BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
NGUYỄN THỊ HẢO
BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC TÍCH HỢP
CHO SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM KHOA HỌC TỰ NHIÊN
Chuyên ngành: LÍ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC BỘ MÔN VẬT LÍ
Mã số: 9.14.01.11
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2025
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI KHOA VẬT LÍ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học:
GS.TS. Đỗ Hương Trà (Trường Đại học Sư phạm Hà Nội)
TS. Trần Anh Thuấn (Trường Đại học Sư phạm Hà Nội)
Phản biện 1: PGS. TS. Phạm Kim Chung
(Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội)
Phản biện 2: PGS. TS. Trần Huy Hoàng
(Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam)
Phản biện 3: PGS. TS. Trần Thị Ngọc Ánh
(Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế)
Luận án đã được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp tại
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi 8 giờ 30 ngày 25 tháng 7 năm 2025
Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:
Thư viện Quốc Gia, Hà Nội
Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ
1. Nguyễn Thị Hảo, Đỗ Hương Trà (2024), Thực trạng dạy học tích hợp môn khoa học tự
nhiên ở Trung học cơ sở và đề xuất một vài giải pháp trong đào tạo giáo viên, Tạp chí
Giáo dục, 24(18), 47-52.
2. Nguyễn Thị Hảo, Đỗ Hương Trà, Nguyễn Anh Thuấn (2024), A process to foster
integrated teaching competence of pre-service Natural Science teachers, TNU Journal of
Science and Technology, 229(01/S), 173 - 180.
http://dx.doi.org/10.34238/tnu-jst.9252
3. Nguyen, T. H., Do, H. T. & Nguyen, A. T. (2024), The Natural Science Teacher
Training Program meeting the demands of the new general education curriculum in
Vietnam, J. Phys.: Conf. Ser. 2727 (2024) 012031, IOP Publishing.
https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1742-6596/2727/1/012031
4. Nguyen, T. H., Do, H. T. & Nguyen, A. T. (2023), Applying micro-teaching in
fostering integrated teaching competence of pre-service science teachers at lower
secondary school -case study at ho chi minh city university of education, 3rd
International Conference on innovation in learning instruction and teacher education
(ILITE3), Vietnam: Hanoi National University of Education publisher, 416-433.
ĐỀ TÀI KHOA HỌC
Nguyễn Thị Hảo (chủ nhiệm đề tài), Xây dựng khung năng lực dạy học tích hợp của
sinh viên ngành sư phạm Khoa học Tự nhiên Trường ĐHSP TP. Hồ Chí Minh, Đề tài
Nghiên cứu khoa học cấp cơ sở mã số CS.2021.19.49 (đã nghiệm thu ngày 25 tháng 12
năm 2023 - Kèm theo quyết định thành lập hội đồng nghiệm thu)
1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Môn Khoa học tự nhiên (KHTN) là môn học mới bắt buộc ở cấp Trung học cơ sở (THCS)
trong CTGDPT 2018, được xây dựng trên quan điểm tích hợp của các khoa học Vật lí, Hóa học,
Sinh học và Khoa học Trái đất với mục tiêu cùng các môn học khác góp phần phát triển PC và
NL HS, đặc biệt là phát triển NL đặc thù môn học - NLKHTN và góp phần hình thành thế giới
quan khoa học và tình yêu thiên nhiên cho HS.
Dạy học tích hợp (DHTH) là xu hướng DH được áp dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên
thế giới như Úc, Mĩ, Singapore, Hàn Quốc, Canada,… trong DH môn Khoa học góp phần phát
triển NL HS (Nguyen, 2024). Bản chất của môn KHTN là môn học tích hợp (Bộ GD&ĐT,
2018), do đó yêu cầu tất yếu giáo viên (GV) KHTN phải có NLDHTH trong DH môn KHTN.
Trước yêu cầu đổi mới trong CT môn KHTN cấp THCS, một số trường ĐHSP đã được Bộ
GD&ĐT phê duyệt mở ngành đào tạo Cử nhân SPKHTN với mục tiêu đào tạo cử nhân SP dạy
môn KHTN cấp THCS đáp ứng CTGDPT 2018 (Nguyen, 2024). NLDHTH đã được đề cập
trong khung NLDH của SVSP tốt nghiệp của chuẩn đầu ra trình độ ĐH khối ngành SP đào tạo
GV PT năm 2013. Chuẩn đầu ra CTĐT ngành SPKHTN của trường ĐHSP Tp.HCM năm 2019,
trong hệ thống các NL liên quan đến NL nghề nghiệp thì NLDHTH được đề cập đầu tiên với
tiêu chí cụ thể “phân tích được các xu hướng DHTH và triển khai được hoạt động DHTH môn
KHTN”. Vì vậy, bồi dưỡng và phát triển NLDHTH trong môn KHTN cho SVSPKHTN là điều
cần thiết về mặt thực tiễn đào tạo đáp ứng CTGDPT mới. Trong đó, yêu cầu phải xây dựng và
chuẩn hóa khung NLDHTH trong môn KHTN, đóng vai trò định hướng và xây dựng động cơ
học tập đối với người học trong việc rèn luyện và phát triển NL (Thái và cộng sự, 2016), và
được xem như căn cứ để đánh giá được sự tiến bộ và phát triển về NLDHTH của SVSPKHTN
đáp ứng chuẩn đầu ra CTĐT, chuẩn nghề nghiệp GV và mục tiêu CTGDPT 2018.
Dạy học vi mô (DHVM – Micro teaching) là PPDH hiện đại nhằm phát triển các kĩ năng
DH của SVSP và GV thông qua các bài dạy vi mô (Allen, 1967; Kumar, 2016) và đã được
nghiên cứu về tính hiệu quả trong rèn luyện kĩ năng DH. Cùng sự phát triển của công nghệ
thông tin và xu hướng chuyển đổi số trong DH cũng được đề cập, DH kết hợp (DHKH-
Blended Learning) là sự kết hợp giữa DH trực tiếp trong lớp với DH trực tuyến nhằm nâng cao
hiệu quả học tập, chất lượng đào tạo và giúp người học có thêm sự tự định hướng trong quá
trình học tập (Len, 2019), trong đó mô hình lớp học đảo ngược.
Luận án (LA) được thực hiện nhằm làm r cơ sở lí luận về DHTH môn KHTN, xây dựng
khung NLDHTH môn KHTN của SVSPKHTN, từ đó đề xuất các nguyên tắc sư phạm, quy trình bồi
dưỡng chung dựa trên DHVM và DHKH theo mô hình lớp học đảo ngược và tiến trình bồi dưỡng cụ
thể trong “Mô đun bồi dưỡng NLDHTH môn KHTN cho SVSPKHTN” trong DH học phần
PPDH các chủ đề trong môn KHTN.
2. Mục đch nghiên cứu
Xây dựng cấu trúc NLDHTH môn KHTN từ đó đề xuất biện pháp, quy trình bồi dưỡng
nhằm bồi dưỡng NLDHTH cho SVSPKHTN.
3. Giả thuyết nghiên cứu
Dựa trên cơ sở lí luận và thực tiễn của DHTH, DH phát triển NL cùng với việc phân tích
CTĐT và nội dung học phần PPDH các chủ đề môn KHTN có thể xây dựng khung NLDHTH
2
và đề xuất các biện pháp, quy trình bồi dưỡng nhằm bồi dưỡng được NLDHTH môn KHTN cho
SVSPKHTN.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nghiên cứu đề ra, LA thực hiện các nhiệm vụ chính sau:
(1) Xây dựng cấu trúc NLDHTH trong môn KHTN của SVSPKHTN
(2) Xây dựng các nguyên tắc sư phạm và đề xuất biện pháp, quy trình để bồi dưỡng NLDHTH
cho SVSPKHTN từ đó xây dựng tiến trình bồi dưỡng cụ thể cho từng thành phần NL.
Chi tiết hóa các nhiệm vụ:
- Tổng quan các nghiên cứu về: CT đào tạo GV KHTN; khung NLDHTH của GV và SVSP trên thế
giới và Việt Nam; biện pháp bồi dưỡng NLDH, NLDHTH của GV và SVSP; và DHVM, DHKH
và mô hình lớp học đảo ngược trong bồi dưỡng NLDH cho GV và SVSP.
- Hệ thống hóa cơ sở lí luận về: DHTH môn KHTN; NLDHTH trong môn KHTN của
SVSPKHTN; DHVM, DHKH và mô hình lớp học đảo ngược trong bồi dưỡng NLDH
- Khảo sát thực tiễn về nhận thức DHTH môn KHTN, NLDHTH của GV KHTN, khó khăn
trong DHTH và nhận thức của SVSPKHTN về DHTH môn KHTN, NLDHTH môn KHTN.
- Xây dựng và chuẩn hóa khung NLDHTH môn KHTN của SVSPKHTN.
- Phân tích CTĐT SPKHTN, xây dựng nguyên tắc SP, đề xuất biện pháp và quy trình bồi dưỡng
chung về NLDH môn KHTN cho SVSPKHTN dựa trên DHVM và mô hình lớp học đảo ngược.
- Xây dựng Mô đun bồi dưỡng bao gồm các tiến trình bồi dưỡng cụ thể cho từng thành phần
NLDHTH cho SVSPKHTN dựa trên quy trình bồi dưỡng chung đã đề xuất trong DH học phần
PPDH các chủ đề trong môn KHTN.
- Xây dựng và đánh giá hệ thống tài liệu học tập hỗ trợ SVSPKHTN bồi dưỡng NLDHTH.
- Xây dựng bộ công cụ đánh giá NLDHTH môn KHTN của SVSPKHTN.
- Thực nghiệm sư phạm (TNSP) kiểm định giả thuyết khoa học của LA từ đó rút ra kết luận và
khuyến nghị liên quan đến bồi dưỡng NLDHTH của SVSPKHTN
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: NLDHTH của SVSPKHTN, hoạt động dạy học trong Mô đun bồi
dưỡng NLDHTH của SVSPKHTN.
Khách thể nghiên cứu: SV năm thứ 3 trường ĐHSP Tp. HCM.
Phạm vi khảo sát: GV KHTN ở một số trường THCS trong và ngoài địa bàn Tp.HCM;
SVSPKHTN trường ĐHSP Tp.HCM; GiV một số trường ĐHSP.
Phạm vi thực nghiệm sư phạm: hoạt động học và hoạt động dạy của GiV - SVSPKHTN
qua học phần PPDH các chủ đề trong môn KHTN.
6. Phương pháp nghiên cứu
LA sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên cứu sau: Nhóm PP nghiên cứu lí thuyết;
Nhóm PP nghiên cứu thực tiễn (điều tra, phỏng vấn, quan sát; chuyên gia, thực nghiệm sư
phạm) và PP sử dụng thống kê toán học.
7. Đóng góp mới của luận án
Về mặt lí luận:
(1) Trình bày khái niệm và xây dựng và chuẩn hóa cấu trúc NLDHTH môn KHTN của