Bản tin Kinh tế Vĩ mô số 7

Chia sẻ: | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

135
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bản tin Kinh tế vĩ mô xuất bản hàng quý là một trong những sản phẩm quan trọng của Dự án “Hỗ trợ nâng cao năng lực tham mưu, thẩm tra và giám sát chính sách kinh tế vĩ mô” của Ủy ban Kinh tế và các cơ quan thụ hưởng khác do UNDP tài trợ, được thực hiện trong khuôn khổ phối hợp giữa Dự án và Viện Khoa học Xã hội Việt Nam bao gồm thông tin tổng quan về kinh tế thế giới cũng như kinh tế trong nước, với mục đích cung cấp cho đại biểu...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bản tin Kinh tế Vĩ mô số 7

KINH TEÁ THEÁ GIÔÙI QUYÙ II/2012 Kinh teá theá giôùi: Ñang ñoái maët vôùi nhieàu daáu hieäu suy giaûm kinh teá ngaøy caøng traàm n troïng hôn, gia taêng ruûi ro vaø baát oån thò tröôøng taøi chính toaøn caàu cuõng nhö haï thaáp chæ soá tín nhieäm tín duïng cuûa nhieàu quoác gia, qua ñoù caøng laøm gia taêng trieån voïng tieâu cöïc veà tín duïng treân phaïm vi toaøn caàu, tình traïng thaát nghieäp traøn lan ôû möùc cao vaø keùo daøi, ñaëc bieät ñoái vôùi taàng lôùp lao ñoäng treû. Kinh teá Myõ: Tieán trình phuïc hoài kinh teá Myõ trôû neân chaäm chaïp, taêng tröôûng kinh teá n quyù II giaûm maïnh vaø tyû leä thaát nghieäp vaãn cao cho duø ñaõ coù daáu hieäu giaûm nheï. Kinh teá khoái EU: ñang trong tình traïng caêng thaúng ñaùng keå vôùi söï tieáp tuïc lan roäng n theo höôùng ngaøy caøng xaáu ñi cuûa cuoäc khuûng hoaûng nôï coâng chaâu AÂu, khieán cho khoaûng 1/3 toång soá nöôùc trong khu vöïc ñoàng Euro ñaõ rôi vaøo tình traïng suy thoaùi kinh teá, thaäm chí coù nhieàu neàn kinh teá hieän ñang ñöùng tröôùc nguy cô vôõ nôï, ñoàng thôøi naïn thaát nghieäp cao ñang trôû neân phoå bieán taïi haàu heát caû khu vöïc ñoàng Euro, nhaát laø ñoái vôùi taàng lôùp lao ñoäng treû vôùi tyû leä thaát nghieäp chieám treân 22%. Kinh teá Nhaät Baûn: Noã löïc khoâi phuïc laïi ñaø taêng tröôûng kinh teá dieãn ra chaäm, thaëng n dö taøi khoaûn vaõng lai giaûm maïnh, saûn löôïng coâng nghieäp taêng chaäm, tyû leä nôï cuûa Nhaät Baûn do nöôùc ngoaøi naém giöõ leân möùc cao nhaát trong hôn 30 naêm qua. Kinh teá Trung Quoác: Toác ñoä taêng tröôûng ñaõ suy giaûm roõ neùt, vaø coù theå seõ phaûi ñoái n maët vôùi nhieàu ruûi ro taøi chính do heä thoáng thoâng tin döõ lieäu keùm minh baïch, ñaëc bieät thoâng tin veà nôï xaáu cuûa caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc vaø heä thoáng ngaân haøng. UÛY BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Döï aùn “Hoã trôï naâng cao naêng löïc Kinh teá khu vöïc Ñoâng Nam AÙ vaø nhoùm NICs chaâu AÙ: Maëc duø duy trì ñöôïc oån ñònh n tham möu, thaåm tra vaø giaùm saùt kinh teá vó moâ nhöng taêng tröôûng kinh teá cuõng ñang coù daáu hieäu suy giaûm. chính saùch kinh teá vó moâ” 37 Huøng Vöông, Ba Ñình, Haø Noäi KINH TEÁ VIEÄT NAM QUYÙ II/2012 Tröôûng ban chæ ñaïo: Kinh teá taêng tröôûng chaäm hôn kyø voïng, caùn caân thanh toaùn thaëng dö, laïm phaùt thöïc n Nguyeãn Vaên Giaøu - Chuû nhieäm UBKT teá vaø kyø voïng laïm phaùt ñeàu ñang giaûm toác xuoáng möùc thaáp. Ban Quaûn lyù Döï aùn: Tình traïng nôï xaáu cao ñi lieàn vôùi laõi suaát cho vay cao vaø khoù tieáp caän voán tín duïng n Giaùm ñoác - Nguyeãn Vaên Phuùc cuøng vôùi suy giaûm söùc mua thò tröôøng noäi ñòa ñaõ khieán nhieàu doanh nghieäp rôi vaøo tình Phoù chuû nhieäm UBKT traïng khoù khaên traàm troïng, baét ñaàu laøm naûy sinh khoù khaên treân thò tröôøng lao ñoäng. Phoù Giaùm ñoác - Nguyeãn Minh Sôn Song haønh vôùi vieäc tieáp tuïc kieân ñònh thöïc hieän muïc tieâu oån ñònh kinh teá vó moâ thì n Vuï tröôûng Vuï Kinh teá, VPQH neân caân nhaéc thöïc hieän kích thích neàn kinh teá ôû möùc hôïp lyù trong ngaén haïn, theo nguyeân taéc “thöïc hieän nhanh, hieäu quaû vaø coâng baèng”, ñaëc bieät nhaán maïnh tôùi taêng cöôøng chi Quaûn ñoác - Nguyeãn Trí Duõng cho baûo ñaûm an sinh xaõ hoäi, trong ñoù taäp trung chuû yeáu ñoái vôùi nhoùm ngöôøi coù thu nhaäp Chuû trì bieân soaïn: thaáp, nhoùm ngöôøi ngheøo vaø caùc nhoùm yeáu theá khaùc trong xaõ hoäi. VIEÄN KHOA HOÏC XAÕ HOÄI VIEÄT NAM 1 Lieãu Giai, Ba Ñình, Haø Noäi BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Döï aùn “Hoã trôï naâng cao naêng löïc tham möu, thaåm tra vaø giaùm saùt chính saùch kinh teá vó moâ” do UÛy ban Kinh teá cuûa Quoác hoäi chuû trì thöïc hieän vôùi söï hoã trôï kyõ thuaät cuûa Chöông trình Phaùt trieån Lieân hôïp quoác (UNDP). Muïc tieâu cuûa Döï aùn laø naâng cao naêng löïc caùc cô quan tham möu, thaåm tra vaø giaùm saùt chính saùch kinh teá vó moâ thoâng qua caùc hoaït ñoäng: (i) taäp huaán/ñaøo taïo naâng cao naêng löïc; (ii) thöïc hieän nghieân cöùu, ñoái thoaïi chính saùch veà nhöõng vaán ñeà kinh teá vó moâ; (iii) taêng cöôøng vaø theå cheá hoùa cô cheá phoái hôïp, hôïp taùc giöõa caùc cô quan thuï höôûng döï aùn, bao goàm UÛy ban Kinh teá cuûa Quoác hoäi, Vaên phoøng Trung öông Ñaûng, Vaên phoøng Chính phuû, Vaên phoøng Chuû tòch nöôùc, UÛy ban Giaùm saùt Taøi chính Quoác gia vaø Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam. Hoã trôï thöïc hieän Döï aùn laø maïng löôùi caùc Vieän, Tröôøng, Trung taâm nghieân cöùu kinh teá, bao goàm Vieän Kinh teá Vieät Nam, Trung taâm Phaân tích vaø Döï baùo (thuoäc Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam), Vieän Nghieân cöùu Quaûn lyù kinh teá Trung öông (CIEM), Ñaïi hoïc Kinh teá (thuoäc Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi), Ñaïi hoïc Kinh teá quoác daân Haø Noäi, Trung taâm Thoâng tin vaø Döï baùo Kinh teá - Xaõ hoäi quoác gia (thuoäc Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö), Trung taâm Nghieân cöùu chính saùch vaø phaùt trieån (DEPOCEN - Trung taâm nghieân cöùu ñoäc laäp) vaø Nhoùm tö vaán chính saùch kinh teá vó moâ (MAG). Trong thôøi gian qua, Döï aùn ñaõ hoã trôï toå chöùc nhieàu dieãn ñaøn ñoái thoaïi giöõa caùc ñaïi bieåu Quoác hoäi, caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch vôùi caùc chuyeân gia kinh teá trong vaø ngoaøi nöôùc veà caùc vaán ñeà kinh teá vó moâ böùc thieát cuûa ñaát nöôùc. Sau moãi hoäi thaûo, toïa ñaøm ñeàu coù nhöõng kieán nghò cuï theå, döôùi hình thöùc Kieán nghò Chính saùch (Policy Note), göûi tôùi caùc vò ñaïi bieåu Quoác hoäi vaø caùc cô quan thuï höôûng noùi treân ñeå thaûo luaän vaø xem xeùt trong quaù trình xaây döïng chính saùch. Tieâu bieåu laø “10 kieán nghò oån ñònh kinh teá vó moâ” ñaõ nhaän ñöôïc nhieàu ñaùnh giaù tích cöïc töø caùc ñaïi bieåu Quoác hoäi vaø chuyeân gia kinh teá. Öu tieân thöù hai laø trieån khai moät loaït nghieân cöùu döïa treân baèng chöùng thöïc nghieäm gaén vôùi nhöõng vaán ñeà kinh teá vó moâ hieän thu huùt nhieàu söï quan taâm cuûa caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch nhö tyû giaù, nôï coâng, tính toaùn saûn löôïng tieàm naêng v.v... Caùc khuyeán nghò chính saùch töø nhöõng nghieân cöùu naøy cuõng ñöôïc göûi tôùi caùc vò ñaïi bieåu Quoác hoäi vaø caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch döôùi hình thöùc Toùm taét Chính saùch (Policy Brief). 02 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI TÌNH HÌNH KINH TEÁ THEÁ GIÔÙI QUYÙ II/2012 Tình hình kinh teá toaøn caàu ngaøy caøng coù daáu hieäu suy giaûm maïnh TOÅNG QUAN hôn vaø coøn keùo daøi. Trong quyù II/2012, tình hình kinh teá theá giôùi vaø trong nöôùc vaãn chöa coù nhöõng daáu hieäu chuyeån bieán tích cöïc vaø seõ coøn tieáp dieãn caû naêm 2012, thaäm chí laâu hôn do quaù trình ñieàu chænh töø taêng tröôûng noùng khoâng beàn vöõng cuûa giai ñoaïn 2000-2007 trôû veà quyõ ñaïo caân baèng hôn thoâng qua quaù trình giaûm nôï (deleveraging) ñang dieãn ra treân phaïm vi toaøn caàu ôû taát caû caùc caáp: quoác gia, Chính phuû, doanh nghieäp vaø hoä gia ñình. Tuy nhieân quaù trình naøy dieãn ra khoâng ñoàng ñeàu: nhöõng nöôùc coù tyû leä tieát kieäm thaáp vaø möùc ñoä vay möôïn cao thì möùc ñoä ñieàu chænh caøng maïnh vaø thôøi gian ñieàu chænh caøng keùo daøi. Taïi Myõ, neàn kinh teá vaãn chöa thoaùt khoûi vaø thaäm chí coøn chöa coù daáu hieäu thoaùt khoûi giai ñoaïn trì treä ñaõ keùo daøi gaàn 4 naêm: caùc doanh nghieäp tieáp tuïc giaûm tyû leä vay nôï, ngöôøi daân chöa daùm chi tieâu ñeå giaûm nôï trong khi Chính phuû khoâng coù dö ñòa söû duïng chính saùch taøi khoùa ñeå kích thích kinh teá do baûn thaân nôï Chính phuû cuõng ñaõ quaù cao. ÔÛ chaâu AÂu, nhöõng nöôùc coù möùc ñoä chi tieâu cao hôn so vôùi khaû naêng neàn kinh teá cho pheùp nhö Hy Laïp, Taây Ban Nha, YÙ v.v… hieän môùi chæ ôû giai ñoaïn ñaàu cuûa quaù trình ñieàu chænh vaø quaù trình naøy seõ phaûi tieán haønh daàn daàn vaø keùo daøi trong nhieàu naêm ñeå traùnh nhöõng ñoå vôõ xaõ hoäi neáu ñeå xaûy ra moät cuoäc “haï caùnh cöùng”. Nhöõng thay ñoåi chính saùch ôû Phaùp sau cuoäc baàu cöû Toång thoáng gaàn ñaây, hay nhöõng noã löïc khoâng meät moûi cuûa Ñöùc vaø moät soá toå chöùc ña phöông nhö IMF ñoå nhöõng khoaûn tieàn khoång loà vaøo hoã trôï cuõng nhaèm taïo ra moät cuoäc haï caùnh meàm cho neàn kinh teá chaâu AÂu vaø toaøn caàu. Kinh teá Nhaät Baûn vaãn tieáp tuïc trì treä. Trong khi ñoù, nhöõng neàn kinh teá môùi noåi quan troïng nhö Trung Quoác vaø AÁn Ñoä ñaõ töøng ñöôïc coi laø “cöùu caùnh” cuûa neàn kinh teá toaøn caàu trong giai ñoaïn khuûng hoaûng thì nay ñaõ gaëp phaûi nhöõng khoù khaên ngaøy caøng roõ neùt. Ruûi ro thò tröôøng taøi chính toaøn caàu gia taêng vaø chæ soá tín nhieäm cuûa nhieàu nöôùc bò haï thaáp. Taâm lyù lo ngaïi veà söï lan roäng cuûa khuûng hoaûng nôï coâng khu vöïc ñoàng Euro, khieán caùc nhaø ñaàu tö quoác teá chuû ñoäng ruùt voán töø nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät laø töø caùc nöôùc ñang phaùt trieån vaø caùc neàn kinh teá môùi noåi ñeå chuyeån veà ñaàu tö vaøo nhöõng taøi saûn taøi chính coù tính an toaøn cao hôn, qua ñoù keùo theo hieäu öùng lan toûa laøm suy giaûm traàm troïng hôn nieàm tin kinh doanh cuûa caùc nhaø ñaàu tö ôû chu kyø keá tieáp vaø suy giaûm taêng tröôûng tieàm naêng. Tình traïng thaát nghieäp cao vaø keùo daøi, ñaëc bieät laø ôû nhoùm lao ñoäng treû ñaõ goùp phaàn khoâng nhoû laøm gia taêng traàm troïng hoá phaân caùch giaøu ngheøo, qua ñoù laøm gia taêng söï baát oån xaõ hoäi vaø laøm suy yeáu neàn taûng an sinh xaõ hoäi taïi nhieàu quoác gia. Taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa khuûng hoaûng taøi chính toaøn caàu vaø nôï coâng chaâu AÂu keát hôïp vôùi xu höôùng gia taêng baát bình ñaúng ñaõ khieán cho tình traïng thaát nghieäp treân theá giôùi rôi vaøo möùc traàm troïng vaø keùo daøi, nhaát laø ôû khu vöïc ñoàng Euro, khu vöïc Baéc Phi vaø Trung Ñoâng vaø taàng lôùp lao ñoäng treû. Theo öôùc tính cuûa Toå chöùc lao ñoäng theá giôùi (ILO, 2012), tyû leä thaát nghieäp cuûa lao ñoäng treû khu vöïc ñoàng Euro ñaõ ôû möùc cao 22% nhöng Taây Ban Nha vaø Hy Laïp thaäm chí coøn cao gaáp gaàn 2,3 laàn. Tình traïng treân cuõng dieãn ra naëng neà (treân 25%) ôû khu vöïc Baéc Phi vaø Trung Ñoâng, laøm gia taêng baát oån xaõ hoäi vaø suy yeáu an sinh xaõ hoäi. 03 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Hình 1: Thöïc traïng dieãn bieán vaø trieån voïng kinh teá theá giôùi naêm 2012 Nguoàn: Toång hôïp cuûa Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam (VASS) theo döõ lieäu töø Ngaân haøng Theá giôùi (WB), Quyõ Tieàn teä Quoác teá (IMF), Toå chöùc Hôïp taùc vaø Phaùt trieån Kinh teá (OECD). DIEÃN BIEÁN KINH Kinh teá Myõ TEÁ VÓ MOÂ ÔÛ MOÄT Nhöõng tín hieäu xaáu cuûa neàn kinh teá Myõ töø thaùng 4 vaø thaùng 5/2012 khieán SOÁ NEÀN KINH TEÁ Cuïc Döï tröõ Lieân bang (FED) phaûi tieáp tuïc thöïc hieän kích thích kinh teá: môû CHUÛ CHOÁT roäng chöông trình hoaùn ñoåi traùi phieáu (Operation Twist) ñeán heát naêm nay ñeå kích thích neàn kinh teá. Caùc traùi phieáu ngaén haïn seõ ñöôïc thay theá baèng caùc khoaûn nôï daøi haïn vôùi trò giaù 267 tyû USD nhaèm muïc ñích haï laõi suaát daøi haïn. Hai laàn nôùi loûng ñònh löôïng tröôùc ñöôïc cho laø ñaõ coù taùc ñoäng tích cöïc ñoái vôùi neàn kinh teá neân löïa choïn chính saùch luùc naøy cuûa Myõ vaãn laø tieáp tuïc nôùi loûng ñònh löôïng laàn thöù ba. Trong khi ñoù, xu höôùng tieát kieäm vaãn dieãn ra phoå bieán tröôùc tình traïng chöa oån ñònh cuûa neàn kinh teá Myõ vaø söï ñe doïa töø chieàu höôùng lan roäng suy thoaùi kinh teá ôû chaâu AÂu. Hình 2: Thöïc traïng dieãn bieán vaø trieån voïng kinh teá vó moâ cuûa Myõ naêm 2012 Nguoàn: Toång hôïp cuûa Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam (VASS) döïa theo döõ lieäu töø Ngaân haøng Theá giôùi (WB), Quyõ Tieàn teä Quoác teá (IMF), vaø Cuïc Döï tröõ Lieân Bang Myõ (FED). Tyû leä tieát kieäm caù nhaân cuûa Myõ vaãn taêng lieân tuïc 3-4% trong nöûa ñaàu naêm 2012, trong khi tyû leä taêng chi tieâu cho tieâu duøng caù nhaân chæ 0,3%/thaùng. Ñieàu naøy goùp phaàn daãn tôùi xu höôùng giaûm caùc ñôn haøng hoùa laâu beàn vaø caùc ñôn haøng taïi caùc nhaø maùy trong nöûa ñaàu naêm 2012, laøm cho söï hoài phuïc kinh teá bò aûnh höôûng ñaùng keå. Söï hoài phuïc chaäm chaïp cuûa kinh teá Myõ coù nguyeân nhaân quan troïng töø söï giaûm chi tieâu vaø ñaàu tö cuûa chính quyeàn lieân bang vaø caùc bang. Xuaát khaåu coù xu höôùng giaûm seõ taùc ñoäng ñeán söï taêng tröôûng chaäm chaïp cuûa neàn kinh teá. Hieän nay, taïo vieäc laøm vaø giaûm thaát nghieäp laø noã löïc chính cuûa Myõ. 04 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Kinh teá khu vöïc EU Böùc tranh kinh teá cuûa EU trong quyù II khoâng maáy saùng suûa neáu khoâng muoán noùi laø ngaøy caøng coù xu höôùng traàm troïng hôn. Theo soá lieäu coâng boá ngaøy 31/5 cuûa Eurostat, laïm phaùt taïi khu vöïc ñoàng Euro xuoáng möùc raát thaáp, chæ coøn 2,4% so vôùi cuøng kyø naêm ngoaùi; Chæ soá quaûn lyù söùc mua (PMI) giaûm maïnh nhaát trong 3 naêm qua. PMI cuûa khu vöïc ñoàng Euro ñaõ giaûm xuoáng 45,9 ñieåm thaùng 5/2012, so vôùi möùc 46,7 ñieåm thaùng 4; Tyû leä thaát nghieäp vaãn ôû möùc cao kyû luïc. Tyû leä thaát nghieäp cuûa lao ñoäng treû taïi khu vöïc ñoàng Euro ñaõ leân tôùi 22%, rieâng taïi Hy Laïp vaø Taây Ban Nha ñaõ vöôït 50%; Ñoàng Euro taêng cao nhaát trong gaàn moät thaùng: Vaøo ngaøy 19/6, Euro taêng 0,9% so vôùi ñoâla Myõ vaø taêng 0,7% so vôùi ñoàng Yeân. Nguyeân nhaân laø do Lieân minh chaâu AÂu tuyeân boá seõ tìm kieám con ñöôøng thích hôïp cho vaán ñeà cöùu trôï taøi chính Hy Laïp. Trong khi ñoù, dieãn bieán khuûng hoaûng nôï coâng taïi EU trong thaùng 6 heát söùc phöùc taïp vaø ngaøy caøng trôû neân caêng thaúng vaø nguy hieåm hôn. Tröôùc tình hình ñoù, ngaøy 6/6/2012, Ngaân haøng Trung öông chaâu AÂu (ECB) ñaõ quyeát ñònh giöõ nguyeân laõi suaát chuû choát 1% ñöôïc duy trì suoát töø thaùng 12 naêm ngoaùi. Ñoàng thôøi ECB cuõng giöõ nguyeân döï baùo taêng tröôûng vaø laïm phaùt trong Eurozone theo ñoù GDP seõ giaûm gaàn 0,1% trong naêm nay. Hình 3: Thöïc traïng dieãn bieán vaø trieån voïng kinh teá vó moâ khu vöïc EU naêm 2012 Nguoàn: Toång hôïp cuûa Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam (VASS) theo döõ lieäu töø Ngaân haøng Theá giôùi (WB), Quyõ Tieàn teä Quoác teá (IMF), Toå chöùc Hôïp taùc vaø Phaùt trieån Kinh teá (OECD). Kinh teá Trung Quoác Kinh teá Trung Quoác quyù II ñaõ giaûm maïnh xuoáng tôùi möùc 7,6% (töø möùc taêng tröôûng 8,1% quyù I/2012), vaø ñaây laø möùc taêng tröôûng thaáp nhaát trong hôn 3 naêm qua. Tính töø ñaàu naêm 2011 ñeán quyù II/2012, taêng tröôûng kinh teá cuûa Trung Quoác ñaõ lieân tuïc giaûm toác trong 6 quyù lieàn. Tuy nhieân, taêng tröôûng quyù III cuûa Trung Quoác ñöôïc döï baùo seõ coù xu höôùng taêng tôùi möùc khoaûng 8%, vaø quyù IV khoaûng 8,3% cuõng nhö caû naêm seõ ñaûm baûo möùc 8%. Chæ soá quaûn lyù söùc mua thaùng 5 laø 50,4%, thaáp hôn nhieàu so vôùi döï baùo, giaûm tôùi 2,9 ñieåm phaàn traêm so vôùi thaùng tröôùc. Chæ soá naøy ôû caùcdoanh nghieäp lôùn vaø vöøa laàn löôït laø 51,1% vaø 50,8%, giaûm so vôùi thaùng tröôùc laø 2,7 vaø 2,6 ñieåm phaàn traêm. Chæ soá quaûnlyù söùc 05 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI mua ôû caùc doanh nghieäp nhoû laø 45,2%, giaûm 3,9 ñieåm phaàn traêm so vôùi thaùng tröôùc, lieân tieáp 2 thaùng lieàn döôùi ngöôõng 50% - ngöôõng cho thaáy saûn xuaát ñang thu heïp vaø caùc doanh nghieäp caøng nhoû kinh doanh caøng khoù khaên hôn. Chæ soá giaù tieâu duøng CPI thaùng 5 chæ laø 3%, laø möùc thaáp nhaát trong 2 naêm trôû laïi ñaây, CPI thaùng 5 cuõng giaûm 1,4% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc ñaõ cho thaáy coù nhieàu dö ñòa ñeå Chính phuû Trung Quoác ñöa ra chính saùch nôùi loûng tieàn teä. Ñaàu tö cuõng coù xu höôùng giaûm suùt, 5 thaùng ñaàu naêm 2012, ñaàu tö taøi saûn coá ñònh, khoâng bao haøm caùc hoä noâng daân ñaït 10.892,4 tyû NDT, taêng 20,1% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc, möùc taêng naøy neáu so vôùi 4 thaùng ñaàu naêm 2012 thì giaûm 0,1 ñieåm phaàn traêm. Ñaàu tö taøi saûn coá ñònh cuûa ngöôøi daân 5 thaùng ñaàu naêm 2012 taêng 26,7% so vôùi cuøng kyø, cuõng giaûm 0,6 ñieåm phaàn traêm so vôùi 4 thaùng ñaàu naêm. Rieâng soá lieäu veà xuaát nhaäp khaåu laïi vöôït döï baùo, taïo möùc cao kyû luïc trong thaùng. Kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu thaùng 5 ñaït 343,58 tæ USD, taêng 14,1% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc. Ñaây laø möùc kyû luïc môùi, cao hôn möùc kyû luïc tröôùc ñoù vaøo thaùng 11 naêm tröôùc. Trong ño caû kim ngaïch xuaát khaåu ñaït tôùi 181,14 tæ USD, taêng tröôûng 15,3%; vaø kim ngaïch nhaäp khaåu ñaït tôùi 162,44 tæ USD, taêng tröôûng 12,7%. Hình 4: Thöïc traïng dieãn bieán vaø trieån voïng kinh teá vó moâ Trung Quoác naêm 2012 Nguoàn: Toång hôïp cuûa Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam (VASS) döïa theo döõ lieäu töø Ngaân haøng Theá giôùi (WB), Quyõ Tieàn teä Quoác teá (IMF), vaø Ngaân haøng TW Trung Quoác. Kinh teá Nhaät Baûn Vôùi keát quaû thöông maïi khoâng maáy khaû quan, neàn kinh teá Nhaät Baûn trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 tieáp tuïc ñoái maët vôùi nhieàu khoù khaên. Moät soá vaán ñeà noåi baät cuûa kinh teá Nhaät Baûn thaùng 6 vaø 6 thaùng ñaàu naêm 2012 bao goàm: • Thaëng dö taøi khoaûn vaõng lai giaûm maïnh, trong thaùng 4 chæ ñaït 333,8 tyû Yeân (4,2 tyû USD), giaûm 21,2% so vôùi cuøng kyø naêm ngoaùi do maát caân ñoái caùn caân thöông maïi. Thaâm huït thöông maïi thaùng 4 cuûa Nhaät Baûn laø 520,3 tyû Yeân (6,5 tyû USD), gaáp 6 laàn thaâm huït 82,6 tyû Yeân trong thaùng 3, vöôït döï baùo 483 tyû Yeân cuûa caùc chuyeân gia; • Saûn löôïng coâng nghieäp taêng chaäm, chæ ñaït 0,2%, thaáp hôn döï baùo 0,5% cuûa caùc chuyeân gia kinh teá. Taêng tröôûng saûn löôïng coâng nghieäp thaùng 4 cuûa Nhaät Baûn chaäm laïi sau khi taêng 1% trong thaùng 3; 06 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI • Tyû leä nôï cuûa Nhaät Baûn do nöôùc ngoaøi naém giöõ leân möùc cao nhaát trong hôn 30 naêm qua: Theo baùo caùo vöøa coâng boá cuûa Ngaân haøng trung öông Nhaät Baûn, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñang naém giöõ 8,3% traùi phieáu chính phuû Nhaät Baûn tính ñeán cuoái thaùng 3 vöøa qua. Ñaây laø tyû leä cao nhaát keå töø naêm 1979. Trong 3 quyù gaàn ñaây, tyû leä naøy dao ñoäng quanh möùc 8,3% ñeán 8,5%. Chính phuû Nhaät Baûn ñaõ söû duïng 1.513 nghìn tyû Yeân taøi saûn hoä gia ñình ñeå giaûi quyeát gaùnh naëng nôï coâng. Tuy nhieân, nguoàn voán naøy ñaõ suy giaûm vaøi naêm trôû laïi ñaây khi tình traïng giaø hoùa daân soá vaø kinh teá giaûm phaùt aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán ñaø taêng tröôûng; • Nhaät Baûn taùi khôûi ñoäng loø phaûn öùng haït nhaân: Do thieáu ñieän, Nhaät ñaõ quyeát ñònh taùi khôûi ñoäng 2 loø phaûn öùng haït nhaân taïi nhaø maùy ñieän haït nhaân Ohi ôû tænh Fukui, mieàn Trung Nhaät Baûn. Ñaây seõ laø nhöõng loø phaûn öùng ñaàu tieân ñöôïc taùi khôûi ñoäng sau thaûm hoïa keùp gaây ra söï coá taïi nhaø maùy ñieän Fukusima Daiichi vaøo hoài thaùng 3/2011. Ñieàu naøy coù theå laø böôùc ñoät phaù cuûa Nhaät Baûn nhaèm ngaên chaën nguy cô khuûng hoaûng kinh teá keå töø sau traän ñoäng ñaát taïi mieàn Ñoâng Baéc Nhaät Baûn. Hình 5: Thöïc traïng dieãn bieán vaø trieån voïng kinh teá vó moâ Nhaät Baûn naêm 2012 Nguoàn: Toång hôïp cuûa Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam (VASS) döïa theo döõ lieäu töø Ngaân haøng Theá giôùi (WB), Quyõ Tieàn teä Quoác teá (IMF), vaø Ngaân haøng TW Nhaät Baûn (BOJ). Kinh teá Ñoâng Nam AÙ vaø khu vöïc NICs chaâu AÙ Kinh teá caùc nöôùc ASEAN noùi chung vaø ASEAN-5 noùi rieâng (Indonesia, Malaysia, Philippines, Thaùi Lan, vaø Singapore) ñang gaëp nhöõng thaùch thöùc nhaát ñònh do söï suy yeáu cuûa caùc neàn kinh teá chuû choát nhö Myõ, khu vöïc ñoàng Euro vaø Nhaät Baûn. Taêng tröôûng kinh teá cuûa ASEAN trong nöûa ñaàu naêm 2012 khoâng ñaït ñöôïc kyø voïng vì ña phaàn ñeàu döïa vaøo xuaát khaåu neân ñeå duy trì ñöôïc toác ñoä taêng tröôûng cao vaø oån ñònh, caùc nöôùc ASEAN caàn phaûi giaûm söï phuï thuoäc vaøo xuaát khaåu vaø taêng caàu noäi ñòa caøng nhieàu caøng toát. Khi ñoù, taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa nhöõng yeáu keùm, baát oån cuûa moâi tröôøng kinh teá theá giôùi ñeán caùc nöôùc trong khu vöïc seõ ñöôïc toái thieåu hoùa. Theo “Baùo caùo Caäp nhaät tình hình kinh teá khu vöïc Ñoâng AÙ – Thaùi Bình Döông: Naém baét caùc nguoàn taêng tröôûng môùi” cuûa Ngaân haøng Theá giôùi,1 thì kinh teá khu vöïc Ñoâng Nam AÙ vaø chaâu AÙ - Thaùi Bình Döông seõ coù xu höôùng suy giaûm trong naêm 2012 vôùi möùc taêng tröôûng ñöôïc döï baùo seõ giaûm xuoáng tôùi möùc 7,6% naêm 2012. 1 World Bank (2012), Global Economic Prospects. 07 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Kinh teá khu vöïc NICs chaâu AÙ (NIAEs) goàm caùc neàn kinh teá nhö Haøn Quoác, Singapore, Ñaøi Loan (Trung Quoác), Hoàng Koâng (Trung Quoác) - sôû höõu moâ hình taêng tröôûng chuû yeáu döïa vaøo xuaát khaåu cuõng coù xu höôùng suy giaûm ñaùng keå trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 vaø döï baùo seõ ñaït möùc 3,4% vaøo cuoái naêm 2012. Maëc duø vaäy, neàn taûng oån ñònh vó moâ cuûa khu vöïc NICs chaâu AÙ naøy thöïc söï beàn vöõng vôùi tyû leä thaát nghieäp thaáp, laïm phaùt thaáp, thaëng döï caùn caân ngaân saùch vaø caùn caân taøi khoaûn vaõng lai, tyû leä nôï coâng quoác gia/GDP thaáp. Trong boái caûnh kinh teá theá giôùi coù nguy cô rôi vaøo suy thoaùi vaø khuûng hoaûng nôï coâng lan roäng thì chính taêng tröôûng kinh teá cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån chaâu AÙ noùi chung vaø Ñoâng Nam AÙ noùi rieâng (vôùi ñoäng löïc laø kinh teá Thaùi Lan vaø Phillipines) cuõng nhö söï oån ñònh vó moâ vaø taøi chính vöõng chaéc cuûa khu vöïc NICs chaâu AÙ ñöôïc xem nhö laø moät trong nhöõng ñieàu kieän caàn ñeå hoã trôï ngaên chaën ñaø suy giaûm taêng tröôûng cuûa khu vöïc chaâu AÙ vaø toaøn caàu. Hình 6: Thöïc traïng dieãn bieán vaø trieån voïng kinh teá vó moâ cuûa caùc neàn kinh teá khu vöïc NICs chaâu AÙ vaø khu vöïc Ñoâng Nam AÙ (ASEAN-5) naêm 2012 Nguoàn: Toång hôïp cuûa Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam (VASS) döïa theo döõ lieäu töø Ngaân haøng Theá giôùi (WB), Quyõ Tieàn teä Quoác teá (IMF), vaø Ngaân haøng TW Nhaät Baûn (BOJ). 08 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI KINH TEÁ VIEÄT NAM QUYÙ II VAØ SAÙU THAÙNG ÑAÀU NAÊM 2012 Trong quyù II vaø saùu thaùng ñaàu naêm 2012, kinh teá vó moâ cuûa Vieät Nam TOÅNG QUAN nhìn chung ñöôïc ñaùnh giaù tieáp tuïc ôû traïng thaùi oån ñònh. Boán chæ soá kinh teá vó moâ toång hôïp ñöôïc duøng ñeå ñaùnh giaù söùc khoûe cuûa neàn kinh teá vó moâ bao goàm: (1) taêng tröôûng kinh teá; (2) laïm phaùt; (3) caùn caân thanh toaùn; (4) lao ñoäng vaø vieäc laøm, haàu nhö ñaõ ñöôïc caûi thieän trong quyù II/2012. Maëc duø kinh teá vó moâ cuûa Vieät Nam ñaõ trôû neân töông ñoái oån ñònh nhöng caùc keát quaû ñaït ñöôïc coøn chöa vöõng chaéc vaø vaãn chöùa ñöïng moät soá ruûi ro tieàm aån trong nöûa cuoái cuûa naêm 2012. Trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012, moät trong nhöõng ñieåm saùng noåi baät ñaùng ñöôïc ghi nhaän laø tình hình kinh teá vó moâ ñaõ oån ñònh vaø vöõng chaéc hôn, ñaëc bieät laø vieäc kieàm cheá thaønh coâng laïm phaùt tôùi möùc thaáp 2,52% (so vôùi thaùng 12 naêm tröôùc). Beân caïnh ñoù coøn phaûi keå ñeán moät soá ñieåm saùng khaùc nhö nhaäp sieâu giaûm maïnh xuoáng möùc thaáp nhaát trong nhieàu naêm qua (öôùc tính khoaûng 0,685 tyû USD) ñaõ giuùp duy trì thaëng dö caùn caân thanh toaùn (öôùc tính treân 7 tyû USD) vaø qua ñoù giuùp gia taêng ñaùng keå löôïng döï tröõ ngoaïi hoái quoác gia (tieáp tuïc taêng theâm hôn 10 tyû USD döï tröõ ngoaïi hoái trong 6 thaùng ñaàu naêm) cuõng nhö taêng cöôøng oån ñònh thò tröôøng ngoaïi hoái, tyû giaù hoái ñoaùi giöõa VND so vôùi USD ñaõ ñöôïc giöõ töông ñoái oån ñònh vaø thu heïp ñaùng keå khoaûng caùch giöõa thò tröôøng ngoaïi hoái chính thöùc vaø thò tröôøng töï do, thò tröôøng vaøng giaûm ñaùng keå tình traïng ñaàu cô tích tröõ vaøng. Maëc duø ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng ñieåm saùng tích cöïc nhö vaäy, nhöng trong nöûa cuoái cuûa naêm 2012 neàn kinh teá Vieät Nam vaãn seõ tieáp tuïc phaûi ñoái maët vôùi nhieàu thaùch thöùc nhö tình traïng taêng tröôûng kinh teá dieãn ra chaäm chaïp hôn kyø voïng, laõi suaát cho vay phoå bieán vaãn coøn ôû möùc cao trong boái caûnh thanh khoaûn cuûa heä thoáng ngaân haøng coøn chöa hoaøn toaøn heát caêng thaúng vaø nôï xaáu coù chieàu höôùng gia taêng, daãn ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát vaø kinh doanh cuûa nhieàu doanh nghieäp vaãn gaëp nhieàu khoù khaên traàm troïng bôûi moät loaït nguyeân nhaân: maëc duø ñaõ coù Nghò Quyeát 13/NQ-CP cuûa Chính phuû veà moät soá giaûi phaùp thaùo gôõ khoù khaên cho saûn xuaát kinh doanh vaø hoã trôï thò tröôøng song caùc doanh nghieäp vaãn coøn gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc tieáp caän tôùi voán tín duïng vôùi laõi suaát hôïp lyù töø heä thoáng ngaân haøng thöông maïi; söùc mua cuûa thò tröôøng noäi ñòa bò suït giaûm vaø vaãn chöa coù daáu hieäu ñöôïc khoâi phuïc vaø daáu hieäu caêng thaúng treân thò tröôøng lao ñoäng coù xu höôùng gia taêng. Taêng tröôûng kinh teá DIEÃN BIEÁN CAÙC CHÆ SOÁ KINH TEÁ Taêng tröôûng kinh teá cuûa Vieät Nam trong quyù II naêm 2012 ñöôïc ñaùnh giaù VÓ MOÂ CHÍNH ñaõ thoaùt ñaùy vaø ñang daàn hoài phuïc, moät phaàn nhôø vaøo söï hoài phuïc maïnh cuûa taêng tröôûng khu vöïc dòch vuï. Tuy nhieân, taêng tröôûng cuûa khu vöïc coâng nghieäp vaãn bò suy giaûm nghieâm troïng trong 6 thaùng ñaàu naêm vaø taêng tröôûng cuûa khu vöïc noâng nghieäp cuõng chöa ñuû ñeå coù theå giuùp giaûm soác cho neàn kinh teá trong giai ñoaïn khoù khaên. Neàn kinh teá Vieät Nam sau khi caùn möùc ñaùy trong quyù I taêng tröôûng 4% ñaõ daàn khoâi phuïc ñaø taêng tröôûng vaø ñaït toác ñoä taêng tröôûng 4,66% trong quyù II/2012, vaø qua ñoù naâng taêng tröôûng kinh teá trong 6 thaùng ñaàu naêm leân möùc 4,38%, trong ñoù coù söï ñoùng goùp ñaùng keå cuûa taêng tröôûng trong khu vöïc dòch vuï, khu vöïc naøy ñaõ ñoùng goùp 2,35 ñieåm phaàn traêm vaøo toác ñoä taêng 09 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI tröôûng kinh teá trong nöûa ñaàu naêm 2012 cuûa Vieät Nam. Keát quaû khaû quan hôn veà taêng tröôûng kinh teá trong quyù II/2012 ñöôïc ñaùnh giaù moät phaàn laø nhôø caùc taùc ñoäng coäng höôûng tích cöïc cuûa vieäc ñieàu tieát linh hoaït caùc chính saùch kinh teá vó moâ theo höôùng nôùi loûng hôn cuõng nhö vieäc thöïc hieän Nghò Quyeát soá 29/2012/NQ-QH13 cuûa Quoác hoäi veà ban haønh moät soá chính saùch thueá nhaèm thaùo gôõ khoù khaên cho toå chöùc vaø caù nhaân vaø Nghò Quyeát 13/NQ- CP cuûa Chính phuû veà moät soá giaûi phaùp thaùo gôõ khoù khaên cho saûn xuaát kinh doanh vaø hoã trôï thò tröôøng. Tuy nhieân, cuõng caàn phaûi thöøa nhaän raèng taêng tröôûng kinh teá trong 6 thaùng vöøa qua cuûa Vieät Nam vaãn thaáp hôn ñaùng keå so vôùi kyø voïng, do moät soá nguyeân nhaân chuû yeáu sau: Caàu noäi ñòa cuûa neàn kinh teá Vieät Nam trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 ñaõ bò suy giaûm maïnh, trong khi ñoù ngoaïi caàu (caàu cuûa theá giôùi ñoái vôùi haøng hoùa vaø dòch vuï xuaát khaåu cuûa Vieät Nam) cuõng coù chieàu höôùng suy yeáu ñi. Baûng 1. Dieãn bieán taêng tröôûng kinh teá quyù I vaø II/2012 cuûa Vieät Nam (%) Nguoàn: Toång cuïc Thoáng keâ, 2012. Moät soá nguyeân nhaân chuû yeáu ñaõ gaây ra söï suy giaûm maïnh caàu noäi ñòa cuûa neàn kinh teá Vieät Nam trong ngaén haïn bao goàm: n Thöù nhaát, toång ñaàu tö trong nöôùc cuûa khu vöïc doanh nghieäp (I) trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 bò suy giaûm maïnh. Vieäc thaét chaët maïnh taêng tröôûng tín duïng töø möùc 31,2% trong naêm 2010 xuoáng chæ coøn 10,9% naêm 2011 maëc duø ñöôïc ñaùnh giaù laø nhaân toá tích cöïc ñoái vôùi muïc tieâu kieàm cheá laïm phaùt vaø oån ñònh kinh teá vó moâ naêm 2011, nhöng noù cuõng khieán cho caáu phaàn chi ñaàu tö cuûa khu vöïc doanh nghieäp naêm 2012 bò suït giaûm nghieâm troïng, do taùc ñoäng cuûa vieäc thaét chaët tín duïng thöôøng coù ñoä treã khoaûng töø 6 ñeán 9 thaùng. Beân caïnh ñoù, laõi suaát cho vay taêng cao seõ laøm giaûm caùc khoaûn ñaàu tö cuûa khu vöïc doanh nghieäp. Toác ñoä taêng tröôûng tín duïng cho neàn kinh teá quoác daân trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 cuûa caû heä thoáng ngaân haøng thöông maïi cuõng chæ ñaït ñöôïc ôû möùc ñoä raát thaáp, taêng khoaûng 0,76% so vôùi möùc cuoái naêm 2011 vaø taêng khoaûng 1,4% neáu tính caû traùi phieáu doanh nghieäp trong cuøng kyø vaø ñieàu naøy ñöôïc cho laø gaây ra taùc ñoäng coäng höôûng khoâng nhoû tôùi quy moâ chi ñaàu tö cuûa haàu heát caùc doanh nghieäp trong neàn kinh teá, ñaëc bieät laø ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 nhieàu doanh nghieäp trong nöôùc vôùi voán töï coù thaáp vaø chuû yeáu döïa vaøo tín duïng vay töø ngaân haøng thöông maïi ñeàu ñaõ daàn rôi vaøo tình traïng thieáu voán traàm troïng trong boái caûnh haøng toàn kho taêng cao. Bôûi vaäy caùc doanh nghieäp naøy phaûi ñi tôùi quyeát ñònh thu heïp quy moâ saûn xuaát vaø kinh doanh, hay chæ ñuû söùc ñeå duy trì hoaït ñoäng caàm chöøng, hay taïm ngöng saûn xuaát hoaëc thaäm chí laø phaù saûn. Trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012, soá doanh nghieäp ngöøng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh leân tôùi 26.324 doanh nghieäp, taêng 5,4% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc. 10 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Trong ñoù, soá doanh nghieäp giaûi theå taêng 35,4%. Trong khi soá doanh nghieäp ra khoûi thò tröôøng taêng thì soá doanh nghieäp ñi vaøo neàn kinh teá laïi giaûm. Soá löôïng doanh nghieäp ñaêng kyù thaønh laäp môùi 6 thaùng ñaàu naêm 2012 giaûm 12,5% so vôùi cuøng kyø naêm 2011. Theo ñaùnh giaù cuûa Toång cuïc Thoáng keâ, coù 6 yeáu toá laøm caûn trôû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp goàm coù: laõi suaát quaù cao (27,2%); laïm phaùt cao vaø thaát thöôøng (19,5%); khaû naêng tieáp caän voán khoù (17,4%); chi phí vaän taûi cao (9,7%); ñieän cung caáp khoâng oån ñònh (7%); vaø chính saùch ñieàu tieát kinh teá khoâng oån ñònh (7%). n Thöù hai, chi tieâu coâng trong toång chi tieâu cuûa Chính phuû (G) trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 cuõng ñöôïc thaét chaët hôn so vôùi naêm 2011. Vieäc caét giaûm maïnh chi tieâu coâng trong naêm 2011 khoâng chæ ñöôïc cho laø caàn thieát vaø höõu ích trong noã löïc ñaït muïc tieâu oån ñònh kinh teá vó moâ vaø kieàm cheá laïm phaùt, caûi thieän hieäu quaû ñaàu tö vaø naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá maø noù coøn khieán cho toång chi tieâu cuûa Chính phuû trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 cuõng phaàn naøo bò thu heïp. Theâm vaøo ñoù, muïc tieâu kieàm cheá thaâm huït ngaân saùch döôùi 4,8% GDP trong naêm 2012 cuõng taïo ra aùp löïc coäng höôûng lôùn hôn trong vieäc thaét chaët hôn quy moâ chi tieâu cuûa Chính phuû, ñaëc bieät laø chi tieâu coâng (do trieån voïng taêng tröôûng kinh teá cuûa nöôùc ta ñöôïc döï baùo seõ ñaït möùc thaáp hôn döï kieán). n Thöù ba, tieâu duøng cuûa hoä gia ñình (C) trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 giaûm maïnh so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc. Tyû leä laïm phaùt trong naêm 2011 ñaït möùc raát cao (18,13%) moät maët ñaõ khieán cho thu nhaäp thöïc cuûa ña phaàn ngöôøi daân bò suy giaûm ñaùng keå vaø maët khaùc khieán cho tyû leä laïm phaùt kyø voïng trong daân chuùng taêng cao hôn bình thöôøng gaây aûnh höôûng treã chính saùch trong khoaûng thôøi gian töø 6 thaùng tôùi 1 naêm, qua ñoù goùp phaàn laøm giaûm caáu phaàn chi tieâu duøng cuûa daân cö, ñaëc bieät laø taàng lôùp lao ñoäng coù thu nhaäp thaáp vaø ngöôøi ngheøo. Ngoaøi ra, vieäc caûi caùch thueá chaäm cuøng vôùi söï chöa phuø hôïp trong thieát keá caùc loaïi phí, leä phí vaø xaùc ñònh möùc thueá thu nhaäp caù nhaân cuõng nhö thueá doanh nghieäp cuõng ñaõ khieán cho thu nhaäp khaû duïng cuûa ngöôøi daân noùi chung vaø coäng ñoàng doanh nghieäp noùi rieâng daàn bò thu heïp ñaùng keå trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012. Maëc duø söùc mua thò tröôøng noäi ñòa ñaõ phaàn naøo ñöôïc caûi thieän trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 toång möùc haøng hoùa baùn leû vaø doanh thu dòch vuï tieâu duøng2 ñaõ loaïi tröø yeáu toá giaù taêng töø 5% trong 3 thaùng ñaàu naêm 2012 leân tôùi 6,1% trong 4 thaùng ñaàu naêm 2012 vaø ñaït möùc 6,5% trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc, nhöng nhìn chung vaãn bò ñaùnh giaù laø ñang rôi vaøo tình traïng suy giaûm do thu nhaäp khaû duïng cuûa haàu heát caùc hoä gia ñình ñaõ bò suy giaûm ñaùng keå. Söï giaûm maïnh söùc mua trong nöôùc seõ tieáp tuïc goùp phaàn laøm giaûm toång caàu noäi ñòa trong ngaén haïn, khieán cho neàn kinh teá coù nhieàu khaû naêng rôi vaøo tình traïng trì treä bôûi haøng hoùa saûn xuaát ra thöôøng khoù tieâu thuï ñöôïc, löôïng toàn kho taêng cao vaø voøng quay voán trôû neân chaäm hôn, khieán cho nhieàu doanh nghieäp khoâng chæ deã rôi vaøo caûnh khoù traû ñöôïc nôï ngaân haøng ñaõ vay tröôùc ñoù ñuùng haïn maø coøn trôû neân khoù tieáp caän hôn tôùi voán vay töø heä thoáng ngaân haøng thöông maïi do caùc doanh nghieäp khoù khaên naøy khoâng ñaûm baûo ñöôïc yeâu caàu traû nôï ñuùng haïn vaø quy ñònh theá chaáp taøi saûn toái thieåu khi vay voán. Voøng xoaùy söùc mua giaûm suùt maïnh - toàn kho taêng cao - voøng quay voán giaûm maïnh - khoù tieáp caän hôn voán vay töø ngaân haøng - doanh nghieäp thu heïp ñaùng keå quy moâ saûn xuaát vaø thaäm chí phaù saûn seõ coøn tieáp dieãn, khieán cho neàn kinh teá coù nhieàu nguy cô rôi vaøo tình traïng trì treä suy giaûm trong ngaén haïn maëc duø vaãn duy trì ñöôïc oån ñònh kinh teá vó moâ. 2 Sau khi loaïi tröø yeáu toá taêng giaù thì toång möùc haøng hoùa baùn leû vaø doanh thu dòch vuï tieâu duøng trong 7 thaùng ñaàu naêm 2012 taêng 6,7% so cuøng kyø naêm 2011. 11 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Laïm phaùt Trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012, laïm phaùt cuûa nöôùc ta ñaõ vaø ñang coù xu höôùng giaûm toác maïnh bôûi moät loaït caùc nguyeân nhaân: taùc ñoäng treã cuûa vieäc phoái hôïp ñieàu chænh thaét chaët chính saùch tieàn teä, giaûm maïnh taêng tröôûng toång phöông tieän thanh toaùn vaø taêng tröôûng tín duïng vaø chính saùch taøi khoùa caét giaûm maïnh tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån/GDP, ñaëc bieät laø giaûm tyû leä ñaàu tö xaây döïng cô baûn/GDP vaø taäp trung caét giaûm chi tieâu coâng ñöôïc thöïc hieän trong nöûa cuoái cuûa naêm 2011 beân caïnh vieäc ñieàu chænh linh hoaït chính saùch quaûn lyù giaù xaêng daàu döïa theo tín hieäu thò tröôøng, gaàn ñaây ñaõ ñieàu chænh giaûm nhieàu laàn giaù xaêng daàu, söï oån ñònh cuûa thò tröôøng ngoaïi hoái, söï ñoùng baêng cuûa thò tröôøng baát ñoäng saûn vaø xu höôùng suy giaûm söùc mua cuûa thò tröôøng noäi ñòa trong nöûa ñaàu naêm 2012. Laïm phaùt nöôùc ta giaûm maïnh trong 6 thaùng ñaàu naêm ñöôïc coäng ñoàng quoác teá ñaùnh giaù laø moät trong nhöõng ñieåm saùng cuûa ñieàu haønh vó moâ nhaèm höôùng tôùi vieäc thieát laäp moät söï oån ñònh vó moâ ngaøy caøng vöõng chaéc hôn, taïo tieàn ñeà cho vieäc thuùc ñaåy taêng tröôûng trong nhöõng naêm tieáp theo. Vieäc chæ soá giaù tieâu duøng CPI thaùng 6/2012 cuûa nöôùc ta ñaõ giaûm tôùi möùc -0,26% so vôùi thaùng 5/2012 ñöôïc ghi nhaän khoâng chæ laø “laàn giaûm ñaàu tieân cuûa chæ soá CPI” sau khi ñaõ taêng lieân tuïc trong voøng hôn 3 naêm qua, maø coøn laø “laàn giaûm ñaàu tieân cuûa chæ soá CPI cuûa thaùng 6 so vôùi thaùng tröôùc” trong suoát 9 naêm qua3. Chính hieän töôïng “ñaûo chieàu maïnh cuûa chæ soá giaù tieâu duøng CPI trong thaùng 6/2012 so vôùi thaùng tröôùc” ñaõ khieán cho khoâng ít ngöôøi nghó raèng neàn kinh teá nöôùc ta coù theå ñaõ rôi vaøo tình traïng giaûm phaùt. Vaäy ñaâu laø tính xaùc thöïc cuûa nhaän ñònh naøy? Caên cöù vaøo thöïc traïng bieán ñoäng cuûa roå haøng hoùa tính chæ soá CPI vaø cô sôû lyù thuyeát kinh teá hoïc hieän ñaïi, coù theå khaúng ñònh raèng nhaän ñònh treân laø chöa ñuû cô sôû khoa hoïc vöõng chaéc bôûi vì chæ soá CPI ñaït möùc aâm trong thaùng 6/2012 so vôùi thaùng tröôùc chuû yeáu laø do giaûm chæ soá giaù cuûa 3 nhoùm haøng coù quyeàn soá chieám gaàn 60% roå haøng hoùa tính CPI goàm nhoùm löông thöïc giaûm 0,78% vaø chuû yeáu do giaù gaïo giaûm, nhoùm thöïc phaåm giaûm 0,31% vaø chuû yeáu do thu nhaäp khaû duïng cuûa ngöôøi daân giaûm vaø gia taêng taâm lyù tieát kieäm, nhoùm nhaø ôû vaø vaät lieäu xaây döïng giaûm 1,21% vaø chuû yeáu do thò tröôøng baát ñoäng saûn ôû trong tình traïng aûm ñaïm, ñoùng baêng cuõng nhö nhoùm giao thoâng giaûm 1,21% vaø chuû yeáu do giaù xaêng daàu treân thò tröôøng lieân tuïc ñöôïc ñieàu chænh giaûm. Neáu loaïi boû yeáu toá löông thöïc, thöïc phaåm vaø xaêng daàu thì chæ soá giaù CPI thaùng 6 vaãn döông. Ngoaøi ra, chæ soá giaù tieâu duøng trong thaùng 6/2012 cuûa nöôùc ta vaãn taêng 6,9% so vôùi cuøng kyø cuûa naêm tröôùc vaø taêng 2,52% so vôùi thaùng 12/2011, chæ soá CPI bình quaân trong nöûa ñaàu cuûa naêm 2012 vaãn taêng khoaûng 12,2% so vôùi möùc bình quaân CPI trong cuøng kyø cuûa naêm tröôùc. Thaäm chí ngay caû trong tröôøng hôïp chæ soá giaù tieâu duøng CPI cuûa nöôùc ta trong thaùng tôùi xaûy ra ôû möùc aâm thì ñöùng treân bình dieän kinh teá vó moâ vaãn chöa ñuû cô sôû ñeå ñöa ra nhaän ñònh neàn kinh teá nöôùc ta coù daáu hieäu giaûm phaùt bôûi vì ñieàu naøy ñöôïc cho chæ xaûy ra khi tyû leä laïm phaùt phaûi giaûm lieân tuïc trong ít nhaát laø 2 quyù lieân tieáp vaø keøm theo taêng tröôûng kinh teá theo quyù cuõng phaûi coù xu höôùng suy giaûm. Tyû leä laïm phaùt thaùng giaûm xuoáng möùc aâm chæ mang tính thôøi vuï taïm thôøi trong giai ñoaïn cuoái quyù II vaø ñaàu quyù III maø thoâi. 3 Chæ soá giaù CPI cuûa nöôùc ta thaùng 7/2012 tieáp tuïc giaûm xuoáng möùc -0,29% so vôùi thaùng tröôùc ñoù. 12 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Caùn caân thanh toaùn quoác teá Trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012, caùn caân thanh toaùn cuûa nöôùc ta ñaõ ñöôïc caûi thieän nhieàu vaø tieáp tuïc duy trì ñöôïc traïng thaùi thaëng dö öôùc tính ñaït möùc 7,5 tyû USD. Veà cô baûn thì ñaây cuõng ñöôïc xem nhö laø moät ñieåm saùng trong ñieàu haønh kinh teá vó moâ cuûa Chính phuû trong nöûa ñaàu naêm 2012 do nhieàu naêm tröôùc ñaây Vieät Nam thöôøng bò thaâm huït caùn caân thanh toaùn ñaùng keå. Chính söï caûi thieän maïnh cuûa caû caùn caân thöông maïi cuøng vôùi caùn caân voán vaø taøi chính ñaõ giuùp duy trì thaëng dö caùn caân thanh toaùn toång theå trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012. Caùn caân thöông maïi haøng hoùa Kim ngaïch xuaát khaåu haøng hoùa cuûa Vieät Nam trong nöûa ñaàu naêm 2012 taêng chuû yeáu do yeáu toá löôïng xuaát khaåu cuûa khu vöïc kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Kim ngaïch xuaát khaåu haøng hoùa trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 öôùc ñaït 53,1 tyû USD vaø taêng 22,2% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc, nhöng neáu loaïi tröø yeáu toá giaù thì kim ngaïch xuaát khaåu chæ ñaït 52,9 tyû USD vaø taêng 21,7% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc4. Moät trong nhöõng ñieåm khaùc bieät cô baûn giöõa möùc taêng tröôûng kim ngaïch xuaát khaåu haøng hoùa cuûa nöôùc ta trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 so vôùi cuøng kyø naêm 2011 laø yeáu toá khoái löôïng ñoùng vai troø chuû ñaïo giuùp taêng kim ngaïch xuaát khaåu. Treân thöïc teá, traùi vôùi söï taêng giaù 5,4% cuûa maët haøng xuaát khaåu daàu thoâ cuûa Vieät Nam thì giaù cuûa haàu heát caùc maët haøng noâng saûn xuaát khaåu cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam trong nöûa ñaàu naêm 2012 ñeàu coù xu höôùng giaûm maïnh. Ña phaàn kim ngaïch haøng xuaát khaåu trong nöûa ñaàu naêm 2012 ñeàu ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc doanh nghieäp thuoäc khu vöïc coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi (keå caû daàu thoâ thì khu vöïc naøy chieám tyû troïng 61,5% toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa caû nöôùc trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012). Caùc thò tröôøng nhö Myõ, khu vöïc EU, ASEAN, vaø Nhaät Baûn vaãn ñöôïc ghi nhaän laø nhöõng thò tröôøng chuû löïc cho haøng hoùa xuaát khaåu cuûa Vieät Nam trong nöûa ñaàu naêm 2012. Kim ngaïch nhaäp khaåu giaûm toác maïnh chuû yeáu do phuï thuoäc vaøo söï thu heïp quy moâ xuaát khaåu cuûa khu vöïc kinh teá trong nöôùc vaø nhu caàu noäi ñòa veà haøng tieâu duøng ngoaïi nhaäp. Kim ngaïch haøng hoùa nhaäp khaåu5 trong 6 thaùng naêm 2012 ñaït 53,8 tyû USD, taêng 6,9% so vôùi cuøng kyø naêm 2011 vaø laø möùc taêng thaáp nhaát keå töø sau naêm 2009 ñeán nay neáu loaïi tröø yeáu toá giaù, thì kim ngaïch nhaäp khaåu trong nöûa ñaàu naêm 2012 chæ taêng 3,6% so vôùi cuøng kyø naêm 2011. Coù moät ñieåm khaùc bieät veà cô caáu haøng nhaäp khaåu ñoù laø trong khi tyû troïng kim ngaïch nhaäp khaåu nhoùm maùy moùc thieát bò vaø duïng cuï phuï tuøng taêng nhanh leân möùc 32,9% trong nöûa ñaàu naêm 2012 töø 27,8% cuûa cuøng kyø naêm tröôùc thì tyû troïng kim ngaïch nhaäp khaåu cuûa nhoùm haøng nguyeân, nhieân vaät lieäu laïi giaûm xuoáng tôùi 60,6% töø 64,8% cuøng kyø naêm tröôùc; cuõng nhö cuûa nhoùm haøng tieâu duøng ñaõ giaûm xuoáng tôùi 6,5% töø 7,4% cuøng kyø naêm tröôùc. Ñieàu naøy ñöôïc lyù giaûi bôûi söï taêng maïnh kim ngaïch xuaát khaåu caùc maët haøng cheá bieán cuûa khu vöïc kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi laøm taêng caàu nhaäp maùy moùc thieát bò vaø phuï tuøng vaø söï suït giaûm maïnh cuûa khu vöïc kinh teá trong nöôùc tham gia xuaát khaåu laøm giaûm caàu nhaäp khaåu nguyeân, nhieân vaät lieäu cuõng nhö söï thu heïp söùc mua thò tröôøng noäi ñòa bôûi raøng buoäc chaët veà thu nhaäp khaû duïng vaø caêng thaúng tín duïng laøm giaûm caàu veà haøng tieâu duøng ngoaïi nhaäp. Nhöõng neàn kinh teá chuû choát nhö Trung Quoác, ASEAN, Haøn Quoác, Nhaät Baûn, EU vaø Myõ vaãn laø nhöõng thò tröôøng lôùn nhaát maø caùc doanh nghieäp Vieät Nam tieán haønh nhaäp khaåu haøng hoùa. 4 Kim ngaïch xuaát khaåu haøng hoùa cuûa Vieät Nam trong 7 thaùng ñaàu naêm 2012 öôùc tính ñaït 62,9 tyû USD, taêng khoaûng 19% so vôùi möùc cuøng kyø naêm 2011. 5 Trong 7 thaùng ñaàu naêm 2012, kim ngaïch nhaäp khaåu haøng hoùa cuûa Vieät Nam öôùc tính ñaït 63 tyû USD, taêng khoaûng 7,3% so vôùi möùc cuøng kyø naêm 2011. 13 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Caùn caân thöông maïi haøng hoùa trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 ñaõ ñaït möùc thaâm huït thaáp kyû luïc khoaûng 0,685 tyû USD vaø baèng 1,3% kim ngaïch xuaát khaåu haøng hoùa so vôùi möùc nhaäp sieâu cuøng kyø 6,7 tyû USD trong naêm 2011 baèng 15,7% kim ngaïch xuaát khaåu haøng hoùa6. Thoaït nhìn thì ñaây cuõng ñöôïc ñaùnh giaù laø moät trong nhöõng ñieåm saùng cuûa kinh teá vó moâ trong nöûa ñaàu naêm 2012 nhöng khi phaân tích saâu hôn thì coù theå thaáy raèng kim ngaïch nhaäp khaåu haøng hoùa cuûa nöôùc ta giaûm chuû yeáu do kim ngaïch xuaát khaåu cuûa caùc doanh nghieäp trong nöôùc giaûm toác vaø ñaùng baùo ñoäng hôn laø chieàu höôùng thaâm huït thöông maïi laïi taêng raát nhanh vôùi Trung Quoác. Nguyeân nhaân saâu xa laø do moâ hình taêng tröôûng kinh teá nöôùc ta chuû yeáu döïa treân vieäc thaâm duïng caùc yeáu toá ñaàu vaøo nhöng ngaønh coâng nghieäp phuï trôï laïi yeáu keùm, do vaäy neàn saûn xuaát trong nöôùc chuû yeáu chæ tham gia vaøo khaâu gia coâng vaø laép raùp hoaëc xuaát khaåu thoâ vôùi giaù trò gia taêng thaáp. Ñaây ñöôïc xem laø nguyeân nhaân chuû yeáu daãn tôùi neàn saûn xuaát trong nöôùc noùi chung vaø ngaønh xuaát khaåu noùi rieâng phuï thuoäc ñaùng keå vaøo vieäc nhaäp khaåu nguyeân, nhieân vaät lieäu ñaàu vaøo chieán löôïc cuøng vôùi caùc maùy moùc vaø linh phuï kieän ñieän töû trung gian ñeå laép raùp vaø saûn xuaát ra haøng xuaát khaåu. Khi ngoaïi caàu cuûa thò tröôøng theá giôùi vaø caùc neàn kinh teá chuû choát, ñaëc bieät laø cuûa khu vöïc ñoàng Euro ñoái vôùi haøng xuaát khaåu cuûa Vieät Nam ñang coù xu höôùng thu heïp ñaùng keå thì nhu caàu nhaäp khaåu caùc yeáu toá ñaàu vaøo saûn xuaát cuûa caùc doanh nghieäp trong nöôùc tham gia xuaát khaåu seõ bò giaûm ñaùng keå. Ngoaøi ra, coøn coù moät nguyeân nhaân nöõa laø do söùc mua thò tröôøng noäi ñòa cuõng ñang suy giaûm vaø taâm lyù tieát kieäm chi tieâu cuûa daân chuùng ngaøy caøng gia taêng neân caàu veà tieâu thuï caùc haøng hoùa ngoaïi nhaäp cao caáp cuõng coù xu höôùng giaûm, qua ñoù goùp phaàn haïn cheá bôùt kim ngaïch nhaäp khaåu. Caùn caân voán vaø taøi chính Trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012, caùn caân voán vaø taøi chính cuûa nöôùc ta ñaõ ñöôïc caûi thieän moät phaàn nhôø söï oån ñònh töông ñoái cuûa nguoàn voán chaûy vaøo neàn kinh teá. Trong khi löôïng voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi FDI trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 ñaõ coù xu höôùng giaûm toác so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc thì löôïng voán FDI thöïc hieän (5,4 tyû USD) laïi taêng 1,9% vôùi cuøng kyø naêm tröôùc vaø chuû yeáu taäp trung giaûi ngaân maïnh vaøo lónh vöïc coâng nghieäp cheá bieán vaø cheá taïo, lónh vöïc kinh doanh baát ñoäng saûn vaø keá tieáp laø lónh vöïc baùn buoân baùn leû, söûa chöõa7. Beân caïnh ñoù, cuõng trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012, trong toång giaù trò voán ODA ñöôïc kyù keát vôùi caùc vôùi nhaø taøi trôï quoác teá öôùc khoaûng 2,107 tyû USD thì ñaõ tieán haønh giaûi ngaân ñöôïc khoaûng 1,750 tyû USD, baèng 73% so vôùi voán ODA thöïc hieän trong cuøng kyø naêm tröôùc vaø baèng 83,1% so vôùi voán ODA cam keát trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012. 6 Thaâm huït caùn caân thöông maïi trong 7 thaùng ñaàu naêm 2012 öôùc khoaûng 58 trieäu USD, baèng 0,09% kim ngaïch xuaát khaåu haøng hoùa cuøng kyø. 7 Voán FDI thöïc hieän trong 7 thaùng ñaàu naêm 2012 öôùc ñaït 6,3 tyû USD, giaûm 0,8% so vôùi cuøng kyø naêm 2011. 14 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Lao ñoäng – vieäc laøm Maëc duø ñaõ ñaït ñöôïc moät soá keát quaû tích cöïc ban ñaàu trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 nhöng vaán ñeà vieäc laøm ôû Vieät Nam ñaõ coù daáu hieäu caêng thaúng hôn trong khu vöïc chính thöùc cuõng nhö khu vöïc phi chính thöùc. Maát caân ñoái cung caàu lao ñoäng lieân quan tôùi hình thöùc phaân boå thò tröôøng lao ñoäng theo trình ñoä, ngaønh ngheà ñaëc thuø, loaïi hình doanh nghieäp hay cô caáu vuøng mieàn vaãn dieãn ra khaù phoå bieán treân phaïm vi caû nöôùc trong nöûa ñaàu naêm 2012. Trong khi löïc löôïng lao ñoäng töø 15 tuoåi trôû leân cuûa caû nöôùc tính tôùi thôøi ñieåm thaùng 6/2012 öôùc tính ñaït möùc 52,7 trieäu ngöôøi, taêng 0,5 trieäu ngöôøi so vôùi quyù I/2012 vaø taêng 1,3 trieäu ngöôøi so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc, thì löïc löôïng lao ñoäng töø 15 tuoåi trôû leân ñang laøm vieäc trong neàn kinh teá chæ öôùc tính ñaït 51,6 trieäu ngöôøi, trong ñoù lao ñoäng ôû khu vöïc noâng, laâm nghieäp vaø thuûy saûn chieám tyû troïng lôùn nhaát 48,0%; keá tieáp laø lao ñoäng ôû khu vöïc dòch vuï chieám khoaûng 31,1% vaø cuoái cuøng laø lao ñoäng ôû khu vöïc coâng nghieäp vaø xaây döïng chieám 20,9%. Trong quyù II/2012, löïc löôïng lao ñoäng trong ñoä tuoåi lao ñoäng öôùc ñaït 47,1 trieäu ngöôøi, taêng 0,2 trieäu ngöôøi so vôùi quyù I/2012 vaø taêng 0,6 trieäu ngöôøi so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc. Trong cô caáu cuûa caû hai löïc löôïng lao ñoäng naøy thì nam giôùi ñeàu chieám tyû troïng trung bình cao hôn, öôùc tính khoaûng 52,65% so vôùi nöõ giôùi trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 vaø lao ñoäng nöõ thöôøng ñöôïc ñaùnh giaù laø deã bò toån thöông trong boái caûnh kinh teá taêng tröôûng chaäm chaïp hôn kyø voïng. Tyû leä thaát nghieäp cuûa lao ñoäng trong ñoä tuoåi lao ñoäng treân phaïm vi caû nöôùc öôùc tính ñaït 2,29% trong saùu thaùng ñaàu naêm 2012, giaûm 0,29% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc. Khoâng chæ coù tyû leä thaát nghieäp ôû khu vöïc ñoâ thò giaûm, ñaït 3,62% trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 vaø giaûm 0,34% so vôùi cuøng kyø naêm 2011 maø caû ôû khu vöïc noâng thoân cuõng giaûm theo, ñaït 1,65% trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 vaø giaûm 0,37% so vôùi cuøng kyø naêm 2011. Moät trong nhöõng nguyeân nhaân goùp phaàn vaøo ñaø giaûm toác tyû leä thaát nghieäp trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 laø do soá löôïng caùc doanh nghieäp phaûi giaûi theå vaø döøng hoaït ñoäng ñaõ coù chieàu höôùng chöõng laïi vaø giaûm nheï trong cuøng kyø. Soá löôïng doanh nghieäp phaûi giaûi theå vaø döøng hoaït ñoäng trong 4 thaùng ñaàu naêm 2012 laø 17.735, taêng 9,5% so vôùi cuøng kyø naêm 2011 vaø 21.800 doanh nghieäp trong 5 thaùng ñaàu naêm 2012, taêng 9,5% so vôùi cuøng kyø 2011 vaø trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 ñaït möùc 26.324 doanh nghieäp, chæ taêng 5,4% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc. Do neàn kinh teá Vieät Nam ñang trong giai ñoaïn chuyeån dòch sang neàn kinh teá thò tröôøng vaø toàn taïi song haønh caû hai khu vöïc chính thöùc vaø phi chính thöùc neân ngoaøi tình traïng thaát nghieäp thì tyû leä thieáu vieäc laøm cuõng ñöôïc ñaùnh giaù laø moät trong caùc tieâu chí quan troïng ñeå ño söï bieán ñoäng cuûa thò tröôøng lao ñoäng vaø vieäc laøm. Trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012, tyû leä thieáu vieäc laøm cuûa lao ñoäng trong ñoä tuoåi lao ñoäng öôùc tính vaøo khoaûng 3,06%, giaûm 0,84% so vôùi möùc cuøng kyø cuûa naêm tröôùc, vaø tyû leä thieáu vieäc laøm ôû khu vöïc noâng thoân giaûm nhanh hôn, tyû leä thieáu vieäc laøm ôû noâng thoân laø 3,6% vaø giaûm 1% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc so vôùi khu vöïc thaønh thò, tyû leä thieáu vieäc laøm ôû thaønh thò laø 1,92% vaø giaûm 0,24% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc. Nguyeân nhaân laø do coù nhieàu lao ñoäng noâng thoân chæ tham gia löïc löôïng lao ñoäng muøa vuï vaø lao ñoäng khu vöïc thaønh thò thöôøng chuyeån sang khu vöïc phi chính thöùc ngay khi caùc doanh nghieäp bò ñoùng cöûa hay phaù saûn. Beân caïnh ñoù, hoaït ñoäng noái laïi xuaát khaåu lao ñoäng tôùi moät soá thò tröôøng lao ñoäng lôùn treân theá giôùi nhö xuaát khaåu lao ñoäng sang thò tröôøng Trung Ñoâng, nhaát laø Lybia ñaõ ñöôïc trieån khai vaø taêng cöôøng cuõng giuùp giaûi toûa bôùt phaàn naøo tình traïng caêng thaúng treân thò tröôøng lao ñoäng, qua ñoù cuõng taïo theâm nhieàu cô hoäi môùi cho caùc lao ñoäng tham gia vaøo khu vöïc phi chính thöùc ôû 15 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI caû khu vöïc thaønh thò vaø khu vöïc noâng thoân. Theo Boä Lao ñoäng, Thöông binh vaø Xaõ hoäi, trong 6 thaùng ñaàu naêm Vieät Nam ñaõ toå chöùc ñöa 39.000 ngöôøi ñi lao ñoäng xuaát khaåu tôùi caùc thò tröôøng lao ñoäng treân theá giôùi, troïng ñieåm vaãn laø nhöõng thò tröôøng Ñaøi Loan, Malaysia, Nhaät Baûn, Haøn Quoác. Maëc duø vaäy, thò tröôøng lao ñoäng vieäc laøm trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 cuõng ñaõ xuaát hieän daáu hieäu tieâu cöïc coù nguy cô daãn tôùi söï caêng thaúng treân thò tröôøng lao ñoäng. Xu höôùng gia taêng tình traïng thieáu ñôn haøng cuûa caùc doanh nghieäp xuaát khaåu trong nöôùc, ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhöõng ngaønh thaâm duïng lao ñoäng nhö xuaát khaåu haøng deät may vaø giaøy deùp cuõng nhö tình traïng töï huûy ñôn haøng ñaõ ñaët tröôùc ñoù bôûi caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi do taùc ñoäng cuûa cuoäc khuûng hoaûng nôï coâng chaâu AÂu ñang lan roäng vaø söï khoù khaên keùo daøi cuûa kinh teá Myõ cuõng ñaët ra nhöõng thaùch thöùc môùi trong vieäc coá gaéng duy trì vieäc laøm cho lao ñoäng trong nhöõng ngaønh xuaát khaåu thaâm duïng lao ñoäng. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CHÍNH SAÙCH NOÅI BAÄT Chính saùch tieàn teä Chính saùch giaûm laõi suaát vaø taùc ñoäng: Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ ban haønh Thoâng tö 19/2012/TT-NHNN ngaøy 08/06/2012, coù hieäu löïc keå töø ngaøy 11/06/2012, veà laõi suaát toái ña aùp duïng ñoái vôùi tieàn göûi khoâng kyø haïn vaø coù kyø haïn döôùi 1 thaùng laø 2%/naêm; laõi suaát toái ña aùp duïng ñoái vôùi tieàn göûi coù kyø haïn töø 1 thaùng ñeán döôùi 12 thaùng laø 9%/naêm. Chính saùch laõi suaát môùi, vôùi caùc möùc laõi suaát ñöôïc ñieàu chænh giaûm, ñaõ vaø ñang ñem laïi moät soá taùc ñoäng tích cöïc chuû yeáu sau ñaây: Thöù nhaát, giuùp cho phaàn lôùn caùc doanh nghieäp giaûm bôùt chí phí voán ñeå ñaåy maïnh saûn xuaát vaø kinh doanh trong boái caûnh thieáu voán ñaàu tö. Thöù hai, hoã trôï cho quaù trình taùi caáu truùc laïi thò tröôøng taøi chính ñeå giuùp caùc doanh nghieäp huy ñoäng voán treân thò tröôøng chöùng khoaùn, qua ñoù seõ giaûm bôùt gaùnh naëng cho heä thoáng ngaân haøng. Cuï theå laø khi laõi suaát huy ñoäng ôû möùc 9%/naêm thì vôùi nhöõng doanh nghieäp coù tyû suaát lôïi nhuaän khoaûng 13% coù theå huy ñoäng ñöôïc voán qua phaùt haønh traùi phieáu, coå phieáu. Thöù ba, thuùc ñaåy quaù trình taùi caáu truùc caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc, thuùc ñaåy coå phaàn hoùa doanh nghieäp. Thöù tö, giuùp cho vieäc phaùt haønh traùi phieáu cuûa Chính phuû trôû neân deã daøng hôn, vôùi laõi suaát phaùt haønh thaáp hôn. Döï kieán naêm 2012 phaùt haønh treân 100 nghìn tyû ñoàng traùi phieáu chính phuû vaø vôùi laõi suaát phaùt haønh chæ 10%/naêm thì ngaân saùch nhaø nöôùc seõ tieát kieäm töø 1-2 nghìn tyû ñoàng. Tuy nhieân, chính saùch laõi suaát môùi cuõng coù theå gaây ra moät soá taùc ñoäng tieâu cöïc tôùi taêng tröôûng tín duïng vaø phuïc hoài kinh teá. Thöù nhaát, vieäc giaûm laõi suaát coù theå taùc ñoäng ñeán tyû giaù do laõi suaát thaáp seõ laøm cho caùc khoaûn göûi tieát kieäm keùm haáp daãn vaø caùc nhaø ñaàu tö coù theå seõ caân nhaéc chuyeån sang mua USD vaø vaøng. Thöù hai, vieäc giaûm laõi suaát coù theå seõ taùc ñoäng tôùi laïm phaùt do chính saùch tieàn teä ñöôïc nôùi loûng. Tuy nhieân, cô cheá truyeàn daãn töø laõi suaát chính saùch tieàn teä vaøo laõi suaát thò tröôøng laø yeáu neân vieäc nôùi loûng chính saùch tieàn teä vaø giaûm laõi suaát ôû möùc ñoä vöøa phaûi coù theå khoâng gaây maïnh aùp löïc leân laïm phaùt. Keát quaû ban ñaàu ñöôïc ghi nhaän laø maëc duø toác ñoä taêng tröôûng toång phöông tieän thanh toaùn M2 cho ñeán thôøi ñieåm cuoái thaùng 6/2012 ñaõ taêng gaàn 7% so vôùi cuoái naêm 2011 nhöng toác ñoä taêng tröôûng tín duïng cuûa toaøn ngaønh ngaân haøng trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 cuõng chæ ñaït möùc taêng 0,76%. Ñieàu naøy coù nghóa raèng doøng tieàn khoâng tröïc tieáp ñi thaúng vaøo caùc lónh vöïc saûn xuaát vaø kinh doanh trong nöûa ñaàu naêm 2012 maø vaãn chæ quanh quaån trong heä 16 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI thoáng caùc ngaân haøng thöông maïi. Trong tình hình cuûa neàn kinh teá nöôùc ta hieän nay, vieäc cho vay töø phía caùc ngaân haøng thöông maïi vaø nhaän khoaûn vay töø phía caùc doanh nghieäp laø heát söùc khoù khaên bôûi moät soá nguyeân nhaân. Thöù nhaát, caùc ngaân haøng thöông maïi ngaàn ngaïi cho doanh nghieäp vay trong boái caûnh soá löôïng doanh nghieäp phaù saûn, giaûi theå, vaø taïm ngöøng saûn xuaát taêng, daãn ñeán khaû naêng nhieàu doanh nghieäp neáu ñöôïc vay voán cuõng gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc traû nôï. Thöù hai, nhieàu doanh nghieäp hieän nay khoâng coù nhu caàu vay voán do khoâng tieâu thuï ñöôïc saûn phaåm. Thöù ba, coù nhöõng doanh nghieäp muoán vay voán ñeå tieán haønh saûn xuaát - kinh doanh nhöng laïi gaëp phaûi thuû tuïc vay voán röôøm raø vaø phöùc taïp. Bôûi vaäy cho duø Ngaân haøng Nhaø nöôùc coù tieán haønh haï traàn laõi suaát cho vay xuoáng thaáp hôn nöõa thì nhieàu doanh nghieäp vaãn gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc vay voán töø caùc ngaân haøng thöông maïi. Hôn nöõa, theo nguyeân lyù kinh teá, khi ruûi ro töø phía coäng ñoàng doanh nghieäp taêng leân, laõi suaát doanh nghieäp phaûi traû cho ngaân haøng phaûi taêng thì môùi buø ñaép ñöôïc ruûi ro, nhöng vôùi traàn laõi suaát haï xuoáng thaáp thì dö ñòa cho vay cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi bò thu heïp laïi. Nôï xaáu ngaân haøng Vieät Nam: Ñeán thôøi ñieåm hieän taïi coù nhieàu baùo caùo cuûa caùc toå chöùc khaùc nhau veà soá lieäu nôï xaáu ngaân haøng. Theo keát quaû coâng boá ngaøy 12/7/2012 cuûa cô quan thanh tra, giaùm saùt ngaân haøng (Ngaân haøng Nhaø nöôùc), tính ñeán thôøi ñieåm 31/3/2012 thì nôï xaáu cuûa caùc toå chöùc tín duïng (TCTD) laø hôn 202.000 tyû ñoàng, chieám tyû leä 8,6% toång dö nôï. Möùc nôï xaáu naøy cao hôn nhieàu so vôùi keát quaû thoâng baùo cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc veà nôï xaáu theo baùo caùo cuûa caùc toå chöùc tín duïng laø hôn 117.000 tyû ñoàng, chieám 4,47% so vôùi toång dö nôï tính ñeán heát ngaøy 31/5/2012. Coøn theo keát quaû khaûo saùt baùo caùo taøi chính rieâng leû cuûa 6 ngaân haøng nieâm yeát (goàm Vietcombank, VietinBank, ACB, MB, Eximbank vaø Navibank) thì tính ñeán thôøi ñieåm 30/6/2012, toång nôï xaáu cuûa caû 6 ngaân haøng naøy ñöôïc ghi nhaän laø khoaûng 18.942 tyû ñoàng vaø chieám tyû leä 2,51% toång dö nôï cuûa 6 ngaân haøng, trong ñoù Navibank coù tyû leä nôï xaáu cao nhaát laø 3,86% toång dö nôï cuûa chính ngaân haøng naøy; Vietcombank laø 3,47% toång dö nôï; VietinBank laø 2,45% toång dö nôï; MB laø 1,82% toång dö nôï, Eximbank laø 1,73% toång dö nôï, ACB laø 1,53% toång dö nôï. Moät vaán ñeà ñaùng ñöôïc löu taâm ôû ñaây ñoù laø nhöõng keát quaû coâng boá nôï xaáu töø nguoàn caùc ngaân haøng thöông maïi naøy döôøng nhö thaáp hôn nhieàu khi so saùnh vôùi keát quaû trung bình veà nôï xaáu ñöôïc coâng boá bôûi cô quan thanh tra, giaùm saùt Ngaân haøng Nhaø nöôùc Keát quaû coâng boá nôï xaáu ngaân haøng naøy coù tính ña chieàu theo nguoàn cung caáp baùo caùo nôï xaáu khoâng chæ gaây ra taâm lyù nghi ngaïi nhaát ñònh cuûa coâng chuùng vaø nhaø ñaàu tö veà chaát löôïng vaø tính minh baïch cuûa thoáng keâ nôï xaáu cuûa caùc cô quan höõu quan maø noù coøn cho thaáy phaàn naøo naêng löïc haïn cheá cuûa cô quan quaûn lyù tröïc thuoäc Ngaân haøng Nhaø nöôùc trong coâng taùc quaûn lyù nôï xaáu. Ñieàu naøy gaây ra nhieàu khoù khaên cho vieäc xaùc ñònh roõ quy moâ phuø hôïp veà quyõ trích laäp döï phoøng ruûi ro ñoái vôùi nôï xaáu. Cho duø coù nhöõng söï khaùc bieät ñaùng keå veà soá lieäu coâng boá song coù moät nhaän ñònh chung ñoù laø nôï xaáu cuûa caùc toå chöùc tín duïng trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 ñaõ ôû möùc cao vaø nôï coù khaû naêng maát voán (nôï nhoùm 5) cuûa nhieàu ngaân haøng thöông maïi cuõng taêng ñaùng keå trong cuøng kyø, qua ñoù taùc ñoäng tieâu cöïc tôùi noã löïc phuïc hoài taêng tröôûng kinh teá vaø khoâi phuïc söùc mua thò tröôøng noäi ñòa trong nöûa cuoái naêm 2012. 17 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI Chính saùch taøi khoùa Chính saùch thueá: Tính tôùi thôøi ñieåm 15/6/2012, toång thu ngaân saùch nhaø nöôùc öôùc tính ñaït 316,8 nghìn tyû ñoàng, ñaït khoaûng 42,8% döï toaùn thu ngaân saùch nhaø nöôùc cuûa naêm 2012 nhöng thaáp hôn nhieàu so vôùi möùc 50,6% döï toaùn thu ngaân saùch cuûa naêm 2011, trong ñoù thu noäi ñòa chieám tyû troïng lôùn nhaát 64,1% trong toång thu ngaân saùch vaø ñaït 37,1% döï toaùn thu noäi ñòa; thu töø daàu thoâ chieám tyû troïng 15,6% toång thu ngaân saùch vaø ñaït 60,1% döï toaùn thu töø daàu thoâ; vaø thu caân ñoái ngaân saùch töø hoaït ñoäng xuaát, nhaäp khaåu chieám 18,6% toång thu ngaân saùch vaø ñaït 38,3% döï toaùn thu töø hoaït ñoäng xuaát, nhaäp khaåu8. Maëc duø so vôùi nöûa ñaàu naêm tröôùc thì toång thu ngaân saùch nhaø nöôùc trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 ñaõ coù xu höôùng suït giaûm roõ reät, öôùc tính giaûm khoaûng 1,7%, nhöng neáu so vôùi GDP cuøng kyø thì keát quaû laïi khaùc ñi nhieàu, öôùc tính ñaït möùc 27,6% GDP trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 vaø cao hôn möùc trung bình 26,6% cuûa caû naêm 2011. Ñieàu ñoù cuõng coù nghóa raèng, trong boái caûnh neàn kinh teá vöøa thoaùt ñaùy nhöng vaãn taêng tröôûng chaäm chaïp ñi keøm vôùi tình traïng doanh nghieäp gaëp raát nhieàu khoù khaên trong saûn xuaát vaø kinh doanh cuõng nhö laø söï suy giaûm maïnh söùc mua cuûa thò tröôøng noäi ñòa thì vieäc ñaït tyû leä thu ngaân saùch/GDP cao, öôùc tính 27,6% GDP trong nöûa ñaàu naêm 2012, ñöôïc cho laø vaãn coù daáu hieäu baùo ñoäng cuûa söï “taän thu”. Noùi moät caùch khaùc, vieäc trieån khai chính saùch giaõn, giaûm, mieãn thueá daønh cho doanh nghieäp vaãn chöa phaùt huy ñöôïc hieäu quaû nhö mong ñôïi trong vieäc thaùo gôõ khoù khaên cho saûn xuaát vaø kinh doanh cuûa doanh nghieäp vaø hoã trôï khoâi phuïc söùc mua cuûa thò tröôøng noäi ñòa. Trong boái caûnh toác ñoä taêng tröôûng kinh teá bò chaäm laïi ñaùng keå trong caû quyù I vaø quyù II/2012, caàn phaûi chuû ñoäng tieán haønh ñieàu chænh chính saùch taøi khoùa moät caùch linh hoaït nhanh vaø hieäu quaû hôn nöõa sao cho giöõ ñöôïc tyû leä thu ngaân saùch nhaø nöôùc ôû döôùi möùc ñònh höôùng 25% GDP trong töøng giai ñoaïn nhaát ñònh ñeå giuùp “khoan söùc daân” vaø caûi thieän phaàn naøo tyû leä ñaàu tö hieän ñang ôû möùc raát thaáp trong khu vöïc doanh nghieäp. Ñieàu naøy cuõng coù nghóa raèng trong thôøi gian tôùi, vieäc thaùo gôõ khoù khaên cho saûn xuaát vaø kinh doanh cuûa doanh nghieäp neân ñöôïc thöïc hieän khaån tröông hôn, thoâng qua vieäc giaûm thueá VAT, xem xeùt haï thaáp hôn möùc thueá suaát thu nhaäp doanh nghieäp, caét giaûm toái ña caùc loaïi phí vaø leä phí khoâng coøn phuø hôïp nhaèm giaûm thieåu bôùt chi phí gia nhaäp thò tröôøng cho coäng ñoàng doanh nghieäp vaø ngöôøi daân, cuõng nhö môû roäng dieän ñoái töôïng ñöôïc thuï höôûng chính saùch öu ñaõi thueá naøy. Phaàn suït giaûm töø thu ngaân saùch nhaø nöôùc do trieån khai caùc chính saùch öu ñaõi thueá naøy seõ ñöôïc buø ñaép moät phaàn ñaùng keå baèng caùch taêng cöôøng trieån khai quyeát lieät coâng taùc choáng thaát thoaùt thueá, kieåm tra choáng gian laän thöông maïi, choáng chuyeån giaù vaø ñaëc bieät laø thu hoài nôï ñoïng thueá. Chính saùch chi tieâu: Tính tôùi thôøi ñieåm 15/6/2012, toång chi ngaân saùch nhaø nöôùc öôùc tính ñaït möùc 376,8 nghìn tyû ñoàng, ñaït 41,7% döï toaùn chi ngaân saùch nhaø nöôùc naêm 2012, trong ñoù chi ñaàu tö phaùt trieån chieám tyû troïng 19,5% toång chi ngaân saùch nhaø nöôùc vaø ñaït 40,9% döï toaùn chi ñaàu tö phaùt trieån naêm 2012; rieâng chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn chieám tyû troïng lôùn nhaát khoaûng 18,9% toång chi ngaân saùch nhaø nöôùc vaø öôùc ñaït 40,9% döï toaùn chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn naêm 2012; chi phaùt trieån söï nghieäp kinh teá - xaõ hoäi, quoác phoøng, an ninh, quaûn lyù nhaø nöôùc, Ñaûng, ñoaøn theå, bao goàm 8 Neáu chæ tính rieâng trong lónh vöïc thu noäi ñòa ngaân saùch nhaø nöôùc thì thu töø khu vöïc doanh nghieäp nhaø nöôùc chieám tyû troïng khoaûng 35% (ñaït 45,8% döï toaùn thu ngaân saùch töø khu vöïc doanh nghieäp nhaø nöôùc), thu khoâng keå daàu thoâ töø khu vöïc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi chieám tyû troïng 17,8% (ñaït 37,1% döï toaùn thu ngaân saùch cuûa khu vöïc naøy), thu töø thueá coâng, thöông nghieäp vaø dòch vuï ngoaøi nhaø nöôùc chieám tyû troïng 20,5% (ñaït 37,4% döï toaùn), thu töø thueá thu nhaäp caù nhaân chieám tyû troïng 11,7% (ñaït 51,4% döï toaùn), thu töø thueá baûo veä moâi tröôøng chieám tyû troïng 2,7% (ñaït 42,0% döï toaùn), thu töø phí vaø leä phí chieám tyû troïng 1,6% (ñaït 36,2% döï toaùn). 18 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI caû chi thöïc hieän caûi caùch tieàn löông öôùc tính chieám 60% toång chi ngaân saùch nhaø nöôùc, ñaït 42,6% döï toaùn chi ngaân saùch cuûa lónh vöïc naøy naêm 2012; chi traû nôï vaø vieän trôï chieám tyû troïng khoaûng 12,6% toång chi ngaân saùch nhaø nöôùc vaø ñaït 47,3% döï toaùn chi ngaân saùch töø chi traû nôï vaø vieän trôï naêm 2012. Nhö vaäy trong 6 thaùng ñaàu naêm chi ngaân saùch nhaø nöôùc ñaõ ñöôïc thöïc hieän chaët cheõ hôn, ñaït 41,7% döï toaùn toång chi ngaân saùch nhaø nöôùc trong naêm 2012, so vôùi thu ngaân saùch nhaø nöôùc, ñaït 42,8% döï toaùn toång thu ngaân saùch trong naêm 2012. Ñieàu ñoù cho thaáy chính saùch taøi khoùa cho duø ñaõ ñöôïc nôùi loûng nhöng ñöôïc thöïc hieän moät caùch töông ñoái thaän troïng trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012 vaø döôøng nhö chöa ñaït ñöôïc söï phoái hôïp töông xöùng vôùi söï nôùi loûng maïnh hôn cuûa chính saùch tieàn teä trong cuøng thôøi kyø theo noäi dung Nghò quyeát 13/NQ-CP. Tuy nhieân, tyû leä chi traû nôï vaø vieän trôï so vôùi möùc döï toaùn cuûa khoaûn chi naøy trong nöûa ñaàu naêm 2012 ñaõ cao hôn nhieàu so vôùi möùc cuøng kyø cuûa naêm tröôùc vaø taêng hôn 8,1% so vôùi möùc chi traû nôï vaø vieän trôï trong cuøng kyø naêm 2011 vaø ñieàu naøy cho thaáy moät söï coá gaéng ñaùng ghi nhaän trong noã löïc traû nôï caùc khoaûn vay nöôùc ngoaøi ñeán haïn cuûa chính saùch taøi khoùa nôùi loûng thaän troïng. Beân caïnh ñoù, chính saùch chi tieâu cuõng ñaõ giuùp ñaûm baûo cung caáp ñaày ñuû nguoàn löïc caàn thieát cho vieäc trieån khai taêng löông toái thieåu vaø thöïc hieän caùc chính saùch an sinh xaõ hoäi cuõng nhö trieån khai caùc chöông trình muïc tieâu quoác gia. Tuy nhieân, tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån laïi chæ ñaït toác ñoä taêng tröôûng khoaûng 0,8% trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012, thaáp hôn nhieàu so vôùi möùc taêng tröôûng 12% trong cuøng kyø cuûa naêm 2011. Trong boái caûnh laïm phaùt taêng cao vaøo naêm 2011 thì vieäc thaét chaët tyû leä chi ñaàu tö phaùt trieån noùi chung vaø thaét chaët chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn noùi rieâng laø heát söùc caàn thieát vaø ñuùng ñaén, nhöng trong boái caûnh laïm phaùt ñaõ vaø ñang coù xu höôùng giaûm toác maïnh xuoáng döôùi möùc 3% trong nöûa ñaàu naêm 2012 thì vieäc vaãn thaét chaët quaù möùc chi tieâu ñaàu tö phaùt trieån vaø chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn nhö vaäy thöïc söï laø khoâng caàn thieát vaø thaäm chí coøn gaây thu heïp quy moâ toång caàu noäi ñòa trong 6 thaùng ñaàu naêm 2012, qua ñoù gaây taùc ñoäng tieâu cöïc tôùi ñaø phuïc hoài cuûa taêng tröôûng kinh teá cuõng nhö söùc mua cuûa thò tröôøng noäi ñòa trong nöûa cuoái cuûa naêm 2012. Caân ñoái caùn caân ngaân saùch: Tính tôùi thôøi ñieåm 15/6/2012, do toång thu ngaân saùch nhaø nöôùc lôùn hôn toång chi ngaân saùch Nhaø nöôùc trong cuøng kyø neân caùn caân ngaân saùch ñaõ rôi vaøo tình traïng thaâm huït nhöng vôùi möùc ñoä thaâm huït ngaân saùch thaáp (döôùi muïc tieâu ñònh höôùng ñaõ ñöôïc duyeät laø: thaâm huït ngaân saùch khoâng vöôït quaù 4,8% GDP trong caû naêm 2012). Trong nöûa cuoái naêm 2012, taêng tröôûng kinh teá nöôùc ta seõ daàn hoài phuïc theo höôùng taêng tröôûng ngaøy caøng maïnh hôn vaøo quyù IV, do vaäy dö ñòa cho vieäc taêng chi tieâu ñaàu tö phaùt trieån theo döï toaùn ngaân saùch ñaõ ñöôïc duyeät cho naêm 2012 (nhaát laø chi tieâu ñaàu tö xaây döïng cô baûn) vaø chi phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi seõ coù xu höôùng taêng leân. Ñaây vöøa laø moät cô hoäi toát cho vieäc hoã trôï thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá ôû möùc hôïp lyù nhöng cuõng laø moät thaùch thöùc khoâng nhoû cho vieäc caân ñoái giöõa thu vaø chi ngaân saùch nhaèm ñaûm baûo cho ñöôïc muïc tieâu ñaït tyû leä thaâm huït caùn caân ngaân saùch döôùi möùc 4,8% GDP trong naêm 2012. 19 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
UYÛ BAN KINH TEÁ CUÛA QUOÁC HOÄI TRIEÅN VOÏNG KINH TEÁ VIEÄT NAM 6 THAÙNG CUOÁI NAÊM 2012 Söï suy giaûm cuûa kinh teá toaøn caàu vaø caùc neàn kinh teá chuû choát nhö Myõ, BOÁI CAÛNH KINH TEÁ THEÁ GIÔÙI VAØ Nhaät Baûn, khu vöïc EU, khu vöïc ñoàng Euro, Trung Quoác seõ gaây ra nhöõng TAÙC ÑOÄNG ÑEÁN taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán tình hình kinh teá vó moâ cuûa Vieät Nam. Trong ngaén VIEÄT NAM haïn, nhöõng taùc ñoäng cuûa kinh teá theá giôùi seõ chuyeån taûi vaøo Vieät Nam thoâng qua caùc yeáu toá chi phí ñaåy vaø caàu keùo qua keânh thöông maïi, du lòch vaø kieàu hoái. Trong daøi haïn, keânh taùc ñoäng chuû yeáu goàm voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI), voán hoã trôï phaùt trieån chính thöùc (ODA) vaø voán ñaàu tö giaùn tieáp (FII), ñeå qua ñoù taùc ñoäng tôùi naêng suaát lao ñoäng, naêng löïc saûn xuaát cuõng nhö cô caáu ngaønh vaø vuøng kinh teá. Lieân quan ñeán nhoùm yeáu toá caàu keùo (trong ngaén haïn), taêng tröôûng thöông maïi cuûa nhöõng neàn kinh teá chuû choát treân theá giôùi vaø ñoàng thôøi cuõng laø nhöõng thò tröôøng xuaát khaåu chuû löïc cuûa Vieät Nam ñang coù chieàu höôùng chaäm laïi trong 6 thaùng cuoái naêm neân nhu caàu cuûa hoï ñoái vôùi haøng hoùa vaø dòch vuï xuaát khaåu cuûa Vieät Nam (ngoaïi caàu) nhieàu khaû naêng cuõng seõ bò suy giaûm theo. Ñaëc bieät, ñôn haøng ñaõ coù daáu hieäu suy giaûm roõ neùt ñoái vôùi haøng deät may, nhaát laø töø thò tröôøng EU noùi chung vaø thò tröôøng khu vöïc ñoàng Euro noùi rieâng. Lieân quan ñeán nhoùm chi phí ñaåy (trong ngaén haïn), giaù daàu thoâ, giaù nguyeân vaät lieäu thoâ phuïc vuï haøng deät may vaø da giaøy, giaù gaïo xuaát khaåu thöôøng ñöôïc xem laø caùc yeáu toá chi phí ñaàu vaøo quan troïng aûnh höôûng lôùn ñeán nhöõng ñaàu vaøo chieán löôïc cuûa neàn kinh teá Vieät Nam, ñöôïc döï baùo seõ coù xu höôùng giaûm daàn trong 6 thaùng cuoái naêm 2012. Giaù daàu thoâ treân thò tröôøng theá giôùi hieän ñang coù xu höôùng giaûm toác chaäm daàn vaø ñöôïc döï baùo seõ tieáp tuïc keùo daøi ñeán heát naêm 2012. Moät maët, do taêng tröôûng kinh teá toaøn caàu hieän ñang coù chieàu höôùng suy giaûm, qua ñoù laøm giaûm ñaùng keå nhu caàu ñoái vôùi naêng löôïng vaø nhieân lieäu, ñaëc bieät laø daàu thoâ trong 6 thaùng cuoái naêm 2012. Maët khaùc, nguoàn cung daàu thoâ cuûa theá giôùi ñaõ daàn ñöôïc boå sung bôûi söï tham gia xuaát khaåu daàu thoâ trôû laïi cuûa Lybia keå töø thôøi ñieåm thaùng 9/2011. Trong boái caûnh nguoàn cung daàu thoâ theá giôùi coù chieàu höôùng taêng ñoàng thôøi caàu theá giôùi veà daàu moû laïi coù xu höôùng giaûm xuoáng khieán cho trieån voïng giaù daàu moû treân thò tröôøng toaøn caàu ñöôïc döï baùo seõ coù giaûm toác daàn trong nöûa cuoái naêm 2012. Haàu heát caùc döï baùo caäp nhaät cuûa caùc toå chöùc quoác teá ñeàu cho raèng giaù daàu Brent treân thò tröôøng daàu moû theá giôùi ñöôïc kyø voïng seõ tieáp tuïc giaûm xuoáng möùc gaàn 83 USD vaøo cuoái 2012. 20 BAÛN TIN KINH TEÁ VÓ MOÂ / SOÁ 7 - QUYÙ II/2012 DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC THAM MÖU, THAÅM TRA VAØ GIAÙM SAÙT CHÍNH SAÙCH KINH TEÁ VÓ MOÂ