L i nói đ uờ ầ
Khi n n kinh t chuy n sang n n kinh t th tr ng, do có s tác đ ng c aề ế ể ề ế ị ườ ự ộ ủ
nhi u y u t kinh t – xã h i, nên trong quá trình s d ng lao đ ng đã x y raề ế ố ế ộ ử ụ ộ ẩ
nhi u b t đ ng v quy n l i ích, d n đ n tranh ch p gi a ng i lao đ ng đãề ấ ồ ề ề ợ ẫ ế ấ ữ ườ ộ
x y ra nhi u b t đ ng v quy n và l i ích, d n đ n tranh ch p gi a ng iẩ ề ấ ồ ề ề ợ ẫ ế ấ ữ ườ
lao đ ng, t p th lao đ ng v i ng i s d ng lao đ ng. Ch đ nh gi i quy tộ ậ ể ộ ớ ườ ử ụ ộ ế ị ả ế
tranh ch p lao đ ng là công c pháp lý đ b o v quy n và l i ích h p phápấ ộ ụ ể ả ệ ề ợ ợ
cho ng i lao đ ng và ng i s d ng lao đ ng, góp ph n duy trì, n đ nhườ ộ ườ ử ụ ộ ầ ổ ị
quan h lao đ ng, nâng cao hi u qu c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh.ệ ộ ệ ả ủ ạ ộ ả ấ
Th c t cho th y, Lao đ ng là ho t đ ng quan tr ng nh t c a congự ế ấ ộ ạ ộ ọ ấ ủ
ng i, t o ra c a c i v t ch t và các giá tr tinh th n c a xã h i. Lao đ ngườ ạ ủ ả ậ ấ ị ầ ủ ộ ộ
có năng su t, ch t l ng và hi u qu cao là nhân t quy t đ nh s phápấ ấ ượ ệ ả ố ế ị ự
tri n c a đ t n c. Pháp lu t lao đ ng quy đ nh quy n nghĩa v c a ng iể ủ ấ ướ ậ ộ ị ề ụ ủ ườ
lao đ ng và c a ng i s d ng lao đ ng, các tiêu chu n lao đ ng, cácộ ủ ườ ử ụ ộ ẩ ộ
nguyên t c s d ng và qu n lý lao đ ng, góp ph n thúc đ y s n xu t, vìắ ử ụ ả ộ ầ ẩ ả ấ
v y lao đ ng có v trí quan tr ng trong đ i s ng xã h i và trong quan hậ ộ ị ọ ờ ố ộ ệ
pháp lu t c a qu c gia.ậ ủ ố
Do đó, tranh ch p lao đ ng và gi i quy t tranh ch p lao đ ng là m t v nấ ộ ả ế ấ ộ ộ ấ
đ h t s c quan tr ng, luôn đ c đ t ra đ i v i h u h t các n c trên thề ế ứ ọ ượ ặ ố ớ ầ ế ướ ế
gi i. V i nh ng lý do trên, em đã ch n đ tài cho bài ti u luâtn c a mình là:ớ ớ ữ ọ ề ể ủ
“Tranh ch p lao đ ng và cách gi i quy t tranh ch p lao đ ng”ấ ộ ả ế ấ ộ
Bài ti u lu n c a em g m 3 ph n:ể ậ ủ ồ ầ
Ph n I : Nh n th c chung v tranh ch p lao đ ngầ ậ ứ ề ấ ộ
Ph n II : Trình bày th c ti nầ ự ễ
Ph n III : M t s ý ki nầ ộ ố ế
1
PH N IẦ
NH N TH C CHUNG V TRANH CH P LAO Đ NG.Ậ Ứ Ề Ấ Ộ
I. Tranh ch p lao đ ngấ ộ
1) Khái ni m tranh ch p lao đ ngệ ấ ộ
Theo đ lu t lao đ ng (1994) thì tranh ch p lao đ ng là nh ng tranh ch pộ ậ ộ ấ ộ ữ ấ
v quy n và l i ích liên quan đ n vi c làm, ti n l ng, thu nh p và các đi uề ề ợ ế ệ ề ươ ậ ề
ki n lao đ ng khác v th c hi n h p đ ng lao đ ng, tho c t p th vàệ ộ ề ự ệ ợ ồ ộ ả ướ ậ ể
trong quá trình h c ngh ọ ề
2) Đ c đi m c a tranh ch p lao đ ngặ ể ủ ấ ộ
Do tính ch t đ c bi t c a quan h lao đ ng mà các tranh ch p lao đ ngấ ặ ệ ủ ệ ộ ấ ộ
cũng có đ c đi m riêng giúp phân bi t nó v i các tranh ch p g n gũi khác, cặ ể ệ ớ ấ ầ ụ
th bao g m:ể ồ
-Tranh ch p lao đ ng phát sinh t n t i g n li n v i quan h lao đ ng.ấ ộ ồ ạ ắ ề ớ ệ ộ
-Tranh ch p lao đ ng không ch là nh ng tranh ch p v quy n, nghĩa vấ ộ ỉ ữ ấ ề ề ụ
mà còn bao g m c nh ng tranh ch p v quy n và l i ích c a các bên trongồ ả ữ ấ ề ề ợ ủ
quan h lao đ ng.ệ ộ
-Tính ch t và m c đ c a tranh ch p c a lao đ ng luôn ph thu c vàoấ ứ ộ ủ ấ ủ ộ ụ ộ
quy mô và s l ng tham gia c a m t bên tranh ch p là ng i lao đ ng.ố ượ ủ ộ ấ ườ ộ
-Tranh ch p lao đ ng có nh h ng tr c ti p đ n đ i s ng c a b nấ ộ ả ưở ự ế ế ờ ố ủ ả
thân, gia đình ng i lao đ ng, nhi u khi còn tác đ ng đ n an ninh công c ngườ ộ ề ộ ế ộ
và đ i s ng kinh t , chính tr xã h i.ờ ố ế ị ộ
3) Phân lo i tranh ch p lao đ ngạ ấ ộ
* Căn c vào quy mô c a tranh ch p:ứ ủ ấ
Theo đi u 157 B lu t lao đ ng: “tranh ch p lao đ ng bao g m tranh ch pề ộ ậ ộ ấ ộ ồ ấ
lao đ ng cá nhân gi a ng i lao đ ng và ng i s d ng lao đ ng và tranhộ ữ ườ ộ ườ ử ụ ộ
ch p lao đ ng t p th gi a ng i t th lao đ ng v i ng i s d ng laoấ ộ ậ ể ữ ườ ậ ể ộ ớ ườ ử ụ
đ ng”ộ
2
+ Tranh ch p lao đ ng cá nhânấ ộ
+ Tranh ch p lao đ ng t p thấ ộ ậ ể
* Căn c vào tính ch t c a tranh ch p, có th chia tranh ch p lao đ ngứ ấ ủ ấ ể ấ ộ
thành các:
+ Tranh ch p v quy nấ ề ề
+ Tranh ch p v l i íchấ ề ợ
Ngoài hai cách phân lo i ch y u trên, tranh ch p lao đ ng còn có thạ ủ ế ấ ộ ể
đ c phân lo i căn c vào n i dung tranh ch p, tranh ch p v tri n l ng,ượ ạ ứ ộ ấ ấ ề ề ươ
th i gian làm vi c, k lu t lao đ ng ho quan h phát sinh tranh ch p (tranhờ ệ ỷ ậ ộ ặ ệ ấ
ch p trong quan h lao đ ng, trong quan h h c ngh , trong quan h b oấ ệ ộ ệ ọ ề ệ ả
hi m xã h i) ho c khu v c tranh ch p (tranh ch p trong khu v c kinh t nhàể ộ ặ ự ấ ấ ự ế
n c, t nhân, có v n đ u t n c ngoài.)ướ ư ố ầ ư ướ
4) Nguyên nhân phát sinh tranh ch p lao đ ngấ ộ
A. V phía ng i lao đ ngề ườ ộ
Tranh ch p lao đ ng x y ra th ng do các yêu c u chính đáng c a ng iấ ộ ả ườ ầ ủ ườ
lao đ ng và nh ng đòi h i công b ng v i s c lao đ ng mà h b ra ch aộ ữ ỏ ằ ớ ứ ộ ọ ỏ ư
đ c tho đáng, quy n l i c a h không đáp ng. Và cũng m t ph n do trìnhượ ả ề ợ ủ ọ ứ ộ ầ
đ văn hoá c a ng i lao đ ng còn r t h n ch , đ n quyeefn l i c a h màộ ủ ườ ộ ấ ạ ế ế ợ ủ ọ
h cũng không bi t là mình có quy n và nghĩa v gì, t đó d n đ n các tranhọ ế ề ụ ừ ẫ ế
ch p x y ra.ấ ả
B. V phía ng i s d ng lao đ ngề ườ ử ụ ộ
Vì m c đích thu đ c nhi u l i nhu n nên ng i s d ng lao đ ng tìmụ ượ ề ợ ậ ườ ử ụ ộ
m i cách đ t n d ng s c lao đ ng c a ng i lao đ ng v t qua gi i h n màọ ể ậ ụ ứ ộ ủ ườ ộ ượ ớ ạ
lao đ ng qquy đ nh, t đó làm nh h ng tr c ti p đ n quy n l i và l i íchộ ị ừ ả ưở ự ế ế ề ợ ợ
h p pháp c a ng i lao đ ng (đây là nguyên nhân c b n).ợ ủ ườ ộ ơ ả
C. V phía công đoànề
Là m t t ch c có vai trò r t quan tr ng, h đ i di n cho ng i lao đ ngộ ổ ứ ấ ọ ọ ạ ệ ườ ộ
b o v quy n l i m t cách tr c ti p cho lao đ ng. V i vai trò l n nh v yả ệ ề ợ ộ ự ế ộ ớ ớ ư ậ
3
nh ng h l i ch a hoàn thành t t nhi m v c a mình do ho t đ ng còn kémư ọ ạ ư ố ệ ụ ủ ạ ộ
và còn m t s doanh nghi p còn ch a có t ch c công đoàn.ộ ố ệ ư ổ ứ
D. V phía c quan nhà n c có th m quy nề ơ ướ ẩ ề
Do các c quan nhà n c có th m quy n không nh ng không ki m tra giámơ ứ ẩ ề ữ ể
sát m t cách th ng xuyên mà h còn buông l ng trong ho t đ ng, qu n lý,ộ ườ ọ ỏ ạ ộ ả
không th c hi nvi c thanh tra lao đ ng m t cách sát sao th ng xuyên nênự ệ ệ ộ ộ ườ
không phát hi n ho c x lý k p th i nh ng vi ph m pháp lu t.ệ ặ ử ị ờ ữ ạ ậ
5) V n đ đình công ấ ề
Đình công luôn liên quan đ n tranh ch p lao đ ng, nó v a bi u hi n vế ấ ộ ừ ể ệ ề
m t hình th c c a tranh ch p lao đ ng t p th v a là h u qu c a quá trìnhặ ứ ủ ấ ộ ậ ể ừ ậ ả ủ
gi i quy t tranh ch p lao đ ng không thành.ả ế ấ ộ
-Toà án nhân dân có quy n quy t đ nh cu i cùng v nh ng cu c đìnhề ế ị ố ề ữ ộ
công và tranh lao đ ng c th .ộ ụ ể
-Vi c gi i quy t các cu c đình công và các v án lao đ ng do U banệ ả ế ộ ụ ộ ỷ
Th ng v Qu c h i quy đ nh.ườ ụ ố ộ ị
II. Gi i quy t tranh ch p lao đ ngả ế ấ ộ
1) Nh ng yêu c u đ i v i gi i quy t tranh ch p lao đ ngữ ầ ố ớ ả ế ấ ộ
Vi c gi i quy t tranh ch p lao đ ng câng ph i đpá ng các m c đích đãệ ả ế ấ ộ ả ứ ụ
đ t ra (duy trì c ng c quan h lao đ ng, b o v ng i lao đ ng, b o hặ ủ ố ệ ộ ả ệ ườ ộ ả ộ
quy n và l i ích h p pháp c a ng i s d ng lao d ng). Nh ng ph i theo cácề ợ ợ ủ ườ ử ụ ộ ữ ả
yêu c u sau:ầ
-Ph i tôn tr ng đ cao th ng l ng, hoà gi i và quy n t quy t c aả ọ ề ươ ượ ả ề ự ế ủ
các bên trong khuôn kh pháp lu t và l i ích c a xã h i, c ng đ ng.ổ ậ ợ ủ ộ ộ ồ
-Ph i phù h p v i đ c đi m tâm lý, truy n th ng dân t c và phù h p v iả ợ ớ ặ ể ề ố ộ ợ ớ
t p quán lao đ ng qu c t .ậ ộ ố ế
2) Các nguyên t c gi i quy t tranh ch p lao đ ng:ắ ả ế ấ ộ
* Th ng l ng tr c ti p và t gi i quy t gi a các bên t i n i phát sinhươ ượ ự ế ự ả ế ữ ạ ơ
tranh ch p.ấ
4
Nguyên t c này v a đ m b o cho quy n và nghĩa v c a các bên luôn phùắ ừ ả ả ề ụ ủ
h p v i đi u ki n c a h , v a ngăn ng a nh ng h u qu x u x y ra do tranhợ ớ ề ệ ủ ọ ừ ừ ữ ậ ả ấ ả
ch p lao đ ng phát sinh.ấ ộ
* Thông qua hoà gi i đ gi i quy t tranh ch p trên c s tôn tr ng quy nả ể ả ế ấ ơ ở ọ ề
và l i ích c a hai bên, tôn tr ng l i ích chung c a xã h i.ợ ủ ọ ợ ủ ộ
N u các bên đã th ng l ng không thành, và m t trong hai bên, ho c cế ươ ượ ộ ặ ả
hai bên g i đ n yêu c u gi i quy t thì c quan có th m quy n tr c h t ph iử ơ ầ ả ế ơ ẩ ề ướ ế ả
hoà gi i tranh ch p gi a các bên.ả ấ ữ
* Gi i quy t tranh ch p lao đ g công khai, khách quan, nhanh chóng, đúngả ế ấ ộ
pháp lu t.ậ
* Đ m b o quy n tham gia c a đ i di n các bên trong quá trình gi i quy tả ả ề ủ ạ ệ ả ế
tranh ch p lao đ ng.ấ ộ
Đ i di n c a các bên th ng là ng i am hi u pháp lu t, hi u đi u ki nạ ệ ủ ườ ườ ể ậ ể ề ệ
c a các bên, t đó có th giúp c quan có th m quy n có ph ng án giủ ừ ể ơ ẩ ề ươ ả
quy t phù h p.ế ợ
3) M c đích và ý nghĩaụ
- Gi i quy t tranh ch p lao đ ng là vi c có ý nghĩa vô cùng quan tr ng, nóả ế ấ ộ ệ ọ
nh m duy trì và c ng c , đ m b o s hoà bình và n đ nh trong quan h laoằ ủ ố ả ả ự ổ ị ệ
đ ng.ộ
- Gi i quy t tranh ch p lao đ g giúp b o v quy n l i h p pháp c a cácả ế ấ ộ ả ệ ề ợ ợ ủ
bên trong quan h lao đ ng, qua đó t o đi u ki n thu n l i cho ng i laoệ ộ ạ ề ệ ậ ợ ườ
đ ng làm vi c nhi u h n k t qu lao đ ng t t h n, đ ng viên khuy n khíchộ ệ ề ơ ế ả ộ ố ơ ộ ế
s n xu t phát tri n. T đó giúp cho các doanh nghi p phát tri n n đ nh d nả ấ ể ừ ệ ể ổ ị ẫ
đ n đ t n c có m t n n kinh t b n v ng.ế ấ ướ ộ ề ế ề ữ
- Và vi c gi i quy t tranh ch p lao đ ng còn góp ph n hoàn thi n phápệ ả ế ấ ộ ầ ệ
lu t, nh m b o đ m các quy ph m pháp lu t đ c áp d ng m t cách th ngậ ằ ả ả ạ ậ ượ ụ ộ ố
nh t và đúng đ n trên th c t trong m i th i đi m trên c n c.ấ ắ ự ế ọ ờ ể ả ướ
4) Các c quan, t ch c có th m quy n gi i quy t tranh ch p laoơ ổ ứ ẩ ề ả ế ấ
đ ng:ộ
5
