc nhaø ñaàu tö löïa choïn caùc taøi saûn coù nhieàu ruûi ro treân thò tröôøng chöùng khoaùn, thò tröôøng tieàn teä. Ñaëc bieät laø bong boùng baát ñoäng saûn ñaõ ngaøy caøng hieän roõ ôû Trung Quoác, Hoàng Koâng vaø moät soá nöôùc chaâu AÙ. Löôïng tieàn naøy cuõng coù theå gaây ra “hieäu öùng soùng thaàn” khi oà aït traøn vaøo roài ruùt ñi moät caùch ñoät ngoät vaø ñieàu naøy ñaõ baét ñaàu dieãn ra. Sau moät thôøi gian ñoå vaøo caùc thò tröôøng môùi noåi trong naêm 2010,3 caùc doøng voán ñaàu tö chöùng khoaùn hieän ñang ruùt khoûi caùc thò tröôøng naøy ngaøy moät maïnh hôn, ñaëc bieät taïi moät soá nöôùc nhö Brazil, Nga, AÁn Ñoä vaø Trung Quoác.4 Doøng voán rôøi khoûi caùc thò tröôøng môùi noåi phaàn lôùn laø do chính saùch thaét chaët tieàn teä trong boái caûnh laïm phaùt coù xu höôùng gia taêng taïi nhieàu neàn kinh teá, trong khi ruûi ro cuõng taêng leân sau caùc söï kieän baát oån ôû Trung Ñoâng vaø Baéc Phi. Tuy nhieân, vieäc doøng voán ruùt khoûi caùc thò tröôøng môùi noåi thôøi gian qua coøn coù yeáu toá thôøi vuï lieân quan ñeán hoaït ñoäng choát lôøi vaø taùi cô caáu danh muïc ñaàu tö. Söï ñaûo chieàu naøy gaây nhieàu khoù khaên cho vieäc ñieàu haønh chính saùch do phaàn naøo taùc ñoäng leân tæ giaù taïi caùc thò tröôøng môùi noåi. 3 Caùc neàn kinh teá naøy ñaõ phuïc hoài nhanh hôn caùc neàn kinh teá phaùt trieån nhö Myõ vaø chaâu AÂu sau khi thoaùt khoûi suy thoaùi toaøn caàu. 4 Theo Reuters, töø ñaàu naêm 2011 ñeán nay, nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi lieân tuïc ruùt tieàn khoûi thò tröôøng chöùng khoaùn AÁn Ñoä, Thaùi Lan vaø Inñoâneâxia. Coøn theo Bloomberg, tính töø ñaàu naêm 2011 ñeán thaùng 2/2011, nhieàu thò tröôøng nhö AÁn Ñoä, Inñoâneâxia, Philíppin, Haøn Quoác vaø Thaùi Lan ñaõ coù hieän töôïng doøng voán roøng aâm. 05 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  6. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI DIEÃN BIE ÁN Trong quyù IV/2010, nhoùm G205 ñaõ khaúng ñònh vai troø ñaàu taàu daãn daét kinh MOÄT SO NEÀN Á teá toaøn caàu thoâng qua nhöõng noã löïc thaùo ngoøi caêng thaúng veà nguy cô xaûy ra KINH TE Á cuoäc chieán tranh tieàn teä ñöôïc ñeà caäp trong nhieàu cuoäc hoïp lôùn nhö taïi Hoäi CHUÛ CHOÁT nghò caáp cao G20 taïi Seoul (Haøn Quoác) trong thaùng 11/2010, Hoäi nghò Boä tröôûng Taøi chính vaø Thoáng ñoác Ngaân haøng trung öông Nhoùm caùc neàn kinh teá phaùt trieån vaø môùi noåi (G20) taïi Paris (Phaùp) vaøo thaùng 2/2011. Tuy nhieân, caùc hoäi nghò naøy vaãn chöa ñaït ñöôïc nhöõng cam keát thöïc chaát vôùi nhöõng haønh ñoäng cuï theå, ngoaïi tröø moät thoûa thuaän caûi caùch mang tính daøi haïn ñoái vôùi IMF theo höôùng taïo ñieàu kieän cho moät soá nöôùc ñang troãi daäy ñoùng vai troø lôùn hôn trong cô cheá ra quyeát ñònh cuûa toå chöùc naøy. Vaãn coøn nhieàu tranh caõi xoay quanh caùch thöùc ñaùnh giaù söï maát caân baèng kinh teá toaøn caàu, caûi toå tieàn teä vaø caùc bieän phaùp nhaèm choáng laïi nguy cô ñoái vôùi kinh teá toaøn caàu. Trong khi Myõ vaø caùc nöôùc phaùt trieån tieáp tuïc hoái thuùc Trung Quoác taêng giaù ñoàng Nhaân daân teä thì Trung Quoác vaø caùc neàn kinh teá môùi noåi cho raèng, chính saùch tieàn teä nôùi loûng quaù möùc cuûa Myõ vaø chaâu AÂu ñaõ gaây ra laïm phaùt vaø bong boùng taøi saûn treân toaøn caàu. Kinh teá Myõ: Cuoái naêm 2010 nöôùc Myõ ñaõ ñoùn nhaän nhieàu tin toát nhöng boùng ñen thaát nghieäp vaãn bao truøm Trong nhöõng thaùng vöøa qua, kinh teá Myõ ñaõ phaûi ñoái maët vôùi nhieàu khoù khaên nhö thò tröôøng nhaø ôû aûm ñaïm, nôï coâng ôû möùc cao, thaâm huït ngaân saùch lieân bang vaø ngaân saùch ñòa phöông gia taêng, vaø ñaëc bieät, tyû leä thaát nghieäp ôû möùc cao dai daúng. Caùc soá lieäu môùi ñaây cho thaáy khu vöïc tö nhaân phaùt trieån ñaõ khieán cho tyû leä thaát nghieäp giaûm maïnh trong thaùng 1/2011 (9%) so vôùi thaùng 12/2010 (9,4%). Ñaây laø caên cöù toát ñeå khaúng ñònh kinh teá Myõ seõ ñöôïc caûi thieän nhieàu trong nhöõng thaùng tôùi. Tuy nhieân, trong thaùng 2/2011, kinh teá Myõ ñaõ daáy leân noãi lo ngaïi lôùn hôn veà laïm phaùt.6 Söï taêng giaù naêng löôïng, haøng hoùa vaø nguyeân vaät lieäu treân theá giôùi khieán giaù haøng hoùa nhaäp khaåu vaøo Myõ taêng theo, vaø caûn trôû quaù trình phuïc hoài kinh teá. Trong khi ñoù, caùc chöông trình kích thích kinh teá cuûa Cuïc döï tröõ lieân bang (FED) cuõng ñaõ laøm suy yeáu ñoàng USD vaø goùp phaàn vaøo vieäc taêng giaù haøng hoùa vaø dòch vuï trong nöôùc. Giôùi chuyeân gia cuõng caûnh baùo cuoäc khuûng hoaûng ngaân haøng ôû Myõ ñang böôùc vaøo giai ñoaïn traàm troïng môùi. Nôï coâng cuûa Myõ ñaõ taêng hôn 2.000 tyû USD trong naêm taøi khoùa 2010 maø nguyeân nhaân chuû yeáu laø do Chöông trình giaûi quyeát nôï ñoïng cuûa Chính phuû. Kinh teá Nhaät Baûn: Ñoàng Yeân taêng giaù kyû luïc, ñaø phuïc hoài taêng tröôûng phaäp phuø vaø ñöùng tröôùc nguy cô trì treä trong naêm 2011. Trong boái caûnh ñoàng Yeân taêng giaù khoâng ngöøng, Chính phuû Nhaät Baûn tuyeân boá neàn kinh teá ñang rôi vaøo tình traïng beá taéc vaø ñaø hoài phuïc ñaõ “chöõng laïi”. Soá lieäu cuoái naêm cho thaáy xuaát khaåu ñaõ coù daáu hieäu caûi thieän song saûn löôïng coâng nghieäp vaãn coù xu höôùng giaûm vaø chi tieâu caù nhaân trôû neân trì treä ñang phuû boùng ñen leân trieån voïng taêng tröôûng. Trong thaùng 12/2010, nieàm tin cuûa giôùi doanh nghieäp Nhaät Baûn ñaõ giaûm laàn ñaàu tieân trong gaàn hai naêm 5 Nhoùm G20 baogoàm caùc thaønh vieân: Myõ, Anh, Phaùp, Ñöùc, YÙ, Nhaät Baûn, Canada, Nga, Argentina, Australia, Brazil, Trung Quoác, AÁn Ñoä, Indonesia, Haøn Quoác, Mexico, AÛ Raäp Xeâ-uùt, Nam Phi, Thoå Nhó Kyõ, vaø Lieân minh Chaâu AÂu 6 Tyû leä laïm phaùt ôû Myõ thaùng 1/2011 laø 1,6% (so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc) so vôùi möùc 1,5% thaùng 12/2010. 06 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  7. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI qua. Hôn nöõa, kinh teá Nhaät Baûn ñang phaûi ñoái phoù vôùi tình traïng giaûm phaùt, vaø thaùng 1/2011 laø thaùng thöù 23 lieân tieáp CPI cuûa Nhaät Baûn giaûm vaø chöa theå sôùm chaám döùt baát chaáp caùc goùi kích thích kinh teá ñöôïc Chính phuû Nhaät Baûn aùp duïng. Kinh teá khu vöïc ñoàng Euro: Nguy cô khuûng hoaûng nôï coâng ñang ñöôïc loaïi tröø, song laïm phaùt taêng khieán ECB coù khaû naêng taêng laõi suaát Nguy cô khuûng hoaûng nôï coâng lan roäng ôû chaâu AÂu ñang töøng böôùc ñöôïc loaïi tröø vôùi haøng loaït bieän phaùp khaån caáp, töø thaét löng buoäc buïng cho ñeán cöùu trôï kinh teá. Ngaøy 14/2/2011, caùc Boä tröôûng Taøi chính chaâu AÂu quyeát ñònh cung caáp moät Quyõ cöùu trôï khuûng hoaûng môùi trò giaù 500 tyû Euro (674 tyû USD), coù hieäu löïc töø naêm 2013. Ñaây laø moät phaàn trong "goùi cöùu trôï toaøn dieän" cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo chaâu AÂu seõ ñöôïc chaáp thuaän vaøo cuoái thaùng 3 tôùi vôùi hy voïng giaûi quyeát cuoäc khuûng hoaûng nôï coâng. Trong khi ñoù, Ngaân haøng Trung öông chaâu AÂu (ECB) ñaõ caûnh baùo veà tình hình laïm phaùt trong Khu vöïc ñoàng Euro sau khi caùc soá lieäu môùi coâng boá cho thaáy kinh teá khu vöïc naøy tieáp tuïc phuïc hoài maïnh,7 laøm gia taêng söùc eùp ñoái vôùi giaù haøng hoùa trong boái caûnh giaù nhieân lieäu, löông thöïc vaø nhieàu maët haøng khaùc treân theá giôùi cuõng taêng cao. Nguy cô laïm phaùt taêng khieán ECB phaûi ñieàu chænh chính saùch laõi suaát cho phuø hôïp.8 ECB ñaõ ñöa ra tín hieäu coù theå seõ taêng laõi suaát cao hôn trong nhöõng thaùng tôùi. Tuy nhieân, quyeát ñònh naøy seõ phuï thuoäc nhieàu vaøo döï baùo veà möùc laïm phaùt maø ECB ñöa ra vaøo ñaàu thaùng 3/2011. Kinh teá Trung Quoác: Tieáp tuïc caùc bieän phaùp maïnh tay nhaèm kieàm cheá laïm phaùt, ñoàng Nhaân daân teä taêng giaù so vôùi ñoàng USD Ngaân haøng Trung öông Trung Quoác (POBC) ñaõ quyeát ñònh keå töø ngaøy 9/2/2011 taêng laõi suaát cô baûn theâm 0,25 ñieåm phaàn traêm.9 Tieáp ñeán, keå töø ngaøy 24/2/2011, POBC laïi yeâu caàu naâng tyû leä döï tröõ baét buoäc theâm 0,5 ñieåm phaàn traêm. Ñaây laø laàn naâng tyû leä döï tröõ baét buoäc thöù hai trong naêm 2011, vaø laø laàn thöù taùm keå töø naêm 2010. Ba nguyeân nhaân chính khieán Trung Quoác thaét chaët chính saùch tieàn teä laø laïm phaùt taêng maïnh (chæ soá CPI töø 4,6% cuûa thaùng 1/2011 leân 5,3% trong thaùng 2/2011), tính löu ñoäng quaù möùc cuûa ñoàng tieàn (lieân quan ñeán tín duïng…) vaø nhu caàu ñieàu tieát thò tröôøng baát ñoäng saûn ñang phaùt trieån quaù noùng. Chính saùch tieàn teä thaét chaët hôn cuõng khieán tyû giaù cuûa ñoàng Nhaân daân teä so vôùi ñoàng USD tieáp tuïc xu höôùng taêng daàn.10 Coá vaán cuûa POBC Lyù Ñaøo Khueâ cho bieát, Trung Quoác coù theå cho pheùp ñoàng Nhaân daân teä taêng giaù töøng böôùc, töø 5-6% so vôùi ñoàng USD trong naêm 2011 nhaèm kieàm cheá laïm phaùt vaø bình oån aùp löïc giaù caû thò tröôøng.11 Baát chaáp nhöõng khoù khaên keå treân, caùc döï baùo ñeàu cho raèng taêng tröôûng cuûa Trung Quoác seõ ñaït treân 8% naêm 2010- 2011 vaø ñoùng vai troø daãn ñaàu söï phuïc hoài cuûa chaâu AÙ khoûi tình traïng suy thoaùi toaøn caàu. 7 Naêm 2010, GDP cuûa Ñöùc taêng tröôûng 3,6% sau khi suy giaûm 4,7% trong naêm 2009, möùc taêng tröôûng cao nhaát töø kyû luïc thieát laäp naêm 1992. 8 Taïi Khu vöïc ñoàng Euro, tyû leä laïm phaùt ñaõ ôû möùc treân 2% (laø möùc traàn), coøn laõi suaát cô baûn thì thaáp kyû luïc, ôû möùc 1%. 9 Sau laàn ñieàu chænh naøy, laõi suaát huy ñoäng tieàn göûi kyø haïn 1 naêm seõ leân tôùi 3% vaø laõi suaát cho vay kyø haïn 1 naêm seõ laø 6,06%. www.news.xinhuanet.com 1 0 Ngaøy 18/2/2011, tyû giaù giöõa ñoàng USD vaø ñoàng NDT laø 6,5781 NDT/1USD, taêng 19 ñieåm so vôùi hoâm tröôùc. Ñaây laø möùc cao nhaát keå töø naêm 2005 - naêm caûi caùch cheá ñoä ngoaïi hoái ñeán nay. Trong tuaàn töø 14/2 ñeán 18/2, giaù trò ñoàng NDT cuõng ñaõ taêng ñeán 171 ñieåm. www.news.xinhuanet.com, 1 1 www.infotv.vn 07 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  8. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI DIEÃN BIE ÁN GIAÙ CAÛ THE Á GIÔÙI CUÛA MOÄT SO MAËT HAØNG Á XUA NHAÄP ÁT Söï phuïc hoài cuûa kinh teá toaøn caàu coøn bò aûnh höôûng ñaùng keå cuûa giaù daàu KHAÅU QUAN thoâ, giaù löông thöïc vaø thöïc phaåm taêng cao. Ñaây cuõng chính laø caùc maët TROÏNG CUÛA haøng xuaát nhaäp khaåu quan troïng cuûa Vieät Nam vaø coù aûnh höôûng ñaùng keå ñeán laïm phaùt vaø oån ñònh kinh teá - xaõ hoäi ôû trong nöôùc. VIEÄT NAM Giaù daàu thoâ coù xu höôùng taêng cao Naêng löôïng laø ñaàu vaøo chieán löôïc quan troïng nhaát cuûa neàn kinh teá. Naêng löôïng coù theå tham gia xuaát nhaäp khaåu (töùc laø chòu aûnh höôûng ñaùng keå cuûa thò tröôøng theá giôùi) bao goàm xaêng daàu vaø ôû möùc thaáp hôn laø than ñaù. Trong thaùng 02/2011, giaù daàu moû theá giôùi ñaõ taêng leân möùc cao nhaát trong voøng 2 naêm qua, vöôït ngöôõng 100 USD/thuøng.12 Nguyeân nhaân chuû yeáu laø do nhöõng bieán ñoäng chính trò taïi Libya vaø caùc quoác gia khaùc cuûa khu vöïc Trung Ñoâng vaø Baéc Phi, töø Tunisia cho ñeán Yemen, Algeria, Bahrain vaø Iran, laøm giaùn ñoaïn löôïng daàu cung caáp ra theá giôùi.13 Ngaân haøng Theá giôùi ñaõ caûnh baùo raèng giaù daàu ñang cao ôû möùc nguy hieåm. Coøn theo döï baùo do toå chöùc West Texas Intermediate ñöa ra vaøo ngaøy 9/2/2011, giaù daàu thoâ vaãn ñang ôû trong xu höôùng gia taêng trong 9 thaùng ñaàu naêm 2011 vaø coù theå ñaït möùc 105 USD/thuøng vaøo thaùng 7/2011, moät möùc cao coù theå tieáp tuïc kích hoaït maïnh hoaït ñoäng cuûa caùc quó ñaàu cô, caøng laøm taêng khaû naêng xuaát hieän voøng xoaùy taêng giaù, gaây söùc eùp ñaåy maët baèng chæ soá giaù tieâu duøng noäi ñòa cao hôn. Baûng 1. Döï baùo giaù daàu thoâ theá giôùi trong chín thaùng ñaàu naêm 2011 (USD/thuøng) Thaùng 1/2011 2/2011 3/2011 4/2011 5/2011 6/2011 7/2011 8/2011 9/2011 Giaù döï baùo 89.42 91 93.6 96.8 99.8 102.6 104.3 105.7 105.1 Nguoàn: Toå chöùc West Texas Intermediate, 9/2/2011. Giaù caû löông thöïc treân theá giôùi coù xu höôùng taêng cao Nguoàn cung löông thöïc toaøn caàu vaãn ñang chòu söùc eùp raát lôùn do nhu caàu veà löông thöïc ñang taêng maïnh trong boái caûnh nguoàn cung taêng khoâng töông öùng, moät phaàn do thôøi tieát tieáp tuïc dieãn bieán khoâng thuaän lôïi. Thaùng 1/2011, Toå chöùc Noâng löông Lieân hieäp quoác (FAO) cho bieát giaù löông thöïc theá giôùi ñaõ chaïm möùc kyû luïc môùi trong thaùng 12/2010, vöôït qua daáu moác trong thôøi kyø khuûng hoaûng löông thöïc toaøn caàu 2007-2008, laøm xuaát hieän nhöõng daáu hieäu veà moät cuoäc khuûng hoaûng löông thöïc môùi.14 Theo nghieân cöùu môùi nhaát cuûa Ngaân haøng Theá giôùi veà giaù löông thöïc, Food Price Watch, chæ soá giaù löông thöïc ñaõ taêng 15% töø thaùng 10/2010 ñeán 1/2011, cao hôn 29% so vôùi moät naêm tröôùc ñoù vaø chæ thaáp hôn 3% so vôùi möùc cao ñænh ñieåm naêm 1 2 Giaù daàu thoâ Brent treân thò tröôøng London ñaõ leân ñeán möùc treân 105 USD/moät thuøng. Giaù daàu thoâ ngoït nheï (giao thaùng 4/2011) treân thò tröôøng New York cuõng leân ñeán gaàn 100 USD/moät thuøng, möùc cao nhaát keå töø thaùng 10/2008. 1 3 Libya laø nöôùc saûn xuaát daàu ñöùng haøng thöù 18 treân theá giôùi, saûn xuaát ít nhaát 1,6 trieäu thuøng moät ngaøy, chieám gaàn 2% löôïng cung caáp daàu toaøn caàu. 1 4 Khoaûng 80 quoác gia treân theá giôùi ñang phaûi ñoái maët vôùi tình traïng thieáu löông thöïc, trong ñoù coù caùc nöôùc ôû Baéc vaø Trung Phi vaø caùc nöôùc chaâu AÙ nhö Afghanistan, Moâng Coå hay CHDCND Trieàu Tieân. 08 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  9. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI 2008. Ngaân haøng Theá giôùi (WB) môùi ñaây cuõng caûnh baùo vieäc giaù löông thöïc taêng voït ñaõ leân tôùi möùc "nguy hieåm," khieán an ninh löông thöïc trôû thaønh vaán ñeà noåi coäm treân toaøn caàu” , aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân vaø coù theå keùo theo nguy cô baát oån xaõ hoäi.15̀ Cuï theå, Ngaân haøng Theá giôùi öôùc tính laø coù theå coù khoaûng 44 trieäu ngöôøi treân theá giôùi rôi vaøo tình traïng ngheøo ñoùi do giaù löông thöïc taêng leân möùc cao trong giai ñoaïn töø thaùng 6 ñeán thaùng 12 naêm 2010. Tröôùc nhöõng nguy cô maát an ninh löông thöïc, moät soá chính phuû ñaõ caét giaûm löôïng gaïo xuaát khaåu, ñoàng thôøi caùc nöôùc nhaäp khaåu gaïo cuõng taêng cöôøng döï tröõ, neân giaù löông thöïc tieáp tuïc bò ñaåy leân cao, khieán cho nguoàn cung löông thöïc laïi caøng trôû neân caêng thaúng. 1 5 Theo nghieân cöùu môùi nhaát cuûa WB veà giaù löông thöïc, Food Price Watch, chæ soá giaù löông thöïc ñaõ taêng 15% töø thaùng 10/2010 ñeán 1/2011, cao hôn 29% so vôùi moät naêm tröôùc ñoù vaø chæ thaáp hôn 3% so vôùi möùc cao ñænh ñieåm naêm 2008. 09 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  10. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI KINH TE VIEÄT NAM QUYÙ IV/2010 VAØ HAI THAÙNG Á ÑAÀU NAÊM 2011 Nhaän ñònh chung veà kinh teá Vieät Nam trong quyù IV/2010 vaø# hai thaùng ñaàu TOÅNG QUAN naêm 2011 laø tuy taêng tröôûng vaø vieäc laøm coù nhöõng dieãn bieán tích cöïc song nhöõng ruûi ro vó moâ lieân quan ñeán laïm phaùt vaø thaâm huït thöông maïi vaãn tieáp tuïc gia taêng, laøm taêng laïm phaùt kyø voïng vaø laøm suy giaûm loøng tin vaøo giaù trò cuûa ñoàng tieàn Vieät Nam. Trong quí IV naêm 2010 vaø hai thaùng ñaàu naêm 2011, kinh teá vó moâ dieãn bieán phöùc taïp vôùi nhöõng gam maøu sang toái ñan xen nhau. Toác ñoä taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá naêm 2010 ñaït 6,78%, cao hôn so vôùi muïc tieâu Quoác hoäi ñeà ra laø 6,5%. Thò tröôøng lao ñoäng oån ñònh, dieãn bieán theo chieàu höôùng tích cöïc vôùi tyû leä thaát nghieäp cuûa lao ñoäng trong ñoä tuoåi ôû khu vöïc thaønh thò laø 4,43% vaø ôû khu vöïc noâng thoân 2,27%, ñeàu thaáp hôn so vôùi naêm 2009 nhôø taêng tröôûng kinh teá giuùp taïo nhieàu coâng aên vieäc laøm. Tuy nhieân tyû leä laïm phaùt cuûa neàn kinh teá tính ñeán thaùng 12/2010 leân tôùi 11,75% so vôùi thaùng 12/2009, vöôït quaù xa so vôùi chæ tieâu laïm phaùt do Quoác hoäi ñeà ra cho naêm 2010 laø 7%. Laïm phaùt cao ñaõ laøm giaûm tieàn löông vaø söùc mua thöïc teá, qua ñoù aûnh höôûng ñaùng keå ñeán möùc soáng cuûa ngöôøi daân, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi thu nhaäp thaáp. Trong khi ñoù, thaâm huït thöông maïi naêm 2010 vaøo khoaûng 12,4 tyû USD vaø tyû leä nhaäp sieâu/xuaát khaåu baèng 17,2%, thaáp hôn so vôùi muïc tieâu maø Quoác hoäi ñeà ra, song neáu tính treân GDP thì ñaây laø möùc cao so vôùi nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Cuøng vôùi laïm phaùt, thaâm huït thöông maïi ôû möùc cao ñaõ taïo söùc eùp leân tyû giaù hoái ñoaùi, laøm gia taêng laïm phaùt kyø voïng vaø giaûm ñaùng keå loøng tin vaøo giaù trò cuûa ñoàng tieàn Vieät Nam, qua ñoù caøng kích hoaït caùc hoaït ñoäng ñaàu cô gaêm giöõ, töø ngoaïi teä, vaøng cho ñeán xaêng daàu hay baát ñoäng saûn, gaây raát nhieàu khoù khaên cho vieäc ñieàu haønh kinh teá vó moâ. Haäu quaû laø khoâng nhöõng chæ laõi suaát danh nghóa maø laõi suaát thöïc (töùc laø ñaõ loaïi boû ñi yeáu toá laïm phaùt) ñeàu ôû möùc cao, gaây nhieàu khoù khaên cho saûn xuaát vaø doanh nghieäp, qua ñoù aûnh höôûng ñeán söï phuïc hoài cuûa neàn kinh teá vaø thaäm chí coù khaû naêng ñaåy neàn kinh teá rôi vaøo tình traïng “laïm phaùt- ñình treä” (stagflation), töùc laø laïm phaùt cao ñi keøm vôùi taêng tröôûng chaäm, trong naêm 2011. 10 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  11. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI DIEÃN BIEÁN Taêng tröôûng kinh teá CAÙC CHÆ SOÁ Quyù IV naêm 2010 chöùng kieán neàn kinh teá coù toác ñoä taêng tröôûng cao so vôùi KINH TE VÓ Á toác ñoä taêng toång saûn phaåm trong nöôùc laø 7,34% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc. MOÂ CHÍNH Toác ñoä taêng tröôûng quyù sau cao hôn quyù tröôùc vaø naêm sau taêng cao hôn naêm tröôùc cho thaáy neàn kinh teá trong xu theá phuïc hoài roõ neùt sau cuù soác tieâu cöïc cuûa cuoäc khuûng hoaûng taøi chính vaø suy thoaùi kinh teá toaøn caàu16 : Coù moät soá yeáu toá goùp phaàn vaøo taêng tröôûng quyù IV naêm 2010. Thöù nhaát, toác ñoä taêng tröôûng tín duïng vaøo quyù III gia taêng goùp phaàn ñaåy neàn kinh teá trong quyù IV taêng tröôûng. Thöù hai, vaøo nhöõng thaùng giaùp Teát vaø cuoái naêm, tieâu duøng vaø ñaàu tö taêng. Thöù ba, kinh teá theá giôùi phuïc hoài gia taêng nhu caàu haøng hoùa nöôùc ta. Nhöõng yeáu toá caàu keùo naøy (caû caàu noäi vaø caàu ngoaïi) tieáp tuïc duy trì trong hai thaùng ñaàu naêm 2011 giuùp kinh teá tieáp tuïc taêng tröôûng song ñoàng thôøi gaây söùc eùp maïnh meõ leân laïm phaùt. Laïm phaùt quyù IV/2010 taêng cao, keùo laïm phaùt caû naêm vöôït hai chöõ soá, vaø xu höôùng naøy vaãn tieáp tuïc duy trì trong hai thaùng ñaàu naêm 2011 Laïm phaùt naêm 2010 ñaõ taêng voït leân tôùi 11,75%, vöôït quaù xa so vôùi muïc tieâu kieàm cheá laïm phaùt döôùi 7%/naêm ñöôïc Quoác hoäi ñeà ra. Tyû leä laïm phaùt naêm 2010 ôû möùc cao coù ñoùng goùp raát lôùn töø vieäc laïm phaùt trong quyù IV taêng cao. Nguyeân nhaân chính gaây ra söï taêng voït cuûa chæ soá giaù tieâu duøng trong quyù IV/2010 bao goàm caû yeáu toá caàu keùo, chi phí ñaåy, vaø yeáu toá taâm lyù. Chu kyø bieán ñoäng laïm phaùt cho thaáy, laïm phaùt thöôøng taêng vaøo caùc thaùng ñaàu naêm, giaûm daàn trong caùc thaùng giöõa naêm roài laïi taêng cao vaøo caùc thaùng cuoái naêm. Tuy nhieân, coù moät ñieåm khaùc bieät lôùn trong naêm 2010, laïm phaùt leân cao cuõng vaøo caùc thaùng cuoái naêm nhöng laïi baét ñaàu töø thaùng 9, trong khi ôû caùc naêm tröôùc, laïm phaùt chæ baét ñaàu taêng cao vaøo thaùng 11. Keå caû khi ñaõ loaïi boû yeáu toá muøa vuï ra khoûi bieán ñoäng laïm phaùt, thì ñaây cuõng laø hieän töôïng baát thöôøng vaø ñieàu naøy coù theå coù caùc nguyeân nhaân nhö sau. Thöù nhaát, chính saùch tieàn teä ñaõ khoâng ñöôïc thöïc hieän moät caùch kieân ñònh vaø nhaát quaùn, vôùi söï thaét chaët vaøo caùc thaùng ñaàu naêm 2010 khi tyû leä laïm phaùt taêng cao, song sau ñoù laïi ñöôïc nôùi loûng khi maø caùc doanh nghieäp phaøn naøn laõi suaát cho vay quaù cao gaây khoù khaên cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Thöù hai, Ñaïi leã 1000 naêm Thaêng Long laøm taêng löu löôïng khaùch du lòch ñeán Haø Noäi, ñoàng thôøi taêng ñaàu tö ñeå chuaån bò cho dòp Ñaïi leã ñaõ laøm taêng toång caàu. Thöù ba, hai côn baõo lieân tieáp ñoå boä xuoáng mieàn Trung cuõng laøm taêng giaù nhieàu maët haøng tieâu duøng thieát yeáu cuïc boä taïi khu vöïc naøy. Thöù tö, neàn kinh teá trong nöôùc phuïc hoài ñaõ laøm taêng ñaùng keå nhu caàu veà lao ñoäng vaø gaây aùp löïc taêng tieàn löông trong boái caûnh kyø voïng veà laïm phaùt cuûa ngöôøi lao ñoäng vaãn ôû möùc cao17. Thöù naêm, giaù caû nhieàu maët haøng treân thò tröôøng theá giôùi taêng coäng vôùi vieäc taêng tyû giaù hoái ñoaùi cuõng ñaåy maët baèng giaù caû trong nöôùc taêng cao. 1 6 Toác ñoä taêng tröôûng cuûa Quyù I, II, III vaø IV naêm töông öùng laø 5,84%, 6,44%, 7,18% vaø 7,34%, vaø cuûa caû naêm 2010 laø 6,78%, cao hôn möùc 5,32% cuûa naêm 2009 vaø 6,31% cuûa naêm 2008. 1 7 Theo ñieàu tra veà thò tröôøng lao ñoäng cuûa Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam, cho ñeán thôøi ñieåm quyù III cuûa naêm 2010, nhieàu doanh nghieäp taïi nhieàu ñòa baøn treân caû nöôùc thöïc söï gaëp khoù khaên trong vieäc tìm kieám lao ñoäng vaø do vaäy ñaõ phaûi taêng löông vaø caùc cheá ñoä khaùc cho coâng nhaân. 11 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  12. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Xu höôùng taêng giaù vaãn tieáp tuïc duy trì trong nhöõng thaùng ñaàu naêm 2011, vôùi chæ soá giaù tieâu duøng CPI cuûa thaùng 2/2011 trong caû nöôùc laø 2,09%, trong ñoù ôû khu vöïc noâng thoân laø 2,11%, cao hôn so vôùi khu vöïc thaønh thò laø 2,03%. So vôùi cuøng kyø naêm tröôùc (pheùp so saùnh naøy phaàn naøo loaïi boû yeáu toá thôøi vuï), chæ soá giaù tieâu duøng CPI leân ñeán 12,31%. Taêng maïnh nhaát laø nhoùm haøng aên uoáng vaø dòch vuï aên uoáng (3,65% neáu so vôùi thaùng 1/2011 vaø 17,23% neáu so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc). Nhö vaäy laø chæ soá giaù cuûa nhoùm haøng thieát yeáu lieân quan ñeán ñôøi soáng thöôøng ngaøy cuûa taát caû ngöôøi daân, trong ñoù coù nhöõng ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi thu nhaäp thaáp, ñaõ taêng raát maïnh. Neáu so vôùi thaùng 12/2010, chæ soá giaù tieâu duøng CPI cuûa thaùng 2/2011 ñaõ laø 3,87%. Nhö vaäy chæ sau 2 thaùng ñaàu naêm 2011, chæ soá CPI ñaõ baèng hôn moät nöûa chæ tieâu laïm phaùt 7% ñaõ ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua cho caû naêm 2011 vaø do vaäy, hoaøn thaønh chæ tieâu naøy laø raát khoù khaên neáu nhö khoâng noùi laø khoâng khaû thi trong boái caûnh söùc eùp taêng giaù ñoái vôùi löông thöïc vaø thöïc phaåm cuõng nhö caùc ñaàu vaøo chuû yeáu cuûa neàn kinh teá nhö xaêng daàu, ñieän, than vaø lao ñoäng vaãn tieáp tuïc gia taêng trong naêm 2011. Hôn nöõa, trong quyù IV naêm 2010, taêng tröôûng tín duïng haøng thaùng bình quaân ôû möùc khaù cao laø 2,53%/thaùng seõ tieáp tuïc gaây söùc eùp leân laïm phaùt do taùc ñoäng coù ñoä treã. Noùi chung, caùc ñieàu kieän trong nöôùc vaø quoác teá ñeàu coù xu höôùng gaây söùc eùp maïnh leân laïm phaùt trong naêm 2011, thoâng qua caû hai nhoùm yeáu toá caàu keùo vaø chi phí ñaåy. Neáu nhö yeáu toá caàu keùo vöøa laøm taêng giaù, vöøa thuùc ñaåy taêng saûn löôïng thì caùc yeáu toá thuoäc chi phí ñaåy chæ laøm taêng giaù trong khi taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá vaø do vaäy neáu nhoùm yeáu toá naøy laán aùt thì coù theå daãn ñeán nguy cô “laïm phaùt - ñình treä” trong naêm 2011. Lao ñoäng vaø vieäc laøm Cuøng vôùi toác ñoä taêng GDP naêm 2010 cao hôn so vôùi naêm 2009 vaø vöôït muïc tieâu ñeà ra cho naêm 2010, thò tröôøng lao ñoäng cuõng khôûi saéc vaø coù nhöõng thôøi ñieåm doanh nghieäp taïi caùc khu coâng nghieäp thuoäc caû 3 mieàn Baéc - Trung - Nam ñeàu gaëp khoù khaên trong vieäc tìm vaø tuyeån lao ñoäng. Nhö vaäy taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá ñaõ keùo theo quaù trình taïo vieäc laøm, khaùc xa so vôùi moät soá neàn kinh teá hieän nay nhö ôû nöôùc Myõ, taêng tröôûng vaãn chöa taïo ra ñöôïc nhieàu vieäc laøm. Theo soá lieäu cuûa Toång cuïc Thoáng keâ, "löïc löôïng lao ñoäng töø 15 tuoåi trôû leân naêm 2010 laø 50,51 trieäu ngöôøi, taêng 2,68% so vôùi naêm 2009, trong ñoù löïc löôïng lao ñoäng trong ñoä tuoåi lao ñoäng laø 46,21 trieäu ngöôøi, taêng 2,12%. Tyû leä daân soá caû nöôùc 15 tuoåi trôû leân tham gia löïc löôïng lao ñoäng taêng töø 76,5% naêm 2009 leân 77,3% naêm 2010. Tyû leä lao ñoäng khu vöïc noâng, laâm nghieäp vaø thuûy saûn giaûm töø 51,9% naêm 2009 xuoáng 48,2% naêm 2010; khu vöïc coâng nghieäp vaø xaây döïng taêng töø 21,6% leân 22,4%; khu vöïc dòch vuï taêng töø 26,5% leân 29,4%." Cuõng theo soá lieäu cuûa Toång cuïc Thoáng keâ, "tyû leä thaát nghieäp naêm 2010 cuûa lao ñoäng trong ñoä tuoåi laø 2,88%, trong ñoù khu vöïc thaønh thò laø 4,43%, khu vöïc noâng thoân laø 2,27%". Trong khi ñoù, caùc tyû leä töông öùng cuûa naêm 2009 laàn löôït laø: 2,9%; 4,6%; 2,25%. Ñoái vôùi tyû leä thieáu vieäc laøm trong ñoä tuoåi naêm 2010 laø 4,50% (naêm 2009 laø 5,61%), trong ñoù khu vöïc thaønh thò laø 2,04% (naêm 2009 laø 3,33%), khu vöïc noâng thoân laø 5,47% (naêm 2009 laø 6,51%). So saùnh caùc con soá veà taêng tröôûng kinh teá vaø tyû leä thaát nghieäp hoaëc tyû leä thieáu vieäc laøm giöõa hai naêm 2009 vaø 2010 coù 12 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  13. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI theå ñöa ñeán keát luaän laø taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá ñang taïo ra vieäc laøm. Caáu truùc cuûa neàn kinh teá vaø ñoùng goùp cuûa töøng khu vöïc kinh teá laø moät yeáu toá quan troïng. Cuï theå, toác ñoä taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá nhôø moät phaàn ñaùng keå vaøo nhoùm ngaønh coâng nghieäp - xaây döïng vaø dòch vuï, trong ñoù bao goàm nhieàu ngaønh thaâm duïng lao ñoäng nhö giaøy deùp, deät may, cheá bieán goã, xaây döïng, baùn leû v.v… vaø söï taêng tröôûng caùc ngaønh naøy cuõng giuùp duy trì vaø taïo theâm ñöôïc nhieàu vieäc laøm. Tuy nhieân lónh vöïc xuaát khaåu lao ñoäng gaëp moät soá khoù khaên thaùch thöùc, vaø muïc tieâu ñeà ra ban ñaàu laø xuaát khaåu 85.000 lao ñoäng ñaõ khoâng ñöôïc hoaøn thaønh do moät soá nguyeân nhaân. Thöù nhaát, neàn kinh teá theá giôùi phuïc hoài chaäm do ñoù nhu caàu cho lao ñoäng nhaäp khaåu thaáp. Thöù hai, lao ñoäng trong nöôùc chaäm ñöôïc huy ñoäng ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa caùc nöôùc ñoái taùc. Thöù ba, cuoäc khuûng hoaûng taøi chính vaø suy thoaùi kinh teá toaøn caàu ñaõ ñaåy hôn 10.000 lao ñoäng veà nöôùc tröôùc thôøi haïn, caùc doanh nghieäp xuaát khaåu gaëp khoù khaên taøi chính khi phaûi ñeàn buø thieät haïi hôïp ñoàng. Sang naêm 2011, nhöõng thaùch thöùc naøy vaãn tieáp tuïc vôùi cuoäc khuûng hoaûng chính trò taïi Trung Ñoâng vaø ñaëc bieät laø Libya ñaõ ñaåy nhieàu lao ñoäng veà nöôùc. Tuy veà toång theå thò tröôøng lao ñoäng dieãn bieán khaù tích cöïc trong naêm 2010, song caùc soá lieäu toång hôïp neàu treân khoâng cho thaáy baát hôïp lyù veà treân thò tröôøng naøy. Cô caáu lao ñoäng vaãn thieân veà lao ñoäng khoâng coù kyõ naêng cao. Ngoaøi ra, do söû duïng lao ñoäng phoå thoâng vôùi soá löôïng lôùn neân nhieàu doanh nghieäp tìm ñuû moïi caùch ñeå giaûm thieåu chi phí thoâng qua giaûm phuùc lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng. Caùn caân thanh toaùn Kim ngaïch xuaát khaåu naêm 2010 öôùc ñaït khoaûng 70,8 tyû USD, taêng 24% so vôùi naêm 2009. Keát quaû khaû quan ñaït ñöôïc do ñoùng goùp töø taêng caû giaù vaø löôïng tröôùc söï phuïc hoài phaàn naøo cuûa kinh teá theá giôùi so vôùi naêm 2009. Kim ngaïch nhaäp khaåu naêm 2010 öôùc ñaït khoaûng 82,8 tyû USD, taêng 18,4% so vôùi naêm 2009. Thaâm huït caùn caân thöông maïi naêm 2010 laø 12,4 tyû USD, baèng 16,9% toång kim ngaïch xuaát khaåu, thaáp hôn nhieàu so vôùi möùc 22,5% cuûa naêm 2009 vaø thaáp hôn ñaùng keå so vôùi möùc toái ña 20% ñöôïc Quoác hoäi ñeà ra cho naêm 2010. Tuy nhieân neáu xeùt veà khía caïnh giaù trò tuyeät ñoái thì toång möùc nhaäp sieâu tích luõy trong naêm 2010 vaãn ôû möùc cao (chæ thaáp hôn 0,45 tyû USD so vôùi möùc thaâm huït naêm 2009). Trong hai thaùng ñaàu naêm 2011, moät trong nhöõng ñieåm saùng cuûa neàn kinh teá laø lónh vöïc xuaát khaåu. Giaù trò xuaát khaåu trong hai thaùng ñaàu naêm 2011 ñaït 12,3 tæ ñoâ la Myõ, taêng 40,3% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc vaø ñaây laø moät möùc taêng maïnh nhaát trong nhieàu naêm qua cho duø boái caûnh kinh teá toaøn caàu coøn tieàm aån nhieàu ruûi ro. Nhoùm noâng saûn xuaát khaåu ñaõ ñöôïc höôûng lôïi raát nhieàu töø vieäc giaù noâng saûn treân thò tröôøng theá giôùi taêng cao, vôùi giaù trò xuaát khaåu gaïo taêng xaáp xæ 50% vaø xuaát khaåu caùc haøng noâng saûn khaùc nhö thuûy saûn, caø pheâ v.v… cuõng taêng treân 50% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc. Xuaát khaåu cuûa caùc ngaønh cheá taïo söû duïng nhieàu lao ñoäng cuøng ñaït möùc cao so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc: giaù trò xuaát khaåu deät may taêng raát maïnh laø 54,2%, giaøy deùp 13 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  14. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI 37,8%, goã vaø saûn phaåm goã 17,3%18 v.v… Do nhöõng ngaønh xuaát khaåu naøy coù lieân quan nhieàu ñeán sinh keá cuûa ngöôøi ngheøo (noâng daân hay lao ñoäng nhaäp cö) neân taêng tröôûng xuaát khaåu trong nhöõng lónh vuïc naøy coù taùc ñoäng tích cöïc ñeán vieäc laøm vaø an sinh xaõ hoäi. Giaù trò nhaäp khaåu vaãn tieáp tuïc gia taêng, ñaït 14,2 tæ USD, vôùi toác ñoä taêng laø 26,8%, thaáp hôn ñaùng keå so vôùi toác ñoä taêng xuaát khaåu. Toác ñoä taêng cao nhaát laø ôû moät soá ñaàu vaøo quan troïng cuûa neàn kinh teá, nhö: xaêng daàu (taêng gaàn 61%), boâng (taêng gaàn 103%), vaûi (taêng gaàn 48%) v.v… Ñaùng chuù yù laø giaù trò nhaäp khaåu oâ toâ vaø xe maùy vaãn tieáp tuïc taêng cao, töông öùng laø 25,4% vaø 24,8%. Thaâm huït thöông maïi hai thaùng ñaàu naêm 2011 laø 1,8 tæ USD, töông ñöông khoaûng 15% giaù trò xuaát khaåu. Tuy ñaây laø möùc thaâm huït thaáp hôn so vôùi chæ tieâu 18% Quoác hoäi ñaët ra cho naêm 2011, song neáu so saùnh thaâm huït thöông maïi vôùi GDP thì ñaây vaãn laø möùc lôùn do toác ñoä nhaäp khaåu vaãn taêng nhanh hôn toác ñoä taêng tröôûng cuûa GDP. Vieät Nam caàn xem xeùt söû duïng caû chæ tieâu tæ leä thaâm huït thöông maïi treân GDP ñeå giaùm saùt thaän troïng trong boái caûnh giaù trò xuaát nhaäp khaåu tieáp tuïc gia taêng nhanh, vaø cuõng ñeå deã thöïc hieän so saùnh quoác teá nhaèm ñöa ra nhöõng caûnh baùo sôùm toát hôn. Trong boái caûnh quy moâ döï tröõ ngoaïi hoái quoác gia coøn khaù moûng vaø tyû leä nôï nöôùc ngoaøi cuûa quoác gia so vôùi toång saûn phaåm quoác noäi GDP vaãn tieáp tuïc xu höôùng taêng thì möùc thaâm huït thöông maïi naøy ñaõ vaø ñang goùp phaàn gia taêng aùp löïc leân möùc laïm phaùt kyø voïng cao cuûa daân chuùng, laøm suy giaûm nieàm tin cuûa ngöôøi daân vaø doanh nghieäp vaøo giaù trò cuûa ñoàng VND, gia taêng tình traïng caêng thaúng treân thò tröôøng ngoaïi hoái. Ñoái vôùi doøng FDI vaø ODA, maëc duø thaáp hôn döï tính ñaàu naêm19 nhöng do moâi tröôøng ñaàu tö taïi Vieät Nam ñaõ vaø ñang ñöôïc caûi thieän ñaùng keå neân luoàng voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñoå vaøo neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ coù nhieàu chuyeån bieán raát tích cöïc trong quyù IV cuûa naêm 2010.20 Moät trong nhöõng ñieåm noåi baät cuûa hoaït ñoäng thu huùt luoàng voán FDI naêm 2010 laø löôïng voán FDI ñaêng kyù môùi vaø taêng theâm trong ngaønh coâng nghieäp cheá bieán vaø cheá taïo ôû Vieät Nam ñaõ taêng voït leân möùc 5,081 tyû USD (cao gaáp 1,71 laàn so vôùi möùc cuøng kyø naêm 2009) vaø trong ngaønh kinh doanh baát ñoäng saûn ñaõ giaûm maïnh xuoáng möùc 6,843 tyû USD naêm 2010 (töø möùc 7,6 tyû USD naêm 2009). Tuy nhieân, ñieåm saùng nhaát trong hoaït ñoäng thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong 2010 cuûa Vieät Nam phaûi keå ñeán laø chæ tieâu voán FDI thöïc hieän ñaõ ñaït möùc 11 tyû USD, taêng 10% so vôùi möùc cuøng kyø naêm 2009 vaø ñöôïc ñaùnh giaù laø ñaït muïc tieâu keá hoaïch ñeà ra cho naêm 2010. Cuøng vôùi voán FDI, löôïng kieàu hoái ñaït khoaûng 8,3 tyû USD (naêm 2009 ñaït 6,4 tyû USD), doøng ñaàu tö tröïc tieáp, ñaàu tö giaùn tieáp nöôùc ngoaøi (khoaûng 1 tyû USD), voán ODA (giaûi ngaân öôùc 1 8 Maëc duø thöông maïi toaøn caàu vaãn coøn chaäm hoài phuïc do caùc neàn kinh teá phaùt trieån nhö Myõ, chaâu AÂu, Nhaät Baûn v.v… vaãn coøn ñang trong giai ñoaïn trì treä nhöng coù hai yeáu toá giuùp Vieät Nam duy trì vaø thaäm chí coøn gia taêng khoái löôïng vaø giaù trò xuaát khaåu cuûa mình. Thöù nhaát, Vieät Nam hieän nay vaãn chuû yeáu xuaát khaåu caùc saûn phaåm cheá taïo ôû phaân ñoaïn giaù trò thaáp hay xuaát khaåu haøng noâng saûn, vôùi ñoä co giaõn cuûa caàu ñoái vôùi thu nhaäp khoâng lôùn neân ít bò aûnh höôûng cuûa söï baáp beânh trong hoài phuïc kinh teá toaøn caàu. Thöù hai, vôùi söï leân giaù cuûa ñoàng Nhaân daân teä, Trung quoác ñaõ baét ñaàu rôøi boû nhöõng phaân khuùc thò tröôøng truyeàn thoáng (giaøy da, deät may v.v…) ñeå böôùc leân naác thang giaù trò cao hôn, giuùp giaûm söùc eùp caïnh tranh ñoái vôùi caùc maët haøng xuaát khaåu cuûa Vieät Nam ôû treân thò tröôøng thöù ba, qua ñoù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán caàu ñoái vôùi haøng xuaát khaåu cuûa Vieät Nam. Ñoàng thôøi söï leân giaù cuûa ñoàng Nhaân daân teä (thöïc teá vaø kyø voïng) cuõng giaûm söùc eùp caïnh tranh vôùi haøng nhaäp khaåu töø Trung quoác treân thò tröôøng noäi ñòa. Hôn nöõa, neáu bieát taän duïng toát cô hoäi, Vieät Nam hoaøn toaøn coù theå gia taêng xuaát khaåu caùc maët haøng cheá taïo söû duïng nhieàu lao ñoäng ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa taàng lôùp trung löu ñang gia taêng maïnh meõ taïi Trung quoác. 1 9 Baùo caùo Dieãn ñaøn Kinh teá Theá giôùi ñaùnh giaù veà caûi thieän moâi tröôøng kinh doanh cuûa Vieät Nam taêng 16 baäc vaø Baùo caùo Naêng löïc Caïnh tranh Toaøn caàu thì ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá Vieät Nam taêng 17 baäc. Ñaây laø nhöõng tín hieäu tích cöïc cho thaáy caùi nhìn cuûa beân ngoaøi veà moâi tröôøng kinh doanh vaø ñaàu tö trong nöôùc. 2 0 Quy moâ voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñaêng kyù caáp môùi ñöôïc thu huùt trong thaùng 12/2010 ñaõ taêng ñoät bieán so vôùi thaùng tröôùc ñoù (taêng theâm gaàn 5,3 tyû USD). Neáu tính luõy keá cho caû naêm 2010, maëc duø toång voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñaêng kyù caáp môùi vaøo neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ taêng leân 17,23 tyû USD nhöng chæ tieâu naøy vaãn chöa ñaït muïc tieâu ñaõ ñeà ra laø thu huùt ñöôïc treân 19 tyû USD trong naêm 2010. Neáu tính goäp caû döï aùn FDI ñaêng kyù môùi vaø döï aùn FDI taêng voán thì toång voán FDI cam keát vaøo Vieät Nam naêm 2010 cuõng môùi chæ ñaït gaàn 18,6 tyû USD, vaø nhö vaäy vaãn thaáp hôn nhieàu so vôùi muïc tieâu ban ñaàu veà thu huùt 22-25 tyû USD voán FDI ñaêng kyù trong naêm 2010. 14 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  15. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI ñaït 3,5 tyû ñoâ la) ñaõ laøm cho caùn caân thanh toaùn naêm 2010 giaûm thaâm huït ñaùng keå so vôùi naêm 2009. Neáu nhö vaøo naêm 2009 caùn caân thanh toaùn thaâm huït 8,8 tyû USD thì naêm 2010 thaâm huït öôùc ñaït 4 tyû USD. Tuy nhieân voán FDI coù xu höôùng chaäm laïi trong hai thaùng ñaàu naêm 2011, vôùi voán ñaêng kyù öôùc ñaït 1,56 tyû ñoâ la (chæ baèng 68% so vôùi cuøng lyø naêm 2010) vaø voán thöïc hieän öôùc ñaït 1,15 tyû ñoâ la (baèng 104,5% so vôùi cuøng kyø naêm 2010). Do vaäy caàn tieáp tuïc theo doõi xu höôùng cuûa luoàng voán quan troïng naøy trong nhöõng thaùng tieáp theo cuûa naêm 2011 ñeå coù nhöõng giaûi phaùp phuø hôïp vaø kòp thôøi. 15 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  16. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI MOÄT SO Á Chính saùch tieàn teä VA ÑEÀ ÁN Khoâng chæ quyù IV/2010 maø trong caû naêm 2010 vaø cuõng nhö hai thaùng ñaàu CHÍNH SAÙCH cuûa naêm 2011, Ngaân haøng Nhaø nöôùc phaûi ñoái maët vôùi haøng loaït caùc vaán ñeà. NOÅI BAÄT Ñoù laø thieáu huït ngoaïi teä trôû neân caêng thaúng; thò tröôøng ngoaïi hoái bieán ñoäng maïnh, cheânh leäch lôùn vaø dai daúng giöõa tyû giaù chính thöùc taïi caùc ngaân haøng thöông maïi vôùi tyû giaù taïi thò tröôøng chôï ñen vaø caû trong nhieàu giao dòch taïi caùc ngaân haøng neáu tính ñuû phí; tình traïng ñoâ la hoùa traàm troïng, xu höôùng mua vaøng ñeå ñaàu tö vaø caát giöõ trong daân trong boái caûnh laïm phaùt gia taêng vaø giaù vaøng taêng cao kyû luïc; laõi suaát (danh nghóa vaø thöïc teá) taêng cao vaø taùc ñoäng khoâng nhoû ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa doanh nghieäp cuõng nhö toång theå neàn kinh teá; laïm phaùt cao ôû möùc 2 chöõ soá v.v… Trong khi ñoù, dö ñòa cuûa chính saùch taøi khoùa khoâng coøn nhieàu ñeå coù theå söû duïng nhaèm khaéc phuïc caùc cuù soác vaø ñieàu naøy vöøa laøm taêng taàm quan troïng cuûa chính saùch tieàn teä cho naêm 2010 vöøa ñaët ra caùc thaùch thöùc cho Ngaân haøng Nhaø nöôùc. Veà cô baûn chính saùch tieàn teä trong quyù IV/2010 vaø caû naêm 2010 laø chính saùch tieàn teä môû roäng. Chính saùch tieàn teä môû roäng coù theå coù hai taùc ñoäng. Thöù nhaát, laøm giaûm laõi suaát danh nghóa vaø do kyø voïng laïm phaùt khoâng ñieàu chænh ngay laäp töùc neân laõi suaát thöïc cuõng giaûm. Ñieàu naøy thuùc ñaåy ñaàu tö vaø vì theá laøm taêng toång caàu vaø saûn löôïng trong neàn kinh teá thoâng qua hieäu öùng thanh khoaûn (liquidity effect) cuûa chính saùch tieàn teä. Tuy nhieân, trong moät moâi tröôøng kinh teá maø laïm phaùt coù xu höôùng taêng leân vaø do vaäy thò tröôøng sôùm nhaän bieát laïm phaùt taêng cao do chính saùch tieàn teä môû roäng thì vieäc taêng cung tieàn seõ ñoøi hoûi laõi suaát danh nghóa cao hôn do laïm phaùt kyø voïng cao hôn. Do vaäy laõi suaát thöïc khoâng giaûm vaø vì theá chính saùch tieàn teä khoâng coù nhieàu taùc ñoäng leân caùc bieán thöïc cuûa neàn kinh teá. Ngöôïc laïi, chính saùch tieàn teä môû roäng laøm laïm phaùt gia taêng vaø bieán ñoäng maïnh, theo ñoù, taùc ñoäng tieâu cöïc leân neàn kinh teá. Keát hôïp moät soá ñoäng thaùi: (i) laõi suaát danh nghóa taêng cao, (ii) chính saùch tieàn teä môû roäng, vaø (iii) laïm phaùt thöïc teá vaø laïm phaùt kyø voïng ôû möùc cao cho thaáy trong moâi tröôøng vó moâ cuûa Vieät Nam chính saùch tieàn teä môû roäng laøm taêng laïm phaùt kyø voïng vaø ñaåy laõi suaát danh nghóa taêng. Nhö vaäy, giaûm laõi suaát phaûi ñi lieàn vôùi vieäc giaûm laïm phaùt kyø voïng, nhöng giaûm laïm phaùt kyø voïng phuï thuoäc vaøo 2 thaønh toá chính cuûa chính saùch tieàn teä: thöù nhaát, Ngaân haøng Nhaø nöôùc phaûi thöïc hieän chính saùch tieàn teä thaét chaët vaø thöù hai, nhöõng haønh ñoäng cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc phaûi ñöôïc thò tröôøng tin töôûng, nghóa laø khi Ngaân haøng Nhaø nöôùc cam keát moät chính saùch tieàn teä thaét chaët thì cam keát ñoù phaûi ñöôïc thöïc hieän, neáu khoâng seõ laøm taêng chi phí cuûa vieäc giaûm laïm phaùt. Toác ñoä taêng tín duïng trung bình quyù II, III taêng cao hôn so vôùi quyù I ñaõ coù taùc ñoäng treã ñeán laïm phaùt vaøo quyù IV/2010. Trong quyù I, tín duïng bình quaân haøng thaùng taêng 1,26%; nhöng ñeán quyù II vaø III ñaõ taêng ñeán 2,72%. Theo döï kieán ñaàu naêm, toác ñoä taêng tröôûng tín duïng seõ vaøo khoaûng 25%; tuy nhieân, treân thöïc teá ñaõ taêng treân 30% trong naêm 2010. Toång phöông tieän thanh toaùn döï kieán taêng khoaûng 20% trong naêm 2010 song treân thöïc teá ñaõ taêng treân 25%. Caùc con soá veà taêng tröôûng tín duïng vaø toång phöông tieän thanh toaùn thöïc teá coù theå khaùc so vôùi muïc tieâu ñeà ra, song trong boái caûnh laïm phaùt ôû 16 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  17. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI möùc cao do moät soá nguyeân nhaân ñaõ ñöôïc chæ ra ôû phaàn treân (beân caïnh nguyeân nhaân baét nguoàn töø yeáu toá tieàn teä) thì voøng quay cuûa tieàn seõ nhanh hôn, caøng khuyeách ñaïi taùc ñoäng cuûa taêng cung tieàn leân laïm phaùt. Noùi caùch khaùc, chính saùch tieàn teä phaûi heát söùc thaän troïng khi kyø voïng laïm phaùt cuûa coâng chuùng coøn ôû möùc cao vaø dai daúng. Cuõng vaøo quyù IV/2010 vaø hai thaùng ñaàu naêm 2010, giaù vaøng vaø giaù USD vaøo nhieàu thôøi ñieåm bieán ñoäng maïnh vôùi xu höôùng taêng cao. Beân caïnh nguyeân nhaân giaù vaøng theá giôùi taêng vaø Cuïc döõ tröõ lieân bang Myõ thöïc hieän chính saùch ñoàng USD yeáu thì coøn coù nguyeân nhaân baét nguoàn töø noäi taïi neàn kinh teá trong nöôùc. Baát ñoäng saûn, ñoàng USD, vaøng, vaø ñoàng VND luoân naèm trong danh muïc tieát kieäm cuûa ngöôøi daân, khi laïm phaùt thöïc teá coù xu höôùng taêng vaø ngöôøi daân kyø voïng laïm phaùt taêng cao hôn nöõa, ñoàng VND maát giaù nhanh choùng, vaø khi ñoù thay vì giöõ ñoàng VND nhö moät khoaûn tieát kieäm, ngöôøi daân chuyeån sang mua ñoâ la, vaøng vaø chæ duy trì ñoàng VND vôùi soá löôïng toái thieåu cho muïc ñích giao dòch thöôøng xuyeân vaø döï phoøng toái thieåu. Vôùi caàu USD vaø vaøng taêng cao so vôùi cung thì daãn ñeán giaù vaøng trong nöôùc taêng maïnh vaø tyû giaù hoái ñoaùi bò ñaåy leân. Laïm phaùt döôøng nhö laø nguyeân nhaân daãn ñeán giaù vaøng, tyû giaù vaø laõi suaát taêng cao. Ñeå bình oån thò tröôøng vaøng, thò tröôøng ngoaïi teä vaø thò tröôøng taøi chính, chính saùch tieàn teä caàn phaûi höôùng vaøo giaûm laïm phaùt thöïc teá vaø laïm phaùt kyø voïng. Chính saùch taøi khoùa Veà cô baûn, chính saùch taøi khoùa naêm 2010 vaãn thöïc hieän môû roäng trong boái caûnh thaâm huït ngaân saùch coù giaûm so vôùi naêm tröôùc vaø thaáp hôn chæ tieâu Quoác hoäi ñeà ra. Cuï theå, boäi chi ngaân saùch naêm 2010 baèng 5,8% GDP, thaáp hôn 0,4 ñieåm phaàn traêm so vôùi muïc tieâu cuûa Quoác hoäi ñeà ra 6,2%. Ñoái vôùi vieäc ñieàu haønh chính saùch taøi khoùa trong quyù IV vaø caû naêm 2010 coù theå coù moät soá nhaän xeùt sau: Thöù nhaát, hieäu quaû ñaàu tö töø ngaân saùch trong nhöõng naêm gaàn ñaây khoâng cao gaây laõng phí nguoàn löïc xaõ hoäi, laøm giaûm hieäu quaû vaø söùc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá cuõng nhö gaây söùc eùp leân laïm phaùt. Thöù hai, söï phoái hôïp giöõa chính saùch taøi khoùa vaø chính saùch tieàn teä coøn loûng leûo cho duø ñaây laø hai cô quan cuûa Chính phuû, cuøng coù ñaïi dieän tham gia Hoäi ñoàng Chính saùch Tieàn teä Quoác gia vaø vì theá coù nhieàu cô hoäi trao ñoåi thoâng tin veà caùc muïc tieâu chính saùch, ñònh höôùng ñieàu haønh trong ngaén haïn, trung haïn vaø daøi haïn; vaø cuøng coù chung nhieäm vuï quan troïng laø baûo ñaûm oån ñònh vó moâ vaø taêng tröôûng beàn vöõng. Tuy nhieân, cho duø laïm phaùt trong naêm 2010 taêng cao nhöng chính saùch taøi khoùa vaãn ñöôïc thöïc hieän theo höôùng môû roäng. Chi thöôøng xuyeân vaø chi ñaàu tö phaùt trieån taêng so vôùi döï toaùn naêm 2010 laàn löôït laø 7% vaø 43%. Ñeå buø ñaép thieáu huït cuûa chi so vôùi thu ngaân saùch, Chính phuû taêng cöôøng phaùt haønh traùi phieáu vôùi giaù trò khoaûng 68.000 tyû ñoàng vaø ñieàu naøy taïo ra hieäu öùng laán aùt ñaàu tö tö nhaân thoâng qua vieäc ñaåy laõi suaát taêng cao. Thöù ba, ñieàu haønh chính saùch giaù cuûa Boä Taøi chính ñoái vôùi moät soá haøng hoùa 17 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  18. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI vaø dòch vuï coøn mang yeáu toá haønh chính, vaø nhieàu khi khoâng theo kòp vôùi söï thay ñoåi treân thò tröôøng. Ñieàu naøy khoâng thöïc söï hieäu quaû vaø coøn taïo ra nhöõng meùo moù treân thò tröôøng. Ñieàu chænh chính saùch Nhö ñöôïc phaân tích ôû treân, laïm phaùt vaø thaâm huït thöông maïi ôû möùc cao keùo daøi ñaõ taïo ra hai ñieåm noùng khaùc cuõng keùo daøi trong nhieàu thaùng qua laø: (i) ñoàng VND tieáp tuïc chòu söùc eùp maát giaù, vôùi bieåu hieän laø cheânh leäch lôùn giöõa tæ giaù chính thöùc aùp duïng trong heä thoáng ngaân haøng vaø tæ giaù phi chính thöùc ôû ngoaøi heä thoáng ngaân haøng; vaø (ii) laõi suaát tieàn göûi vaø cho vay ñeàu ôû möùc cao, töông öùng treân döôùi 14% vaø 18-19%. Keå caû sau khi tröø ñi tæ leä laïm phaùt thöïc teá (11,75%) thì laõi suaát laø thöïc döông ôû möùc khaù cao vaø ñieàu naøy chöùng toû laïm phaùt kyø voïng (ñaùnh giaù veà laïm phaùt trong töông lai) cuûa coâng chuùng cao hôn ñaùng keå so vôùi laïm phaùt thöïc teá (laïm phaùt dieãn ra trong quaù khöù)21; vaø ñaàu tö coâng ñaõ laán aùt ñaàu tö cuûa khu vöïc doanh nghieäp, ñaëc bieät laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû raát khoù tieáp caän ñöôïc voán do laõi suaát cho vay ñaõ ôû möùc cao kyû luïc. Ñaây laø nhöõng vaán ñeà vó moâ lôùn coù taùc ñoäng töông taùc laãn nhau. Do vaäy caàn coù moät goùi giaûi phaùp ñoàng boä ñeå coù theå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà naøy nhaèm khoâi phuïc oån ñònh kinh teá vó moâ. Ñieàu chænh tyû giaù hoái ñoaùi: ñieåm kích hoaït cuûa goùi giaûi phaùp nhaèm oån ñònh kinh teá vó moâ Ngaøy 11/2/2011, Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ coâng boá ñieàu chænh tæ giaù ñoàng VND so vôùi ñoàng USD, vôùi möùc giaûm giaù maïnh laø 9,3%. Ñaây coù theå ñöôïc xem laø böôùc khôûi ñaàu cuûa moät goùi giaûi phaùp toång theå ñöôïc Chính phuû coâng boá aùp duïng trong thaùng 2/2011. Ñoäng thaùi ñieàu chænh tæ giaù vôùi bieân ñoä maïnh nhaát trong nhieàu naêm qua cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc khoâng taïo ra cuù soác quaù tieâu cöïc leân thò tröôøng ngoaïi hoái vaø neàn kinh teá noùi chung, quyeát ñònh ñoù chæ phaûn aùnh dieãn bieán cuûa thò tröôøng ngoaïi hoái bò doàn neùn töø naêm 2010. Nguyeân nhaân ñoàng VND luoân bò suït giaûm giaù trò so vôùi ñoàng USD bao goàm: Thöù nhaát, thaâm huït thöông maïi dieãn ra trong thôøi gian daøi vaø thöïc söï trôû neân nghieâm troïng keå töø naêm 2007 laøm thò tröôøng vaø coâng chuùng cuûng coá nieàm tin vaøo söï phaù giaù cuûa ñoàng noäi teä. Nguyeân nhaân cuûa thaâm huït thöông maïi, nhö ñeà caäp ôû treân, chuû yeáu laø do ñaàu tö cuûa neàn kinh teá trong nhieàu naêm luoân cao hôn tyû leä tieát kieäm noäi ñòa22. Ñieàu chænh tæ giaù laø böôùc ñi caàn thieát ñeå ñöa thò tröôøng ngoaïi hoái trôû veà gaàn hôn vôùi ñieåm caân baèng cung caàu. Tuy nhieân ñeå baûo veä ñöôïc tæ giaù naøy ñoøi hoûi phaûi giaûi quyeát vaán ñeà taïi nguoàn laø giaûm bôùt cheânh leäch giöõa ñaàu tö vaø tieát kieäm noäi ñòa. 2 1 Ñoái vôùi ngöôøi göûi tieàn (hay vay tieàn), laïm phaùt kyø voïng môùi ñoùng vai troø quan troïng. Ví duï khi göûi tieàn kyø haïn 12 thaùng, ñieàu ngöôøi göûi tieàn quan taâm laø laïm phaùt sau 12 thaùng nöõa seõ laø bao nhieâu (hay noùi caùch khaùc, sau 12 thaùng nöõa thì ñoàng tieàn seõ maát giaù ñi bao nhieâu phaàn traêm) chöù khoâng phaûi laø laïm phaùt thöïc teá (laïm phaùt 12 thaùng qua laø bao nhieâu). Laïm phaùt kyø voïng phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá nhö laïm phaùt thöïc teá (dieãn ra trong quaù khöù), kyø voïng veà giaù caû quoác teá cuûa caùc saûn phaåm xuaát nhaäp khaåu quan troïng, chính saùch cuûa Chính phuû (tieàn teä, taøi khoùa, doanh nghieäp, lao ñoäng) vaø nhìn nhaän cuûa coâng chuùng veà hieäu löïc cuûa thöïc thi chính saùch (aûnh höôûng ñeán loøng tin) v.v… 2 2 Thaâm huït thöông maïi chính laø söï thieáu huït cuûa tieát kieäm noäi ñòa so vôùi ñaàu tö noäi ñòa, hay noùi caùch khaùc tieát kieäm roøng (tieát kieäm tröø ñi ñaàu tö) laø aâm. Tieát kieäm roøng cuûa moät quoác gia laïi baèng tieát kieäm roøng cuûa khu vöïc Nhaø nöôùc vaø tieát kieäm roøng cuûa khu vöïc doanh nghieäp (doanh nghieäp tö nhaân vaø nhöõng doanh (Sg - Ig ) + (Sc (r) - Ic (r))=NX( ) (1), trong ñoù, Sg vaø Ig laø 3 nghieäp Nhaø nöôùc phaûi vay voán vôùi laõi suaát thò tröôøng), töùc laø theo ñoàng ñaúng thöùc Sc vaø Ic tyû leä tieát kieäm vaø ñaàu tö cuûa khu vöïc doanh nghieäp (tö nhaân hay Nhaø nöôùc) phaûi vay voán hoaøn toaøn tyû leä tieát kieäm vaø ñaàu tö cuûa khu vöïc nhaø nöôùc; theo cô cheá thò tröôøng; NX laø caùn caân thöông maïi; r laø laõi suaát thöïc (baèng vôùi laõi suaát danh nghóa tröø cho laïm phaùt kyø voïng), vaø laø tyû giaù hoái ñoaùi thöïc. 3 18 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  19. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Thöù hai, laïm phaùt ôû nöôùc ta trong nhöõng naêm qua cao hôn raát nhieàu so vôùi caùc quoác gia coù quan heä thöông maïi chính vôùi chuùng ta. Cuï theå laïm phaùt ôû Vieät Nam cao hôn raát nhieàu so vôùi Myõ - moät trong nhöõng nöôùc coù quan heä thöông maïi lôùn vôùi Vieät Nam, ñoàng thôøi ñoàng VND cuõng chuû yeáu ñöôïc ñònh giaù thoâng qua ñoàng tieàn nöôùc naøy vaø ñieàu haønh chính saùch tyû giaù hoái ñoaùi cuõng chuû yeáu döïa treân tyû giaù giöõa ñoàng VND vaø ñoàng USD. Tuy nhieân vieäc phaù giaù "nhoû gioït" ñöôïc thöïc hieän trong caùc naêm tröôùc ñaõ khoâng phaûn aùnh ñuùng dieãn bieán cuûa thò tröôøng ngoaïi hoái vaø cuûa neàn kinh teá, laøm cho ñoàng VND luoân ñöôïc ñaùnh giaù laø ñònh giaù cao so vôùi ñoàng ñoâla Myõ. Thöù ba, quy moâ döï tröõ ngoaïi hoái cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc thaáp vaø coù xu höôùng tieáp tuïc suy giaûm trong nhöõng naêm gaàn ñaây, vôùi moät trong nhöõng nguyeân nhaân laø Ngaân haøng Nhaø nöôùc phaûi baùn ra ngoaïi teä ñeå duy trì tæ giaù ôû möùc khoâng töông xöùng vôùi caân baèng cung caàu daøi haïn treân thò tröôøng ngoaïi hoái. Taát caû caùc nguyeân nhaân treân ñaõ taïo ra kyø voïng cuûa coâng chuùng laø ñoàng noäi teä seõ tieáp tuïc giaûm giaù ñeå ñöa thò tröôøng ngoaïi hoái veà ñieåm caân baèng daøi haïn. Bôûi vaäy vieäc ñieàu chænh tyû giaù ñöôïc Ngaân haøng Nhaø nöôùc thöïc hieän ngaøy 11/2/2011 laø moät böôùc ñi ñuùng höôùng vaø ñöôïc caû thò tröôøng ñaùnh giaù tích cöïc. Tuy nhieân, do taùc ñoäng cuûa vieäc taêng tæ giaù (giaûm giaù ñoàng VND) ñoái vôùi laïm phaùt coù theå khaù lôùn trong boái caûnh giaù daàu vaø nguyeân lieäu thoâ, cuøng giaù löông thöïc treân theá giôùi coù theå tieáp tuïc taêng cao trong naêm 2011 (hay coøn goïi laø "nhaäp khaåu laïm phaùt") neân trong naêm 2011, vieäc baûo veä ñöôïc tæ giaù ôû xung quanh möùc 21.000 VND seõ laø vaán ñeà trung taâm trong vieäc giaûm kyø voïng veà laïm phaùt. Ñeå baûo veä ñöôïc möùc tæ giaù sau khi ñieàu chænh naøy thöïc söï caàn moät goùi giaûi phaùp veà oån ñònh kinh teá vó moâ ñöôïc thieát keá hôïp lyù vaø coùhieäu löïc thöïc thi. Neáu khoâng vieäc phaù giaù seõ caøng taïo theâm taâm lyù phaù giaù hôn nöõa, vaø qua ñoù neàn kinh teá coù theå bò rôi vaøo voøng xoaùy cuûa tæ giaù taêng - laïm phaùt - tyû giaù taêng vaø tieáp dieãn. Nghò quyeát 11/NQ-CP - goùi giaûi phaùp bình oån kinh teá vó moâ cuûa Chính phuû Ñeå ñaûo ngöôïc ñöôïc voøng xoaùy cuûa tæ giaù taêng - laïm phaùt - tyû giaù taêng …, caàn giaûm ñöôïc toång caàu (giuùp giaûm laïm phaùt) vaø giaûm thaâm huït thöông maïi (giuùp oån ñònh ñöôïc tæ giaù). Saùu nhoùm giaûi phaùp oån ñònh kinh teá vó moâ ñöôïc Chính phuû ñöa ra ngaøy 24/2/2011 trong Nghò quyeát 11/NQ-CP thöïc söï laø moät goùi giaûi phaùp toaøn dieän, giuùp giaûm toång caàu cuõng nhö taùc ñoäng maïnh leân caùc yeáu toá gaây ra thaâm huït thöông maïi, qua ñoù giuùp bình oån tæ giaù vaø ñaûo ngöôïc voøng xoaùy laïm phaùt - taêng tæ giaù - laïm phaùt. l Nhoùm giaûi phaùp thöù nhaát laø thöïc hieän chính saùch tieàn teä chaët cheõ, thaän troïng maø theo ñoù Chính phuû seõ kieàm cheá toác ñoä taêng tröôûng tín duïng toái ña laø 20%, neáu caàn thieát thì coù theå laø 17-19%; toång phöông tieän thanh toaùn khoaûng 15-16%. Vôùi chính saùch tieàn teä thaét chaët, laõi suaát seõ ôû möùc cao trong ngaén haïn seõ giuùp giaûm caàu ñaàu tö (do ñoù laøm giaûm toång caàu) cuûa doanh nghieäp tö nhaân (vaø caû caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc phaûi vay voán vôùi laõi suaát thò tröôøng), ñoàng thôøi giuùp laøm giaûm thaâm huït 19 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ QUYÙ IV NAÊM 2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
  20. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI thöông maïi do laøm taêng tieát kieäm roøng cuûa khu vöïc tö nhaân. Nhoùm giaûi phaùp thöù nhaát coøn höôùng tôùi giaûm toác ñoä vaø tæ troïng cho vay voán tín duïng cuûa khu vöïc phi saûn xuaát, nhaát laø lónh vöïc baát ñoäng saûn, chöùng khoaùn seõ giuùp khaéc phuïc moät phaàn nghòch lyù laø maëc duø Ngaân haøng Nhaø nöôùc trong naêm 2010 ñaõ cung öùng nhieàu tieàn cho neàn kinh teá (theå hieän qua toác ñoä taêng tröôûng tín duïng treân 30% vaø toác ñoä taêng toång phöông tieän thanh toaùn treân 25%, ñeàu laø caùc möùc cao) song laõi suaát thöïc döông vaãn raát cao. Vieäc taêng cöôøng quaûn lyù ngoaïi hoái ñöôïc Nghò quyeát neâu roõ seõ laøm cho vieäc ñaàu cô hay gaêm giöõ ñoâ la trôû neân khoù khaên vaø ít mang laïi lôïi nhuaän hôn, qua ñoù giuùp taêng cung ñoâ la cho thò tröôøng. Thaùch thöùc ñoái vôùi khaâu thöïc hieän laø baûo ñaûm thanh khoaûn cho heä thoáng ngaân haøng cuõng nhö kieåm soaùt caùc khoaûn cho vay ruûi ro khi thöïc hieän chính saùch tieàn teä thaét chaët. Moät thaùch thöùc khaùc khi thöïc hieän caùc bieän phaùp haønh chính nhaèm giaûm bôùt tieán tôùi xoùa boû caùc hoaït ñoäng mua baùn ngoaïi teä treân thò tröôøng chôï ñen laø phaûi thöïc hieän ñoàng boä vôùi vieäc ñaûm baûo cho nhöõng ngöôøi coù nhu caàu ngoaïi teä (du hoïc, chöõa beänh ôû nöôùc ngoaøi v.v…) coù theå mua ñöôïc taïi caùc ngaân haøng ñoàng thôøi ñaûm baûo minh baïch hoùa caùc giao dòch ngoaïi hoái ngay trong chính heä thoáng ngaân haøng. Ñeå coù theå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, tyû giaù caàn ñöôïc ñieàu chænh linh hoaït ñeå phuø hôïp vôùi tình hình caân baèng cung caàu treân thò tröôøng ngoaïi hoái. Ngaân haøng Nhaø nöôùc coù theå xem xeùt khaû naêng cho pheùp caùc ngaân haøng thöông maïi thu phí baùn ngoaïi teä cho ngöôøi daân coù nhu caàu chính ñaùng vôùi moät tyû leä phí hôïp lyù vì ñieàu naøy phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá, ñoàng thôøi giuùp caùc giao dòch coù theå thöïc hieän deã daøng hôn do theo saùt hôn vôùi ñieàu kieän cung caàu treân thò tröôøng. l Nhoùm giaûi phaùp thöù hai laø thöïc hieän chính saùch taøi khoùa thaét chaët, caét giaûm ñaàu tö coâng, giaûm boäi chi ngaân saùch nhaø nöôùc xuoáng döôùi 5% GDP. Chính saùch taøi khoùa thu heïp (bao goàm caû caét giaûm ñaàu tö cuûa caùc taäp ñoaøn, toång coâng ty nhaø nöôùc ñöôïc tieáp caän vôùi voán vôùi nhöõng ñieàu kieän öu ñaõi) ñoùng vai troø quan troïng trung taâm do coù theå baén truùng ba ñích cuøng moät luùc (i) giaûm toång caàu vaø haï nhieät neàn kinh teá; (ii) giaûm thaâm huït thöông maïi thoâng qua vieäc taêng tieát kieäm roøng cuûa khu vöïc nhaø nöôùc (ñuùng hôn laø giaûm thaâm huït roøng cuûa khu vöïc naøy); vaø (iii) giuùp giaûm laõi suaát hieän naøy ñaõ ôû möùc khaù cao do giaûm bôùt hieäu öùng laán aùt cuûa ñaàu tö nhaø nöôùc ñoái vôùi ñaàu tö cuûa khu vöïc doanh nghieäp phaûi vay voán vôùi caùc ñieàu kieän thò tröôøng. Thaùch thöùc ôû ñaây laø vieäc thöïc thi caùc chính saùch taøi khoùa thoâng thöôøng laø coù ñoä treã veà thôøi gian vaø aûnh höôûng ñeán quyeàn lôïi cuïc boä, nhaát laø trong boái caûnh phaân caáp ngaân saùch cuõng nhö cho pheùp caùc taäp ñoaøn, toång coâng ty lôùn coù quyeàn töï chuû neân caàn coù söï quyeát lieät trong khaâu thöïc hieän, vôùi söï chæ ñaïo chaët cheõ töø caáp cao nhaát. Ñoàng thôøi cuõng caàn thöïc hieän hieäu quaû vieäc ñieàu chuyeån vaø taäp trung voán cho caùc coâng trình troïng ñieåm lieân quan ñeán caùc ñieåm ngheõn cuûa phaùt trieån kinh teá. l Nhoùm giaûi phaùp veà thuùc ñaåy saûn xuaát, ñaëc bieät laø thuùc ñaåy saûn xuaát noâng nghieäp, xuaát khaåu, caùc ngaønh phuï trôï ñoùng vai troø heát söùc quan troïng trong vieäc oån ñònh giaù löông thöïc - thöïc phaåm vaø giaûm thaâm huït thöông maïi. Thaùch thöùc laø laøm sao ñaït ñöôïc söï haøi hoøa giöõa quyeàn lôïi cuûa nhöõng ngöôøi saûn xuaát luùa vôùi vieäc kieàm cheá khoâng ñeå giaù löông thöïc thöïc phaåm taêng quaù cao, cuõng nhö laøm sao coù theå söû duïng caùc coâng cuï döïa vaøo thò tröôøng (laõi suaát, tæ giaù, thueá v.v…) chöù khoâng phaûi laø meänh leänh haønh 20 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 1 - THAÙNG 7/2010 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
ADSENSE
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

CEO.17: Bộ Tài Liệu Tiêu Chuẩn ISO 9000 Trong Doanh Nghiệp Sản Xuất
36 tài liệu
1931 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline:0933030098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2