UBND T NH HÀ TĨNHỈ
S GIÁO D C VÀ ĐÀO T OỞ Ụ Ạ
SÁNG KI NẾ
Tên đ tài:ề
XÂY D NG HAI NHÓM BI N PHÁP PHÁT TRI N KĨ NĂNG V NỰ Ệ Ể Ậ
D NG KI N TH C VÀO TH C TI N CHO H C SINH TRONG D YỤ Ế Ứ Ự Ễ Ọ Ạ
H C SINH H C C P THPTỌ Ọ Ấ
Môn: Sinh h cọ
Hà Tĩnh, tháng 5 năm 2019
M C L CỤ Ụ
Trang
PH N M ĐU ……………………………………………………………Ầ Ở Ầ 1
I. B I C NH C A Đ TÀI …………………………………………...Ố Ả Ủ Ề 1
II. LÍ DO CH N Đ TÀI ……………………………………………..Ọ Ề 2
III. PH M VI VÀ ĐI T NG NGHIÊN C U …………………….Ạ Ố ƯỢ Ứ 2
3.1. Ph m vi nghiên c u…………………………………………………….ạ ứ 2
3.2. Đi t ng nghiên c u…………………………………………………..ố ượ ứ 3
IV. M C ĐÍCH NGHIÊN C U……………………………………….Ụ Ứ 3
V. ĐI M M I TRONG K T QU NGHIÊN C U………………….Ể Ớ Ế Ả Ứ 3
PH N N I DUNG…………………………………………………………Ầ Ộ 5
I. C S LÍ LU N……………………………………………………..Ơ Ở Ậ 5
1.1. M t s khái ni m c b n………………………………………………..ộ ố ệ ơ ả 5
1.2. Vai trò c a phát tri n kĩ năng v n d ng ki n th c vào th củ ể ậ ụ ế ứ ự
ti n.....ễ
6
1.3. C u trúc kĩ năng v n d ng ki n th c vào th cấ ậ ụ ế ứ ự
ti n..........................ễ
7
1.4. Các ph ng pháp nghiên c u...........................................................ươ ứ 8
1.5. Nhi m v nghiên c u………………………………………………ệ ụ ứ 9
1.6. Gi thuy t khoa h c……………………………………………….ả ế ọ 10
II. TH C TR NG V N Đ…………………………………………..Ự Ạ Ấ Ề 10
2.1. Th c tr ng v d y h c phát tri n KNVDKT vào th c ti nự ạ ề ạ ọ ể ự ễ
c a GV Sinh h c c pủ ọ ấ
THPT……………………………………………………..
10
2.2. Th c tr ng v KNVDKT vào th c ti n c a h c sinhự ạ ề ự ễ ủ ọ
THPT………
12
III. CÁC BI N PHÁP ĐÃ TI N HÀNH GI I QUY T V N Đ……Ệ Ế Ả Ế Ấ Ề 14
3.1. Phân tích ch ng trình Sinh h c THPTươ ọ xác đnh các ịv n đ th cấ ề ự
ti nễ liên quan…………………………………………………………..
14
3.2. Hai nhóm bi n pháp phát tri n KNVDKT vào th c ti n cho HS trongệ ể ự ễ
d y h c Sinh h c c p THPT…………………………………………………ạ ọ ọ ấ
19
3.2.1. D y h c liên h lí thuy t v i th c ti n……………………………….ạ ọ ệ ế ớ ự ễ 19
3.2.2. D y h c b ng tr i nghi m th c ti n………………………………….ạ ọ ằ ả ệ ự ễ 23
3.3. Th c nghi m s ph m............................................................................ự ệ ư ạ 28
IV. HI U QU MANG L I C A SÁNG KI N……………………..Ệ Ả Ạ Ủ Ế 30
V. KH NĂNG NG D NG VÀ TRI N KHAI…………………….Ả Ứ Ụ Ể 30
VI. Ý NGHĨA C A SÁNG KI N…………………………………….Ủ Ế 30
PH N K T LU N…………………………………………………..Ầ Ế Ậ 31
TÀI LI U THAM KH O…………………………………………..Ệ Ả 32
PH L CỤ Ụ
PH N M ĐUẦ Ở Ầ
I. B I C NH C A Đ TÀIỐ Ả Ủ Ề
Thê ki XXI la thê ki cua nên kinh tê tri th c, con ng i đc xem la nhân tô * * * ư ươ ươ+
chinh cua s phat tri n. * ư+ ể Hoa cung v i s phat triên cua thê gi i, Viêt Nam cung đang ơ ư+ * * ơ +
b c vao ky nguyên m i v i nh ng c hôi va thach th c m i. H n luc nao hêt s ươ * ơ ơ ư ơ + ư ơ ơ ư+
nghiêp giao duc và đào t o co y nghia quan trong l n lao trong chiên l c phat triên + + ạ + ơ ươ+ *
cua đât n c va đang la vân đê đc ca xa hôi quan tâm. * ươ ươ+ * +
Ngh quy t s 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 c a Ban Ch p hànhị ế ố ủ ấ
Trung ng Đng khóa XI v đi m i căn b n, toàn di n giáo d c và đào t o, đápươ ả ề ổ ớ ả ệ ụ ạ
ng yêu c u công nghi p hóa, hi n đi hóa trong đi u ki n kinh t th tr ng đnhứ ầ ệ ệ ạ ề ệ ế ị ườ ị
h ng xã h i ch nghĩa và h i nh p qu c t đã ướ ộ ủ ộ ậ ố ế xác đnh mịc tiêuụ: "Đi v i giáoố ớ
d c ph thông, t p trung phát tri n trí tu , th ch t, hình thành ph m ch t, năng l cụ ổ ậ ể ệ ể ấ ẩ ấ ự
công dân, phát hi n và b i d ng năng khi u, đnh h ng ngh nghi p cho h cệ ồ ưỡ ế ị ướ ề ệ ọ
sinh. Nâng cao ch t l ng giáo d c toàn di n, chú tr ng giáo d c lý t ng, truy nấ ượ ụ ệ ọ ụ ưở ề
th ng, đo đc, l i s ng, ngo i ng , tin h c, năng l c và k năng th c hành, v nố ạ ứ ố ố ạ ữ ọ ự ỹ ự ậ
d ng ki n th c vào th c ti n...".ụ ế ứ ự ễ
A.X. Makarenkô (1976), m t nhà giáo d c Xô Vi t l i l c đã nói “ộ ụ ế ỗ ạ khoa h cọ
s ph m và đc bi t là lí thuy t v giáo d c tr c h t là m t khoa h c có m c đíchư ạ ặ ệ ế ề ụ ướ ế ộ ọ ụ
th c ti nự ễ ” [4]. Makarenkô coi tr ng giáo d c t p th , chú tr ng “giáo d c laoọ ụ ậ ể ọ ụ
đng”, g n vi c h c v i lao đng s n xu t. ộ ắ ệ ọ ớ ộ ả ấ Tác gi Geoffrey Petty (1998) cho r ng:ả ằ
“h c qua th c hànhọ ự t t h n qua quan sát ho c nghe b i l th c hành giúp ng iố ơ ặ ở ẽ ự ườ
h c có đi u ki n đ c ng c và hi u ch nh nh ng ki n th c và kĩ năng đang h cọ ề ệ ể ủ ố ệ ỉ ữ ế ứ ọ ”.
V n d ng ki n th c vào th c ti n là m c tiêu h ng t i c a quá trình d yậ ụ ế ứ ự ễ ụ ướ ớ ủ ạ
h c. Vai trò c a v n d ng ki n th c vào th c ti n không ch th hi n ch HS cóọ ủ ậ ụ ế ứ ự ễ ỉ ể ệ ở ỗ
kĩ năng v n d ng ki n th c đ gi i quy t các v n đ liên quan đn n i dung bàiậ ụ ế ứ ể ả ế ấ ề ế ộ
h c mà còn gi i quy t các v n đ th c ti n đa d ng trong cu c s ng. Phát tri n kĩọ ả ế ấ ề ự ễ ạ ộ ố ể
năng (KN) v n d ng ki n th c (VDKT) vào th c ti n cho h c sinh (HS) ậ ụ ế ứ ự ễ ọ s làm thayẽ
đi cách d y c a giáo viên và cách h c c a ổ ạ ủ ọ ủ HS theo h ng ướ “h c đi đôi v i hành”, líọ ớ
thuy t g n v i th c ti n, nhà tr ng g n v i gia đình và xã h i. Do đó, trong quáế ắ ớ ự ễ ườ ắ ớ ộ
1
trình d y h c h ng t i giúp HS có KNVDKT vào th c ti n r t quan tr ng, c nạ ọ ướ ớ ự ễ ấ ọ ầ
thi t. Cách d y t t nh t là d y h c g n v i th c ti n, d y h c qua th c ti n và d yế ạ ố ấ ạ ọ ắ ớ ự ễ ạ ọ ự ễ ạ
h c b ng th c ti n.ọ ằ ự ễ
Trong th i gian t tháng 09 năm 2016 đn tháng 09/2018, chúng tôi đã ti n ờ ừ ế ế
hành nghiên c u các v n đ v lí lu n và th c ti n liên quan đn KNVDKT vào ứ ấ ề ề ậ ự ễ ế
th c ti n trong quá trình d y h c, t p trung xây d ng c u trúc, quy trình phát tri n, ự ễ ạ ọ ậ ự ấ ể
b công c t ch c d y h c, ki m tra đánh giá s phát tri n kĩ năng VDKT vào ộ ụ ổ ứ ạ ọ ể ự ể
th c ti n cho HS trong d y h c Sinh t i các tr ng THPT trên đa bàn t nh Hà Tĩnh.ự ễ ạ ọ ạ ườ ị ỉ
II. LÍ DO CH N Đ TÀIỌ Ề
Sinh h c là môn khoa h c th c nghi m, có nhi u n i dung ki n th c găn liên ọ ọ ự ệ ề ộ ế ứ
v i th c tiên đi sông, liên quan đn s c kh e, an toàn th c ph m, b o v môi ơ ư+ ơ ế ứ ỏ ự ẩ ả ệ
tr ng, chăn nuôi, tr ng tr t,… ườ ồ ọ Tuy nhiên, trong th c tê giang day cac tr ng phô ư+ * + ơ* ươ *
thông hiên nay, h u h t các giáo viên (GV) đang chú tr ng nhi u đn vi c cung c p+ ầ ế ọ ề ế ệ ấ
ki n th c lí thuy t cho h c sinh, rèn luy n kĩ năng làm các bài thi, bài ki m tra b ngế ứ ế ọ ệ ể ằ
các câu h i lí thuy t, viêc ren luyên KN VDKT sinh h c vào th c ti n đi s ng cònỏ ế + + ọ ự ễ ờ ố
ch a đc chu trong. Do v y, c n ph i có các nghiên c u h ng t i d y h c phátư ượ + ậ ầ ả ứ ướ ớ ạ ọ
tri n KN VDKT vào th c ti n cho HS trong d y h c nói chung và d y h c Sinh h cể ự ễ ạ ọ ạ ọ ọ
nói riêng.
Xu t phát t nấ ừ ghiên c u và kh o sát th c tr ng các ứ ả ự ạ m c đ rèn luy nứ ộ ệ
KNVDKT vào th c ti n ự ễ cho HS trong d y h c Sinh h c c p THPT. Kh o sát d aạ ọ ọ ấ ả ự
vào phi u h i, k t h p v i ph ng v n tr c ti p h n 300 GV và h n 800 HS THPT.ế ỏ ế ợ ớ ỏ ấ ự ế ơ ơ
K t qu kh o sát th c tr ng là c s đ chúng tôi thi t k quy trình, công c rènế ả ả ự ạ ơ ở ể ế ế ụ
luy n và công c ki m tra, đánh giá KNVDKT vào th c ti n trong d y h c Sinh h cệ ụ ể ự ễ ạ ọ ọ
c p THPT.ấ
Xu t phát t các lí do trên, chúng tôi đã t p trung nghiên c u đ tài: “ấ ừ ậ ứ ề Xây
d ng hai nhóm bi n pháp phát tri n kĩ năng v n d ng ki n th c vào th c ti nự ệ ể ậ ụ ế ứ ự ễ
cho h c sinh trong d y h c Sinh h c c p THPTọ ạ ọ ọ ấ ”
III. PH M VI VÀ ĐI T NG NGHIÊN C UẠ Ố ƯỢ Ứ
3.1. Ph m vi nghiên c uạ ứ
2
